BAB 2:

PEMBANGUNAN PRODUK

DI SEDI AKAN OLEH:

NA T HA N A /L B A LA K HRI SNAN

Panduan ini sebahagian inisiatif membantu

para guru sebagai rujukan PDPc.
Pengenalan
➢Kerja projek Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM) Reka Bentuk dan
Teknologi (RBT) Tingkatan 3 dalam Standard Kandungan Penghasilan Produk
merupakan salah satu komponen Pentaksiran Bilik Darjah (PBD) yang wajib
dilaksanakan oleh murid tingkatan 3 tahun semasa.
➢Kerja projek ini memerlukan murid memilih sekurang-kurangnya dua bidang
ilmu dalam aplikasi teknologi yang telah dipelajari.
➢Pada akhir pelaksanaan projek, murid dikehendaki menyediakan
dokumentasi dan membentangkan bersama projek mereka mengikut kreativiti
murid dengan bimbingan guru.
➢Tahap Penguasaan (TP) murid hendaklah direkodkan dalam templat
pelaporan PBD dan skor murid hendaklah dihantar kepada Lembaga
Peperiksaan (LP) untuk tindakan selanjutnya.
Objektif
Kerja projek KSSM RBT Tingkatan 3 membolehkan murid:
a)Mendapat kemahiran menggunakan peralatan, bahan dan perisian komputeryang sesuai dalam
menghasilkan produk.
b)Memerihal kepentingan perkembangan reka bentuk pembangunan produk dengan kehidupan murid.
c)Menghasilkan produk yang direka bentuk berasaskan budaya fikir lestari selaras dengan prinsip Kelestarian
Global.
d)Membuat keputusan untuk menyelesaikan sesuatu masalah menggunakan teknologi yang bersesuaian.
e)Mengaplikasikan Jujukan Reka Bentuk (Design Cycle) dalam proses rekabentuk projek.(11 langkah)
f)Membangunkan produk melalui proses reka bentuk yang menggunakan aplikasi teknologi.
g)Menghasilkan laporan bertulis dan dipersembahkan dalam pelbagai bentuk secara kreatif dan inovatif.
h)Mengamalkan nilai murni yang relevan dalam mereka bentuk produk yanglebih ergonomik, mesra
pengguna, berkualiti tinggi dengan kos yang efisien.
i)Mengamalkan sikap bekerjasama dan berintegriti.
 CARTA ALIR PENGHASILAN PRODUK
• 2.1.1: Menyatakan produk yang hendak dihasilkan

• 2.1.2: Mengenal pasti asas teknologi yang sesuai

• 2.1.3: Merancang konsep, elemen dan prinsip rekabentuk dalam bentuk lakaran

• 2.1.4: Menghasilkan lakaran produk yang hendak dibuat

• 2.1.5: Menyediakan jadual kerja

• 2.1.6: Membuat senarai bahan, peralatan dan bajet produk

• 2.1.7: Menghasilkan produk atau berfungsi sebahagian

• 2.1.8: Membuat pengujian dan penilaian kefungsian serta keseuaian bahan

• 2.1.9: Membuat cadangan penambahbaikan berdasarkan laporan keputusan ujian

• 2.1.10: Menyediakan dokumentasi

 LANGKAH PENGHASILAN PRODUK (11 langkah)
• Keputusan Ujian
• Borang Kajian Keperluan • Kelemahan &
Pelanggan (BKKP) makmal / parameter
Menyatakan Penghasilan, Cadangan
• Penyelesaian masalah • Analisis Keputusan Cadangan Penambahbaikan
Produk Yang Pengujian dan
inventif • Penilaian (Soal Selidik) Penambahbaikan • Lakaran
• Borang Projek Brief (BPB) Hendak Dihasilkan Penilaian Produk
• Kesesuaian Penambahbaikan
• Tahap Keselamatan
• Gabung sekurang2nya
2/9 drp aplikasi teknologi Kenalpasti Asas
• Justifikasi pemilihan • Produk berfungsi / • Laporan Lengkap
Teknologi Yang Berfungsi sebahagian Penghasilan Produk Dokumentasi ikut format
Teknologi-kekuatan &
Sesuai • Model/Prototaip
kelemahan

• Konsep :Form Follow

Function
• Senarai bahan
/Function Follow form Senarai Bahan, • Ikut kreativiti murid
• Lakaran Perkembanan idea3D Merancang Konsep • Senarai peralatan Pembentangan
Peralatan dan Bajet
(Thumb nail view) * & Hasilkan Lakaran • Pengiraan bajet
• Mematuhi Elemen dan (Kaedah Unit Produk
Prinsip dlm Borang brief /Konsep SMART)

• Lakaran Bermaklumat *
(Nama,Elemen, Prinsip,
Saiz, Komponen)
• Lakaran ceraian * Lakaran Produk • Carta Gantt / Jadual Kerja
• Lukisan Isometrik Jadual
• Lukisan Skematik
• Lukisan Unjuran Ortografik
/ Pola *
• Analisis Elemen & Prinsip *
Standard Pembelajaran
2.1.1: Menyatakan produk yang hendak dihasilkan berdasarkan kajian keperluan pelanggan dan
projek brief.
Guru membimbing murid:
a) Mengenal pasti keperluan pelanggan dan maklumat produk melalui kajian keperluan pelanggan.
b) Mengenal pasti jenis produk berdasarkan projek brief.
c) Mengadaptasikan produk yang hendak dihasilkan dengan penyelesaian masalah secara inventif.

