REKAYASA PONDASI II
DISUSUN OLEH :
FAKUTTA$ TEKNIK
KEP. MENDIKNAS RI. NO. 57ID/OI2OO8
Kampus : Jl. Iskandar No. 63 Telp. 0532 -22287 Kode Pos 74112 Pangkalan Bun
LEMBAR PERSETUruAN
LAPORAN TUGAS BESAR REKAYASA PONDASI II
Ol^{- 7'''
ELFRAN BUpr PRASTOWO.. St MT
NIDN..
Mengetahui:
Ketua Prodi Teknik Sipil,
TRISNIATT.. ST.. MT
NIDN. il03068202
U NTVERS ITAS ANTAKUS UMA (UI\'ITAMA }
r-qArl(lr
U L-JLA\I'
|LTA$ TtEKNilK
' KEP.MENDTKNAS R[ No: 57m1012008
JL. ISK.ANDAR 6.I. PIIl't;AX 05 i:-llliT. KOOFl POS : 74l l l. PANCKr\t.AN ItltN
Diberikan Kepada
Nlm
Assisten
,l
B
+
1"'"^
f 0l
Data:
Df= Im
B= l,L, m
dw= [,s m
data tanah :
-{ l, l5 V*'
if 3?'".. 0\
't/mz
c ltl' 'l
2. Perencanaan Panglkal Jembatan dengan Pondasi Tiang
Data- data :
--anah pada
Lapis I dan Lapis; ll adalah jenis tanah urug pasir (Granuler) homogen
-ianah'
= ( .= $r, xr wl^t
Tanah =
" Y* .- N ,7 ^/*
Tanah Asli Sepanjang Kedalaman Pehgujian (8ukan Tanah Urug Pasir) memiliki nilairerata
,@ ffi1ffiiffi
z +
3 3
4 l0
5 lr
6
*D
7 L'
8 lY
9 s&
10 t+
11 IB
@ I
7 L2
13 7
14 tb
15 ,-t
16 t-L
L7 v
18 L3
19 IB
20 t?
27 l'l
22 t7/
( Nilai N-SPT ditentukan oleh assisten)
"rb
!
I
II
t.
C)
r = ................ !t.*................*
K= ..."..............5..e..............*t
Tiang pancang dari beton ( Berat volume beton = 25 KN/m', fr' = 24 Mpa) dengan tampang
llngkaran diameter 0.3 m.
Uniauan Pernrcu
'E
., :: DDnrcDn
i-Fi-UlLlFriirvl
I/t JeTl !Er! TtruRlM
i aJl)a , Li\l{lia
lrdtel{u!
tYlLrrilr
_:
!+i-i"_:,::,;-"-.. - i :-'r=
tJ', #''*rlr
?; -:-x.r#
FAKULTAS TEKNIK
1e*; --;i'=-:I
,Tii.j;:*,...:.i=il UNIVERSITAS ANTAKUSUMA PAN€KALAN BUN
NAMAASISTEN
6o,^!^- 4^ *,ivcol
l^N^ Ve Mo. g-
lM
r:t
G*b** A-^l"c*! - No .l
)
fr, ftc, lJn . L
f ts
D /erl*,P f*h'ry^ Po'
b,v p^bt^
i)- *aprnuau;^'
Pondas.l dictepnislhan s{baqai lz^c1ian &ri slrukher qanq bxshul?*rvqel
la.,qsu.,q .{enqc.n laoaa, AL,re br.rpun4s unkwk r,,r,nqolLrrkan bvban-b.rban
paAa qhur.fur atar. tcc lanoh . ?orrdct*; tuattu banqunart V2,xryin4l ttnhrk
rnqminclahkan beban. bcban f>ada s-[rutcl-rrr at.as he Laerah . ?saAax l'rarr,rg
dircncornakan sc,dernilqan ruPa aq r dofnl rnanc,lubunq bxl:,a.o-br.baa
strub.|irr , baik hrurat s'andiri , h,rban hr clup , bt)>an at\oifl , trrctorya qunp.
