Stat.parametrik
bersyarat:
Populasi
bersifat normal
Sampel secara random
Tak ada nilai ekstrim
Peka untuk deteksi kemaknaan
Stat.non
2/18/2014
Mc Nemar test
2/18/2014
Tabel 2 x 2
n
> 20
Tidak
Tidak
ada sel
yang nilai
expected nya < 5
Allergi
Tabel R x C
Sel
nilai yang
expected nya < 5
harus < dari 20%
Asma + Asma -
Total
12 ( a )
68 ( b )
80
63 ( c )
147 ( d )
210
Total
75
215
290
2/18/2014
Rumus
umum:
( o - e )2
X2 = ------------e
o = observed (data yg didapat)
e = expected (data yg diharapkan)
Hitung nilai e untuk tiap sel
Hitung nilai (o - e)2/e tiap sel dan
jumlah
Cari p dari nilai X2 pada tabel Chi
Square dengan df = (r-1)(c-1)
a = (75x 80)/290
= 20,7
b = (215X80)/290
= 59,3
c =
= 54,3
(75X210)/290
d = (215X210)/290 =
155,7
2/18/2014
df
0,10
0,05
0,02
0,01
0,001
2,71
3,84
5,41
6,51
10,83
4,60
5,99
7,82
9,21
13,82
6,25
7,82
9,84
11,34 16,27
7,78
9,49
13,3
2/18/2014
( ad - bc )2 n
X2 = ------------------(a+b) (c+d) (b+d) (a+c)
( l ad-bc l n )2 n
X2 = ------------------(a+b) (c+d) (b+d) (a+c)
2/18/2014
Vaksinasi/
Sakit
Sehat
Sakit
Total
Vaksinasi
+
Vaksinasi
-
Total
12
Vaksinasi/
Sakit
Sehat
Sakit
Total
Vaksinasi
+
Vaksinasi
-
Total
12
2/18/2014
Penerimaan hipotesis :
Ho diterima, Ha ditolak : phitung >
2/18/2014
Sebelum
Penyakit (+)
Sesudah
Penyakit
(+)
a
Penyakit (-)
Total
Total
Penyakit
(-)
b
a+ b
c +d
a + c
b + d
(b-c -1)2
= --------------b+c
2/18/2014
Sesudah
penyuluhan
Total
Berhenti
merokok Merokok
Tidak
merokok
Sebelum
penyuluhan Merokok
0
23
5
40
5
63
Total
23
45
68
1. Hitung X2
X2
(| 5-23 | -1)2
= --------------- = 10,32
5 + 23
10
2/18/2014
11
2/18/2014
Menguji
12
2/18/2014
( XA > XB ) = p ( XA < XB ) =
Keterangan:
p (XA > XB) = tanda +
p (XA < XB) = tanda XA yang sama XB disingkirkan
Lihat tabel binomial dengan n pasangan yang tidak
sama, dan x tanda + atau yang paling sedikit
x z
1
N
2
1
2
( X 0 ,5 )
1
2
1
as ( )
2
1
N
2
Keterangan:
N = banyaknya pasangan yang berbeda (tidak sama)
X = banyaknya tanda ( + atau - ) yang paling sedikit
Bila x > N digunakan x 0,5, bila x < N digunakan x + 0,5
13
2/18/2014
Signifikansi
Suatu
14
2/18/2014
NO
15,4
16,2
18,5
18,0
20,1
20,1
17,8
19,0
16,3
18,6
19,4
19,2
18,5
19,8
16,6
18,7
20,4
20,4
10
18,2
20,1
11
15,9
17,4
12
18,4
19,2
13
19,6
20,2
Hipotesis
Level
signifikansi
= 5%
Rumus
statistik penguji
Lihat tabel
15
2/18/2014
NO
15,4
16,2
18,5
18,0
20,1
20,1
