Anda di halaman 1dari 34

Ver.

1 (140420)
BAHASA MADURA

BUKU SAKU

DESA TANGGUH
COVID-19
i

Assalamualaikum,
Pamiarsa sadhaja. Mator sakalangkong ampon alowangaghi
bakto maos buku saku Dhisa Tangguh COVID-19 paneka. Buku
paneka aesse amacem informasi se paleng dhasar bab
Pandemi COVID-19 se kaleressan kadhaddhian e naghara
bhadhan kaula sadhaja paneka. Buku paneka etoles sopaja
sadhaja kaluwarga bisa kengeng informasi se bisa eparcaja e
tenga rammina amacem pakabaran sareng informasi se
car-kalacer, sae e media massa otabaepon e media sosial.

Buku paneka bhakal eanyare ros-terrosan sopaja bisa


nampong sadhajana informasi anyar se terros berkembang.
Sabbhan panganyaran buku bhakal badha panomerran
versiepon sareng tangghal penerbitanepon. Versi se paleng
anyar dari buku paneka kengeng epanggi e situs ka’dinto:
bit.ly/3a2zNsB (situs Pusat Kedokteran Tropis UGM)
bit.ly/2K0yYWJ (situs COVID-19 UGM)
bit.ly/2VqLT9F (situs Health Promoting University UGM)

Bhadhan kaula ngarep bhan-sabbhan kaluwarga kengeng


ngaolle informasi se nyokobhi sopaja bisa ajaga bhadhan
kaula sadhaja sareng kaluwarga dari katolaran COVID-19,
adukung sareng ajaga kaluwarga sabhala’an sareng tatanggha
se kalerresan ngalakoni karantina mandiri, maelang kalakoan
se ajhuba’aghi otaba diskriminasi kalaban pasien, petugas
otaba warga se ecapo’ COVID-19.

Malar mogha bhadhan kaula sadhaja kengeng saleng ajaga


sareng alako sareng-sareng kaangghuy maambu pandemi e
Indonesia paneka.

Satgas COVID-19 UGM


ii

Penanggung jawab
dr. Riris Andono Ahmad, MPH, Ph.D

Penulis konten
drg. Malida Magista, MPH
Nuzul Sri Hertanti, S.Kep., Ns., MS

Desain graÿs
drg. Malida Magista, MPH
dengan menggunakan berbagai ilustrasi freepik.com

Penasihat dan Pengendalian Mutu


dr. Riris Andono Ahmad, MPH, Ph.D
dr. Risalia Reni Arisanti, MPH
dr. Citra Indriani, MPH

Penerjemah Bahasa Madura


Dr. Abdul Gaffar Karim
Dr. Fathorrahman
drg. Hendri Susanto, PhD
Bernando J. Sujibto, MA

Penyelaras Terjemahan
Halili Hasan, MA

Kontributor
iii
Essena Buku
COVID-19
Ator pangada’ i
Kontributor ii
Daftar isi iii
Ponapa se esebbhut COVID-19? 1
Kadhi ponapa COVID-19 nolar? 2
Tandha & gejala COVID-19 3
Carana nyeggha COVID-19 4
Pasera se paleng rentan ecapo’? 7
Ponapa se parlo elakoni lastarena miyos? 8
Abasso 9
Social Distancing 11
Ponapa kengeng dhisa mabada lockdown? 12
Bhidhana OTG, ODP, sareng PDP 14
Karantina sareng isolasi dhibi’ 15
Bhanto! Jha’ Jhauwi 16
Ngireng dukung tenaga kesehatan 17
Pamakaman jenazah PDP sareng positif COVID-19 18
Alalabat e bakto wabah COVID-19 19
Disinfektan alabhan virus korona! Kadhiponapa cara se lerres? 20
Carana disinfektasi 23
Disinfektan ta’ kengeng esemprotaghi ka oreng 24
Ngangghuy masker kaen 25
Cara aghabay masker kaen 26
Carana ngangghuy masker se lerres 28
Catatan pembaharuan 29
Referensi 30
1

Ponapa se essebbhut
COVID-19 ?
COVID-19 engghi paneka panyake’ se nolar, se esababaghi virus se
anyama SARS-COV-2, otabaepon biasana esebbhut Virus Corona.