2.1.2 : Mengenal pasti asas teknologi yang sesuai.

Guru membimbing murid:
a) Menjana idea reka bentuk produk secara individu.
b) Memilih dan menggabungkan sekurang-kurangnya dua bidang ilmu yang telah dipelajari untuk
produk yang akan dihasilkan.

2.1.3: Merancang konsep, elemen dan prinsip reka bentuk.

Guru membimbing murid :
a) Merancang konsep reka bentuk produk kepada fungsi atau fungsi kepada reka bentuk produk.
b) Memastikan konsep mempunyai elemen dan prinsip reka bentuk dengan membuat analisis dalam
bentuk jadual.
Standard Pembelajaran
2.1.4: Menghasilkan lakaran produk
Guru membimbing murid :
a) Menghasilkan lakaran yang mengandungi elemen dan prinsip yang dipersetujui.
b) Lakaran yang dihasilkan menggunakan skala penuh atau nisbah.
c) Membuat rendering jika perlu.
d) Menghasilkan beberapa lakaran reka bentuk yang sesuai dengan mengintegrasikan asas teknologi
yang dipilih.

2.1.5: Menyediakan jadual kerja

Guru membimbing murid :
a) Membuat jadual kerja mengikut ketetapan sekolah.
b) Memastikan murid mengikut jadual seperti yang dirancangkan

2.1.6: Membuat senarai bahan, peralatan dan bajet produk

Guru membimbing murid:
a) Mengenal pasti bahan produk yang dihasilkan berdasarkan perbincangan yang telah dipersetujui.
b) Mengenal pasti peralatan yang digunakan untuk menghasilkan produk.
c) Membuat bajet produk yang menasabah.
Standard Pembelajaran
2.1.7: Menghasilkan produk berfungsi atau berfungsi sebahagian Guru membimbing murid:
a) Mengenal pasti langkah-langkah kerja yang bersesuaian dengan produk yang dihasilkan.
b) Sentiasa mematuhi langkah keselamatan seperti dalam prosedur operasi standard semasa
melakukan kerja amali.
c) Memastikan bahan dan peralatan mencukupi semasa melakukan kerja amali.
d) Melakukan kerja-kerja penyudahan (finishing) produk.

2.1.8: Pengujian, penilaian kefungsian dan kesesuaian produk

Guru membimbing murid:
a) Membuat pengujian produk yang dihasilkan berfungsi atau berfungsi sebahagian.
b) Membuat pengujian dan penilaian produk dari sudut objektif, keselamatan, elemen dan prinsip
reka bentuk produk.
c) Membuat ujian parameter bergantung kepada jenis produk yang dihasilkan.
d) Menyediakan keputusan ujian dalam bentuk jadual.

2.1.9: Membuat cadangan penambahbaikan

Guru membimbing murid:
a) Membuat rujukan yang sesuai untuk kerja penambahbaikan.
b) Membuat kerja penambahbaikan terhadap produk jika perlu.
Standard Pembelajaran
2.1.10: Menyediakan dokumentasi
Guru membimbing murid untuk menyediakan laporan projek RBT PT3 merangkumi:

Kulit hadapan : Kandungan :

▪ Nama mata pelajaran • Pendahuluan
▪ Tajuk produk • Penentuan gabungan teknologi
▪ Gambar/Lakaran produk • Perancangan konsep
▪ Gabungan teknologi • Lakaran akhir
▪ Nama sekolah • Jadual kerja
▪ Nama calon • Pengurusan kewangan
▪ Nombor kad pengenalan calon • Penghasilan produk
• Pengujian dan penilaian
▪ Angka giliran peperiksaan • Cadangan penambahbaikan
▪ Nama penilai • Penutup
▪ Tarikh dihantar • Lampiran
Langkah 11: Pembentangan

Guru membimbing murid menyediakan pembentangan dalam bentuk :

a) Pembentangan Powerpoint
b) Kertas sebak
c) Video/ Animasi
d) Komik
e) Pengucapan awam
f) dan lain-lain bentuk laporan yang difikirkan sesuai
 Standard Prestasi
Tahap Tafsiran
penguasaan

1 Menyatakan fungsi produk yang akan dihasilkan.

2 Menerangkan lakaran idea awal yang mengintegrasikan teknologi

dalam reka bentuk produk.