17,8
19,0
16,3
18,6
19,4
19,2
18,5
19,8
16,6
18,7
20,4
20,4
10
18,2
20,1
11
15,9
17,4
12
18,4
19,2
13
19,6
20,2
NO
BERAT
SEBELUM PMT
BERAT
SETELAH PMT
ARAH
PERBEDAAN
TANDA
15,4
16,2
<
18,5
18,0
>
20,1
20,1
17,8
19,0
<
16,3
18,6
<
19,4
19,2
>
18,5
19,8
<
16,6
18,7
<
20,4
20,4
10
18,2
20,1
<
11
15,9
17,4
<
12
18,4
19,2
<
13
19,6
20,2
<
16
2/18/2014
Df
Tidak diperlukan
Nilai
tabel
Daerah
penolakan
Kesimpulan
Suatu
17
2/18/2014
NO
4,5
1,5
4,5
6,5
4,5
4,5
10
3,5
11
12
13
5,5
14
Hipotesis
Level
signifikansi
Rumus
statistik penguji
Lihat tabel
18
2/18/2014
NO
4,5
1,5
4,5
6,5
4,5
4,5
10
3,5
11
12
13
5,5
14
NO
RERATA PER
MINGGU
MAHASISWA
RERATA PER
MINGGU
KARYAWAN
ARAH
PERBEDAAN
TANDA
4,5
<
1,5
<
4,5
>
6,5
<
4,5
>
>
4,5
<
10
3,5
<
11
>
12
<
13
5,5
<
14
>
19
2/18/2014
Df
Tidak diperlukan
Nilai
tabel
Daerah
penolakan
Kesimpulan
10
11
12
13
14
15
10 0,001 0,011 0,055 0,172 0,377 0,623 0,828 0,945 0,989 0,999
11
12
0,003 0,019 0,073 0,194 0,387 0,613 0,806 0,927 0,981 0,997
13
0,002 0,011 0,046 0,133 0,291 0,500 0,709 0,867 0,954 0,989 0,998
14
0,001 0,006 0,029 0,090 0,212 0,395 0,605 0,788 0,910 0,971 0,994 0,999
15
0,004 0,018 0,059 0,151 0,304 0,500 0,696 0,849 0,941 0,982 0,996
16
0,002 0,011 0,038 0,105 0,227 0,402 0,598 0,773 0,895 0,962 0,989 0,998
17
0,001 0,006 0,025 0,072 0,166 0,315 0,500 0,685 0,834 0,928 0,975 0,994 0,999
18
0,001 0,004 0,015 0,048 0,119 0,240 0,407 0,593 0,760 0,881 0,952 0,985 0,996 0,999
19
0,002 0,010 0,032 0,084 0,180 0,324 0,500 0,676 0,820 0,916 0,968 0,990 0,998
20
0,001 0,006 0,021 0,058 0,132 0,252 0,412 0,588 0,748 0,868 0,942 0,976 0,994
21
0,001 0,004 0,013 0,039 0,095 0,192 0,332 0,500 0,668 0,808 0,905 0,961 0,987
22
0,002 0,008 0,026 0,067 0,143 0,262 0,416 0,584 0,738 0,857 0,933 0,974
23
0,001 0,005 0,017 0,047 0,105 0,202 0,339 0,500 0,661 0,798 0,895 0,953
24
0,001 0,003 0,011 0,032 0,076 0,154 0,271 0,419 0,581 0,729 0,846 0,924
25
0,002 0,007 0,022 0,054 0,115 0,212 0,345 0,500 0,655 0,788 0,885
20
2/18/2014
Suatu
NO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
21
2/18/2014
Hipotesis
Ho : PDAMstl = PDAMsbl, tidak ada perbedaan kebutuhan air bersih
antara sebelum ada pelayanan PDAM dan setelah ada pelayanan
PDAM
Ha : PDAMstl PDAMsbl, ada perbedaan kebutuhan air bersih antara
sebelum ada pelayanan PDAM dan setelah ada pelayanan PDAM
Level signifikansi
