com
1
Kings Learning
Be Smart Without Limits
LEMBAR AKTIVITAS SISWA BENTUK PANGKAT (EKSPONEN)
Nama Siswa : ___________________
Kelas : ___________________
PETA KONSEP:
A. PANGKAT BULAT POSITIF
Jika a R dan bilangan bulat positif n, maka a
n
didefinisikan sbg
berikut:
a
n
= a x a x a x x a x a x a
n faktor
Bentuk a
n
(dibaca: a pangkat n) disebut bilangan berpangkat
a disebut bilangan pokok (basis)
n disebut bilangan pangkat (eksponen)
Contoh 1:
a. 2
5
= 2 x 2 x 2 x 2 x 2 = .
b. (-2)
5
=
c. (-2)
6
=
d. -2
5
=
e. -2
6
=
dari contoh di atas, maka dapat disimpulkan:
(-a)
n
> 0 , n =
(-a)
n
= (-a)x (-a) x x (-a) x (-a)
(-a)
n
< 0 , n =
n faktor
- a
n
= x . < 0 (pasti negatif)
Latihan 1
1.
Jawab:
2.
Jawab:
3.
Jawab:
4.
Jawab:
5.
Jawab:
6.
Jawab:
7.
Jawab:
Matematika15.wordpress.com
2
Kings Learning
Be Smart Without Limits
8.
Jawab:
9.
Jawab:
10.
Jawab:
11.
Jawab:
12. jika x
1
x
= 5, maka x
2
+ s
1
x
2
=
A. 10 C. 23 E. 27
B. 15 D. 25
Jawab:
B. PANGKAT BULAT NEGATIF DAN NOL
- Pangkat Bulat Negatif
Latihan 2
1.
JawaB:
2.
Jawab:
3.
Jawab:
4.
Matematika15.wordpress.com
3
Kings Learning
Be Smart Without Limits
Jawab:
5.
Jawab:
6.
Jawab:
7.
Jawab:
8.
Jawab:
9.
Jawab:
10.
5
1
+ 3
1
5
1
3
1
=
A. 8 C. -8 E. 4
B. - 4 D. 2
Jawab:
11. - 3
-5
=
A. 81 C. -243
-1
E. - 3
5
B. - 81 D. 243
Jawab:
12.
Jawab:
13.
Jawab:
14.
Jawab:
Matematika15.wordpress.com
4
Kings Learning
Be Smart Without Limits
- Pangkat Nol
Untuk a 0 ,a R, Maka berlaku:
Bukti:
a
0
= a
+
= a
..
. a
.
. faktor
=
a x a x a x .. x a x a x a
a x a x a x .. x a x a x a
=
. faktor
INGAT!!
a
0
= Tidak terdefinisi, maka 0
0
= tidak terdefinisi
Latihan 3
1.
2.
3. (- 3)
0
=
A. -1 C. 1 E. tidak terdefinisi
B. 0 D. 3
4. - 3
0
=
A. -1 C. 1 E. tidak terdefinisi
B. 0 D. 3
5.
2
1
2
0
=
A. -2 C. 0 E. tidak terdefinisi
B. -1 D. 1
Jawab:
6. (-3,5)
0
+ (2,5)
0
+ (5)
0
=
A. 3 C. 1 E. tidak terdefinisi
B. 2 D. -1
Jawab:
7. -3
0
+ (2)
0
+
0
4
0
=
A. 3 C. 1 E. tidak terdefinisi
B. 2 D. 0
Jawab:
8. 7a
0
7
0
=
A. 6 C. 0 E. tidak terdefinisi
B. 1 D. -1
Jawab:
a
0
= 1
Bukti
a
0
= tidak terdefinisi:
Bukti 0
0
= tidak terdefinisi:
Matematika15.wordpress.com
5
Kings Learning
Be Smart Without Limits
C. SIFAT-SIFAT BILANGAN BERPANGKAT
Dalam melakukan operasi hitung/aljabar pada bilangan
berpangkat bulat, kita dapat menggunakan sifat-sifat berikut ini:
(tambahan)
8. Kuadrat Sempurna
(a + b)
2
= a
2
+ 2.a.b + b
2
(a b)
2
= a
2
2.a.b + b
2
9. Selisih Kuadrat
a
2
b
2
= (a+b) (a-b)
10. jumlah pangkat tiga dan selisih pangkat tiga
a
3
+ b
3
= (a + b) (a
2
a.b + b
2
)
a
3
b
3
= (a b) (a
2
+ a.b + b
2
)
Latihan 4
1.
