A. Daerah Tumpuan
1. Momen desain tumpuan
Mdtump = 139,24 kNm
2. Momen nominal (Mn)
𝑀𝑢 163,56
𝑀𝑛 = = = 181,73 𝑘𝑁𝑚
∅ 0,9
3. Menentukan nilai kmaks
600 600
0,75 . (𝛽1 . ) = 0,75 . (0,85 ) = 0,383
600 + 𝑓𝑦 600 + 400
4. Menentukan nilai Mn1
Mn1 = 0,85 . f’c. b . d2 . kmaks . (1 – ½ . kmaks)
= 0,85 . 25 . 300 . 3862 . 0,383 . (1 – ½ . 0,383)
= 197,405 kN.m
5. Menentukan nilai Mn2
Mn2 = Mn - Mn1
= 181,73 – 197,405
= -15,675 kN.m
Karena Mn2 < 0, maka cukup dipakai tulangan tunggal
6. Menentukan nilai kperlu
2 ∙ 𝑀𝑛 2 ∙ 181,73 ∙ 106
𝑘 = 1 − √1 − = 1 − √1 − = 0,214
0,85 ∙ 𝑓𝑐′ ∙ 𝑏 ∙ 𝑑2 0,85 ∙ 25 ∙ 300 ∙ 3862
7. Menentukan luas tulangan perlu
𝑀𝑛 181,73 ∙ 106
𝐴𝑠𝑝𝑒𝑟𝑙𝑢 = = = 1318,037 𝑚𝑚2
𝑘 0,214
𝑓𝑦 ∙ 𝑑 ∙ (1 − 2) 400 ∙ 386 ∙ (1 − 2 )
2 ∙ 𝑀𝑛 2 ∙ 68,689 ∙ 106
𝑘 = 1 − √1 − = 1 − √1 −
0,85 ∙ 𝑓𝑐′ ∙ 𝑏 ∙ 𝑑2 0,85 ∙ 25 . 300 ∙ 3862
= 0,0368
Asmaks Asmin n Ast Mnt Syarat daktilitas Cek thd lebar balok
2
ρ min 2 2
Ast > Asperlu kt Mnt ≥ Mn
mm mm buah mm kN.m Asmin ≤ Ast ≤ Asmaks nselapis bt Ket
2353.092 0.0035 405.30 2.90 3 1139.82 Aman 0.185 159.68 Aman Keruntuhan Tarik
3 252 Aman
2353.092 0.0035 405.30 0.83 2 759.88 Aman 0.124 110.08 Aman Keruntuhan Tarik
𝐿𝑛−𝑑 5625−386
𝑉𝑢 = 𝐿𝑛
× 𝑅𝑢 = 5625
× 134,22 = 125 kN
√25 .300.200
= 0,062 . 400
= 89,745 mm2
Luas 1 kaki tulangan sengkang = 89,745/2 = 44,87 mm2
Digunakan s = 13 (Ast = 132,7 𝑚𝑚2 )
Jadi digunakan tulangan geser 13-200
= 35,9 kN
ØVs = 0,75 x Vs
= 0,75 x 35,9
= 26,925 kN
1 1
Ø (3 √𝑓𝑐′ ).b. d = 0,75 (3 √25).300.386 = 308,8 kN
154.40 308.80 Perlu 132.67 265 1427 200 1117.29 1933.64 1117 817 816
POTONGAN
4. Menghitung d’ dan d
d’ = ds - Øs - 1/2 Øu
= 40 – 13 – ½.22 = 64 mm
d = h – d’
= 450-64= 386 mm
5. Perkiraan Luas Tulangan
Rasio penulangan sebesar ρt = 1,5% dan ukuran kolom 50 cm x 45 cm
diasumsikan sebagai berikut:
As 1
ρ = ρ’ = = 2 x 1,5% = 0,008
b.h
As =ρ.b.h
= 0,008 x 500 x 450 = 1687,5 mm2
Dicoba tulangan 8D-22 masing – masing pada seriap sisi berhadapan (As =
As’ = 1875 mm2)
Ast> As perlu = 3040 >1687,5 mm2 ............................................ok
𝐴𝑠 1687,5
α= 𝑏.𝑑 = 500.386 = 0,0087
Cek Ast
Ast = 3040 mm2
𝐴𝑠𝑡
%Ast = 𝑏𝑥ℎ .100%
3040
= 500𝑥450.100%
= 1,35 %
1%.Ag < Ast < 6%.Ag
(1%xbxh) < 3040< (6%xbxh)
(1%x500x450) < 3040 < (6%x500x450)
2250 mm2 < 3040 mm2 < 13500 mm2 (ok)
ab = β1. cb
= 0,85. 231,60 = 196,86 mm
Tegangan tulangan baja tekan
231,60−64
𝑓𝑠′ = 600 x = 434,20 MPa < fy = 400 Mpa (Tulangan tarik leleh)
231,60
Tegangan tulangan baja tarik
fs = 600 x (d - Cb) /Cb
fs = 600 x (386-231,60 ) / 231,60 = 400 Mpa = fy = 400 Mpa (Tulangan
tarik leleh)
Pnb = 0,85 .𝑓𝑐′ .b .ab + As' .𝑓𝑠′ - As .fy
= 0,85 . 25 . 500 . 196,86 + 1687,5. 434,20 – 1687,5. 400
= 2149,34 kNm
Mnb = 0,85. 𝑓𝑐′ .b .ab.( ½.h -½.ab) +As'.𝑓𝑠′ .( ½.h-d') - As .fy.(½.h - d')
= 0,85 . 25 .500 . 196,86. ( ½.450 - ½.196,86) + 1687,5. 434,20.