3 Mengaplikasikan jadual kerja untuk pembangunan produk.

4 Menganalisis lakaran produk dari aspek elemen dan prinsip reka

bentuk.

5 Menjustifikasi penambahbaikan produk berdasarkan analisis lakaran.

6 Menghasilkan produk yang mencapai objektif dan membuat

dokumentasi secara sistematik.
 2.1 PENGHASILAN PRODUK
1. Murid dikehendaki membangunkan sebuah produk berfungsi atau berfungsi sebahagian.
2. Kerja projek KSSM RBT Tingkatan 3 ditaksir secara individu. Namun begitu, murid boleh
menghasilkan projek mereka secara individu atau berkumpulan.
3. Sekiranya murid memilih menghasilkan projek secara berkumpulan, murid mestilah mengikut
syarat dan peraturan seperti di lampiran 1.
4. Projek ini dilaksanakan dalam tempoh dari bulan Mac hingga Ogos selama 22 minggu.
5. Murid dikehendaki memilih dua atau lebih bidang ilmu aplikasi teknologi yang dipelajari bagi
menghasilkan projek mereka.
6. Murid mengikuti langkah-langkah yang ditetapkan dengan melengkapkan maklumat yang
diperlukan .
7. Murid menyediakan dokumentasi produk yang dibangunkan
8. Murid disarankan berbincang dengan guru bagi memastikan keberhasilan produk yang
dibangunkan
9. Pentaksiran dilaksanakan semasa proses pengajaran dan pembelajaran (PdP) dijalankan.
 MEKATRONIK
PEMBUATAN

ELEKTRONIK

AKUAPONIK
MEKANIKAL
FERRTIGASI

MAKANAN
ELEKTRIK
FESYEN
TINGKATAN BAB BIL APLIKASI TEKNOLOGI

Tingkatan 1 5.1 1 Reka Bentuk Sistem Fertigasi

5.2 2 Reka Bentuk Fesyen

Tingkatan 2 2.1 3 Teknologi Pembuatan

2.2 4 Reka bentuk mekanikal

2.3 5 Reka bentuk Elektrik

2.4 6 Elektronik

2.5 7 Akuaponik

2.6 8 Reka Bentuk Makanan

Tingkatan 3 1.1 9 Mekatronik

Standard Pembelajaran
2.1.1 Menyatakan produk yang hendak dihasilkan berdasarkan:

1. Kajian keperluan pelanggan

2. Projek brief
Kajian Keperluan Pelanggan TP1

❑Kajian keperluan pelanggan perlu dijalankan untuk memastikan idea reka bentuk
produk yang akan dihasilkan memenuhi keperluan dan kehendak pelanggan.
❑Kajian keperluan pelanggan yang baik dapat membantu pereka bentuk
meyakinkan pelanggan untuk menggunakan produk yang akan dihasilkan.
❑Terdapat beberapa kriteria dalam kajian keperluan pelanggan, iaitu:
1. Maklumat pelanggan
2. Latar belakang produk
3. Penambahbaikan
❑Dilaksanakan menggunakan Borang Kajian Keperluan Pelanggan (BKKP) dan mesti
ada satu produk yang telah dikenalpasti kelemahan.
❑Pelanggan mesti benar-benar wujud dan bukanya direka ataupun rakan sekelas.
 Penyelesaian Masalah Secara Inventif TP1

❑Penyelesaian masalah inventif ialah kaedah penyelesaian

masalah secara sistematik dengan masalah dan penyelesaiannya
telah dikenal pasti terlebih dahulu.
❑Penyelesaian masalah secara inventif bukan berdasarkan idea
spontan daripada individu atau kumpulan
❑Kaedah ini membolehkan proses diulang beberapa kali untuk
mendapatkan keputusan yang lebih baik, cepat dan menjimatkan.
Proses Penyelesaian Masalah Secara Inventif
• Langkah 1 : Kenal pasti masalah inventif
• Langkah 2 : Bina model fungsi dengan garisan interaksi
(Tunjukkan kedudukan punca masalah)
• Langkah 3 : Buat analisis berantai punca kesan
(Kenal pasti punca permasalahan)
• Langkah 4 : Tentukan jenis percanggahan fizikal
(Ruang atau masa)
• Langkah 5 : Tentukan prinsip inventif yang sesuai
• Langkah 6 : Cadangan inventif dalam bentuk lakaran
(penentuan konsep, lakaran perkembangan idea)
Contoh Model Fungsi TP1
Contoh Model Fungsi : Pengorek Pensel
skru
pisau

rangka
memegang memegang memegang memegang

Tangan Rangka Pisau Pensel Tangan

Kelembapan
Skru mengaratkan
 Pensel diasah tidak tajam
Masalah
lagi
1. Kelembapan
Komponen yang terlibat 2. Skru
3. Pisau
Contoh Analisis Berantai Punca dan Kesan

Pensel diasah tidak tajam

Why ?

