PERKEMBANGAN KANAK-

KANAK

NORHASIKIN ISHAK
PPPRET PJ / 1C / 08
 Konsep asas perkembangan
• perubahan yang bersifat kualitatif iaitu
sifat perubahan yang tidak dapat diukur
secara kuantitatif tetapi nyata perubahan
yang berlaku melibatkan sifatnya yang
berlainan daripada peringkat terdahulu.
• berterusan dari peringklat kanak-kanak
hingga peringkat akhir hayat.
• dikaitkan dengan pertumbuhan yang
asasnya perubahan fizikal tubuh badan.
Aspek proses perkembangan ( perubahan kualitatif )

Jasmani Bertambah kemahiran menggunakna anggota

seperti mengangkat, berjalan, berlari dan
melompat
Mental Berkembangnya kemahiran menggunakan
perkataan bahasa, angka, pemikiran,
penaakulan, pembentukan, konsep dan
ingatan
Sosial Menyedari perbezaan antara lelaki dan
perempuan serta peranannya, kepentingan,
displin, kumpulan, serta penyesuaiaanya
dengan rakan sebaya
Emosi Berupaya menguasai perasaan dan
mengawal perasaan ketika marah atau
cemburu.
 PRINSIP PERKEMBANGAN

berlaku pada kadar yang berbeza : mengikut kecepatan yang berlainan

bahagian anggota badan adalah saling

berlaku secara teratur bertalian dan mempengaruhi
keseluruhan individu.

berbeza-beza di antara
berlaku secara beransur- ansur seorang dengan yang lain

berterusan
 8 ) perkembangan berlaku mengikut
beberapa peringkat :
a) peringkat bayi dalam kandungan
b) peringkat bayi merah
( daripada masa lahir hingga kira-kira 2
minggu )
c) peringkat bayi ( umur 2 minggu )
d) peringkat kanak-kanak ( umur 2 tahun )
e) peringkat remaja ( akli baligh )
f) peringkat dewasa
g) peringkat tua
Faktor Yang Mempengaruhi
Perkembangan Kanak-Kanak
 BAKA DAN PERSEKITARAN

apa itu baka : Norman L. Mun : baka merupakan

cirri-ciri yang diturunkan
melalui ibu bapa kepada anak-anaknya.

Ernest R. hIlgard : ciri-ciri biologi yang diturunkan

melalui ibu bapa kepada anak-anaknya.
 Ciri-ciri baka

• baka diturunkan melalui gen ibu bapa

kepada anak-anak
• cirri-ciri fizikal adalah sama dengan
ibubapa
• baka menentukan potensi seseorang
individu
• baka menentukan stuktur organ
seseorang individu
 FAKTOR-FAKTOR KEBAKAAN
• fisiologi
• Kecacatan mental
• Sahsiah
• Kecerdasan
 FAKTOR PERSEKITARAN
Faktor pra lahir
• pemakanan
• : kesihatan ibu
• Penyalahgunaan dadah
• Faktor Rh
• Kesan X- Ray
• Umur ibu
• Emosi ibu
 Faktor selepas lahir :
• pemakanan - Persekitaran dunia
• Keluarga : -
• Rakan sebaya
• Sekolah :
• Sebaran am
• Tempat tinggal
• Pusat ibadat
 PERBEZAAN INDIVIDU
• Aspek-aspek perbezaan individu :
• Fizikal : tinggi, berat badan
• Mental : mengira dan menaakul
• Emosi : bertoleransi
• Social : berinteraksi
• Bakat dan minat
Faktor yang mempangaruhi
perbezaan individu