P,:x:l,rc^ bt.[utuarr untuk rn,zra.ta.kan b(\ran lLe dala* )>tkrnq qa a
cutcu"p tuag. sthinqqa la.norv', 1ary aoV l>tea., cntndwkr,rng bcl-r"n dta.tasn,,la
rttnqan aift1ztn lanlza prntersn6n LIN btrtsbiha., Fvnqe, iai da?alb<rlo,t,,r
1rsata halk brtq ktslah\an o$dac. Iwhadap raPrtc qulin q, qutv(, ?xwru<a,
&an &ga du,{kcung ;tanarh trrpmuhi " Ltrnrmn{a porv,bs^ frrlzua't /a,ri Brhr
Rwlui qaq, rntskiprrn Vgotarq-ko,Aar.q lvqd )tqurlarkan b'tFon lany |rtLm
ct\au rntqtaqn tztlu.
"Spai utanra dart beton, gaifrrr canqa^y k^ta.t lz"cV-,ah,p b'rbon fekon
[ttagl luqp- bqrs ?ot qtlas /r'*A"ah pa*aa a.la:a ru$ak ftrhaJap bvhan {',a"ir..
f)alalm ptrhitunapn $trtrkh,rr, kuat .fiarik boFon tni btasanaqa d;abzi,tlcan.
9,r.&'nqkan Srpat t*artv &r\ fuICl fular.qan, tlai[,r crrrrqal k.pit.krlaAap
beban 'far'tk rnaupun bttran 'Fskan - Karqna baya.h,tlan4an lnarqa.ula rnahol
WtaV.a ezdapl rnunqtcin oLhindar; p{oqqvnaar: l;rorya .hil^anqan unfrr}c lnrunikul
btban tttan"
Darl s pat u+)ama .|r"rsekrut . wVa ltka tr:tatu s^ Vaho,n (, t elon dao
haJa bt;;q"") dr p"e;i.,"-;;;;;;i- ;tu -il;il;- ;i;;;;-kdil;t
akan d;ptrotrh laa,Vran ba",,t Llar.q disrbuf brton btr|uLanq - b,slon ber-
-r,iiq,iun""r,
+'Uil-i;l-'^ilt;;,4;r ;-;;;i &;;;;:; ;; ;;f t'-ti^"
"Ai
tqi tr canqat lr.ua,t ttrha/ap b,rban tarik maulztn b,cban tukan . bslzln
ta.tt yqb h,Lton br*on Vx.[u[anq otrhaharn of,th bala tulanalan , sz&r'ql,at
\rrlnzan halcan cukrp d,hahan otth bv'ton
Mt^tu t':ston d^bthkan at'har B ina(am rnghurut huak lvkannr,\a Cfc'),:hit",
t>. M*,rhu b<[on d*ru>gl Pc' kuranq dari 1O MPa, diqunoka., untuk laton
ngn gkuktrr ( misal,..4a I lcoiom Tratcl-ic', halor prcal.tm ).
e\ !\4.Uku b.r,to- dtnqan fc'ankara 1o MPa sarhpai du..?,an 20 ltr?or. dtgua.
kan urofuk brehon C[rukfur C tnre^lngat :. hatoh,. kolorn. pqta.h rnau7dn
)
f'oodaei
B>. Mutu lrrton Atnqo6 $t'ce!,qsar N lc-ta.ta.r, digunakan rrn|,ulc
MPar
etrvtkfur le'r.lon ur2nq dirtncand<an *arhan cl'tmpa
Sa,1a tvlanqaa..,lanq ttcsedia d;?a\ratafi afu, 2l\tn{s. q,litu Bapt fut:
anqan Potos (Witfr) otan bra, Tu[an4an Ulir atau deporm Cg.]f p).
