Anda di halaman 1dari 16

FUNGSI KOMPOSISI DAN

FUNGSI INVERS
FUNGSI KOMPOSISI
1. Operasi Aritmatika Fungsi
a. Opeasi aljabar pada fungsi
jika f dan g adalah fungsi, berlaku sifat-sifat:
• (f + g) (x) = f(x) + g(x)
• (f - g) (x) = f(x) - g(x)
• (f X g) (x) = f(x) X g(x)
𝑓 𝑓(𝑥)
• ( ) (x) = ( ) , g(x) ≠ 0
𝑔 𝑔(𝑥)
b. sifat-sifat Operasi Aljabar fungsi
• komutatif pada penjumahan dan perkalian
• Asosisatif pada penjumlahan dan perkalian
2. Operasi Komposisi Fungsi
Definisi:
Jika f dan g fungsi dan Rf ∩ Dg (bukan himpunan kosong) maka
ada suatu fungsi h dari himpunan bagian Df ke himpunan
bagian Rg yang disebut fungsi komposisi f dan g ( ditulis
“g o f” dibaca g bundaran f atau g dot f) yang ditentukan
dengan h(x) = g o f (x) = g (f(x))
Contoh Soal
1. Diketahui f(x) = 2x – 5, g(x) = 7x + 3
Tentukan :
a. (f + g)(x) = f(x) + g (x) = (2x -5) + (7x + 3)
= 9x -2
b. (f – g) (x) = f(x) - g (x) = (2x -5) - (7x + 3)
= -5x -8
c. (f X g) (x) =f(x) X g (x) = (2x -5) X (7x + 3)
= 14x² + 6x – 35x – 15
= 14x² – 29x – 15
𝑓 2x −5
d. ( ) (x) = , g(x) ≠ 0, 7x + 3 ≠ 0 , x ≠ -3/7
𝑔 7x + 3
2. Diketahui f = {(1,3),(2,4),(3,5),(4,6)} dan
g = {(3,0),(4,1),(5,2)}. (contoh soal dibuku hal 72)
Tentukan (g o f) dan (f o g) Jika ada !
Jawab:
Df={1,2,3,4) Rf = {3,4,5,6} Dg = {3,4,5} Rg = {0,1,2}
Rf ∩ Dg = {3,4,5} (bukan himpunan kosong, sehingga (g o f) ada)
3. Diketahui f(x) = x² - 2x + 2 dan g(x) = x + 1
(x+1)² = (x + 1) (x +1)
Tentukan: = x² + x + x + 1
a. rumus fungsi (f o g)(x) dan (g o f)(x) -2(x+1) = -2x - 2
b. Nilai a agar (g o f)(a) = 2
Jawab
a. (f o g)(x) = f (g(x)) = f(x + 1)= (x+1)² - 2(x+1) + 2
= x² + 2x + 1 – 2x – 2 + 2 = x² + 1
(g o f)(x) = g (f(x)) = g(x² - 2x + 2 )
= (x² - 2x + 2 ) + 1 = x² - 2x + 3
b. (g o f)(x) = x² - 2x + 3
(g o f)(a) = a² - 2a+ 3 = 2
a² - 2a+ 3 -2 = 0
a² - 2a+ 1 = 0
(a – 1) (a – 1) = 0
a – 1 = 0, a = 1
jadi nilai a = 1
4. Diketahui f(x) = x² - 3x , g(x) = 4x + 1 , dan
h(x+2) = x – 5 .
Tentukan Rumus fungsi h(x), (f o g)(x) dan (g o h)(x) !
Jawab: h(x) = x – 7
*Misal, t = x + 2 sehingga x = t – 2 h(x + 2) = (x + 2 ) – 7 = x – 5
(4x+1)² = (4x + 1) (4x +1)
h(x+2) = x – 5 = 16x² + 4x + 4x + 1
h(t) = (t – 2) – 5 = 16x² + 8x + 1
-3(4x+1) = -12x - 3
h(t) = t – 7 , Sehingga
h(x) = x – 7
* (f o g)(x) = f (g(x)) = f(4x + 1)= (4x+1)² – 3(4x+1)
= 16x² + 8x + 1 – 12x – 3
= 16x² – 4x – 2
*(g o h)(x) = g(h(x)) = g(x – 7) = 4(x – 7) + 1
= 4x – 28 + 1 = 4x – 27
TUGAS 1
Uji kompetensi 1 hal 73
