1

Beg Berkunci 101, 86400 Parit Raja, Batu Pahat, Johor.

UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA
IMPERIALISME & KOLONIALISME
OBJEKTIF
1. Menghuraikan Penjajahan British dan Jepun.
2. Mengaitkan penjajahan dengan
perkembangan negara.
Panel Bidang Sains Sosial, PPKK
2
i. Pengenalan
ii. Penjajahan British
iii. Penjajahan Jepun
iv. Rumusan
Perjalanan Kuliah
3
Pengenalan
(Introduction)
4
Perkembangan kuasa atau kawalan samada secara
langsung oleh sesuatu kerajaan, bangsa atau masyarakat
ke atas bangsa dan masyarakat lain.
George Nadel
5
Satu kecenderungan sesuatu masyarakat
atau pemerintahan untuk mengawal masyarakat lain biar
apa pun cara dan tindakan itu.
D.K. Fieldhouse
6

Imperialisme sebagai satu dasar atau amalan yang
berhubung dengan penubuhan dan pemeliharaan
sebuah empayar melalui jalan penaklukan,
penempatan, penguasaan ekonomi
ataupun melalui politik.
Websters New World Dictionary
7
Rumusan Definisi
Penguasaan ke atas wilayah asing dengan
berbagai cara / kaedah / pendekatan kerana
kepentingan tertentu.
8
Kedatangan Penjajah Barat
Kedudukan Geografi
Tanah Melayu.
Jalan Perdagangan antara
benua timur dan benua
barat.
Pelabuhan entrepot.

Bahan Mentah
Tanah yang terkenal
dengan gelaran Golden
Chersoneves @
Suvarnabhumi

Pasaran Baru
Zaman Exploration and
Discoveries
Revolusi Perindustrian
Konsep Kapitalisme

Pangkalan Tentera
Ancaman lanun serta
kuasa asing terhadap
kepentingan mereka.

Prester John
Perjanjian Messiah atau
The Great Saviour
9
PORTUGIS
24 Ogos 1511 - 16 Januari 1641
(130 tahun)
BELANDA
16 Januari 1641 - 20 Mac 1824
(183 tahun)
BRITISH
20 Mac 1824 - 8 Disember 1941
(117 tahun)
JEPUN
8 Disember 1941 - 5 September 1945
(4 tahun)
BRITISH
5 September 1945 31 Ogos 1957
(12 tahun)
Tempoh penjajahan : 446 Tahun
10
Imperialisme British
(British Imperialism)
11
Empayar taklukan British
Tanah Melayu
12
Perkembangan revolusi perindustrian di Eropah
yang memerlukan bahan mentah dan pasaran.
Faktor Tolakan
13
Perubahan pucuk pimpinan di Britain pada 1873 apabila
Parti Konservetif pimpinan Disraeli mengubah dasar Pejabat Tanah
Jajahan British untuk campurtangan dalam urusan pentadbiran
Negeri-negeri di Tanah Melayu
Faktor Tolakan
14
Kemunduran kuasa Melayu; pergolakan, persaingan,
pertikaian dan peperangan sesama sendiri.
Faktor Tarikan
15
Keperluan Strategik
29 Jun 1786 : Francis Light mengambil
keputusan sendiri menduduki PP
tanpa persetujuan Kerajaan
British.

11 Ogos 1786 : Bendera British dinaikkan
bagi menandakan bahawa
Britain secara rasmi menduduki
PP (Prince of Wales Island).
Pulau Pinang
16






Raffles mengangkat Tengku Hussein (Tengku Long)
sebagai Sultan Singapura (Sultan Hussein Muhammad Shah) pada
Januari 1819dengan syarat-syarat tertentu.

6 Februari 1819, Sultan Hussein mengiktiraf perjanjian antara
Temenggung Abdul Rahman dengan Raffles (hak British membina loji)
dan secara rasminya Singapura diserahkan kepada Syarikat Hindia Timur
Inggeris.

