1.

0 PENGENALAN
Prof. Dr. Awang Sariyan, 2004 (Teras Pendidikan Bahasa Melayu - Asas egangan guru,
PTS Ben!ong, "s. 4# - $%& "enye'u! 'ahawa konse 'ahasa Melayu se'agai landasan eraduan
"elalui endidikan sediki! 'anyak di"ulai oleh (aoran Barnes #)$#. *a"un, langkah i!u
!er'a!as se!aka! sekolah rendah, 'ahkan "en+adi le"ah aa'ila "endaa! !en!angan kau" ,ina
dan -ndia, hingga "un.ul (aoran /enn-0u. Se!erusnya Penya!a 1a2ak #)$% yang "en+adi asas
3rdinan Pela+aran #)$4. Perenggan #2 Penya!a 1a2ak "enye'u!kan5 6..."enya!ukan 'udak-
'udak ndariada se"ua 'angsa di dala" negeri dengan "e"akai sa!u era!uran ela+aran yang
"eliu!i se"ua 'angsa dengan "enggunakan 'ahasa ke'angsaan yang 'esar, walauun erkara
ini !iada daa! dilaksanakan dengan ser!a-"er!a "elainkan hendaklah dier'ua! dengan
'eransur.6
Penya!a 1a2ak "asih le"ah kerana "en.adangkan engekalan sekolah el'agai aliran,
lalu "enik"'ulkan erasaan !idak uas ha!i orang Melayu. Maka, lahir ula (aoran 1ah"an
Tali' #)%0 "e"'eri enegasan !en!ang elaksanaan Perkara #$2 Perle"'agaan Perseku!uan.
7sul-usul laoran 1ah"an Tali' diwar!akan dala" Ak!a Pendidikan #)%# (digan!ikan ada
#))%& iai!u kerangka ru+ukan eranan 'ahasa Melayu se'agai asas eraduan rakya! 'er'ilang
ke!urunan. Pada !ahun #)4# "un.ul Dasar Bahasa 8e'angsaan. Sekolah aliran -nggeris di!ukar
keada aliran ke'angsaan seenuhnya ada !ahun #)4), "elainkan S198 dan SM98 yang "asih
di'enarkan 'eroerasi. Penggu'alan /alsafah Pendidikan *egara (kini /P 8e'angsaan& era
Anwar -'rahi" (#):4& !elah "ele!akkan eranan Bahasa Melayu "eren!as kurikulu". Pihak
'erkuasa 'ahasa Melayu ialah Dewan Bahasa dan Pus!aka, se'uah agensi 8e"en!erian Pela+aran
Malaysia.
Peranan Bahasa Melayu "enghadai an.a"an dan u+ian 'era! aa'ila dasar PPSM-
dilaksanakan di se"ua sekolah se.ara "enge+u! da enghu+ung era en!ad'iran Dr. M.
Ban!ahan "eluas e+uang 'ahasa akhirnya 'er+aya "enghen!ikan dasar PPSM- un!uk digan!ikan
dengan dasar MBMMB-. Pengenalan 'ahasa 'aku (+uga era Anwar -'rahi"& 'er+aya
"engukuhkan kedudukan 'ahasa Melayu, !er"asuk dala" er'i.araan di "ahka"ah si;il dan
syariah.
Arahan "enukar 'ahasa Melayu keada Bahasa Malaysia hanya 'ersifa! !eknikal kerana
dala" erle"'agaan erseku!uan, hanya 'ahasa Melayu yang diguna akai. (agi ula, erka!aan
Malaysia +uga 'erakar u"'i dariada Malay (Melayu&, a!au !er+e"ahan keada Tanah Melayu.
2.0 LAPORAN KAJIAN LEPAS
8een!ingan dan keerluan se"ua kau" haruslah sen!iasa diu!a"akan dala" dasar
endidikan negara ki!a. Dengan keu!a"aan ini dala" dasar endidikan negara ki!a, ihak
kera+aan !idak "e"'e2akan soal ela+aran dala" "enyediakan ke"udahan endidikan keada
rakya! yang !erdiri dariada el'agai kau" dan ke!urunan. Awang (200%& "en+elaskan 'ahawa
<Bahasa Malayu !elah "en.aai !araf 'ahasa an!ara'angsa, !eru!a"a dengan kedudukannya
se'agai 'ahasa dilo"a!ik, lingua fran.a, 'ahasa erdagangan sedunia, 'ahasa enye'aran
aga"a 'esar di dunia dan 'ahasa sas!era ada a'ad ke-#% dan ke-#4=. Sis!e" endidikan !elah
disediakan dengan "en+adikan Bahasa Melayu se'agai 'ahasa engan!ar di sekolah, kurikulu"
yang sa"a dan suka!an ela+aran yang seraga" ser!a eeriksaan yang seraga".