No 1,2,3,5,6,7,9,12,14,15
Latihan Persiapan UH
1. Diketahui, f(x) = 2x² - 4x + 6 , g(x) = 2x – 2 dan
h(x) = x + 3, tentukan:
a.f(x) + g(x) d. (fo g)(3)
b.f(2) – 2 g(-1) + h(0) e. (fo go h)(x)
c.(g o h)(x) f. (ℎ𝑜𝑔)−1 (x)
2. Tentukan invers dari:
2𝑥+1
a. f(x) = b. g(x)= x² + 10x + 4
3𝑥 −1
3. Diketahui, (go f)(x) = 2x² + 6x – 3 , g(x) = 2x + 5
tentukan f(x) !
4. Diketahui, (fo g)(x) = 4x + 2, g(x) = 2x – 6 tentukan f(x) !
a. f(x) + g(x) = (2x² - 4x + 6) + (2x – 2)
= 2x² - 2x + 4
b. f(2) – 2 g(-1) + h(0)
f(x) = 2x² - 4x + 6 maka, f(2) = 2(2)² - 4(2) + 6
= 2.4 – 8 + 6 = 6
g(x) = 2x – 2 maka, g(-1) = 2(-1) – 2 = -2 – 2 = -4
h(x) = x + 3 maka, h(0) = 0 + 3 = 3
Sehingga, f(2) – 2 g(-1) + h(0) = 6 – 2.(-4) + 3
= 6 + 8 + 3= 17
c. g(x) = 2x – 2 , h(x) = x + 3 ,
(g o h)(x) = g(h(x)) = 2(h(x)) – 2
= 2(x + 3) – 2
= 2x + 6 – 2 = 2x + 4
d. (fo g)(3) = f (g(3))
g(3) = 2(3) – 2 = 6 – 2 = 4
(fo g)(3) = f (g(3)) = f (4)
f(x) = 2x² - 4x + 6 maka
f(4) = 2(4)² - 4(4) + 6 = 2 x 16 – 16 + 6 = 22
e. (fo go h)(x) = ((fo g)o h)(x) = (fo (go h))(x)
Dari soal no 1c diperoleh
(go h)(x) = 2x + 4
Sehingga: (fo go h)(x) = (fo (go h))(x)
= f(go h)(x) = f(2x+4)
f(x) = 2x² - 4x + 6 maka
f(2x+4) = 2(2x + 4)² - 4(2x + 4) + 6
= 2(4x² + 16x + 16) – 8x – 16 + 6
= 8x² + 32x + 32 – 8x – 16 + 6
= 8x² + 24x + 22
f. (ℎ𝑜𝑔)−1 (x) = ….. ?
Tentukan dahulu (h o g)(x) !
g(x) = 2x – 2 h(x) = x + 3
hog (x) = h(g(x)) = h(2x – 2) = 2x – 2 + 3 = 2x + 1
Selanjutnya menentukan inversnya
Misal: y = (h o g)(x)
y = 2x + 1
y – 1 = 2x
2x = y – 1
𝑦 −1
x=
2
−1 𝑥 −1
Sehingga, (ℎ𝑜𝑔) (x) =
2
2𝑥+1 b. g(x) = x² + 10x + 4
2. a. f(x) =
3𝑥 −1 Misal: y = g(x),
Misal: y = f(x), Sehingga
sehingga y = x² + 10x - 2
2𝑥+1
y= y + 2 = x² + 10x
3𝑥 −1
y (3𝑥 − 1) = 2x + 1 x² + 10x = y – 4
(x + 5)² = y – 4 + (5)²
3xy – y = 2x + 1
3xy – 2x = 1 + y (x + 5) = ± y – 4 + 25
x(3y – 2) = y + 1 x = ± y + 21 – 5
𝑦 +1 Jadi,
x = 𝑔−1 (x) = x = ± x + 21 – 5
3𝑦 −2
−1 𝑥 +1
Jadi, 𝑓 (x) =
3𝑥 −2
3. Diketahui, (go f)(x) = 2x² + 6x – 3 , g(x) = 2x + 5
tentukan f(x) !
g(f(x)) = (go f)(x)
2 (f(x)) + 5 = 2x² + 6x – 3
2 (f(x)) = 2x² + 6x – 3 – 5
2x² + 6x – 8
f(x) = = x² + 3x – 4
2
4. Diketahui, (fo g)(x) = 4x + 2, g(x) = 2x – 6
tentukan f(x) !
(fo g)(x) = f ( g(x))
4x + 2 = f (2x – 6)
f (2x – 6) = 4x + 2
Misal: Sehingga,
z = 2x – 6 f (2x – 6) = 4x + 2
2 𝒛+𝟔
z + 6 = 2x f (z) = 4( )+2
𝟐
𝒛+𝟔
= x = 2(z + 6) +2
𝟐
= 2z + 12 + 2
= 2z + 14
f(z) = 2z + 14,
jadi, f(x) = 2x + 14

Anda mungkin juga menyukai