Anda di halaman 1dari 20

KALKULUS

(Fungsi)
FUNGSI
Definisi :
Sebuah fungsi f adalah suatu aturan padanan yang
menghubungkan tiap objek x dalam satu himpunan,
yang disebut daerah asal, dengan sebuah nilai unik f(x)
dari himpunan kedua. Himpunan nilai yang diperoleh
secara demikian disebut daerah hasil fungsi tersebut.
Domain : daerah asal
Kodomain : daerah kawan
Range : daerah hasil
NOTASI FUNGSI
Nama fungsi : huruf tunggal (biasanya f , g , F )

f(x) dibaca “f dari x” atau “f pada x “


Menunjukkan nilai yang diberikan oleh f kepada x.

NILAI FUNGSI 2
f ( x)  x  4
Jika
f (2)  22  4  4  4  0

f (1)  ......?

f (a)  .....?

f ( a  h )  ... ?
NILAI FUNGSI
Diketahui : f ( x )  x 2  2 x
Ditanya :

f (4)  ......?

f ( 4  h )  ... ?

f ( 4  h )  f ( 4 )  ... ?

f ( 4  h )  f ( 4)
 ... ?
h
OPERASI HITUNG ALJABAR PADA
FUNGSI
JIka ada dua fungsi: f(x) dan g(x) , maka berlaku:
1. (f + g)(x) = f(x) + g(x)

2. (f – g)(x) = f(x) – g(x)

3. (f x g)(x) = f(x) . g(x)


 
4.  f  ( x )  f ( x )
g  g( x )
Contoh:

Jika f(x) = 2x – 3 dan g(x) = 4 – x maka tentukan:


f 
  (5)
a. (f+g)(x) b. (f – g)(x) c. (f x g)(x) d.  g 
Jawab:

a. (f + g)(x) = 2x – 3 + 4 – x = x + 1

b. (f – g)(x) = 2x – 3 – (4 – x) = 3x – 7

c. (f x g)(x) = (2x – 3) x (4 – x) = –2x2 + 11x – 12

f  2x  3 f  7
d .   ( x )     (5)   7
g  4x g  1
latihan
1. Jika f(x) = 7x + 5 dan g(x) = 2x – 4 maka
tentukan:

a. (f+g)(x) b. (f – g)(x) c. (f x g)(x)


Komposisi Fungsi
Penggabungan operasi dua fungsi
secara berurutan akan
menghasilkan sebuah fungsi baru.
Penggabungan tersebut disebut
komposisi fungsi dan hasilnya
disebut fungsi komposisi.
contoh 2
Diketahui f(x) = x + 5 dan g(x) = 2x - 7
Tentukan: a. (g o f)(x)
b. (f o g)(x)
Jawab:
f(x) = x + 5 dan g(x) = 2x -7
a. (g o f)(x) = g[f(x)] = g(x + 5)
= 2(x + 5) - 7
= 2x + 10 -7
= 2x + 3
f(x) = x + 5 dan g(x) = 2x - 7
b. (f o g)(x) = f[g(x)] = f(2x - 7)
= (2x - 7) + 5
= 2x - 7 + 5
(f o g)(x) = 2x - 2
Sifat Komposisi Fungsi
1.Tidak komutatif:
fog≠gof
2. Bersifat assosiatif:
f o (g o h) = (f o g) o h = f o g o h
contoh 2
f : R → R dan g : R → R
f(x) = 3x – 1 dan g(x) = 2x2 + 5
Tentukan: a. (g o f)(x)
b. (f o g)(x)
Jawab:
f(x) = 3x – 1 dan g(x) = 2x2 + 5
a. (g o f)(x) = g[f(x)] = g(3x – 1)
= 2(3x – 1)2 + 5
= 2(9x2 – 6x + 1) + 5
= 18x2 – 12x + 2 + 5
= 18x2 – 12x + 7
f(x) = 3x – 1 dan g(x) = 2x2 + 5
b. (f o g)(x) = f[g(x)] = f(2x2 + 5)
= 3(2x2 + 5) – 1
= 6x2 + 15 – 1
(f o g)(x) = 6x2 + 14
(g o f)(x) = 18x2 – 12x + 7
(g o f)(x) ≠ (f o g )(x)
tidak bersifat komutatif
contoh 3
f(x) = x – 1, g(x) = x2 – 1 dan
h(x) = 1/x
Tentukan: a. (f o g) o h
b. f o (g o h)
Jawab:
f(x) = x – 1, g(x) = x2 – 1
dan h(x) = 1/x
((f o g) o h)(x) = (f o g)(h(x))
(f o g)(x) = (x2 – 1) – 1
= x2 – 2
(f o g(h(x))) = (f o g)(1/x)
= (1/x)2 – 2
1
 2
 2
x
f(x) = x – 1, g(x) = x2 – 1
dan h(x) = 1/x
(f o (g o h))(x) = (f(g oh)(x))
(g o h)(x)= g(1/x)
= (1/x)2 – 1
= 1/x2 - 1
f(g o h)(x)= f(1/x2 – 1)
= (1/x2 – 1) – 1
=(1/x)2 – 2
contoh 3
I(x) = x, f(x) = x2 dan g(x) = x + 1
Tentukan:
a.(f o I)(x) dan (g o I)(x)
b.(I o f)(x) dan (I o g)(x)
Jawab:
I(x) = x, f(x) = x2 dan g(x) = x + 1

(f o I)(x) = x2
(g o I)(x) = x + 1
(I o f)(x) = x2
(I o g)(x) = x + 1
(I o f)(x) = (f o I) = f

Anda mungkin juga menyukai