Jawab:
2.
Jawab:
3.
Jawab:
4.
Jawab:
5.
Jawab:
Matematika15.wordpress.com
6
Kings Learning
Be Smart Without Limits
6.
Jawab:
7.
Jawab:
8.
Jawab:
9.
Jawab:
10.
Jawab:
11.
Jawab:
12.
Jawab:
13.
Jawab:
Matematika15.wordpress.com
7
Kings Learning
Be Smart Without Limits
14.
Jawab:
15.
Jawab:
16.
Jawab:
17.
Jawab:
18.
Jawab:
19.
Jawab:
20.
Jawab:
D. PERSAMAAN EKSPONEN (DASAR)
Contoh:
1.
x
64 =
64
1
tentukan harga x !
Jawab:
2
x 6
2 = 2
6
2
3x
= 2
6
3x = 6
x = 2
1. a
m
= a
n
maka: m = n, a = 0
2. a
m
= b
m
maka m = 0; a dan b = 0
Matematika15.wordpress.com
8
Kings Learning
Be Smart Without Limits
2. 2
x + 2
= 3
x + 2
tentukan harga x !
Jawab:
x + 2 = 0
x = 2
Latihan 5
1.
Jawab:
2.
Jawab:
3.
Jawab:
4.
Jawab:
5.
Jawab:
6.
Jawab:
7.
Jawab:
8.
Jawab:
9.
Jawab:
Matematika15.wordpress.com
9
Kings Learning
Be Smart Without Limits
10.
Jawab:
11.
Jawab:
12.
Jawab:
13.
Jawab:
14.
Jawab:
15.
Jawab:
16.
Jawab:
Matematika15.wordpress.com
10
Kings Learning
Be Smart Without Limits
LATIHAN PEMANTAPAN BENTUK PANGKAT
1. Bentuk sederhana dari
|
|
.
|
\
|
|
|
.
|
\
|
1 -
.y
3
x
.y
9
2x
:
.y
2
x
4
.y
5
4x adalah ....
A. 2x
2
y D. 4x
2
y
2
B. 2xy E. xy
C. xy
2
Jawab:
2. Bentuk sederhana dari : (81)
3/4
.a
3
adalah .....
A. 9a
3
D. 27
B. 27a E. 81a
C. (3a)
3
Jawab:
3. Jika diketahui : x
2
+ y
2
= a
2
maka (ay)
2
dalam x dan y
adalah....
A. x
2
D. (xy)
2
y
4
B. x
2
y
2
E. (xy)
2
+ y
4
C. y
2
xy
Jawab:
4. Jika diketahui
x
5
5y
2
3
x
2
y
=
|
|
.
|
\
|
,maka pernyataan yang benar
...
A. x = 45y D. y = 5x
B. y = 45x E. y = 15x
C. x = 5y
Jawab:
5. Jika diketahui : x + y = 3, maka nilai dari
....
1 2y x
2
2 y 2x
2
.
5y x
3
2y x
9
=
+
+
A. 146 D. 325
B. 423 E. 432
C. 245
Jawab:
6. Jika diketahui : x 2y = 2, maka harga dari
... =
+
+
+
y x
4
x 4y
2
.
y 2x
36
5x
6
A. 27 D. 9
B. 8 E. 36
C. 9
Jawab:
7. Untuk x = 4, maka nilai dari
( )
8
2
2x
x
x
2
2x . 2
1
3
x +
= ....