Mata pisau tidak tajam Mata pisau goyang

Why ?
Why ?
Skru longgar

Why ?
karat
Why ?
kelembapan
Contoh Penyelesiaan Mengatasi Masalah Karat pada skru dan pisau
Borang Projek Brief (BPB)
❑Projek brief ialah proses perbincangan awal antara pengurus
projek dengan pelanggan, yang turut dihadiri oleh pereka bentuk.
❑Perekaan perlu membandingkan produk sedia ada di pasaran
untuk mengetahui kelebihan dan kekurangan pada produk sedia
ada.
❑ Pereka bentuk berperanan menterjemahkan idea reka bentuk
produk daripada pelanggan kepada bentuk lakaran atau
contengan.
❑2 Borang (Borang Brief & Aplikasi Projek Brief )
❑Perlu perbandingan produk sedia ada di pasaran.
Boleh dipercayai Dan Sahih

❑Perkataan boleh dipercayai dan sahih yang terkandung dalam rubrik Panduan Kerja
Projek KSSM RBT Tingkatan 3, penerangannya adalah seperti berikut:
❑Boleh dipercayai bermaksud maklumat yang diperoleh oleh murid untuk projek
mereka boleh diterima tetapi murid tidak menyatakan sumber atau rujukan atau
maklumat yang diperoleh. Contoh, murid mendapat maklumat daripada pengalaman
murid sahaja tanpa membuat rujukan seperti yang dinyatakan dalam projek brief.
❑Sahih pula bermaksud maklumat yang diperoleh daripada sumber atau rujukan yang
tepat dan betul serta dibuktikan fakta seperti dalam bahan bercetak akademik atau
petikan pakar. Contoh, murid mendapat maklumat dengan menyatakan sumber atau
rujukan daripada buku atau internet pendapat daripada pakar.
2.1.2 Mengenal Pasti Asas Teknologi yang Sesuai dengan
Kehendak Reka Bentuk Produk.

Justifikasi Pemilihan Teknologi

Aplikasi Tujuan Kekuatan dan

Fungsi
penggunaan kelemahan
teknologi yang teknologi
dipilih teknologi teknologi
 PEMILIHAN 2 APLIKASI TEKNOLOGI :
DINILAI BERDASARKAN KEHENDAK DSKP
 RB RB Sistem
Mekatronik Fertigasi

RB APLIKASI RB Fesyen
Makanan
TEKNOLOGI
RBT KSSM
RB Sistem Teknologi
Akuaponik (DSKP)* Pembuatan

RB RB
Elektronik Mekanikal

RB Elektrik
RINGKASAN KANDUNGAN DSKP

RB RB Sistem
Mekatronik Fertigasi

RB APLIKASI RB Fesyen
Makanan TEKNOLOGI
RBT KSSM
RB Sistem (DSKP)* Teknologi
Akuaponik Pembuatan

RB RB
Elektronik Mekanikal

RB Elektrik
RINGKASAN KANDUNGAN DSKP
Menghasilkan reka bentuk
baharu sistem fertigasi yang
RB RB Sistem lengkap
Mekatronik Fertigasi Penggunaan Paip dan Siraman
Fertigasi
RB APLIKASI RB Fesyen Menghasilkan reka bentuk
Makanan TEKNOLOGI fesyen* (teknik cantuman :
RBT KSSM jahitan, sulaman atau tampalan)
RB Sistem (DSKP)* Teknologi berserta pola
Akuaponik Pembuatan

Aksesori yang
RB RB Pakaian
diperaga di badan
Elektronik Mekanikal

RB Elektrik
RINGKASAN KANDUNGAN DSKP
Menghasilkan produk
RB RB Sistem
berdasarkan teknologi
Mekatronik Fertigasi
konvensional atau moden

RB APLIKASI RB Fesyen Moden

Makanan TEKNOLOGI Konvensional

RBT KSSM
RB Sistem (DSKP)* Teknologi
Akuaponik Pembuatan Acuan dan • Pen 3D
tuangan • Pencetak 3D
RB RB
Elektronik Mekanikal

RB Elektrik
RINGKASAN KANDUNGAN DSKP
Penggunaan komponen
mekanikal untuk memindahkan
RB RB Sistem tenaga
Mekatronik Fertigasi

11 Komponen mekanikal : Gear, pautan,

RB tuil/tuas, takal, tali sawat, sesondol, engkol,
APLIKASI RB Fesyen gelongsor, galas bebola, bindu atau rantai
Makanan TEKNOLOGI
RBT KSSM Gabungan 4 elemen yang
RB Sistem (DSKP)* Teknologi menghasilkan litar lengkap
Akuaponik Pembuatan sendiri
(Sumber, Medium, Kawalan, Beban)
RB RB
Elektronik Kawalan litar elektronik
Mekanikal
(i/p dan o/p) melalui penggunaan
mikropengawal
RB Elektrik
 RINGKASAN KANDUNGAN DSKP