• faktor baka
• faktor persekitaran
 IMPLIKASI PERBEZAAN
INDIVIDU
• keupayaan mental
• kesediaan belajar
• kesediaan psikomotor
• perbezaan sosial
• perbezaan jantina
• perbezaan emosi
CARA-CARA GURU MENGATASI
PERBEZAAN INDIVIDU
• memahami perbezaan individu dalam bilik darjah
• pelbagaikan isi pelajaran
• mengumpulkan kanak-kanak mengikut pencapaian
• pelbagaikan strategi pengajaran
• aktiviti pembelajaran sesuai dengan kebolehan pelajar
• aktiviti pemulihan dikendalikan untuk kanak-kanak
yang lemah
• perhatian dan layanan individu diberi kepada pelajar
yang lemah
• jenis penilaian hendaklah dipelbagaikan
PERKEMBANGAN FIZIKAL
KANAK-KANAK

– prenatal
– bayi
– kanak-kanak
– awal remaja
 PRENATAL
• Bulan pertama :
• Selepas persenyawaan, zigot menjalani
proses mitosis berubah menjadi dua sel.
• Elemen yang perlu diketahui dalam jangka
masa ini :
– pundi amniotic
– uri
– cecair amniotic
– tali pusat
• Bulan kedua
• cirri-ciri wajah dan leher terbentuk
• hari ke 31; bahu, tangan dan lengan mula
terbentuk
• jantung mula terbahagi kepada 4 bahagian
• hari ke 33 jari terbentuk
• organ –organ dalaman mula terbentuk :
buah pinggang, perut sudah boleh
menerima apa yang dihadam
• ukuran : satu inci panjang: mempunyai
karakteristik yang diwarisi.
• Bulan ketiga
• janin mula berpusing
• akhir minggu ke 12 janin mula menendang.
Menggenggam jari tangan dan kaki, menggerak
ibu jari dan bergerak balas pada ransangan
luaran
• saiz janin 3 inci panjang
• lengan,,tangan dan jari serta kaki mula terbentuk
• boleh menelan, menghdam dan membuang air.
• Organ-organ jantina mula terbentuk
• Bulan keempat
• -cap jari tangan dan kaki. Serta saraf
tunjang sudah ada.
• Aktiviti refleksi : menelan dan menghisap
muncul
• Denyutan jantung yang kuat dan ketara
dan sistem perkumuhan agak sempurna.
• pengambilan makanan, oksigen dan air
mula meningkat
• bulan kelima
• saiz janin : satu kaki panjang
• berwarna merah ( kerana pigmen belum
terhasil )
• mata masih tutup
• ibu menyedari pergerakan janin
• janin mungkin menangis, menghisap jari,
menyedu atau berpusing
• denyutan jantung dapat didengari
berhampiran dengan perut ibu.
• Bulan keenam
• pelupuk mata terpisah
• bulu mata terbentuk
• janin boleh menggenggam seperti
menumbuk, tulang mata mengeras
• jantung masih tidak matang, boleh dengar
denyutan jantung ibu dam bunyi luar
rahim.
• Bulan ketujuh, kelapan dan kesembilan
• janin mengalami pembesaran yang pesat,
berat bertambah, rambut sudah tumbuh
• paru-paru berkembang naik
• menangis, bernafas dan menghisap jari
dan sangat aktif
• kelihatan mempunyai dahi yang lebar,
hidung yang pesek dan kecil serta mata
yang besar.
 BAYI
• Pertumbuhan anggota badan :
• pertambahan ketinggian
• pertambahan berat badan
• keupayaan melakukan pelbagai
pergerakan motor
 KANAK-KANAK
pertumbuhan lebih kurang 12 inci setiap tahun.
• berat badannya bertambah pada kadar 5 paun setahun.
• Saiz badan juga berubah dengan bahgian kakinya
mengalami pertumbuhan yang lebih cepat berbanding
dengan bahagian-bahagian lain
• Apabila menjangjua 6 tahun, bahagian kaki meliputi 45
% daripada panjang badannya.
kanak-kanak biasanya mempunyai kesemua gigi susu.
• akhir tahap ini, mereka mengalami keguguran gigi susu,.
Panjang badan semasa lahir adalah lebih kurang 4 kali
panjang bahagian mukannya. kepala bayi besar adalah
normal.
 AWAL REMAJA
• Havighurst : remaja akan mencapai
perhubungan baru dengan rakan sebaya
dari kedua-dua jantina. Iaitu remaja akan
belajar menganggap kanak-kanak
perempuan sebagai orang perempuan dan
kanak-kanak lelaki sebagai lelaki. Mereka
akan belajar bertingkah laku seperti orang
dewasa ketika berada dalam linkungan
orang dewasa.
 Pertumbuhan antara lelaki dan
perempuan
• Lelaki :
• pencapaian akil baligh disusuli dengan
perubahan bentuk badan.
• Pertumbuhan tukang kaki dan tangan
yang panjang serta kemunculan bulu
ketiak dan di atas bibir
• Mengalami pengeluaran air mani secara
spontan pada waktu malam
• Mengalami “ pecah suara “
 PEREMPUAN
• Perempuan menjalani perubahan tubuh
badan dan pertunbuhan bulu di ketiak
serta bulu ari-ari
• pertumbuhan buah dada
TEORI-TEORI PERKEMBANGAN
FIZIKAL
• ARNOLD GESELL
• merupakan seorang ahli psikoligi yang
mementingkan baka sebagai penggerak
utama terhadap perkembangan individu
• kematangan fizikal merupakan factor
utama dalam menentukan proses
pembelajaran
 ROBERT HAVIGURST

