Diagram

SISTEM EKOLOGI

1 Konsep ekologi dan ekosistem

TAJU 2
Rantaian dan siratan makanan
K- 3Kitar nutrien
TAJU
4
Sistem ekologi dan manusia
K
UTA 5 Latihan

MA
1. KONSEP

Ekologi
dan
ekosistem
 1. Konsep ekologi dan
ekosistem
konsep

ekologi ekosistem

Kajian ruang habitat hidupan Ruang alam yang mempunyai

mengenai saling hubungan antara komponen biotik dan abiotik yang
organisma dengan persekitaran saling berinteraksi dan bergantung
fizikal
 Sebaran
dan
percambah
an
Kehidupan organisma
dan
KAJIAN penyesuaia
Sebaran
biodiversiti
EKOLOGI n
organisma Unsur
tenaga dan
pergerakan
bahan
 KONSEP EKOSISTEM

Saling
bergantung

Saling berinteraksi
ABIOTI Saling memerlukan
BIOTIK
K Saling
mempengaruhi
2.KOMPONEN EKOSISTEM
Terdapat dua
KOMPONEN @
UNSUR dalam
EKOSISTEM
Biotik Abiotik

Benda Bukan Hidup :

Organisma hidup :
Cahaya matahari
Tumbuhan ( Autotrof)
Tanah
Haiwan (Heterotrof )
Air
Manusia (Heterotrof )
udara
2.1 KOMPONEN BIOTIK EKOSISTEM

KOMPONEN
BIOTIK

Ciri dan fungsi

organisma
hidupan
 Ciri 1 : terdapat dua
kumpulan biotik
Kumpulan
Autotrof Komponen
(Dapat PENGELUAR -
2 tenaga dari tumbuhan
kompo bukan hidup )
nen Kumpulan
Biotik Heterotrof Komponen
( dapat PENGGUNA
tenaga dari - haiwan dan
sumber manusia
hidupan )
 HETEROTROF (PENGGUNA)

AUTOTROF (PENGELUAR)
 Ciri 2 : Saling berinteraksi dan saling
bergantung antara unsur dalam komponen
Biotik

Kumpulan
Autotrof Komponen
(Dapat PENGELUAR -

Saling bergantung
2 tenaga dari tumbuhan
kompo bukan hidup )
nen Kumpulan
Heterotrof Komponen
Biotik PENGGUNA
( dapat
tenaga dari - haiwan dan
sumber manusia
hidupan )
 2.1 Saling berinteraksi dan saling
bergantung antara unsur dalam
komponen Biotik
Interaksi / saling
BIOTIK bergantung

tumbuhan Habitat HAIWAN

Rantaian makanan, TUMBUHA

haiwan pendebungaan N
HAIWAN &
bakteria pereputan TUMBUHAN

manusia Pemakanan, tenaga haiwan

 2.2 Saling berinteraksi dan saling
bergantung antara unsur dalam
komponen Abiotik
Interaksi / saling
ABIOTIK bergantung

Kitaran hidrologi,
tanah air tanah
air

Sejatan,
air kelembapan udara
udara

Cahaya Suhu, serapan

tanah
matahari haba, albedo

Tekanan udara,
udara ribut, angin
udara
Ciri 3 : Unsur-unsur hidupan dalam komponen
biotik hidup secara berkumpulan (populasi)
sehingga membentuk KOMUNITI yang besar
dalam satu ruang ekosistem

Bermula
Membentuk Membentuk
dengan
populasi Komuniti
Spesis

Populasi
Harimau belang harimau, haiwan
Spesis Harimau lain, pelbagai
harimau kumbang tumbuhan hidup
Harimau bintang dalam satu ruang
Harimau akar ekosistem yang
sama
Unsur-unsur hidupan dalam komponen biotik
hidup secara berkumpulan (populasi)
sehingga membentuk KOMUNITI yang besar
dalam satu ruang ekosistem