4 Elemen lengkap yang RB RB Sistem

menghasilkan output Mekatronik Fertigasi

RB APLIKASI
Reka bentuk baharu makanan RB Fesyen
Makanan TEKNOLOGI
dan pembungkusan
RBT KSSM
RB Sistem (DSKP)* Teknologi
Akuaponik Pembuatan
Menghasilkan sistem lengkap
akuaponik
RB RB
Ebb And Flow/ NFT/ Raft
Elektronik Mekanikal

RB Elektrik
 4 Elemen lengkap
RINGKASAN KANDUNGAN DSKP
yang menghasilkan Menghasilkan reka bentuk baharu
output RB RB Sistem sistem fertigasi yang lengkap (system
Mekatronik Fertigasi paip dan siraman)
Reka bentuk
Menghasilkan reka bentuk
baharu makanan
RB fesyen* (pakaian atau akseori)
dan pembungkusan APLIKASI RB Fesyen
Makanan berserta pola
TEKNOLOGI
Menghasilkan
sistem lengkap
RBT KSSM Menghasilkan produk
akuaponik RB Sistem (DSKP)* Teknologi berdasarkan acuan dan tuangan
Ebb and flow, NFT, Akuaponik Pembuatan / pen 3D / printer 3D
Rakit
Kawalan litar Penggunaan komponen mekanikal
elektronik RB RB
Elektronik Mekanikal untuk memindahkan tenaga
(i/p dan o/p)
melalui Gabungan 4 elemen yang menghasilkan litar
penggunaan lengkap (Sumber, Medium, Kawalan, Beban)
mikropengawal RB Elektrik
yang dibina sendiri
 2.1.3 Merancang konsep, elemen dan prinsip reka
bentuk yang dipersetujui dalam bentuk lakaran

Konsep rekabentuk produk ialah >

bentuk mengikut fungsi (form follow function)
fungsi mengikut bentuk (function follow form)
 Bentuk mengikut fungsi
(form follow function)
Reka bentuk produk mengikut fungsi yang
dikehendaki oleh pelanggan.
Reka bentuk produk mesti memenuhi fungsi
sepenuhnya
Contohnya, kerusi direka bentuk untuk
berfungsi sebagai tempat duduk. Namun, bagi
memenuhi fungsi sebagai tempat duduk sambil
merehatkan badan, maka kerusi malas telah direka
bentuk.
Fungsi mengikut bentuk
(function follow form)
Reka bentuk akan mewujudkan fungsi bagi produk
yang telah dihasilkan.
Reka bentuk menentukan bagaimana produk akan
berfungsi. Lazimnya, produk mempunyai reka bentuk
yang menarik.
Contohnya, peralatan dapur yang menyerupai raksasa
‘Loch Ness’ mendapat permintaan kerana reka
bentuknya menarik dan boleh berfungsi.
Bentuk mengikut fungsi Fungsi mengikut bentuk
 Garisan
Elemen Reka Bentuk
Ruang Bentuk

Elemen
Rupa Reka Nilai
Bentuk

Warna Tekstur

Saiz
Prinsip Reka Bentuk
Keseimbangan
Harmoni Pengulangan

Keringkasan Penekanan
Prinsip Reka
Bentuk

Kesatuan Pergerakkan

Kepelbagaian Kontras
Contoh lakaran Perkembangan
TP2

Lakaran yang
dipilih

Maklumat Konsep, Elemen dan Prinsip rekabentuk mesti mengikuti kehendak pelanggan berdasarkan BPB
2.1.4 Menghasilkan lakaran produk yang hendak
dibuat
Lakaran produk yang hendak dibuat adalah lakaran idea terbaik
yang mengandungi semua maklumat penting sesuatu reka bentuk
produk.
Lakaran dihasilkan dengan gaya persembahan yang menarik dan
mampu meyakinkan pelanggan terhadap produk.
Lakaran idea terbaik yang dipilih akan ditambah baik dari segi
persembahan dengan menggunakan kaedah lakaran perspektif dan
rendering.
 Jenis-jenis Lakaran
Lakaran Yang Perlu Ada Optional (Ikut kesesuaian
murid)
Lakaran Perkembangan Idea Lukisan Isometrik
Lakakran 3D Bermaklumat Lukisan Skematik
Lakaran Ceraian Lukisan Pola
Lukisan Unjuran Ortografik
Lakaran Penambahbaikan
 Guru mata
Buku teks Nama produk pelajaran

Saiz produk
Elemen reka
bentuk yang
digunakan
Maklumat
yang terdapat
pada lakaran
3D Bahan yang
Prinsip reka digunakan
bentuk yang pada
digunakan produk
Komponen
atau
bahagian-
Bahan bahagian
bacaan produk Internet