PoLoc, br? otr
.**.lv.*...hhngs.:l...g.er-r.r../...Yvn.v..l.l..s*.n?hr..s.,
rnqrnpungai klaiqan C fv) mtnimatl srbssar 24O lAPq Cctisiabul
2
Agar dapal .ftr5amia V;rrn,sa $uatr.r sgqklur V{arq drnrncanakan
fnamPu ftrenahatr lrthan qq^q brktrl q. rno,ia'podat p(rgncanaan gfruh-
4,,..r ,\^g"no,kan pqrctor l.*aman.n furl-.l.ntu - Fakhur Ktarnanan ini fgrdlr.;
akas Cdua) .\{.nis. yaitu t
J) Factor l,.q.a*o.a., v4(g brr\"a-,lan d,tmqan l>cbaa [p6r ;.1pnq bv
kurla ?adq s.kuri<*ur, d.tsab,lk palchor brban
,) Fc.khcr kr.amanan qana [2srkalhan d*r,4an'\<lkuakan strtrlcLur (qarqa,;
alp,la-'), plisebut fulchDr R*.auksi lcthral'an L 6 )
K{,kidak pat+iorn lc(tcuatan h-Uart furhdap pvml>eV>aaan Ytado, [.r*er-
nJn st*r.-tr. "t^r"q;a ilb"e;t e;kb; e.a"-t cr ilil;l;;;
( 6),i;;A
nitaingar ditunlutcan menuruy Pa"tal tt.3 tnrl 03-ag{l-pooa sv,br;
bv.ri hut
i) S.kui.lrur t*cntr,r [anpq bthan .rl.'c','al Cnnisat iii t t".trt" )
6 = o,BD
1). @than a.tcaral daa he.)zao A<oqar iv-ntLrr
a'i,.el.al
cr). Atcqa,l tacib dan atcgiql tarilc dcnqan tsnttrr
6 = o,Bo
b) AtcCia,l trtcan dorn orkh'al lrran d.uocry lentur
(r) ksnnrpncn sl-ruth"rr &nqan luta.r4an ss?iral /slcn4la..qlkat
@ = 'c|o
(2) Fgt4prnm s[r..rl.tur d1,n4ar"1 Wla?fr1 !.{.n4\ea6r4 Vtiaus^,
A
= O,ac
v> Cssr. dqn furei
(i = o,7s
4), Tump;an pAa be{rr
d ,' g,tog
4
ffi
,r.fu
CANA
:r.
STRUKTUR
*,
+*4ffi!,:
"w*
G
I
9
ditihat dari Sgarcat dlafa.s , naleot kt-a ?ztra m'{,n44unakarn ptckrmaaa 1a
on,n lrA
t'
F.t
,:,; /;;;;
P
m,tka
A$m.tu. p b.A
tzso " 234
As,z..tq = I 369 mrn r
-_
,/4 rc . tb2
As , Jbr,o6lq rnrna
7-l
= l'lb mm
,o
lcarrna ,Yztolavl turn6rarn ( p".fnrxoafl .lofftVrn") dtcurnoa sie.i lv,bih buar
a\arr VzroVnr',q'^aq btr*urnpu, yfla4a rnsnurilt Si( gNl - Tl9 - lqql - O'3
;rT"ril;i;flffi.."A,tot
(a.ln.loe rnodipika.*t
= _4l?"rt, - 4q$ . o,€egg,* O,Ao
As, Wq,2At7
"[2
i- : j,'i ;'.i ii i iii 1 .:
r,.,
; I i. it l'a E-i ti i-i ti i t r
"(.i
bOO
,l3 ,
!
i
Zz F E-.il
d >t 6 N
lrl
a9 d
ca
A o6
:l
I"il
cn
ES d
I
3S !,E 6 li E LO 6f il, o
E
c o E B t! c6 Ei ?l
>,9 o
o
E
6
t!
N
N o
<e v A
d
d
6
d td
6 d
tq
s
}d
o
u o
o
6L 2 & d
IE d
E o EIE
d B
I
Jd d
d 5 BI E
E3 2 6 F 2
z e E
vo tr zz J
EI
6
e,
aa
>*.