Bermula
Membentuk Membentuk
dengan
populasi Komuniti
Spesis

Populasi rotan
Rotan manau dan tumbuhan
Rotan tanah lain, pelbagai
Pokok rotan Rotan merah haiwan hidup
Rotan minyak dalam satu ruang
ekosistem yang
sama
Komuniti tumbuhan dalam hutan
khatulistiwa

Pokok rotan bersama

pokok-pokok yang lain
membentuk komuniti
hutan khatulistiwa
 KOMUNITI BIOTIK dalam ruang
ekosistem hutan hujan khatulistiwa
 KOMUNITI
BIOTIK dalam
ruang
ekosistem
hutan pokok
tirus
( konifer )
2.2 KOMPONEN ABIOTIK

KOMPONEN
ABIOTIK

Ciri dan Fungsi

komponen
abiotik dalam
ekosistem
 Ciri kompanen Abiotik

Gas dan wap

udara
air
3 unsur

Saling bergantung
Pelarut dan
utama air pengalir
Abiotik
Garam galian,
tanah
kimia organik
 1. Udara
Cahaya Tenaga, sinar X,
matahari Gamma, UV
Serap haba
Wap air
Menyederhana suhu

UDARA Bahan pepejal Serap dan serak haba

Pelbagai jenis Pernafasan,

gas pembakaran

angin Sejatan, sejatpeluhan,

 2. Tanah

menjadi mata air,

Air tanah
sumber air tumbuhan

Mineral Fosforus, naterium,

phosfate, nitrogen,
(nutrien ) karbon
TANAH
Bahan
Ferum, timah, tembaga,
galian

haba Suhu
 3. Air

Sungai, paya, Air tawar, habitat, air

tasik bersih ,

Air masin, sumber

laut garam, habitat

Air bawah Air tawar, air untuk

Air tanah tumbuhan, mata air

hujan Punca utama air dunia

Glasier,
Air tawar pejal,
salji
 3. FUNGSI EKOSISTEM

2 fungsi ekosistem

Mewujudka Mewujudka
n aliran n kitar
tenaga nutrien

Iaitu proses pemindahan tenaga Iaitu proses peredaran unsur-

dari satu unsur kepada satu unsur unsur kimia dari udara kepada
dalam sesebuah ekosistem biotik dan abiotik dan kembali
semula ke udara
 3.1 Fungsi mewujudkan aliran tenaga – aliran
tenaga matahari kepada biotik dan abiotik

Tenaga
matahari

Kepada kompanen Biotik :

Kepada kompanen Abiotik :
• tumbuhan - fotosintisis
• batuan – proses luluhawa
• haiwan – melalui pemakanan
• air – sejatan, sejatpeluhan
• manusia – melalui pemakanan
• udara – haba, elektomagnetik
 3.2 Fungsi mewujudkan kitar nutrien

KITAR NUTRIEN :
Aliran berterusan unsur kimia dan gas
( oksigen, nitrogen, karbon ) dalam
sesebuah ekosistem.

Kepada komponen Abiotik :

Kepada komponen Biotik : • mengimbangi kandungan kimia
• untuk pernafasan dan gas dalam udara
• proses membuat makanan • proses pengembalian semula
nutrien tanah
 4. JENIS-JENIS EKOSISTEM

Jenis-jenis ekosistem

Ekosistem Ekosistem
daratan akuatik

Iaitu ekosistem hutan yang terdiri Iaitu ekosistem kawasan berair

daripada hutan di tanah pamah atau air bertakung seperti paya,
dan hutan tanah tinggi tasik, sungai, laut, kolam
 4.1. Ekosistem daratan

Ekosistem daratan
di Tropika Lembab

Hutan hujan tropika di Hutan gunung di tanah

tanah pamah tinggi

mempunyai komponen abiotik Mempunyai komponen abiotik

dan biotik yang saling dan biotiknya yang saling
berinterakasi dan bergantung berinteraksi dan bergantung
mencapai keseimbangan mencapai keseimbangan
ekosistemnya ekosistemnya
Ciri hutan khatulistiwa

Pelbagai sepsis pokok

memanjat, menjalar,
menumpang, saka

Pelbagai sepsis haiwan

herbivor, karnivor,
omnibor

Empat lapis hutan –

merebut cahaya matahari
Mengapa biotiknya adalah hutan hujan
khatulistiwa ?

