Anda di halaman 1dari 7

2.

Sifat-sifat Logaritma:
(1)
a
log b a log c  a log bc 
Contoh:
a. 3
log 4 3 log 53 log4.5 Masih ingat, kenapa nilai 2 log 8  3 ?
Ingat, untuk mendapatkan nilai 2 log 8
3 log 20
berarti kita pikirkan2 pangkat berapa
1  1 yang sama dengan 8?
b.
2
log 24  2 log 2 log 24. 
3  3
2 log 8
3

c. 3
log 153 log 3 3 log 5 Dalam suatu soal, mungkin sifat
a
log b a log c  a logbc
 1 3 log 5
digunakan dari ruas kanan
d. 2
log 12 log 4  log 3
2 2 dijabarkan menjadi ruas kiri
seperti ini
 22 log 3

b
(2)
a
log ba log c  a log  
c
Ini diperoleh dengan cara seperti di
Contoh: atas, kita pikirkan 2 pangkat berapa
 48  yang sama dengan 16?
a.
2
log 482 log 32 log 
 3 
2 log 16
4
 24 
b.
3
log 24  3 log 8 3 log 
 8 
3 log 3
1
 6 
c.
2
log 62 log 482 log 
 48 
1
 2 log  
8
 3

 200  5
d. 5
log 2005 log 25 log 4  5 log   log 4
 2 
5 log 1005 log 4
 100 
 5 log 
 4 
5 log 25
2

Logaritma: oleh Zaenuri, M.Pd. 1


(3) a
log bn  n a log b

Contoh:
a. 2
log 812 log 34
 4 2 log 3
Ingat, nilai 2 log 2 adalah 1
b. 2
log 322 log 25
 5 2 log 2
 5.1
1
5 Ingat, nilai  32
9
1
c.
3
log  3 log 32
9
1
 2 3 log 3 Ingat, 25 5  52.5 2
 2.1
 2

 
 
1
1
d. 5
log 25 5  5 log 52.52  Dengan menggunakan sifat (1), 52.5 2
  dapat diubah menjadi
1 1
5 log 52  5 log 52 5
log 5  log 5
2 5 2

15
 2 5 log 5  log 5
2
1
 2
2
1
2
2

an 1a
(4) log b  log b
n
Contoh:
3
Ingat, nilai 2 log 2  1
a. 8
log 22 log 2
1
 2 log 2
3
1

3
1 Ingat, nilai 3 log 9  2
b. 3
log 9 log 9
32

1
 1
3
log 9
2

 2.2 1
Ingat, nilai  2 1
4 2
1
c. 0 ,5
log 8 2 log 8
1
2 log 8
1
 .2 log 8
1
 3

Logaritma: oleh Zaenuri, M.Pd. 2


am n
(5) log a n 
m
Contoh:
1 3
a. 2
log 64 2 log 26 d. log 93 log 32
27

6 2
 
1 3
6  1  22 3
e. log   log 2
4

b. 81 4
log 3 3 log 31 8
3

1 
4 2
1
3

c. 8 23
log 16 log 2 4 f. 27
log 3 3 log 32
1
4  2
 3
3
1

6
Bisa kita lihat, bahwa sifat ini dapat diterapkan untuk menentukan nilai dari bentuk
logaritma tertentu dengan lebih sederhana dibanding menggunakan definisi logaritma
seperti pada contoh dalam materi 4 (pelajaran yang sebelum ini).

(6) a
log b.b log c.c log d  a log d
Contoh:
a. log 5.5 log 73 log 7
3

b. 2
log 7.7 log 5.5 log 642 log 64
6
c. log 27. log 25. log 642 log 33.3 log 52.5 log 26
2 3 5

 3 2 log 3.2 3 log 5.6 5 log 2


 3.2.6 2 log 3. 3 log 5. 5 log 2
 36 2 log 2
 36
a
log b c
(7) a
 log b
log c
Contoh:
2
log 5 3
a. 2
 log 5
log 3
2
log 27 81
b. 2
 log 27
log 81
4
3 log 33
3

4
3
log 32 4
c. 3
 log 32
log 4
2
2 log 25
5

2

Logaritma: oleh Zaenuri, M.Pd. 3


1
(8) a
 b log a
log b
Contoh:
1
a. 2
 3 log 2
log 3
1
b. 8
2 log 8
log 2
3
1 3
c. 3
. log 322 log 3.3 log 32
log 2
2 log 32
5
a
(9) a log b
b
Contoh:
3
a. 3 log 5
5
 23 
2
2
log 7 log 7
b. 8

2
2
log 7
 3

 73
 343

Contoh soal:
1. Hitung nilai dari
a. 3 log 18 3 log 63 log 12 Soal-soal ini akan diselesaikan
b. 2
log 6 log 36 log 48
2 2 dengan menerapkan sifat
logaritma (1) dan (2)
c. 2
log 33 log 162 log 24 3 log 48

Jawab:
a. 3 log 18 3 log 63 log 123 log18.63 log 12
9 Tidak harus dengan
 18.6 
 log
3
 pencoretan seperti ini, bisa
 12 2  juga dikalikan dan dibagi biasa.
3 log 9
2

 6 
b.
2
log 62 log 36 2 log 482 log  2 log 48
 36 
8
 6.48 
 log 
2

 6 36 
2 log 8
3
c. 2
log 33 log 162 log 24 3 log 482 log 32 log 24 3 log 483 log 16
 3   48  Ingat bahwa nilai
2 log  3 log 
 24   16  1
2
log    3
1 8
2 log  3 log 3
8 dan 3 log 3  1
 3  1
 2