F.r
F
EI q
vo
zr
D
14l
O
r-o-1
leol
O
\n
o.l
t4
(>
Ee EI I
d f:
d9 6 3 a
E3 E
tr
8le .or$
4<
.M 6 E6 d
G
E
o
A s
g
o o
EI3
3 s d
E .E o c o
!J
&o o d <lN o E
ze
a\
M
'€ 6 E
pq
6
6 6
HIH
<FI E
o
*lN o o
gt- u .l
o
E
4* d 6 60
a sG d
d
: BI: o
o
o
3l*
o I
fle
Ef; z. 6
T
F 2 u) d
f glE 3 E
fr3 o o
a idtz ste 5A
d
tst6 B a{
j
zr EI H o
;l
o
[n
l
O
I
O
co
L
t9
5e
if :i EI ? N
22
E5 E 8ls =l<
dId
$ :l ./)
j'{
ElY G
t6 !
d
s d o
J
o
9IE
=lv LE
3
29
<? , A
o o
a
E
6 @ B EIH
rrrlN il <lN 6 d
o
3
E
Ela ,to
@
M o *lN 6
at d
2
,6
a fq <tN 6 Lg
Iri
G 6 bo
E d
Bt: o EI: Hz !
d6
inz xde lr z
6 u AI E e Et>
o >tE
ts3 & 4lE E
A
>a JE
h
z^ EI E] o
O
(n
l
t-
O
O
ca
t
Lb
NCAN ANQ
'.,,"
BATANfi'ffiffiffiffiAN *rir#
W
#,.$;
,'l
'$]'"
ffi""':t''-"t*
L1
1. Interprr,sta*i QaY^' 9*ar.dard Pne+ratton {a,rt' Cs?r)
O; g;;iii i7i CE.tar.pn) drg"icrur" i'a^t;; ?u-rlancangan
tung adalaur W4a Vtdalotrtart:-o_ ryryt11, @fyl"^ dlya d14|yfq*"@ d3gge
cut<up ?<r,ral untutc ynq.nd"rkunq btharr Wq e"
I. penqot,ahaq (Na tPT
DWq* rnelihr.t qraFtk scper.li SPT *trlarnrtr,&otrru6g.1t<.afl C<ndiri
tanah dibaqi mcnrad; bsbcrapa. lrr,a\an, dirnara AAat, seliap lapisafl rnernilki
Ketrz.oderuc4an nilai i \^rq satl\1a,, CemaLin lzlr4ort purrl:p.gianlorVicao,
,i;; ii".t"ti+,..
""t"r. ;""-6ror^a'pa, .'i[ri ro ritoti ;-;t.rh eu*-t,n
orlcural. l)a,taz, ('pf go,.tg ada Ltmodian dtkorekci {trha6lopzhol,mehprli
a) fuerthcr Oura,rlruc"(en
vqgggp lyot pa$:l lgm,qfsle kydo\elaall ,d.a\a,h 1e!Ll
fraff. hatgs norealg qlrol.i&tgd, .q-<1-,1ng44 puctaml4 l.oreEc,'
bue,.1rr.4u n \lqnq Atqr^n^Lc,n ada{aln :
lart Grapik CPT ltrlarnptr, Ji'ac,rrt crkan rnol<a oltr pa& rad.alarrrr-n
6,es m "x G 14, kemudian &pl dlz'.pt tabe.l sslr@i bgr;kut,
r8
i ai.it;$t*s E q:&{riik -- {, nire*'gi{;is ,\,ftqi,Elniii:iriii}ir
Depth Cm) CPT Ah, {v'= Po' \-.rL ;r.! = C^r -N' atar,i ,\J " C, .
^,- ^).'
2 7 bz,AA L,2u B,a2
o q 92,14 Lc,4 q,37
4 ro azl, u o,qo 9, -o,.4
s lt \[U, E3 CI. q2 t r5", r,4
c 20 17,9 i'e6, gE c"84 rG.fl q
7 29 to rs("" E4 o.7E q7
itO,
I t4 .1?t",7E: rl.'17 tn. tz
I 5C 2r,t tq(^ 74 o.67 ?.A,tr;
lb 17 tb '2x6" aq 0,63 t6';?4
t l8 t(;,9 ,pq"M*.. .osq. -t6,-qQ
u I efG: qd 0-ea '9,o$.
