atau ∆x = PR dan ∆y = QR jadi dari P ke Q.

Bila x₀ bertambah dgn

∆x maka y₀ bertambah dengan ∆y. Tanjakan/ koeff.arah grs yang
Menghubungkan titik P dan Q adalah :
y y1  y0 f ( x0  x)  f ( x0 )
 
x x1  x0 x
Bila P(x₀ ,y₀) diambil sebagai titik yg tetap sedangkan Q(x₁ ,y₁)
Adalah ttk yg berjalan sepanjang grafik dan menuju P, maka dlm
Keadaan limit berarti ∆x  0, memberikan koeff.arah garis beru-
bah menjadi koeff.arah grs singgung pada grafik dittk P maka :
y f ( x0  x)  f ( x0 )
lim  lim
x  0 x x  0 x

Dari deff dan pengertian koeff.arah grs singgung disuatu ttk pada
dy
grafik y = f(x) dpt diperoleh dr harga turunan dittk tsb.
dx
Notasi lain yang umum untuk turunan sbb:
dy d df
 f ' ( x)  y '  f ( x)   D y
dx dx dx
a. Turunan dari suatu konstante
Bila y = f(x)=C , C= konstante maka turunan f(x)=C terhadap x
f ( x  x)  f ( x) cc d
(c )  0
f ( x)  lim
1
 lim  lim 0  0 atau
x 0 x x 0 x x 0 dx

b. Turunan fungsi Identitas

Jika y = f(x)= x, maka turunan f(x) terhadap x adalah
f ( x  x)  f ( x) x  x  x x d
f ( x)  lim
1
 lim  lim  1 atau ( x)  1
x 0 x x 0 x x 0 x dx

c. Turunan Pangkat
Jika f(x) = xⁿ dengan n bil bulat positif maka turunan ke x sbb.
 f ( x  x)  f ( x) ( x  x) n  x n
f ( x)  lim
1
 lim
x 0 x x 0 x
n(n  1) n  2 2
n 1
( x  nx x 
n
x x  ...  x n )  x n
 lim 2
x 0 x
n(n  1) n  2 2
nx n 1x  x x  x n
 lim 2
x 0 x
n 1 n(n  1) n  2
 lim nx  x x  x n 1 f 1 ( x )  nx n 1
x 0 2
D. Turunan fungsi dari penjumlahan dan atau pengurangan.
Jika g(x) dan h(x) fungsi-fungsi terdefferensialkan dan
f(x) = g (x) ± h (x) maka
 f 1 ( x)  lim
g ( x  x)  h( x  x) g ( x)  h( x)
x  0 x
g ( x  x)  g ( x) h( x  x)  h( x)
f ( x)  lim
1
 lim
x 0 x x 0 x
f 1 ( x )  g 1 ( x )  h1 ( x ) atau
d d d
g ( x)  h( x)  g ( x)  h( x)
dx dx dx
e. Turunan dari hasil kali fungsi.
Jika g(x) dan h(x) adalah fungsi yang dapat didefferensial -

kan dan f(x) =g ( g(x).

x  xh(x)
).h( xmaka
 x);  g ( x).h( x)
f ( x)  lim
1
x  0 x
 g ( x  x).h ( x  x)  g ( x  x).h ( x)  g ( x  x).h ( x)  g ( x).h ( x)
f ( x) 
1

x
 h ( x  x)  h ( x) g ( x  x)  g ( x) 
f ( x)   g ( x  x)
1
 h ( x) 
 x x 
h ( x  x)  h ( x) g ( x  x)  g ( x)
f 1 ( x)  lim g ( x  x) lim  h ( x) lim
x 0 x 0 x x 0 x
f 1 ( x)  g ( x).h1 ( x)  h( x).g 1 ( x)

f. Turunan hasil bagi dari fungsi g ( x)

Jika g(x) dan h(x) terdefferensialkan dan f ( x )  , g (x) ≠ 0
h ( x)
h ( x ). g 1
( x )  g ( x ).h1
( x)
maka f 1 ( x)  atau
h( x) 2
d d
h( x ). g ( x )  g ( x ). h( x )
d  g ( x)  dx dx
   2
dx  h( x )  h ( x)
Contoh soal : Tentukan dy  f 1 ( x) dari ,
dx
1. y  x2
dy ( x   x ) 2
 x 2
x 2
 2 x.x  x 2
 x 2
 f 1 ( x)  lim  lim
dx x  0 x x 0 x
dy
 f 1 ( x)  lim (2 x  x)  2 x
dx x 0

2 y  ( x 3  2 x)( x 2  3)
misalkan : g ( x)  ( x 2  2 x) dan h( x)  ( x 2  3)
dy
 g ( x).h1 ( x)  h( x).g 1 ( x)
dx
dy
 ( x 3  2 x) d ( x 2  3)  ( x 2  3) d ( x 3  2 x)  ( x 3  2 x)(2 x)  ( x 2  3x)(3x 2  2)
dx
dy
 2 x 4  4 x 2  3x 4  2 x 2  9 x 2  6  5 x 4  3x 2  6
dx