Anda di halaman 1dari 60

DRAF

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH

BAHASA KADAZANDUSUN
TAHAP 1

2012

DOKUMEN STANDARD

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


(KSSR)
MODUL TERAS ELEKTIF

BAHASA KADAZANDUSUN
TAHAP 1

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

Cetakan Pertama 2012


Kementerian Pelajaran Malaysia
Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa juga bentuk dan dengan cara apa jua sama ada
secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat kebenaran bertulis daripada Pengarah, Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pelajaran
Malaysia, Aras 4-8, Blok E9, Parcel E, Kompleks Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62604 Putrajaya.

ID SUANG
Uhu

Bolikan

Rukun Negara

Falsafah Pendidikan Kebangsaan

vi

Kointutunan

Kabaalan Mokinongou & Moboros

18

Kabaalan Mambasa

27

Kabaalan Monuat

36

Kabaalan Kolumison Boros

43

Kabaalan Puralan Boros

46

iii

RUKUN NEGARA
BAHAWASANYA negara kita Malaysia mendukung citacita untuk mencapai perpaduan yang lebih erat dalam
kalangan seluruh masyarakatnya; memelihara satu cara
hidup demokratik; mencipta masyarakat yang adil bagi
kemakmuran negara yang akan dapat dinikmati bersama
secara adil dan saksama; menjamin satu cara yang
liberal terhadap tradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya
dan berbagai-bagai corak; membina satu masyarakat
progresif yang akan menggunakan sains dan teknologi
moden;
MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpukan
seluruh tenaga dan usaha kami untuk mencapai citacita tersebut berdasarkan atas prinsip-prinsip yang
berikut:






.(3(5&$<$$1.(3$'$78+$1
.(6(7,$$1.(3$'$5$-$'$11(*$5$
.(/8+85$13(5/(0%$*$$1
.('$8/$7$181'$1*81'$1*
.(623$1$1'$1.(686,/$$1

Falsafah
Pendidikan
Kebangsaan
Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha
berterusan ke arah lebih memperkembangkan
potensi individu secara menyeluruh dan
bersepadu untuk melahirkan insan yang
seimbang dan harmonis dari segi intelek,
rohani, emosi dan jasmani berdasarkan
kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan.
Usaha ini adalah bertujuan untuk melahirkan
warganegara Malaysia yang berilmu
pengetahuan, berketerampilan, berakhlak mulia,
bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai
kesejahteraan diri serta memberikan sumbangan
terhadap keharmonian dan kemakmuran
keluarga, masyarakat dan negara.

vi

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

KOPOINTUTUNAN

Boros Kadazandusun nopo nga iso mato palajalan i poiaon id sikul tosiriba om takawas. Status nopo do mato palajalan diti id kurikulum
perdana nga mato palajalan elektif. Poiaon o boros diti kumaa tangaanak mantad tinaru Kadazan om Dusun. Poiaon nogi o boros diti
kumaa tangaanak mantad tinaru suai i aanangan minsingilo do boros diti.
Hontolon nopo do pongiaan om pambalajalan Boros Kadazandusun id sikul tosiriba nga popoingkawas do kabaalan boros miagal ko
kabaalan mokinongou, moboros, mambasa, monuat, koilaan kolumison boros om nogi koilaan puralan boros. Oponsol kopio do inoboson o
kabaalan boros diti tu iti no kabaalan touvai i koponguhup id pomogunaan boros Kadazandusun id pangaan sikul takawas.
Winonsoi o Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti montok manahak kosiwatan kumaa tangaanak do minsingilo do
boros Kadazandusun id kohuboyoon di kohiok mooi do kikotumbayaan sondii o tangaanak soira do miromut om nogi kaanu papasarabak
pomusarahan di okreatif, imaginatif om okritis. Maya do kurikulum diti, kaanu tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun id pongiaan
di otolinahas, poimpunong om oulud. Pongiaan om pambalajalan boros Kadazandusun id sikul kapanahak do kosiwatan kumaa tangaanak do
mongintutun, monginonong, guminawo om popotilombus do adat, koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus tinaru Kadazan om
Dusun.
Pongiaan om pambalajalan do boros Kadazandusun diti nogi kaanu manahak do kosiwatan kumaa tangaanak mantad tinaru suai i aanangan
minsingilo do boros Kadazandusun mooi do kaanu mongintutun om mangarati do adat, koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus
tinaru Kadazan om Dusun.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


Pongiaan om pambalajalan Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti monokodung do angkab Rukun Negara, Dasar
Pendidikan Kebangsaan om Falsafah Pendidikan Kebangsaan montok momodimpot do kotoronongon om piunungan toinsanan tinaru id pogun
Malaysia. Suang nopo do pongiaan om aktiviti kurikulum id Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti nga kokomoi do
toilaan om kotumbayaan sandad, tungkus koubasanan, woyo toluud om kabaalan boros i koponguhup do popoingkawas koburuon koinanon,
sunduan, pomusarahan om topurimanan tangaanak.