Keperluan Strategik
Singapura
17
Perdagangan dan Penduduk di Negeri-
Negeri Selat
Negeri
Selat
Tahun Penduduk Perdagangan
Spura 1825
1850
1864
12 000
52 886
84 000
2 610 440
5 637 287
13 252 175
Pulau
Pinang
1825
1850
1864
31 000
43 000
59 000
1 114 614
1 644 931
4 926 205
Melaka 1825
1850
1864

27 000
56 000
68 000
318 426
439 175
821 698
18
Sebab-Sebab British Campur
Tangan di Negeri-Negeri Melayu
Perubahan Politik
dan Dasar di Britain
Keadaann huru-hara
di negeri-negeri
Melayu
Bimbang campur
tangan kuasa-kuasa
Barat yang lain
Keperluan bahan
mentah terutamanya
bijih timah
19

....we have a moral duty to protect the Malaya from majorities of
Chinese, and to protect the turbulent Chinese from massacring
each-other (Wilfred Blythe, 1969:249)

Penemuan Bijih Timah Di Larut

Perang Larut (1, 2 dan 3)

Pertikaian Merebut Takhta

Penglibatan Kongsi Gelap





Titik Tolak Campurtangan (1)
Pangkor
20
Di antara Sultan Perak dan British di atas
kapal HMS Pluto pada 18 Januari 1874.



Melalui Perjanjian Pangkor
Titik Tolak Campurtangan (2)
Pangkor
21
Perak terpaksa menerima
seorang penasihat British (Residen)
bagi tujuan pentadbiran.
Kemudian, Sistem Residen ini
merebak ke Selangor, Pahang
dan Negeri Sembilan.
Syarat
22
Kuasa residen terlalu bebas: tiada penyelarasan
di antara negeri-negeri.
Kelemahan Sistem Residen
Pentadbiran dijalankan di atas budi bicara
(tiada sistem).
Tiada garis panduan dalam pentadbiran.
Residen diberi kuasa penuh untuk mewujudkan
keamanan.
23
FS memperdayakan sultan: menyatakan bahawa
NNMB adalah bagi memulangkan kuasa sultan.
1895, British mengarahkan Frank Swettenham
Mendapatkan persetujuan sultan-sultan.
Hakikatnya, NNMB adalah untuk memudahkan pentadbiran dan
mengukuhkan kuasa British di bawah satu persekutuan.
Penubuhan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu
24
Julai 1896, Raja-raja Melayu
dan British telah menandatangani
Perjanjian Persekutuan 1896.
Ketua NNMB adalah Residen Jeneral.
Jawatan ini telah disandang oleh
Frank Swettenham (1896-1901).
25
Sultan dan pembesar Melayu hanya boleh bermesyuarat,
berbahas dan mengemukakan cadangan melalui
Majlis Mesyuarat Raja-Raja Melayu (DURBAR), tetapi,
keputusan berada di tangan British.
26
from every point of view the
meeting has been an unqualified
success, and it is difficult to estimate
now the present and prospective value
of this unprecedented gathering of
Malay Sultans, Rajas and chiefs.
Never in the history of Malaya has
any such assemblage been ever
imagined. I doubt whether anybody
has ever heard of the Ruler of a
State making a ceremonial visit to
another; but to have been able to
collect together; in one place, the
Sultan of Perak, Selangor, Pahang and
Negeri Sembilan is a feat that might
well have been regarded impossible.
Laporan Rasmi FS (DURBAR I)
27
FS telah mewujudkan jabatan di peringkat
persekutuan dan negeri bagi pelarasan.
Ketua jabatan adalah pegawai British.
KL menjadi ibu pejabat.
Ramai imigran di bawa masuk.
Jawatan residen masih dikekalkan tetapi bukan sebagai
Penasihat sultan. Ianya hanya sebagai ketua pentadbiran
negeri.
Kuala Lumpur
28
Struktur Pentadbiran Di Negeri-
Negeri Melayu Bersekutu
PESURUHJAYA TINGGI
(Gabenor Negeri-Negeri Selat)