NO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
(X 0,5)
1
N
2
1
N
2
ARAH
PERBEDAAN
<
<
>
<
=
<
>
>
>
>
<
<
<
>
<
<
<
<
>
>
<
>
>
<
>
>
<
TANDA
+
0
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
22
2/18/2014
(X 0,5)
1
N
2
1
N
2
(12 0,5)
1
26
2
1
26
2
Z 0,1961
Keterangan:
N = banyaknya pasangan yang berbeda (tidak sama)
X = banyaknya tanda ( + atau - ) yang paling sedikit
Bila x > N digunakan x 0,5, bila x < N digunakan x + 0,5
Df
Tidak diperlukan
Nilai
tabel
Daerah
penolakan
Kesimpulan
23
2/18/2014
Data
NO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
56
78
60
70
72
65
55
60
64
48
52
66
59
75
64
53
54
62
68
70
59
48
53
63
60
62
51
58
68
54
79
58
70
59
60
55
54
60
54
50
64
55
70
68
50
56
60
62
70
54
50
56
60
56
64
54
56
65
24
2/18/2014
Hipotesis
Level signifikansi
NO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
KLBB KE TIMUR
68
56
78
60
70
72
65
55
60
64
48
52
66
59
75
64
53
54
62
68
70
59
48
53
63
60
62
51
58
68
KLBB KE SELATAN
65
54
79
58
70
59
60
55
54
60
54
50
64
55
70
68
50
56
60
62
70
54
50
56
60
56
64
54
56
65
(X 0,5)
1
N
2
1
N
2
ARAH PERBEDAAN
>
>
<
>
=
>
>
=
>
>
<
>
>
>
>
<
>
<
>
>
=
>
<
<
>
>
<
<
>
>
TANDA
+
+
+
0
+
+
0
+
+
+
+
+
+
+
+
+
0
+
+
+
+
+
25
2/18/2014
1
N
2
( X 0 ,5 )
1
2
( 8 0 ,5 )
1
2
1
27
2
27
Z 1 , 92
Keterangan:
N = banyaknya pasangan yang berbeda (tidak sama)
X = banyaknya tanda ( + atau - ) yang paling sedikit
Bila x > N digunakan x 0,5, bila x < N digunakan x + 0,5
Df
Nilai tabel
Daerah penolakan
Tidak diperlukan
Kesimpulan
26
2/18/2014
Z
0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1,0
1,1
1,2
1,3
1,4
1,5
1,6
1,7
1,8
1,9
2,0
2,1
2,2
2,3
2,4
2,5
2,6
2,7
2,8
2,9
3,0
3,1
3,2
3,3
3,4
3,5
3,6
0,00
0,5000
0,4602
0,4207
0,3821
0,3446
0,3085
0,2743
0,2420
0,2119
0,1841
0,1587
0,1357
0,1151
0,0968
0,0808
0,0668
0,0548
0,0446
0,0359
0,0287
0,0228
0,0179
0,0139
0,0107
0,0082
0,0062
0,0047
0,0035
0,0026
0,0019
0,0013
0,0010
0,0007
0,0005
0,0003
0,0002
0,0002
0,01
0,4960
0,4562
0,4168
0,3783
0,3409
0,3050
0,2709
0,2389
0,2090
0,1814
0,1562
0,1335
0,1131
0,0951
0,0793
0,0655
0,0537
0,0436
0,0351
0,0281
0,0222
0,0174
0,0136
0,0104
0,0080
0,0060
0,0045
0,0034
0,0025
0,0018
0,0013
0,0009
0,0007
0,0005
0,0003
0,0002
0,0002
0,02
0,4920
0,4522
0,4129
0,3745
0,3372
0,3015
0,2676
0,2358
0,2061
0,1788
0,1539
0,1314
0,1112
0,0934
0,0778
0,0643
0,0526
0,0427
0,0344
