Diagram

SISTEM EKOLOGI

1 Konsep ekologi dan ekosistem

TAJU 2 Rantaian dan siratan makanan

K- 3 Kitar nutrien
TAJU
4 Sistem ekologi dan manusia
K
UTA 5 Latihan

MA
1. KONSEP

Ekologi dan
ekosistem
 1. Konsep ekologi dan ekosistem

konsep

ekologi ekosistem

Kajian ruang habitat hidupan Ruang alam yang mempunyai

mengenai saling hubungan antara komponen biotik dan abiotik yang
organisma dengan persekitaran saling berinteraksi dan bergantung
fizikal
 Sebaran dan
percambahan
organisma

Kehidupan
KAJIAN dan Sebaran
penyesuaian biodiversiti
EKOLOGI organisma
Unsur tenaga
dan pergerakan
bahan
 KONSEP EKOSISTEM

Saling
bergantung

ABIOTI Saling berinteraksi

Saling memerlukan BIOTIK
K Saling mempengaruhi
2.KOMPONEN EKOSISTEM
Terdapat dua
KOMPONEN @ UNSUR
dalam EKOSISTEM

Biotik Abiotik

Benda Bukan Hidup :

Organisma hidup :
Cahaya matahari
Tumbuhan ( Autotrof)
Tanah
Haiwan (Heterotrof )
Air
Manusia (Heterotrof )
udara
2.1 KOMPONEN BIOTIK EKOSISTEM

KOMPONEN
BIOTIK

Ciri dan fungsi

organisma hidupan
 Ciri 1 : terdapat dua kumpulan
biotik
Kumpulan
Autotrof Komponen
(Dapat tenaga PENGELUAR -
dari bukan tumbuhan
2
kompone hidup )
n Biotik Kumpulan
Komponen
Heterotrof
PENGGUNA
( dapat tenaga
- haiwan dan
dari sumber
manusia
hidupan )
 HETEROTROF (PENGGUNA)

AUTOTROF (PENGELUAR)
 Ciri 2 : Saling berinteraksi dan saling bergantung
antara unsur dalam komponen Biotik

Kumpulan
Autotrof Komponen
(Dapat tenaga PENGELUAR -

Saling bergantung
dari bukan tumbuhan
2
kompone hidup )
n Biotik Kumpulan Komponen
Heterotrof PENGGUNA
( dapat tenaga - haiwan dan
dari sumber
hidupan ) manusia
2.1 Saling berinteraksi dan saling bergantung
antara unsur dalam komponen Biotik

BIOTIK Interaksi / saling bergantung

tumbuhan Habitat HAIWAN

Rantaian makanan, TUMBUHA

haiwan pendebungaan N
HAIWAN &
bakteria pereputan TUMBUHAN

manusia Pemakanan, tenaga haiwan

 2.2 Saling berinteraksi dan saling bergantung
antara unsur dalam komponen Abiotik

ABIOTIK Interaksi / saling bergantung

Kitaran hidrologi, air

tanah tanah
air

Sejatan, kelembapan
air udara
udara

Cahaya Suhu, serapan haba,

tanah
matahari albedo

Tekanan udara, ribut,

udara angin
udara
Ciri 3 : Unsur-unsur hidupan dalam komponen biotik
hidup secara berkumpulan (populasi) sehingga
membentuk KOMUNITI yang besar dalam satu ruang
ekosistem

Bermula
Membentuk Membentuk
dengan
populasi Komuniti
Spesis

Populasi harimau,
Harimau belang
haiwan lain, pelbagai
Spesis harimau Harimau kumbang
tumbuhan hidup
Harimau bintang
dalam satu ruang
Harimau akar
ekosistem yang sama
 Unsur-unsur hidupan dalam komponen biotik hidup
secara berkumpulan (populasi) sehingga membentuk
KOMUNITI yang besar dalam satu ruang ekosistem

