Anda di halaman 1dari 7

iii

DAFTAR ISI

KATA SAMBUTAN .............................................................................................. i

DAFTAR ISI ....................................................................................................... iii

DAFTAR GAMBAR.......................................................................................... viii

DAFTAR TABEL............................................................................................... xii

PENDAHULUAN................................................................................................. 1

A. Latar Belakang..............................................................................................1

B. Tujuan Pembelajaran....................................................................................1

C. Peta Kompetensi ..........................................................................................2

D. Ruang Lingkup..............................................................................................2

E. Saran Cara Penggunaan Modul....................................................................2

KEGIATAN PEMBELAJARAN 1 : SISTIM KONTROL INDUSTRI...................... 5

A. Tujuan...........................................................................................................5

B. Indikator Pencapaian Kompetensi.................................................................5

C. Uraian Materi ................................................................................................5

1.1 Pengertian Kontrol ........................................................................................5

D. Aktifitas Pembelajaran ................................................................................19

E. Latihan/Tugas.............................................................................................19

F. Rangkuman ................................................................................................19

G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ..................................................................20

H. Kunci Jawaban ...........................................................................................21

KEGIATAN PEMBELAJARAN 2 : PERMODELAN SISTEM KELISTRIKAN.... 23

A. Tujuan Pembelajaran..................................................................................23

B. Indikator Pencapaian Kompetensi...............................................................23


C. Uraian Materi ..............................................................................................23

2.1 Permodelan Elemen Resistor .....................................................................24

2.2 Permodelan Elemen Kapasitor....................................................................25

2.3 Permodelan Elemen Induktor......................................................................27

2.4 Permodelan Elemen Resistor dan Kapasitor...............................................29

D. Aktifitas Pembelajaran ................................................................................32

E. Latihan/Tugas.............................................................................................33

F. Rangkuman ................................................................................................33

G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ..................................................................33

H. Kunci Jawaban ...........................................................................................34

iv

KEGIATAN PEMBELAJARAN 3 : PERMODELAN SISTEM MEKANIK........... 35

A. Tujuan Pembelajaran..................................................................................35

B. Indikator Pencapaian Kompetensi...............................................................35

C. Uraian Materi ..............................................................................................35

3.1 Permodelan Elemen Inersia........................................................................36

3.2 Permodelan Elemen Pegas ........................................................................37

3.3 Persamaan Elemen Redaman Translasi.....................................................39

3.4 Permodelan Elemen Pegas dan Redaman .................................................42

3.5 Permodelan Elemen Massa, Pegas dan Redaman .....................................43

D. Aktifitas Pembelajaran ................................................................................45

E. Latihan/Tugas .............................................................................................45

F. Rangkuman ................................................................................................45

G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ..................................................................46

H. Kunci Jawaban ...........................................................................................47


KEGIATAN PEMBELAJARAN 4 : PERMODELAN SISTEM MOTOR DC ........ 49

A. Tujuan Pembelajaran..................................................................................49

B. Indikator Pencapaian Kompetensi...............................................................49

C. Uraian Materi ..............................................................................................49

4.1 Permodelan Sistem Motor DC Kontrol Medan.............................................49

4.2 Permodelan Sistem Motor DC Kontrol Armatur...........................................51

4.3 Permodelan Putaran Sistem Motor DC .......................................................53

4.4 Permodelan Posisi Sistem Motor DC ..........................................................55

4.5 Persamaan Posisi Sistem Motor DC ...........................................................56

D. Aktifitas Pembelajaran ................................................................................57

E. Latihan/Tugas .............................................................................................58

F. Rangkuman ................................................................................................58

G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ..................................................................58

H. Kunci Jawaban ...........................................................................................59

KEGIATAN PEMBELAJARAN 5 : KOMPONEN-KOMPONEN KONTROL ...... 61

A. Tujuan Pembelajaran..................................................................................61

B. Indikator Pencapaian Kompetensi...............................................................61

C. Uraian Materi ..............................................................................................61

5.1. Baterai ........................................................................................................61

5.2. Sekering .....................................................................................................62

5.3. Tombol........................................................................................................62

5.4. Keypad .......................................................................................................64

5.5. Sakelar .......................................................................................................65

5.6. Rotary Encoder...........................................................................................68


5.7. Relai ...........................................................................................................69

5.8. Potensiometer.............................................................................................69

5.9. Power Supply..............................................................................................70

5.10. Eletromagnet .......................................................................................72

5.11. Selenoid ..............................................................................................72

5.12. Motor...................................................................................................73

5.13. LED .....................................................................................................76

5.14. Buzzer.................................................................................................78

D. Aktifitas Pembelajaran ................................................................................78

E. Latihan/Tugas.............................................................................................79

F. Rangkuman ................................................................................................79

G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ..................................................................80