TUDU
Tudu nopo do Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti nga popogirot piunungan om papasarabak woyo toluud, sunduan
mamasok om ula poinsinuhat . Suai ko mantad dii, popoingkawas kabaalan boros do tangaanak mooi do kaanu nodii yolo momoguno do
boros Kadazandusun sabaagi iso boros tungkus di kotunud, oulud om olinuud id piromutan di mogisuai-suai koyuuyuon. DIMPOTON Id
kolimpupuson do Toun 6 kaanu tangaanak do :
 0RJLODQJLODQJSRPXVDUDKDQGLRXOXGRPROLQXXGNXPDDLVRRPWLVR
 0RJLVRRVRNRGXQJPRQWRNPRPRQVRLLVRLVRWRLQDRQ
 3DSDVDUDEDNZR\RWROXXGVXQduan mamasok om ula poinsinuhat.
 0LURPXWPLDPSDLNLNRWXPbayaan sondii di olinuud kumaa tambalut om tulun suai id koyuuyuon formal om au formal.
 0DPEDVDPDQJDUDWLRPPRQJLQRQRQJPRJLNDZRNDZRWHNVLGERURV.DGD]DQGXVXQPRQWRNSDSDWDQRPVXQduan do aanangan mambasa
om guminawo kolumison boros.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


 0RPRQVRLPRJLVXDLVXDLNDZRSRQXDWDQLGERURV.DGD]DQGXVXQGLRXOXGRPROLQXXG
 0RPRJXQRSXUDODQERURVGLNRWXQXGLGOLVDQRPSRQXDWDQ
 3RSRWLORPEXVWXQJNXVNRXEDVDQDQWLQDUX.DGD]DQRP'XVXQ
 0RPRJXQRNDEDDODQPRPRJRQRLGNRLPDDQWLNLGWDGDX

DOKUMEN STANDARD KURIKULUM


Id suang do Dokumen Standard diti poinhanggum o Standard Ponuangan om Standard Pambalajalan.
Standard Ponuangan nopo nga taang koimpohon do koilaan, kabaalan om koinabasan di minog dimpoton do tangaanak id kolimpupuson
do Toun 6 id sikul tosiriba.
Standard Pambalajalan nopo nga iso nuludan koilaan, kabaalan, koinabasan om taang koonuan di minog do dimpoton do tangaanak id isoiso
Toun id sikul tosiriba.

PRINSIP DO PEDAGOGI KURIKULUM STANDARD


Ponginsamakan do pongiaan om pambalajalan do Kurikulum Standard diti nopo nga maya prinsip-prinsip di pointayad:
i. Ponginabasan do kabaalan touvai
Oponsol kopio do pasandadon mantad id kotimpuunon o ponginabasan do kabaalan touvai miagal ko kabaalan mokinongou, moboros, mambasa
om monuat, tu kabaalan diti no o poimpahan do karaaralano pambalajalan do tangaanak. Kabaalan touvai i oinobos do tangaanak koponguhup
tangaanak do popoingkawas kabaalan boros montok momodimpot taang di takawas.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


ii. Balajal id koyuuyuon di kohiok, kirati om kidimpoton
Pambalajalan di poposontol konteks di kirati miampai papaamung toinsanan kabaalan boros i kaanu manahak kosiwatan kumaa tangaanak
minsingilo maya aktiviti di kohiok.
iii. Poinlongkod do tangaanak
Mogisuai-suai kabalantasan, koporokisan, ralan balajal, koinabasan om koburuon tangaanak id pambalajalan do boros Kadazandusun. Mooi
do odimpot o potensi pambalajalan tangaanak, oponsol do papanahon o pongiaan di momoguno mogikawo-kawo ponginsamakan, teknik om
kakamot pongiaan di kagayat do ginawo tangaanak. Ponginsamakan masteri kaanu manahak kasakadayan kumaa tangaanak do monginobos
toinsanan standard pambalajalan boros Kadazandusun di noulud.
iv. Pomogunaan teknologi wagu
Id abad ko-21 diti, oponsol o koilan momoguno komputer tu teknologi nopo diti nga teknologi piromutan di gunoon do timpu baino montok
maganu om papatayad koilaan. Pomogunaan kakamot media elektronik om kapamansayan pionitan id internet kaanu manahak kosiwatan di
tosima kumaa tangaanak do miromut om mogiilang toilaan. Ogumu koilaan di aanu mantad Teknologi Koilaan om Pionitan. Soira momproses
do koilaan di naanu kiguno o pomusarahan di okritis montok momili koilaan di kosudong. Oponsol o koilaan do tangaanak do momoguno boros
Kadazandusun mooi do kaanu papatayad do koilaan di efektif, kotunud, okreatif om kohiok. Aspek woyo toluud om mamasok oponsol nogi do
pasandadon mooi do kitonggungan om kidisiplin o tangaanak soira mogihum, momproses om poposunud kawagu do koilaan.
v. Pontaksiran Pambalajalan