Lakaran 3D
Lakaran 3D
Lakaran Ceraian
Lakaran ceraian ialah lakaran yang menunjukkan hubungan antara
setiap komponen (bahagian) pada suatu reka bentuk produk.
Lakaran menunjukkan urutan pemasangan komponen-komponen
pada reka bentuk produk.
 TP5

Lakaran Ceraian
Lukisan kerja
Lukisan kerja ialah lukisan yang menerangkan dengan terperinci
rupa bentuk komponen suatu produk yang akan dihasilkan.
Lukisan ini dihasilkan sebelum suatu model atau produk
dihasilkan.
Lukisan kerja merangkumi lukisan skematik, perspektif, ceraian
dan unjuran ortografik
Lukisan Skematik
Lukisan skematik menunjukkan
kedudukan komponen elektronik
dalam bentuk simbol. Maklumat
dalam lukisan skematik membantu
pereka bentuk memilih komponen
elektronik yang betul semasa
melakukan penghasilan produk
Lukisan Unjuran Ortografik
Lukisan kerja menggunakan konsep unjuran ortografik dapat
menunjukkan pandangan atas, pandangan hadapan dan
pandangan sisi.
Ukuran sebenar dinyatakan dalam lukisan unjuran ortografik
untuk digunakan sebagai rujukan semasa proses pembuatan
produk.
Contoh Lukisan Unjuran Ortografik
Menganalisis Lakaran Reka Bentuk Produk TP4
Berdasarkan Aspek Elemen dan Prinsip
BIL ELEMEN ADA TIADA Ulasan

Terdapat garisan lurus dan melengkung,

terang dan gelap , tebal dan nipis. Garisan
1 Garisan
dijadikan jalinan tekstur, pembentukan objek
dan bayangan.
Rupa yang dihasilkan bila pertemuan antara
2 Rupa
hujung garisan dengan permulaannya
Lakaran yang dibina mengambarkan
bentuk geometri ( bulat, persegi atau
3 Bentuk
gabungan. Ianya memperlihatkan
keseluruhan pandangan objek produk
Saiz dalam lakaran berpandukan jarak,
4 Saiz
biasan dan kedudukan objek
Lakaran menunjukkan ruang yang
5 Ruang
menampakkan objek dengan lebih jelas.
 Prinsip TP4

BIL PRINSIP ADA TIADA Ulasan

• Keseimbangan dalam reka bentuk adalah
sama dengan keseimbangan dalam konsep
fizik.
• Keseimbangan menekankan kesamaan
1 Keseimbangan berat, tarikan dan tumpuan pada satu objek
berbentuk simetri.

• Penghapusan segala unsur-unsur yang tidak

2 Keringkasan penting atau maklumat untuk mendedahkan
rupa
2.1.5 Menyediakan Jadual Kerja TP3

Jadual kerja ialah suatu perancangan aktiviti yang dipersembahkan dalam

bentuk jadual. Perancangan dibuat berdasarkan senarai aktiviti dan tempoh
masa yang diperuntukkan untuk aktiviti yang disenaraikan
Garis Panduan Menyediakan Jadual Kerja TP3
Menganggarkan kos dan
menyediakan bajet bagi projek

Menganggarkan tempoh masa

untuk melaksanakan setiap aktiviti

Menganggarkan sumber yang

Garis panduan penyediaan jadual
diperlukan untuk setiap aktiviti
kerja

Menentukan aktiviti yang perlu ada

di dalam jadual

Menyusun aktiviti-aktiviti
mengikut keutamaan
Contoh Jadual Kerja
TP3
 2.1.6 Membuat Senarai Bahan, Peralatan
dan Bajet Produk
Perancangan setiap projek perlu dilakukan dengan sistematik
agar proses penghasilan produk tidak membazirkan masa, bahan
dan kos.
Kesesuaian bahan dan peralatan perlu dipertimbangkan ketika
merancang penghasilan reka bentuk produk
Contoh Senarai Bahan
Contoh Senarai Peralatan
1. Mesin gergaji jig
2. Sesiku L
3. Pembaris keluli
4. Mesin gerudi mudah alih
5. Set pemateri
6. Hot glue gun
7. Ragum meja
Penyediaan Bajet Projek
Boleh menggunakan 2 kaedah iaitu:
i) Kaedah unit
ii) Kaedah SMART
2.1.7 Menghasilkan Produk Berfungsi TP6
Atau Berfungsi Sebahagian
Mock up Produk berfungsi Produk berfungsi
sebahagian

Dihasilkan sebelum produk Dihasilkan selepas mock-up Dihasilkan selepas produk

berfungsi sebahagian dibina. dibina berfungsi sebahagian dibina.