Virus Corona neka banynya’ jenisepon. Badha se nyapo’ ka keban,


kadhiya koceng sareng pate’. SARS-COV-2 neka virus se e
awwalepon asalla dari codhut, keng pas dibudina nolar ka manossa.
Tape, da’ samangken ghi’ sobung bhukte jha’ SARS-COV-2 paneka
nolar dari koceng sareng pate’ ka manossa.

Sampe’ da’ ka bakto buku paneka etoles (13/04/2020), ampon bada


lebbi dari 1,8 juta oreng se ampon ecapo’ ban lebbi dari 100 ebu
oreng ampon sedha. E Indonesia dhibi’, ampon lebbi dari 4 ebu se
kadhaddhian tor 400 oreng se ampon sedha.

Aponapa ma’ banynya’ se katolaran?


Se kapeng settong, amargha COVID-19 paneka panyake’ anyar,
saenggha bhadhanepon manossa ghi’ tak ghaduan kakebalan dari
Virus SARS-COV-2.

Se kapeng duwa’, vaksin sareng tambhaepon ghi’ tak kapanggi.


Samangken neka, peneliti sa dunynya ghi’ sami jhung lekkasan nyare
vaksin sareng tambhaepon.
2

Kadhi Ponapa
COVID-19 Nolar?

DROPLET
COVID-19 etolarraghi lebat
DROPLET (tampessan bakto
oreng abato’/assim/abudhabu)
dhari oreng se ecapo’ COVID-19.

Seddhingan se semma’
Akadhiya asallim,
asalaman, aghellu’,
otaba nyiyom pepe.
VIRUS CORONA
TA’ NOLAR
LEBAT UDARA!
Nyeddhing permukaanepon
bharang se ampon ecapo’ virus
Virus Corona bisa odi’ e
permukaanepon bharang
mate ajham-jhaman sampe’
aren-aren.
3
Tandha & Gejala
COVID-19

Maranga’ >38ºC Bato’, kalesma,


ban sake’ gherrungan

Kaso ban lesso Tapeggha

MANABI ARASSA-AGHI SALA SETTONG DARI DHA-TANDHA PANEKA


BANNI BERARTI PANJHENENGAN AMPON ECAPO’ COVID-19. KAANGGHUY
MASTEYAGHI, EYATORE PAREKSA DA’ FASILITAS KESEHATAN SE PALENG SEMMA’.
4
Carana Nyeggha
COVID-19

NENG E COMPO’
Jhauwi apolkompol, sanaosa pera’ e
adha’epon compo’. Nak-kanak langkong
sae neng e dalem compo’ bisaos,
jha’ amain kaluwar.

2
meter

AGHEM MASKER
JAGA JARAK 2 METER MANABI MIYOS
Manabi kapaksa kaluwar compo’, jha’ Aghem terros masker baktoepon miyos,
ma’-semma’ sareng oreng laen. sanaosa sehat, ponapa pole songkan.
Jhauwi kennengan se rammi oreng, Sae ngagem masker kaen se eghante
akadhiya pasar otaba acara ghabay. sabbhan 4 ejjham.
5
Carana Nyeggha
COVID-19

PABHAJHENG ABASSO
Basso otaba toro asta sasegghudepon.
Virus biyasana mate manabi bhadhan
kaula sadhaja macco tangan ngagem
sabun, paleng sakone’na 40 detik.

sabu
n

SENGLAE NEGGHU’ PABHAJHENG ASERAM, KHUSUS


OTABA NGOSAP SALERA EPON SALASTARENA MIYOS
Langkong sae jha’ negghu’ bagian Aseram bisa mate’e Virus Corona
adha’ salera, ponapa pole manabi se badha e kole’. Salastarena miyos
ghi’ tak abasso. Bhadhan kaula lagkong sae langsung aseram.
sadhaja ta’ oneng, ponapa tanang
ka’dinto ampon tasedding ka barang
se badha Virus Corona ponapa bunten.
6
Carana Nyeggha
COVID-19

Papagghun se aghuli sareng


olahraga sanaosa e compo’.
Jha’ kaloppae istirahat 8
ejjham sabbhan are.