Bermula
Membentuk Membentuk
dengan
populasi Komuniti
Spesis

Populasi rotan dan

Rotan manau
tumbuhan lain,
Rotan tanah
Pokok rotan pelbagai haiwan
Rotan merah
hidup dalam satu
Rotan minyak
ruang ekosistem yang
sama
Komuniti tumbuhan dalam hutan khatulistiwa

Pokok rotan bersama

pokok-pokok yang lain
membentuk komuniti
hutan khatulistiwa
KOMUNITI BIOTIK dalam ruang ekosistem
hutan hujan khatulistiwa
 KOMUNITI
BIOTIK dalam
ruang ekosistem
hutan pokok tirus
( konifer )
2.2 KOMPONEN ABIOTIK

KOMPONEN
ABIOTIK

Ciri dan Fungsi

komponen abiotik
dalam ekosistem
 Ciri kompanen Abiotik

Gas dan wap

udara
air
3 unsur

Saling bergantung
Pelarut dan
utama air pengalir
Abiotik
Garam galian,
tanah
kimia organik
 1. Udara
Cahaya Tenaga, sinar X,
matahari Gamma, UV
Serap haba
Wap air
Menyederhana suhu

UDARA Bahan pepejal Serap dan serak haba

Pelbagai jenis Pernafasan,

gas pembakaran

angin Sejatan, sejatpeluhan,

 2. Tanah

menjadi mata air,

Air tanah
sumber air tumbuhan

Mineral Fosforus, naterium,

phosfate, nitrogen,
(nutrien ) karbon
TANAH
Bahan
Ferum, timah, tembaga,
galian

haba Suhu
 3. Air

Sungai, paya, Air tawar, habitat, air

tasik bersih ,

Air masin, sumber

laut garam, habitat

Air bawah Air tawar, air untuk

Air tanah tumbuhan, mata air

hujan Punca utama air dunia

Glasier,
Air tawar pejal,
salji
 3. FUNGSI EKOSISTEM

2 fungsi ekosistem

Mewujudkan Mewujudkan
aliran tenaga kitar nutrien

Iaitu proses pemindahan tenaga Iaitu proses peredaran unsur-

dari satu unsur kepada satu unsur unsur kimia dari udara kepada
dalam sesebuah ekosistem biotik dan abiotik dan kembali
semula ke udara
 3.1 Fungsi mewujudkan aliran tenaga – aliran
tenaga matahari kepada biotik dan abiotik

Tenaga
matahari

Kepada kompanen Biotik :

Kepada kompanen Abiotik :
• tumbuhan - fotosintisis
• batuan – proses luluhawa
• haiwan – melalui pemakanan
• air – sejatan, sejatpeluhan
• manusia – melalui pemakanan
• udara – haba, elektomagnetik
 3.2 Fungsi mewujudkan kitar nutrien

KITAR NUTRIEN :
Aliran berterusan unsur kimia dan gas
( oksigen, nitrogen, karbon ) dalam
sesebuah ekosistem.

Kepada komponen Abiotik :

Kepada komponen Biotik : • mengimbangi kandungan kimia
• untuk pernafasan dan gas dalam udara
• proses membuat makanan • proses pengembalian semula
nutrien tanah
 4. JENIS-JENIS EKOSISTEM

Jenis-jenis ekosistem

Ekosistem Ekosistem
daratan akuatik

Iaitu ekosistem hutan yang terdiri Iaitu ekosistem kawasan berair

daripada hutan di tanah pamah atau air bertakung seperti paya,
dan hutan tanah tinggi tasik, sungai, laut, kolam
 4.1. Ekosistem daratan

Ekosistem daratan
di Tropika Lembab

Hutan hujan tropika di Hutan gunung di tanah

tanah pamah tinggi

mempunyai komponen abiotik Mempunyai komponen abiotik

dan biotik yang saling dan biotiknya yang saling
berinterakasi dan bergantung berinteraksi dan bergantung
mencapai keseimbangan mencapai keseimbangan
ekosistemnya ekosistemnya
Ciri hutan khatulistiwa

Pelbagai sepsis pokok

memanjat, menjalar,
menumpang, saka

Pelbagai sepsis haiwan

herbivor, karnivor,
omnibor

Empat lapis hutan –

merebut cahaya matahari
Mengapa biotiknya adalah hutan hujan
khatulistiwa ?