Bahasa Melayu di Malaysia !elah dierliha!kan fungsinya se'agai 'ahasa engan!ar la"a
se'elu" di+adikan 'ahasa ke'angsaan. Bahasa Melayu di Malaysia "en+adikan 'ahasa engan!ar
an!ara kau" yang 'er'e2a-'e2a. -a digunakan dala" erhu'ungan an!ara kau" !eru!a"a sekali
orang-orang yang !idak "e"unyai endidikan sekolah -nggeris adalah Bahasa Melayu. 3rang-
orang yang "ahu 'erhu'ung dengan orang lain dari kau" lain, yang !idak "e"unyai
enge!ahuan Bahasa -nggeris, "aka 'ahasa yang "en+adi ala! eran!araan adalah Bahasa
Melayu. An!ara orang-orang ,ina, Melayu, -ndia dan se'againya, ala! ko"unikasinya adalah
Bahasa -nggeris, !e!ai +ika salah sa!u ihak a!au kese"ua ihak !idak "enge!ahui Bahasa
-nggeris, "aka ala! ko"unikasi an!ara kau" i!u adalah Bahasa Melayu.
/ungsi Bahasa Melayu dala" sis!e" endidikan !elah diru"uskan oleh Ak!a Pendidikan
#)%#, lan+u!an enegasan erundangan !erhadaay Penya!a 1a2ak #)$% dan (aoran 1ah"an
Tali' #)%0. Bahasa Melayu 'erfungsi se'agai'ahasa ke'angsaan yang "enya!ukan rakya!
!er"asuklah ela+ar-ela+ar sekolah, "enegakkan ersa!uan an!ara kau"-kau" yang "endia"i
negara ini, "enggalakkan er!u'uhan sa!u .orak ke'udayaan yang "eliu!i se"ua aliran
ke'udayaan yang !erdaa! di dala"nya ser!a "ewu+udkan sa!u 'udaya, sa!u 'angsa iai!u
e"'en!ukan 'udaya ke'angsaan selaras dengan keinginan dan hasra! "e"'en!uk sa!u 'angsa
Malaysia yang "e"unyai iden!i!i keeri'adian yang daa! di'anggakan dan enuh dengan
kese!iaan keada negara. Pe"ilihan Bahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan a"a!lah !ea!,
kerana Bahasa Melayu "eruakan 'ahasa yang aling kera digunakan oleh kau" yang aling
ra"ai, iai!u 'angsa Melayu.
8edudukan Bahasa Melayu dala" sis!e" endidikan dierkukuhkan lagi dengan
e"'inaan kerusi-kerusi enga+ian Melayu di luar negara dan +uga e"'inaan Dasar Bahasa
8e'angsaan dan Dasar Pendidikan 8e'angsaan. Bahasa Melayu kini 'erada di a!as landasan
se"urna se'agai 'ahasa engan!ar endidikan. Be'eraa uni;ersi!i di luar negara seer!i di
Bri!ain, A"erika Syarika!, 1ussia, Thailand, 8orea, ,hina dan se'againya "enawarkan kursus
"a+or dan "inor Bahasa Melayu keada "ahasiswa "asing-"asing. 9us!eru, daa! ki!a
"eru"uskan 'ahawa Bahasa Melayu "a"u "en+adi 'ahasa engan!ar dala" P>P di sekolah
dan ins!i!usi endidikan !inggi.
Ta"'ahan ula, Bahasa Melayu !elah "e"'uk!ikan ke+ayaan dan keuayaan se'agai
'ahasa il"u, 'ahasa 'agi wahana il"u enge!ahuan dala" el'agai 'idang. Selain diilih
se'agai 'ahasa ke'angsaan dan 'ahasa engan!ar, Bahasa Melayu +uga 'erfungsi se'agai 'ahasa
ras"i. Maksud 'ahasa ras"i ialah 'ahasa u!a"a yang digunakan dala" segala urusan
en!ad'iran dan a.ara ras"i. Se'agai .on!oh, Bahasa Melayu kera kali digunakan dala" sis!e"
endidikan negara, !er"asuklah urusan sura! "enyura!, "esyuara! dan en!ad'iran sekolah.