RESIDEN JENERAL
(Ketua Pentadbir Negeri-Negeri Melayu Bersekutu)
Residen Perak Residen Selangor Residen Pahang
Residen
Negeri Sembilan
29
Kehadiran ramai pemodal Eropah bagi
mengusahakan bijih timah dan getah.
Penanaman getah secara ladang
menggantikan sistem kebun.
Bijih timah: Teknologi kapal korek
bagi menggantikan cara dulang.
Kesan NNMB
30
Pengenalan sistem Persekutuan telah memantapkan
kuasa British melalui dasar yang diperkenalkan.
Kesimpulan Penjajahan British
Sistem Residen merupakan pengenalan
pentadbiran moden ala British.
Menghakis penguasaan sultan dan pembesar
ke atas pentadbiran negeri dan daerah.
31
Imperialisme Jepun
(J apan Imperialism)
32
Idea Penjajahan
Orde Baru Asia Timur Raya.
Berpusat di Jepun dengan keahlian China, Indo-China,
Manchuria, Thailand, Tanah Melayu, Borneo,
Hindia Timur Belanda, Australia, New Zealand dll.
Menyediakan wilayah yang cukup serba
serbinya dari segi keperluan bahan mentah.
Matlamat
Tujuan
Kawasan
33
Jepun memerlukan bahan mentah:
bijih timah, getah dan petroleum sebagai
input perindustrian.
Jepun memerlukan pasaran
bagi output perkilangannya.
Tujuan Penjajahan
Japan
34
70 hari ; Jepun telah berjaya ke selatan Tanah Melayu
dengan kecekapan anggota perisikan dan bantuan
orang tempatan.
Jepun mendarat di Pantai Sabak, Kota Bahru, Kelantan.
Bermulanya Penjajahan
Poster propaganda: Allahuakhbar, peliharalah kami
oleh tentera Jepun daripada penjajahan Barat!
35
Menaiki basikal dan berjalan kaki.
15 Februari 1942 ; British di Tanah Melayu
menyerah kalah dengan Jepun.
36
September 1942, Jepun mengiktiraf hak-hak raja Melayu.
Jepun berbaik dengan India supaya dapat melaksanakan
dasar Jepun menentang British di negara India.
Tujuan: Supaya orang Melayu tidak memberontak.
Jepun memberikan layanan buruk kepada
Cina lanjutan Perang China-Jepun 1937.
Dasar Pentadbiran Jepun
37
Jepun menggabungkan TM
dengan Sumatera di bawah
satu pentadbiran.
1943, Jepun menyerahkan Kedah,
Perlis, Kelantan dan Terengganu
kepada Thailand.
Pembaharuan Pentadbiran
Thailand
38
Penindasan terhadap orang Cina.
Pemusuhan kaum Melayu-Cina.
Masalah kesihatan (perubatan dan
makanan yang kurang).
Ramai pemuda yang terpaksa menjadi
buruh paksa Jalan Keretapi Maut,
Kesan Sosial
39
Kemerosotan ekonomi; ketidakmampuan
membeli keperluan.
Perusahaan bijih timah dan getah merosot
akibat kemusnahan lombong, ladang dan
kilang.
Nilai matawang jatuh; tiada kawalan
pencetakan matawang pisang.
Kesan Ekonomi
40
Kesedaran untuk mencapai kemerdekaan.
Melahirkan semangat nasionalisme.
Keyakinan orang Melayu untuk mentadbir
negara disebabkan ramai yang bekerja
pentadbiran pada penjajahan Jepun.
Kesan Politik
41
Penyerahan Kalah Jepun
15 Ogos 1945
42
Penjajahan Jepun yang singkat berjaya
menyemarakkan perasaan nasionalisme
terhadap semua kaum.
Susulan itu, kesedaran terhadap perjuangan
untuk kemerdekaan tanah air telah diberi
tumpuan.
Kesimpulan Penjajahan Jepun
43
Rumusan
(Conclusion)
44
British
Mengiktiraf negeri-negeri
Melayu sebagai naungan
Pentadbiran berbentuk
persekutuan.
Pegawai British memegang
jawatan penting di daerah
Jepun
Menganggap negeri- negeri
Melayu sebagai tanah jajahan
Pentadbiran berbentuk
kesatuan.
Etnik Melayu berpeluang
memegang jawatan penting di
daerah
Dasar British (vs) Jepun
45
Penjajahan British menyebabkan sistem
tradisional di Tanah Melayu kian terhakis.
- Sistem beraja
- Sistem pembesar
- Sistem pentadbiran

Penjajahan Jepun telah meluapkan
semangat menuntut kemerdekaan
- Permasalahan sosio-budaya