• terkenal dengan teori –teori tugas perkembangan

mansia yang dikemuka dalam buku bertajuk “ Human
Development And Education 1952
• menghuraikan : tugas-tugas perkembangan manusia
berdasarkan persekitaran sosia budaya terutamanya
yang berkaitan perkembangan jasmani dan fizikal
seseorang
• peringkat perkembangan kanak-kanak seperti :
– umur 0 – 6 tahun ( peringkat lahir hingga awal kanak-kanak )
– umur 6 – 12 tahun ( kanak-kanak meronta-ronta meminta
kebebasan )
– umur 12 – 18 tahun( peringkat awal remaja dan peringkat
remaja )
 perenal
• otak dan saraf mula berkembang
• pada mulanya otak terdiri daripada 3 bintik
kecil yang terletak pada bahagian depan
saluran
• makin besar tian itu, makin rumit sistem
gerak kerja mental seseorang itu
 bayi
• 3 bulan : saiz otak mula berkembang
• umur 6 bulan: bayi mula memahami
perkataan tertentu serta dapat menguasai
pergerakan motor
• umur 18 bulan : bayi boleh menyebut
beberapa perkataan mudah
• umur 2 tahun : bayi mampu menggunakan
perkataan sebagai symbol
 awal kanak-kanak ( umur 12
tahun )
• muka bertutur tetapi bersifat egosentrik
• menggunakan symbol untuk mewakili
aspek alam sekitarnya.
• Belum dapat menguasai konsep
pengekalan dan tranformasi
• 6 tahun : kanak-kanak gemar membuat
sesuatu perkara terutamanya membaca
dan mengira
• bebas menerima nasihat orang lain
 akhir kanak-kanak
• pemikiran tidak lagi bersifat egosentrik
• ketika menyelesaikan masalah, kanak-kanak
akan mempertimbangkan semua aspek masalah
itu
• kanak-kanak mula memahami perkaitan antara
dua situasi yang berkaitan
• proses kebalikan mula difahami
• pemikiran logic mula diamalkan
• lonsep ruang, laju, sebab munasabah dan waktu
dapat dibentuk
 peringkat pra sekolah
• Guru menggalakkan kerana pergerakan
atau keupayaan untuk bergerak adalah
segalanya bagi kanak-kanak dan daripada
ini kanak-kanak boleh mendapat
ransangan dan pengalaman bagi
memperkembangkan kecerdasan kanak-
kanak
• Guru perlu memberikan makanan yang
seimbang ( protein ) dan memberikan masa
rehat yang cukup kapada kanak-kanak supaya
kesihatan dikawal dan p & p boleh dijalankan
secara lancar
• Guru merancang aktiviti seperti berlari, bemain,
melompat dan memanjat untuk menggalakkan
kanak-kanak yang aktif pada masa ini
menggunakan anggota badan
• menyusun gerak kerja yang banyak
menggunakan tenaga diikuti oleh gerak
kerja yang kurang memerlukan tenaga. Ini
untuk diberi peluang berehat
• Guru hendaklah mengelakkan kerja yang
halus seperti mengenakan butang bagi
kanak-kanak pada umur ini yang motor
kasar lebih berkembang dibanding dengan
motor halus.
Peringkat sekolah rendah bawah
• kanak-kanak peringkat ini boleh melepaskan
tenaga mereka dengan kebiasaan yang