(½.450 -64) – 1687,5. 400 . ( ½.450 - 64)
= 72,33 kNm
𝑀𝑛𝑏 72,33
eb = = = 0,034 mm
𝑃𝑛𝑏 2149,34
= 2326,01𝑘𝑁
untuk pertimbangan kekuatan dan ekonomis digunakan nilai Pntekan ekonomis ≈
1,15 Pn = 2326,01 kNm
Pr = ФPn = 0,65 x 2326,01= 1511,91 kN > Pu = 790,30 kN Oke!
Ast =
cb ab fs' fs Pnb Mnb eb
Ast' fs' ≤ fy Jenis Keruntuhan α m
mm2 mm Mpa Mpa kN kNm mm
3040 231.60 196.86 434.20 fs' = fy 400 2149.34 72.33 0.034 Pn < Pnb Keruntuhan Tarik 0.0087 18.82
3040 231.60 196.86 434.20 fs' = fy 400 2149.34 72.33 0.034 Pn < Pnb Keruntuhan Tarik 0.0087 18.82
3040 231.60 196.86 434.20 fs' = fy 400 2149.34 72.33 0.034 Pn < Pnb Keruntuhan Tarik 0.0087 18.82
3040 231.60 196.86 434.20 fs' = fy 400 2149.34 72.33 0.034 Pn < Pnb Keruntuhan Tarik 0.0087 18.82
Pnekonomis
Pntarik/tekan Mntarik/tekan Pr Pkolom Cek faktor ϴ a c fs' fs Kondisi Leleh
(1,15.Pn) Faktor ϴ
Tulangan
kN kNm kN kN kN Pu > Pkolom mm mm Mpa Mpa
2326.01 317.71 1398.23 1511.91 563 ϴ Tidak Berubah 0.65 218.92 257.55 450.90 299.24 Tekan Leleh
3961.05 370.24 2134.99 2574.68 563 ϴ Tidak Berubah 0.65 372.80 438.59 512.45 -71.95 Tekan Leleh
2242.48 485.26 1280.61 1457.61 563 ϴ Tidak Berubah 0.61 211.06 248.30 445.35 332.73 Tekan Leleh
2134.53 483.21 406.41 1387.44 563 ϴ Berubah 0.74 200.90 236.35 437.53 379.91 Tekan Leleh
K 50 X 45 TYPE
4000 mm H
A-A
POTONGAN
MELINTANG
POTONGAN MEMANJANG
5.4 Desain Penulangan Pelat Landai dan Dak
Desain penulangan pelat lantai dengan mengambil langkah perhitungan area
pelat pada denah yang mengalami beban hidup dan mati yang maksimum.