Dibina menggunakan bukan Tidak semestinya dibina Dibina menggunakan bahan

bahan sebenar. menggunakan bahan sebenar
sebenar

Tidak berfungsi sepenuhnya Beberapa komponen Berfungsi sepenuhnya

berfungsi seperti produk
berfungsi sebenar
 Langkah-Langkah Menghasilkan Produk TP6

Berfungsi
Penghasilan produk berfungsi dibahagikan kepada tiga langkah
utama, iaitu;
(i) Mengukur, menanda dan memotong bahan
(ii) Membina dan mencantum bahagian-bahagian produk
(iii) Membuat kemasan
2.1.8 Membuat Pengujian dan Penilaian Kefungsian serta
Kesesuaian Produk
▪Pengujian dan penilaian kefungsian serta kesesuaian ialah proses terakhir
untuk mengukur tahap keberkesanan produk yang telah dihasilkan.
▪Tahap keberkesanan produk diukur berdasarkan tiga faktor, iaitu mematuhi
projek brief, memenuhi kehendak pelanggan dan ketepatan rupa bentuk.

Evidens Perlu ada

A. Jadual Keputusan Ujian makmal / parameter
B. Analisis Keputusan, kekuatan dan kelemahan
C. Penilaian (Soal Selidik)
D. Kesesuaian Produk dari menepati keperluan pelanggan
E. Tahap Keselamatan produk
 Pengujian
Ujian makmal
Pengujian terhadap produk berfungsi di dalam
makmal atau bengkel
Menggunakan peralatan dan kelengkapan
tertentu yang bersesuaian dengan jenis produk
Ujian parameter
Pengujian terhadap produk berfungsi yang
dibuat dalam situasi dan di lokasi yang sebenar.
Ujian ini bagi menentukan kefungsian,
kesesuaian, keupayaan serta kebolehgunaan
produk

Faktor-faktor seperti daya, cahaya, suhu, angin,

kelajuan dan lain-lain lagi dikawal oleh
peralatan di dalam makmal atau bengkel.

Contoh ujian makmal ialah ujian kemuluran,

ujian kekuatan dan ujian beban.
 Penilaian
Penilaian dijalankan untuk menganalisis keputusan pengujian
yang telah diperoleh.
Penilaian menggunakan borang soal selidik yang mengandungi
soalan-soalan meliputi aspek seperti kefungsian, ergonomik, reka
bentuk, nilai estetika dan keselamatan bagi produk.
2.1.9 Membuat Cadangan Penambahbaikan Produk Berdasarkan
Laporan Keputusan Ujian

Penambahbaikan bertujuan menjadikan produk lebih baik dan

sempurna dari segi kefungsian dan mampu mencapai objektif
asal penghasilannya
 Perkara Yang Perlu Diambil Kira Dalam
Cadangan Penambahbaikan
1. Menambah atau menggantikan komponen yang rosak atau tidak bersesuaian.
2. Membuat pengubahsuaian pada bahagian tertentu supaya produk lebih mantap dan
efisien.
3. Menambah baik kemasan pada produk seperti susunan komponen dan warna yang
digunakan.
4. Mengubah reka bentuk produk untuk disesuaikan dengan fungsinya.
5. Memberi perhatian terhadap ciri-ciri ergonomik bagi keselesaan pengguna.
6. Memberi perhatian kepada ciri-ciri keselamatan yang perlu ada pada produk

Perlu ada lakaran penambahbaikan untuk menerangkan rupa produk yg bakal melalui proses penambahbaikan
 2.1.10 Menyediakan Dokumentasi
TP6

Pendokumentasian ialah satu laporan bertulis yang

menghuraikan perincian reka bentuk meliputi maklumat
daripada peringkat penjanaan idea sehinggalah ke peringkat
mock-up atau model produk dihasilkan.
Laporan bertulis ini penting sebagai rujukan pada masa akan
datang dan merupakan dokumen yang diperlukan dalam proses
pendaftaran paten sesuatu produk.
Kepentingan Pendokumentasian

1. Menjadi bukti rekaan seseorang pereka bentuk

2. Diperlukan untuk memfailkan permohonan paten
3. Memudahkan membuat rujukan dan penyelidikan
 FORMAT PENULISAN
a) Laporan kerja projek KSSM RBT Tingkatan 3 hendaklah ditulis tangan
atau bertaip dalam kertas saiz A4 bersaiz huruf 12 pt dan jenis tulisan
times new roman / jenis yang mudah dan sesuai dibaca.
b) Penerangan grafik muka hadapan laporan projek adalah seperti
berikut:
i. Muka hadapan laporan mengikut format yang diberi.
ii. Perlu dikokot dan tidak perlu ring binding.
iii. Tidak perlu memasukkan senarai kandungan dalam laporan
Contoh Format Penulisan Laporan
1.Muka hadapan
2.Penghargaan
3.Abstrak
• Penentuan gabungan teknologi
4.Kandungan • Perancangan konsep
• Lakaran akhir
5.Pengenalan • Jadual kerja
6.Laporan • Pengurusan kewangan
• Penghasilan produk
7.Penutup • Pengujian dan penilaian
8.Bibliografi • Cadangan penambahbaikan