ODI’
SEHAT

Jha’ aroko’ sareng Adha’ar dha’aran Adha’ar suplemen


nginom alkohol se giziepon imbang daya tahan aba’
sareng multivitamin

Manabi andi’ panyake’ se kronis akadhiya diabetes, panyake’ jantung,


dara tengghi, otaba kanker, eyatore akontrol ka dokter
sareng rutin nginom obat.
7

PASERA SE PALENG
RENTAN ECAPO’?
Ampon ta’ manabi kobater ngadebbhi wabah paneka, sabab 98%
oreng se ecapo’ COVID-19 paneka baras.

Nanging, panyake’ paneka bisa daddhi bhabhaja ka oreng se


ampon seppo sareng ghaduan songkan se kronis akadhiya
beludrek, panyake’ jantung se kronis, otaba kencing manis.

Yatore jaga sadhaja kaluwarga bhadhan kaula sadhaja se rentan


(songkan otaba seppo), kalaban cara neng e compo’ bisaos, ajaga
kasehatan sadhaja, pajhekjhek adha’ar obat, sareng ajaga jarak
manabi bada kaluwarga se songkan.
8

PONAPA SE PARLO
ELAKONI LASTARENA
MIYOS?
Manabi panjenengan miyos, badha kamungkinan panjenengan paleman
ngiba virus ka compo’. Mila dari ka’dinto, sarabuna da’ compo’, dhuli
lakoni cara paneka:

Bukka’ katetean Saba’ tas, dompet, kunci, HP sareng


sabelunepon masok bharang laenepon se segghut etegghu’ e
da’ compo’. settong kennengan. Ellap ngaghem
disinfektan sabelunepon eaghem pole.

sabu
n

Rasoghan sareng masker kaen Palekkas abasso


se eaghem kodhu langsung esassa. sareng aseram.
Manabi ngaghem masker se sakale
angghuy, langsung buwang e
baddhana rombu se atotop.
9 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

11tahap
40detik
ABASSO

1 2 3

Basso asta ngaghem Aghem sabun Ghusso tapa’epon asta


aeng se aghili

4 5 6

Ghusso balakangepon Ghusso antarana Bagian dhalem gharighi’


asta gharighi’ saleng ghusso
COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi 10

11tahap
40detik
ABASSO

7 8 9

Perghem pol-empolan Kosot konco’ epon Basso ngagem


ngaghem asta settong epon, gharigi’ ngage, aeng se aghili
ghusso kalaban apeddhel asta settong epon

10 11

Pakerreng ngaghem tisu Tisuepon aghem kaangghuy


notop keran aeng
11 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

TA’ LAN-JHALANAN TA’ NAREMA


OTABA MUDIK TAMOY

Panjhenengan segghut
mireng

SOCIAL
DISTANCING
Covid 19 bisa nolare manabi bada oreng sake’
apol-kompol sareng oreng sehat. Sopaja ta’
etolareh, sadhajana masyarakat kodhu ajaga
jarak. Istilah paneka se esebbhut social
distancing. E delem istilah laenapon, WHO
nyebbhut istilah physical distancing
(ajaga jarak bhadhan).