Sekian la"a, Bahasa Melayu !elah 'erfungsi se'agai 'ahasa engan!ar di sekolah,
"ak!a', oli!eknik dan uni;ersi!i. ?ang di"aksudkan se'agai 'ahasa engan!ar endidikan ialah
'ahasa yang digunakan se'agai ala! erhu'ungan dala" P>P. Penu'uhan 7ni;ersi!i 8e'angsaan
Malaysia "eruakan ke"un.ak 'agi "enen!ukan Bahasa Melayu digunakan seenuhnya se'agai
'ahasa engan!ar il"u enge!ahuan. Sehingga kini, uni;ersi!i i!u !elah "elahirkan ra!usan ri'u
siswa2ah yang "eneri"a endidikan dala" Bahasa Melayu. 1a!usan !esis dan diser!asi ada
eringka! i+a2ah sar+ana dan kedok!oran di!ulis dala" Bahasa Melayu, dan uluhan, "alahan
ra!usan, rofesor !elah "enya"aikan syarahan erdana !en!ang el'agai il"u dala" Bahasa
Melayu. Se"ua erkara ini !idak !erhad keada orang Melayu saha+a, !e!ai "eli'a!kan se"ua
kau" yang "en+adi warganegara Malaysia.
Bahasa Melayu 'erfungsi se'agai 'ahasa eraduan di sekolah. Bahasa eraduan
'er"aksud 'ahasa yang digunakan se'agai !ali engika! ke"uafaka!an an!ara anggo!a
"asyaraka!, sa"aada dala" kalangan sa!u e!nik "ahuun an!ara e!nik. Masyaraka! ki!a adalah
"asyaraka! "a+"uk yang 'er'e2a keer.ayaan, a"alan, 'udaya, aga"a dan 'ahasa. Bahasa
Melayu daa! "e"ainkan eranan se'agai enya!u keel'agaian !erse'u! "elalui enggunaan
'ersa"a, a!au sa!u 'ahasa un!uk sa!u negara. 8era+aan "enggalakkan rakya! "enggunakan
Bahasa Melayu dala" se"ua ko"unikasi awa" dan !er'uka agar !idak !i"'ul syak wasangka
an!ara sa!u sa"a lain. Aa'ila enggunaan 'ersa"a Bahasa Melayu di !e"a! !er'uka sudah
"en+adi a"alan, "aka akan wu+ud rasa ke"esraan, keer.ayaan, hor"a! dan sela"a!. 1asa
ke"esraan, keer.ayaan, hor"a! dan sela"a! "eruakan an!ara fak!or yang "e"'ina eraduan
an!ara kau". Dengan i!u, daa!lah ki!a "elahirkan 'angsa yang 'ersa!uadu dan "engangga
Malaysia se'agai negara "ilik 'ersa"a. Bahasa Melayu erlulah digunakan se+ak ke.il lagi dan
a"alan un!uk 'er'ahasa Bahasa Melayu haruslah 'er"ula dengan sis!e" endidikan.
Bahasa Melayu en!ing digunakan dala" sis!e" endidikan ke'angsaan. ,ara aling
en!ing un!uk "enya!uadukan "asyaraka! 'er'ilang kau" di Malaysia ialah "elalui
enggunaan Bahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan dala" sis!e" endidikan ke'angsaan.
Penggunaan sa!u 'ahasa erhu'ungan dan ersefaha"an di an!ara sa!u kau" dengan yang lain,
ia daa! diwu+udkan !ana "eni"'ulkan rasa .uriga. (angkah ini "e"er.ea!kan lagi
eraduan dan rasa har"oni an!ara kau" di negara ini. Ak!a Bahasa 8e'angsaan @ Perkara #$2
Perle"'agaan Perseku!uan Tanah Melayu diluluskan ada !ahun #)%4. Ak!a ini
"e"ar!a'a!kan. Bahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan seer!i yang !er"ak!u' dala"
erle"'agaan dan "en+adi +a"inan keada eraduan rakya! Malaysia.