Kerana abiotiknya :
1) Iklim khatulistiwa yg panas lembap
2) Min suhu (bahangan suria ) 27°C
3) Hujan lebat sepanjang tahun dengan min
2032mm
4) Tanah lembap (laterit, aluvium, bris)
Mengapa biotiknya adalah haiwan pelbagai
spesis ?

Kerana :
1) Hutan khatulistiwa yang tebal –
4 lapisan
2) Pelbagai jenis rantaian
makanan wujud dalam hutan
tersebut
3) Sifat iklim khatulistiwa
( suhu, hujan,
kelembapan )
 4.2. Ekosistem Akuatik

Ekosistem Akuatik

Tasik / kolam / paya air

tawar/ laut Paya bakau

Ciri-ciri abiotik dan biotik yang Ciri-ciri abiotik dan biotiknya

saling berinterakasi dan yang saling berinteraksi dan
bergantung mencapai bergantung mencapai
keseimbangan ekosistemnya keseimbangan ekosistemnya
 Sebuah ekosistem kolam
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem kolam
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem paya bakau
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem tasik
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem tasik
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem tasik
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem paya bakau

Abioti
biotik
k
 Sebuah ekosistem paya bakau
Abioti
biotik k
Biotik paya bakau
Biotik paya bakau

Abioti
k
 4.
KONSEP SALING
BERINTERAKSI DAN SALING
BERGANTUNG DALAM
EKOSISTEM
1. Saling bergantung antara Abiotik-
Biotik

2. Saling bergantung antara unsur

dalam kompanen Abiotik

3. Salng bergantung antara unsur dalam

kompanen Biotik
KONSEP SALING BERINTERAKSI
DAN SALING BERGANTUNG
1.
kompanen EKOSISTEM ANTARA
kompanen
2. ANTARA
Biotik Abiotik
UNSUR
DALAM
Benda Bukan Hidup : kompanen
Organisma hidup :
Cahaya matahari
Tumbuhan ( Autotrof)
Tanah
Haiwan (Heterotrof )
Air
Manusia (Heterotrof )
udara
1. Saling berinteraksi dan saling bergantung
antara kompanen Abiotik - Biotik

Udara (O2) untuk pernafasan

A Tanah , mineral untuk nutrien
B
I Tenaga matahari - fotosintisis
O Udara (gas Co2 ) - pernafasan biotik
T
Udara ( suhu ) - pertumbuhan
I
k Air - pencernaan makanan

Air untuk habitat akuatik

 BIOTIK:
tumbuhan

ABIOTIK:
Tanah ,
mineral untuk
nutrien
tumbuhan
 Tenaga
matahari -
fotosintisis
2. Saling berinteraksi dan saling bergantung
antara kompanen Biotik - Abiotik

Pereputan organik – kitar nutrien

Hutan - suhu , kelembapan udara B

I
Abiotik Perpeluhan – proses sejatpeluhan O
Manusia melakukan Pertanian, T
penternakan - nutrien, pengairan I
Haiwan, Tumbuhan – luluhawa k
tanih
Haiwan, Tumbuhan
– luluhawa tanih
sejatpeluhan
 Aktiviti Pelajar :
1. Kenal pasti unsur biotik yang ada dalam
hutan hujan tropika
2. Kenal pasti unsur abiotik yang ada dalam
hutan hujan tropika
3. Tunjukkan saling kaitan antara :
a) kompanen Abiotik – Biotik
b) Antara unsur dalam Abiotik
c) Antara unsur dalam Biotik