ALAKO, JHAR- NAK-KANAK TA’ MANABI


AJHARAN, SARENG AMAIN KALUWAR COMPO’,
IBADAH E COMPO’ E LOAR COMPO’ AGHEM MASKER

Manabi bada se sake’, tak osa akompol otaba nemmoni oreng se ampon
seppo (e attas 60 tahon). Polana oreng se seppo paneka lebbi gampang
etolaren katembhang se lebbi ngodeh.
COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi 12

Ponapa Kengeng Dhisa Mabada


Lockdown?
Sadhaja masyarakat tanto parlo saleng masenga’ kalaban cara
mandheng otaba nalekteghi kaluwar-maso’en oreng laen ka
dhisanah dhibi’ sopaja ngurangin musabab panolaran virus
Corona. Tape, masenga’ paneka ta’ osa ngangghuy cara-cara
notop dhisa (lockdown). Napa pole sampe aghabay posko se
madaddhi pol-kompolah reng oreng kaangghuy ajaga. Sabab,
cara panekah sajan bisa matengghi musabab panolaran
se lebbhi raja.
13 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

Jhalan kaluwarepon, cokop reng oreng sadhaja:


- Saleng masenga’ sopaja ta’ alan-jhalanan

- Ta’ osa narema tamoy dhimin

- Sanaossa ce’ terronah narema’a tamoy, kodhu ngaghem

masker kalaban kalengghi’ena kodhu apesa.

- Jha’ kaloppae pasegghut abasso tanang.

- Manabi bada oreng se awel-jhuwel ta’ osa elarang.

Akadhiya ojek online ben dhaghang eddheran laena.

- Manabi bada oreng se ghi’ bhuru dateng dari luwar dhisana,

kodhu alapor ka Kopala Dhisa otaba Katoa RT kalaban RW.

Saterrosepon, kodhu nengneng eromana salanjanga 14 are

ben tak olle kaluwaran ka ka’dimmaepon.


COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi 14

Bhidhana
OTG, ODP, sareng PDP
- Oreng se kamongkenan ecapo’ infeksi SARS-COV-2
sabab kaghungan riwayat oneng tapangghi sareng oreng
se sake’ COVID-19. Sanaossa sobung gejala otaba
dha-tandhaepon.

- Sanaosah sobung gejala, OTG bisa jhugan nolare


COVID-19 ka reng laena. Mangkana, sadhajana kodhu
Orang Tanpa Gejala ngangghuy masker. Soala, sadhajana sobung se oneng
(OTG) paseraepon se sake’ ban paseraepon se sehat.

- ODP paneka, oreng se oneng ahubungan sareng oreng


se sake’ COVID-19 otaba oreng se akompol settong
dhisah/wilayah sareng oreng se sake’ COVID-19.

- ODP paneka segghut ngalami:


- Maranga’ >38ºC
- Beto’an, pilek otaba sake’ lag-ellaghanepon
Orang Dalam Pemantauan - Segghut kaso sareng lessoh
(ODP)

- PDP engghi ka’dinto oreng se oneng ahubungan sareng


x x
oreng se sake’ COVID-19 otaba oreng se akompol settong
dhisah/wilayah sareng oreng se sake’ COVID-19.

- PDP seringkali mengalami:


- Maranga’ >38ºC
- Tapeggha
Pasien Dalam Pengawasan
- Beto’an, pilek otaba sake’ lag-ellaghanepon
(PDP) - Segghut kaso ben lessoh
15 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

Manabi Panjhenengan OTG,


eyatore karantina aba’ dhibi’

KODHU MESA OTABA


NENGNENG E ROMA, TA’ OSA NAREMA MAJHAU MANABI TOR
TA’ OSA KALUWARAN TAMOY CATORNA SARENG
KALUWARGA

Manabi panjhenengan ODP sareng PDP,


eyatore isolasi aba’ dhibi’

MANABI
NENGNENG E KAMARA, KODHU NGANGGHUY PAKAKAS DHA’ARAN KABADAANEPON
TA’ OSA AHUBUNGAN JEDDENGA DHIBI’ SENDUK KODHU EPESA SAJAN SARAH,
SARENG ORENG LAENA SE TAPESA SARENG DARI KALUWARGA KODHUH NGUBUNGE
KALUWARGA LAENA SE LAEN RELAWAN COVID-19