9.lampiran
PENTAKSIRAN
❖ Ditaksir secara individu
❖ Berdasarkan rubrik (6 Dimensi)
❖ Setiap TP menghasilkan skor yang berbeza (Jadual 1 ms12)
❖ GKMP berbincang dan membimbing guru untuk moderasi TP
keseluruhan
❖ Guru merekod TP dengan borang individu (Lampiran 6 ms25)
❖ Guru merekod TP dan keseluruhan skor mengikut kelas dalam
borang keseluruhan (Lampiran 7 ms26)
RUBRIK PENSKORAN
6 Dimensi
Dimensi 1 (Mengumpul Maklumat) : Langkah 1 & 2
Dimensi 2 (Merancang) : Langkah 3 – 6
Dimensi 3 (Mengaplikasi) : Langkah 7 – 8
Dimensi 4 (Refleksi) : Langkah 8 – 9
Dimensi 5 (Berkomunikasi) : Langkah 10 – 11
Dimensi 6 (Nilai Etika & Sikap Positif)
Maklumat Tambahan - BPK
➢ Konsep PBD
➢ Tiada pemantauan luar
➢ Pembangunan Produk, Bukan Penghasilan Produk
➢ Kit sedia ada pembekal : TP3 sahaja dalam Dimensi Aplikasi (TP4 :
Kreatif)
➢ Markah penuh adalah 120, BUKAN 30.
➢ Tidak digalak membenarkan pelajar membuat pendokumentasian
(bertaip) di rumah
➢ Penggunaan template dokumentasi tidak dibenarkan
 Panduan Tahap Penguasaan Dimensi
2019 2020
 LANGKAH PELAKSANAAN ms 6-10

LANGKAH MENGIKUT CADANGAN AKTIVITI /

DIMENSI / TP
PANDUAN KERJA DOKUMENTASI*
1. Menyatakan produk
yang hendak
dihasilkan 1. BKKP
berdasarkan kajian 2. Penyelesaian masalah inventif Mengumpul
keperluan pelanggan 3. BPB beserta sumber maklumat Maklumat
dan projek brief. 4. Jadual penggunaan aplikasi (TP 1 DSKP)
teknologi*
2. Mengenal pasti asas
teknologi yang sesuai.
*Mengikut keperluan Langkah pelaksanaan & rubrik penskoran
 LANGKAH PELAKSANAAN ms 6-10

LANGKAH MENGIKUT CADANGAN AKTIVITI /

DIMENSI / TP
PANDUAN KERJA DOKUMENTASI*
6. Menyatakan konsep Merancang
3. Merancang konsep,
elemen dan prinsip Merancang
reka bentuk. (ms6) 7. Lakaran perkembangan idea
(TP2 DSKP)
8. Lakaran produk
4. Menghasilkan lakaran Merancang
9. Jadual analisis elemen dan prinsip
produk TP 4 DSKP

*Mengikut keperluan Langkah pelaksanaan & rubrik penskoran

 LANGKAH PELAKSANAAN ms 6-10

LANGKAH MENGIKUT CADANGAN AKTIVITI /

DIMENSI / TP
PANDUAN KERJA DOKUMENTASI*
5. Menyediakan jadual
10. Jadual kerja
kerja
11. Senarai bahan Merancang
6. Membuat senarai TP3 DSKP
bahan, peralatan dan 12. Senarai peralatan
bajet produk. 13. Bajet produk

*Mengikut keperluan Langkah pelaksanaan & rubrik penskoran

 LANGKAH PELAKSANAAN ms 6-10

LANGKAH MENGIKUT CADANGAN AKTIVITI /

PANDUAN KERJA
7. Menghasilkan produk
berfungsi atau
berfungsi sebahagian
8. Pengujian, penilaian
kefungsian dan
kesesuaian produk
*Mengikut keperluan Langkah pelaksanaan & rubrik penskoran
DIMENSI / TP
DOKUMENTASI*
14. Langkah kerja &
Penghasilan produk
15. Jadual* ujian parameter Mengaplikasi
16. Jadual* penilaian
kefungsian dan kesesuaian
produk
 LANGKAH PELAKSANAAN ms 6-10

LANGKAH MENGIKUT CADANGAN AKTIVITI /

DIMENSI / TP
PANDUAN KERJA DOKUMENTASI*
Membuat
9. Membuat cadangan
17. Cadangan penambahbaikan refleksi
penambahbaikan
TP5 DSKP
10. Menyediakan
18. Menyediakan dokumen (1-17*) Berkomunikasi
dokumentasi
TP 6 DSKP
11. Pembentangan 19. Membuat pembentangan
*Mengikut keperluan Langkah pelaksanaan & rubrik penskoran

Dimensi : Etika Dan Kerohanian dinilai sepanjang PDPc dan

Perlaksanaan Projek RBT Tingkatan3 dari Langkah 1-11
Contoh Muka
Hadapan
Pelaporan
Murid
Borang Pentaksiran
Individu
SEKIAN, TERIMA KASIH