Kerana abiotiknya :
1) Iklim khatulistiwa yg panas lembap
2) Min suhu (bahangan suria ) 27°C
3) Hujan lebat sepanjang tahun dengan min
2032mm
4) Tanah lembap (laterit, aluvium, bris)
Mengapa biotiknya adalah haiwan pelbagai
spesis ?

Kerana :
1) Hutan khatulistiwa yang tebal –
4 lapisan
2) Pelbagai jenis rantaian
makanan wujud dalam hutan
tersebut
3) Sifat iklim khatulistiwa
( suhu, hujan,
kelembapan )
 4.2. Ekosistem Akuatik

Ekosistem Akuatik

Tasik / kolam / paya air

tawar/ laut Paya bakau

Ciri-ciri abiotik dan biotik yang Ciri-ciri abiotik dan biotiknya

saling berinterakasi dan yang saling berinteraksi dan
bergantung mencapai bergantung mencapai
keseimbangan ekosistemnya keseimbangan ekosistemnya
 Sebuah ekosistem kolam
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem kolam
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem paya
bakau
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem tasik
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem tasik
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem tasik
Abioti
biotik k
 Sebuah ekosistem paya
bakau

Abioti
biotik
k
 Sebuah ekosistem paya
bakau
Abioti
biotik k
Biotik paya bakau
Biotik paya bakau

Abioti
k
 4.
KONSEP SALING
BERINTERAKSI DAN SALING
BERGANTUNG DALAM
EKOSISTEM
1. Saling bergantung antara
Abiotik-Biotik

2. Saling bergantung antara

unsur dalam kompanen Abiotik

3. Salng bergantung antara

unsur dalam kompanen Biotik
KONSEP SALING BERINTERAKSI
DAN SALING BERGANTUNG
1.
ANTARA
kompanen EKOSISTEM
kompane
n
2. ANTARA
Biotik Abiotik
UNSUR
DALAM
Benda Bukan Hidup : kompanen
Organisma hidup :
Cahaya matahari
Tumbuhan ( Autotrof)
Tanah
Haiwan (Heterotrof )
Air
Manusia (Heterotrof )
udara
 1. Saling berinteraksi dan saling
bergantung antara kompanen Abiotik -
Biotik
Udara (O2) untuk
pernafasan
A Tanah , mineral untuk
B nutrien
Tenaga matahari -
I fotosintisis
O Udara (gas Co2 ) - biotik
pernafasan
T Udara ( suhu ) -
I pertumbuhan
Air - pencernaan
k
makanan
Air untuk habitat
akuatik
 BIOTIK:
tumbuhan

ABIOTIK:
Tanah ,
mineral
untuk nutrien
tumbuhan
 Tenaga
matahari -
fotosintisis
 2. Saling berinteraksi dan saling
bergantung antara kompanen Biotik -
Abiotik
Pereputan organik – kitar
nutrien
Hutan - suhu , kelembapan B
udara
I
Perpeluhan – proses
Abiotik sejatpeluhan O
Manusia melakukan T
Pertanian, penternakan -
nutrien, pengairan
I
Haiwan, Tumbuhan – k
luluhawa tanih
 Haiwan,
Tumbuhan –
luluhawa tanih
sejatpeluha
n
 Aktiviti Pelajar :
1. Kenal pasti unsur biotik yang ada
dalam hutan hujan tropika
2. Kenal pasti unsur abiotik yang ada
dalam hutan hujan tropika
3. Tunjukkan saling kaitan antara :
a) kompanen Abiotik – Biotik
b) Antara unsur dalam Abiotik
c) Antara unsur dalam Biotik