l! 7 6w, \A 8,a0 2,@G
t4 t6 l9,g 4\@"e4 @"Bq vor [l
t9 2l r8 4q6,s4. @,9{e -'!.e@w,
ru 22 lB,t AtE"eA 0, Bs-_ ll -lal
t7 4 eou,M 0,84'
rB 2b rq 9%W@& @,3.1' 7V)
etn q
t9 r8 t'6,9 >tq u-
sa
>411 ffi.zfr LBq
20 t7 LU eqv"tM'l VL-€=il x,8fl
2l tzl 0,2"&
la,&q,6- lA 9,&r
2 9Z lgqq@ ; @,?& br-E /
"..............."-......-P"yr.ffi.r...grir.asriii...Ai.?iat:...i"ii"..k-*.q.ni;..',"r*.."i3.TH"F.:-d"[".:.1..]i..n:,
tanah d"pol dtbaqi mtnladt ttma tqplron , qarfu :
Z.E_e_dolgr?!'...?_,:1._o_m.: _L_q6grytkleh I
-z !$loLerqt \r,-:2g_ m = Lapi ganTo@ tg
p kcdalarnan tu -t4 rn = t apicon Taftah$ .> tctdalanun ZCI'Pz m . lavrcaa Tcruh i
> Kcdaiarnan A- 16m:lipi(anTarbhA
Untuk lubth lttracnqa ,Atlrr'l,at tabel evbaapl bwil.ut :
s kl.padalan tanah dan nrd,;t oestk Cq') dipc.oteh dari crtrr,]crrr 7.28
"Jent
( rlcrt - 'Tckntk Fondac^' I ) ga.'q dtAas,arb,a ltad,a ntlai rt . (ha label dtalas
dopl diprrolth ni ai Al' rurata lari htd<eldrr.an dtba,^rah pggr campa.i v.5vr4ttq
\t)
F x{'it.l*g;+s i q:$';*;i1,; -" ,i :t.:ii *1".q!f ias At'lt;,tkaige=iEEi}
'\eD'\
t.*-- I
il Lr i< u I r* s E * ieg-l iin - [, *e ia ersi { :ts,\ r'r t]:r k ta:1 qx {fl i:B
[rs*l^T*-l A, .t
t\tr - \{a (,
w As M.{q 6-6- ft
Cen) Cm" ) ('rcr..l /rr ) 2
ck^) :td /rn'
tt-t4 g,r Aq4b ,.826 O.ADB 186.88 r97,820 s&86
14-rL 2 ><C9,M2= r,BM o,404 LNo,Bg Lo4, Us(; ss,3
llo 'lO \'r-0,942- q,IAg o,9q7 t96,BB 2d,7et s4,U2
(('l
e2.
'"...P5 "'..,
'a:_i
6-*,a-i . -..q,
iPr,.;,r;,.,:qf 'r"+*f-8ft:4;*.,*,ra;.e1i+iir{$:irri''!
3X. Ps.hihynqaq (r'= Po' Wda *abel.
t + o,89
Y" = L249
+ Ptpth (ke&laman) *m r pcgih arn
Po = 2'Yt ?oa . (r) . I, * ( Dep'tln -F ) 7"
z !. 31,22 = .Q.o " 41,)2 1 t,O , 29,7
-?o, = (op,44 : 9l,lA.
* Rfth 4 rn t Pepth 9m
poa,2,o-tr+2.f2 Po. = 2"o.h + 2;E , ilz - 0.E ,7a +Os.Y,'
J,2t,22+ 2^ 2q,? 2.71,22+2-9 . 29{ - o,S.l + O"S.B;74(
. t2l,84h = lt(s,9B" i
+ Dqpth 6 rn # Deplh z m
?o,,. a,o'^[r *2is"h, -l"sY,r+l.SY,' Po" p,o.Xtrs"X -2,trY,,. *9,9.n1,,'
z a. 71,22+ 2,9 29,7 - irS,t*1rS.8r749 z 2. ?t,zz* tS 29j1- r{t. t t rcs,$,Mq
i L, Aa)
= x36,8&. = TYG, UIZ,
* Pe,pth B rn * ?ep+h 9 m
tom * veg*h il m
Po*,* p ,X *2,s "7f.--l,SYot9,sT"' fu,, -- a. ). +2,s.Er - b,9To + &,sY"
2. 31,>Z AgB.2g,7 -tS.ltSrS.$,7.tfl z 2.3L22-IZF, 29,7-0r5"1 +6,5"&749
= Z[U"G-Q 23{",64.