Pada !ahun #):2, Bahasa Melayu "en+adi 'ahasa engan!ar di sekolah dan "en+adi
'ahasa yang digunakan di "ahka"ah ada !ahun #))0. Ak!a ini "ewu+udkan enggunaan sa!u
'ahasa erhu'ungan dan ersefaha"an di an!ara kau" dengan yang lain !ana "eni"'ulkan rasa
.uriga.Bahasa Melayu yang digunakan se'agai 'ahasa engan!ar di se"ua sekolah "e"'an!u
dala" e"uukan eraduan ke'angsaan dan "en+adi wahana yang 'erkesan un!uk
'erko"unikasi el'agai ku"ulan e!nik dan "asyaraka! el'agai dialek a!au 'ahasa. Bahasa
Melayu !uru! "e"'an!u e"'en!ukan +a!i diri 'angsa Malaysia yang "enggunakan 'ahasa
ko"unikasi yang "udah difaha"i dala" sis!e" endidikan ke'angsaan.
Di sa"ing i!u, Bahasa Melayu "e"ainkan eranan en!ing 'ukan saha+a dala"
"e"enuhi keerluan "anusia, !e!ai +uga un!uk "eningka!kan eraduan an!ara kau".
Se"e"angnya !idak daa! dinafikan 'ahawa eraduan kau" sanga! en!ing un!uk
"enyu"'ang ke arah se'uah negara "a+u "engiku! a.uan sendiri. Selain i!u, endidikan
di+adikan se'agai ala! yang digunakan un!uk eraduan an!ara kau" +elas dinya!akan dala"
Penya!a 1a2ak #)$%. 3leh i!u, aa'ila endidikan diangga se'agai ala! se.ara au!o"a!iknya,
Bahasa Melayu yang 'erfungsi se'agai 'ahasa eraduan 'oleh "enga"'il 'ahagian dala" isu
"enya!uadukan rakya! kerana Bahasa Melayu i!u digunakan se'agai 'ahasa ke'angsaan,
'ahasa ras"i dan 'ahasa engan!ar dala" el'agai 'idang.
3.0 Perkembangan Bahasa Mela! "alam Pen#a$a%an Ma&lama& Pen'%'%kan
Seleas Perseku!uan Tanah Melayu "en.aai ke"erdekaan ada !ahun #)$4, keerluan
un!uk "e"unyai sa!u 'ahasa ke'angsaan se'agai 'ahasa ras"i negara, 'ahasa eraduan ser!a
la"'ang iden!i!i dan .i!ra negara a"a! "endesak. Perkara #$2(#& Perle"'agaan Perseku!uan
Malaysia (Malaysia #)405 222& "e"erun!ukkan5 'ahasa ke'angsaan ialah 'ahasa Melayu dan
hendaklah di!ulis dala" aa-aa !ulisan se'agai"ana yang dierun!ukkan dengan undang-
undang Parli"en.
0alau 'agai"anaun, enduduk Malaysia "e"unyai ke'e'asan "enggunakan 'ahasa-
'ahasa lain dala" urusan !idak ras"i ser!a "e"ela+ari 'ahasa-'ahasa !erse'u! (Malaysia #)405
222 - 22A&. Ak!a Bahasa 8e'angsaan #)%AB#)%4 yang dise"ak ada #)4# ula "e"erun!ukkan
'ahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan erlu digunakan 'agi se"ua "aksud-"aksud ras"i.
Tegasnya, Perkara #$2 dala" Perle"'agaan Malaysia dan Ak!a Bahasa 8e'angsaan #%2B#%4
(dise"ak ada !ahun #)4#& "ene!akan 'ahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan !unggal dan
'ahasa ras"i di negara Malaysia. Bahasa Melayu, se'agai 'ahasa ke'angsaan, !elah di+adikan
asas e"'inaan negara, khususnya "elalui eranannya se'agai 'ahasa e"'en!uk +a!i diri
negara 'angsa, se'agai 'ahasa eraduan kau", se'agai 'ahasa ras"i en!ad'iran negara, dan
se'agai 'ahasa engan!ar u!a"a dala" sis!e" endidikan negara Malaysia.
Ak!a Pela+aran #)%# yang "en+adi kerangka ru+ukan elaksanaan Sis!e" Pendidikan
*egara sehingga digan!ikan oleh Ak!a Pendidikan #))%, di'en!uk 'erasaskan syor-syor Penya!a
1a2ak (#)$%& dan Penya!a 1ah"an Tali' (#)%0&. Ak!a Pela+aran #)%# "e"erun!ukkan
'e'eraa erkara !en!ang enggunaan 'ahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan di sekolah.
