NOTA RINGKAS MATEMATIK 3
TOPIK 5:　PERATUS
1. Kanak2 terdedah kpd peratusan apabila:
a) Membeli-belah
b) Peratusan dlm jualan bg kedai
c) Kadar pinjaman bank
d) Ramalan keputusan peperiksaan sekolah
2. Kemahiran prasyarat tuk pembelajaran peratus adalah pecahan dan
perpuluhan.
Cth: menukar peratus kpd pecahan @perpuluhan
3. Peratus bermaksud “bahagian per seratus” (hubungan di atr
beberapa no. dgn 100)
4. Simbol % menunjukkan penyebut 100
Cth; 25% = 25 bhg drpd 100 @ 25 drpd 100
5. Peratus menunjukkan kadar (diskaun dan cukai)
6. Peratusan menunjukkan amaun @kuantiti (diskaun dan cukai)
7. Kekeliruan timbul: apabila kadar faedah yg tertentu digunakan utk
asas yg berbeza
8. Alat p&p dalm pembelajarn peratus: Grid 10 dgn 10
9. Kesetaraan pecahan dan perpuluhan :
Cth: ;7% bermaksud 7drpd 100 ia adalah tujuh per seratus ditulis
sbg 7/100 dlm notasi pecahan dan 0.07 dlm notasi perpuluhan.
10. Menukar no. perpuluhan kpd peratus (mendarab dgn 100
@bergerak dua tpt perpuluhan ke kanan)
Cth; 0.33=33%
11. Menukar peratus kpd perpuluhan (membahagi dgn 100 @ bergerak
dua tpt perpuluhan ke kiri).
Cth: 62.5%=0.625
12. Peratus sbg “ bhg per seratus”
Cth; 29/100 = 29%
13. Cara2 menulis pecahan di mana penyebut adalah lain drpd 100 sbg
peratus.
a) Mencari pecahan setara yg mempunyai penyebut 100
4/5 = 80/100 = 80%
b) Darab dgn 100
4/5 (X100) = 0.8 = 80%
TOPIK 6: MASA
1. Jam tertua:　jam matahari
Bayang matahari tunjuk pd no. di cakera bulat menunjukkan masa.
Keburukan: ia hanya blh digunakan utk memberitahu masa pd siang
hari krn ia bergantung kpd matahari.
2. Jam air diperbuat drpd dua bekas air, satu lebih tinggi drpd satu
yg lain. Air mengalir dari bekas yg lebih tinggi ke dalam bekas yg
lebih rendah melalui tiub yg menghubungkan bekas. Bekas
mempunyai tanda yg menunjukkan paras air dan memberitahu masa.
(lebih baik drpd jam matahari kerana ia blh menunjukkan masa
pada waktu malam dan siang serta lebih tepat.)
3. Jam praktikal yg pertama didorong oleh bandul (pendulum)
Buaian bandul kiri dan kanan, dan disebabkan buaian, ia memutar
roda dan gigi. Roda memutarkan tangan jam dan minit pada jam.
Kelemahan jam bandul: selepa terhenti beberapa ketika, ia
terpaksa dimulakan semula.
4. Jam Kristal kuarza dicipta. Kuarza adalah sejenis Kristal yg
kelihatan spt kaca. Apabila anda mengaplikasikan voltan @
elektrik, dan tekanan, Kristal kuarza bergetar pd frekuensi yg
malar @ kadaran. Getaran menggerakkan tangan jam ini sangat
tepat.
5. Org yunani：
a) membahagi tahun kpd 12 bhg (dipanggil bulan)
b) membahagi bulan kpd 30 bhg (dipanggil hari)
c) Tahun sejumlah 360 hari@ 12 kali 30 hari (12X30=360)
6. Org2Mesir dan Babilon:
a) Membahagi hari dari mata terbit hingga terbenam kpd 12 bhg
(dipanggil jam).
b) Membahagi waktu malam, matahari terbenam hingga matahari
terbi ke 12 jam.
c) System mengukur masa tdk tepat krn panjang suatu jam
berubah bergantung kpd masa tahun.