Sopaja lebbi jelas carana nengneng e roma, bisa mokka’ video


panekah bit.ly/3aNhSHr
COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi
16

BHANTO!
JHA’
Manabi bada tatangghana se dhadhi OTG, ODP, otaba PDP, tak osa

jheuwi. Jha’ kenyi. Sadhaja se ampon kasokan nengneng e roma

saongghuna terro barassa ben ajjagha-aghi oreng se laen sopaja


ta’ etolaren. Manabi bada kamelaradhan e dalam kabhutowan

ren-arenepon polana ta’ olle kaluwar, warga laenepon wajib

saleng abhanto se sake’ sopaja sabbhar nengneng e romana.


Pasera’a bhei bisa abherri’ perhatian ka oreng se sake’. Sanajjan

ghun atanya kabarepon kalaban hand-phone. Sokkor manabi bisa

abhanto kalaban abherri’ dha’aran otabe sembako kaangghuy

kabhutowan ren-arena.
17 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

Ngireng Dukung

Samangken, para tenaga kesehatan ce’ ghatena ban ekhlas abhanto


pasien Covid-19 sopaja baras tor sehat. Sadhajaepon ampon
eyangghep pada sareng pahlawan. Polana sadhajaepon ampon
abhanto, sanaossa bada se sedha.

JHA’ TOLAK!
Manabi panjhenengan andi’ tatanggha se daddhi petugas kesehatan,
tak osa kobeter nolaren. Petugas kesehatan ampon oneng carana
ngatase virus Covid-19 sopaja ta’ nolar ka selaena, sanaossa petugas
kesehatan paneka settong dhisa sareng panjhenengan. Ponapa pole
oreng laen se benni settong wilayah, tantona tak kera nolare.

Pasera’a bisaos, tak osa nola’


oreng sake’ Covid-19 se ampon
sedha. Soalepon, sakabbhina
oreng se sedha sabab Covid
ampon etangani kalaban tata
cara se bhender metorot medis,
dari aghemanepon sampe’
ra-carana.
COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi 18

Ta’ Osa Kobater


Manabi Bada Pamakaman Jenazah PDP (Pasien Dalam
Pengawasan) sareng Pasien Positif COVID-19

Jenazah COVID-19 ampon erabat ngangghuy atoran se khusus

Sadhaja petugas kesehatan ampon ce’ onenga carana mandi’in jenazah,


ngafani, sampe’ ngobhuraghi. Jenazah epamaso’ ka dalam kanthong
jenazah se atotop ce’ rapetta, jenazah se ampon ebhungkos pas epamasok
da’ ka petthe se saterrosa etotop rapet. Petthe ka’dinto pas semprot
ngangghuy disinfektan. Dari roma sake’, jenazah langsung nojjhu ka makam
kaangghuy ekobhuraghi.

Pemakaman jenazah COVID-19 elakone sareng petugas terlatih

Oreng se dhaddhi tokang kobhur ampon elate khusus tor jhughan


ampon ngangghuy samacemma alat se ce’ amanna. Kalaban sadhaja
atoran, se ampon elakoni neng e roma sake’, Insya Allah ta’ nolar ka
masyarakat Ponapa pole, pamakamanepon ceppat tor se alalabat ebatesse.

VIRUS TA’ KERA MENCAR E LINGKUNGAN SAKETAR


Kalaban prosedur arabat tor ngobhuraghi jenazah se ampon standar
metorot atoran, virus Corona tak bisa mencar ka tana otaba sombher aeng
e saketarepon. Ponapa pole, virus paneka tak bisa tahan abit e luwar
bhadhana manossa.

peti jenazah disinfeksi


peti jenazah

disinfeksi kantung jenazah II

disinfeksi kain kafan untuk jenazah muslim

disinfeksi
kantung jenazah I
dan disucikan
19 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