An!aranya ialah enggunaan 'ahasa Melayu, 'ahasa ke'angsaan, se'agai 'ahasa engan!ar
u!a"a di sekolah-sekolah dan "a!a ela+aran 'ahasa -nggeris di+adikan "a!a ela+aran wa+i' di
sekolah-sekolah rendah, "en+adikan 'ahasa ke'angsaan se'agai "a!a ela+aran "a!a ela+aran
yang wa+i' diela+ari di se"ua Sekolah 1endah 9enis 8e'angsaan (S198& dan sekiranya
"unasa'ah dan rak!ikal dan sekiranya i'u 'aa le'ih dariada li"a 'elas orang "urid
"e"ohon ke"udahan enga+aran 'ahasa ,ina dan Ta"il 'oleh diadakanC "en+adikan 'ahasa
ke'angsaan se'agai engan!ar u!a"a di se"ua sekolah "enengah ke'angsaan, "anakala 'ahasa
inggeris dia+ar se'agai "a!a ela+aran wa+i'C dan enga+aran 'ahasa ke'angsaan adalah wa+i'
'agi se"ua Sekolah Menengah 9enis 8e'angsaan. Bahasa ,ina dan Ta"il 'oleh dia+ar sekiranya
rak!ikal dan "unasa'ah, dan sekiranya le'ih dariada li"a 'elas orang i'u 'aa "urid
"e"ohon.
Berdasarkan hakika! di a!as, !ernya!a 'ahawa erun!ukan dasar 'ahasa ke'angsaan dala"
sis!e" endidikan yang !e"ya!a se.ara ekslisi! dala" Ak!a Pela+aran #)%# "ene!akan 'ahasa
Melayu se'agai engan!ar u!a"a di sekolah rendah dan "enengah ke'angsaan. Se"en!ara i!u,
'ahasa -nggeris dia+ar se'agai "a!a ela+aran wa+i'. Dasra! ini adalah selaras dengan kedudukan
'ahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan dan 'ahasa ras"i negara seer!i yang !er"ak!u'
dala" erkara #$2(#& Perle"'agaan Perseku!uan Malaysia dan Ak!a Bahasa 8e'angsaan
#)%AB#)%4.
Pada akhir %0-an dan awal 40-an, !elah 'erlaku erke"'angan esa! dala" 'idang sosial,
ekono"i dan oli!ik di Malaysia. Peris!iwa rusuhan kau" ada #A Mei #)%), erisy!iharan
1ukun *egara ada #)40, dan elan.aran Dasar Ekono"i Baru ada#)4A !elah "endorong
kera+aan un!uk "engka+i se"ula elaksanaan Dasar Pela+aran 8e'angsaan. 9us!eru ada #)44
se'uah 9awa!ankuasa 8a'ine! !elah di!u'uhkan dan laorannya di!er'i!kan ada #)4). Tu+uan
9awa!ankuasa ini ialah un!uk "engka+i sa"a ada Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan dan kurikulu"
ada "asa i!u daa! "e"enuhi keerluan !enaga rakya! yang dierlukan oleh negara dala"
!e"oh +angka endek dan +angka an+ang, ser!a sa"a ada sis!e" endidikan ke'angsaan daa!
"elahirkan rakya! yang 'ersa!u adu, 'erdisilin dan !erla!ih (8e"en!erian Pela+aran Malaysia
#)4)5#&
9awa!ankuasa 8a'ine! (#)4)& yang diengerusikan oleh Tun Dr. Maha!hir Moha"ed
"e"erakui eranan 'ahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan dan 'ahasa ras"i u!a"a.
9awa!ankuasa ini +uga 'erendaa! 'ahasa Melayu wa+ar "en+adi 'ahasa il"u enge!ahuan,
'ahasa lingua fran.a 'agi keseluruhan negara dan 'ahasa eraduan. 3leh i!u, enga+aran 'ahasa
Melayu di sekolah "es!ilah 'erlandaskan o'+ek!if yang 'erkai!an eranan !erse'u! (8e"en!erian
Pela+aran Malaysia #)4)5 :$&. 9awa!ankuasa i!u "e"erakui enga+aran 'ahasa Melayu se'agai
"a!a ela+aran wa+i' ada se"ua eringka!, +enis sekolah dan kelulusan dala" "a!a ela+aran i!u
di+adikan syara! un!uk "endaa! kelulusan dala" eeriksaan awa" (8e"en!erian Pela+aran
Malaysia #)4)5 :4&.