0,0274
0,0217
0,0170
0,0132
0,0102
0,0078
0,0059
0,0044
0,0033
0,0024
0,0018
0,0013
0,0009
0,0006
0,0005
0,0003
0,0002
0,0001
0,03
0,4880
0,4483
0,4090
0,3707
0,3336
0,2981
0,2643
0,2327
0,2033
0,1762
0,1515
0,1292
0,1093
0,0918
0,0764
0,0630
0,0516
0,0418
0,0336
0,0268
0,0212
0,0166
0,0129
0,0099
0,0075
0,0057
0,0043
0,0032
0,0023
0,0017
0,0012
0,0009
0,0006
0,0004
0,0003
0,0002
0,0001
0,04
0,4840
0,4443
0,4052
0,3669
0,3300
0,2946
0,2611
0,2296
0,2005
0,1736
0,1492
0,1271
0,1075
0,0901
0,0749
0,0618
0,0505
0,0409
0,0329
0,0262
0,0207
0,0162
0,0125
0,0096
0,0073
0,0055
0,0041
0,0031
0,0023
0,0016
0,0012
0,0008
0,0006
0,0004
0,0003
0,0002
0,0001
0,05
0,4801
0,4404
0,4013
0,3632
0,3264
0,2912
0,2578
0,2266
0,1977
0,1711
0,1469
0,1251
0,1056
0,0885
0,0735
0,0606
0,0495
0,0401
0,0322
0,0256
0,0202
0,0158
0,0122
0,0094
0,0071
0,0054
0,0040
0,0030
0,0022
0,0016
0,0011
0,0008
0,0006
0,0004
0,0003
0,0002
0,0001
0,06
0,4761
0,4364
0,3974
0,3594
0,3228
0,2877
0,2546
0,2236
0,1949
0,1685
0,1446
0,1230
0,1038
0,0869
0,0721
0,0594
0,0485
0,0392
0,0314
0,0250
0,0197
0,0154
0,0119
0,0091
0,0069
0,0052
0,0039
0,0029
0,0021
0,0015
0,0011
0,0008
0,0006
0,0004
0,0003
0,0002
0,0001
0,07
0,4721
0,4325
0,3936
0,3557
0,3192
0,2843
0,2514
0,2206
0,1922
0,1660
0,1423
0,1210
0,1020
0,0853
0,0708
0,0582
0,0475
0,0384
0,0307
0,0244
0,0192
0,0150
0,0116
0,0089
0,0068
0,0051
0,0038
0,0028
0,0021
0,0015
0,0011
0,0008
0,0005
0,0004
0,0003
0,0002
0,0001
0,08
0,4681
0,4286
0,3897
0,3520
0,3156
0,2810
0,2483
0,2177
0,1894
0,1635
0,1401
0,1190
0,1003
0,0838
0,0694
0,0571
0,0465
0,0375
0,0301
0,0239
0,0188
0,0146
0,0113
0,0087
0,0066
0,0049
0,0037
0,0027
0,0020
0,0014
0,0010
0,0007
0,0005
0,0004
0,0003
0,0002
0,0001
0,09
0,4641
0,4247
0,3859
0,3483
0,3121
0,2776
0,2451
0,2148
0,1867
0,1611
0,1379
0,1170
0,0985
0,0823
0,0681
0,0559
0,0455
0,0367
0,0294
0,0233
0,0183
0,0143
0,0110
0,0084
0,0064
0,0048
0,0036
0,0026
0,0019
0,0014
0,0010
0,0007
0,0005
0,0003
0,0002
0,0002
0,0001
27
2/18/2014
U E (U )
Var (U )
U n1n2
n1 n1 1
R1
2
n1 (n1 1)
E ( R1 ) n1n2
2
2
Wanita
22.5
19.8
20.6
24.7
23.2
19.2
18.7
Pria
21.9
21.6
22.4
24.0
24.1
23.4
21.2
Wanita
20.9
21.6
23.5
20.7
21.6
Pria
23.9
20.5
24.5
22.3
23.6
Berdasarkan data di atas, apakah ada alasan untuk percaya pada taraf
nyata 0.05 bahwa telah terjadi diskriminasi penggajian berdasarkan
gender?