- Tebal pelat lantai = 125 mm
- Selimut beton = 40 mm
- Diameter tulangan pelat (Øut) = 10 mm
- Faktor reduksi lentur (ϴ) = 0,9
- Tegangan leleh (fy) = 400 Mpa
- Kuat Tekan Beton (fc’) = 25 Mpa
𝑓 ′ 𝑐−28
- 𝛽1 = 0,85 – 0,05 × 7
Perhitungan momen
Mlx = 0,001 x wU x lx2 x 13
= 0,001 x 7,69 x 4,702 x 13
= 2,21 kNm
Mly = 0,001 x 7,69 x 4,702 x 38
= 6,46 kNm
Mtx = - 0,001 x 7,69 x 4,702 x 13
= -2,21 kNm
Mty = - 0,001 x 7,69 x 4,702 x 38
= -6,46 kNm
4. Koefesien ketahanan
𝑀𝑛 2454346
Rn = = = 0,38349 N/mm2
𝑏.𝑑2 1000.802
dy = 125 - 40 - ½ . 10 = 80 mm
Mty = 6456819 N.mm
1. Momen Nominal
𝑀𝑡𝑦 6456819
Mnty = = = 7174243 N.mm
Ф 0,9
4. Koefesien ketahanan
𝑀𝑛 7174243
Rn = = = 1,12 N/mm2
𝑏.𝑑2 1000.802
5. Rasio tulangan perlu
0,85.𝑓𝑐′ 2𝑅
𝜌 𝑝𝑒𝑟𝑙𝑢 = (1 − √1 − 0,85.𝑓𝑛′ = 0,0038
𝑓𝑦 𝑐
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Lx Mlx = 0.001.q.Lx2 x 44 52 59 66 73 78 84 88 93 97 100 103 106 108 110 112 125
Ly
Mly = 0.001.q.Lx2 x 44 45 45 44 44 43 41 40 39 38 37 36 35 34 32 32 25
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 36 42 46 50 53 56 58 59 60 61 62 62 62 63 63 63 63
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 36 42 46 50 53 56 58 59 60 61 62 62 62 63 63 63 63
Mly = 0.001.q.Lx2 x 36 37 38 38 38 37 36 36 35 35 35 34 34 34 34 34 13
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 36 37 38 38 38 37 36 36 35 35 35 34 34 34 34 34 38
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 48 55 61 67 71 76 79 82 84 86 88 89 90 91 92 92 94
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 48 55 61 67 71 76 79 82 84 86 88 89 90 91 92 92 94
Mly = 0.001.q.Lx2 x 48 50 51 51 51 51 51 50 50 49 49 49 48 48 47 47 19
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 48 50 51 51 51 51 51 50 50 49 49 49 48 48 47 47 56
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 22 28 34 41 48 55 62 68 74 80 85 89 93 97 100 103 125
Mly = 0.001.q.Lx2 x 51 57 62 67 70 73 75 77 78 79 79 79 79 79 79 79 25
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 51 57 62 67 70 73 75 77 78 79 79 79 79 79 79 79 75
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 51 54 57 59 60 61 62 62 63 63 63 63 63 63 63 63 63
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 51 54 57 59 60 61 62 62 63 63 63 63 63 63 63 63 63
Mly = 0.001.q.Lx2 x 22 20 18 17 15 14 13 12 11 10 10 10 9 9 9 9 13
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 31 38 45 53 59 66 72 78 83 88 92 96 99 102 105 108 125
Mly = 0.001.q.Lx2 x 60 65 69 73 75 77 78 79 79 80 80 80 79 79 79 79 25
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 60 65 69 73 75 77 78 79 79 80 80 80 79 79 79 79 75
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 60 66 71 76 79 82 85 87 88 89 90 91 91 92 92 93 94
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 60 66 71 76 79 82 85 87 88 89 90 91 91 92 92 93 94
Mly = 0.001.q.Lx2 x 31 30 28 27 25 24 22 21 20 19 18 17 17 16 16 15 12
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 38 46 53 59 65 69 73 77 80 83 85 86 87 88 89 90 54
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 38 46 53 59 65 69 73 77 80 83 85 86 87 88 89 90 54
Mly = 0.001.q.Lx2 x 43 46 48 50 51 51 51 51 50 50 50 49 49 48 48 48 19
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 43 46 48 50 51 51 51 51 50 50 50 49 49 48 48 48 56
Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 13 48 51 55 57 58 60 61 62 62 62 63 63 63 63 63 63
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 13 48 51 55 57 58 60 61 62 62 62 63 63 63 63 63 63
Mly = 0.001.q.Lx2 x 38 39 38 38 37 36 36 35 35 34 34 34 33 33 33 33 13
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 38 39 38 38 37 36 36 35 35 34 34 34 33 33 33 33 38
Catatan:
= Terletak bebas
= Menerus atau terjepit elastis
Tabel 5.9 Perhitungan Analisa Momen pada Pelat