Pontaksiran pambalajalan nopo do gunoon nga pontaksiran di potilombus. Pontaksiran di potilombus kaanu manahak koilaan
kumaa mongingia kokomoi taang koinabasan tangaanak do standard pambalajalan. Pointilombus o pontaksiran woyo formatif diti

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


om okon ko miagal do pontaksiran woyo sumatif tu papanahon id koowian isoiso timpu pambalajalan. Kawasa do papanahon o
pontaksiran woyo formatif maya pongintangan om maya mogikawo-kawo aktiviti lisan om ponuatan. Koduo-duo pontaksiran diti
kaanu popokito koyuuyuo kalantayon pambalajalan tangaanak.
vi. Kapasarabakan ponginlaaban kowoowoyoo
Prinsip di pasandadon id Kurikulum Boros Kadazandusun nopo nga papapanggor sahsiah di tosonong. Pasandadon nogi toinsanan
woyo toluud id pambalajalan boros Kadazandusun mooi do awangun songulun mamasok di kiwoyo toluud, kiimatu om otoronong .

PONGINSAMAKAN KURIKULUM MODULAR


Timpu pongiaan do mato palajalan boros Kadazandusun nopo nga tolu timpu sominggu. Pongiaan do Kurikulum Standard Sikul
Tosiriba diti manahak kopomogiratan do kabaalan momoguno boros Kadazandusun montok tangaanak ngaawi.
Kurikulum Standard Sikul Tosiriba Boros Kadazandusun diti minaganu ponginsamakan woyo modular i popohontol om manahak
kosulimbangan kumaa toinsanan kabaalan boros miagal do kabaalan mokinongou om moboros, mambasa, monuat, kolumison
boros om puralan boros.
Id pongiaan om pambalajalan do Boros Kadazandusun id kalas, onuan panatalan toinsanan kabaalan boros id isoiso timpu
pongiaan. Sabaagi iso poomitanan, onuan panatalan o kabaalan mokinongou om moboros id pongiaan ontok timpu koiso do
minggu koiso. Ontok timpu koduo, panatalan do pongiaan nopo nga kabaalan mambasa om kotolu onuan panatalan kabaalan
monuat. Timpu koiso om koduo do minggu sumusuhut gunoon montok pongiaan kolumison boros om timpu kotolu gunoon montok
pongiaan puralan boros. Kawasa mongingia do momoguno duo timpu montok mongia isoiso kabaalan soira do osubai. Pongiaan
om pambalajalan do isoiso topik kawasa do papanahon id kalas daasom duo minggu.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

Ponginsamakan woyo modular diti kaanu popisoungko toinsanan kabaalan boros di strategik montok tudu do popoingkawas
kabaalan boros miagal di poinsuat id standard ponuangan om pambalajalan. Sabaagi iso poomitanan, soira do mongia do
kabaalan kolumison boros, kopisoungko nogi o kabaalan suai miagal ko kabaalan mokinongou, moboros, mambasa om monuat id
pongiaan dii. Ponginsamakan woyo modular diti manahak nogi do panatalan kumaa pongiaan om pambalajalan kabaalan boros di
touvai kumaa kabaalan boros di apangkal miagal id siriba diti:
> Kabaalan Mokinongou om Moboros
> Kabaalan Mambasa
> Kabaalan Monuat
> Kolumison Boros
> Puralan Boros
Tema
Ponuangan montok tikid gana pomogunaan boros id pambalajalan boros Kadazandusun nopo nga pinoimpou tema di kosudong
montok tangaanak id sikul tosiriba. Tema nopo ngawi diti nga :
> Tinan Sondii
> Susuyan
> Toilaa

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

KURIKULUM BOROS KADAZANDUSUN


Panatalan nopo do pongiaan om pambalajalan Boros Kadazandusun nga mongintutun do pimato, putul boros, boros, frasa
om ayat-ayat di toniba. Ponginabasan do kabaalan boros di touvai miagal ko kabaalan mokinongou om moboros, mambasa,
monuat om kolumison boros nga onuan nogi do kapanatalan id pongiaan om pambalajalan do mato palajalan diti. Suai ko
mantad dii, koilaan kokomoi tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun nga poiaon nogi kumaa tangaanak.