yt
E" :a & ar gtia si r': ii< ai f, ^- L. ii: ; \, e c'$ i q.ris,*" ii i,*. i{ r; ;r: i! r:.{ ari
# ftpth 16 m * ftfth t7 in
= '478,M = ga7.qq-
* Pcpth tB m * Dcpth t9 m
. ggx, G4 - 5@V,?4
? gq:,,u*t = 626,41-,
'rgg'.t
.;' "r
t\]
.L,....i
Fairuitas I'eknik - Universitas Antakusuma
i Jqnic tarnah
20 7n t0 11,8 3,e 1a
tuhan geser urnurn, untuk digunakan pada hitungan daya dukung kondisi keruntuhan
geser lokal. Caranya, seluruh faktor daya dukung dihitung kembali dengan menggunakan
q'dan c', dengan
tgg' = 2Attg (3.16,)
, C'= 2/lC
13.17)
Persamaan.umum untuk daya dukung ultimit pada fondasi memanjang kondisi kerun-
tuhan geser lokal, dinyatakan dalam:
(3.18)
tlu = '/rcNr+poNr'+ 0,5tBN,
dengan Nc; N4', dan Nr'adalah faktor-faktor daya dukung pada keruntuhan geser lokal
(lihat Gambar 3.5 dan Thbel 3.1) yang nilai-nilainya ditentukan dari \', No', Nr'pada
keruntuhan geser umum, yaitu dengan mengambil
140
130
ll0
f=o r00
c5
.,, *)
tt
IU
tIE
o 60
.E
C
.!. 50
o
.T
o lm
l!
10
z8lj:m ,32 34 36 38 40 42 a4 .5
;o 9.,,i, it.r"Sudut gcsck &*iln (0) (deraXrq
\
Gamber 928 HubtngannltaiN, t\, ry,danq.
dasi pada pasir terendam turun I inci, dapat diestimasi dentan menggunakan Gambar
3.29. Caranya: iika nilai banding D/B d,ari fondasinya kecil, nilai-nilai 4o dari Gambar 3.29,
harus direduksi setengahnya. Sebaliknya, iika nilai D/B mendekati 1, nilai q;pada Gamber
3.29, harus direduksi sepertiganya, karena tanah sekitar fondasinya mengurangi kenaikan
besarnyapennrunan (Terzaghi dan Peck, 1948).
Terzaghi dan Peck menyarankan bahwa untuk fondasi rakit yang kaku dan fondasi
sumuran, karena sifatnya yang kaku, penuiunan total dan penurunan tak seragam akan
lebih kecil daripada penurunan fondasi telapak atau fondasi memaniang. Untuk itu, nilai-
nilai go yang diperoleh dari Gambar 3.29 dapat dikalikan 2 jika digunakan pada perancang-
an fondasi rakit yang besar dan fondasi sumuran yang dalam, di atas tanah pasir kering.
Untuk pasir yang terendam air, nilai yang sama seperti pada Gambar 3.29 dapat diguna-
kan.
Meyerhof (19tt5), menyatakan bahwa prosedur untuk menentukan 4, dengan cara yang
diberikan oleh Terzaghi tersebut terlalu hati-hati. Dinyatakan bahwa tidak diperlukan
reduksi qu akibatpengaruh air tanah, karena 4, sudah direfleksikan dari hasil penguiian
SPT. Dan selaniutnya, nilai 4o Gambar 3.29 dapat dinaikkan sampai 50o/o. Usulan Meyerhof
ini telah disetuiui oleh D'Appolonia dkk. (1%8).