7. Akhirnya, seseorang membahagi sepanjang hari ke 24 jam yg sama
panjang (12 jam siang + 12 jam malam) – lebih tepat
8. Jam dibahagi kpd 60 minit dan setiap minit dibahagi kpd 60 saat.
9. Sistem Perenampuluh: idea membahagi jam dan minit ke 60 bhg
berdasarkan kpd no. 60.
10. A.m. – Ante meridiem (before noon)
11. P.m. – Post meridiem (after noon)
12. Cara menulis masa:
a) 1.00
b) 1: 00 (: - noktah bertindih)
13. (:) memisah jam dari minit
14. Utk memberitahu masa, kita melihat jarum jam terdahulu dan
kemudian jarum minit.
15. Membahagi 60 minit kpd 4 bhg (0, 15, 30, 45 minit) dipanggil suku
16. Sistem 24 jam – bacaan masa antarabangsa (4 digit digunakan
menunjukkan masa, 2 digit pertama – jam, 2 digit terakhir – minit)
Cth: 5.30a.m.( sistem 12 jam) – 0530 (Sistem 24 jam)
17. Garis masa digunakan utk menunjukkan hubungan atr system 12
jam dan sistem 24 jam.
18. Menukar sistem 12 jam kpd system 24 jam:
Cth: (a) 1.45a.m. = 0145 –menambah 0 utk menjadikan 4 digit dan
kita membaca sebagai 01, 45.
(b) 5.48 p.m. =1748 – menambah 12 kpd jam jika ia adalah selepas
tengah hari dan membaca sebagai 17, 48.
19. menukar system 24 jam kpd system 12 jam:
a) 0045 = 0.45a.m. (dua digit yg pertama kurang drpd
menunjukkan pagi (a.m.) –meletakkan titik (.) selepas dua
digit yg pertama utk menunjukkan jam dan minit.
b)1535 = 3: 15p.m. (dua digit yg pertama lebih drpd 12)
menunjukkan petang (p.m.) – tolak 12 dari jam yg diberikan
(15-12=3jam)
TOPIK 7: PANJANG, JISIM DAN ISIPADU CECAIR
1. Unit metric jisim dipanggil “gram” ditakrifkan sebagai jisim satu
sentimeter padu air
2. SI- Sistem Unit Antrabangsa
3. Barangan tidak konvensional:
a) Klip kertas – panjang
b) Biji –jisim
c) Bekas kaca – Isipadu cecair
4. Pengukuran panjang zaman purba berdasarkan tubuh badan:
a) Cubit – panjang lengan dari siku ke hujung jari
b) Yardstick – jarak dari hujung hidung ke akhir ibu jari
5. Empat prinsip asas pengukuran:
a) Prinsip Perbandingan- membandingkan dan menyusun objek
mengikut sifat tertentu./ penggunaan perbendaharaan kata utk
menerangkan dan membandingkan:
-panjang (pendek, paling pendek)
-jisim (berat, lebih berat)
-Isipadu cecair (isipadu besar, isipadu yg lebih besar)
b) Prinsip transitiviti – perbandingan dan susunan tiga atau lebih
objek dgn menggunakan bahasa yg sesuai
Cth: Jisim- A lebih berat daripada B dan C
Panjang- D lebih panjang daripada E dan F
c) Prinsip keabadian – panjang, jisim dan isipadu cecair sesuatu
objek tidak berubah walaupun kedudukannya berubah.
d) Prinsip Pengukuran –ukuran melibatkan berapa unit yg
bersepadanan dgn atribut @ ciri objek
Cth: mengukur jisim batang (menyatakan no. kg yg boleh
digunakan mengukurnya.)
6. Perbezaan atr konsep mengira dan mengukur:
 a) Kuantiti diskret: mengira bil murid di dlm kelas, hasilnya mesti
no. bulat.
b) Kuantiti selanjar: mengukur ketinggian murid, hasilnya boleh
mengambil nilai-nilai lain drpd no bulat, 129.3 cm
7. Model garis no digunakan utk membantu murid menggambarkan
skala no selanjar yg digunakan dlm mengukur panjang, jisim dan
isipadu.