Alalabat e Bakto Wabah


COVID-19
Manabi alalabat otaba nganter jenazah, eyanjuraghi kaangghuy:
1. Elakoni oreng se sehat. Manabi sake’ tak kengeng alalabat.
2. Kodhu majhau dari jenazah otaba kaluwargana jenazah.
3. Salastarena alalabat otaba ta’ziyah, kodhu langsung paleman.
4. Oreng se ampon edhigghel, kodhu nyadiya-aghi hand sanitizer
otaba sabun cuci tangan (sabun basso). Oreng se alalabat kodhu
ngiba hand sanitizer dhibi’.
5. Langsung aseram manabi ampon depa’ ka compo’na.
6. Lebbi sae, manabi se laen epon cokop nyakse’en pangobhuranepon
ngangghuy video langsung akadhiya: IGTV otaba Facebook Live.
COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi
20

Disinfektan Alabhan Virus Korona!


Kadhiponapa Cara Se Lerres?
Disinfektan se ejhuwal loas kodhu bada kandungan sala
settonga kimia aktif e baba paneka
(nyama kimia aktif bisa ebeca neng e baddhana):

- Accelerated hydrogen peroxide (0.5%)

- Benzalkonium chloride / quaternary ammonium

/alkyl dimethyl benzyl ammonium chloride) (0.05%)

- Chloroxylenol (0.12%)

- Ethyl alcohol atau ethanol (62-71%)

- Iodine in iodophor (50 ppm)

- Isopropanol atau 2-propanol (50%)

- Pine oil (0.23%)

- Povidone-iodine (1% iodine)

- Sodium hypochlorite (0.05 – 0.5%)

- Sodium chlorite (0.23%)

- Sodium dichloroisocyanurate (0.1-0.5%)

Pareksa carana agunaaghi sasoai atoran.


Ngastete, bhan sabbhan bahan kimia ka’dinto
badha kandungan bhabhajana.
21 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

Se parlo ebherse’e kalaban disinfektan ka’dinto


permukaan bharang se segghut eseddhing:

- Bharang elektronik

- Layar seddhing

- Remote TV

- Jeddeng

- Wastafel

- Keyboards computer otaba laptop

- meja

- Sandaran korse

- Kategghu’ena labang

- Skakel lampu

- Telpon
COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi
22

CARANA AGHABAY DISINFEKTAN:


1. Pele disinfektan kalaban mareksa kandungan bahan kimia tor toro’e
cara-cara aghabay se bada e baddhana.

2. Manabi ngangghuy klorin, campor 4 sendok ette klorin sateap 1 liter


aeng. Senga’ ngastete, jha’ campor klorin kalaban bahan se mabherse
(pembersih) laena.

3. Angghuy sarong tangan sakale angghuy. Manabi ngangghuy sarong


tangan reusable (se bisa eyangghuy pole), jha’ angghuy sarong tangan
ganika kaangghuy ngorae pereng otaba kalaoan laen salaena nyemprot
disinfektan.

4. Pasteyaghi jendela abukka’ manabi nyemprotaghi disinfektan.

5. Manabi bagian permukaan kotor, bherse’e bisaos kalaban


sabun/deterjen tor aeng.

6. Khusus kaangghuy alat elektronik, toro’e carana nyemprot disinfektan


sasoai atoran pabrik. Manabi sobung petodhu otaba cara dari pabrik,
ghuna’aghi tisu bacca se bada alkohola otaba semprotan se bada
kandungan alkohol minimal 70% kaangghuy nyemprot disinfektan ka layar
seddhing (layer sentuh), bhuru pakerreng.
23 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

Disinfektan Ta’ Kengeng


Esemprotaghi ka Oreng

Ilustrator: Ariesta W.A.


COVID-19 24

TORE,
ingkang perlu dipun mangertosi

Ngangghuy Masker Kaen!


Samangken, kaula sadhaja ta’ oneng pasera se sake’ tor pasera
se baras. Se ampon ecapo’ Corona bada se ta’ ekanale
dha-tandhana, mala ta’ sadar ecapo’ panyake’ paneka.