Pelaksanaan penguiian SPT untuk penentuan ilrya ilukung iliizinlun (4,) dilakukan de-
ngan lebih dulu mengestimasi secara kasar lebar fondasi (B) yang terbesar dari bangun-
annya. Terzaghi dan Peck (19tt8) menyarankan pengukuran nilai N dilakukan pada interval
(relative density\ dan metode pemasangan tiang. Gambar 2.15s dan 2.15b
menunjukkan sifat khusus kurva beban penetrasi tiang hasil pengamatan
Vesic tersebut Vesic juga menunjukkan bahwa nilai banding tahanan ujung,
satuan terhadap gesek dinding satuan (flfi), untuk tiang di dalam tanah pasir
homogen, tidak tergantung dari ukuran tiang tapi merupakan fungsi dari
kerapatan relatif (D,) pasir, serta cara pemasangan tiangnya.
_ 3ldlafrtd.L!r."(d.!Fl
$rilnlrrtddrn,
"(hrrF)
Grmbrr 2.14 Hubungan l/. dan g (Bcrczantscv. 196l).
t0 TEKNIK FONDAST II
Kt= KoltSu f4= f,o'
dengan &' adalah (; yang telah berubah gnya akibat pemadatan oleh
pemancingan. Nilai l(4 tersebut berkisar diantara 0,6 - lr5 (Bowles,l98l).
Nilai-nilai lebih rendah digun*an untuk tanalr-tanah pasir berlanau atau
anah kelanauan dan pasir halus. Tavenas (1971), &ri pengujian tiang kayu,
beton dan baja yang terleuk pada anah granuler mendapatkan nilai Ii7 sekitar
0J untuk tiang baja sampai 0,7 untuk tiang beton pracetak. Mansur dan
Hunter (1970), dari beberapa pengujian tiang baja H, tiang pipa baja, dan
tiang beton mendapatkan nilai l(a seperti pada Trbel 2.1.
Tabl 2.1 Nild Kduntuk tiang @a taruh gramler (ltosur dm Huner,
t970)
Bahan tiang Kt
Tiang baja H 1,4 - l,g
Tiang pi,pa baja 1,0 - 1,3
Tiang beton pracetak l,4s - t,6
Uji tarik tiang (t tiang) untuk seluruh tipc tiang 0,4 -0,9
hri nilai-nilai dalam tabel tersebut, KTtg 6 rkan berkisar diantara 0J untuk
pasir longgardan I untuk pasir padat
Brom (1965b) menyarankan hubungan ffTdengan tipe bahan tiang un-
tuk tiang di dalam anah granuler, seperti yang ditunjukkan dalam Tabcl2.2.
Tabl 2.2 Nilai h untu* tiory @a tamh graruler n eturut Erom (l g65b)
K,t
Bahan tiang
Pasir tak padat Pasir padat
Bqia 0,50 1,00
Beton ro0 2,00
Kaw 1,50 4,00
Dalam menghitung tahanan gesek ultimit cara Brom i Q., * 2A" po'Ks tg 6,
nilai-nihi K6dan 6 diambilkan dari Tabel2.2 sampai Tabel 2.4.
Kulhawy dkk. (1983) memberikan nilai-nilai khusus sudut gesek antara
dinding tiang dan tanah, seperti ditunjukkan dalam Trbel 2.5. Pada pasir
jenuh padat nilai 6/9 yang maksimum dapat diambil pada tabel tcrsebut,
sedang pada tanah granuler kering longgar pada nilai minimumnya. Tiang-
tiang b4ia yang tidak dilindungi cat, seperti pipa dan tiang baja, mempunyai
619 dianara baja licin dan kasar.
TEXMT trONDASI TI
T&l 2. l8 b Nilai-nilai rtuauk tatuh g*ailer ft = A)
Kerapatan relatif (D,) Tak padat Sedang Padat
Interval nilai / 100 -300 JUU. luuo -
1000 2m0
Nilai,{ dipakai 200 600 I s00
tt6 pssrr kermg atau lembab
(TerzaehiXkN/m3) 2425 7273 r9400
,ri pasir tereldam air (l(Nffi-)
Terzaghi t386 4850 t1779
Reese dkk. 5300 r6300 34000
Tabel 2.20 Kriteria tiang ka*u dot tiang tidak *aku untuk tiang ujwg bebas
(Tomlinson, 1977)