Anda di halaman 1dari 3

PARIBASAN (PERIBAHASA JAWA)

Adigang, adigung, adiguna Ngandelak kakuwatan, kaluhuran, lan kapinteran.

Mengandalkan dan mengaplikasikan kekuatannya, kekuasaannya dan kepandaiannya. Misalnya: Negara Amerika sebagai negara adi kuasa (super power), bersikap demikian terhadap Irak, Libya, Lebanon, Vietnam, Korut dll.

Bathok bolu isi madu Wong asor nanging sugih kapinteran.

Orang biasa (bukan pejabat) tapi memiliki Banyak ilmu (para kiyai pondok pesantren yg berilmu shg banyak santri yang datang untuk belajar)

Becik ketitik ala ketara becik lan ala bakalan ketara ing mburin

Baik dan buruk akan ketahuan pada akhirnya, meskipun dirahasiakan. Misalnya: Para pejabat yang korupsi akhirnya ditangkap KPK (Gayus, Dana, Angelina, Nazarudin, siapa lagi,,,?)

Dhemit ora ndulit, setan ora doyan Tansah diparingi slamet ora ana kang ngrusuhi

Selalu diberi keselamatan tidak ada aral melintang. Misalnya: Kancil dalam dongeng, selalu selamat meskipun mengorbankan yang lain.

Emban cindh emban siladan Pilih kasih ora adil

Melakukan diskriminasi atau pilih kasih dan tidak adil dalam bersikap. Misalnya: pada jaman orde baru ada diskriminasi antara pribumi dan non pribumi, agama kong hucu dan agama yang diakui di Indonesia. Sekarang tidak lagi ada atas jasa Gusdur.

Enggon welut didoli udhet Panggon wong pinter dipameri kapinteran sing ora sepirowa

Bagaikan menggarami lautan. Orang yang belum banyak pengalaman tapi berlagak di depan pakar.

Gupak pulut ora mangan nangkan Mlu rekasa nanging ora mlu ngarakak kepnak

Ikut sengsara dalam perjuangan tapi tidak ikut menikmati hasilnya. Misalnya nasib para Veteran (pejuang) yang sekarang mencari nafkah hanya dengan menjual kalender.

Jer Basuki mawa ba Samubarang gegayuhan mbutuhak wragat

Jika ingin sukses harus mau membayar harganya atau menanggung biayanya.

Kacang ora ninggal lanjaran Anak niru wong tuwan

Kepribadian anak akan meniru orang tuanya, As the tree so the fruit. Jika orangtuanya cerdas biasanya anak juga ada potensi cerdas.

Kaya banyu karo lenga Wong kang ora bisa rukun

Tidak bisa damai, misalnya anjng dan kucing, kucing dan tikus, Iran dan AS.

Kebo nusu gudl wong tuwa njaluk wuruk marang wong enom

Orang tua minta belajar sama anak muda. Misalnya: sekarang ini banyak ustadz muda yg mengajar pada jamaah bapak-bapak atau ibu-ibu.

Kegedhen empyak kurang cagak Kegedhn kakarepan nanging kurang sembada

Banyak kemauan tapi tidak mau berusaha keras. Apa daya ungkin kurang fasilitas, maka usahanya harus lebih keras lagi.

Kuthuk marani sunduk Ula marani gepuk Marani bebaya

Mencoba mendekati bahaya. Sudah tahu kalau demo yang anarkis itu berbahaya, jangan dekatdekat bisa kena bacok atau peluru nyasar. Sebaiknya di rumah saja nonton berita demo di TV.

Maju tatu mundur ajur Prakara kang sarwa pakwuh

Bagaikan makan buah simalakama, bila dimakan rasanya pahit bila tidak dimakan kelaparan, jadi serba tidak enak.

Nabok Nyilih tangan Tumindak ala kanthi kongkonan wong liya

Berbuat jahat dengan menyuruh orang lain. Misalnya menyewa pembunuh bayaran, menyanthet melalui dukun.

Sapa Sing salah bakal slh Sapa sing salah bakal konangan

Barang siapa yang bersalah akan ketahuan juga.

Tumbak cucukan Wong kang seneng adu-adu

Orang yang suka mengadu-adu, Misalnya AS dan Israel, untuk melemahkan Umat Islam selalu mengadu-adu antara umat Islam Sunnah dan Syiah.

Tulung Menthung ditulungi malah ngrusuhi

Habis ditolong bukannya berterima kasih tapi malah merugikan si penolong. Misalnya anak yang diongkosi belajar ternyata malah terjerumus narkoba sehingga orangtuanya berantakan.

Wiwit kuncung nganti gelung Wiwit cilik nganti tuwa

Dari kecil hingga dewasa.

Kamis, Januari 07, 2010


Paribasan; Bebasan, Saloka
Paribasan yaiku unen-unen kang wis gumathok racikane lan mawa teges tartemtu. Dhapukaning paribasan awujud ukara utawa kumpulaning tembung (frase), lan kalebu basa pinathok. Racikaning tembung ora owah, surasa utawa tegese uga gumathok, lumrahe ateges entar. Tegese tembung lumereg, gumantung surasa lan karep kang kinandhut ing unen-unen. Paribasan ngemu teges: tetandhingan, pepindhan, utawa pepiridan (saemper pasemon). Kang disemoni manungsa, ulah kridhaning manungsa, utawa sesambunganing manungsa lan alam uripe.

Paribasan ana kang sinebut bebasan lan saloka. Diarani bebasan Manawa lereging teges nggepok sesipatan utawa kaanan kang sambung rapet karo ulah kridhaning manungsa. Diarani saloka menawa lereging teges magepokan karo sing disemoni, disanepani, utawa dipindhakake.Anakanakan timun = wong kang ngepek bojo anake pupon Andaka atawan wisaya = wong kang kena prakara banjur minggat amarga duwe pangira bakal kalah prakarane

Anda mungkin juga menyukai