memperlihatkan kegugupan seperti mengunyah
pensel dan menggigit kuku.
• Guru hendaklah memberikan peluang untuk
kanak-kanak bersuara dan membuat pergerakan
untuk gerak kerja.
• Guru hendaklah mengaturkan gerak kerja yang
bersesuaian kerana masa ini kanak-kanak
menjadi lebih cepat letih
• Elakkan kanak-kanak menulis dengan masa
yang berlanjutan kerana akan menyebabkan
kemahiran merosot ( motor halus masih lemah )
• Guru hendaklah mengelakkan kanak-kanak
daripada membaca dengan terlalu lama pada
satu-satu masa kerana kanak-kanak masih
mengalami kesukaran untuk memusatkan
perhatian.
• Guru hendaklah mengawasi keadaan lesu
penglihatan kanak-kanak yang selalunya
diperlihatkan dengan tanda seperti menggosok
mata dan mengelipkan mata
 Peringkat sekolah rendah atas
• kanak-kanak perempuan memerlukan
penerangan yang betul tentang rasa ingin tahu
jantina daripada guru yang sejantina
• menggalakkan kanak-kanak menggunakan
kemahiran tangan mereka dengan melalui
pelajaran lukisan dan sebagainya
• menggalakkan mereka menggunakan daya
kreatif dan bukannya meniru
• guru hendaklah mengawasi kanak-kanak
supaya tidak keterlaluan di dalam menguji
kekuatan
• guru boleh menggalakkan kanak-kanak
menggunakan kemahiran yang berhubung
dengan penyelarasan
• kekuatan dan ketahanan kanak-kanak lelaki
melebihi kanak-kanak perempuan. Mereka lebih
minat pada permainan yang kasar yang boleh
mendatangkan bahaya. Oleh itu, guru patut
membiarkan permainan yang melibatkan
kekerasan sederhana berlaku asalkan keadaan
itu tidak melewati batasan
 kohler :
• menggalakkan pelajar dengan menggunakan
celik akal menyelesaikan masalah
• menyampaikan pengajaran dan selangkah demi
selangkah mengikut urutan yang sesuai
• membimbing pelajar menyelesaikan masalah
dengan teknik menyoal
• membekalkan bahan-bahan pelajaran yang
lengkap supaya pelajar boleh menggunakan
untuk menyelesaikan masalah
 jean piaget
• merancang aktiviti pengajaran dan
pembelajaran yang menarik dan
bermakna
• menyediakan pelbagai alat bantu
mengajar untuk membentuk konsep yang
tepat
• bagi pelajar sekolah menengah, hubung
kaitkan konsep konkrit dengan konsep
abstrak
• isi pelajaran hendaklah dirancang dan
disusun mengikut pemeringkatan berikut :
• mudah ke kompleks
• umum ke khusus
• konkrit ke abstrak
• pengetahuan dan pengalaman yang sedia
ada ke pengetahuan dan pengalaman
baru
• persekitaran yang dekat yang pernah
didiami ke persekitaran jauh yang belum
didiami
 j.s bruner
• memupuk motivasi intrinsic pelajar
• membimbing pelajar menyusun konsep-
konsep yang berkaitan secara hierarki
• membangkitkan naluri ingin tahu pelajar
secara sistematik mengikut tahap
perkembangan kognitif pelajar
• memberi peneguhan selepas aktiviti
penilaian