Cara paleng bhagus kaangguy ajaga oreng laen


ma’le ta’ ecapo’ virus engghi ka’dinto kalaban

ngangghuy masker sateap kaluwar roma.

Kaula sadhaja bisa aghabay masker kaen, dari


potongan kaen otaba karena kaos (tape kodhu
bherse). Manabi panjhenengan bisa ajhai’,

maka bisa ajhai’ dhibi’, tape manabi ta’ bisa,


se e kaparlo engghi ka’dinto kaen/kaos bekas
tor karet kenthat/talena obu’.
25 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

Cara Paleng Ghampang


Aghabay Masker Kaen

1
Leppet ka dalam

2
Pamaso’ 2 karet/
talena obu’ Masker kaen ampon siap eyangghuy

3 3
Leppet ka dalam Leppet ka dalam
COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi
26

Jhai’ Dhibi’ Bisa Jughan

15 cm 15 cm

25 cm 25 cm
Potong 2 lembar kaen okoran 25cmX15cm. Angghuy kaen bahan katun se rapet akadhiya kaen kaos.
Tompo’ 2 kaen padhaddhi settong.

Tampe bagian attas ban baba kalaban Tampe bagian kanan ban kacer kalaban lebar
lebar 0.5 cm. Lajjhu jhai’ leppetan ganika. 1 cm. Jhai’ bagian konco’na saenggha tale
bisa maso’ ka cellana

jahit area ini

jahit area ini

Pamaso’ tale kalaban lanjhang 15 cm ka cella Okoranepon paeppas kalaban salerana


ghanika. Bhukel konco’na tale ghanika. panjhenengan. Carana, pasang masker ka
salerana panjhenengan, saterossepon
tajha’ tale ka kopeng sampe bentu’na masker
sasoai kalaban bentuk salera. Jhai’ empa’ konco’
masker sasoai okoran se ampon pas ka salera.
27 COVID-19
ingkang perlu dipun mangertosi

Carana Ngangghuy
Masker se Lerres

E bakto ngangghuy masker, pasteyaghi


saketar elong tor cangkem ka baba katotop.

TA’ KENGENG nyeddhing permukaan masker


bakto eyangguy!
Manabi parlo nyetting masker, bacco tangan kalabhan
aeng tor sabun, otaba ngangguy hand sanitizer
sa lastarena nyetting masker.

Manabi masker ebukka’a, tegghu’ talena,


banni permukaan ada’ masker.
Ta’ kengeng nyeddhing permukaan masker
ma’le ta’ nyeddhing kuman.

Manabi ngangghuy masker sakale angghuy,


buang masker e kennengan rombu se atotop.

Manabi ngangghuy masker kaen, langsung sassa


kalaban aeng anga’ sareng deterjen.

Jha’ kaloppae abasso tangan salastarena mukka’ masker.


28

Pembaharuan
dari versi sebelumnya (Ver.0)
Versi 0 adalah versi pra publikasi yang telah beredar
secara luas. Ada beberapa perbaikan yang kami lakukan
pada Versi 1 ini yang meliputi:
1. Revisi deÿnisi dari Orang Tanpa Gejala
2. Penambahan materi pada topik pemulasaran jenazah
3. Penambahan materi tata cara melayat
4. Penambahan materi terkait diskriminasi terhadap
tenaga kesehatan
29

REFERENSI

DIBUAT OLEH
PUSAT KEDOKTERAN TROPIS
Fakultas Kedokteran, Kesehatan Masyarakat dan Keperawatan UGM
Gedung Penelitian dan Pengembangan FK-KMK UGM, Sayap Utara Lantai 2,
Jl. Medika, Senolowo, Sinduadi, Mlati, Sleman Yogyakarta 55281
Telp./Fax. : 0274-547147 ; +62 811-2847-147

Anda mungkin juga menyukai