8. Maksud panjang: merujuk kpd bil unit piawai (sentimeter) yg blh
diletakkan di sepanjang garis lurus/ jarak di atr dua titik yg diukur
sepanjang garis lurus. (instrumen mengukur – pembaris @skala)
9. Konsep jisim blh digambarkan sebagai “berat” objek. Jisim adalah
satu bentuk yg biasa pengukuran yg digunakan membandingkan
objek dlm situasi harian. (jisim tidak dapat dilihat ttp perlu
dipegang dan dirasai)
10. Objek yg bersaiz kecil tidak semestinya lebih ringan drpd objek
bersaiz yg lebih besar @sebaliknya
11. Jisim adalah ukuran jumlah jirim dalam suatu objek manakala berat
adalah daya gravity (g) yg bertindak ke atas jisim itu.
Cth: jisim 20kg = berat 200N (mengambil g=10ms2)
12. Isipadu cecair bermaksud jumlah ruang yg diisi oleh objek.
13. Kapasiti: berapa banyak bekas itu boleh diisi?
14. Kedua-dua objek di bawah dipanggil isipadu:
a) Bekas (dikelilingi oleh udara)
b) Batu (dipenuhi oleh unsur2 spt oksigen, silicon dan aluminium)
15. Kesalahtafsiran konsep isipadu: tinggi X lebar X panjang
16. Unit pengukuran bukan piawai:
a) Panjang- bahagian badan spt span, kaki, langkah kaki dan
panjang lengan, kertas klip
b) Jisim – objek spt kacang, thumbs tacks dan biji getah
c) Isipadu cecair – bekas spt cawan, botol dan gelas
17. Unit pengukuran piawai: (standard antarabangsa)
a) panjang – yards, batu, kaki, inci, meter dan km
b) jisim – auns, pauns, gram, kg
c) isipadu cecair – pain, gelen, liter dan meter padu
18. unit imperial: meter, batu, inci, auns, pauns, pain dan gelen
19. unit metrik: meter, km, gram, kg, liter dan meter padu
TOPIK 8: BENTUK DAN RUANG
1. Perimeter – jumlah jarak sekeliling sesuatu bentuk.
2. Unit dalam pengukuran panjang – sentimeter (cm)
3. Sisi segiempat tepat bertentangan adalah sama.
4. Luas – jumlah permukaan tertutup bagi suatu satah.
5. 2 bahagian p&p luas:
a) Konsep luas dan unit luas
b) Pembangunan formula luas
6. Unit ukuran bagi luas – unit persegi (meter persegi, sentimeter
persegi)
7. Isipadu – jumlah ukuran ruang di dlm kws tiga dimensi @ jumlah
ruang yg dipenuhi oleh objek 3 dimensi.
8. Unit pengukuran : unit padu (sentimeter padu, meter padu)
9. System imperial menggunakan unit2 spt kakipadu (ft3).
10. Cara memperkenalkan konsep isipadu:
a) Perbandingan isipadu secara langsung ( dua kotak kasut di mana
satu dapat dimuat ke dlm yg satu lagi)
b) Mengira bil kubus unit yg dapat membentuk objek kuboid untuk
menentukan isipadunya.
TOPIK 9: PURATA
1. Nombor mencirikan satu set data adalah min aritmetik kekerapan
dipanggil purata.
2. Nilai purata- no yg khas utk satu set data.
3. Purata- titik tengah bagi suatu set nombor.
4. Kegunaan purata – melakukan pengiraan dan membuat perbandingan
set no. yang mungkin.
5. Cth: blok kubus (membina dua menara)
Membina menara dgn tujuh kubus dan satu lagi dgn 5 kiub.
Membincangkan apa yg perlu dilakukan utk menjadi kedua-dua
menara sama tinggi
 Mencari jum. Keseluruhan kubus yg digunakan, membahagi jumlah
kubus kpd dua.
Dengan ini, bolehlah murid memahami konsep purata dan kaedah
mengira purata.
