Anda di halaman 1dari 129

2015

SILABUS OSCE
[Type the document subtitle]

FAKULTAS KEDOKTERAN

dr.Andhika

1/1/2015
Blueprint UKMPPD OSCE

• Area Kompetensi-1: Anamnesis


• Area Kompetensi-2: Pemeriksaan fisik
• Area Kompetensi-3:Melakukan tes/ prosedur klinik atau interpretasi data penunjang
• Area Kompetensi-4: Penegakan diagnosis dan diagnosis banding
• Area Kompetensi-5: Tatalaksana non farmakoterapi
• Area Kompetensi-6: Tatalaksana farmakoterapi
• Area Kompetensi-7: Komunikasi dan atau edukasi
• Area Kompetensi-8: Perilaku profesional

Contoh NaskahUKMPPD OSCE

Seorang pria 21 tahun datang dengan keluhan mulut merot

1. Lakukan anamnesis
2. Lakukan pemeriksaan fisik dan penunjang
3. Sebutkan diagnosis dan diagnosis banding
4. Tuliskan resep bagi pasien
5. Berikan tatalaksana nonfarmakologi dan edukasi bagi pasien

Sistem Penilaian UKMPPD OSCE

Penilaian UKMPPD OSCE mengunakan sistem Borderline Regression Methods, dimana terdapat 2 elemen
penting penilaian ujian:
1. Penilaian Actual Mark
Adalah penilaian objektif penguji terhadap tindakan peserta berdasarkan 8 area kompetensi sesuai
template rubrik yang disediakan. Penilaian berskala 0 - 3
2. Penilaian Global Rating
Adalah penilaian penguji terhadap pembawaan diri dan performance peserta apakah peserta layak
menjadi dokter dengan ilmu dan skill yang dimilikinya. Penilaian berskala tidak lulus, borderline,
lulus dan superior
RUBRIK PENILAIAN UKMPPD OSCE ACTUAL MARK
RUBRIK PENILAIAN UKMPPD OSCE ACTUAL MARK
AREA KOMPETENSI 1: ANAMNESIS

Anamnesis selalu diawali dengan Rapporting yaitu membina suasana nayaman, kemudian diikuti dengan
identitas pribadi
Anamnesis selalu menggunakan pertanyaan terbuka
Anamnesis harus selalu meliputi 8 aspek, yaitu:
1. Keluhan Utama dan telaah
2. Keluhan tambahan dan telaah
3. RPT
4. RPO dan efek setelah makan obat
5. Riwayat penyakit keluarga
6. Kebiasaan
7. Status Gizi
8. Lingkungan dan sosioekonomi

Jika pada lembar soal UKMPPD OSCE tidak ada instruksi untuk melakukan anamnesis, maka peserta boleh
meminta resume rekam medik kepada penguji.

AREA KOMPETENSI 2: PEMERIKSAAN FISIK

1. Melakukan informed consent


2. Melakukan cuci tangan sebelum melakukan pemeriksaan (WAJIB)
3. Melakukan pemeriksaan fisik dengan memperhatikan kenyamanan pasien
4. Jika peserta melakukan pemeriksaan fisik, tetapi penguji tidak menyampaikan hasilnya, berarti ada
dua kemungkinan. Peserta melakukan pemeriksaan dengan prosedur yang tidak benar atau peserta
melakukan pemeriksaan yang tidak diperlukan
5. Melakukan cuci tangan setelah melakukan pemeriksaan (WAJIB)
6. Menyampaikan resume hasil pemeriksaan pada pasien dengan bahasa sederhana

AREA KOMPETENSI 3: PEMERIKSAAN PENUNJANG

1. Peserta menyebutkan pemeriksaan penunjang dengan JELAS


Contoh:
Darah lengkap, bukan darah rutin
Jika diperlukan pemeriksaan RFT, LFT, AGDA, Urinalisis, Kultur maka peserta menyebutjkan
dengan jelas
Foto thoraks posisi erect proyeksi PA, bukan hanya foto thoraks
Foto cruris tampak 2 sendi proyeksi AP-Lateral, bukan hanya foto rontgen
Pewarnaan BTA direct smear SPS, bukan hanya BTA
2. Peserta menjelaskan interpretasi hasil pemeriksaan pada pasien sebelum meminta pemeriksaan
berikutnya
AREA KOMPETENSI 4: DIAGNOSIS & DIAGNOSIS BANDING

1. Diagnosis harus dinyatakn dengan jelas dan terperinci


Contoh:
Jika diagnosis mengarah ke Bells Palsy, sebutkan “Paresis Nervus VII perifer e.c Bells Palsy”
Jika diagnosis conjuncivitis, sebutkan “Conjunctivitis bakterialis akut oculi dextra”
Jika diagnosis fraktur, sebutkan “Open fractur grade II o/t Cruris dextra”
2. Diagnosis banding sebutkan sebanyak banyaknya yang terpikirkan dan sesuai.

AREA KOMPETENSI 5-6 : TATA LAKSANA

Tatalaksana non farmakologis berupa tindakan (misal pemasangan infus, hecting, dsb) peserta HARUS
menjelaskan terlebih dahulu alasan melaksanakan tindakan tersebut.
Penulisan resep harus mengikuti format berikut. (lengkap dengan kop resep)
Contoh:
dr. ABC
SIP: 123/456/2015
Tempat, Tanggal-Bulan-Tahun
R/ Amoxycillin 500 mg tab No. XV
S 3 dd tab I
-------------------------------------------- paraf
R/ Paracetamol 125 mg/5ml syr fl I
S 3 dd cth I
------------------------------------------- paraf
R/ Hydrocortison 2,5% cream tube I
S ue
-------------------------------------------- paraf
R/ Chloramphenicol 0,5% eyedrops fl I
S 4 dd gtt I 0.d
------------------------------------------- paraf
//
Pro: Tn XYZ
Usia: ... tahun

AREA KOMPETENSI 7 : KOMUNIKASI EDUKASI

Komunikasi selalu terbuka 2 arah


Sebelum mengakhiri sesi edukasi, peserta harus selalu menanyakan, “Ada yang masih belum dimengerti,
Pak??”. “Kira kira masih ada yang belum jelas, Pak?”

AREA KOMPETENSI 8 : PERILAKU PROFESIONAL

1. Peserta harus mengetahui mana kasus yang emergency dan mana yang tidak emergency. Jika kasus
emergency, maka peserta melakukan tatalaksana awal terlebih dahulu , baru kemudian melakukan
anamnesis
2. Peserta menyebutkan rujuk jika kompetensinya bukan kompetensi 4. Sementara selain kompetensi 4,
maka peserta harus menyebutkan rujuk
3. Peserta menyebutkan pasien agar kontrol berkala
DAFTAR ISI BUKU SILABUS PEMBEKALAN OSCE

1. Psikiatri
Gangguan cemas menyeluruh
Hipokondriasis
Bipolar episode depresi
Skizofrenia paranoid
Baby Blues syndrome

2. Neurologi
Carpal Tunnel Syndrome
Vertigo perifer
Migraine dengan Aura
HNP Lumbalis
Bells Palsy
Diabetic Neuropati
Meningitis TB

3. Mata & THT


Blepharitis
Conjunctivitis bakterialis
Buta Senja
Hordeolum
Dry Eye Syndrome
Otitis Media Akut stadium Perforasi
Rhinitis Alergi
Laringitis
Tonsilofaringitis
Motion Sickness
Otitis Eksterna Diffusa

4. Endokrin
Gizi Kurang ec Intoleransi Laktosa
Hipoglikemia
HONK / KAD
Gout Arthritis
DM tipe 2
Sindroma Metabolik
Graves Disease

5. GEH
Parotitis
Hemorrhoid derajat II
Typhoid fever
Oral Candidiasis
Disentri Amoeba
GERD
Hepatitis A
Ascariasis & Oxuriasis

6. Ginjal Saluran Kemih


Fimosis
Urolithiasis
Pielonefritis
Prostatitis
Gonorrhea
Post Streptococcus Glomerulonefritis

7. Hematologi Immunologi
Anemia defisiensi besi pada kehamilan
Anemia defisiensi besi ec Kecacingan
Malaria falciparum
Limfadenitis TB
Leptospirosis

8. Kulit
Impetigo
Herpes Zoster
Scabies/Pedikulosis kapitis
Urtikaria akut
Akne vulgaris
Tinea Corporis
Miliaria
Dermatitis Seborhoik
Dermatitis Kontak Alergi ec Sandal Jepit

9. Kardiovaskular
Infark Miokard Akut
Cardiac arrest
Tromboflebitis
Asfikisa Neonatorum & Resusitasi Neonatus
Intubasi

10. Respirasi
Pertusis
PPOK / Asma Eksaserbasi akut
Bronkitis Akut
TB Paru kasus baru
Pneumonia

11. Reproduksi
Pemasangan Implant
Pemasangan AKDR
Antenatal Care
Leukorhea, (Keputihan), Pemeriksaan Ginekologis dan Swab Vagina
Papsmear, IVA
Bartholinitiis
Mastitis dan Pemeriksaan SADARI

12. Muskuloskeletal
Osteoarthritis genu
Muscle Sprain
Fraktur Clavicula & Pemasangan Figure of 8
Fraktur Tertutup dan Pembidaian
Lacerated Wound, Wound Toilet & Suturing
S t a t i o n P s i k i a t r i
J u d u l G a n g g u a n C e m a s M e n y e l u r u h
Kompetensi 3 A
Skenario:
Seorang wanita 32 tahun datang dengan keluhan merasa cemas.

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Apakah ada kejadian tertentu (misalnya trauma) yang mencetuskan munculnya keluhan ini pada ibu ?
- Apakah cemas dialami sepanjang hari ataukah ada episode epis ode kambuh nya?
- Apakah ibu tahu apa yang sebenarnya ibu cemaskan? Ataukah ibu mencemaskan segala hal yang sebenarnya tidak jelas?
- Selain cemas, apakah ibu ada keluhan lain seperti sering murung, merasa sedih, sering berdebar dan keringat dingin atau mimpi buruk dan gangguan tidur?
- Apakah sampai pernah muncul keinginan untuk bunuh diri ?
- Apakah ada dorongan untuk melakukan suatu kegiatan berulang ulang ?
- Apakah ibu merasa mendengar bisikan bisikan atau melihat bayangan bayangan ?

RPT : Sebelumnya apakah ibu pe rnah mengalami hal yang serupa? Atau hal yang kebalikan dari ini ?
RPO: adakah konsumsi obat obatan tertentu? Atau Narkoba? Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat ?
RPK: adakah keluarga yang memiliki gangguan kejiwaan seperti kakek/nenek, ayah/ibu, adik/k akak atau anak?

P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l
Untuk station psikiatri pemeriksaan fisik diganti dengan pemeriksaan status menta l
1. M e n i l a i k e a d a a n u m u m , p e n a m p i l a n
T a m p a k s e o r a n g w a n i t a , p e n a m p i l a n b i a s a s e s u a i u s i a
2. A k t i v i t a s p s i k o m o t o r
A k t i v i t a s t e n a n g / g a d u h g e l i s a h / t a k t e r k e n d a l i
3. P e m b i c a r a a n
K o h e r e n / i n k o h e r e n . R e l e v a n / i r e l e v a n / f l i g h t o f i d e a s
4. A f e k d a n M o o d
A f e k a p p r o p r i a t e / i n a p p r o p r i a t e / d a t a r
M o o d e u t i m i k / d e p r e s i f / e l e v a t e d
5. W a h a m d a m H a l u s i n a s i
W a h a m k e b e s a r a n / p a r a n o i d / n i h i l i s t i k / b i z a r r e
H a l u s i n a s i a u d i o t o r i k / v i s u a l
6. G a n g g u a n M e m o r i
S e g e r a : m e n g u l a n g 3 k a t a
M e m o r i p e n d e k – j a u h – s a n g a t j a u h
7. I n t e l e g e n s i a
H i t u n g 1 0 0 - 7 - 7 - 7
S i a p a n a m a p r e s i d e n I n d o n e s i a ?
8. B e r p i k i r a b s t r a k
A p a a r t i d a r i b e s a r p a s a k d a r i p a d a t i a n g ?
Kalau ibu menemukan amplop penuh berisi uang dengan alamat jelas, apa yang ibu lakukan ?
9. I n s i g h t
Apakah ibu merasa diri ibu sakit? Perlu berobat? Maukah diobati ?

P E M E R I K S A A N P E N A U N G N J
T i d a k d a a
D I A G N O S I S
G a n g g u a n c e m a s m e n y e l u r u h
D d / G a n g g u a n c a m p u r a n c e m a s d e n g a n d e p r e s i
D d / F o b i a
D d / p a n i c a t t a c k
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n x i o l i t i k
R / A l p r a z o l a m 0 , 5 m g t a b n o V I
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
M e n e n a n g k a n i b u
K o n s e l i n g p e r s o n a l d a n p s i k o t e r a p i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t

S t a t i o n P s i k i a t r i
J u d u l H i p o k o n d r i a s i s
Kompetensi 4 A
Skenario:
Seorang wanita 32 tahun datang dengan keluhan nyeri dada

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Di dada sebelah mana? Apakah di seluruh dada? Apakah nyerin dadanyaberpindah pindah ?
- B e r a p a l a m a s e r a n g a n n y e r i d a d a d i a l a m i ?
- Apakah nyeri dada dialami terus menerus ataukah hilang timbul?
- Bagaiamna sifat nyerinya? Apakah mencucuk? Atau tertekan tertindih dan diperas ?
- Adakah yang mencetuskan nyeri dadanya? Jika nyeri dada muncul apa yang dilakukan untuk mengurangi nyerinya?
- A p a k a h n y e r i d a d a t e r s e b u t m e n j a l a r ?
- Apakah cemas dialami sepanjang hari ataukah ada episode episode kambuh nya ?
- Apakah ibu tahu apa yang sebenarnya ibu cemaskan? Ataukah ibu mencemaskan segala hal yang sebenarnya tidak jelas?
- Selain nyeri dada, apakah ibu ada keluhan lain seperti sering murung, merasa sedih, sering berdebar dan keringat dingin atau mimpi buruk dan gangguan tidur?
- Apakah ada keluhan nyeri di tempat lain seperti nyeri kepala, nyeri perut, nyeri saat haid, nyeri sendi ?
- Apakah sampai pernah muncul keinginan untuk bunuh diri ?
- Apakah ada dorongan untuk melakukan suatu kegiatan berulang ulang ?
- Apakah ibu merasa mendengar bisikan bisikan atau m elihat bayangan bayangan?

RPT : Sebelumnya apakah ibu pernah mengalami hal yang serupa? Atau hal yang kebalikan dari ini ?
RPO: apakah sudah berobat? Apa kata dkter yang sebelumnya? Apakah nyerinya hilang dengan pengobatan ?
RPK: adakah keluarga yang memiliki gangguan kejiwaan seperti kakek/nenek, ayah/ibu, adik/kakak atau anak?

P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l
Untuk station psikiatri pemeriksaan fisik diganti dengan pemeriksaan status menta l
1. M e n i l a i k e a d a a n u m u m , p e n a m p i l a n
T a m p a k s e o r a n g w a n i t a , p e n a m p i l a n b i a s a s e s u a i u s i a
2. A k t i v i t a s p s i k o m o t o r
A k t i v i t a s t e n a n g / g a d u h g e l i s a h / t a k t e r k e n d a l i
3. P e m b i c a r a a n
K o h e r e n / i n k o h e r e n . R e l e v a n / i r e l e v a n / f l i g h t o f i d e a s
4. A f e k d a n M o o d
A f e k a p p r o p r i a t e / i n a p p r o p r i a t e / d a t a r
M o o d e u t i m i k / d e p r e s i f / e l e v a t e d
5. W a h a m d a m H a l u s i n a s i
W a h a m k e b e s a r a n / p a r a n o i d / n i h i l i s t i k / b i z a r r e
H a l u s i n a s i a u d i o t o r i k / v i s u a l
6. G a n g g u a n M e m o r i
S e g e r a : m e n g u l a n g 3 k a t a
M e m o r i p e n d e k – j a u h – s a n g a t j a u h
7. I n t e l e g e n s i a
H i t u n g 1 0 0 - 7 - 7 - 7
S i a p a n a m a p r e s i d e n I n d o n e s i a ?
8. B e r p i k i r a b s t r a k
A p a a r t i d a r i b e s a r p a s a k d a r i p a d a t i a n g ?
Kalau ibu menemukan amplop penuh berisi uang dengan alamat jelas, apa yang ibu lakukan ?
9. I n s i g h t
Apakah ibu merasa diri ibu sakit? Perlu berobat? Maukah diobati ?

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
H i p o k n d ro i a s i s
D d / G an g g u a n s o m a t i s a s i
D d / G a n g g u a n k o n v e r s i
D d / G a n g g u a n n y e r i m e n e t a p
D d / G a n g g u a n c e m a s m e n y e l u r u h
D d / A n g i n a p e c t o r i s s t a b i l

P E N A T A L A K S A N N A
F A R M A A K O T
E R A P I
1. A n t i e d p r e s a n
R / F l u o x e t i 1 0 n e m g t a b n o V I
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A NN O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
Menenangkan i bu bahwa tidak ada kelainan pada jantun g ib u
K o n s e l i n g p e r s o n a l d a n p s i k o t e r a p i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t

S t a t i o n P s i k i a t r i
J u d u l B i p o l a r E p i s o d e D e p r e s i
Kompetensi 3 A
Skenario:
Seorang wanita 32 tahun datang dengan keluhan sulit tidur
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Apakah sulit tidur dialami sepanjang hari ataukah hilang timbul?
- Kapan keluhan paling dirasakan? Apakah di awal tidur, ataukah terbangun di tengah tidur, ataukah terbangun cepat di pagi hari?
- A p a k a h a d a m i m p i b u r u k , b i c a r a s a a t t i d u r ?
- Apakah ada kejadian yang menimbukamn trauma mendalam sebelum munclnya keluhan ini ?
- F a k t o r a p a y a n g m e n c e t u s k a n k e a d a a n i n i ?
- Apakah sampai pernah muncul keinginan untuk bunuh diri ?
- Adakah keluhan lain seperti merasa bersalah? Merasa tidak berguna? Menangis sepanjang hari ?
- Apakah ada dorongan untuk melakukan suatu kegiatan berulang ulang ?
- Apakah ibu merasa mendengar bisikan bisikan atau melihat bayangan bayangan ?

RPT : Sebelumnya apakah ibu pernah mengalami hal yang serupa? Atau hal yang kebalikan dari ini ?
RPO: adakah konsumsi obat obatan tertentu? Atau Narkoba? Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat ?
RPK: adakah keluarga yang memiliki gangguan kejiwaan seperti kakek/nenek, ayah/ibu, adik/kakak atau anak ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l
Untuk station psikiatri pemeriksaan fisik diganti dengan pemeriksaan status menta l
 Sama dengan pemeriksaan status mental kasus psikistari lain
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
G a n g g u a n B i p o l a r E p i s o d e D e p r e s i T a n p a C i r i P s i k o t i k
D d / G a n g g u a n D e p r e s i M a y o r
D d/ G angguan B ipo lar e pis o de de pre s i de ngan c iri ps i k o t i k
D d / G a n g g u a n c a m p u r a n a n x i e t a s d a n d e p r e s i
D d / d i s t i m i k
D d / P o s t t r a u m a s t r e s s d i s o r d e r
D d / S t r e s a k u t

P E N A T A
L A K S A N A A N F A
R M A K O
T E R A P I
1. M o o d S t a b i l i z e r
R / L i t h i
u m C a r b o n a t 4 0 0 m g t a b N o X V
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. A n t i d e p r e s a n
R / F l u
o x e t i n e 1 0 m g t a b n o V I
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
M e n e n a n g k a n p a s i e n
Mencari s olusi untuk str essor psik ososial yang dialami pasie n
K o n s e l i n g d a n p s i k o t e r a p i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t

S t a t i o n P s i k i a t r i
J u d u l S c h i z o f r e n i a P a r a n o i d
Kompetensi 3 A
Skenario:
Seorang wanita 21 tahun datang dengan keluhan bicara bicara sendiri
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h d i a l a m i s e p a n j a n g h a r i a t a u k a h h i l a n g t i m b u l ?
- Mengapa bicara sendiri? Apakah dalam pikiran ibu mendengar suara suara yang mengajak bicara?
- Apakah suara sura tersebut menyuruh ibu melakukan suatu tindakan?
- Apakah ibu merasa aktivita sibu dikendalikan oleh sosok suara suara tersebut ?
- A p a k a h i b u j u g a a d a m e l i h a t b a y a n g a n b a y a n g a n ?
- A p a k a h i b u m er a s a m e m i l i k i k ek u a t a n k h u su s y a n g h a n y a i b u y an g b i s a m e l ak u k a k n ny a ?
- Apakah ibu merasa ada orang lain yang akan mencelakai ibu ?
- Sejak kapan hal ini berlangsung? Adakah kejadian yang menimbulkan trauma mendalam yang terjadi sbelum munclnya gejala ini?
- Apakah masih bisa merawat diri? Apakah ada kemunduran sikap seperti anak anak ?
- A p a k a h a d a g e j a l a d i a m m e m a t u n g t a k b i s a d i g e r a k k a n ?

RPT : Sebelumnya apakah ibu pernah mengalami hal yang serupa? Atau hal yang kebalikan dari ini?
RPO: adakah konsumsi obat obatan tertentu? Atau Narkoba? Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat ?
Apakah sudah pernah dirawat di rumah sakit? Kalau sudah dirawat, adakah perbaikan gejala ?
RPK: adakah keluarga yang memiliki gangguan kejiwaan seperti kakek/nenek, ayah/ibu, adik/kakak atau anak?

P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l
Untuk station psikiatri pemeriksaan fisik diganti dengan pemeriksaan status menta l
Sama dengan pemeriksaan status mental kasus psikistari lain
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
S k h i z o f r e n i a p a r a n o i d
D d / P s i k o t i k a k u t l i r s c h i z o f r e n i a
D d / G a n g g u a n w a h a m m e n e t a p
D d / S c h i z o f r e n i a r e s i d u a l
D d / P s i k o t i k a k u t t e r i n d u k s i o b a t

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i p s i k o t i k
R / C h l o r p o r m a z i n e 5 0 m g t a b N o X V
S 3 dd tab I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. A n t i K o l i n e r g i k
R / T r i h e x y l p h e n y d i l 2 m g t a b N o X V
S 3 dd tab I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
M e n e n a n g k a n p a s i e n
Mencari solusi untuk stressor psikososial yang dialami pasie n
K o n s e l i n g d a n p s i k o t e r a p i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t

S t a t i o n P s i k i a t r i
J u d u l B a b y B l u e s S y n d r o m e
Kompetensi 4 A
Skenario:
Seorang wanita 25 tahun datang dengan keluhan menangis epanjang hari
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- S e j a k k a p a n h a l i n i d i a l a m i ?
- Apakah sewaktu melahirkan ibu mengalami hal hal yang meninggalkan trauma mendalam pada ibu ?
- Adakah kejadian yang menimpa ibu sewaktu kecil yang membuat ibu merassa tidak bisa menjadi ibu yang baik?
- Apakah ada d alam pik iran ib u bahwa anak i ni bukan lah anak i bu atau jelm aan o rang la in ?
- Apakah ada dalam pikiran ibu orang yang akan mencelakai anak ibu?
- Apakah ada gejala lain seperti tidak bisa tidur? Menyalahkan diri sendiri? Murung sepanjang hari?
- Apakah sampai ada percobaan untuk bunuh diri? Atau membunuh anak ibu ?

RPT : Sebelumnya apakah ibu pernah mengalami hal yang serupa?


RPO: adakah konsumsi obat obatan tertentu? Atau Narkoba? Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat ?
RPK: adakah keluarga yang memiliki gangguan kejiwaan seperti kakek/nenek, ayah/ibu, adik/kakak atau anak ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l
Untuk station psikiatri pemeriksaan fisik diganti dengan pemeriksaan status menta l
Sama dengan pemeriksaan status mental kasus psikistar i lain
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
B a b y B l u e s S y n d r o m e
D d / D e p r e s i P o s t P a r t u m
D d / P s i k o t i k p o s t p a r t u m
D d / S t r e s s a k u t

P E N A T A L A K S A N A A N F A
R M A K O T E R A P I
1. A n t i d pe r e s a n
R / F l u o x e t i n e 1 0 m g t a b n o V I
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
Menenangkan pasien bahwa ia bisa menjadi ibu yang bauik bagi anakny a
M e m m i n t a d u k u n g a n p s i k o l o g i s d a r i s u a m i d a n m e r t u a
K o n s e l i n g d a n p s i k o t e r a p i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
S t a t i o n N e u r o l o g i
J u d u l C a r p a l T u n n e l S y n d r o m e
Kompetensi 3 A

Skenario:
Seorang Perempuan, 25 tahun datang ke praktek dokter umum dengan keluhan nyeri pada pergelangan tangan

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Nyeri pada pergelangan tangan yang mana? Apakah nyeri berpindah -pindah?
- A p a k a h a d a y a n g m e m p e r b e r a t k e l u h a n n y e r i t e r s e b u t ?
- A p ak ah n y er i m e ny e ba r ke t el ap ak ta n ga n d a n ja ri ? ata u h an ya d i p er ge la n ga n ta n gan ?
- A p a k a h p a d a j a r i - j a r i d i j u m p a i k e l u h a n h i l a n g r a s a ?
- Apakah dijumpai keluhan lemah pada telapak tangan dan jari -jari bila menggenggam sesuatu ?
- J a r i m a n a y a n g d i r a s a k a n p a l i n g n y e r i a t a u k e b a s ?
- Apakah pekerja atau kegiatan sehati-hari ? hobi? (main piano)
- A p a k a h a d a d e m a m ?

RPT : Pernah mengalami hal yang seperti ini? Adakah pasien Riwayat keluhan tampak bengkak dan kemerahan Pada pergelangan tangan yang sakit ? Apakah ada riwayat trauma?
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Apakah selma ini mengkonsumsi obat tertentu?
R P K : adak ah k e luarga y ang m em ilik i k eluhan y ang s am a ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i k e p a l a l e h e r
3. P e m e r i k s a a n k e k u a t a n o t o t
4. P e m e r i k s a a n r e f l e k s f i s i o l o g i s t a n g a n
5. P e m e r i k s a a n r e f l e k s p a t o l o g i s t a n g a n
6. P e m e r i k s a a n S e n s o r i k ( s e n s i b i l i t a s ) j a r i j a r i
7. P e m e r i k s a a n T i n e l
8. P e m e r i k s a a n P h a l e n d a n C o u n t e r p h a l e n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
P e m e r i k s a a n F o t o W r i s t J o i n t A P / o b l i q u e
DIAGNOSIS
C a r p a l T u n n e l S y n d r o m e
D d / C u b i t a l T u n n e l S y n d r o m e
D d / G u y o n c a n a l s y n d r o m e
D d / B r a c h i a g i a e c n e u r o p a t i
D d / O s t e o a r t r i t i s
D d / R h e u m a t o i d A r t r i t i s

P E N A T A L A K S A N A A N
F A R M A K O T E R A P I
1. N S A I D
R / i b u p r o f e n 4 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
A t a u
R / A s a m M e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

2. A D J V A N U T A N A L G E T I K
R / C a r b a
a z e p i n e m 2 0 0 m g t a b N o X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
A t a u G a b a p e n t i n e , A m i t i p t i l l i n e
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
O l a h R a g a A e r o b i k
F i s i o t e r a p i
P e m a k a i a n W r i s i S p l i n t p a d a m a l a m h a r i ( 3 - 4 m i n g g u )
E D U K A S I
H i n d a r i k e g i a t a n y a n g m e m p e r b e r a t b e b a n w r i s t j o i n t
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
A n j u r a n R u j u k K e d o k t e r s p e s i a l i S a r a f
C u c i t a n g a n s e b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n N e u r o l o g i
J u d u l B e l l s P a l s y
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang wanita 21 tahun datang dengan keluhan mulut mencong ke kanan
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h m e n d a d a k a t a u k a h p e r l a h a n l a h a n ?
- Adakah riwayat terkena paparan angin, benturan, atau yang lainnya?
- Apakah sempat ada episode pulih kembali atau penurunan kesadaran ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n k e l u m p u h a n a n g g o t a g e r a k ?
- A p a k a h d u i a l a m i s a a t b e r a k t i v i t a s a t a u s a a t i s t i r a h a t ?
- A p a k a h a d a k e l u h a n s u l i t m e n u t u p m a t a ?
- A p a k a h a d a r a s a n y e r i m e n j a l a r d i s e p a n j a n g w a j a h ?

R P T : r w i a y a t s t r o k e ? H i p e r t e n s i ? T I A / R I N D ? D M ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
R P K : a d a k a h k e l u a r g a y a n g m e m i l i k i k e l u h a n y a n g s a m a ?

P E M E R I K S A A N F I S I K

1. M e n i l a i T a nd a v i t a l
2. M e m e r i k s a n e r v u s c r a n i a l i s I – X I I s e c a r a s i s t e m a t i s
3. M e m r i k s a k e k u a t a n o t o t e k s t r e m i t a s

P E M E R I K S A A N P E N U N A J
N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
P a r e s i s N V I I p e r i f e r d e x t r a / s i n i s t r a e c B e l l s P a l s y
D d / s t r o k e i s k e m i k
D d / T I A
D d / R I N D
D d / T r i g e m i n a l N e u r a l g i a

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. K o r t i k o s t e r o i d
R / M e t h y l p r e d n i s o l o n e 4 m g t a b n o X X X
S 4 d d t a b I I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. R o b o r a n s i a
R / V i t B C o m p l e x t a b N o X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
A n j u r a n f i s i o t e r a p i
B e l a j a r m e n g u n y a h g p e r m e n k a r e t
Menganjurkan pakai pelindung mata saat tidur agar tidak dry ey e
M e n g h i n d a r i p a p a r a n a n g i n a t a u b e n t u r a n d i w a j a h
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n
S t a t i o n N e u r o l o g i
J u d u l M e n i n g i t i s T B
Kompetensi 3 A
Skenario:
Seorang wanita 21 tahun datang dengan keluhan nyeri kepala dan kejang saat di rumah
A N A M N E S I S
 s u d a h b e r a p a l a m a ?
 D i b a g i a n k e p a l a s e b e l a h m a n a ?
 Bagaimana karakteristik nyerinya (tajam, tumpul, seperti ditusuk-tusuk,seperti diikat tali yang kuat, seperti berputar)
 Apakah nyeri kepalanya menyebar ke mata/ hidung/leher/bahu?
 Apakah diperberat oleh kelelahan? Apakah kurang dengan istirahat?
 Apakah nyeri kepala dicetuskan oleh makanan, seperti coklat, MSG dan kafein ?
 Apakah nyeri kepalanya bersamaansebelumnyadengandemam ?
 a p a k a h a d a r i w a y a t t r a u m a ? k e g a n a s a n ?
 apakah ada riwayat penuruna kesadaran ? kejang ? Bagaimana tipe kejangnya? Apakah seluruh tubuh atau sebagian saja?
 A p a k a h s a a t k e j a n g p a s i e n s a d a r ?
 Apakah ada diikuti oleh gejala lain seperti mual, muntah, gangguan visus ?
 A p a k a h a d a m u n t a h m e n y e m b u r ? A p a k a h a d a d e m a m ?
 RPT : Apakah ada keluahan batuk berkepanjangan ? Apakah ada keluahn telinga berair ?
 RPO? Apakah pernah mengonsumsi obat TB? Apakah obatnya dihabiskan ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l d a n s e n s o r i u m
2. M e n i l a i n e r v u s k r a n i a l i s I – X I I
3. M e n i l a i k a k u k u d u k b e r s a m a a n d e n g a n B r u d z i n s k y I
4. M e n i l a i K e r n i g s i g n b e r s a m a a n d e n g a n B r u d z i n s k y I I
5. M e n i l a i r e f l e k s f i s i o l o g i s d a n p a t o l o g i s e k s t r e m i t a s
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
1. D a r a h l e n g k a p  d i j u m p a i l e u k o s i t o s i s
2. L u m b a l p u n k s i  w arna x ant o k ro m , do m inas i s e l lim f os i t
3. F o t o T h o r a x
DIAGNOSIS
M e n i n g i t i s T B
D d / M e n i n g i t i s b a c t e r i a l
D d / M e n i n g i t s f u n g a l
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. O A T k a t e g o r i 1
R/ Fixed Dise Combination R 150/ H75/ Z 400 / E 275 tab No X V
S 1 dd tab IV (sesuaikan degan tabel obat berdasarkan berat badan )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. K o r t i k o s t e r o i d
R / M e t h y l p r e d n i s o l o n e 4 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
K o m u n i k a s i & E D U K A S I
M e n j e l a s k a n t e n t a n g P M O
M e n j e l a sk a n e fe k s am p i n g o b a t T B m a n a y a n g p e r l u d i o b at i , m a n a y a n g c u k u p d io b se r v a s i
M e n j e l a s k a n k o s n e k u e n s i j i k a p u t u s o b a t
Meminta agar seluruh anggota keluarga teruutama anak anak discreening T B
Meminta pasien mengonsmsi makanan tinggi kalori, tinggi protein
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
Informed consent setiap melakukan pemeriksaan atau tindakan
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

S t a t i o n N e u r o l o g i
J u d u l V e r t i g o P e r i f e r
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang wanita 21 tahun datang dengan keluhan pusing berputar
A N A M N E S I S
– S e j a k k a p a n ? K a p a n - k a p a n s a j a m u n c u l n y a ?
– B e r a p a k a l i s e r a n g a n d a l a m s e h a r i ?
– Apakah keluhan berkurang dengan tiduran atau menutup mata?
– A p a k a h d i p e r b e r a t o l e h p e r u b a h a n p o s i s i ?
– Apakah diikuti mual, muntah, telinga berdenging, gangguan pendengaran, pandangan ganda ?
– Apakah ada pingsan? Penurunan kesadaran? Muntah menyembur?
– A p a k a h a d a d e m a m ? A p a k a h a d a p e n u r u n a n n a f s u m a k a n ?
– A p a k a h a d a r i w a y a t t r a u m a ?
– A p a k a h a d a r i w a y a t t e l i n g a b e r a i r ?

R P T : r w i a y a t s t r o k e ? H i p e r t e n s i ? T I A / R I N D ? D M ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
R P K : a d a k a h k e l u a r g a y a n g m e m i l i k i k e l u h a n y a n g s a m a ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i T a n d a v i t a l
2. M e l a k u k a n T e s R o m b e r g d a n T a n d e m
3. M e l a k u k a n t e s t e l u n j u k t e l u n j u k t e l u n j u k d a n t e l u n j u k h i d u n g
4. M e l a k u k a n t e s d i s d i a d o k o k i n e s i s
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
V e r t i g o P e r i f e r e c B P P V
D d / M e n i e r e d i s e a s e
D d / L a b i r i n t i t i s
D d / V e r t i g o s e n t r a l
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
R / D i m e n h y d r i n a t e 2 5 m g t a b n o X X X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
1. M e l a k u k a n M a n u v e r D i c H a l l p i k e a t a u E p l e y
E D U K A S I
 I s t i r a h a t y a n g c u k u p , k u r a n g i a k t i v i t a s f i s i k b e r l e b i h a n
 Hindari posisi membungkuk dan mengangkat barang/ posisi yang memperpanjang leher saat mengambil barang yang letaknya tinggi
 H i n d a r i p e r u b a h a n p o s i s i k e p a l a y a n g c e p a t d a n e k s t r i m
 Bangunlah secara perlahan dan duduk terlebih dahulu sebelum berdiri dari tempat tidu r

P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h t i n d a k a n

S t a t i o n N e u r o l o g i
J u d u l M i g r a i n e d e n g a n A u r a
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang wanita 21 tahun datang dengan keluhan nyeri kepala
A N A M N E S I S
– S e j a k k a p a n n y e r i k e p a l a d i r a s a k a n ?
– Apakah nyeri kepala dirasakan di seluruh kepala atau hanya sebagian saja?
– B e r a p a l a m a n y e r i e k p a l a d i r a s a k a n ?
– Bagaimana sifat nyerinya? Apah berdenyut? Atau tersa tertekan dan terikat ?
– Faktor apa saja yang memperberat munculnya nyeri kepala? Stres? Makana tertentu ?
– A p a k a h n y e r i k e p a l a b e r k u r a n g d e n g a n i s t i r a h a t ?
– Sebelum muncul serangan nyeri, apakah ada melihat kilatan cahaya, silau atau mendengar suara suara ?
– Apakah ada muntah menyembur dan kejang atau penurunan kesadaran ?
– A p a k a h a d a r i w a y a t t r a u m a ?
– A p a k a h a d a d e m a a t a u k e l u h a n l a i n n y a ?
R P T : r w i a y a t s t r o k e ? H i p e r t e n s i ? T I A / R I N D ? D M ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
R P K : a d a k a h k e l u a r g a y a n g m e m i l i k i k e l u h a n y a n g s a m a ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i T a n d a v i t a l
2. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n r a n g s a n g m e n i n g e a l
3. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n n e r v u s k r a n i a l i s I - X I I
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
M i g r a i n e d e n g a n a u r a
D d / M i g r a i n e t a n p a a u r a
D d / T e n s i o n t y p e h e a d a c h e
D d / C l u s t e r h e a d a c h e
D d / S e c o n d a r y h e a d a c h e
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
R / S u m a t r i p t a n 2 5 m g t a b n o X X X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / P a r a c e t a m o l 5 0 0 m g t a b n o X V
S p r n t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
 I s t i r a h a t y a n g c u k u p , k u r a n g i a k t i v i t a s f i s i k b e r l e b i h a n
 Menghindari makanan seperti coklat, keju, MSG atau minuman tinggi kafei n

P E R I L A K UP R O F SE I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h t i n d a k a n

S t a t i o n N e u r o l o g i
J u d u l H N P L u m b a l i s
Kompetensi 3 A

Skenario:
Seorang pria21 tahun datang dengan keluhan nyeri pinggang
A N A M N E S I S
– S u d a h b e r a p a l a m a n y e r i p i n g g a n g d i r a s a k a n ?
– S e b e l a h m a n a n y e r i p i n g g a n g d i r a s a k a n p a l i n g p a r a h ?
– A p a k a h n y e r i p i n g g a n g d i r a s a k a n m e n j a l a r ?
– Apakah nyeri pinggnag dirasakan terus menerus atau hilang timbul ?
– F a k t o r a p a y a n g m e n c e t u s k a n n y e r i p i n g g a n g ?
– Adakah kebiasaan mengangkat beban berat atau bertumpu di pinggang ?
– A p a k a h d i s e r t a i k e b a s k e b a s d a n m a t i r a s a ?
– A p a k a h s a m p a i m e n y e b a b k a n g a n g g u a n B A K d a n B A B ?
– A d a k a h r i w a y a t t e r j a t u h a t a u t r a u m a p a d a p i n g g a n g ?
R P T : r w i a y a t s t r o k e ? H i p e r t e n s i ? T I A / R I N D ? D M ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
R P K : a d a k a h k e l u a r g a y a n g m e m i l i k i k e l u h a n y a n g s a m a ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i T a n d a v i t a l
2. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n k e k u a t a n o t o t k a k i
3. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n r e f e k s f i s i o l o g i s k a k i
4. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n r e f e k s p a t o l o g i s k a k i
5. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s e n s i b i l i t a s k a k i
6. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n L a s e q u e d a n C r o s s L a s e q u e
7. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n P a t r i c k d a n C r o s s P a t r i c k
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o L u m b o s a c r a l A P L a t e r a l
U s u l a n p e m e r i k s a a n M R I l u m b a l
D I A G N O S I S
L o w B a c k P a i n e c H N P L u m b a l
D d / S p i n a l S t e n o s i s
D d / S p o n d i l o s i s
D d / S p o n d i l i t i s
D d / S p o n d i l o l i s t e s i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
R / A s a m M e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b n o X X X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / C a r b a m a z e p i n e 2 0 0 m g t a b n o X V
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
 M e n g e n a k a n k o r s e t
 M e n g h i n d a r i a n g k a t b e b a n y a n g b e r a t s e c a r a b e r l e b i h a n
 M e n g u r a n g i j o n g k o k

P E R I L A KU P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h t i n d a k a n

S t a t i o n N e u r o l o g i
J u d u l H N P L u m b a l i s
Kompetensi 3 A

Skenario:
Seorang pria21 tahun datang dengan keluhan nyeri pinggang
A N A M N E S I S
– S u d a h b e r a p a l a m a n y e r i p i n g g a n g d i r a s a k a n ?
– S e b e l a h m a n a n y e r i p i n g g a n g d i r a s a k a n p a l i n g p a r a h ?
– A p a k a h n y e r i p i n g g a n g d i r a s a k a n m e n j a l a r ?
– Apakah nyeri pinggnag dirasakan terus menerus atau hilang timbul ?
– F a k t o r a p a y a n g m e n c e t u s k a n n y e r i p i n g g a n g ?
– Adakah kebiasaan mengangkat beban berat atau bertump u di pinggang?
– A p a k a h d i s e r t a i k e b a s k e b a s d a n m a t i r a s a ?
– A p a k a h s a m p a i m e n y e b a b k a n g a n g g u a n B A K d a n B A B ?
– A d a k a h r i w a y a t t e r j a t u h a t a u t r a u m a p a d a p i n g g a n g ?
R P T : r w i a y a t s t r o k e ? H i p e r t e n s i ? T I A / R I N D ? D M ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
R P K : a d a k a h k e l u a r g a y a n g m e m i l i k i k e l u h a n y a n g s a m a ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i T a n d a v i t a l
2. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n k e k u a t a n o t o t k a k i
3. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n r e f e k s f i s i o l o g i s k a k i
4. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n r e f e k s p a t o l o g i s k a k i
5. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s e n s i b i l i t a s k a k i
6. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n L a s e q u e d a n C r o s s L a s e q u e
7. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n P a t r i c k d a n C r o s s P a t r i c k
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o L u m b o s a c r a l A P L a t e r a l
U s u l a n p e m e r i k s a a n M R I l u m b a l
D I A G N O S I S
L o w B a c k P a i n e c H N P L u m b a l
D d / S p i n a l S t e n o s i s
D d / S p o n d i l o s i s
D d / S p o n d i l i t i s
D d / S p o n d i l o l i s t e s i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
R / A s a m M e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b n o X X X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / C a r b a m a z e p i n e 2 0 0 m g t a b n o X V
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
 M e n g e n a k a n k o r s e t
 M e n g h i n d a r i a n g k a t b e b a n y a n g b e r a t s e c a r a b e r l e b i h a n
 M e n g u r a n g i j o n g k o k

P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h t i n d a k a n

S t a t i o n N e u r o l o g i
J u d u l D i a b e t i c N e u r o p a t i
Kompetensi 3 A

Skenario:
Seorang pria51 tahun datang dengan keluhan kebas kebas di kedua telapak kaki
A N A M N E S I S
– S u d a h b e r a p a l a m a k e b a s d i r a s a k a n ?
– A p a k a h d i k e d u a t e l a p a k k a k i a t a u s a l a h s a t u s a j a ?
– A p a k a h k e b a s d i a l a m i m e n d a d a k a t a u p e r l a h a n l a h a n ?
– Apakah ada sensasi seperti dicucuk cucuk, menginjak pecahan es atau bara api ?
– Apakah kbas yang dialami menjalar ke betis lutut dan paha ?
– Apakah ada riwayat trauma sebelumnya di daerah pinggang ?
– A p a k a h a d a k e l u h a n n y e r i m e n j a l a r d i k e d u a k a k i ?
RPT : rwiayat stroke? Hipertensi? TIA/RIND? DM? Apakah terkontrol dengan pengobatan ?
R P O :
A d a k a h r i w a y a t m e n g o n s u m s i o b a t o b a t a n s e p e r t i I N H ?
A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
R P K : a d a k a h k e l u a r g a y a n g m e m i l i k i k e l u h a n y a n g s a m a ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i T a n d a v i t a l
2. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n k e k u a t a n o t o t k a k i
3. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n r e f e k s f i s i o l o g i s k a k i
4. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n r e f e k s p a t o l o g i s k a k i
5. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s e n s i b i l i t a s k a k i d e n g a n u j u n g k a p a s
6. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s e n s i b i l i t a s k a k i d e n g a n u j u n g j a r u m
7. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s e n s i b i l i t a s k a k i d e n g a n t a b u n g a i r d i n g i n d a n p a n a s
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
K a d a r G u l a D a r a h r a n d o m
K G D = 3 0 0 m g / d l
D I A G N O S I S
D i a b e t i c N e u r o p a t i
D d / T a r s a l t u n n e l s y n d r o m e
D d / N e u r i t i s p e r i f e r t e r i n d u k s i o b a t
D d / N e u r i t i s p e r i f e r
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
R / A s a m M e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b n o X X X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / C a r b a m a z e p i n e 2 0 0 m g t a b n o X V
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
 M e n g e n a k a n a l a s k a k i
 M e n g o n t r o l g u l a d a r a h
 M e m b e r s i h k a n k a k i d a r i k o t o r a n s e t i a p h a r i

P E R I L A K U P R O F S E I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h t i n d a k a n
S t a t i o n M a t a
J u d u l C o n j u n c t i v i t i s B a k t e r i a l i s A k u t
Kompetensi 3 A
Skenario:
Seorang wanita 21 tahun datang dengan keluhan mata merah
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h k e d u a m a t a a t a u h a n y a s e b e l a h ?
- M a t a m e r a h d i a l a m i m e n d a d a k a t a u k a h p e r l a h a n l a h a n ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n n y e r i a t a u s i l a u ?
- Bagaimana dengan penglihatan, apakah tetap baik atau kabur?
- Apakah disertai denganm leuar sekret? Skeretnya warna apa? Apakah memberat saat bangun tidur ?
- A p a k a h a d a s e n s a s i s e p e r t i m at g a be r p as i r , m e n g g a n j a l ?
- A p a k a h m a t a t e r a s a s a n g a t g a t a l ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n m u a l m u n t a h ?

R P T : r i w a y a t b a t u k l a m a ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
9. M e n i l a i t a n d a v i t a l
10. P e m e r i k s a a n v i s u s d e n g a n S n e l l e n c h a r t 6 m e t e r
11. M e l a k u k a n i n s p e k s i l u a r ( p a l p e b r a , b u l u m a t a )
12. I n s p e k s i c o n j u n c t i v a s u p e r i o r i n f e r i o r
13. I s n p e k s i s k l e r a
14. I n s p e k s i k a n t u s m e d i a l i s d a n l a t e r a l i s
15. P a l p a s i T I O m a n u a l
16. R e f l e k s c a h a y a d i r e c t i n d i r e c t
17. M e n i l a i C O A
18. M e l a k u k a n f u n d u s k o p i
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
C o n j u n c t i v i t i s b a k t e r i a l i s a k u t
D d / c o n j u n c t i v i t i s v i r a l
D d / c o n j u c n t i v i t i s v e r n a l
D d / c o n j u n c t i v i t i s g o n o r h e a
D d / k e r a t o c o n j u n c t i v i t i s

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
3. A n t i b i o t i k t o p i k a l
R / C h l o r a m p h e n i c o l 0 , 5 % e y e d r o p s f l I
S 4 d d g t t I O D S
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
B e r s i h k a n s e k r e t d e n g a n k a s a d a n a i r h a n g a t
J a n g a n m e n g u c e k m a t a
S e l a l u c u c i t a n g a n
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n M a t a
J u d u l B l e f a r i t i s
Kompetensi 4 A
Skenario:
Seorang laki-laki 50 tahun datang dengan keluhan bengkak pada kelopak mata bagian atas mata sebelah kanan
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n p a n d a n g a n k a b u r / s i l a u ?
- Apakah disertai rasa nyeri?Apakah disertai rasa terbakar ?
- Apakah disert ai rasa gatal? Apakah disert ai mata berair ?
- A p a k a h d i s e r t a i b u l u m a t a r o n t o k ?
- Apakah terdapat kotoran mata? Bagaimana warna kotorannya?
- Apakah ada rasa seperti mengganjal?Apakah ada rasa seperti berpasir ?
- Apakah ada riwayat benda asing masuk ke mata kanan? Apakah ada riwayat trauma pada mata kanan ?
- A p a k a h d i s e r t a i p u s i n g ? M u n t a h ?

RPO: Apakah sudah pernah berobat? ( nama, dosis, cara pemberian, frekuensi, lamanya, efek yang dirasakan, kapan terakhir menggunakan); Alergi obat?
RPK: Adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. P e m e r i k s a a n v i s u s d e n g a n S n e l l e n c h a r t
3. I n s p e k s i B u l u m a t a : m a d a r o s i s ( + ) , t a m p a k b u l u m a t a s a l i n g m e l e k a t
4. Inspeksi Margo palpebral: tampak hiperemis, terdapat keropeng yang berwarna kekuningan dan bila dibuang terdapat ulkus yang mudah berdarah
5. P a l p a s i k a n t u s m e d i a l i s d a n l a t e r a l i s
6. P a l p a s i m a n u a l T I O
7. I n s p e k s i c o n j u n c t i v a i n f e r i o r d a n s u p e r i o r
8. I n s p e k s i s k l e r a
9. P e m e r i k s a a n C O A
10. P e m e r i k s a a n r e f l e k s c a h a y a d i r e c t i n d i r e c t
11. P e m e r i k s a a n f u n d u s k o p i
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
DIAGNOSIS
B l e f a r i t i s u l s e r a t i f O D
D d / H o r d e o l u m
D d / K a l a z i o n
D d / T r i k i a s i s
D d / S e l u l i t i s o r b i t a
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i b i o t i k t o p i k a l
R / G e n t a m i c i n e / C l o r a m p h e n i c o l e y e o i n t m e n t . T u b e . I
S 1 2 d d a p l i c . O D
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
K o m p r e s h a n g a t u n t u k m e m b e r s i h k a n k r u s t a
H i n d a r i m e n g g o s o k m a t a d e n g a n t a n g a n / j a r i t a n g a n
O l e s k a n s a l e p s e c a r a t e r a t u r
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n M a t a
J u d u l D r y e y e s y n d r o m e
Kompetensi 4 A
Skenario:
Seorang laki-laki 40 tahun datang dengan keluhan mata kanan terasa berpasir
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h t e r u s m e n e r u s a t a u h i l a n g t i m b u l ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n p a n d a n g a n k a b u r / s i l a u ?
- A p a k a h d i s e r t a i r a s a n y e r i ? +
- A p a k a h d i s e r t a i r a s a p a n a s s e p e r t i t e r b a k a r ? +
- A p a k a h d i s e r t a i r a s a g a t a l ? +
- A p a k a h d i s e r t a i m a t a b e r a i r ?
- Apakah terdapat kotoran mata? Bagaimana warna kotorannya?
- A p a k a h a d a r a s a s e p e r t i m e n g g a n j a l ?
- A p a k a h a d a m e n g g u n a k a n l e n s a k o n t a k ?
- A p a k a h a d a r i w a y a t b e n d a a s i n g m a s u k k e m a t a k a n a n ?
- Apakah ada sering di depan layar computer dalam waktu lama?
- A p a k a h d i s e r t a i p u s i n g ?
R P T :
- Apakah pernah mengalami keluhan yang sama sebelumnya?
- A p a k a h a d a r i w a y a t D M , H T ?
R P O :
- Apakah sudah pernah berobat? ( nama, dosis, cara pemberian, frekuensi, lamanya, efek yang dirasakan, kapan terakhir menggunakan); Alergi obat?
R P K :
- A d a k a h k e l u a r g a y a n g m e m i l i k i k e l u h a n y a n g s a m a ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. P e m e r i k s a a n v i s u s d e n g a n S n e l l e n c h a r t : v i s u s n o r m a l
3. I n s p e k s i p a l p e b r a l s u p e r i o r d a n i n f e r i o r : d b n
4. P a l p a s i k a n t u s m e d i a l i s d a n l a t e r a l i s : d b n
5. P a l p a s i m a n u a l T I O : d b n
6. I n s p e k s i c o n j u n c t i v a : t a m p a k f a o m y t e a r s p a d a k o n j u n g t i v a f o r n i k s , i n j e k s i k o n j u n g t i v a
7. I n s p e k s i s k l e r a : d b n
8. P e m e r i k s a a n C O A
9. P e m e r i k s a a n r e f l e k s c a h a y a d i r e c t i n d i r e c t : d b n
10. P e m e r i k s a a n f u n d u s k o p i : d b n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T e s t S c h i r m e r : < 1 0 m m ( N : 2 0 m m )
D I A G N O S I S
D r y E y e
D d / k o n j u n g t i v i t i s s i c c a s j o g r e n s y n d r o m
D d / K o n j u n g t i v i t i s a l e r g i
D d / d a c r i o c y s t i t i s

o
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A r t i f i c i a l t e a r s
R / c a r b o x y m e t h y l s e l u l o s a e d n o . I
S 8 d d g t t I . O D
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
Mata dapat dikompres dengan air hangat untuk mengurangi gejala

E D U K A S I
- Menjelaskan kepada pasien bahwa mata kering adalah keadaan menahun dan pemulihannya sulit kecuali pada keadaan ringan
- H i n d a r i p e n g g u n a a n l e n s a k o n t a k
- H i n d a r i t e r l a l u l a m a d i d e p a n c o m p u t e r
- R u t i n d a l a m m e n g g u n a k a n a r t i f i c i a l t e a r s

P E R I L A K U P R O F E S I O N L A
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

S t a t i o n M a t a
J u d u l B u t a s e n j a
Kompetensi 4 A
Skenario:
Seorang anak laki-laki usia 7 tahun datang ke Poliklinik bersama ibunya dengan keluhan tidak bisa melihat jelas di
malam hari?
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i / s e j a k k a p a n ?
- A p a k a h s e m a k i n l a m a s e m a k i n b e r t a m b a h p a r a h ?
- A p a k a h k e l u h a n b e r k u r a n g j i k a m e l i h a t c a h a y a t e r a n g ?
- Apakah sering memicingkan mata untuk melihat jelas pada keadaan gelap ?
- A p a k a h m a y a s e r i n g t e r a s a c e p a t l e l a h ?
- A p a k a h s e r i n g m e r a s a p u s i n g a t a u n y e r i k e p a l a ?
- A p a k a h s e r i n g m e n g a n t u k ?
- A p a k a h d i s e r t a i n y e r i / p e r i h ?
- A p a k a h d i s e r t a i r a s a g a t a l ?
- A p a k a h d i s e r t a i m a t a b e r a i r ?
- A p a k a h t e r d a p a t s e k r e t p a d a m a t a ?
- A p a k a h s e p e r t i t e r a s a m e n g g a n j a l ?
- A p a k a h m a t a t e r a s a b e r p a s i r ?

R P T :
- Apak ah pe rnah m e ngalam i k e luhan y ang s am a s e be l umny a ?

R P O :
- Apakah sudah pernah berobat? ( nama, dosis, cara pemberian, frekuensi, lamanya, efek yang dirasakan, kapan terakhir menggunakan); Alergi obat?
R P K : -
Riwayat gizi: apakah sering mengkonsumsi buah-buahan dan sayur-sayuran?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. P e m e r i k s a a n v i s u s d e n g a n S n e l l e n c h a r t : v i s u s n o r m a l
3. I n s p e k s i p a l p e b r a l s u p e r i o r d a n i n f e r i o r : d b n
4. P a l p a s i k a n t u s m e d i a l i s d a n l a t e r a l i s : d b n
5. P a l p a s i m a n u a l T I O : d b n
6. I n s p e k s i c o n j u n c t i v a : d b n
7. I n s p e k s i s k l e r a : d b n
8. P e m e r i k s a a n C O A : d b n
9. P e m e r i k s a a n r e f l e k s c a h a y a d i r e c t i n d i r e c t : d b n
P e m e r i k s a a n f u n d u s k o p i : d b n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
B u t a S e n j a
D d / n y c t a l o p i a
D d / H e m a r o l o p i a

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. V i t a m i n A d o s i s t i n g g i p a d a h a r i I d a n I I
R / R e t i n o l P a l m i t a t m g 1 1 0 ( 2 0 0 . 0 0 0 I U ) c a p n o . I I
S 1 d d c a p I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
-
E D U K A S I
- Menjelaskan kepada pasien bahwa keluhan pasien terjadi karena kekurangan vitamin A
- Meningkatkan konsumsi makanan yang kaya akan vitamin A seperti buah-buahan dan sayur-sayuran.

P E R I L A K U P R O FE S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

S t a t i o n M a t a
J u d u l H o r d e o l u m
Kompetensi 4 A
Skenario:
Seorang laki-laki 20 tahun datang dengan keluhan benjolan pada kelopak mata kanan bagian bawah
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N AM N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- P a d a m a t a s e b e l a h m a n a ?
- A p a k a h b e n j o l a n n y a t e r a s a n y e r i ?
- A p a k a h b e n j o l a n n y a m a k i n l a m a m a k i n b e s a r ?
- A p a k a h b e n j o l a n n y a h a n y a p a d a s a t u t e m p a t ?
- A pakah ada kondisi yang memperberat dan meringankah keluhan?
- A p a k a h a d a n y e r i p a d a m a t a ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n p a n d a n g a n k a b u r / s i l a u ?
- A p a k a h d i s e r t a i r a s a p a n a s s e p e r t i t e r b a k a r ?
- A p a k a h d i s e r t a i r a s a g a t a l ?
- A p a k a h d i s e r t a i m a t a b e r a i r ?
- A pakah terdapat kotoran mata? Bagaimana warna kotorannya?
- A p a k a h a d a r a s a s e p e r t i m e n g g a n j a l ?

R P T :
- Apakah pernah mengalami keluhan yang sama sebelumnya? Riwayat DM?

R P O :
- Apakah sudah pernah berobat? ( nama, dosis, cara pemberian, frekuensi, lamanya, efek yang dirasakan, kapan terakhir menggunakan); Alergi obat?
R P K : -

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. P e m e r i k s a a n v i s u s d e n g a n S n e l l e n c h a r t : v i s u s n o r m a l
3. I n s p e k s i p a l p e b r a l s u p e r i o r : d b n
4. Inspeksi palpebral inferior: tampak benjolan berwarna merah dekat pangkal mulu mata, nyeri tekan (+ )
5. P a l p a s i k a n t u s m e d i a l i s d a n l a t e r a l i s : d b n
6. P a l p a s i m a n u a l T I O : d b n
7. I n s p e k s i c o n j u n c t i v a :
8. I n s p e k s i s k l e r a : d b n
9. P e m e r i k s a a n C O A : d b n
10. P e m e r i k s a a n r e f l e k s c a h a y a d i r e c t i n d i r e c t : d b n
11. P e m e r i k s a a n f u n d u s k o p i : d b n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
H o r d e o l u m
D d / K a l a z i o n
D d / S e l u l i t i s P r e s e p t a l
D d / G r a n u l o m a p y o g e n i k

P E N A T A L A
K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i b i o t i k o r a l
R / E r y t h r o m i c i n e m g 5 0 0 t a b N o . X I I
S 4 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. A n t i b i o t i k t o p i c a l
R / C h l o r a m p h e n i c o l e y e o i n t m e n t . T u b e . I
S 3 d d a p l i c . O D
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
- K o m p r e s h a n g a t 4 - 6 k al i s
e h a r i s e l a m a 1 5 m e n i t
- K e l o p a k m a t a d i b e r s i h k
a n d e n g a n a i r b e r s i h
E D U K A S I
- J a n g a n m e n e k a n a t a u m e n u s u k h o r d e o l u m
- H i n d a r i p e m a k a i a n m a k e - u p p a d a m t a
- J a n g a n m e n g g u n a k a n l e n s a k o n t a k

P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

S t a t i o n T e l i n g a H i d u n g T e n g g o r o k a n
J u d u l R h i n i t i s A l e r g i
Kompetensi 4 A
Skenario:
Seorang laki-laki, 18 tahun datang dengan keluhan bersin-bersin

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- S e k r e t k e l u a r a d a k e 2 h i d u n g a t a u s a l a h s a t u ?
- A p a k a h a d a w a k t u - w a k t u t e r t e n t u p a s i e n b e r s i n ?
- A p a k a h a d a h a l y a n g m e n g u r a n g i p a s i e n b e r s i n ?
- Apakah warna sekret yang keluar? Jernih ? kehijauan ? kemerahan?
- Apakah ada hidung terasa gatal ? mata terasa gatal dan berair? Apakah ada gejala hidung tersumbat?
- Apakah hidung tersumbat dipengaruhi dengan perubahan posisi?
- Apakah ada gejala nyeri pada ke 2 pipi atau nyeri pada saat tunduk?
- A p a k a h a d a d e m a m ?

RPT : Pernah mengalami hal yang seperti ini? Adakah pasien memiliki peyakit asma, riwayat dermatitis atopi atau konjungtivitis vernal?
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Apakah selma ini mengkonsumsi obat tertentu ?
RPK: adakah keluarga yang memiliki keluhan yang sama? Adakah keluarga yang memiliki riwayat penyakit asma, dermatitis atopi?

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I s n p e k s i h i d u n g ( d e f o r m i t a s , f u r u n u k e l d l l )
3. M e l a k u k a n r h i n o s k o p i a n t e r i o r
4. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n t e n g g o r o k a n
5. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n t e l i n g a
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
U j i S k i n P r i c k T e s t

DIAGNOSIS
R h i n i t i s a l e r g i
D d / R h i n i t i s a k u t
D d / R h i n o s i n u s i t i s
D d / R h i n i t i s v a s o m o t o r
D d / P o l i p N a s i

P E N A
T A L A K S A N A A N F
A R M A K O T E R A P I
1. A n t i h i s t a m i n O r a l
R / c e t i r i z i n e 1 0 m g t a b N o X
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
A t a u
R / L o r a t a
d i n e 1 0 m g t a b N o X
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
H i n d a r i P e n c e t u s a l e r g i
M e m o p e r b a n y a k k o n s u m s i a i r h a n g a t
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n T e l i n g a H i d u n g T e n g g o r o k a n
J u d u l M o t i o n S i c k n e s s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki-laki, 30 tahun, datang dengan keluhan oyong

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h p e n c e t u s o y o n g n y a ?
- A p k a h o y o n g s e m a k i n p a r a h b i l a k e p a l a d i g e r a k a n ?
- A p a k a h h a b i s b e r p e r g i a n ?
- A p a k a h d i s e r t a i m u a l d a n m u n t a h ?
- A p a k a h d i j u m p a i d e m a m

RPT : Apakah pasien sebelumnya penyakit? Apakah pasien pernah seperti ini? Penyakit jantung ? hipertensi ? Diabetes Melitus? Apakah ada trauma kepala?
RPO : Apakah sebelum pingsan ada meminum obat ? Apakah obat yaang rutin dikonsumsi ?
R P K : D M ? H i p e r t e n s i ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
19. P e n i l a i a n V i t a l S i g n
20. P e m e r i k s a a n R e f l e k f i s i o l o g i d a n p a t o l o g i
21. P e m e r i k s a a n t e s k e s e i m b a n g a n ( c e r e b e l l u m )
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G

DIAGNOSIS
M o t i o n S i c k s n e s
D d / B P V P
D d / M e n i e r e s y n d r o m e
D d / H i p o t e n s i P o s t u r a l
P E N A T A L A K S A A N
R / D y m e n h i d i n a t e 2 0 m g t a b N o . V
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E R I L A K U P R O F ES I O N L A
I n f o r m e d c o n s e n t
M e n c u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n T e l i n g a H i d u n g T e n g g o r o k a n
J u d u l O t i t i s E k s t e r n a l D i f u s a
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang perempuan,23 tahun datang dengan keluhan nyeri pada telinga

A N MA N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- N y e r i p a d a t e l i n g a m a n a ?
- N y e r i t i m b u l t i b a - t i b a a t a u p e r l a h a n - l a h a n ?
- N y e r i t i m b u l p a d a s a a t d a u n t e l i n g a d i g e r a k a n ?
- Apakah ada merasakan terasa penuh di telinga? Apakah ada merasakan penurunan berat badan ?
- A p a k a h d i j u m p a i d e m a m ?

RPT : Apakah gejala ini sudah pernah terjadi ? Apakah pasien pernah mengalami keluar cairan dari telinganya? Apakah ada DM?
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Apakah selama ini mengkonsumsi obat tertentu ?
R . K e b i a s a a n : a p a k a h m e n g k o r e k 2 t e l i n g a s e b e l u m n y a ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
22. M e n i l a i t a n d a v i t a l
23. M e l a k u k a n r h i n o s k o p i a n t e r i o r
24. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n t e n g g o r o k a n
25. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n t e l i n g a

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
D a r a h l e n g k a p

DIAGNOSIS
O t i t i s e k s t e r n a d i f u s a
D d / O t i t i s e k s t e r n a s i r k u m s k r i p t a
D d / O t o m i k o s i s
D d / P e r i k o n d r i t i s
D d / O M A
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
4. A n t i b i o t i k
R / k l o r a m f e n i k o l 1 % t u b e F l I
S 3 d d g t t I I A D / S
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

5. S i
p t m o m a t i k
R / p a r
t a m o la c e
5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
P e m a k a i a n t a m p o n a n t i b i o t i k
E D U K A S I
Jangan membiasakan diri mengorek-korek telinga dengan cotton bud

P E R I L A K U P R O F E S I O N L A
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

S t a t i o n T e l i n g a H i d u n g T e n g g o r o k a n
J u d u l O t i t i s M e d i a A k u t S t a d i u m P e r f o r a s i
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang perempuan,2 tahun datang dengan keluhan nyeri pada telinga

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?S k o r :
- N y e r i p a d a t e l i n g a m a n a ?
- N y e r i t i m b u l t i b a - t i b a a t a u p e r l a h a n - l a h a n ?____________
- Nyeri timbul pada saat kapan? Beraktivitas atau pada saat istirahat ?
- Pakah nyeri saat ini sudah berkurang dri sebelumnya?
- A p a k a h a d a m e r a s a k a n t e r a s a p e n u h d i t e l i n g aB o b o t : 3
- A p a k a h d i j u m p a i d e m a m ?
Skor x Bobot:
RPT : Apakah ada sebelumnya menderita batuk dan pilek? Apakah gejala ini sudah pernah terjadi ? Apakah pasien pernah mengalami keluar cairan dari telinganya?
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Apakah selama ini mengkonsumsi obat tertentu?

P E M E R I KA AS N F I S I K
26. M e n i l a i t a n d a v i t a Sl k o r :
27. P e m e r i k s a a n B B_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
28. M e l a k u k a n r h i n o s k o p i a n t e r i o r
29. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n t e n g g o r o k a nB o b o t : 3
30. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n t e l i n g aS k o r x B o b o t :

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
D a r a h l e n g k a p Skor:__________
B o b o t : 2
Skor x Bobot:

DIAGNOSIS
O M A S t a d P e r f o r a s i Skor:__________
D d / O t i t i s M e d i a S e r o s a A k u t B o b o t : 3
D d / O t i t i s E k s t e r n a Skor x Bobot:

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
6. A n t i b i o t i kSkor:__________
R/ Amoxicilin syr Fl I (Dosis sesuai BB : 10 mg /kg BB perkali beri, sediaan 200 mg/5 ml ) B o b o t : 2
S 3 d d C t h I Skor x Bobot:
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
7. S i m p t o m a t i k
R / p a r a c e t a m o l s y r F l I
S 3 d d C t h I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / H 2 O 2 3 % F l I
S 3 d d g t t I ( A D / S )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I

E D U K A S I
Pengobatan yang adekuat  perbaiki membran timpani Skor:__________
P e n c e g a h a n t e r j a d i n y a I S P A p a d a a n a k B o b o t : 1
Skor x Bobot:
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t Skor:__________
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n B o b o t : 1
Skor x Bobot:

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n T e l i n g a H i d u n g T e n g g o r o k a n
J u d u l T o n s i l o f a r i n g i t i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang perempuan,25 tahun datang dengan keluhan nyeri tenggorokan

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?S k o r :
- A p a k a h d i j u m p a i n y e r i b i l a m e n e l a n j u g a ?
- A p a k a h n y e r i s e m a k i n l a m a s e m a k i n b e r t a m b a h ?____________
- Apakah dijumpai nyeri menyebar ke daerah telinga?
- P akah dijumpai perubahan suara? seperti mem akan m akanan yang panas ?
- A p a k a h d i j u m p a i d e m a m ?B o b o t : 3
- A p a k a h d i j u m p a i p e n u r u n a n n a f s u m a k a n ?
- A p a k a h d i j u m p a i t e l i n g a t e r a s a p e n u h ? p e n u r u n a n p e n d e n g a r a n S? k o r x B o b o t :
- Apakah dijumpai hidung bersin-bersin? Atau hidung tersumbat?

R P T : P e r n a h m e n g a l a m i h a l y a n g s e p e r t i i n i ?
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Apakah selama ini mengkonsumsi obat tertentu?

P E M E R I K S A A N F I S I K
31. M e n i l a i a nt d a v i t a Sl k o r :
32. M e l a k u k a n r h i n o s k o p i a n t e r i o _r _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
33. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n t e n g g o r o k a n
34. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n t e l i n g aB o b o t : 3
Skor x Bobot:

P E M E R
I K S A A N P E
N U N J A GN
D a r a h l e n g k a p Skor:__________
U s a p t o n s i l u n t u k p e w a r n a a n g r a m B o b o t : 2
Skor x Bobot:

DIAGNOSIS
T o n s i l o f a r i n g i t i s a k u t Skor:__________
D d / T o n s i l o f a r i n g i t i s k r o n i k B o b o t : 3
D d / T o n s i l o f a r i n g i t i s d i f t e r i Skor x Bobot:
D d / F a r i n g i t i s
D d / A b s e s p e r i t o n s i l

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
8. A n t i b i o t i kSkor:__________
R / E r i t r o m i s i n 5 0 0 m g t a b N o X B o b o t : 2
S 4 d d t a b I Skor x Bobot:
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
9. S i m p t o m a t i k
R / p a r a c e t a m o l 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / D e x a m e t a s o n e 0 , 5 m g t a b N o x
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
M e m a k a i n o b a t k u m u r
E D U K A S I
M e m a k a n m a k a n a n y a n g l u n a k Skor:__________
M e n j a g a k e b e r s i h a n o r g a n m u l u t B o b o t : 1
Skor x Bobot:

P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t Skor:__________
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n B o b o t : 1
Skor x Bobot:

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n T H T
J u d u l L a r i n g i t i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki-laki, 30 tahun datang ke praktek dokter umum dengan keluhan suara serak.

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h s e m a k i n s s e r a k b i l a b a n y a k b e r s u a r a ?
- A p a k a h a d a n y e r i t e n g g o r a k a n ?
- A p a k a h a d a n y e r i m e n e l a n ?
- A p a k a h a d a s e s a k n a f a s d a n s t r i d o r ?
- A p a k a h a d a g e j a l a h i d u n g t e r s u m b a t d a n b e r s i n - b e r s i n ?
- A p a k a h d i j u m p a i d e m a m ?
- A p a k a h d i j u m p a i b a t u k ?
- Apakah selama ini ada merasakan dada terasa panas? T erutama saat sehabis makan ?
- A p a k a h d i j u m p a i p e n u r u n a n b e r a t b a d a n ?

RPT : Apakah sebelumnya pasien ada menderita penyakit? Apakah pasien pernah seperti ini? Gastritis? GERD ?
RPO : Apakah pasien ada mengkonsumsi obat ? Apakah pasien ada alergi obat ?
R . peke rjaan : apak ah pek erj aan pasien? G uru ? pe ny any i ?
R . K e b i a s a a : M e r o k o k , a l k o h o l ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
35. P e n i l a i a n V i t a l S i g n
36. P e m e r i k s a a n r h i n o s k o p i a n t e r i o r d a n p o s t e r i o r
37. P e m e r i k s a a n F a r i n g
38. P e m e r i k s a a n L a r i n g o s k o p i n d i r e c t
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
1. P e m e r i k s a a n r o n t g e n l e h e r A P / L a t e r a l
2. P e m e r i k s a a n F o t o T o r a k s
3. P e m e r i k s a a n d a r a h r u t i n
DIAGNOSIS
L a r i n g i t i s a k u t
D d / V o c a l N o d u l e
D d / l a r i n g i t i s k r o n i k
D d / T u m o r L a r i n g
D d / f a r i n g i t i s

P E N
A T A L A K S A A N
1. S im p t o m a t i k
R / P a r a s e t a m o l 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

R / M e t i l p r e d n i s o l o n e 4 m g t a b N o X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

R/ Omeprazole 20 mg tab No X ( bila penyebabnya GERD )


S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. P e n y e b a b n y a
B i l a p e n y e b a b n y a T B  O b a t i T B

I n f e k s i
R / C ef a d r
o x y l 5 0 0 m g t a b N o X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

E D U K A S I
V o c a l R e s t
B e r h e n t i m e r o k o k
M e n g h i n d a r i m a k a n a n y a n g m e m p e r p a r a h G E R D

P E R I L A K U P R O F S E I O N L A
I n f o r m e d c o n s e n t
M e n c u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n T u m b u h K e m b a n g
J u d u l G i z i k u r a n g e c . T B p a r u
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang anak 6 tahun dibawa ibunya dengan keluhan BB tidak kunjung bertambah dalah 6 bulan ini
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h a d a k e l u h a n d i a r e / m u n t a h ?
- Apakah nafsu makannya baik? Berapa kali makan sehari?
- Makanan apa saja yang diberikan? Komposisi makanannya?
- Apakah anak suka bermain tanah? Apakah pernah ada keluar cacing anus ?
- A p a k a h a n a k l a s a k ?
- Apakah anak ada keluhan batuk? Sudah berapa lama? Batuk berdahak? Warna dahak? Ada demam? Sudah berapa lama?
- A p a k a h a d a b e n j o l a n d i l e h a r ?

R iw a y a t i m u n i s a s
r : i d
l e n g k a a s a p
R i w a y a t k a n m a a n
A S I b e r a p a l a m a ?
B u b u r s u s u b e r a p a l a m a ? A p a k a h d i h a b i s k a n ?
N a s i t i m s a r i n g b e r a p a l a m a ? A p a k a h d i h a b i s k a n ?
N a s i t i m u t u h b e r a p a l a m a ? A p a k a h d i h a b i s k a n ?

R P T :
 P e r n a h m e n g a l a m i k e l u h a n y a n g s a m a s e b e l u m n y a ?
 A p a k a h s e d a n g m e n g a l a m i p e n y a k i t k r o n i s ?
R P O :
 Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Apakah pernah di suntik pada lengan bawahnya (test mantoux)?
 B a g a i m a n a i m u n i s a s i ? L e n g k a p a t a u a d a y a n g k u r a n g ?
R P K :
Apakah ada keluarga dengan keluhan batuk lama? Apakah sudah berobat? Sudah berapa lama pengobatannya?--> nenek pasien menderita TBC dan sedang dalam pengobatan, nenek tinggal serumah dengan pasien

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n A n t r o p o m e t r i
( B B : 1 5 k g ( N B B : 2 1 k g ) , T B : 1 1 5 c m )
3. M e m p l o t k e k u r v a B B m e n u r u t T B  s t a t u s G i z i t a b e l C D C 7 1 , 4 % - - > g i z i k u r a n g
4. Inspeksi kepala leher rambut: tidak mudah rontok; mata: konj. Anemis (-/-); leher: benjolan region coli dextra,konglumerasi, mobile, nyeri tekan (-), hipremis (-)
5. I n s p e k s i t h o r a x , a u s k u l t a s i ( S P : b r o n k i a l , S T : r o n k h i b a s a h k a s a r p a d a a p e x p a r u k a n a n )
6. I n s p e k s i a b d o m e n , p a l p a s i o r g a n , a u s k u l t a s i  d b n
7. Ekstrem itas: akral H/K/M . Tidak ada pitting edema. Tidak ada crazy pav em net derm ato sis .
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
M a n t a u x T e s t : 1 3 c m
DIAGNOSIS
G i z i k u r a n g e c . T B p a r u
D d / G i z i k u r a n g e c i n t o l e r a n s i m a k a n a n
D d / G i z i k u r a n g e c m a l a b s o r p s i

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. OAT (isoniazid 5-15 kg/BB/hari; rifampicine 10-20 mg/kg BB/hari; pirazinamid 15-20 mg/kg BB/hari) sediaan INH syr 50 mg/ml, 100 mg, 300 mg; sediaan rifampisin 300 mg, 450 mg, 600 mg; sediaan pirazinamid 500 mg
R / I s o n i a z i d m g 1 0 0 t a b n o . L X
S 1 d d t a b I I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / R i f a m p i c i n e m g 3 0 0 t a b n o . X X X
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / P i r a z i n a m i d m g 5 0 0 t a b n o . X V
S 1 d d t a b 1 / 2
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
Mengko nsum si anto bio tik secara rutin dan menjelaskan efek samping o bat kepada o rang tu a
Menjelaskan penyakit pasien (penyebab, penularan, prognosis )
Meningkatkan asupan nutirisi terlebih protein untuk meningkatkan kekebalan tubu h
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n P e n y a k i t D a l a m ; E n d o k r i n
J u d u l G i z i k u r a n g e c i n t o l e r a n s i l a k t o s a
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang anak perempuan, 9 bulan, datang dengan diare
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- D i a r e b e r s i f a t h i l a n g t i m b u l a t a u t e r u s m e n e r u s ?
- Berapa kali BAB/ hari ? apakah yang dikeluarkan ? Apakah ampas > air atau hanya air ?
- A p a k a h k i r a - k i r a f a k t o r y a n g m e c e t u s k a n d i a r e ?
- A p a k a h a d a d e m a m ?
- B a g a i m a n a n a f s u m a k a n p a s i e n ?

RPT : Pernah mengalami hal yang seperti ini? [pernah, terutama bila pasien sehabis meminum susu formula ]
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
RPK: adakah keluarga yang memiliki keluhan yang sama?
R. Gizi : selama ini pasien makan apa? Apakah menerima asi eksklusif? Apakah makanan tambahan pasien ? Ada tidak diberikan susu formula ? Apakah akhir-akhir ini ada menukar produk susu?
R. Imunisasi : imunisasi apa saja yang telah didapatkan anak ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
39. M e n i l a i t a n d a v i t a l
40. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n a n t r o p o m e t r i
41. I n t e r p r e t a s i k u r v a C D C a t a u W H O
42. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n f i s i k U m u m

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
D a r a h L e n g k a p
F s e e s R u t i n
T lo e r a n s i l a k t o s a ?
DIAGNOSIS
G i z i k u r a n g e c i n t o l e r a n s i l a k t o s a
D d / e c d i s e n t r i a m o e b a
D d / e c d e f i s i e n s i l a k t o s a

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
M e n g h e n t i k a n a s u p a n m a k a n a n y a n g m e n g a n d u n g s u s u
Bila sudah tidak ada gejala, boleh dicoba untuk melakukan titrasi pada kandungan penyebab intolerans i
E D U K A S I
P e m b a t a s a n n u t r i s i y a n g m e n y e b a b k a n i n t o l e r a n s i
Melakukan pengamatan pada pasien, bila tampak tanda -tada dehidrasi rujuk ke rs
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n E n d o k r i n
J u d u l S i n d r o m M e t a b o l i k
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang pria45 tahun datang (dalam keadaan puasa) ingin memeriksaakan kesehatan dengan keluhan berat badan
bertambah.
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis, diagnosis banding dan tatalaksana!

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n p e n i n g k a t a n n a f s u m a k a n ?
- A p a k a h b a p a k s e r i n g m e r a s a m u d a h l a p a r ?
- A p a k a h s e r i n g m u d a h h a u s / b a n y a k m i n u m ?
- A p a k a h s e r i n g B A K ?
- A pakah ada keluhan lain yang dirasakan? Kebas2? Nyeri kepala ?
- A p a k a h b a p a k m e r o k o k ? O l a h r a g a ? ( k e b i a s a a n )
- B agaimana pola makan sehari-hari? Apakah sering ngemil ?

R P T :
RPO: Ada mengkonsumsi obat/ obat-obat herbal? Alergi obat?
RPK: bagaimana perawakan keluarga? Apakah gemuk? DM? HT? PJK?

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. Menilai tanda vital : TD 135/85mmHg, 82x/i, 20x/i, afebris .
2. Mengukur BB dan TB pasien : BB : 80 kg ; TB : 160 cm  BMI : 31,25 (obese I)
3. I n s p e k s i k e p a l a l e h e r , t h o r a x , a b d o m e n
4. M e n g u k u r l i n g k a r p i n g g a n g : L P 9 3 c m

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
Lipid Profile : TG: 160 mg/dl; HDL: 35 mg/dl ; LDL : 130 mg/d l
K G D p u a s a : 1 1 0 m g / d l a t a u K G D r a n d o m 1 6 0 m g / d l
DIAGNOSIS
d x . S i n d r o m m e t a b o l i k
D d .
1. D i s l i p i d e m i a
1. T o l e r a n s i G l u k o s a t e r g a n g g u
2. D i a b e t e s m e l i t u s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i - k o l e s t e r o l
R / S i m v a s t a t i n 2 0 m g t a b N o X
S 1 d d t a b I ( m a l a m )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
1. K o n t r o l u l a n g s a t u b u l a n k e m u d i a n
2. Mengurangi makanan berlemak, makan porsi kecil tp sering, ngemil buah-buahan, kurangi makanan bergaram, turunkan berat badan
3. Olahraga teratur aerob 3-5 x seminggu 30-45 menit, berhenti merokok.
4. M e n j e l a s k a n b a h a y a d i a b e t e s , b a h a y a h i p e r t e n s i .
5. M e n g a n j u r k a n u n t u k k o n t r o l s e c a r t e r a t u r .
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n P e n y a k i t D a l a m ; E n d o k r i n
J u d u l D i a b e t e s M e l i t u s T i p e 2
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang wanita, 50 tahun datang ke praktik dokter pribadi dengan keluhan BB menurun
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Sudah mengalami penurun berat badan be rapa kilogram ?
- A p a k a h d i j u m p a i k e l u h a n b a n y a k m a k a n ?
- A p a k a h d i j u m p a i k e l u h a n b a n y a k m i n u m ?
- Apakah dijumpai keluhan sering BAK terutama pada malam hari ? apakah > 2 kali setiap malam ?
- Apakah dijumpai gatal-gatal pada sela-sela paha, vagina atau seluruh tubuh ?
- A p a k a h d i j u m p a i m a t a k a b u r ?
- A p a k a h d i j u m p a i k a k i k e b a s a t a u s e r i n g k e s e m u t a n ?
- A p a k a h b i l a t e r d a p a t l u k a , s u k a s e m b u h n y a ?

RPT : Pernah mengalami hal yang seperti ini? Adakah pasien memiliki DM, Hipertensi, Penyakit Jantung, TB ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
RPK: adakah keluarga yang memiliki keluhan yang sama? Adakah keluarga yang memiliki riwayat penyakit DM, HT?

P E M E R I K S A A N F I S I K
43. M e n i l a i t a n d a v i t a l
44. M e n g u k u r B B , T B , B M I , L i n g k a r p e r u t
45. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n f i s i k U m u m

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
K G D a d r a n d o m a t a u K G D p u a s a d a n 2 j a m P P
H b A 1 C
P r o f i l L i p i d
DIAGNOSIS
D i a b e t e s m e l i t u s
D d / S i n d r o m a M e t a b o l i k
D d / T o l e r a n s i G l u k o s a T e r g a n g g u

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
10. O b a t A n t i D i a b e t i k O r a l
R / M e t f o r m i n 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
P e r a w a t a n k a k i

E D U K A S I
Pengertian DM, Merupakan pe nyakit yang hadany dapat dikontro l
P e n g o b a t a n D M s e u m u r h i d u p
K r i t e r i a D M t e r k o n t r o l
K o m p l i k a s i D M
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n P e n y a k i t D a l a m ; E n d o k r i n
J u d u l Si n d r o m a Hi p er o s m o l ar Hi p er gl i k e mi a ; Hi p er o s mo l ar No n K et o t i k
Kompetensi 3 B

Skenario:
Seorang laki-laki, 57 tahun dibawa ke IGD RS X dengan keluhan tidak sadarkna diri

A N M A N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- B a g a i m a n a p a s i e n j a d i t i d a k s a d a r k a n d i r i ?
- Apakah pasien ada mengeluhkan sesuatu sebelum tidak sadakan diri?
- A p a k a h a d a k e j a n g ?

RPT : Apakah pasien sebelumnya penyakit? Apakah pasien pernah seperti ini? Penyakit jantung ? hipertensi ? Diabetes Melitus? Apakah ada trauma?
RPO : Apakah sebelum pingsan ada meminum obat ? Apakah obat yaang rutin dikonsumsi ?
R P K : D M ? H i p e r t e n s i ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
46. C e k K e s a d a r a n
47. C e k A - B - C - D - E
48. L a k u k a n p e m e r i k s a a n t a n d a v i t a l
49. L a k u k a n p e m e r i k s a a n f i s i k u m u m
50. L a k u k a n p e m e r i k s a a n r e f l e k s f i s i o l o g i d a n p a t o l o g i s
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
1. K G D a d r a n d o m
2. A n a l i s a G a s d a r a h
3. E l e k t r o l i t
DIAGNOSIS
H O N K
D d / K A D
D d / H i p o g l i k e m i a
D d / S t r o k e
D d / E n s e f a l o p a t i

P E N A T A L A K S A A N
1.
P e r a w a t a n I C U
2.
Pemberian cai ran fisiologi intravena, 1000cc dalam ½ -1 ja m
3.
P e m a s a n g a n k a t e t e r
4.
K o n t r o l v i t a l s i g n
5.
K o n t r o l g u l a d a r a h
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Anamnesis Singkat  cek kesadaran  vital sign lanjutan anamnesis dan tatalaksan a
R u j u k k e d o k t e r p e n y a k i t d a l a m
GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n P e n y a k i t D a l a m ; E n d o k r i n
J u d u l G r a v e d i s e a s e s
Kompetensi 3 A

Skenario:
Seorang perempuan,30 tahun datang dengan keluhan jantung berdebar-debar

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?S k o r :
- Apakah ada waktu-waktu tertentu pasien mengalami jantung berdebar-debar ? atau sepanjang hari ?
- A p a k a h a d a d i j u m p a i p e n u r u n a n B B y a n g p r o g r e s i f ?____________
- A p a k a h n a f s u m a k a n b e r t a m b a h b a n y a k ?
- A p a k a h p a s i e n m u d a h b e r k e r i n g a t ?
- A p a k a h p a s i e n m e r a s a k a n t a n g a n n y a s e r i n g b e r g e t a r ?B o b o t : 3
- A p a k a h d i j u m p a i g a n g s i k l u s h a i d ?
- A p a k a h d i j u m p a i p e m b e s a r a n p a d a p a d a d a e r a h l e h e r / t i r o i d ?S k o r x B o b o t :
- A p a k a h d i j u m p a i d e m a m ?

RPT : Apakah gejala ini sudah pernah terjadi ? apakah pernah mengalami operasi?
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Apakah selama ini mengkonsumsi obat tertentu?

P E M E R I K S A A N F I S I K
51. M e n i l a i t a n d a v i t a Sl k o r :
52. I n s p e k s i k e p a l a d a n l e h e _r _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
53. P e m e r i k s a a n m a t a
54. P a l p a s i t i r o i dB o b o t : 3
55. A u s k u l t a s i t i r o i dS k o r x B o b o t :
56. P e m e r i k s a a n f i s i k j a n t u n g d a n p a r u
57. P e m e r i k s a a n e k s t r e m i t a s
58. P e m e r i k s a a n t r e m o r

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
D a r a h l e n g k a p Skor:__________
P r o f i l t i r o i d B o b o t : 2
E K G Skor x Bobot:

DIAGNOSIS
G r a v e ’ s d i s e a s e s Skor:__________
D d / S t r u m a m u l t i n o d u l a r T o k s i k B o b o t : 3
D d / T i r o i d i t i s Skor x Bobot:
D d / A d e n o m a T o k s i k
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
11. k a u s a t i Skor:__________
f
R / p r o p i l t i o u r a s i l 1 0 0 m g t a b N o X B o b o t : 2
S 3 d d t a b I Skor x Bobot:
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
12. S i m p t o m a t i k
R / P r o p a n o l o l 4 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I

E D U K A S I
P e n g o b a t a n a k a n d i t a p p a r i n g o f f Skor:__________
B o b o t : 1
Skor x Bobot:

P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t Skor:__________
C u c i t a n g a n s e b e l u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n B o b o t : 1
Skor x Bobot:

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n G a s t r o E n t e r o H e p a t o
J u d u l D i s e n t r i A m o e b a
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang wanita 21 tahun datang dengan keluhan diare berdarah
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- D a r a h b e r w a r n a m e r a h s e g a r a t a u k a h k e h i t a m a n ?
- Darah menetes mendahukui kotoran ataukah bercampur dengan kotoran?
- Apakah disertai dengan lendir atau bau busuk menyengat ?
- berapa kali frekuensi diare berdaah dalam sehari? Konsistensi?
- A p a k a h d i s e r t a i n y e r i s a a t B A B ? N y e r i u l u h a t i ?
- A p a k a h a d a d e m a m ?
- A p a k a h a d a b e n j o l a n s a a t B A B ?
- A d a k a h p e r u b a h a n p o l a B A B s e p e r t i k o t o r a n k a m b i n g ?
- B a g a i m a n a d e n g a n p o l a m a k a n ? C u k u p s e r a t ?

R P T :
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Konsumsi obat pengencer darah ?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i k e p a l a l e h e r
3. I n s p e k s i t h o r a x
4. I n s p e k s i a b d o m e n
5. P a l p a l s i h e p a r , n y e r i t e k a n d i 9 r e g i o a b o m e n
6. P e r k u s i a b d o m e n , s h i f t i n g d u l l n e s s
7. A u s k l t a s i p e r i s t a l t i k
8. U s u l a n p e m e r i k s a a n c o l o k d u b u r
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
D a r a h r u t i n
F e s e s r u t i n
D I A G N O S I S
D i s e n t r i a m o e b a
D d / d i s e n t r i b a s i l e r
D d / g i a r d i a s i s
D d / b a l a n t i d i a s i s
D d / h e m o r r o i d

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
13. A n t i b i o t i k o r a l
R / M e t r o n i d a z o l e 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
H a b i s k a n a n t i b i o t i k
J a g a p o l a m a k a n b e r s i h d a n h i g i e n e , d i e t r e n d a h s i s a
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n G a s t r o E n t e r o H e p a t o
J u d u l P a r o t i t i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang anak laki laki 12 tahun datang dengan keluhan benjolan di pipi kanan
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Benjolan di sebelah mana? Apakah membesar dengan cepat ?
- A p a k a h b e n j o l a n t e r s e b u t d i s e r t a i r a s a n y e r i ?
- A p a k a h s a m p a i m e n i m b u l a k n k e s u l i t a n m a k a n ?
- Apak ah ada keluhan m ulut ke ring dan air liur be rk ura ng ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n d e m a m ?
- A p a k a h s a m p a i m e n y e b a b k a n s u l i t m e n g g e r a k k a n w a j a h ?
- Apakah sewak tu kecil sudah mendapatkan imunisas i MMR ?

R P T :
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i k e p a l a l e h e r
3. Palpasi benjolan menilai LoKoMoBaNyU (Lokasi, Konsistensi, Mobilitas, Batas, Nyeri, Ukuran )
Lokasi pipi kanan, kenyal, mobile, tegas, nyeri, sebesar bola kast i
4. P a l p a s i k e l e n j a r g e t a h b e n i n g s u b m a n d i b u l a r
5. I n s p e k s i t h o r a x
6. I s n p e k s i a b d o m e n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
P a r o t i t i s
D d / L i m f a d e n i t i s
D d / A b s e s p e r i t o n s i l e r
D d / A b s e s B e z o l d
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n a l g e t i k
R / A s a m M e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b 1 / 2
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
K o m p r e s b e n j o l a n
J a g a p o l a m a k a n b e r s i h d a n h i g i e n e , d i e t l u n a k
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n G a s t r o E n t e r o H e p a t o
J u d u l H e p a t i t i s A
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang anak laki laki 12 tahun datang dengan keluhan muntah muntah
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Seberapa sering frekuensi muntah? Apa yang dimuntahkan? Apakah disertai darah ?
- A p a k a h m u n t a h d i d a h u l u i m u a l ?
- Apakah ada perubahan dalam pola BAB? Bagaimana warnanya? Adakah warna seperti dempul ?
- A p a k a h a d a g e j a l a l a i n s e p e r t i B A K s e p e r t i t e h p e k a t ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n d e m a m ?
- Apakah ada keluhan nyeri ulu hati yag sampai membangunkan di tengah malam ?
- Bagaiamna kebersihan makanan dalam beberapa hari terakhir ?
- Apakahj ada riwayat kontak dengan jarum suntuk? Transfusi darah ?
- Apakah ada rasa nyeri yangs emakin diperberat denganmakanan berlemak ?

R P T :
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Adakah konsumsi obat obatan hepatotoksik ?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i k e p a l a l e h e r
3. I n s p e k s i t h o r a x
4. I s n p e k s i a b d o m e n
5. P a l p a s i h e p a r , h e p a t o m e g a l i 2 j a r i B A C
6. P a l p a s i l i e n
7. P a l p a s i M u r p h y s i g n , L u d w i g s i g n , M c B u r n e y s i g n
8. P a l p a s i n y e r i t e k a n d i 9 r e g i o a b d o m e n
9. P e r k u s i a b d o m e n d a n p e r k u s i a s c i t e s
10. A u s k u l t a s i p e r i s t a l t i k a b d o m e n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
D a r a h l e n g k a p
Fungsi hepar (Bilirubin, SGOT/SGPT, gammat GT, alkaline transferase )
S e r o l o g i s ( I g M d a n I g G a n t i H A V )
D I A G N O S I S
H e p a t i t i s A
D d / H e p a t i t i s i m b a s o b a t
D d / A b s e s h e p a r
D d / K o l e l i t h i a s i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. H e p a t o p r o t e k t o r
R / C u r c u m a t a b N o X
S 3 d d t a b 1
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. S i m p t o m a t i k
R / P a r a c e t a m o l 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b 1
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / D o m p e r i d o n e 1 0 m g t a b N o X
S 2 d d t a b 1
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
M a k a n a n y a n g b e r s i h d a n h i g i e n e
Makan an tinggi kalori tinggi protein asa m am ino ra ntai c aban g
C u k u p k a n m i n u m c a i r a n
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n G a s t r o E n t e r o H e p a t o
J u d u l H e m o r r h o i d I n t e r n a
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki laki 32 tahun datang dengan keluhan BAB berdarah
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Apakah BAB berdarah dialamiterus meneru atauikah hilang timbul ?
- A p a w a r n a d a r a h n y a ? M e r a h s e g a r a t a u k a h k e h i t a m a n ?
- Apakah darah bercampur dengan feses ataukah mendahului feses?
- A p a k a h a d a k o s n t i p a s i a t a u d i a r e ?
- A p a k a h d i s e r t a i r a s a n y e r i s a a t B A B ?
- Apak ah ada ras a pe rih dan luk a di dae rah s e k it ar dubur ?
- Apakah terasa ada benjolan di pinggir dubur? Apakah benjoilan bisa masuk jika ditekan dengan ujung jari ?
- B a g a i a m a n p o l a m a k a n s e l a m a i n i ? S e r a t ? C a i r a n ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e m a m ?

R P T :
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Adakah konsumsi obat obatan pengencer dara h
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i k e p a l a l e h e r , t h o r a x d a n a b d o m e n , e s k t e r e m i t a s
3. I n s p e k s i d a e r a h p e r i a n a l
4. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n R e c t a l t o o u c h e r
5. M e n i l a i s f i n c t e r a n i
6. M e n i l a i p e r m u k a a n d u b u r a p a k a h t e r a b a m a s s a
7. M e n i l a i a m p u l a r e k t i
8. M e l i h a t s a r u n g t a n g a n s e t e l a h R T
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F e s e s r u t i n d a l a m b a t a s n o r m a l
D I A G N O S I S
H e m o r r h o i d i n t e r n a g r a d e I
D d / H e m o r r h o i d i n t e r n a g r a d e I I
D d / P e r i a n a l f i s s u r a
D d / H e m o r r h o i d e x t e r n a
D d / D i s e n t r i a m o e b a
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. S i m p t o m a t i k
R / V i t K t a b N o X
S 2 d d t a b 1
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
D i e t r i n g g i s e r a t m i n i m a l 2 g e l a s p o r s i s a y u r p e r h a r i
C a i r a n y a n g c u k u p m i n i m a l 1 , 5 - 2 l i t e r a i r p e r h a r i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Menjelaskan bahwa akan melakukan tindakan RT yang tidak nyaman
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n G a s t r o E n t e r o H e p a t o
J u d u l O r a l C a n d i d i a s i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki laki 32 tahun datang dengan keluhan muncul bercak di lidah
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h b e r c a k d i m u l u t s e m a k i n b e r t a m b a h b a n y a k ?
- Apakah disert ai nyeri saat mengunyah (k esulitan makan) ?
- A p a k a h b e r c a k b e r d a r a h j i k a c o b a d i b e r s i h k a n ?
- A p a k a h a d a k e l u h a n s e s a k n a p a s d a n d e m a m ?
- B a g a i a m a n a p o l a m a k a n s e h a r i h a r i ?
- Apakah ada keluhan diare kronis? Demam berkepanjangan ?
- Apakah ada riwayat penurunan berat badan berlebih dalambeberapa bulan terakhir >
- A p a k a h a d a r i w a y a t p e n g g u n a a n j a r u m s u n t i k ?
- Apakah ada penggunaan obat semprot mengandung steroid yang dimasukkan ke mulut?
R P T : D M ? ? H I V ? A s m a ? ?
RPO: Apakah sudah pernah berobat? Alergi obat? Adakah konsumsi obat obatan pengencer dara h
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i l i d a h , b i b i r d a n s u d u t m u l u t
3. P a l p a s i k e l e n j a r g e t a h b e n i n g s u b m a n d i b u l a r
4. I n s p e k s i t h o r a k s , a b d o m e n d a n e k s t r e m i t a s
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
P e w a r n a a n K O H 1 0 % d a r i k e r o k a n l e s i
D I A G N O S I S
O r a l c a n d i d i a s i s
D d / G l o s s i t i s
D d / s t o m a t i t i s
D d / c h e i l i t i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i f u n g a l
R / N y s t a t s i n 2 0 0 . 0 0 0 I U d r o p s f l I
S 3 d d g t t I I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
M e n j a g a k e b e r s i h a n r o n g g a m u l u t , g o s o k g i g i
M e n g g u n a k a n m o u t h w a s h , m e n g h i n d a r i r o k o k
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n G a s t r o E n t e r o H e p a t o
J u d u l G E R D
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki laki 32 tahun datang dengan keluhan nyeri terbakar di dada
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- D i a m a n a r a s a n y e r i p a l i n g b e r a t d i r a s a k a n ?
- Apakah nyeri terakar dialami terus menerus atau hilang timbul?
- Apakah nyeri smeakin berat jika berbaring sesudah makan ?
- Bagaimana karakter nyerinya? Terbakar? Mencuck? Tertekan atau tertindih?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n p e n j a l a r a n ?
- A p a k a h a d a k e b i a s a a n r o k o k d a n m i n u m a l k o h o l ?
- A p a k a h a d a s e n s a i r a s a p a h i t d i m u l u t ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n m u n t a h b e r u l a n g ?
- Apakah ada keseulitan saat menelan makanan padat ataupun cair?
- A d a k a h r i w a y a t m e n a l a n z a t r a c u n b e r b a h a y a ?
R P T : -
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i l i d a h , b i b i r d a n s u d u t m u l u t
3. I s n p e k s i o r o f a r i n g d a n t o n s i l
4. I n s p e k s i t h o r a k s , a b d o m e n d a n e k s t r e m i t a s
5. P a l p a s i 9 r e g i o a b d o m e n ( n y e r i e p i g a s t r i k )
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
D I A G N O S I S
G a s t r o e s o f a g e a l R e f l u x D i s e a s e
D d / G a s t r o e s o f a g e a l R e f l u x
D d / E s o f a g i t i s c a n d i d a
D d / E s o f a g i t i s k o r o s i f
D d / B a r r e t E s o f a g u s
D d / C a E s o f a g u s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. P P I h i g h d o s e
R / O m e p r a z o l e 2 0 m g c a p N o X
S 2 d d c a p I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
M e n c e g a h b e r b a r i n g s e h a b i s m a k a n
M e n g h i n d a r i r o k o k d a n a l k o h o l
Obat dihabiskan seminggu, jika ada perbaikan akan dilanjutkan untuk 6 minggu (kontrol ulang )
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n G a s t r o E n t e r o H e p a t o
J u d u l A s c a r i a s i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang anak laki laki 8 tahun dibawa ibu dengan keluhan badan tampak kurus
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Bagaiamana pola makan selama ini? Komposisinya? nasi? lauk?
- A p a k a h a n a k m e n g h a b i s k a n p o r s i m a k a n a n n y a ?
- Apakah anak terlihat sangat aktif dan sulit diberi makan?
- A p a k a h a n a k m e n g a l a m i d i a r e ?
- Apakah pernah keluar cacing dari dubur? Apakah pernah diare berdarah ?
- A p a k a h a n a k s e l a l u m e n c u c i t a n g a n s e b e l u m m a k a n ?
- A p a k a h a n a k m e n e g a k a n s a n d a l j i k a b e r m i n d i t a n a h ?
- Apakah anak sering mengeluhkan gatak di anus saat malamhari?
- A p ak ah a na k s ed a ng m e ng a lam i pe nyak it be rke pa n ja n ga n se per ti bat uk a ta u k eg a nas an ?
- Apakah sayuran yang dimasak sudah dibersihkan dengan air mengalir ?
- Bagaimanariwayat imunisasi? Riwayat ASI dan MP ASI? Susu formula?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
RPK: Apakah ada anggota keluarga yang mengalami kecacingan ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. M e n g u k u r b e r a t b a d a n d a n t i n g g i b a d a n a n a k
3. M e m p l o t B B d a n T B k e k u r v a C D C a t a u W H O
4. M e n g i n t e r p r e t a s i s t a t u s g i z i a n a k
5. I n s p e k s i d a n p a l p a s i a b d o m e n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
Feses rutin: dijumpai telur berdidning tebal berlapis dan bergerigi
D I A G N O S I S
G i z i k u r a n g e c A s c a r i a s i s
D d / H o o k w o r m
D d / T r i c h u r i a s i s
D d / M a l a b s o r b s i m a k a n a n
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i h e l m i n t h i k
R / P y r a n t e l p a m o a t e 1 2 5 m g t a b N o I I
S 1 d d c a p I I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
Seluruh anggota keluarga diberi obat yangs ama 6 bulan sekal i
Membiasakan cuci tangand engan sabun sebelum dan sesudah makan
M e n g a j a r i c a r a m e m b e r s i h k a n s a y u r d e n g a n a i r m e n g a l i r
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n G i n j a l d a n S a l u r a n k e m i h

J u d u l P o s t S t r e p t o c o c c u s G l o m e r u l o n e f r i t i s

Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang anak perempuan usia 9 tahun dibawa Ibunya ke Poliklinik dengan keluhan BAK berwarna merah selama 2
hari ini
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S

- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h w a r n a k e n c i n g n y a s e p e r t i c u c i a n d a g i n g ?
- A p a k a h a d a n y e r i s a a t B A K ?
- A p a k a h a d a r i w a y a t b e r w a r n a k e r u h ?
- A p a k a h B A K s e d i k i s e d i k i t ?
- A p a k a h a d a d e m a m ?
- Apakah ada riwayat batuk-pilek sebelumnya? Sudah berapa lama? Apakah ada mengkonsumsi obat untuk batuk-pileknya? (+) riwayat Faringitis 2 minggu yang lalu dan telah sembuh

RPT : pernah mengalami keluhan yang sama sebelumnya?

R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?

R P K : -

Riwayat kebiasaan: kebiasaan minumnya bagaimana? Apakah suka menahan BAK?

R i w a y a t g i z i : b a g a i m a n a m a k a n n y a ?

P E M E R I K S A A N F I S I K

59. M e n i l a i t a n d a v i t a l
60. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s t a t u s l o k a l i s a t a
a. K e p a l a : m a t a : a n e m i s ( - / - ) , s c l e r a i k t e r i k ( - / - )
b. L e h e r : d b n
c. T h o r a k s : d b n
d. A b d o m e n : s o e p e l , b a l l o t t e m e n t ( - / - ) , t a p p i n g p a i n ( - ) , p e r i s t a l t i c u s u s ( + ) d b n
e. E k s t r e m i t a s : e d e m a ( - / - ) , a k r a l H / K / M
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G

U r i n a l i s a :
W a r n a u r i n : t e a - c o l a c o l o u r e d u r i n e
P r o t e i n : + 2
E r i t r o s i t : 4 0 - 6 0 s e l / L P B
L e u k o s i : 1 - 2 s e l / L P B

Darah rutin: Hb: 13 gr%; leukosit: 6.000/mm 3; trombosit: 300.000/mm3; LED: 20

U r e u m : 3 0 ; k r e a t i n i n : 0 , 7

DIAGNOSIS
D x / P o s t S t r e p t o c o c c u s G l o m e r u l o n e f r i t i t s
D D /
- S y n d r o m e N e f r i t i k
- S y n d r o m a N e f r o t i k
- G a g a l g i n j a l a k u t
- L u p u s n e f r o p a t i
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I

R / E r i t r o m i s i n m g 5 0 0 t a b N o . X X X

S 3 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

R / P r e d n i s o n m g 5 0 0 t a b N o . X X X

S 5 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I

T i d a k a d a

E D U K A S I

- D i e t r e n d a h g a r a m
- Melakukan pemeriksaan TD, pemeriksaan urin setiap bulan dalam 3 bulan pertama, selanjutnya setiap 3 bulan selama 1 tahun
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L

I n f o r m e d c o n s e n t

C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n G i n j a l d a n S a l u r a n k e m i h

J u d u l P h y e l o n e f r i t i s

Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang perempuan usia 25 tahun datang dengan keluhan nyeri pada pinggang kiri
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S

- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h n y e r i n y a s e p e r t i d i t u d u k - t u s u k ?
- Apakah nyerinya bersifat hilang timbul atau terus menerus?
- Apakah perubahan posisi dapat meringankan/memperberat nyeri?
- A p a k a h n y e r i n y a m e n y e b a r s a m p a i k e p a h a ?
- A p a k a h a d a n y e r i s a a t B A K ?
- A p a k a h a d a b u a n g a i r k e c i l t e r s e n d a t - s e n d a t ?
- Apakah ada riiwayat BAK berdarah, BAK berpasir, BAK berwarna keruh ?
- A p a k a h a d a n y e r i p a d a p e r u t b a g i a n b a w a h ?
- A p a k a h a d a d e m a m ?
- A p a k a h a d a m u a l / m u n t a h ?

RPT : pernah mengalami keluhan yang sama sebelumnya? Apakah pernah mengalami infeksi saluran kemih sebelumnya?

R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?

R P K : -

Riwayat kebiasaan: kebiasaan minumnya bagaimana? Apakah suka menahan BAK ?

R i w a y a t g i z i : b a g a i m a n a m a k a n n y a ?

P E M E R I K S A A N F I S I K

61. M e n i l a i t a n d a v i t a l
62. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s t a t u s l o k a l i s a t a
f. K e p a l a : m a t a : a n e m i s ( - / - ) , s c l e r a i k t e r i k ( - / - )
g. L e h e r : d b n
h. T h o r a k s : d b n
i. Abdomen: soepel, ballottement (-/-), tapping pain + CVA sinistra, peristaltic usus (+) db n
j. S u p r a s i m f i s i s : b u l g i n g ( - ) , n y e r i t e k a n ( - )
k. E k s t r e m i t a s : e d e m a ( - / - ) , a k r a l H / K / M
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G

U r i n a l i s a : t e r l a m p i r

D a r a h r u t i n :

Hb: 13 gr%; leukosit: 15.000/mm3; trombosit: 300.000/mm3; LED: 20

DIAGNOSIS
P h y e l o n e p h r i t i s

D D /
- U r e t h r i t i s
- C y s t i t i s
- U r o l i t h i a s i s

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I

R / C i p r o f l o x a c i n e m g 5 0 0 t a b N o . X I V

S 2 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

R / P a r a s e t a m o l m g 5 0 0 t a b N o . X I V

S 3 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I

T i d a k a d a

E D U K A S I

- M i n u m b a n y a k a i r p u t i h
- J a n g a n m e n a h a n k e n c i n g
- M e n i n g k a t k a n k o n s u m s i m a k a n a n y a n g b e r g i z i
- B e o l a h r a g a
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L

I n f o r m e d c o n s e n t

C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n G i n j a l d a n S a l u r a n k e m i h

J u d u l U r o l i t h i a s i s

Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki-laki usia 27 tahun datang dengan keluhan nyeri hebat pada pinggang kanan
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S

- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h n y e r i n y a s e p e r t i d i t u d u k - t u s u k ?
- A p a k a h n y e r i n y a b e r s i f a t h i l a n g t i m b u l ?
- Apakah perubahan posisi dapat meringankan/memperberat nyeri ?
- Apakah nyerinya menyebar sampai ke paha bagian dalam dan skrotum?
- A p a k a h d i i k u t i m u n t a h / m u n t a h ?
- A p a k a h d i i k u t i k e l u h a n k e r i n g a t d i n g i n ?
- A p a k a h a d a d e m a m ?
- Apakah ada riwayat nyeri BAK, BAK berdarah, BAK berpasir, BAK berwarna keruh ?

RPT : pernah mengalami keluhan yang sama sebelumnya? Apakah pernah mengalami infeksi saluran kemih sebelumnya?

R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?

R P K : -

Riwayat kebiasaan: kebiasaan minumnya bagaimana? Apakah suka menahan BAK ?

R i w a y a t g i z i : b a g a i m a n a m a k a n n y a ?

P E M E R I K S A A N F I S I K

63. M e n i l a i t a n d a v i t a l
64. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s t a t u s l o k a l i s a t a
l. K e p a l a : m a t a : a n e m i s ( - / - ) , s c l e r a i k t e r i k ( - / - )
m. L e h e r : d b n
n. T h o r a k s : d b n
o. Abdomen: soepel, ballottement (-/-), tapping pain + CVA dextra, peristaltic usus (+) db n
p. S u p r a s i m f i s i s : b u l g i n g ( - ) , n y e r i t e k a n ( - )
q. E k s t r e m i t a s : e d e m a ( - / - ) , a k r a l H / K / M
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G

U r i n a l i s a :

W a r n a u r i n : k u n i n g j e r n i h
P r o t e i n : -
E r i t r o s i t : -
L e u k o s i : 1 - 2 s e l / L P B
S e d i m e n : e p i t e l + , K r i s t a l -

F o t o B N O : t e r l a m p i r
tampak batu radioopaque di paravertebra kanan setinggi L 3

DIAGNOSIS

U r o l i t h i a s i s

D d / P y e l o n e f r i t i s

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I

14. D i u r e t i c
R / f u r o s e m i d e m g 4 0 t a b N o . X I V

S 2 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

R / t a m s u l o s i n m g 0 , 4 c a p N o . V I I

S 1 d d c a p I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I

T i d a k a d a

E D U K A S I

- M i n u m b a n y a k a i r p u t i h
- J a n g a n m e n a h a n k e n c i n g
- P o l a m a k a n y a n g s e i m b a n g
- B e o l a h r a g a
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L

I n f o r m e d c o n s e n t

C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


FOTO BNO
S t a t i o n G i n j a l d a n S a l u r a n k e m i h

J u d u l P r o s t a t i t i s

Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki-laki usia 30 tahun datang ke Poliklinik dengan keluhan nyeri saat BAK
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S

- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Apakah nyerinya bersifat hilang timbul atau terus menerus?
- A p a k a h f r e k u e n s i B A K m e n i n g k a t ?
- A p a k a h a d a r a s a t i d a k l a m p i a s s e w a k t u B A K ?
- B a g a i m a n a p a n c a r a n u r i n n y a s e w a k t u B A K ?
- A p a k a h a d a f a k t o r y a n g m e m p e r b e r a t k e l u h a n p a s i e n ?
- Apakah nyerinya menyebar sampai ke skrotum atau anus ?
- Apakah ada waktu-waktu tertentu munculnya nyeri saat BAK?
- A p a k a h n y e r i p a d a s a a t b e r h u b u n g a n ?
- A p a k a h a d a n y e r i s e w a k t u e r e k s i ?
- A p a k a h a d a r a s a p a n a s s a a t B A K ?
- Bagaimana warna kencingnya? Apakah ada riwayat BAK beradarah/keruh? Apakah ada riwayat BAK bercampur pasir?
- A p a k a h a d a d e m a m a t a u d e m a m h i n g g a m e n g g i g i l ?
- A p a k a h a d a n y e r i p a d a p u n g g u n g b a w a h ?

RPT : pernah mengalami keluhan yang sama sebelumnya? Apakah pernah mengalami infeksi saluran kemih? Apakah ada riwayat pemasangan kateter sebelumnya?

R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?

R P K : -

Riwayat kebiasaan: apakah ada riwayat berhubungan seksual melaui anus (anal sex)? Apakah suka menahan BAK? Berapa kali sehari mengganti pakaian dalam?

R i w a y a t g i z i : a p a k a h k e b u t u h a n g i z i n y a t e r c u k u p i ?

P E M E R I K S A A N F I S I K

65. M e n i l a i t a n d a v i t a l
66. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s t a t u s l o k a l i s a t a
r. K e p a l a : m a t a : a n e m i s ( - / - ) , s c l e r a i k t e r i k ( - / - )
s. L e h e r : d b n
t. T h o r a k s : d b n
u. A b d o m e n : s o e p e l , b a l l o t t e m e n t ( - / - ) , t a p p i n g p a i n ( - ) , p e r i s t a l t i c u s u s ( + ) d b n
v. E k s t r e m i t a s : e d e m a ( - / - ) , a k r a l H / K / M
67. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n D R E
-mukosa perianal dbn, spinkter ani ketat, mukosa rectum licin. Ampula rekti kosong, teraba prostat membesar simetris, konsistensi kenyal,permukaan rata, pole atas teraba, nyeri tekan (+)
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G

D a r a h r u t i n :

Hb: 13 gr%; leukosit: 13.000/mm3; trombosit: 300.000/mm3; LED: 20


DIAGNOSIS

D x / P r o s t a t a t i t i t s
D D /
- B P H
- C a P r o s t a t
- U r e t h r i t i s

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I

R / C i p r o f l o x a c i n e m g 5 0 0 t a b N o . X I V

S 2 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

R / P a r a s e t a m o l m g 5 0 0 t a b N o . X I V

S 3 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

R T e r a z o s i n m g 5 t a b N o . V I I

S 1 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I

T i d a k a d a

E D U K A S I

- Mengkonsumsi antibiotik secara teratur, dan apabila obat telah habis pasien disuruh untuk control ulang demi melanjutkan pengobatan selama 1 bulan untuk mencegah kekambuhan
- M e n j a g a k e b e r s i h a n p r i b a d i d a n l i n g k u n g a n
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L

I n f o r m e d c o n s e n t

C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior

S t a t i o n G i n j a l d a n S a l u r a n K e m i h
J u d u l P H Y M O S I S
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang anak laki-laki 10 tahun dibawa orang tuanya ke klinik dengan keluhan sulit Buang air kecil.
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S
K e l u h a n u t a m a & t e l a a h :
 K U : S u l i t B A K
 O : B A K s e d i k i t l a n c a r , l a m a k e l a m a a n m e n j a d i s u l i t
 D : D i a l a m i s e j a k 2 m i n g g u i n i
 C : D i s e r t a i d e n g a n m e n a n g i s
 C : S a a t B A K , k u l i t p e n i s / p r e p u t i u m m e n g e m b u n g

K e l u h a n t a m b a h a n d a n t e l a a h
- D e m a m ( - )
- N y e r i s a a t B A K ( - )
R P T : -
R P O : -
R.Kebiasaan : sering tidak membersihkan kemaluan saat setelah BAK
K e l u a r g a : -
G i z i : m a k a n t e r a t u r , 2 x s e h a r i
L i n g k u n g a n : b e r s i h
P E M E R I K S A A N F I S I K
68. I n f o r m e d c o n s e n t
69. C u c i t a n g a n s e b e l u m
70. P e m e r i k s a a n g e n i t a l i a
I n s p e k s i :

t a n d a p e r a d a n g a n ( - ) . S e c r e t b e r b a u ( - )

Palpasi : kulit penis (preputium) sulit ditarik ke belakang / diretraksi . nyeri (+) saat ditarik . Cuci tangansesudah
71. M e n y a m p a i k a n h a s i l r e s u m e m e d i s p e m e r i k s a a n

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T I D A K A D A
DIAGNOSIS
D x : p h y m o s i s
D d .
1. P o s t h i t i s
2. B a l a n i t i s
3. b a l a n o p h o s t i t i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
R / B e t h a m e t a s h o n e z a l f 0 , 0 5 % N o . I
S . u . e ( o l e s 2 k a l i s e h a r i )

F o r m a t r e s e p b e n a r
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
Pencucian biasa dengan air hangat dan retraksi lembut selama anak mandi dan buang air kecil akan membuat preputium lama-kelamaan akan dapat diretraksi
E D U K A S I
1. M e n g a j u k a n p e r t a n y a a n t e r b u k a s a a t a n a m n e s i s
2. E d u k a s i t e n t a n g p e n y a k i t n y a
3. Menyarankan menjaga preputium dan mukosa preputium terjaga kebersihan dan higienitasny a
M e n a n y a k a n p a s i e n a d a k a h y a n g m a s i h b e l u m d i m e n g e r t i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
1. M e l a k u k a n i n f o r m e d c o n s e n t
2. M e n u n j u k k a n e m p a t i p a d a p a s i e n
3. M e m p e r h a t i k a n k e n y a m a n p a s i e n
4. M e m i n t a p a s i e n a g a r s e l a l u k o n t r o l b e r k a l a
5. T i d a k m e m p e r l i h a t k a n g u g u p d a n p a n i c
6. U c a p k a n s a l a m s e b e l u m d a n s e s u d a h s e r t a d o ’ a k e s e m b u h a n

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior

S t a t i o n G i n j a l d a n S a l u r a n k e m i h

J u d u l G o n o r h e a

Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki-laki usia 30 tahun datang ke Poliklinik dengan keluhan BAK bercampur nanah
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis dan tatalaksana!

A N A M N E S I S

- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h b e r s i f a t h i l a n g t i m b u l a t a u t e r u s m e n e r u s ?
- A p a k a h a d a f a k t o r y a n g m e m p e r b e r a t k e l u h a n p a s i e n ?
- A p a k a h n y e r i p a d a s a a t b e r h u b u n g a n ?
- A p a k a h a d a n y e r i s a a t B A K ?
- A p a k a h a d a n y e r i s e w a k t u e r e k s i ?
- A p a k a h a d a r a s a p a n a s s a a t B A K ?
- Bagaimana warna kencingnya? Apakah ada riwayat BAK beradarah? Apakah ada riwayat BAK bercampur pasir?
- A p a k a h a d a d e m a m a t a u d e m a m h i n g g a m e n g g i g i l ?
- A p a k a h a d a m u a l / m u n t a h ?
- A p a k a h i s t r i p a s i e n s e r i n g m e n g a l a m i k e p u t i h a n l a m a ?

RPT : pernah mengalami keluhan yang sama sebelumnya? Apakah pernah mengalami infeksi saluran kemih? Apakah ada riwayat pemasangan kateter sebelumnya?

R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?

R P K : -

Riwayat kebiasaan: apakah ada riwayat berganti ganti pasangan sexual ?

R i w a y a t g i z i : a p a k a h k e b u t u h a n g i z i n y a t e r c u k u p i ?

P E M E R I K S A A N F I S I K

72. M e n i l a i t a n d a v i t a l
73. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n s t a t u s l o k a l i s a t a
w. K e p a l a : m a t a : a n e m i s ( - / - ) , s c l e r a i k t e r i k ( - / - )
x. L e h e r : d b n
y. T h o r a k s : d b n
z. A b d o m e n : s o e p e l , p e r i s t a l t i c u s u s ( + ) d b n
aa. E k s t r e m i t a s : e d e m a ( - / - ) , a k r a l H / K / M
74. M e l a k u k a n p e m e r i k s a a n g e n i t a l i a
-tampak edema penis, tampak discharge purulen pada orifisium urethr a
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G

D a r a h r u t i n :

Hb: 13 gr%; leukosit: 13.000/mm3; trombosit: 300.000/mm3; LED: 20

pemeriksaan gram dari secret uretra ditemukan diplococcus gram negative intra dan ekstra seluler .
DIAGNOSIS

D x / U r e t r i t i s G o n o r r h e a
D D /
- U r e t r i t i s N o n G O
- P r o s t a t i t i s
-
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I

R / C e f t r i a x o n e m g 2 5 0 a m p . N o . I
S p r o i n j . i m

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

R / A z i t h r o m y c i n 1 g . t a b N o . I

S 1 d d t a b I

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I

T i d a k a d a

E D U K A S I

- Menggunakan kondom sewaktu melakukan hubungan sexua l


- Menganjurkan supaya istri juga melakukan pengobatan karena infeksi yang diderita pasien dan istrinya bisa saling menularkan saat melakukan hubungan sexual
- Dianjurkan untuk menghentikan kebiasaan berganti ganti pasangan sexua l
- M e n j a g a k e b e r s i h a n p r i b a d i d a n l i n g k u n g a n
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L

I n f o r m e d c o n s e n t

C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n T r o p i c a l m e d i c i n e / h e m a t o i m u n o l o g i
J u d u l M a l a r i a P a l c i f a r u m
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang wanita 32 tahun datang dengan keluhan demam

A N A N E M S I S
- I d e n t i t a s p r i b a d iC t h :
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ? Demam hilangtimbul, sejak 2 ming u yang lalu,demam naik tiap 2 hari.pada sa t demam hilangdisertai dengan meng igl,berkeringat,disertai sakit kepala,nyeri otot dan persendian,nafsu makan menurun,sakit perut,mual muntah, dan diare.Sejak 2 ming u yanglalu,seringmerasalemah,lemah lebih dirasakan sa t banyak
- Bagaimana pola demamnya? Apakah berlangsung sepanjang hari atau naik turun?
Apakah demam berselang selang hari? Ataukah demamnya naik hanya pada sore hari?
- Apakah ada manifestasi perdarahan seperti muncul bintik merah, gusi berdarah, mimisan?
- Adakah gejala lain seperti berkeringat? Menggigil ?
- Adakah gejala sulit buang air besar? Diare?
- A d a k a h p e n u r u n a n k es a d a r a n ? G a n g g u a n da l a m B AK ?

RPT : Sebelumnya pernah mengalami hal yag serupa ?


RPO: apakah sudah berobat? Bagaimana respon pengobatan? Alergi obat?
R P K: a d ak a h ke l u a r g a y a n g m em i l i k i k e l u ha n y a n g s am a ?
L i n g k u n g a n :
- Adakah riwayat baru berpergian ke daerah endemis malaria ?
- Adakah riwayat terpapar banjir dalam beberapa waktu terakhir?
- Apakah di daerah tempat tinggal sedang terkena wabah demam berdarah?
P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n il ai ta n da v i ta l : TD : 1 0 0 / 6 0 HR: 9 6 x/ i R R: 2 4 x/ i T: 3 9 C
1. Inspeksi conjunctiva dan scler  Tampak sklera ikterik, conjunctiva anemis
2. I n s p e k s i l i d a h  t i d a k a d a l i d a h k o t o r
3. tho rax To raks: paru: SP vesikuler, ST ( -). Cardio dbn .
4. A b d o m e n : I n s p e k s i  t i d a k a d a k e l a i n a n
Palpasi hepar  hepatomegali 2 jari BAC
Palpasi lien  Splenomegali schufner 3 hacket 2
Palpasi nyeri tekan 9 regio abdomen  tidak ada nyeri tekan
P e r k u s i a b d o m e n  n o r m a l
A u s k u l t a s i a b d o m e n  n o r m a l
5. Inspeksi esktremitas  tidak ada petechie, telapak tangan pucat (+/+)
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
1. D a r a h l e n g k a Cp t h :
 Peserta menyimpulkan anemia normositik normokromik Hb : 8.3 mg/dl
2. H a p u s a n d a r a h t e b a l Eritrosit : 3,5 x 106/µl
K e p a d a t a n m a l a r i a + + + Trombosit : 210.000
H a p u s a n d a r a h t i p i s LED : 9 mm/jam
T am p ak g am eto s it ber be n tu k se pe rt i so s is/ s a nd a l, MCV : 85 fl
E r i t r o s i t t i d a k m e m b e s a r MCH : 30 pg
 Peserta menyimpulkan dijumpai parasit plasmodium falciparum MCHC : 34 g/dl
3. LFT / RFT / KGDs : SGOT SGPT meningkat sedikit, Ur Cr dbn, KGD dbn

D I A G N O S I S
Anemia hemolitik ec. Malaria palcifarum / Malaria palcifaru m
D d .
1.D e m a m D e n g u e
2.D e m a m T i f o i d
3.L e p t o s p i r o s i s
P E NA T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1.Kombinasi Fix ed Dose Anti Malari a
R / D H A t a b n o X
S 1 d d t a b I I I
-----------------------------------------oxo
R / P i p e r a k u i n ( D H P ) t a b n o I I
S 1 d d t a b I I
-----------------------------------------oxo

2. A n t i p i r e t i k
R / P a r a c e t a m o l 5 0 0 m g t a b n o V I
S 3 d d t a b I
--------------------- --------------------oxo

PENATALAKSANAAN NON FARMAKOTERAPI


M e m p e r b a n y a k i n t a k e c a i r a n

E D U K A S I
Menjelaskan komplikasi malaria cerebral
K o m p r e s h a n g a t s e t i a p k a l i d e m a m
M e l a k u k a n r u j u k a n j i k a :
A n e m i a b e r a t ( H b < 5 g / d l , H t < 1 5 % ) .
A n e m i a d g n m a l a r i a s e v e r e / k o m p
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Cuci tangan sebelum dan sesudah pemeriksaan

Global Rating:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior

S t a t i o n T r o p i c a l m e d i c i n e
J u d u l L e p t o s p i r o s i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang wanita 32 tahun datang dengan keluhan demam

A N A M N E S I S
- I d e n t i t a s p r i b a d i
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Bagaimana pola demamnya? Apakah berlangsung sepanjang hari atau naik turun?
Apakah demam berselang selang hari? Ataukah demamnya naik hanya pada sore hari?
- Apakah ada manifestasi perdarahan seperti muncul bintik merah, gusi berdarah, mimisan?
- Adakah gejala lain seperti berkeringat? Menggigil ?
- Adakah gejala sulit buang air besar? Diare?
- A d a k a h p e n u r u n a n k es a d a r a n ? G a n g g u a n da l a m B AK ?

RPT : Sebelumnya pernah mengalami h al yag serupa?


RPO: apakah sudah berobat? Bagaimana respon pengobatan? Alergi obat?
R P K: a d ak a h ke l u a r g a y a n g m em i l i k i k e l u ha n y a n g s am a ?
L i n g k u n g a n :
- Adakah riwayat baru berpergian ke daerah endemis malaria ?
- Adakah riwayat terpapar banjir dalam beberapa waktu terakhir?
- Apakah di daerah tempat tinggal sedang terkena wabah demam berdarah?
P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n il ai ta n da v i ta l : TD : 1 0 0 / 6 0 HR: 9 6 x/ i R R: 2 4 x/ i T: 3 9 C
6. Inspeksi conjunctiva dan scler  Tampak sklera ikterik, conjunctiva anemis
7. I n s p e k s i l i d a h  t i d a k a d a l i d a h k o t o r
8. tho rax To raks: paru: SP vesikuler, ST ( -). Cardio dbn .
9. A b d o m e n : I n s p e k s i  t i d a k a d a k e l a i n a n
Palpasi hepar  hepatomegali 2 jari BAC
Palpasi lien  Splenomegali schufner 3 hacket 2
Palpasi nyeri tekan 9 regio abdomen  tidak ada nyeri tekan
P e r k u s i a b d o m e n  n o r m a l
A u s k u l t a s i a b d o m e n  n o r m a l
10. Inspeksi esktremitas  tidak ada petechie, telapak tangan pucat (+/+)
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
4. D a r a h l e n g k a Cp t h :
 Peserta menyimpulkan anemia normositik normokromik Hb : 8.3 mg/dl
5. H a p u s a n d a r a h t e b a l Eritrosit : 3,5 x 106/µl
K e p a d a t a n m a l a r i a + + + Trombosit : 210.000
H a p u s a n d a r a h t i p i s LED : 9 mm/jam
T am p ak g am eto s it ber be n tu k se pe rt i so s is/ s a nd a l, MCV : 85 fl
E r i t r o s i t t i d a k m e m b e s a r MCH : 30 pg
 Peserta menyimpulkan dijumpai parasit plasmodium falciparum MCHC : 34 g/dl
6. LFT / RFT / KGDs : SGOT SGPT meningkat sedikit, Ur Cr dbn, KGD dbn

D I A G N O S I S
Anemia hemolitik ec. Malaria palcifarum / Malaria palcifarum
D d .
4. D e m a m D e n g u e
5. D e m a m T i f o i d
6. L e p t o s p i r o s i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
3. K o m b i n a s i F i x e d D o s e Anti Malari a
R / D H A t a b n o X
S 1 d d t a b I I I
-----------------------------------------oxo
R / P i p e r a k u i n ( D H P ) t a b n o I I
S 1 d d t a b I I
-----------------------------------------oxo

4. A n t i p i r e t i k
R / P a r a c e t a m o l 5 0 0 m g t a b n o V I
S 3 d d t a b I
--------------------- --------------------oxo

PENATALAKSANAAN NON FARMAKOTERAPI


M e m p e r b a n y a k i n t a k e c a i r a n

E D U K A S I
Menjelaskan komplikasi malaria cerebral
K o m p r e s h a n g a t s e t i a p k a l i d e m a m
M e l a k u k a n r u j u k a n j i k a :
A n e m i a b e r a t ( H b < 5 g / d l , H t < 1 5 % ) .
A n e m i a d g n m a l a r i a s e v e r e / k o m p
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Cuci tangan sebelum dan sesudah pemeriksaan

Global Rating:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n H e m a t o i m m u n o l o g i
J u d u l A n e m i a D e f i s i e n s i B e s i e c . H o o k w o r m
Kompetensi 4 A

Seorang anak berusia 6 tahun datang dengan keluhan lemah, pucat

A N A M N E S I S
- I d e n t it a
s p r i b a d i
- S u d a h s e j a k k a p a n ?
- Bagaimana progresnya? Apakah dirasakan memberat?
- P uc at ny a di bagian t ubuh m ana diras ak an ?
- Adakah keluhan yang lain? Pusing? Hoyong ?
- K e l u h a n t e r u t a m a d i r a s a k a n s a a t k a p a n ?
- Apakah ada manifestasi perdarahan sebelumnya?
- B a g a i m a n a B A B n y a ?
- Bagaimana pola makannya? Apakah pernah suka makan makanan yg tidak biasa kita makan (spt. Pasir, kayu)?
RPT : Sebelumnya pernah mengalami hal yag serupa? Penyakit sistemik lainnya? Riwayat operasi?
RPO: apakah sebelumnya / saat ini sedang mengkonsumsi obat? Alergi obat?
RPK: penyakit thalasemia? Hemofili? (peny.genetiklainnya) keluarga cacingan ?
L i n g k u n g a n :
- B a g a i m a n a l i n g k u n g a n t e m p a t t i n g g a l ?
- Adakah riwayat baru berpergian ke daerah endemis malaria ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l : T D : 1 0 0 / 6 0 H R : 9 6 x / i R R : 2 4 x / i T : 3 9 C Peserta harus melakukan pem fisik menyeluruh
1. I n s p e k s i c o n j u n c t i v a d a n s c l e r  k o n j p a l p i n f p u c a t ( + / + )
2. I n s p e k s i l i d a h  a t r o f i p a p i l l i d a h d i j u m p a i
3. t h o r a x  t i d a k d i j u m p a i k e l a i n a n
4. A b d o m e n : t i d a k a d a k e l a i n a n , o r g a n o m e g a l i ( - )
5. Inspeksi esktremitas pucat (+/+), koilonikia (+), ground itch (+) di telapak kaki,
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
1. D a r a h r u t i n : H b < < ( a n e m i a )
2. S e r u m f e r r i t i n , S I , T I B C :
f e r r i t i n m e n u r u n , S I m e n u r u n , T I B C n a i k
3. F e s e s r u t i n :
Ditemukan telur transparan, berlapis dan bergranul

D I A G N O S I S
D x : A n e m i a D e f . B e s i e c . H o o k w o r m
D d .
4. T h a l a s e m i a
5. A n e m i a s i d e r o b l a s t i k
6. A n e m i a M e g a l o b l a s t i k
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i h e l m i n t :
R / A l b e n d a z o l 4 0 0 m g t a b N o I Atau preparat besi lainnya Ferrous fumarat 3x1; Ferrous Glukonat 3x1;
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
R / P i r a n t e l p a m o a t e 1 2 5 m g t a b N o I I
S 1 d d t a b I I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
2. P r e p a r a t F e :
R / S u l f a s f e r r o s u s 3 2 5 m g t a b N o X X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
1. Menjelaskan pentingnya kebersihan diri (mencuci tangan dgn sabun dan memakai alas kaki)
2. M e n g a n j u r k a n a n g g o ta k e l u a r g a l a i n u tk m in u m o b at c a c i n g 6 b l n/ 1 x .
3. Menjelaskan bahwa terapi untuk anemia harus sampai 2 bulan setelah HB norma l
4. Menyarankan menjaga kebersihan lingkungan harus mempunyai jamban tiap keluarga, dan tidak menggunakan tinja sbg pupuk
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Cuci tangan sebelum dan sesudah pemeriksaa n

Global Rating:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n K u l i t & k e l a m i n
J u d u l A c n e V u l g a r i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki-laki berusia 17 tahun datang dengan keluhan bintil-bintil hitam dan bintil berisi nanah di kedua pipi.
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemeriksaan penunjang, diagnosis, diagnosis banding dan tatalaksana!

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
Bintil-bintil hitam dan pustul di kedua pipi, sejak 1 tahun yg lalu .
- Bagaimana awal mula muncul? Apakah bertambah luas atau membesar?
Awalnya timbul bintilkemudian membesar menjadi bisul disekitar pipi kiri dan kanan. Perluasan ke badan (-).
- B a g a i m a n a r a s a n y a ? G a t a l ?
Saat meradang terasa nyeri dan gatal, terutama dirasakan jika cuaca panas dan saat wajah kena debu.
- A p a k a h a d a k e l u h a n l a i n y a n g d i r a s a k a n ? D e m a m ? ( - )
- Apakah bapak merokok? Olah raga? (kebiasaan) main basket, tp malas cuci muka
- Bagaimana pola makan sehari-hari? biasa, suka makan coklat, kacang, minum kop i

R P T : a p a k a h m e m i l i k i r i w a y a t a l e r g i ?
RPO: Ada mengkonsumsi/ mengoles obat untuk menghilangkannya?
R P K : a p a k a h a d a k e l u a r g a y a n g b e r j e r a w a t ? I b u
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l : T D H R R R T d b n
2. Pemeriksaan status lokalisata regio pipi kiri & kanan : komedo, papulopustul, nodul dengan dasar eritem, yg terasa gatal.
3. I n s p e k s i t h o r a k s d a n a b d o m e n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
T i d a k a d a
DIAGNOSIS
D x : A c n e v u l g a r i s p a p u l o p u s t u l
D d .
1. E r u p s i a c n e i f o r m i s
2. R o s a s e a
3. D e r m a t i t i s p e r i o r a l
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i b i o t i k o r a l :
- t e t r a s i k l i n 2 x 5 0 0
- d o k s i s i k l i n 2 x 5 0 m g
- e r y t r o m i s i n 2 x 5 0 0 m g
2. t o p i k a l
- r e t i n o i d
- t r e t i o n i n d a n t u r u n a n n y a
3. A n t i b i o t i k t o p i k a l
- K l i n d a m i s i n 1 %
- E r y t r o m i s i n 1 %

R / D o k s i s i kl i n 2 0 0 m g t a b N o I V
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / B e n z o i l p e r o k s i d a c r e a m t u b e I
S u e ( m a l a m )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
R / T r e t i n o i n c r e a m t u b e I
S u e ( m a l a m )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
1. M e n j a g a h i g y e n i s k u l i t a g a r t i d a k t e r j a d i i n f e k s i s e k u n d e r .
2. M e n c u c i m u k a 2 - 3 x / h a r i d g n s a b u n , m e n g u r a n g i m a k a n m a k a n a n b e r l e m a k .
3. D a t a n g k e m b a l i u n t u k k o n t r o l
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n K u l i t & k e l a m i n
J u d u l H e r p e s Z o s t e r
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki-laki berusia 50 tahun datang dengan keluhan keropeng2 & bintil2 merah

A N A M N E S I S
- I d e n t i t a s p r i b a d Cth: ikeropeng2 & bintil2 merah berbentuk pulau2 ygterasanyeri di pung ungkir .Sejak 5 hari yglalu,awalnyaeritem lau muncul vesikel ygmembesar dan pecah menjadi keropeng.
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i KT: ? demam, pusing, malaise 1 minggu yg lalu.
- D i m a n a l o k a s i n y a ?
- Bagaimana awal mula muncul? Dimana? Apakah bertambah luas atau membesar?
- B a g a i m a n a r a s a n y a ? G a t a l ? N y e r i ?
- Terutama dirasakan memberat saat kapan?
- Apakah ada keluhan lain yang dirasakan? Demam? Pegel2 ?
- S e j a k k a p a n d e m a m ?
- A p a k a h a n d a m e r o k o k ? ( k e b i a s a a n )
- B a g a i m a n a p o l a m a k a n s e h a r i - h a r i ?
-
RPT : apakah memiliki riwayat terkena cacar air? alergi? Penyakit2 imunokomromais?
RPO: Ada mengkonsumsi/ mengoles obat untuk menghilangkannya? Sembuh atau tidak?
RPK: apakah ada keluarga menderita keluhan yang sama ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l : T D H R R R T d b n
1. P e m e r i k s a a n f i s i k u m u m k e p a l a / l e h e r
2. I n s p e k s i t h o r a k s d a n a b d o m e n
3. Pemeriksaan status lokalisata regio punggung kiri(peserta menyebutkan: vesikel-bula yg eritematous, disertai krusta, yg tersa nyeri bila ditekan.

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
P e m e r i k s a a n T z a n c s m e a r :
s e l d a t i a b e r i n t i b a n y a k

DIAGNOSIS
D x : H e r p e s z o s t e r
D d .
1. V a r i c e l l a
2. H e r p e s s i m p l e k s
4. D e r m a t i t i s v e n e t a t a
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i v i r a l ( o r a l d a n t o p i k a l )
R / a c y c l o v i r 8 0 0 m g N o . X L
S 5 d d t a b 1
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
R / a c y c l o v i r z a l f t u b e N o . I
S u e
2. A n t i p i r e t i k
R / P C T 5 0 0 m g t a b N o . X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
PENATALAKSANAAN NON FARMAKOTERAP I
T i d a k a d a
E D U K A S I
1. M e n j a g a h i g y e n i s k u l i t a g a r t i d a k t e r j a d i i n f e k s i s e k u n d e r
2. Diet MB TKTP, Cukup istirahat dan olah raga (meningkatkan imun) .
3. H i n d a r i m e n g g a r u k .
4. D a t a n g k e m b a l i u n t u k k o n t r o l
5. M e n j e l a s k a n k o m p l i k a s i p a d a p a s i e n
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Cuci tangan sbeleum dan sesudah pemeriksaan
Merujuk pasien jika: Penyakit tidak sembuh pada 7-10 hari setelah terapi; Terjadi pada pasien bayi, anak dan geriatri (imunokompromais); Terjadi komplikasi; Terdapat penyakit penyerta.

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


S t a t i o n K u l i t & k e l a m i n
J u d u l S c a b i e s
Kompetensi 4 A

Seorang pria berusia18 tahun datang dengan keluhan bintil2 merah

A N A N M E S I S
- I d e n t i t a s p r i b a d Pi a d a s k a b i e s :
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i Pr?uritus nocturna, menyerang berkelompok, terdapat kanalikulus/ terowongan dan ditemukannya tungau
- D i m a n a s a j a l o k a s i n y a ?
- Bagaimana awal mula muncul? Apakah bertambah luas? Ke bagian tubuh mana?
- B a g a i m a n a r a s a n y a ? G a t a l ?
- T e r u t a m a d i r a s a k a n s a a t k a p a n ?
- Apakah ada keluhan lain yang dirasakan?
- Bagaimana kebiasaan sehari2? (Higien)
-
RPT : pasien pernah sakit apa sebelumnya?
RPO: Ada mengkonsumsi/ mengoles obat untuk menghilangkannya? Sembuh atau tidak?
RPK: apakah ada keluarga/ org serumah menderita keluhan yang sama?
Lingkungan : bagaimana keadaan sekitar rumah? Tempat ti dur?
P E M E R I K S A A N F I S I K
Menilai tanda vital : TD HR RR T db n
1. P e m e r i k s a a n f i s i k u m u m k e p a l a / l e h e r
2. I n s p e k s i t h o r a k s d a n a b d o m e n
3. Pemeriksaan status lokalisata regio bokong (peserta menyebutkan): kanalikulus, papul, vesikel, erosi, ekskoriasi, dgn dasar eritem yang terasa gatal
4. P e m e r i k s a a n s t a t u s l o k a l i s a t a r e g i o t a n g a n :
kanalikulus, papul, vesikel, erosi, ekskoriasi, dgn dasar eritem yang terasa gatal
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
Pemeriksaan dengan luv (boleh melihat langsung dengan mengggunakan Luv) C a r a l a i n :
Ditemukan tungau pada terowongan putih keabuan berbentuk garis lurus atau berkelok. Lesi terowongaan disikat kemudian ditampung di atas selembar kertas putih, kemudian dilihat dengan Luv
(Pada ujung terowongan dapat ditemukan papul atau vesikel)

DIAGNOSIS
D x : c a S b i e
s Pedikulosis dengan sakabies termasuk sejenis kutu
D d . Gatal & dijumpai ruam erosi dan ekskoriasi (tdk ada terowongan maupun pruritus nokturna), ditemukan telur atau kutu.
3. P e d i k u l o s i s K o r
p o r i sT e r a p i n y a s a m a
4. P r u r i g o
5. D e r m a t t i i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T
E R A P I
1. A n t i S k a b i e s ( S c a b
i c i d )Emulsi benzil-benzoat 20-25%
R / G a m e k s a n 1 % C r . N o
I Gameksan 1% (KI: anak <6th & Bumil)
S u e (oleskan dan diamkan 12 jam, cuci & seritkan) Permetrin 5% (KI: bayi <2bln)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
2. B o l e h j u g a d i b e r i
R / m a l a t h i o n 0 , 5 % l o t i o n N o . I
S u e
----------------------------------------- 0
3. A n t i h i s t a m i n N o n s e d a t i f
R / l o r a t a d i n 4 0 m g t a b N o . X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
PENATALAKSANAAN NON FARMAKOTERAPI
T i d a k a d a
E D U K A S I
4. Menjaga higyenis kulit agar tidak terjadi infeksi sekunder (mencuci tangan)
5. H i n d a r i m e n g g a r u k b e r p i n d a h - p i n d a h t e m p a t
6. R u t i n m e m b e r s i h k a n t e m p a t t i d u r d a n m e n g g a n t i s p r e i
7. D a t a n g k e m b a l i u n t u k k o n t r o l
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Cuci tangan sbeleum dan sesudah pemeriksaan

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior

S t a t i o n K u l i t & k e l a m i n
J u d u l Dermatitis Kontak Alergi ec. Sendal jepit
Kompetensi 4 A

Seorang perempuan berusia17 tahun datang dengan keluhan gatal pada kaki

A N A M N E S I S
- I d e n t i t a s P r i b a d i
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- D i m a n a s a j a l o k a s i n y a ?
- Bagaimana awal mula muncul? Apakah bertambah luas? Ke bagian tubuh mana?
- Sebelumnya ada menggunakan sendal baru/ berbahan karet ?
- B a g a i m a n a r a s a n y a ? G a t a l ?
- T e r u t a m a d i r a s a k a n s a a t k a p a n ?
- Apakah ada keluhan lain yang dirasakan?
- Bagaimana kebiasaan sehari2? (Higien)
-
RPT : pasien pernah sakit apa sebelumnya? Riwayat alergi (asma, rhinitis, konjungtivitis alergi)? Riwayat alergi terhadap benda2 karet/ debu?
RPO: Ada mengkonsumsi/ mengoles obat untuk menghilangkannya? Berkurang atau tidak?
RPK: apakah ada keluarga/ org serumah menderita keluhan yang sama?
Lingkungan : bagaimana keadaan sekitar rumah? Banyak debu ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l : T D H R R R T d b n
1. P e m e r i k s a a n f i s i k u m u m k e p a l a / l e h e r
2. I n s p e k s i t h o r a k s d a n a b d o m e n
5. Inspeksi ekstremitas: Pemeriksaan status lokalisata regio pedis :
Makula eritem berbatas tegas dengan ekskoriasi
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
S k i n P r i c k T e s t
DIAGNOSIS
Dx: Dermatitis Kontak Alergi ec.sendal jepit
D d .
1. D e r m a t i t i s k o n t a k i r i t a n
2. D e r m a t i t i s a t o p i k

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i h i s t a m i n N o n s e d a t i f ( c e t i r i z i n )
R / l o r a t a d i n 4 0 m g t a b N o . X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
2. S t e r o i d
R / d e x a m e t h a s o n e 0 , 5 m g t a b N o . X
S 3 d d t a b I
--------------------------------------------- 0
R / b e t a s o n C r N o . I
S u e
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
PENATALAKSANAAN NON FARMAKOTERAP I
T i d a k a d a
E D U K A S I
1. Hindari pemicu iritasi/alergi (mengganti jenis sendal/ menggunakan kaos kaki saat menggunakan alas kaki berbahan alergen)
2. D a t a n g k e m b a l i u n t u k k o n t r o l
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Cuci tangan sbeleum dan sesudah pemeriksaan

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior


tinea korporis, impetigo, urtikaria akut, miliaria

Anemia def.besi kehamilan

Limfadenitis TB. Leptospirosis


S t a t i o n K u l i t & k e l a m i n
J u d u l D e r m a t i t i s S e b o r o i k
Kompetensi 4 A

Seorang pria berusia35 tahun datang dengan keluhan gatal2 pada kepala

A N A M N E S I S
- I d e n t i t a s p r i b a d Pasii en dengan parkinson dis.menyebabkan kejadian dermatitis seboroik
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Dimana saja lokasinya? Ada mengenai alis/ kumis / janggut?
- Bagaimana awal mula muncul? Apakah bertambah luas? Ke bagian kepala mana?
- B a g a i m a n a r a s a n y a ? G a t a l ?
- Terutama dirasakan saat kapan? Berkurang saat kapan?
- Apakah ada keluhan lain yang dirasakan?
- Bagaimana kebiasaan sehari2? (Higien) sering memakai topi? Menggunakan minyak rambut?
- Apakah bapak merokok? Konsumsi alkohol?
RPT : pasien pernah sakit apa sebelumnya? DM? HIV? (penyakit2 imunodekompresif)
RPO: Ada mengkonsumsi/ mengoles obat untuk menghilangkannya? berkurang atau tidak?
RPK: apakah ada keluarga/ org serumah menderita keluhan yg sama?
Lingkungan : bagaimana keadaan sekitar rumah?
P E M E R I K S A A N F I S I K
Menilai tanda vital : TD HR RR T db n
1. P e m e r i k s a a n f i s i k k e p a l a
Rambut: Dijumpai papul eritematosa dengan skuama kasar, berminyak kekuningan yang terasa gatal
Wajah: dijumpai makula hipopigmentasi dengan skuama halus
2. I n s p e k s i t h o r a k s d a n a b d o m e n : d b n
3. I n s p e k s i e k s t r e m i t a s : d b n
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
1. P e m e r i k s a a n k e r o k a n K O H 2 0 %Kultur jamur jika ingin mengetahui lbh spesifik
2. K u l t u r j a m u r
DIAGNOSIS
D x : D e r m a t i t i s s e b o r o i k
D d .
1. T i n e a K a p i t i s
2. P e d i k u l o s i s k a p i t i s
3. P s o r i a s i s s c a l p e l
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i f u n g a l t o p i k a Jilka lesi lebih berat/ sistemik boleh diberi antifungal sistemik: ketokonazol 1x200mg
R / k e t o k o n a z o l C r N o . I Atau steroid: prednison 1x 20 mg
S u e
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
R / s a m p o s e l e n i u m s u l f i d e N o I
S u e ( 2 x s e m i n g g u )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
2. K e r a t o l i t i k
R / s a m p o Z i n c p y r i t h i o n e N o I
S u e ( 2 x s e m i n g g u )
----------------------------------------- 0
3. S t e r o i d
R / H i d r o k o r t i s o n c r N o . I
S u e
----------------------------------------- 0
4. A n t i h i s t a m i n N o n s e d a t i f
R / l o r a t a d i n 4 0 m g t a b N o . X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
PENATALAKSANAAN NON FARMAKOTERAPI
T i d a k a d a
E D U K A S I
4. M e n j a g a h i g y e n i s k u l i t k e p a l a d a n w a j a h
5. Hindari menggunakan minyak rambut dan hindari menggunakan topi saat berkeringat
6. R u t i n m e n c u c i r a m b u t
7. D a t a n g k e m b a l i u n t u k k o n t r o l
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Cuci tangan sbeleum dan sesudah pemeriksaan

GLOBAL RATING:

Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior

S t a t i o n K u l i t & k e l a m i n
J u d u l U r t i k a r i a A k u t
Kompetensi 4 A
Seorang laki-laki berusia17 tahun datang dengan keluhan bengkak dan gatal pada paha kiri

A N A M N E S I S
- I d e n t i t a s P r i b a d i
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- D i m a n a s a j a l o k a s i n y a ?
- Bagaimana awal mula muncul? Apakah bertambah luas? Ke bagian tubuh mana?
- B a g a i m a n a r a s a n y a ? G a t a l ?
- Terutama dirasakan saat kapan? Berkurang saat kapan ?
- Apakah ada keluhan lain yang dirasakan?
- Bagaimana kebiasaan sehari2? (Higien)
-
RPT : pasien pernah sakit apa sebelumnya? Riwayat alergi (asma, rhinitis, konjungtivitis alergi)?
RPO: Ada mengkonsumsi/ mengoles obat untuk menghilangkannya? Berkurang atau tidak?
RPK: apakah ada keluarga/ org serumah menderita keluhan yang sama?
Lingkungan : bagaimana keadaan sekitar rumah? Banyak debu? Bagaimana reaksi kalau terkena banyak debu?
P E M E R I K S A A N F I S I K
M e n i l a i t a n d a v i t a l : T D H R R R T d b n
3. P e m e r i k s a a n f i s i k u m u m k e p a l a / l e h e r
4. I n s p e k s i t h o r a k s d a n a b d o m e n
6. Inspeksi ekstremitas: Pemeriksaan status lokalisata regio tungkai kiri:
Makula eritem dengan edema yang berbatas tegas dan terasa gatal
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
S k i n P r i c k T e s t
DIAGNOSIS
D x : U r t i k a r i a a k u t
D d .
1. D e r m a t i t i s a t o p i k
2. I n s e c t b i t e

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. S t e r o i d o r a l d a n t o p i k a l
R / d e x a m e t h a s o n e 0 , 5 m g t a b N o . X
S 3 d d t a b I
--------------------------- ------------------ 0
R / b e t a s o n C r N o . I
S u e
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
2. A n t i h i s t a m i n N o n s e d a t i f ( c e t i r i z i n )
R / l o r a t a d i n 4 0 m g t a b N o . X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 0
PENATALAKSANAAN NON FARMAKOTERAP I
T i d a k a d a
E D U K A S I
3. H i n d a r i p e m i c u i r i t a s i / a l e r g i
4. D a t a n g k e m b a l i u n t u k k o n t r o l
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
Cuci tangan sbeleum dan sesudah pemeriksaan

GLOBAL RATING:
Tidak Lulus / Borderline / Lulus / Superior
S t a t i o n K a r d i o l o g i
J u d u l C a r d i a c A r r e s t ; R J P O
Kompetensi 3 B

Skenario:
Seorang laki-laki, 30 tahun, diantar warga ke klinik dikarenakan tidak sadarkan diri setelah tersengat listrik.

A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- B a g a i m a n a p a s i e n j a d i t i d a k s a d a r k a n d i r i ?

R P T : P e n y a k i t j a n t u n g ? h i p e r t e n s i ?

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. C e k K e s a d a r a n
2. P a n g g i l B a n t u a n
3. C e k A - B - C - D
DIAGNOSIS
C a r d i a c A r r e s t
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O L O G I S
1. P o m p a j a n t u n g d a n b a n t u n a f a s 5 s i k l u s
2. C e k u l a n g p u l s a s i c a r o t i s
3. R e c o v e r y P o s i t i o n j i k a p u l s a s i s u d a h a d a
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
P r o t e k s i d i r i
R u j u k k e R S
S t a t i o n K a r d i o v a s k u l a r
J u d u l T h r o m b o p h l e i b i t i s
Kompetensi 3 A
Skenario:
Seorang wanita datamg dengan keluhan nyeri pada tangan

A N A M N E S I S
1. K e l u h a n u t a m a d a n t e l a a h
 N y e r i p a d a p u n g g u n g t a n g a n m a n a ?
 S u d a h b e r a p a l a m a ?
 H i l a n g t i m b u l a t a u t e r u s m e n e r u s ?
 A p a k a h y g m e m p e r b e r a t d a n m e m p e r i n g a n n y e r i t a n g a n ?
 Apakah demam? Hilang timbul dan terus menerus? Menggigil?
 N a f s u m a k a n b e r k u r a n g ?
2. R P T : p a s c a r a w a t a n d i R S ?
3. R P O : o b a t p e n u r u n p a n a s ?
4. K e l u a r g a : t i d a k a d a
5. G i z i : 2 x s e h a r i , t e r a t u r
6. L i n g k u n g a n : b a i k

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l : T D H R R R T d b n
2. P e m e r i k s a a n f i s i k u m u m
3. I n s p e k s i d a n p a l p a s i p a d a r e g i o n d o r s u m m a n u s
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
D a r a h R u t i n
DIAGNOSIS
D x : t r o m b o f l e i b i t i s o / r d o r s u m m a n u s
D d .
1. S e l l u l i t i s
2. T e n d o n i t i s
3. N e u r i t i s
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
4. i s t i r a h a t
5. M e n y a r a n k a n m e n i n g g k a n p o s i s i t a n g a n u n t u k m e n g u r a n g i p e m b e n g k a k a n
6. K o m p r e s h a n g a t
7. P e m a s a n g a n v e r b a n
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A m o k s i s i l i n 3 x 5 0 0 m g atau antibiotic lain spectrum lua s
2. A s p i r i n ( a s a m s a l i s i l a t ) 4 x 325 – 600 mg atau NSAID lain

E D U K A S I
1. M e n g a j u k a n p e r t a n y a a n t e r b u k a s a a t a n a m n e s i s
2. M e n g o n s u m s i o b a t t e r a t u r
3. Edukasi tentang penyakitnya (penyebab , pengobatan , komplikasi, prognosis, pencegahan )
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n K a r d i o v a s k u l a r
J u d u l I n f a r k m i o c a r d a k u t + P e m a s a n g a n E K G
Kompetensi 3 B
Skenario:
1. Seorang laki-laki usia 53 tahun datang dengan keluhan nyeri dada

A N A M N E S I S
1. K e l u h a n u t a m a d a n t e l a a h
a. N y e r i d a d a s e b e l a h m a n a ?
b. S u d a h b e r a p a l a m a ?
c. H i l a n g t i m b u l a t a u t e r u s m e n e r u s ?
d. A p a k a h n y e r i d a d a m u n c u l s e c a r a t i b a - t i b a ?
e. A p a k a h n y e r i d a d a d i r a s a k a n s e p e r t i d i s a y a t p i s a u ?
f. N y e r i d a d a n y a a d a m e n y e b a r k e l e h e r , p u n n g u n g a t a u l e n g a n ?
g. A p a k a h y g m e m p e r b e r a t d a n m e m p e r i n g a n n y e r i d a d a ?
h. N y e r i d a d a n y a b e r a p a l a m a ?
2. Apakah mual, muntah, keringat dingin, dada berdebar -debar
3. R P T : h i p e r t e n s i / D M / K o l e s t e r o l
4. R P O : O b a t A n t i H i p e r t e n s i , o b a t k o l e s t e r o l
5. K e l u a r g a : t i d a k a d a
6. G i z i : 2 - 3 x s e h a r i , t e r a t u r
7. L i n g k u n g a n : b a i k

P E M E R I K S A A N F I S I K
4. M e n i l a i t a n d a v i t a l : T D H R R R T d b n
5. P e m e r i k s a a n f i s i k u m u m : d b n

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
E K G
DIAGNOSIS
D x : a c u t c o r o n a r y s y n d r o m e S T E M I
D d . :
 A c u t c o r o n a r y s y n d r o m e N S T E M I
 A c u t c o r o n a r y s y n d r o m e U n s t a b l e a n g i n a

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
 Pasang semua komponen/kabel -kabel pada mesin EK G
 N y a l a k a n m e s i n E K G
 Baringkan pasien dengan tenang di tempat tidur yang luas.
 T a n g a n d a n k a k i t i d a k s a l i n g b e r s e n t u h a n
 Bersihkan dada, kedua pergelangan kaki dan tangan dengan
 kapas alcohol (kalau perlu dada dan pergelangan kaki dicukur)
 K e e m p a t e l e c t r o d e e k t r e m i t a s d i b e r i j e l l y .
 Pasang keempat elektrode ektremitas tersebut pada kedua
 pergelangan tangan dan kaki. Untuk tangan kanan biasanya
 berwarna merah, tangan kiri berwarna kuning, kaki kiri berwarna
 h i j a u d a n k a k i k a n a n b e r w a r n a h i t a m .
 Dada diberi jelly sesuai dengan lokasi elektrode V1 s/d V6.
o V1 di garis parasternal kanan sejajar dengan ICS 4
 b e r w a r n a m e r a h
o V2 di garis parasternal kiri sejajar dengan ICS 4
 b e r w a r n a k u n i n g
o - V 3 d i a n t a r a V 2 d a n V 4 , b e r w a r n a h i j a u
o V4 di garis mid klavikula kiri sejajar ICS 5, berwarna
 c o k l a t
o V5 di garis aksila anterior kiri sejajar ICS 5, berwarna
 h i t a m
o V6 di garis mid aksila kiri sejajar ICS 5, berwarna ungu
 Pasang elektrode dada dengan menekan karet penghisap.
 B u a t k a l i b r a s i
 Rekam setiap lead 3-4 beat (gelombang), kalau perlu lead II
 p a n j a n g ( m i n i m a l 6 b e a t )
 Kalau perlu buat kalibrasi setelah selesai perekama n
 S e m u a e l e c t r o d e d i l e p a s
 J e l l y d i b e r s i h k a n d a r i t u b u h p a s i e n
 B e r i t a h u p a s i e n b a h w a p e r e k a m a n s u d a h s e l e s a i
 M a t i k a n m e s i n E K G
 Tulis pada hasil perekaman : nama, umur, jenis kelamin, jam ,
 tanggal, bulan dan tahun pembuatan, nama masing-masing lead
 s e r t a n a m a o r a n g y a n g m e r e k a m
 B e r s i h k a n d a n r a p i k a n a l a t

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. O x y g e n 2 – 3 l / m d a n I V l i n e
2. Nitrate 5 mg sublingual (dapat diulang sebanyak 3 kali per 5 menit jika nyeri belum berkurang )
3. A s p i r i n : 1 6 0 - 3 2 0 m g d i k u n y a h
4. C l o p i d o g r e l 3 0 0 m g d i t e l a h
5. M o r p h i n 2 , 5 – 5 m g

E D U K A S I
1. M e n g a j u k a n p e r t a n y a a n t e r b u k a s a a t a n a m n e s i s
2. M e n g o n s u m s i o b a t t e r a t u r
3. Edukasi tentang penyakitnya (penyebab , pengobatan , komplikasi, prognosis, pencegahan )
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n K a r d i o v a s k u l a r
J u d u l I n t u b a s i
Kompetensi 3 A
Skenario:
2. Seorang laki-laki usia 20 tahun datang dibawa polisi dengan kondisi tidak sadarkan diri setelah mengalami
kecelakaan lalu lintas
A N A M N E S I S
1. K e l u h a n u t a m a d a n t e l a a h
a. S u d a h b e r a p a l a m a
b. K r o n o l o g i s k e j a d i a n

P E M E R I K S A A N F I S I K
1. C e k k e s a d a r a n
2. C e k A B C

P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
D a r a h l e n g k a p , A G D A , f o t o t h o r a k s , E K G

DIAGNOSIS
D x : G a g a l n a f a s
D d :
1. A R D S
2. E d e m a a r u

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I

1. Sebelum melakukan intubasi , dilakukan Ventilasi Tekanan Positif (VTP) O2 100% dengan tujuan untuk men
o 2 jari berada di atas sungkup muka, menekan sungkup muka ke bawa h
o 3 jari lain berada di Ramus Mandibula, mengangkat mandibula ke atas
o Dengan gerakan yang lembut, kantung AMBU Bag ditekan sampai dada terangka t
o VTP dilakukan sampai pasien tidak hipoksia lagi yang bisa dilihat dari Saturasi O 2 yang baik atau tidak ada tanda sianosis di sentral maupun perifer
o Apabila dada tidak terangkat maka dilakukan manuver jalan nafas kembali untuk membuka nafas
o G u n a k a n l a r i n g o s k o p i u n t u k i n t u b a s i
o L a r i n g o s k o p d i n y a l a k a n
o Buka mulut dengan tangan kanan, gerakan jari menyilang (ibu jari menekan mandibula ke bawah, jari telunjuk menekan maksila ke atas)
o P e g a n g l a r i n g o s k o p d e n g a n t a n g a n k i r i
o Masukkan mulai dari sisi kanan kemudian men yingkirkan lidah ke kir i
o Cari epiglotis. Tempatkan ujung bilah laringoskop di valekula (pertemuan epiglotis dan pangkal lidah
o
o Angkat epiglotis dengan elevasi laringoskop ke atas (jangan menggunakan gigi seri atas sebagai tumpuan!!!) untuk melihat plica vocalis
o Bila tidak terlihat, minta bantuan asisten untuk melakukan BURP Manuver (Back, Up, Right Pressure) pada cartilago cricoid sampai terlihat plica vocalis

o
o Masukkan ET sampai ujung proksimal cuff ET melewati plica vocalis
o Kembangkan cuff ET secukupn ya (sampai tidak ada kebocoran udara )

o Cek dengan cara memberikan VTP. Pada pasien cek dengan auskultasi menggunakan stetoskop, bandingkan suara nafas paru kanan sama dengan paru kiri
o Setelah pasti diletakkan di trakea, pasang OPA supaya tidak tergigit oleh pasie n
o Fiksasi supaya tidak lepas = mulai dari sisi sebelah atas kemudian memutar dan menyilang ke sebelah bawah.sambung selang ETT dengan sumber Oksigen

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. O x y g e n 2 – 3 l / m d a n I V l i n e
2. P e m a s a n g a n i n t u b a s i

E D U K A S I
-
P E R I L A K U P R O F
E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n R e s p i r a s i
J u d u l P e r t u s i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang anak laki laki dibawa ke klinik dengan keluhan batuk batuk
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Bagaimana karakter batuknya? Apakah disertai dengan dahak atau tidak ?
- Dahaknya warna apa? Apakah dahak bercampur dengan darah?
- Apakah batuk terasa sangat berat seperti menggonggong ?
- Apakah batuk disertai dengan suara tercekik dan muntah di akhir batuk ?
- Apakah sekali muncul episode batuk sagat panjang hingga anak tampak biru dan sulit bernapas?
- A p a k a h b a t u k d i s e r t a i d e n g a n b u n y i m e n g i ?
- A p a k a h a d a d e m a m ?
- A p a k a h a d a s u a r a s e p e r t i m e n g o r o k ?
- A p a k a h a d a k o n t a k d e n g a n p e n d e r i t a T B ?
- B a g a i m a n a i m u n i s a s i B C G ? D P T ? A p a k a h l e n g k a p ?
R P T : r i w a y a t a s m a ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i m a t a a p a k a h a d a h e m a t o m e s u b c o n j u n c t i v a
3. I n s p e k s i r o n g g a m u l u t a p a k a h a d a p e m b e s a r a n t o n s i l
4. P a l p a s i k e l e n j a r g e t a h b e n i n g l e h e r
5. I n s p e k s i p a l p a s i p e r k u s i d a n a u s k u l t a s i t h o r a x
6. I n s p e k s i a b d o m e n d a n e k s t r e m i t a s
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
S w a b N a s o f a r i n g
T u b e r c u l i n T e s t ( j i k a c u r i g a T B )
D I A G N O S I S
P e r t u s i s
D d / C r o u p D d / L a r i n g i t i s
D d / E p i g l o t i t i s D d / T B p a r u
D d / B r o n k i t i s a k u t
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i b i o t i k o r a l g o l o n g a n m a k r o l i d e ( E r i t r o m i s i n a t a u A z i t r o m i s i n )
R / E r y t h r o m y c i n 5 0 0 m g t a b N o X
S 4 d d t a b 1 / 2
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. A n t i t u s i f
R / C o d e i n 1 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b 1 / 2
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
Habiskan antibiotik selama 7 hari (3 hari jika Azithromycin )
K e n a k a n m a s k e r a g a r t i d a k m e n u l a r k a n k e o r a n g l a i n
L e n g k a p k a n i m u n i s a s i ( c a t c h u p )
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n R e s p i r a s i
J u d u l B r o n k i t i s A k u t
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki laki dibawa ke klinik dengan keluhan batuk batuk
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Bagaimana karakter batuknya? Apakah disertai dengan dahak atau tidak ?
- Dahaknya warna apa? Apakah dahak bercampur dengan darah?
- Apakah batuk terasa sangat berat seperti menggonggong ?
- Apakah batuk disertai dengan suara tercekik dan muntah di akhir batuk ?
- Apakah sekali muncul episode batuk sagat panjang hingga tampak biru dan sulit bernapas ?
- A p a k a h b a t u k d i s e r t a i d e n g a n b u n y i m e n g i ?
- A p a k a h a d a d e m a m ?
- A p a k a h a d a s u a r a s e p e r t i m e n g o r o k ?
- A p a k a h a d a k o n t a k d e n g a n p e n d e r i t a T B ?
R P T : r i w a y a t a s m a ?
Kebiasaan : Apakah merokok? Berapa batang per hari? Sudah berapa lama merokok? Jenis rokok ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. P a l p a s i k e l e n j a r g e t a h b e n i n g l e h e r
3. I n s p e k s i p a l p a s i p e r k u s i d a n a u s k u l t a s i t h o r a x
4. I n s p e k s i a b d o m e n d a n e k s t r e m i t a s
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o T h o r a x P A
K u l t u r s p u t u m
D I A G N O S I S
B r o n k i t i s A k u t
D d / P n e u m o n i a
D d / C r o u p
D d / A s m a b r o n k i a l
D d / T B p a r u
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i b i o t i k o r a l
R / A m o x y c i l l i n 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. M u k o l i t i k a t a u e k s p e k t o r a n
R / A m b r o x o l 3 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
3. B r o n k o d i l a t o r j i k a d i p e r l u k a n ( S a l b u t a m o l )
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
Habiskan antibiotik selama 7 hari (3 hari jika Azithromycin )
K e n a k a n m a s k e r a g a r t i d a k m e n u l a r k a n k e o r a n g l a i n
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n R e s p i r a s i
J u d u l A s m a / P P O K e k s a s e r b a s i a k u t
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki laki dibawa ke klinik dengan keluhan sesak napas
A N A M N E S I S
HARAP DIPAHAMI BAHWA PADA SETIAP STATION EMERGENCY, ANAMNESIS MENDETAIL SEBAIKNYA DITUNDA SETELAH MELAKUKAN PEMERIKSAAN FISIK DAN TATALAKSANA AWAL

- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Apakah selama ini memang sudah sering mengeluhkan sesak napas?
- A p a y a n g m e n c e t u s k a n k a m b u h n y a s e s a k n a p a s ?
- Apakah masih bisa berbaring? Ataukah lebih nyaman dengan duduk atau berdiri bertopang ?
- Apakah disertai dengan mengi? Apakah mengi saat menarik napas atau menghembuskan napas ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n d e m a m ?
- A p a k a h d i s e r t a i b a t u k ?
- Apakah batuk berdahak? Apakah dahak berubah warna? Apakah jumlah dahak semakin meningkat?
- Apakah dahak bercampur darah? Apakah dahak berbau busuk?
- Dalam satu bulan, seberapa sering sesak napas muncul di malam hari ?
R P T : r i w a y a t a s m a ? P P O K ?
Kebiasaan : Apakah merokok? Berapa batang per hari? Sudah berapa lama merokok? J enis rokok?
RPO: Selama ini menggunakan obat inhalasi? Apakah respon ?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. M e n i l a i k a l i m a t p a s i e n a p a k a h u t u h / t e r p o t o n g a t a u k a t a k a t a
3. I n s p e k s i t h o r a k s a d a k a h k e t i n g g a l a n b e r n a p a s
4. P a l p a s i t h o r a x ( s t e m f r e m i t u s )
5. P e r k u s i t h o r a x
6. A u s k u l t a s i t h o r a x ( m e n i l a i w h e e z i n g i n s p i r a t o r i k / e k s p i r a t o r i k ? , m e n i l a i r o n c h i )
7. I s n p e k s i e k s t r e m i t a s ( s i a n o s i s , n i c o t i n e s t a i n i n g , j a r i t a b u h , e d e m a ? )
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o T h o r a x P A
P e a k F l o w M e t e r / S p i r o m e t r i
D I A G N O S I S
P P O K / A s m a e k s a s e r b a s i a k u t
D d / C o r P u l m o n a l e C h r o n i c u m
D d / B r o n k i t i s a k u t
D d / B r o n k i e k t a s i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i b i o t i k o r a l
R / A m o x y c i l l i n 5 0 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. M u k o l i t i k a t a u e k s p e k t o r a n
R / A m b r o x o l 3 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
3. I n h a l a s i S t e r o i d + L A B A u n t u k c o n t r o l l e r
R / F o r m o t e r o l – B u d e s o n i d e i n h a l e r N o I
S 1 d d p u f f I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
1. M e m a s a n g k a n u l o k s i g e n d e n g a n k e c e p a t a n 3 - 4 l / i
2. M e n y i a p k a n s e t n e b u l i z e r
3. Menuang obat Salbutamol ke dalam tempat obat nebulizer (jika Asma )
4. Menuang obat Salbutamol + Ipratoprium bromida ke dalam tempat obat nebulizer (jika PPOK )
5. M e m a s a n g k a n s u n g k u p k e w a j a h p a s i e n
6. Menghidupkan nebulizer dan meminta pasien bernapas seperti biasa
7. Menilai respons pasien setelah nebul selesai (apakah wheezing berkurang )
8. M e m b e r s i h k a n k e m b a l i s u n g k u p
9. Melakukan injeksi Dexamethasone 5 mg iv jika perlu (serangan sedang-berat) dan nebul kedua 20 menit kemudian
E D U K A S I
H a b i s k a n a n t i b i o t i k s e l a m a 7 h a r i
B e r h e n t i m e r o k o k
K e n a l i f a k t o r a l e r g e n p e n c e t u s e k s a s e r b a s i
S e l a l u s i a p k a n i n h a l e r k e m a n a p u n p e r g i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
Sense of emergency (mendahulukan pemeriksaan dan tatalaksana baru kemudian anamnesis yang detail )
Menanyakan apakah pasien sanggup diajak komunikasi dalam keadaan sesa k
Memeriksa pasien dalam keadaan duduk bukan berb aring agar tidak smeakin memperberat sesa k
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n R e s p i r a s i
J u d u l P n e u m o n i a
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki laki datanga ke klinik dengan keluhan batuk
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Bagaimana karakter batuknya? Apakah disertai dengan dahak atau tidak ?
- Dahaknya warna apa? Apakah dahak bercampur dengan darah?
- Apakah batuk terasa sangat berat seperti menggonggong ?
- Apakah batuk disertai dengan suara tercekik dan muntah di akhir batuk?
- Apakah batuk berdahak? Apakah dahak berubah warna? Apakah jumlah dahak semakin meningkat ?
- Apakah dahak bercampur darah? Apakah dahak berbau busuk?
- A p a k a h b a t u k d i s e r t a i d e n g a n b u n y i m e n g i ?
- A p a k a h a d a d e m a m ?
- A p a k a h a d a s u a r a s e p e r t i m e n g o r o k ?
- A p a k a h a d a k o n t a k d e n g a n p e n d e r i t a T B ?
R P T : r i w a y a t a s m a ?
Kebiasaan : Apakah merokok? Berapa batang per hari? Sudah berapa lama merokok? Jenis rokok ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i k e p a l a l e h e r
3. I n s p e k s i t h o r a k s a d a k a h k e t i n g g a l a n b e r n a p a s
4. P a l p a s i t h o r a x ( s t e m f r e m i t u s )
5. P e r k u s i t h o r a x
6. A u sk ul ta si t ho r ax d i se l ur u h la pa n ga n p ar u a ta s/ te n ga h/ baw a h, pa r u de pa n d an b el akan g
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o T h o r a x P A
P k u l t u r S p u t u m
D I A G N O S I S
P n e u m o n i a k o m u n i t i
D d / T B p a r u
D d / B r o n k i e k t a s i s
D d / A s p e r g i l o s i s
D d / A b s e s p a r u
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. A n t i b i o t i k o r a l
R / A z y t h r o m y c i n 5 0 0 m g t a b N o V
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. M u k o l i t i k a t a u e k s p e k t o r a n
R / A m b r o x o l 3 0 m g t a b N o X
S 3 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
Habiskan antibiotik selama 7 hari, Berhenti merokok, kenakan masker
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n R e s p i r a s i
J u d u l T B p a r u
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang laki laki dibawa ke klinik dengan keluhan batuk
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Bagaimana karakter batuknya? Apakah disertai dengan dahak atau tidak ?
- Dahaknya warna apa? Apakah dahak bercampur dengan darah?
- A p a k a h a d a k e r i n g a t m a l a m ?
- A p a k a h a d a p e n u r u n a n b e r a t b a d a n ?
- A p a k a h a d a k o n t a k d e n g a n p e n d e r i t a T B ?
- A p a k a h a d a d e m a m t i n g g i ? P e n u r u n a n n a f s u m a k a n ?
- B a g a i m a n a r i w a y a t i m u n i s a s i d u l u ? A p a k a h l e n g k a p ?
- Apakah ada diare kronis? Penggunaan jarum suntik? Riwayat ganti pasangan seksual ?
- A p a k a h a d a p o l i f a g i a ? P o l i d i p s i a ? P o l i u r i a ?
RPT : apakah dulu pernah menderita TB? Apakah sudah dinyatakan sembuh? Ataukah memberhentikan sendiri pengobatan?
Kebiasaan : Apakah merokok? Berapa batang per hari? Sudah berapa lama merokok? Jenis rokok ?
RPO: Apakah sudah pernah mengonsumsi obat paket yang membuat kencing merah? Berapa lama obatnya sudah dikonsumsi? Apakah sempat putus berobat? Berapa lama putus berobatnya?
RPK: adakah teman atau keluarga yang memiliki keluhan yang sama?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. M e n i m b a n g b e r a t b a d a n p a s i e n ( u n t u k k e p e r l u a n d o s i s o b a t )
3. I n s p e k s i k e p a l a l e h e r
4. I n s p e k s i t h o r a k s a d a k a h k e t i n g g a l a n b e r n a p a s
5. P a l p a s i t h o r a x ( s t e m f r e m i t u s )
6. P e r k u s i t h o r a x
7. A u sk ul ta si t ho r ax d i se l ur u h la pa n ga n p ar u a ta s/ te n ga h/ baw a h, pa r u de pa n d an b el akan g
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
P e w a r n a a n B T A s p u t u m S - P - S
Foto Thorax PA jika hasil BTA meragukan (hanya 1 yang positif dari 3 sampel sputum )
D I A G N O S I S
T B p a r u k a s u s b a r u t a n p a k o m p l i k a s i
D d / P n e u m o n i a
D d / B r o n k i e k t a s i s
D d / A s p e r g i l o s i s
D d / A b s e s p a r u
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
3. O A T k a t e g o r i 1
R/ Fixed Dise Combination R 150/ H75/ Z 400 / E 275 tab No X V
S 1 dd tab IV (sesuaikan degan tabel obat berdasarkan berat badan)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
4. R o b o r a n s i a
R / V i t a m i n B 6 1 0 0 m g t a b N o X V
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
M e n j e l a s k a n t e n t a n g P M O
Menjelaskan efek samping obat TB mana yang perlu diobati, mana yang cukup diobservas i
M e n j e l a s k a n k o s n e k u e n s i j i k a p u t u s o b a t
Meminta agar seluruh anggota keluarga teruutama anak anak discreening T B
M e n j e l a s k a n k a p a n p a s i e n a k a n d i p e r i k s a d a h a k l a g i
Menjelaskan tentang penularan TB dan cara membuang sputum agar tidak infeksiu s
Meminta pasien mengonsmsi makanan tinggi kalori, tinggi protein
B e r h e n t i m e r o k o k
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n R e p r o d u k s i
J u d u l P e m a s a n g a n I m p l a n
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang wanita 28tahun datang dengan tujuan ingin konseling dan melakukan pemasangan alat kontrasepsi implan.
Lakukan anamnesis, pemeriksaan fisik, pemasangan implan, Lakukan Edukasi pada Pasien!

A N A M N E S I S
- A p a y a n g a n da k e t ah ui t t g K o nt r as e ps i da n pro gr am K B ?
- A p a s a j a j e n i s k o n t r a s e p s i y a n g a n d a k e t a h u i ?
- B e r a p a l a m a i b u i n g i n m e n u n d a k e h a m i l a n ?
- Sudah berapa jumlah anak ibu? Kapan terakhir melahirkan ?
- A p a s a j a e f e k s a m p i n g k o n t r a s e p s i y a n g a n d a k e t a h u i ?
- Pernahkah menggunakan kontrasepsi? Kalau pernah kontrasepsi apa ?
- Riwayat penyakit ginekologi, infeksi, mioma, tumor, kanker, dsb?
- Riwayat haid dan perdarahan diluar haid, (siklus teratur atau tidak, durasi, volume ?
R P T : D M , h i p e r t e n s i , P J K , s t r o k e ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
R P K : R i w a y a t p e n y a k i t g i n e k o l o g i d a l a m k e l u a r g a ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. P e m e r i k s a a n f i s i k u m u m H e a d t o t o e
3. Inpeksi pada lokasi lengan ka/ki, bagian lateral. Lengan yang dipilih adalah lengan yang bersih dan tdk ditemukan adanya jejas, luka, dsb.
DIAGNOSIS
-
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I / T I N D A K A N
1. I n f o r m C o n s e n t
2. Melakukan Inspeksi pada daerah tem pat pem asangan, sisi lateral lengan atas (Brachium )
3. P e r s i a p k a n a l a t d a n b a h a n
4. M e n c u c i t a n g a n d a n m e m a k a i s a r u n g t a n g a n
5. Membuat marker tempat masuknya implan dgn spidol permanen berbentuk V atau segitiga terbalik
6. M e l a k u k a n a s e p s i s d e n g a n p o v i d o n e i o d i n e
7. M e m a s a n g d u k s t e r i l ( j i k a a d a )
8. M e n g a m b i l c a i r a n a n e s t e s i d g n p r o s e d u r s t e r i l ( k l o b i s a )
9. M e l a k u k a n a n a s t e s i s e s u a i d g n m a r k e r y g d i b u a t
10. M e l a k u k a n i n s i s i 0 , 5 c m u t k m a s u k n y a t r o k a r
11. M e m a s u k k a n t r o k a r s e s u a i m a r k e r d g n p i s t o n b e r a d a d i d a l a m t r o k a r
12. Memasukkan implan pada sisi marker pertama, dan lakukan hal yang sama pada sisi marker lain ny a
13. M e l e p a s k a n t r o k a r d g n c a r a m e n a h a n p i s t o n d a n m e n a r i k t r o k a r
14. M e m a s t i k a n i m p l a n s d h t e r p a s a n g d g n p a l p a s i i m p l a n p a d a l e n g a n
15. M e m b e r s i h k a n d a r a h p a d a l o k a s i i n s i s i
16. T e m p e l d e n g a n k a s s a d a n p l e s t e r
17. Buka handscoon dgn posisi terbalik dan mencuci tgn serta membuang barang dan bahan habis pakai sesuai dengan tempat sampah medis dan non medis yang disediakan
18. M e n j e l a s k a n k p d p a s i e n b a h w a t i n d a k a n t e l a h s e l e s a i d i k a k u k a n .

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
I m p l a n b i s a b e r t a h a n s e l a m a 4 - 6 t a h u n
Menjelaskan bahwa kesuburan dapat kembali dengan cepat begitu implan dicabu t
I m p l a n d a p a t d i c a b u t k a p a n s a j a
Efek samping implan thdp berat badan, haid bs tdk teratur, dan thdp penyakit sprt DM dan H T
Jika pasien hamil setelah pemasangan implan harap segera melapo r
Amati posisi implan jika implan berpindah dari posisi awal pemasanga n
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
B u a n g s a m p a h p d t e m p a t y g t e l a h d i s e d i a k a n
S t a t i o n M u s c u l o s k e l e t a l
J u d u l O s t e o a r t h r i t i s
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang permepuan 58 tahun datang dengan keluhan nyeri lutut
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- Apakah rasa nyeri dialami di kedua lutut atau hanya salah satu saja ?
- Apakah nyeri dialami sepanjang hari ataukah hilang tmbul ?
- A p a k a h n y e r i s e m a k i n m e m b e r a t s a a t p a g i h a r i ?
- B e r a p a l a m a n y e r i a k a n h i l a n g s e t e l a h b a n g u n p a g i ?
- Apak ah ada k e luha ny e ri be rpindah pin d ah di s e ndi la in ?
- Bagaimana dengan sendi kecil? Apakah teras anyeri seperti di ujunbg ruas jari ?
- Apakah nyeri berkaitan dengan makanan makanan tertentu ?
- A p a k a h a d a r i w a y a t t r a u m a a t a u t e r j a t u h d i l u t u t ?
- A p a k a h a d a d e m a m a t a u b e n g k a k d i l u t u t ?
R P O : A p a k a h s u d a h p e r n a h b e r o b a t ? A l e r g i o b a t ?
R P T : A p a k a h a d a k e g e m u k a n ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. I n s p e k s i t h o r a k s d a n a b d o m e n
3. L o o k l u t u t , a d a k a h b e n g k a k , m e r a h
4. F e e l l u t u t , a d a k a h k r e p i t a s i
5. M o v e , n i l a i r a n g e o f m o t i o n d e n g a n g o n i o m e t r i
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o g e n u A P l a t e r a l : n i l a i o s t e o f i t
D I A G N O S I S
O A g e n u
D d / E p i c o n d i l i t i s
D d / l e s i l e m n i s c u s m e d i a l i s l a t e r a l i s
D d / R h e u m a t o i d a r t h r i t i s
D d / O s t e o p o r o s i s
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. N S A I D
R / D i c l o f e n a c 2 5 m g t a b N o X
S 2 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
2. S i m p t o m a t i k
R / G l u c o s a m i n e 4 0 0 m g t a b N o X
S 1 d d t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o

P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
T i d a k a d a
E D U K A S I
K o m p r e s
M e n g u r a n g i b e r a t b a d a n
M e m a k a i p e l i n d u n g l u t u t
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n M u s c u l o s k e l e t a l
J u d u l M u s c l e S p r a i n
Kompetensi 4 A

Skenario:
Seorang atlet sepak bola 22 tahun datang dengan keluhan nyeri dan keram pada tumit kiri
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h b a r u s a j a m e n g a l a m i t r a u m a ?
- Bagaimana mekanisme trauma? Apakah terjatuh? Ditendang? Keseleo ?
- A p a k a h m a s i h b i s a d i g e r a k k a n ?
- A p a k a h k a k i t e r a s a k e b a s ?
R P O : A p a k a h s u d a h c o b a d i o b a t i ?
R P T : -
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. L o o k p a d a t u m i t ( a n k l e j o i n t ) a p a k a h a d a d e f o r m i i t a s , w a r n a s i a n o s i s
3. F e e l l u t u t , a d a k a h k r e p i t a s i , n y e r i t e k a n
4. M o v e , n i l a i r a n g e o f m o t i o n d e n g a n g o n i o m e t r i
5. M e l a k u k a n T h o m p s o n T e s t
6. M e n i l a i k e a d a a n n e u r o v a s k u l a r d i s t a l
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o h e e l j o i n t A P o b l i q u e
D I A G N O S I S
M u s c l e S p r a i n
D d / R u p t u r t e n d o n a c h i l l e s
D d / D i s l o k a s i a n k l e j o i n t
D d / A r t h r a l g i a
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. N S A I D
R / A s a m M e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b N o X
S p r n t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
1. M e l a k u k a n k o m p r e s d i n g i n p a d a a n k l e j o i n t
2. M e l a k u k a n e l e v a s i d e n g a n p r i n s i p b a n d a g i n g ( a n k l e w r a p p i n g )
a. M e m p o s i s i k a n a n k l e j o i n t d a n k a k i b e r a d a d a l a m k e a d a a n d o r s o f l e k s i
b. M e m e g a n g e l a s t i c b a n d a g e d e n g a n b e n a r
c. M e m b a l u t b a g i a n b a w a h b e t i s
d. M e m b a l u t b a g i a n p r o k s i m a l k a k i
e. M e n g a i t k a n u j u n g e l a s t i c b a n d a g e
E D U K A S I
K o m p r e s
M e n g u r a n g i g e r a k a n p a d a d a e r a h y a n g m e n g a l a m i t r a u m a
Istirahat dengan berbaring dan tumit sedikit lebih ditinggikan (sanggah dengan bantal )
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
S t a t i o n M u s c u l o s k e l e t a l
J u d u l F r a k t u r C r u r i s T e r t u t u p
Kompetensi 3 A
Skenario:
Seorang pria 21 tahun datang dengan keluhan tungkai kiri sulit digerakkan
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h b a r u s a j a m e n g a l a m i t r a u m a ?
- Bagaimana mekanisme trauma? Apakah terjatuh? Ditabrak? Tertimpa benda berat ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n l u k a t e r b u k a d i k u l i t ?
- A p a k a h k a k i t e r a s a k e b a s d a n n y e r i ?
RPO: Apakah sudah coba diobati? Sudah dilakukan pertolongan pertama sebelumnya >
R P T : -
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. Look pada betis adakah jejas, luka terbuka, ukurannnya, kedalam luka, degloving skin, deformitas, perdarahan aktif
3. F e e l l u t u t , a d a k a h k r e p i t a s i , n y e r i t e k a n ,
4. M o v e , n i l a i r a n g e o f m o t i o n
5. M e l a k u k a n T h o m p s o n T e s t
6. M e n i l a i n e u r o v a s k u l a r d i s t a l ( c e k p u l s a s i a r t e r i d o r s a l i s p e d i s , t i b i a p o s t e r i o r )
7. N i l a i c a p i l l a r y r e f i l l t i m e
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o c r u r i s s i n i s t r a A P L a t e r a l
N i l a i l o k a s i f r a k t u r ( 1 / 3 p r o k s i m a l , m e d i a l a t a u d i s t a l )
N i l a i g a r i s f r a k t u r k o m p l i t a t a u i n k o m p l e t
Nilai konfigurasi fraktur (segmented, transverse, oblique, cominutive )
N i l a i a p a k a h t e r j a d i a n g u l a s i
D I A G N O S I S
C l o s e d f r a c t u r e o / t 1 / 3 m e d i a l t i b i a s i n i s t r a
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. N S A I D
R / A s a m M e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b N o X
S p r n t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
1. J i k a t e r d a p a t l u k a t e r b u k a , m e l a k u k a n p e m b e r s i h a n l u k a t e r l e b i h d a h u l u
2. Memastikan perdarahan aktif sudah berhasil dikendalikan (dengan balut tekan, atau situational suture jika perlu)
3. M e l a k u k a n p e m b i d a i a n ( s p l i n t i n g ) d e n g a n k a y u b i d a i a t a u d e n g a n b a c k s l a b
a. M e n g u k u r p a n j a n g k a y u b i d a i m e l e b i h i 2 s e n d i p r o k s i m a l d a n d i s t a l d a r i f r a k t u r
b. M e l e t a k k a n 3 p o t o n g k a y u b i d a i d i s i s i m e d i a l , l a t e r a l d a n i n f e r i o r
c. M e m b a l u t b i d a i d e n g a n m e n g g u n a k a n e l a s t i c b a n d a g e
d. M e n a n y a k a n p a s i e n a p a k a h b a l u t a n t e r l a l u k e t a t
e. M e n i l a i p u l s a s i a rt e r i d o r s a l i s pe d i s d a n c ap i l l a r y r e f i l l t i m e s ete l a h b i d a i t e r p a s a n g
E D U K A S I
M e n g u r a n g i g e r a k a n p a d a d a e r a h y a n g m e n g a l a m i t r a u m a
Menjelaskan bahwa fraktur perlu dilakukan fiksasi interna atau eksterna di meja operasi oleh SpO T
Jangan dibawa ke dukun patah atau dioleskan ramuan tradisonal
Menjelaskan komplikasi fraktur yang m ungkin terjadi jika dibairkan saja (nonunion, malunio n )
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
M e r u j u k p a s i e n k e S p O T u n t u k p e n a n g a n a d e f i n i t i f

S t a t i o n M u s c u l o s k e l e t a l
J u d u l F r a k t u r C l a v i c u l a
Kompetensi 3 A
Skenario:
Seorang pria 21 tahun datang dengan keluhan tnyeri pada bahu kanan
A N A M N E S I S
- S u d a h b e r a p a l a m a d i a l a m i ?
- A p a k a h b a r u s a j a m e n g a l a m i t r a u m a ?
- Bagaimana mekanisme trauma? Apakah terjatuh? Ditabrak? Tertimpa benda berat ?
- A p a k a h d i s e r t a i d e n g a n l u k a t e r b u k a d i k u l i t ?
- Apakah disertai dengan rasa sesak napas yang semakin lama semakin hebat ?
- A p a k a h d i e r t a i d e n g a n n y e r i s a a t m e n a r i k n a p a s
RPO: Apakah sudah coba diobati? Sudah dilakukan pertolongan pertama sebelumnya ?
R P T : -
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. Look pada bahu adakah tenting, jejas, luka terbuka, ukurannnya, kedalam luka, degloving skin, deformitas, perdarahan aktif
3. F e e l b a h u , a d a k a h k r e p i t a s i , n y e r i t e k a n ,
4. M o v e , n i l a i r a n g e o f m o t i o n s h o u l d e r j o i n t y d e n g a n g o n i o m e t r i
5. Memastikan tidak ada tanda tanda tension pneunmothorax akibat fragmen fraktur yang merobek pleur a
(inspeksi, palpasi, ketinggalan bernapas, perkusi dan sukultasi thorax )
6. M e n i l a i n e u r o v a s k u l a r d i s t a l ( c e k p u l s a s i a r t e r i a x i l l a r i s , d a n r a d i a l i s )
7. N i l a i c a p i l l a r y r e f i l l t i m e
P E M E R I K S A A N P E N U N J A N G
F o t o s h o u l d e r j o i n t A P L a t e r a l
F o t o T h o r a x P A
N i l a i l o k a s i f r a k t u r ( 1 / 3 p r o k s i m a l , m e d i a l a t a u d i s t a l )
N i l a i g a r i s f r a k t u r k o m p l i t a t a u i n k o m p l e t
Nilai konfigurasi fraktur (segmented, transverse, oblique, cominutive )
N i l a i a p a k a h t e r j a d i a n g u l a s i d a n t e n t i n g
D I A G N O S I S
F r a k t u r K l a v i k u l a
P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. N S A I D
R / A s a m M e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b N o X
S p r n t a b I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - o x o
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I
1. J i k a t e r d a p a t l u k a t e r b u k a , m e l a k u k a n p e m b e r s i h a n l u k a t e r l e b i h d a h u l u
2. Memastikan perdarahan aktif sudah berhasil dikendalikan (dengan balut tekan, atau situational suture jika perlu)
3. M e l a k u k a n “ f i g u r e o f 8 b a n d a g i n g ”
a. M e m b a l u t d a e r a h b a h u k a n a n
b. M e l a n j u t k a n p e m b a l u t a n k e d a e r a h c l a v i k u l a k a n a n
c. M e l a n j u t k a n p e m b a l u t a n k e d a e r a h c l a v i c u l a k i r i
d. M e m b a l u t d a e r a h b a h u k i r i
e. M e n g a i t k a n u j u n g e l a s t i c b a n d a g e
E D U K A S I
Mengedukasi pasien agar segera kontrol jika ada sesak napa s
M e n g u r a n g i g e r a k a n p a d a d a e r a h y a n g m e n g a l a m i t r a u m a
Menjelaskan bahwa fraktur perlu dilakukan fiksasi interna atau eksterna di meja operasi oleh SpO T
Jangan dibawa ke dukun patah atau dioleskan ramuan tradisonal
Menjelaskan komplikasi fraktur yang m ungkin terjadi jika dibairkan saja (nonunion, malunio n )
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
M e r u j u k p a s i e n k e S p O T u n t u k p e n a n g a n a d e f i n i t i f
S e n s e o f e m e r g e n c y ( t i d a k b e r l a m a l a m a d i a n a m n e s i s )
S t a t i o n M u s k u l o s k e l e t a l
J u d u l W o u n d T o i l e t d a n P e n j a h i t a n L u k a
Kompetensi 4 A
Skenario:
Seorang pria 20 tahun datang dengan keluhan luka robek pada lengan yang sdh dialami 3 jam yang lalu
A N A M N E S I S
- Sudah berapa lama kejadian dan lokasi kejadian(apakah di tempat cukup bersih atau sangat tercemar) ?
- L o k a s i l u k a
- Menayakan mekanisme trauma (benda apa, kecepatan, kotor atau bersih) ?
- T a n d a - t a n d a f r a k t u r ( n y e r i , l e b a m , p e n u r u n a n R O M ) ?
- R i w . I m u n i s a s i t e t a n u s
R P T : p e r d a r a h a n , a l e r g i , d l l
R P O : A p a y a n g s u d a h d i l a k u k a n ? A l e r g i o b a t ?
P E M E R I K S A A N F I S I K
1. M e n i l a i t a n d a v i t a l
2. P e m e r i k s a a n f i s i k
3. ( L o o k , f e l l , M o v e m e n t ) u t k m e n i l a i k e m u n g k i n a n f r a k t u r
4. Menilai luka, menentukan lokasi luka (Antebrachii Dextra), Ukuran, Panjang, lebar, dan kedalaman luka (6x1x0,5 cm)
5. P e r d a r a h a n a k t i f a t a u t i d a k
6. L u k a b e r s i h a t a u k o t o r
7. M e n i l a i N V D p a d a d i s t a l e k s t r e m i t a s
DIAGNOSIS
L a c e r a t e d W o u n d o / t ( R ) A n t e b r a c h i i
P E N A T A L A K S A N A A N N O N F A R M A K O T E R A P I / T I N D A K A N
1. I n f o r m C o n s e n t
2. P e r s i a p k a n a l a t d a n b a h a n
3. M e n c u c i t a n g a n d a n m e m a k a i s a r u n g t a n g a n
4. M e l a k u k a n a s e p s i s d e n g a n p o v i d o n e i o d i n e
5. M e n g a m b i l c a i r a n a n e s t e s i d g n p r o s e d u r s t e r i l
6. M e l a k u k a n a n a s t e s i s e s u a i d g n P a n j a n g l u k a d e n g a n m e t o d e i n f i l t r a s i
7. M e l a k u k a n p e n c u c i a n l u k a d e n g a n i r i g a s i N a c l 0 , 9 %
8. C u c i l u k a d g n H 2 O 2 s a m p a i d e b r i s t e r a n g k a t d a n t a m p a k j a r i n g a n m a t i
9. C u c i l u k a d g n P o v i d o n e I o d i n e s a m p a i d e b r i s t e r a n g k a t d a n t a m p a k j a r i n g a n m a t i
10. I r i g a s i d e n g a n N a c l 0 , 9 %
11. P e n g h e n t i a n p e r d a r a h a n j i k a a d a
12. Membuang/menggunting debris dan jaringan nekrosis sampai tampak jaringan yang viabel/berdarah .
13. M e r a p i k a n t e p i l u k a d e n g a n g u n t i n g
14. I r i g a s i N a c l 0 , 9 %
15. M e m a s a n g d u k s t e r i l ( j i k a a d a )
16. Melakukan penjahitan luka dengan metode simple interupted, simpul berada pada tepi dgn jarak benang 0,5 cm dr tepi luka, benang non absorbable.
17. M e l a k u k a n p e n j a h i t a n p a d a s e l u r u h l u k a d e n g a n j a r a k 0 , 5 c m
18. M e m b e r s i h k a n d a r a h p a d a l o k a s i p e n j a h i t a n d g n k a s s a N a c l 0 , 9 %
19. M e m a k a i s o f r a t u l e j i k a a d a / k a s s a p o v i d o n e i o d i n e / g e n t a m i c i n z a l p
20. T e m p e l d e n g a n k a s s a d a n p l e s t e r
21. Buka handscoon dgn posisi terbalik dan mencuci tgn serta membuang barang dan bahan habis pakai sesuai dengan tempat sampah medis dan non medis yang disediakan
22. M e n j e l a s k a n k p d p a s i e n b a h w a t i n d a k a n t e l a h s e l e s a i d i k a k u k a n .

P E N A T A L A K S A N A A N F A R M A K O T E R A P I
1. M e m b e r i k a n A n t i b i o t i k d a n a n a l g e t i k o r a l
R / A m o x i c i l i n 5 0 0 m g t a b N o . X V
S 3 d d t a b 1

R / A s a m m e f e n a m a t 5 0 0 m g t a b N o . X V
S 3 d d t a b 1 ( P C )

2. M e m b e r i k a n a n t i t e t a n u s 2 5 0 I U u t k l u k a k o t o r
R / T e t a n u s I m m u n o g l o b u l i n A m p N o . I
S p r o I n j ( i m )

E D U K A S I
J a g a l u k a t e t a p b e r s i h d a n t i d a k k e n a a i r
G a n t i v e r b a n 3 h a r i l a g i
Makan makanan berprotein untuk mempercepat penyembuhan luka
B u k a j a h i t a n s e t e l a h l u k a b a i k s e k i t a r 7 h a r i
P E R I L A K U P R O F E S I O N A L
I n f o r m e d c o n s e n t
C u c i t a n g a n s b e l e u m d a n s e s u d a h p e m e r i k s a a n
B u a n g s a m p a h p d t e m p a t y g t e l a h d i s e d i a k a n

Anda mungkin juga menyukai