LIMIT FUNGSI ALJABAR

Limit fungsi aljabar

LIMIT FUNGSI:

Mendekati hampir, sedikit lagi,

atau
harga batas

Hal.: 2 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit fungsi aljabar

Limit fungsi:
Suatu limit f(x) dikatakan
mendekati a
{f(x) a} sebagai suatu limit.
Bila x mendekati a {x a}
Dinotasikan
Lim f(x) = a
x a

Hal.: 3 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

Langkat-langkah mengerjakan limit fungsi

(supaya bentuk tak tentu dapat dihindari)
adalah ….
1. Subtitusi langsung.
2. Faktorisasi.
3. Mengalikan dengan bilangan sekawan.
4. Membagi dengan variabel pangkat
tertinggi.

Hal.: 4 LIMIT FUNGSI Adaptif

 LIMIT FUNGSI ALJABAR

Berapa teorema limit:

Bila Lim f(x) = A dan Lim g(x) = B

x a x a
Maka
1. Lim [k.f(x)] = k Lim f(x)
x a x a
= k. A
2. Lim [f(x)+g(x)] = Lim f(x) + Lim g(x)
x a x a x a
=A+B

Hal.: 5 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit fungsi aljabar

3. Lim {f(x) x g(x)}

x a x a
= Lim f(x) x Lim g(x)
x a x a
=AxB

 f ( x)  Lim f ( x) A
 g ( x)   
x a
4. Lim
x a   Lim g ( x) B
xa

Hal.: 6 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit fungsi aljabar

5. n
 
Lim  f ( x)   Lim f ( x)  A
n n

x a  x a 
6.
n n n
Lim f ( x)  Lim f ( x) 
x a x a
A

Hal.: 7 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

Soal latihan:
1. Nilai dari Lim 3x adalah….
x 2

a. 1
b. 2
c. 3
d. 4
e. 6

Hal.: 8 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

Pembahasan 1:

Lim 3x = 3(2)
x 2
=6
Pembahasan 2:

Lim 3x = 3 Lim X
x 2 x 2

= 3(2) = 6

Hal.: 9 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

Jawab:
1. Nilai dari Lim 3x adalah….
x 2

a. 1
b. 2
c. 3
d. 4
e. 6

Hal.: 10 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

2. Nilai dari Lim (2x+4) adalah….

x 2

a. -2
b. 2
c. 4
d. 6
e. 8

Hal.: 11 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

Pembahasan:
Lim (2x+4) = 2(2) + 4
x 2
=4+4
=8

Hal.: 12 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

3. Nilai dari Lim [6x-2x] adalah….

x 3

a. -6
b. 8
c. 12
d. 14
e. 16

Hal.: 13 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

Pembahasan 1:
Lim [6x-2x] = Lim 4x = 4(3) = 12
X 3 x 3

Pembahasan 2:
Lim [6x-2x] = Lim 6x – Lim 2x
X 3 x 3 x 3

= 6(3) – 2(3)
= 18 – 6 = 12

Hal.: 14 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Limit fungsi bentuk

Jika f(x) = (x-a).h(x)

g(x) = (x-a).k(x)
Maka:
f ( x) ( x  a).h( x)
Lim  Lim
xa g ( x) x  a ( x  a ).k ( x )

h( x ) h( a )
 Lim
x a

k ( x) k ( a )

Hal.: 15 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Limit Fungsi Bentuk ~

~
Jika diketahui limit tak hingga (~)
Sebagai berikut:
n 1
ax  bx  ...  c
n

Lim m 1
R
x ~ px  qx  ...  r
m

Maka:
1. R= 0 jika n<m
2. R= a jika n=m
3. R= ~ jika n>m
Hal.: 16 LIMIT FUNGSI Adaptif
LIMIT FUNGSI ALJABAR

Limit Fungsi Bentuk (~ - ~)

 
a.
Lim ax  b  px  q  R
x~
1. R= ~ jika a>p
2. R= 0 jika a=p
3. R= -~ jika a<p

Hal.: 17 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

b.
Lim
~
x
 ax 2
 bx  c  
px 2  qx  r  R

1. R= ~ jika a>p
bq
2. R jika a=p
2 a
3. R= -~ jika a<p

Hal.: 18 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Soal latihan:
4. Nilai dari x  3x  4 x
4 2

Lim
x0 2 x 3
 x 2
 2x
adalah….