Pada !ahun #))%, Ak!a Pendidikan #)%# !elah dika+i dan di!eli!i. Sa!u Ak!a Pendidikan
'aru !elah digu'al 'agi "e"an!akan Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan suaya se+a+ar dengan .i!a-
.i!a kera+aan un!uk "en+adikan Malaysia se'agai usa! ke.e"erlangan endidikan yang 'er"u!u
!inggi dan 'er!araf dunia. Ak!a Pendidikan #))% ((e"'aga Penyelidikan 7ndang-7ndang
#)):a& "e"erakui 'ahawa ke"a+uan negara dari segi ekono"i, sosial, rohani dan e!ika erlu
di.aai "elalui sa!u Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan yang 'er'ahasa engan!ar 'ahasa
ke'angsaan se'agai engan!ar u!a"a ser!a "enggunakan sa!u 'en!uk kurikulu" dan sis!e"
eeriksaan yang sa"a.
Di sa"ing i!u, erakuan-erakuan Ak!a Pendidikan #))% +uga "e"'eri "aksud 'ahawa
se'agai sis!e" endidikan di negara "a+u, Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan di Malaysia erlu
'erke"a"uan un!uk "elengkakan ela+ar dengan el'agai il"u, ke"ahiran dan ke!era"ilan
yang dierlukan dala" negara "a+u, di sa"ing "ewu+udkan "asyaraka! yang 'ersa!u adu,
de"okra!ik dan dina"ik. 8uali!i endidikan yang dihasilkan "elalui Sis!e" Pendidikan
8e'angsaan ula erlulah 'er!araf dunia. 9us!eru 'ahasa -nggeris !erus di+adikan 'ahasa kedua
dala" Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan. Selain i!u, di eringka! sekolah "enengah 'ahasa Ara',
9eun, 9er"an a!au Peran.is dan 'ahasa asing asing lain +uga dia+ar.
S!a!us dan kedudukan endidikan 'ahasa Melayu dala" Ak!a Pendidikan #))% !ernya!a
di 'awah 'ahagian Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan. Dala" seksyen #$ dan #% Ak!a Pendidikan
#))%, dierun!ukkan 'ahawa Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan !erdiri dariada endidikan
rasekolah, endidikan rendah, endidikan "enengah dan endidikan !inggi. Sis!e" ini "eliu!i
!iga ka!egori ins!i!usi endidikan, iai!u ins!i!usi endidikan kera+aan, ins!i!usi endidikan 'an!uan
kera+aan dan ins!i!usi endidikan swas!a. Bahasa 8e'angsaan adalah 'ahasa engan!ar u!a"a di
se"ua ins!i!usi endidikan dala" Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan ke.uali di sekolah 9enis
8e'angsaan a!auun "ana-"ana ins!i!usi endidikan yang di'eri enge.ualian oleh Men!eri
Pendidikan ((e"'aga Penyelidikan 7ndang-undang #)):a5 2$&. -ns!i!usi endidikan yang di'eri
enge.ualian oleh Men!eri Pendidikan erlu "enga+arkan 'ahasa ke'angsaan se'agai "a!a
ela+aran wa+i'. Tegasnya, Ak!a Pendidikan #))% adalah an+akan aradig"a 'agi Sis!e"
Pendidikan 8e'angsaan. Ak!a ini "e"erluas sko Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan yang
'er'ahasa engan!ar 'ahasa ke'angsaan 'agi "eliu!i se"ua eringka! ersekolahan dan
ka!egori sekolah. Di sa"ing i!u, Ak!a ini +uga "e"'eri kelonggaran keada ins!i!usi endidikan
swas!a yang !erangku" dala" Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan "enggunakan 'ahasa lain se'agai
'ahasa engan!ar sekiranya di'eri enge.ualian oleh Men!eri Pendidikan.
Pada #))%, 8e"en!erian Pendidikan +uga "ewu+udkan sa!u Ak!a Pendidikan khusus
un!uk endidikan swas!a yang dikenali se'agai Ak!a Pendidikan Tinggi Swas!a #))% (Ak!a $$$&,
'er!u+uan un!uk "engawal selia segala asek !en!ang endidikan swas!a, !er"asuklah asek
enu'uhan, endaf!aran, engurusan, engawalseliaan ser!a kawalan kuali!i endidikan.
8eadaan ini diangga erlu kerana ins!i!usi endidikan swas!a "e"ainkan eranan se'agai
elengka keada endidikan di sek!or awa" 'agi "e"enuhi hasra! 8e"en!erian Pendidikan
un!uk "en+adikan Malaysia usa! ke.e"erlangan endidikan seran!au yang "enghasilkan
endidikan yang kuali!inya 'er!araf dunia (*a+i' #))%&.