Logaritma: oleh Zaenuri, M.Pd. 4


2. Bila nilai 2 log 3  x dan 2 log 5  y , maka tentukan nilai logaritma berikut dal x dan atau y!
2
a. log 15
2
b. log 0,6 Soal-soal ini akan diselesaikan
c. 2
log 2,5 dengan menerapkan sifat
logaritma (1), (2), dan (3)
2
d. log 45
2
e. log 375
2
f. log 30

Jawab:
a. 2
log 152 log3.5 d. 2
log 452 log 32.5
2 log 32 log 5 2 log 32 2 log 5
 xy  2.2 log 32 log 5
 6   2x  y
b.
2
log 0,62 log 
 10 
e. 2
log 3752 log3.53 
3
 2 log   2 log 32 log 53
5
2 log 32 log 5 2 log 3  3.2 log 5
 xy  x  3y

 5 f. 2
log 302 log2.3.5
c.
2
log 2,5 log  
2

2 2 log 22 log 32 log 5


2 log 52 log 2 1 x  y
 y 1
3. Bila nilai log 2  0,3010 dan log 3  0,4771, maka tentukan nilai logaritma berikut!
a. log 6
Soal-soal ini akan diselesaikan dengan
b. log 1,5
menerapkan sifat logaritma (1), (2), dan (3)
c. log 18 (seperti penyelesain contoh 2 di atas)
d. log 24
e. log 5 Logarima dengan bilangan pokok/basis 10 pada umumnya basis tidak dituliskan
f. log 75  
log x10 log x . Dalam contoh 3 ini berarti logaritmanya berbasis 10.

Jawab:
a. log 6  log 2.3 c. log 18  log2.32 
 log 2  log 3  log 2  log 32
 0,3010  0,4771  log 2  2.log 3
 0,7781  0,3010  2.0,4771
 0,3010  0,9542
3
b. log 1,5  log   1,2552
2
 log 3  log 2
d. log 24  log 23.3 
 log 23  log 3
 0,4771  0,3010
 0,1761  3.log 2  log 3
 3.0,3010  0,4771
 0,9030  0,4771
 1,3801

Logaritma: oleh Zaenuri, M.Pd. 5


 10   log 3  log 100  log 22
e. log 5  log  
2   log 3  log 100  2.log 2
 log 10  log 2  0,4771  2  2.0,3010
 1 0,3010  2,4771  0,6020
 0,6990  1,8751

 3.100 
f. log 75  log  
 4 
4. Bila log 3  p dan log 5  q , maka tentukan nilai
3
a. log 5
5
Soal-soal ini akan diselesaikan dengan
b. log 3 menerapkan sifat logaritma (7)
15
c. log 10
Jawab:
log 5 log 10
a. 3
log 5  c. 15
log 10 
log 3 log 15
q 1
 
p log 3.5
1
5
log 3 
log 3 
b.
log 5 log 3  log 5
1
p 
 pq
q

5. Hitung nilai dari


3
a. log 2.3 log 243.2 log 3 c. 8
log 81.9 log 125.0 ,2 log 2
2 2
b. log 9.3 log 125.5 log 0,5 log 12 3
d. 2
 log 4
log 3
Jawab:
3
a. log 2.3 log 243.2 log 3 c. 8
log 81.9 log 125.0 ,2 log 2
3 log 2.2 log 3.3 log 243
3 2 1
2 log 34.3 log 53.5 log 2
3 log 243 4 3  1 
5  .2 log 3. .3 log 5.  5 log 2
3 2  1 
4 3
b. 2
log 9.3 log 125.5 log 0,5  . . 1.2 log 3.3 log 5.5 log 2
3 2
1  2.2 log 2
2 log 32.3 log 53.5 log 
2  2
 log 3 . log 5 . log 21
2 2 3 3 5
2
log 12 3
 2.3. 1.2 log 2 d. 2
 log 4  3 log 12 3 log 4
log 3
 6
 12 
 3 log 
4
 log 3
3

1

Logaritma: oleh Zaenuri, M.Pd. 6


Soal 5
1. Hitung nilai logaritma berikut:
1
2 27
a. log 32 f. log 81 k. 4 log 128

3 25 0 ,25
b. log 81 g. log 5 l. log 0.125
5 4 0 ,04
c. log125 h. log 8 m. log 0,2
3 1 
d. 2
log 2 i. log 3  n. 0 ,75
log1,333 ...
3 
2  1  1
e. log  j. 9
log o. 0 ,666...
log2,25
 32  3

2. Hitung nilai dari:


log 8
a. 4
log 484 log 3 f. 9
log 4 3 log 54 k.
log16
8
log 9
b. 3
log12 3 log 54  3 log24 g. 0 ,5
log120  4 log25 8 log27 l. 4
log27
4
c. 2
log 722 log 90  2 log20 h. 3
log 4 . 2 log125 . 5 log81 m. 2 log 9

4
d. 5
log 6 5 log10  5 log 75 i. 4
log 5 . 25 log27 . 81 log128 n. 8 log 5

3
log144
e. 9
log129 log 69 log 54 j. 0 ,5
log 9 . 0 ,2 log 0,25 . 3 log125 o. 3
log 36  3 log2 4
2

3. Diketahui nilai log 2  m dan log 3  n. Tentukan nilai logaritma berikut dalam m dan atau n!
log 36 2
3
a. e. log 2
c. log 
b. log 72 3 f. 2
log 9
2
d. log 3

4. Bila log2  0,3010 dan log 3  0,4771 , tentukan nilai dari:


a. log 12 d. log 0,75 g. log 0,25
b. log 54 e. log 15 h. log 7,5
c. log 2 f. log 500 i. log 90

Logaritma: oleh Zaenuri, M.Pd. 7

Anda mungkin juga menyukai