6. 3 jenis @pengukuran kecenderungan memusat: purata (min), mod
dan median
7. Purata (min)= membahagikan jum. Satu set no. dgn bil no dlm set
8. Mod –item yg wujud paling banyak dlm suatu set data./ no @
perkara paling kerap wujud
9. Median – no di tengah dlm satu set no yg direkodkan mengikut
urutan menaik. (titik tengah bg no2 yg ditulis mengikut urutan)
TOPIK 10: PENGENDALIAN DATA
1. Graf dan statistik diperlukan utk membuat keputusan berdasarkan
data mentah.
2. Kegunaan graf: membekalkan cara visual bagi membentangkan
pelbagai alternatif yg ada dan menunjukkan di mana ketumpatan
kepentingan terletak.
3. Bentuk graf: graf bar, histogram, graf gambar, graf garis dan
carta pai.
4. Sukatan berstatistik: julat, mod, median dan min.
5. Julat = nilai terbesar –nilai terkecil
6. Min = purata skor ( skor ditambah dan hasilnya dibahagi dgn bil
skor)
7. Mod= skor yg paling kerap wujud
8. Median = skor tengah apabila skor disusun secara menaik.
9. Bil skor adalah genap (katakana 10), maka median ialah
pertengahan atr separuh “skor” dan skor yg seterusnya
(pertengahan skor ke-5 dan skor ke-6 dlm urutan menaik)
10. 5 langkah menyiasat masalah:
a) Mengenal dan menjelaskan rumus masalah
b) Mengumpul data yg relevan
c) Menyusun data
d) Menganlisis dan mentafsir data
e) Hubungkait statistic data yg diperoleh dgn masalah asal
11. Kaedah menyusun data：jadual yg mudah, carta dan gambarajah.
12. 2 jenis jadual:
a) Jadual ringkas: terdiri drpd perkataan dan rajah dlm dua lajur.
b) Jadual berkala: jadual bentu matriks di mana lebih drpd dua
lajur
13. 2 jenis carta (memaparkan maklumat scr visual utk mengaitkan
paparan dgn yg sebenarnya):
a) Peta jalur: garis dilukis dan pada garis ini ditandakan rujukan
cirinya. Cth: laluan bas sesuatu kws @garis masa bagi topik
sejarah.
b) Peta cabang (branch): gabungan peta jalur. Cth: peta jalan,
gambar rajah genealogi ( pokok keluarga )
14. 2 jenis gambar rajah:　cara visual utk mewakili keahlian dlm set yg
berbeza dan subset.
15. Kedua-dua gambar rajah Venn dan gambar rajah Carroll adalah
untuk menunjukkan hubungan antara ahli-ahli dalam satu kumpulan
objek.
16. Perbezaannya ialah dalam gambar rajah Carroll objek disusun
mengikut kriteria Yes/No, iaitu satu objek akan dimasukkan dalam
satu kumpulan sahaja, iaitu kumpulan 'Yes' (iaitu mempunyai
sesuatu sifat)  atau kumpulan 'No' (iaitu tidak mempunyai sifat
berkenaan) sahaja,
17. Manakala dalam gambar rajah Venn, objek disusun mengikut
konsep dan lojik set, subset, kesatuan (union) dan persilangan
(intersection). (Rujuk Rajah 10.6 dan 10.7 dalam modul)
18. Kepentingan graf:
a) Gambar bernilai seribu perkataan
b) Mt adalah satu kajian perhubungan
19. Jenis 2 graf: graf bar, graf gambar, graf garis, graf bulatan dan
graf serakan- digunakan utk menggmbarkan data.
20. Obj: utk maklumat visual dlm bentuk yg membolehkannya
diilutrasikan “sepintas lalu” berbanding dgn senarai nombor.
21. Graf bar –perbandingan kuantiti (2 jenis: mendatar @menegak)
22. Graf gambar: perbandingan kuantiti spt graf bar (piktograf)
23. Graf garis: digunakan utk perbandingan dan menyatakan
peruntukkan sumber tetapi amat berguna utk mengkomunikasikan
trend / aliran.
24. Graf bulatan (carta pai) – menggambarkan keseluruhan kuantiti dan
menunjukkan bagaimana bahagian2 keseluruhan diperuntukkan.
25. Graf serakan: sama spt graf garis yg menunjukkan hubungan di
antara dua set data.(data yg tidak dalam urutan)