Ak!a Pendidikan Tinggi Swas!a #))% "e"erun!ukkan 'ahasa ke'angsaan se'agai
engan!ar u!a"a di ins!i!usi endidikan !inggi swas!a. 0alauun de"ikian, Ak!a i!u +uga
"e"'eri kuasa keada Men!eri Pendidikan un!uk "e"'eri enge.ualian keada ins!i!usi
endidikan !inggi swas!a !er!en!u dala" elaksanaan Dasar Bahasa 8e'angsaan se'agai
engan!ar u!a"a. Perle"'agaan Perseku!uan Malaysia, Ak!a Bahasa 8e'angsaan #)%AB#)%4 dan
Ak!a Pela+aran #)%# 'erhasra! un!uk "ele!akkan 'ahasa Melayu se'agai 'ahasa ke'angsaan,
'ahasa ras"i negara dan 'ahasa engan!ar il"u di ins!i!usi endidikan. Bahasa Melayu sekaligus
dihara daa! "e"ainkan eranan !ersira! se'agai 'ahasa e"ersa!u dan la"'ang +a!i diri
"asyaraka! Malaysia yang "erdeka.
Se"en!ara i!u, Ak!a Pendidikan #))% erlu diangga se'agai sua!u an+akan aradig"a
keada Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan. Ak!a ini "e"'enarkan kewu+udan sa!u lagi aliran
endidikan dala" sis!e" ke'angsaan iai!u endidikan swas!a yang "e"'olehkan 'ahasa
-nggeris dan 'ahasa lain 'ereranan se'agai 'ahasa engan!ar sekiranya "endaa! ke'enaran
Men!eri Pela+aran. Perun!ukan ini adalah sua!u enyi"angan dariada dasar 'ahasa dan Dasar
Pendidikan 8e'angsaan yang unggul yang dilaksanakan ada !ahun-!ahun %0-an, 40-an dan :0-
an. Peranan 'ahasa Melayu se'agai 'ahasa e"ersa!u dan 'ahasa engan!ar il"u !idak lagi
diangga se'agai yang !eru!a"a. -ni "eni"'ulkan sua!u kekeliruan sehinggalah agenda un!uk
"endaula!kan 'ahasa Melayu se'agai 'ahasa ras"i negara, 'ahasa ke'angsaan dan 'ahasa
engan!ar il"u !idak "a"u !i'a ke garis enyelesaian. Akhir-akhir ini dala" usaha kera+aan
un!uk "e"ar!a'a!kan negara dala" dunia glo'al kera+aan un!uk "e"ar!a'a!kan negara dala"
dunia glo'al, kera+aan !elah "elaksanakan dasar enga+aran dan e"'ela+aran "a!a ela+aran
Sains dan Ma!e"a!ik dala" 'ahasa -nggeris 200A. Dasar sede"ikian "enekankan keen!ingan
'ahasa -nggeris "enga!asi keen!ingan 'ahasa Melayu dala" Sis!e" Pendidikan 8e'angsaan.
*a"un de"ikian, ada 9ulai 200) kera+aan !elah "e"u!uskan kedua-dua "a!a ela+aran akan
ke"'ali dia+ar dala" 'ahasa Melayu ada 20#2.
Kes%m$!lan
Bahasa adalah sa!u ko"enan !eras yang "en+adi +iwa dan unsur dala"an eri'adi dan
iden!i!i sese'uah 'angsa dan negara. Bahasa adalah in!ia!i keada se'uah !a"adun dan adalah
ala! keada erke"'angan il"u !ana kira 'idang +uga. Tana "e"aha"i 'ahasa enya"aian,
il"u !idak daa! difaha"i. Bahasa 'oleh difaha"i dengan er!u!uran a!au in!eraksi se.ara lisan
"ahuun !ulisan yang 'aik dan sis!e"a!ik. Tana 'ahasa yang difaha"i ra"ai, roses
enye'aran il"u dan aga"a, er.a"'ahan il"u, ke'udayaan dan 'uah fikiran !idak daa!
diungkakan dan dilakukan.
Bahasa Melayu !elah "eren!asi ara"e!er wak!u dan ruang. Bahasa Melayu +uga !elah
"elalui erke"'angan se.ara "elin!ang di"ana erluasan 'ahasa se.ara geografi dan se.ara
"enegak di "ana el'agai laisan "asyaraka! !elah "enggunakan 'ahasa Melayu. Se+arah
erke"'angan dan e"'inaan 'ahasa Melayu !idak kurang he'a!nya ser!a "e"unyai kisah
uniknya yang !ersendiri.
Bahasa Melayu !elah 'erada di !aha yang "an!a, !e!ai sayang sekali 'ukan ra"ai
enu!ur 'ahasa ini yakin dengan ke'olehan dan kewi'awaan 'ahasa Melayu. 8elun!uran
keyakinan ini +uga +elas dia"erkan dengan 'e'eraa sika e"i"in yang ernah "e"egang
+awa!an Men!eri Pendidikan i!u sendiri.
8eren.a"an 'ahasa yang "ungkin !i"'ul dariada sifa! e"alas engguna 'ahasa
Melayu dah ke!idakyakinan orang 'ukan Melayu un!uk 'er!u!ur dala" 'ahasa Melayu yang
se"urna adalah sesua!u an.a"an yang sanga! 'esar dariada el'agai sudu!. Penu!ur
'ahasa Rojak ini se.ara !idak langsung "en.a'ar kedaula!an 'ahasa Melayu yang agung ini.
Peneri"aan 'ahasa Melayu adalah !idak "enyeluruh oleh rakya! sehinggakan negara Malaysia
!elah di'awa ke "ahka"ah a!as !un!u!an !idak "e"'enarkan 7ni;ersi!i Merdeka di'uka kerana
"ereka (rakya! 'erke!urunan enda!ang& ingin "enggunakan 'ahasa Mandarin se'agai 'ahasa
enghan!ar di ins!i!usi 'erkenaan.
Ba!u asas !elah dile!akkan dala" e"'inaan 'ahasa, na"un ini 'ukan halangan un!uk
"e"a+ukan dan "e"an!akan 'ahasa Melayu i!u lagi. 7saha-usaha enge"'angan 'ahasa
"e"ainkan eranan yang sa"a en!ing dengan e"'inaan 'ahasa. Badan-'adan e"'inaan dan
enge"'angan 'ahasa dan ins!i!usi enga+ian !inggi "e"ainkan eranan en!ing 'agi
eningka!an "u!u 'ahasa dan enge"'ang enggunaannya.
B%bl%(gra)%
#. A'dul 1ashid Mele'ak > A"a! 9auhari Moain, 200%,Sejarah Bahasa Melayu, 8uala (u"ur5
7!usan Pu'li.a!ions > Dis!ri'u!ions Sdn. Bhd.
2. Dewan Bahasa dan Pus!aka, 200$, Bahasa Satera dan Tamadun Melayu, Ucapan Dr. Mahathir
Mohamad 198!"", 8uala (u"ur5 Dewan Bahasa dan Pus!aka
A. Awang Sariyan, 200%, #arna dan Suasana $erancan%an Bahasa Melayu di Malaysia, 8uala
(u"ur5 Dewan Bahasa dan Pus!aka
4. As"ah Da+i 3"ar, 200$, &lam dan $enye'aran Bahasa Melayu, 8uala (u"ur5 DB8(
$. Si!i 1osnah Da+i Ah"ad, 200#, &n (ntroduction to Malay )an%ua%e and *ulture, 8uala
(u"ur5 Folden Book ,en!re
%. *ik Safiah 8ari", 2004, )iku!liku Bahasa. +earah $en%%unaan Bahasa yan% Baik, Betul dan
(ndah,Shah Ala"5 8 Pu'lishing Sdn. Bhd.
4. 1us!a" A.Sani, #))%, Poli!ik dan Poli"ek Bahasa Melayu, 8uala (u"ur5 Dewan Bahasa dan
Pus!aka
:. *ik Dassan Basri 'in *ik A'dul 8adir, 200A, Teori Bahasa -"likasi Terhada enga+aran
Ta!a'ahasa, Tan+ung Mali"5 7ni;ersi!i Pendidikan Sul!an -dris
). Dani" Musa, 200%, Eigrafi Melayu Se+arah Sisi!e" Tulisan dan Bahasa Melayu, Edisi
8edua,
8uala (u"ur5Dewan Bahasa dan Pus!aka
#0. *oriah Moha"ed, #))), Se+arah Sosiolinguis!ik Bahasa Melayu (a"a, Pulau Pinang57ni;ersi!i
Pendidikan Sul!an -dris