H. Kunci Jawaban ...........................................................................................81

KEGIATAN PEMBELAJARAN 6 : PEMOGRAMAN MIKROKONTROLER...... 83

A. Tujuan Pembelajaran..................................................................................83

B. Indikator Pencapaian Kompetensi...............................................................83

C. Uraian Materi ..............................................................................................83

6.1 Tipe Data ....................................................................................................84

6.2 Variabel ......................................................................................................85

6.3 Konstanta ...................................................................................................86

6.4 Alias............................................................................................................87

6.5 Array atau Larik ..........................................................................................87

6.6 Operator Matematika dan Logika................................................................87

6.7 Operasi Bersyarat.......................................................................................88

6.8 Operasi Pengulangan .................................................................................89


6.9 Lompatan Proses........................................................................................90

6.10 Membuat Program Mikrokontroller ..........................................................91

6.11 Mensimulasikan Program Mikrokontroller................................................94

6.12 Memprogram Mikrokontroller...................................................................96

D. Aktifitas Pembelajaran ................................................................................99

vi

E. Latihan/Tugas .............................................................................................99

F. Rangkuman ..............................................................................................101

G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ................................................................101

H. Kunci Jawaban .........................................................................................102

KEGIATAN PEMBELAJARAN 7 : APLIKASI PEMROGRAMAN

MIKROKONTROLLER.................................................................................... 103

A. Tujuan Pembelajaran................................................................................103

B. Indikator Pencapaian Kompetensi.............................................................103

C. Uraian Materi ............................................................................................104

7.1 Sakelar LED..............................................................................................104

7.2 Deretan LED.............................................................................................105

7.3 Lampu Lalu Lintas.....................................................................................106

7.4 Analog To Digital Convertion (ADC)..........................................................108

7.5 Liquid Crystal Display (LCD) .....................................................................110

7.6 Komunikasi Data Serial USART................................................................112

7.7 Pulse Wide Modulation (PWM) .................................................................113

D. Aktifitas Pembelajaran ..............................................................................114

E. Latihan/Tugas ...........................................................................................115

F. Rangkuman ..............................................................................................115
G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ................................................................116

H. Kunci Jawaban .........................................................................................117

KEGIATAN PEMBELAJARAN 8 : PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLER

(PLC)............................................................................................................... 119

A. Tujuan Pembelajaran................................................................................119

B. Indikator Pencapaian Kompetensi.............................................................119

C. Uraian Materi ............................................................................................119

8.1 Pendahuluan PLC.....................................................................................119

8.2 Zelio Soft...................................................................................................126

8.3 Program dalam Bahasa Ladder ................................................................129

D. Aktifitas Pembelajaran ..............................................................................133

E. Latihan/Tugas : .........................................................................................133

F. Rangkuman ..............................................................................................134

G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ................................................................135

H. Kunci Jawaban .........................................................................................136

KEGIATAN PEMBELAJARAN 9 : PEMOGRAMAN ZELIO SOFT 2 .............. 137

A. Tujuan Pembelajaran................................................................................ 137

B. Indikator Pencapaian Kompetensi............................................................. 137

C. Uraian Materi ............................................................................................ 137

9.1 Fungsi-fungsi Program Bahasa Ladder..................................................... 137

9.2 Blok Fungsi............................................................................................... 139

D. Aktifitas Pembelajaran .............................................................................. 146

E. Latihan/Tugas : ......................................................................................... 146

F. Rangkuman .............................................................................................. 146

G. Umpan Balik dan Tindak Lanjut ................................................................ 147


H. Kunci Jawaban ......................................................................................... 148

PENUTUP ....................................................................................................... 151

A. Kesimpulan............................................................................................... 151

B. Tindak Lanjut ............................................................................................ 152

C. Evaluasi.................................................................................................... 152

D. Kunci Jawaban ......................................................................................... 155

DAFTAR PUSTAKA........................................................................................ 161

Anda mungkin juga menyukai