A. 35 D. 128
B. 64 E. 108
C. 60
Jawab:
8. Bentuk sederhana dari
2
1
y
8
x
2
5
y .
4
4x
.
2
1
6
y
3
x
2
y .
5
x
|
|
.
|
\
|
= ....
A. 4y
2
D. 4x
2
1
B.
2
3
xy 4 E. 4
C.
2
1
xy 4
Jawab:
Matematika15.wordpress.com
11
Kings Learning
Be Smart Without Limits
9.
3
2
y
3
2
x
:
1
2
1
x
4
1
y
.
2
1
y .
3
1
x
|
|
|
|
.
|
\
|
dapat disederhanakan
menjadi ...
A.
6
xy
D. 1
B.
12 2
xy
E. xy
C.
12 11
y
2
x
Jawab:
10.
3
6
ab :
3
b
2
a
4
b
3
2a
|
.
|
\
| adalah ....
A. ab D. ab
B. 2ab E. (ab)
1/3
C. 2 ab
Jawab:
11. Bentuk
3
y
3
1
x .
12
4
1
y
3
2
x
+
; y x = 0 adalah.
A.
y x
y x
+
D.
x y
x y
+
B.
y x
y x
+
E.
y x
y x
+
C.
x y
y x
+
Jawab:
13. Nilai dari
( ) ( )
( ) ( )
3 2 1
2 1 3 4
27 . 32
9 . 8
= ..
A. 2 D. 60
B. 3 E. 108
C. 54
Jawab:
14. Nilai x yang memenuhi persamaan:
3
5x 1
= 27
x+3
adalah .
A. 1 D. 4
B. 2 E. 5
C. 3
Jawab:
15.
x 5
16
1
4 x
4
|
.
|
\
|
=
+
Maka harga x = ....
A. 3 D. 8
B. 5 E. 5
C. 8
Jawab:
Matematika15.wordpress.com
12
Kings Learning
Be Smart Without Limits
16. Diketahui nilai dari 3
m1
= a + b, maka nilai dari 3
22m
adalah...
A. a
2
+ 2ab + b
2
D. (a b)
2
B. a
2
2ab + b
2
E. (a + b)
2
C. a
2
+ b
2
Jawab:
17. Nilai m dari bentuk eksponen berikut (0,1666....)
m+2
= 36
adalah.....
A. 4 B. -4 C. 3 D. -3 E. 2
Jawab:
18. Bentuk pangkat tak negatif dari bentuk
1
1 1
) b a (
b a
+
+
adalah....
A.
b a
ab
+
D.
2
) b a (
ab
+
B.
b . a
b a+
E.
b a
) ab (
2
+
C.
( )
ab
b a
2
+
Jawab:
19. Bentuk eksponen
1 1
2 2
y x
y x
+
senilai dengan....
A.
xy
x y
D.
xy
) y x (
2
+
B.
xy
y x
E.
xy
) y x (
2
C.
xy
x y +
Jawab:
20. Bentuk dari:
3
3 2
1
4 2
x
) y (
.
y
) x (
dapat disederhanakan
menjadi.....
A. x
5
y D.
5
y
x
|
|
.
|
\
|
B. xy
5
E. 25xy
C. (xy)
5
Jawab:
21. Diketahui persamaan eksponen 2
p+1
. 2
q+1
= 256. Jika nilai
perbandingan p dan q adalah 2 : 1 maka nilai p q adalah....
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 E. 5
Jawab:
22. Bentuk dari
2
2
3
2
1
) a a ( senilai dengan.....
A. a(a1)
2
D.
a(a
2
1)
B. a(a+1)
2
E. a
2
(a + 1)
C. a(a
2
+ 1)
Jawab: