Bab 5 PDF
Bab 5 PDF
iE / t 2 iE / t
2
iE / t
i iE / e e 2
v e
2m dx
2 2
E v( x) atau
2m dx 2
2
2m
2
E V 0 (5.18)
dx 2
2 2 2
2m
2 2 2
E V 0 (5.19)
x x x 2
42
C. Aplikasi Persamaan Schrodinger Pada Permasalahan Sederhana untuk
Kasus Satu Dimensi.
1. Partikel Bebas (Free Particle)
a. Proton di Dalam Siklotron
V(x)
E
0 V=0 x
2m
Solusinya adalah : ( x) e ikx e ikx
; dengan k
2
Ada dua kemungkinan yaitu :
1. Partikel bergerak ke kanan
B = 0 dan ( x) eikx
2 d 2
Energi partikelnya ialah : 2
( eikx ) = E e ikx
2m dx
k 2 2
eikx = E eikx
2m
k 2 2
Atau : E =
2m
Konstanta normalisasi A dapat ditentukan sebagai berikut :
Jika panjang lintasan partikel itu 0 x L
43
L
( eikx )*( eikx ) dx = 1
0
L
2 1
A dx = 1 A=
0 L
1 2m
Maka persamaan keadaannya adalah : ψ(x) = eikx dengan k
L
Ψ(x,t) = ψ(x) . ψ(t)
i
1 ikx
(
h
) t
= e e
L
Bila dinyatakan dalam variable gelombang semuanya :
E = hυ maka 2
1
Ψ(x,t) = e i ( kx t)
L
Harga rata-rata dari variabel momentumnya :
L
( x) * ˆ ( x)dx
0
L * L
1 ikx 1 k
e e ikx dx dx k
0 L i x L L 0
2 d 2 1
2
( eikx ) = E( e ikx )
2m dx L
2 1 1
(ik ) 2 eikx E( e ikx )
2m L L
2k 2
2m
1
L
b ) ( x, t ) ( x) (t )
i
1 ikx
(
h
) t
e e
L
2
1 ikx i t 1 i ( kx t)
e e e
L L
c) <P> = …….?
L L
1 1
* ( x) ˆ ( x)dx ( e ikx
)*( )( e ikx
)dx
0 0 L i x L
L
k 0 k
e dx L k
0
L L
d) E = ………?
45
1 ikx
( x) e
L
2 d 2 1 ikx 1 ikx
e e
2m dx 2 L L
2 1 1
( ik ) 2 e ikx
e ikx
2m L L
2 2
k
2m
V(x)
Daerah II ; x 0
46
V (x) = V , E < V
2 d 2
( x) V ( x) E ( x)
2m dx 2
d2 2 m( E V )
( x) ( x)
dx 2 2
2m(V E )
( x)
2
2m(V E )
Misal : k 2
2 2
d2
( x) k 22 ( x)
dx 2
Solusi ialah (x) Cek2x + De-k2x
Fungsi yang diinginkan ialah fungsi gelombang berkelakuan baik :
II (x) 0
lim x
ik 2 x
Maka C = 0 dari II ( x) D2
Aeikx Be ikx
:x<0
k 2x
(x ) = De ;x 0
Solusi dari fungsi gelombang yang diperoleh masih terputus di x = 0 (tak
kontinu) maka, kita gunakan rumus penyambung atau persamaan
kontinuitas.
I ( x) II ( x)
d ( x)
I ( x)
II
x=0
dx dx
A+B=D..............1)
Ik1 A – ik1B = -k2D............2)
Dari dua persamaan tersebut dapat ditentukan harga konstanta A,B dan D
A+B=D (k2) -k2A+k2B=-k2D
ik1 A – ik1B = -k2D 1 ik1 A – ik1B = -k2D +
(k2+ik1)A+(k2-ik1)B=0
47
(k2+ik1)A=(k2-ik1)B
ik1 k2
B= A
ik1 k2
D=A
A+B=D ik1 ik1 A + ik1B = -k1D
ik1 A – ik1B = -k2D 1 ik1 A – ik1B = -k2D +
2ik1 A=(ik1-k2)D
2ik1
D= A
ik1 k 2
ik1 k 2
Aeik1 x A; x 0
( x) 2 ik11
ik1 k 2
A; x 0
ik1 k 2
V(x)
48
d2
( x) ( x)
2m dx 2
d2 2m
2
( x) ( x)
dx 2
2 2m
misal : k1
2
d2 2
2
( x) k1 x
dx
I ( x) e ik1x e ik1x
Daerah x>0
V(x)=V ;energi E >V
2 d 2
Persamaan schrodingernya : ( x) V ( x) E ( x)
2m dx 2
d2 2 m( E V )
( x) ( x)
dx 2 h2
2m(V E )
( x)
h2
2 2m(V E )
Misal : k 2
h2
II ( x) Ceik 2 x De ik 2 x
I ( x) II ( x)
d d x=0
I ( x) II ( x)
dx dx
A+B=C (k1) k1A-k1B=k1C
K1A-k1B=k2C 1 k1A-k1B=k2C +
2k1A=(k1+k2)C
49
2 k1
C= A
k1 k 2
ik1 k 2
Aeik1 x A; x 0
( x) 2 ik11
ik1 k 2
A; x 0
ik1 k 2
V
E
I II III
x
0 a
50
V(x)=0
2 d 2
Persamaan schrodingernya : ( x) V ( x) E ( x)
2m dx 2
2mE
III (x) = Feik 2 x Ge ik1 x
dengan k1=
2
Pada daerah ini, partikelnya merupakan partikel bebas artinya tidak
ada sesuatu yang menyebabkan partikel untuk dipantulkan kembali
jadi G=0
Ae ik1 x Be ik 1 x
;x 0
k2 x k2 x
(x) = Ce De ;0 x a
ik 1 x
Fe ;x a
Persamaan tersebut masih terputus di x=0 dan x=a maka digunakan
persamaan kontinuitas:
I ( x) II ( x)
d I( x) ( x) x=0
II
dx dx
I ( x) II ( x)
d I( x) ( x) x=a
II
dx dx
A+B=C+D.......................1)
ik1A-ik1B=k2C-k2D..........2)
Ce k 2 a De k2a
Feik1a ....................3)
k 2 Ce k 2 a k 2 De k2a
ik1 Feik1a ............4)
Dari kempat persamaan tersebut dapat dicari konstanta A,B,C,D dan F.
Dari persamaan 1 dan 2 :
A+B=C+D (ik1) ik1A+ik1B= Ik1C-ik1D
ik1A-ik1B=k2C-k2D (1) ik1A-ik1B= k2C-k2D +
2ik1A=(ik1+k2)C+(ik1+k2)D...................5)
Dari persamaan 3) dan 4)
51
Cek2a + De-k2a = Feik1a (ik1) ik1Cek2a+ik1De-k2a = ik1Feik1a
k2Cek2a – k2De-k2 = ik1Feik1a (1) k2Cek2a – k2De-k2a = ik1Feik1a
(ik1-k2) Cek2a = -(ik1-k2) Dek2a
(ik1 k2 ) e 2 k 2 a
D C
(ik1 k2 ) e k 2 a
(k2 ik1 ) 2 k 2 a
D e ..C...........6)
(ik1 k2 )
Subsitusi 6) ke 5) :
(k 2 ik1 ) 2 k 2 a
2ik1 A (ik1 k 2 )C (ik1 k2 ) e C
(ik1 k 2 )
(k 2 ik1 ) 2 k 2 a
2ik1 A (ik1 k2 ) (ik1 k2 ) e C
(ik1 k 2 )
2ik1 (ik1 k 2 )
C A.............7)
(ik1 k 2 ) 2 (ik1 k 2 )( k 2 ik1 )e 2 k 2 a
Subsitusi 7) ke 6) :
(k 2 ik1 ) 2 k 2 a 2ik1 (ik1 k 2 )
D e A...........8)
(ik1 k 2 ) (ik1 2
k 2 ) (ik1 k 2 )(k 2 ik1 )e 2 k2a
Subsitusi 7) ke 8) :
2ik1 (ik1 k2 )
2 2k2 a
Ae2 k 2 a
(ik1 k2 ) (ik1 k2 )(k2 ik1 )e
(k2 ik1 ) 2 k 2 a 2ik1 (ik1 k2 ) A k2a
e e Feik1a
(ik1 k2 ) (ik1 k2 ) (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
2
52
2ik1 (ik1 k2 ) A 2ik1 (k2 k1 )e 2 k 2 a A
A
(ik1 k2 ) 2 (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
2ik1 (ik1 k2 ) 2ik1 (k2 k1 )e 2 k 2 a (ik1 k2 ) 2 (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
A
(ik1 k2 ) 2 (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
2ik1 (ik1 k2 ) 2ik1 (k2 k1 )e 2 k 2 a (ik1 k2 ) (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
A
(ik1 k2 ) 2 (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
2ik1 (ik1 k2 ) ik1 (k2 k1 )e 2 k 2 a (ik1 k2 ) 2 k2 (k2 ik1 )e 2 k 2 a
A
(ik1 k2 ) 2 (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
2ik1 (ik1 k2 ) (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a (ik1 k2 ) 2
A
(ik1 k2 ) 2 (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
(ik1 k2 ) 2ik1 (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a (ik1 k2 )
A
(ik1 k2 ) 2 (ik1 k2 )(k2 ik1 )e 2 k 2 a
53
E
V
I III
II
0 a x
Daerah II ; 0<x<a
V(x)=V energinya E>V
2 d 2
Persamaan schrodingernya : ( x) V ( x) E ( x)
2m dx 2
d2 2m 2m
( x) ( E V ) ( x) (V E)
dx 2 2 2
2m(V E )
II (x) = Ce ik 2 x De ik 2 x
dengan k2=
2
I ( x) II ( x)
d ( x)
I ( x) x=0
II
dx dx
II ( x) III ( x)
d ( x)
II ( x) x=a
II
dx dx
A+B=C+D.......................1)
Ik1A-ik1B=k2C-k2D..........2)
Ce k2a De k2 a
Feik1a ....................3)
ik 2 Ce k2a k 2 De k2 a
ik1 Feik1a ............4)
55
(ik1-k2) Cek2a = -(ik1-k2) Dek2a
(ik1 k 2 ) e 2 k 2 a
D C
(ik1 k 2 ) e k 2 a
(k 2 ik1 ) 2 k 2 a
D e .............6)
(ik1 k 2 )
Subsitusi 6) ke 5) :
(k 2 ik1 ) 2 k 2 a
2ik1 A (ik1 k 2 )C (ik1 k2 ) e C
(ik1 k 2 )
(k 2 ik1 ) 2 k 2 a
2ik1 A (ik1 k2 ) (ik1 k2 ) e C
(ik1 k 2 )
2ik1 (ik1 k 2 )
C A.............7)
(ik1 k2 ) 2
(ik1 k 2 )( k 2 ik1 )e 2 k 2 a
Subsitusi 7) dan 8) ke 1)
B = C + D –A
2k1 k2 k1 2k1e2ik 2 a k1 k2 k1 2 k2 k1 k1 k2 e2ik 2 a
B A
k1 k2 k2 k 1 k1 k2 e2ik 2 a
56
2k1 k2 k1 2k1e 2ik1a k1 k2 k1 k2 k2 k1 k1 k2 e 2ik 2 a
Aeik1 x e ik 1 x
A; x 0
k1 k2 k2 k1 k1 k2 e 2ik 2 a
2k1 k2 k1 2k1e 2ik 2 a
(x) eik 2 x A e ik 2 a
A;0 x a
k1 k2 k2 k1 k1 k2 e 2ik 2 a k2 k1 k1 k2 e 2ik 2 a
4k1k2eik 2 a ik1a
eik1 x A; x a
k1 k2 k2 k1 k1 k2 e 2ik 2 a
V
V
II
I III
E
V(x)=0
0 l x
Daerah I ; x<0
V(x)=V ; E<V
2 d 2
Persamaan Schrodingernya, ( x) V ( x) E ( x)
2m dx 2
d2 2m(V E)
( x) ( x)
dx 2 2
I (x) = Aek1x Be k1 x
( x) 0
Syarat fungsi berkelakuan baik : III
lim x o F 0
k1 x
III (x) = Ge
Aek1x ; x<0
Ψ(x) = Ce ik1x De ik1 x
; 0<x<l
k1 x
Ge ; x>l
Fungsi tersebut masih terputus di titik x=0 dan x=l maka digunakan
persamaan kontinuitas :
I ( x) II ( x)
d ( x)
I ( x)
II
x=0
dx dx
II ( x) III ( x)
d ( x)
II ( x)
II
x=l
dx dx
A = C+D.......................1)
k1A-= ik2C ik2D ...........2)
58
Ce k2l De k 2l
Ge ik1l ....................3)
ik 2 Ce k2l k 2 De k 2l
k1Ge ik1l ............4)
Mencari konstanta A,C,D dan G.
Dari persamaan 1 dan 2
A=C+D (ik2) ik2A= ik2C-ik2D
k1A = ik2C ik2D (1) k1A-= ik2C-ik2D +
(ik2-k1)A=2ik2D
ik 2 k1
D A.......... .... 5 )
2ik 2
Subsitusi 5) ke 1)
C=A–D
(ik 2 k1 )
C A
2ik 2
2ik 2 ik 2 k1
C A
2ik 2
ik 2 k1
C A........................6)
2ik 2
Subsitusikan 5) dan 6) ke 3)
ik 2 k1 ik 2l ik 2 k1 ik 2l k1l
e e A Ge
2ik 2 2ik 2
ik 2 k1 e ik 2l ik 2 k1 e ik 2l
G A
2ik 2 e ik 2l
Aek1x ; x ≤ 0
ik 2 k1 ik 2 k1
Ψ (x) = Aeik 2l Ae ik 2l
;0 x l
2ik 2 2ik 2
ik 2 k1 e ik 2l ik 2 k1 e ik 2l
k1 x
Ae ;x l
2ik 2 e ik 2l
59
V (X)
0
61
n
( x) D sin x
l
Konstanta D diperoleh dengan cara menormalisasikan fungsi tersebut :
l
n 1
D 2 sin 2 xdx 1 D
l
2l l
1 n
( x) sin x
l l
2 d 2 1 n 1 n
energinyayaitu : sin x sin x
2m dx 2 l l l l
2
2 n 2n2
2m l 8ml 2
dengan : n 0,1,2,3,...
n'
n n (n' bilangangenap)
2
2n2
n ; n bilangangenap
32ml 2
1 n'
( x) sin x; n' bilangangenap
l l
Persamaan keadaan dari molekul yang terperangkap dalam kotak ternyata
mempunyai paritas ganjil dan genap, dengan energi
2n2
n
32ml 2
Untuk n =1
2 1
k 2l
2l 2l 2
n 2
2
k 2l
l l
n 3
3 2 3 3
k 2l
2l 2l 2
n=3 E3 9E1
62
1 3
x cos x
2
4h 2
n=2 E2 4 E1
32 m 2
1 n
x sin
2
h2
n=1 E1
32 m 2
1 n
x cos x
2
Gambar 5.8 Energi partikel dalam kotak pada berbagai orde
V(x)
-x x
63
2mE 2
misal :
2
d2 2 mk 2
x x x 0
dx 2 2
1
mk 1 2 4
misal : 2 4 0
0 mk
d2 2 x2
x x 0..............1)
dx2 4
0
x
misal :
0
d d d 1 d d2 1 d
dx d dx 0 d dx2 2
0 d
1 d2 2
2
2 2 4
0
0 d 0
d2 2 2
0 2 0.............2)
d 2
2 2 2mE 2
dengan : 0
2 mk
Solusi dari persamaan 2) salah satunya yaitu dengan teknik trial & error.
Kita pilih sembarang fungsi dimana fungsi yang dipilih harus memenuhi
syarat fungsi berkelakuan baik, yaiutu:
lim 0
64
1
d2 2 2 2 2
2
0 e 0
d 2
1 2 1 2 1 2
d 2
d 2 2 2 2 2
e e 0 e 0
d d
1 2 1 2 1 2 1 2 1 2
2
d 2
d 2 2 2 2
d
e e e e e
d d d
1 2
2 2 2 2
0 e 0
2
d d 2 2
2
12 0.......4) 0
d d
Persamaan 4) ini dinamakan persamaan Hermite
Solusi dari persamaan Hermite dicari dengan cara deret
dijabarkan dalam bentuk deret sebagai berikut :
al bl ..............5)
l 0
2 3
a0 a1 a2 a3 ...
65
2 2 l
l 1 l 2 al 2 2lal 0 1 al 0
dengan : l 0,1,2,3,...
karena 0, maka :
2 2
l 1 l 2 al 2 2lal 0 1 al 0
2 2 2
al 2 2l 0 1 2l 1 0
atau :
al l 1 l 2 l 1 l 2
al 2 2
Untuk l besar atau l mendekati :
al l
2
Karena l = 0,1,2,3,… kita ganti saja dengan 2n 1 0 ......7)
66
Substitusi persamaan 7) ke 4) dengan mengganti ( ) dengan polinomial
Hermite Hn ( ) :
d2 d
Hn 2 Hn 2nH n 0..........................8)
d 2 d
Lihat persamaan 3) :
1 2 1 2
2 2
e menjadi : Hn e
2 n dn 2
Dengan : H n e 1 e
d n
2
H0 e 2
1
x 4
H1 2 dgn : dan 0
2 0 mk
H2 4 2
Solusinya yaitu :
1 2
2 dengan An = konstanta
An H n e
An dapat dicari sebagai berikut :
2 1
* d 1 An 1
2
n!2n
1
An
1
2
n!2n
0; m n
2
An 1
2
n!2n ; m n
1
4
A0
1
1 1 4
A1 2
1 2
2
.2
67
1 1 2
4 2
0 e
1 1 2
1 2 2
1 2 2 e
2
D. Rapat Probabilitas
1. Proton di dalam berkas siklotron
Kasus 1
*
x x x
*
1 ikx 1 ikx 1
x e e
L L L
Kasus 2
*
x x x
*
1 ikx 1 ikx 1
x e e
L L L
x
:
Gambar 5.10 Sketsa grafik rapat probabilitas
sebagai fungsi posisi
ik1 k2 ik1 k2
68
*
2 x 2 x 2 x
*
2ik1 k2 x 2ik1 k2 x 4k12 2k2 x
2 x Ae Ae A* Ae
ik1 k2 ik1 k2 k12 k22
:
0 x
Gambar 5.11 Sketsa grafik hubungan rapat probabilitas
neutron konduksi terhadap posisinya
k1 k2 k1 k2
2
* k1 k2 * 2 ik1 x k1 k2 * 2ik1 x k1 k2
AA A Ae A Ae A* A
k1 k2 k1 k2 k1 k2
*
2 x 2 x 2 x
*
2k1 2k1 4k12
2 x Aeik 2 x Aeik 2 x 2
A* A
k1 k2 k1 k2 k1 k2
*
0 x
69
4. Partikel yang Mencoba Melepaskan Diri dari Potensial Coulomb
1
2 x 4k12 A* A 2 2k2 a 2
ik1 k2 ik1 k2 ik1 k2 e ik1 k2 ik1 k2 k2 ik1 e2 k 2 a
2 2
e2 k 2 x ik1 k2 ik1 k2 e2k 2 a ik1 k2 e2 k 2 a ik1 k2 e 2k 2 x 4k2 a
ik1 k2 ik1 k2
2 2 ik1 a
ik1 k2 ik1 k2 e
3 x 4k12 A* A 2
ik1 k2 ik1 k2 ik1 k2 e 2 k 2 a
0 L x
70
2 k1 x 2k1 k 2 k1 2k1e 2ik 2 a k1 k 2 k1 k 2 k 2 k1 k1 k 2 e 2ik 2 a
1 x A* A A* Ae
k1 k 2 k 2 k1 k1 k 2 e 21k 2 a
2k1 k 2 k1 2k1e 2ik 2 a k1 k 2 k1 k 2 k 2 k1 k1 k 2 e 2ik 2 a
A* Ae2ik1 x 2 ik 2 a
k1 k 2 k 2 k1 k1 k 2 e
1
A* Ae 2
k1 k2 k2 k1 k1 k 2 e 2ik 2 a k 2 k1 k1 k 2 e 2ik 2 a
2 ik 2 a 2 ik 2 a
2k1 k 2 k1 2k1e k1 k2 k1 k2 k2 k1 k1 k2 e
2k1 k 2 k1 2k1e 2ik 2 a k1 k2 k1 k2 k2 k1 k1 k 2 e 2ik 2 a
4k12 A* A
2 x
k2 k1 k1 k2 e 2ik 2 a k2 k1 k1 k2 e2ik 2 a
2 2 ik 2 a 2ik 2 a 2 ik 2 x
k1 k2 k2 k1 e k2 k1 e
2
1
k1 k2 k1 k2
2
2 * 2k2 a ik1 k2 k2 ik1 ik1 k2
3 x 4k A Ae
1 2 2
ik1 k2 ik1 k2 ik1 k2 ik1 k2 ik1 k2 ik1 k2
0 L x
71
*
1 x Aek1 x Aek1 x A* Ae2 k1 x
A* A 2 2 2 ik 2 x 2 2
2 x k1 k22 ik1 k2 e ik1 k2 e 2ik 2 x ik1 k2
4k22
A* A 2 2 2 ik 2 l 2 2
3 x k1 k22 ik1 k2 e ik1 k2 e 2ik 2 l ik1 k2
422
Grafiknya :
*
1 n
x cos2 x; n bil.ganjil
L 2l
atau :
1 2n
x sin x; n bil.genap
L 2l
72
1 2
2
0 e
1
2
2 2
1 2 e
0( )
0( )
73