1
a. 3 d. 
2
b. 2
c. 1 e. -2

Hal.: 19 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Pembahasan:

x  3x  4 x
4 2

Lim
x 0 2x  x  2x
3 2

0  3.0  4.0 0
4 2
 
2.0  0  2.0 0
3 2

Jika 0 didistribusikan menghasilkan ~

(bukan solusi) sehingga soal diselesaikan dengan
cara faktorisasi

Hal.: 20 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR
Maka:
x  3x  4 x
4 2

Lim x 0 2x  x  2x
3 2

 Lim
 x x 3  3x  4 

x 0 x 2x  x  2
2

x  3x  43
 Lim
x 0 2x  x  2
2

004 4
   2
002 2

Hal.: 21 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Soal latihan:
4. Nilai dari x 4  3x 2  4 x
Lim
x 0 2 x 3
 x 2
 2x
adalah….

1
a. 3 d. 
2
b. 2
c. 1 e. -2

Hal.: 22 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

5. Nilai dari x2  4
Lim
x 2 x 2
 x6
adalah….

a. 1 2
d.
4 5
b.
5 e.  1
3
c.
5

Hal.: 23 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Pembahasan:
x 4
2

Lim
x 2 x  x6
2

( x  2)( x  2)
 Lim
x 2 ( x  2)( x  3)
x2 22 4
 Lim
x 2

x3 23 5


Hal.: 24 LIMIT FUNGSI Adaptif

 LIMIT FUNGSI ALJABAR

5. Nilai dari x 4 2

Lim
x 2 x  x6
2

adalah….
a. 1 2
d.
4 5
b.
5 e.  1
3
c.
5

Hal.: 25 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

6. Nilai dari 4 x  3x  6
2

Lim
x~ 2 x  8x  1
2

adalah ….

a. -6 d. 16
b. 2 e. 32
c. 10

Hal.: 26 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Pembahasan 1:
4 x  3x  6
2

Lim
x~ 2 x  8x  1
2

2
4x 3x 6 3 6
2
 2  2 4  2
 x2 x x  x x
2x 8x 1 8 1
2
 2  2 2  2
x x x x x

Hal.: 27 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Pembahasan 1:
3 6
4  2
~ ~ 400
 
8 1
2  2 2  0  0
~ ~
4
 2
2

Hal.: 28 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALBAJAR

Pembahasan 2:

4 x 2  3x  6
Lim
x~ 2 x 2
 8x  1
Perhatikan bahwa pangkat diatas sama
dengan pangkat bawah sehingga p = q
(p dibagi q)

p 4
L  2
q 2
Hal.: 29 LIMIT FUNGSI Adaptif
LIMIT FUNGSI ALJABAR

6. Nilai dari 4 x  3x  6
2

Lim
x ~ 2 x 2
 8x  1
adalah ….

a. -6 d. 16
b. 2 e. 32
c. 10

Hal.: 30 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

7. Nilai dari
Lim { 4 x  2 x  6  4 x  2 x  1}
2 2

x~
adalah….

a. -3 d. 0
b. -2 e. 1
c. -1

Hal.: 31 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Pembahasan:

bq 22 4
R  
2 a 2 4 2.2
4
  1
4

Hal.: 32 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

7. Nilai dari

Lim { 4 x  2 x  6  4 x  2 x  1}
2 2

~ x

adalah….

a. -3 d. 0
b. -2 e. 1
c. -1

Hal.: 33 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit fungsi sljabar

8. Nilai dari (8 x  2) 2

Lim
x  ~ ( 4 x  1)
2
adalah….

a. -4 d. 4
b. 0 e. 8
c. 2

Hal.: 34 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

Pembahasan:

(8 x  2)2 64 x 2  32 x  4
Lim  Lim
x ~ ( 4 x  1) 2 x ~ 16 x 2  8 x  1

64
 4
16

Hal.: 35 LIMIT FUNGSI Adaptif

 LIMIT FUNGSI ALJABAR

8. Nilai dari
(8 x  2) 2
Lim
x  ~ ( 4 x  1)
2

adalah….

a. -4 d. 4
b. 0 e. 8
c. 2

Hal.: 36 LIMIT FUNGSI Adaptif

LIMIT FUNGSI ALJABAR

9. Nilai dari x x 2

Lim
x o x  2 x
2

adalah….

a. -~ d. 0
b. -2
1 1
c.  e.
2 2

Hal.: 37 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit fungsi aljabar

Pembahasan:

x x 2
x( x  1)
Lim  Lim
x 0 x  2x
2
x 0 x( x  2)

x 1 0 1 1
 Lim  
x0 x  2 02 2

Hal.: 38 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit fungsi aljabar

x2  x
9. Nilai dari Lim 2
x o x  2 x

adalah….

a. -~ d. 0
b. -2
1 1
c. e. 2
2

Hal.: 39 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar
10. Nilai dari 6x  4x  2x 1
2 2

Lim
x  ~ 3x  2 x  5 x  2
4 3

adalah….
1
a.  d. 2
2

b. 0 e. 3
1
c. 2

Hal.: 40 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

Pembahasan:

6x  4x  2x 1
2 2

Lim
x  ~ 3x  2 x  5 x  2
4 3

Perhatikan
Pangkat tertinggi diatas 3
Pangkat tertinggi dibawah 4
Jadi n < m
Nilai R = 0

Hal.: 41 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

10. Nilai dari 6x  4x  2x 1

2 2

Lim
x ~ 3 x  2 x  5 x  2
4 3

adalah….

