Anda di halaman 1dari 36

Komposisi Fungsi

contoh 1
f : A → B dan g: B → C
didefinisikan seperti pada gambar
A B C
f g
a 1 p
2
b 3 q
Tentukan (g o f)(a) dan (g o f)(b)

1
Jawab:
(g o f)(a) = ?
A B C
f g
a 1 p
2
b 3 q
f(a) = 1 dan g(1) = q
Jadi (g o f)(a) = g(f(a)) = g(1) = q
2
(g o f)(b) = ?
A B C
f g
a 1 p
2
b 3 q

f(b) = 3 dan g(3) = p


Jadi (g o f) = g(f(b)) = g(3) = p

3
contoh 2

Diketahui (gof)(x)=(fog)(x)
Jika f(x) = 2x + p dan
g(x) = 3x + 120
maka nilai p = … .

4
Jawab:
f(x) = 2x + p dan g(x) = 3x + 120
g(f(x)) = f(g(x))
g(2x+ p) = f(3x + 120)
3(2x + p) + 120 = 2(3x + 120) + p
6x + 3p + 120 = 6x + 360 + p
3p – p = 360 – 120
2p = 240  p = 120
5
Sifat Komposisi Fungsi
1.Tidak komutatif:
fog≠gof
2. Bersifat assosiatif:
f o (g o h) = (f o g) o h = f o g o h
3. Memiliki fungsi identitas: I(x) = x
foI=Iof=f

6
contoh 1
f : R → R dan g : R → R
f(x) = 3x – 1 dan g(x) = 2x2 + 5
Tentukan: a. (g o f)(x)
b. (f o g)(x)

7
Jawab:
f(x) = 3x – 1 dan g(x) = 2x2 + 5
a. (g o f)(x) = g[f(x)] = g(3x – 1)
= 2(3x – 1)2 + 5
= 2(9x2 – 6x + 1) + 5
= 18x2 – 12x + 2 + 5
= 18x2 – 12x + 7

8
f(x) = 3x – 1 dan g(x) = 2x2 + 5
b. (f o g)(x) = f[g(x)] = f(2x2 + 5)
= 3(2x2 + 5) – 1
= 6x2 + 15 – 1
(f o g)(x) = 6x2 + 14
karena (g o f)(x) = 18x2 – 12x + 7
maka (g o f)(x) ≠ (f o g )(x)
artinya tidak bersifat komutatif
9
contoh 2
f(x) = x – 1, g(x) = x2 – 1 dan
h(x) = 1/x
Tentukan: a. ((f o g) o h)(x)
b. (f o (g o h))(x)

10
Jawab:
f(x) = x – 1, g(x) = x2 – 1
dan h(x) = 1/x
((f o g) o h)(x) =
(f o g)(h(x)) =
(f o g)(1/x) =
((1/x)2 – 1) =
((1/x)2 – 1) – 1 =
= (1/x)2 – 2
((fog)oh)(x) = (1/x)2 – 2
11
f(x) = x – 1, g(x) = x2 – 1 dan h(x) = 1/x
(f o (g o h))(x) =
(f(g o h)(x)) =
fo(g o h)(x) = f(g(1/x))
= f (1/x)2 – 1)
= (1/x2 – 1) – 1
= (1/x)2 – 2
(f o (g o h))(x) = (1/x)2 – 2
Karena ((f o g) o h)(x) = (f o (g o h))(x) = (1/x)2 – 2
maka berlaku sifat asosiatif

12
contoh 3
I(x) = x, f(x) = x2 dan g(x) = x + 1
Tentukan:
a.(f o I)(x) dan (g o I)
b.(I o f) dan (I o g)

13
Jawab:
I(x) = x, f(x) = x2 dan g(x) = x + 1
(f o I)(x) = x2
(g o I)(x) = x + 1
(I o f)(x) = x2
(I o g)(x) = x + 1
Karena (I o f)(x) = (f o I) = f (x) = x2
dan (I o g)(x) = (g o I)(x) = g(x) = x + 1
maka I disebut fungsi identitas

14
Menentukan
Suatu Fungsi
Jika Fungsi Komposisi
dan
Fungsi Yang Lain Diketahui

15
Contoh 1

Diketahui f(x) = 3x – 1
dan (f o g)(x) = x2 + 5
Tentukan g(x).

16
Jawab
f(x) = 3x – 1dan (f o g)(x) = x2 + 5
fg(x)] = x2 + 5
3.g(x) – 1 = x2 + 5
3.g(x) = x2 + 5 + 1 = x2 + 6
Jadi g(x) = ⅓(x2 + 6)

17
contoh 2

Diketahui g(x) = x + 9 dan


(f o g)(x) = ⅓x2 – 6
maka f(x) = … .

18
Jawab:
g(x) = x + 9 dan (f o g)(x) = ⅓x2 – 6
(f o g)(x) = f(g(x)) = ⅓x2 – 6
f(x + 9) = ⅓x2 – 6
Misal: x + 9 = y  x = y – 9
f(y) = ⅓(y – 9)2 – 6
f(x) = ⅓(x – 9)2 – 6
= ⅓ (x2-18x+81)-6
= = ⅓x2 – 6x + 21
19
contoh 3

Diketahui f(x) = x – 3 dan


(g of)(x) = x2 + 6x + 9
maka g(x – 1) = … .

20
Jawab:
f(x) = x – 3 dan (g of)(x) = x2 + 6x + 9

(g o f)(x) = g (f(x)) = x2 + 6x + 9
g(x – 3) = x2 + 6x + 9
Misal: x – 3 = y  x = y + 3
g(y) = (y + 3)2 + 6(y + 3) + 9
= y2 + 6y + 9 + 6y + 18 + 9

21
g(y) = y2 + 6y + 9 + 6y + 18 + 9
= y2 + 12y + 36
g(x) = x2 + 12x + 36
g(x – 1) = (x – 1)2 + 12(x – 1) + 36
= x2 – 2x + 1 + 12x – 12 + 36
= x2 + 10x + 25
Jadi g(x – 1) = x2 + 10x + 25

22
Contoh 4

Diketahui f(x) = 2x + 1
dan (f o g)(x + 1)= – 2x2 – 4x + 1
Nilai g(-2) =….

23
Jawaban:
f(x) = 2x + 1 dan (f o g)(x + 1)= – 2x2 – 4x + 1
f(g(x + 1))= – 2x2 – 4x + 1
f(x) = 2x + 1 → f(g(x))= 2g(x) + 1
→ f(g(x + 1)) = 2g (x + 1) + 1
2g(x + 1) + 1 = – 2x2 – 4x – 1
2g(x + 1) = – 2x2 – 4x – 2
g(x + 1) = – x2 – 2x – 1

24
g(x + 1) = – x2 – 2x – 1
g(x) = –(x – 1)2 – 2(x – 1) – 1
g(2) = –(2 – 1)2 – 2(2 – 1) – 1
=–1–2–1=–4
Jadi g(2) = – 4

25
PENGERTIAN FUNGSI INVERS
Secara umum dapat dikatakan: Jika fungsi f : Df → Rf adalah
fungsi bijektif, maka invers dari fungsi f adalah fungsi f −1 yang
didefinisikan sebagai berikut.
MENENTUKAN RUMUS FUNGSI INVERS
Contoh
Fungsi f: R → R dinyatakan dengan f(x) = 3x + 5. Tentukan rumus
fungsi inversnya.
INVERS DARI FUNGSI KOMPOSISI

Anda mungkin juga menyukai