Jawab:
Dik: data di atas dan = 0.05
Dit : Uji hipotesis perbedaan gaji antara pria dan wanita
28
2/18/2014
Jawab:
H0 : Tidak ada perbedaan antara rata-rata gaji wanita dengan ratarata gaji pria, atau
rata-rata gaji wanita dan pria berasal dari populasi yang
berdistribusi sama, atau
1 = 2
Wilayah kritik : zhit<-z0.025 atau zhit>z0.025 atau zhit < -1.96 atau zhit >
1.96
Perhitungan:
Pertama, urutkan dan berikan berikan
Jumlah peringkat salah satu sampel
Hitung nilai E(U), var(U) dan z
JK
gaji
18.7 19.2 19.8 20.5 20.6 20.7 20.9 21.2 21.6 21.6 21.6 21.9
Pr
10
10
10
12
R1= 1+2+3+5+6+7+10+10+15+16+18+24=117
E(u) = (12X12)/2=72
Var(U)=(12)(12)(25)/12=300
U=12x12+(12x13)/2=105
Z=(105-72)/300=1.91
Keputusan : karena zhit < 1.96 dan zhit > -1.96, maka terima H0
29
2/18/2014
Uji Kruskal-Wallis
1. Pendahuluan
2. Penentuan Peringkat
A
96
128
83
61
101
B
82
124
132
135
109
C
115
149
166
147
30
2/18/2014
14 10 11 13
16 18 14 15
16 15 14 12
31
2/18/2014
32
2/18/2014
R
12
n g 3(n 1)
n( n 1)
g
n( n 1)
ng
H
T
1
n3 n
RB = 37
nB = 5
RC = 46
nC = 4 n = 14
2
R
12
n g 3(n 1)
n( n 1)
g
22 2 37 2 46 2
12
3(14 1)
(14)(14 1) 5
5
4
6, 4
33
2/18/2014
RC = 28 T = 36
nC = 4 n = 12
R2
12
n g 3(n 1)
n( n 1)
g
H
T
1 3
n n
132 37 2 282
12
(3)(12 1)
(12)(12 1) 4
4
4
36
1 3
12 12
3,416
34
2/18/2014
Hipotesis
H0 : Sistem A, B, dan C adalah sama
H1 : Sistem A, B, dan C, ada yang tidak sama
Sampel
nA = 5, nB = 6, nC = 8, n = 19, k = 3
H = 1,665
Statistik uji
2 = H = 1,665
Kriteria pengujian
Taraf signifikansi 0,05
Pengujian pada ujung atas
Nilai kritis 2(0,95)(2) = 5,991
Tolak H0 jika 2 > 5,991
Terima H0 jika 2 5,991
Keputusan
Pada taraf signifikansi 0,05 terima H0
35
2/18/2014
1
2
1
1
2,7000
3,6000
4,5714
3,7143
3,2000
4,2857
3,8571
5,3572
4,7143
4,5000
4,4643
5,1429
4,5714
4,0000
6,2500
5,3611
5,1389
4,5556
4,2500
0,500
0,200
0,067
0,200
0,300
0,100
0,133
0,029
0,048
0,067
0,105
0,043
0,100
0,129
0,011
0,032
0,061
0,100
0,121
Uk sampel
n1 n2 n3
3 3 3
4
4
7,2000 0,004
6,4889 0,011
5,6889 0,029
5,6000 0,050
5,0667 0,086
4,6222 0,100
1 1 3,5714 0,200
2 1 4,8214 0,057
4,5000 0,076
4,0179 0,114
2 2 6,0000 0,014
5,3333 0,033
5,1250 0,052
4,4583 0,100
4,1667 0,105
3 1 5,8333 0,021
5,2083 0,050
5,0000 0,057
4,0556 0,093
3,8889 0,129
36
2/18/2014
37
2/18/2014
Analisis deskriptf
Descriptive Statistics
N
NILAI
KATEGORI
14
Mean
116.29
14
Std. Deviation
29.507
1.93
Minimum
Maximum
61
.829
166
Jumlah Ranking
Ranks
NILAI
KATEGORI
A
B
C
Total
Mean Rank
5
4.40
5
4
7.40
11.50
14
Uji Signifikansi :
Test Statistics
Chi-Square
df
Asymp. Sig.
a,b
NILAI
6.406
2
.041
a.
b.
38
2/18/2014
yudhydharmawan@gmail.com
39