1
a.  d. 2
2
b. 0 e. 3
1
c. 2

Hal.: 42 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

11. Nilai dari 2 x  5 x  12

2

Lim
x 4 3 x  13x  4
2

adalah….
5 12
a. d.
13 13
8 14
b. e.
13 13
11
c.
13

Hal.: 43 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit fungsi aljabar
Pembahasan:
2 x 2  5 x  12
Lim
x 4 3 x 2
 13x  4
(2 x  3)( x  4)
Lim
x  4 (3 x  1)( x  4)
2 x  3 2(4)  3
Lim 
x 4 3 x  1 3(4)  1
 11 11
 
 13 13
Hal.: 44 LIMIT FUNGSI Adaptif
 Limit fungsi aljabar

12. Nilai dari 2 x  4 x  10

2

Lim
x~ 4x  7
2

adalah….
1
a. d. -1
2

b. 0 e. -6

c. 
1
2

Hal.: 45 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit fungsi aljabar

Pembahasan: 2 x 2  4 x  10
Lim
x~ 4 x 2
7
Pangkat diatas = Pangkat dibawah
Maka

2 1

4 2

Hal.: 46 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit fungsi aljabar

12. Nilai dari 2 x  4 x  10

2

Lim
x~ 4 x 2
7
adalah….

a. 1 d. -1
2
b. 0 e. -6

c.  1
2

Hal.: 47 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit Fungsi Trigonometri

1. Bentuk lim f(x) = f(a)

x a
Contoh :
Tentukan nilai lim sin 2x.

x
4

Jawab :
 
Lim sin 2x = sin 2   = sin 2 =1
x
 4
4

Hal.: 48 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit Fungsi Trigonometri
f x 
2. Bentuk lim , dengan f(a) = 0 dan g(a) = 0
x  a g x 

Ingat !!!
Contoh : sin 2 x
Tentukan nilai dari : lim sin 2x  2 sin x cos x

x
2
cos x
Jawab : cos 2 x  1  2 sin 2 x

sin 2 x 2 sin x cos x 

lim  lim  lim 2 sin x  2 sin  2.1  2
 cos x  cos x  2
x x x
4 4 4

Hal.: 49 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit Fungsi Trigonometri
3. Bentuk lim tan x atau lim
sin x
x 0 x x 0 x

Catatan :
sin x x
1. lim  lim 1
x 0 x x  0 sin x

tan x x
2. lim  lim 1
x  0 x x  0 tan x

Secara umum
sin ax a tan ax a tan ax a
lim  , lim  , lim 
x 0 bx b x 0 bx b x 0 sin ax b

Hal.: 50 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit Fungsi Trigonometri
Contoh 1 :
Tentukan nilai limit fungsi trigonometri berikut!
sin 8 x tan 3 x 1  cos 2 x
a. lim b. lim c. lim
x 0 2x x0 sin 4 x x 0 x2
Jawab :
sin 8 x sin 8 x 8
a. Lim  lim .  1.4  4
x0 2x x 0 8x 2
tan 3x tan 3x 4 x 3
b. lim  lim . .
x0 sin 4 x x0 3x sin 4 x 4

3 3
 1 .1 . 
4 4

Hal.: 51 LIMIT FUNGSI Adaptif

 Limit Fungsi Trigonometri
1  cos 2 x 1  (1  2 sin 2 x)
c. lim 2
 lim
x0 x x0 x2
2 sin 2 x
 lim
x0 x2
2
 sin x 
 lim 2. 
x 0
 x 
2
 sin x 
 2. lim 
 x0 x 
 2.12  2

Hal.: 52 LIMIT FUNGSI Adaptif

Limit Fungsi Trigonometri

Contoh 2 :
cos 2 x  1
Tentukan nilai dari lim
x sin x

Jawab :
cos 2 x  1 (1  2 sin 2 x)  1  2 sin 2 x
lim  lim  lim
x sin x x  sin x x sin x

 lim (2 sin x)  2 sin   2.0  0

x

Hal.: 53 LIMIT FUNGSI Adaptif

Hal.: 54 LIMIT FUNGSI Adaptif