1.0

KABAALAN MOKINONGOU OM MOBOROS

Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun om mamarait do tuni di norongou mantad mogisuaisuai tadon, mokinongou, mongintutun, mamarait om popisuai tuni do pimato boros Kadazandusun, mokinongou, mongintutun om
mamarait do boros miampai momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud, manahak do tisuli kokomoi koilaan di norongou, moboros
miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud tumanud koyuuyuon, status, umul om koulunan om popolombus
topurimanan om pomusarahan di oulud om olinuud id intoraksi sosial miampai momoguno do boros, pomoroitan om kolooloyuko di
kotunud.
Poinhanggum nopo id standard pambalajalan diti nga kabaalan mokinongou om popolombus kawagu do tuni, boros, frasa om ayat
di norongou mantad mogisuai-suai tadon. Mokinongou om moboros nopo nga iso kabaalan di touvai montok literasi. Ii nodii poogi
do unsubon o tangaanak do minsingilo do woyo mokinongou di kotunud om tumimpuun do minsingilo do moboros mantad taang
popolombus do tuni di kotunud om kumaa nogi do popolombus do boros, frasa om gisom no do kaanu popolombus do ayat di
kotunud, oulud om olinuud montok mogikawo-kawo koyuuyuo. Oponsol nogi do poiaon kumaa doid tangaanak o loyuk om rima di
kotunud montok popolombus isoiso tuni, boros, frasa om ayat. Suai ko mantad dii, minog nogi do poiaon kumaa doid tangaanak
o koilaan miromut maya lisan om okon ko lisan. Aktiviti nopo di kosudong do papanahon montok do kabaalan diti nga aktiviti

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


minsingumbal, manahak tisuli, mangarati om momoguno do koilaan di norongou. Toinsanan aktiviti diti kawasa do huliton mooi do
kogirot o pomogunaan do pancaindera do tangaanak om pointounda tomoimo do miromut.

2.0 KABAALAN MAMBASA


Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do mongija mogikaakawo boros, mongintutun om momungaran nunu i okito,
orongou, osingud, oroso, akama om opurimanan, kaanu mambasa mogikaakawo boros, frasa om ayat miampai momoguno
do pomoroitan di kotunud, kaanu mambasa montok mangarati om manahak do tisuli kumaa koilaan di nabasa, kaanu popoilo
kawagu do koilaan di nabasa miampai momoguno mogikaakawo bahan om manahang do teks di nabasa.
Id kabaalan diti, oponsol do kaanu o tangaanak do mongintutun tuni do 29 pimato Boros Kadazandusun tu iti nopo nga
koilaan di touvai no kopio montok kabaalan mambasa. Koilaan diti koponguhup id kabaalan popolombus boros, frasa, ayat
mintootoiso om ayat di mogikawo-kawo loyuk om kopolombusan. Montok iso pongiaan kabaalan mambasa di kohiok,
unsubon o mongingia do momoguno teks mantad sinding, hiis, tangon toi ko bukakak, tu kounsub iti do tangaanak om nogi
kagayat do ginawo diolo. Montok kabaalan mongija, potimpuunon do popoia mantad mongintutun tuni pimato kumaa putul
boros gisom no owonsoi iso boros di kotunud.

3.0 KABAALAN MONUAT


Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do momoguno do ralan ponuatan di pointunud, kaanu poposuat kawagu nunu i
okito, orongou, oroso, osingud, akama om opurimanan, kaanu monuat mogikaakawo ayat miampai momoguno boros, ayat om
tanda basa, format om puralan boros di kotunud, kaanu mongoput sorita miampai momoguno do boros om ayat di kotunud
om olinuud.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


Timpuunon nopo do popoia id kabaalan diti nga kabaalan mongigit pinsil di pointunud. Oponsol do pasandadon kabaalan diti
mooi do oubas dii o tangaanak do monuat momoguno ralan di pointunud. Panatalan nopo do kabaalan diti nga papawakas tuhat
tunturu om longon, popomogot kabaalan motor, popoingkawas kabaalan visual om koordinasi mato om longon mooi do kaanu dii
o tangaanak monginobos kabaalan monuat di touvai kopio. Suai ko mantad dilo, hontolon nogi id kabaalan diti o koilaan monuat
pimato miampai momoguno ralan di pointunud mooi do kaanu o tangaanak do monuat boros, frasa om ayat di poimpunong,
otolinahas om oulud.

4.0. KABAALAN KOLUMISON BOROS


Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu tangaanak maganu, popolombus om monusui koilaan kokomoi do tungkus koubasanan tinaru
Kadazan om Dusun maya mogikawo-kawo aktiviti di kohiok.
Pongiaan do kabaalan kolumison boros diti manahak panatalan kumaa pambalajalan di kohiok maya aktiviti di kohiok om kagayat
ginawo miagal ko momonsoi buuk tonini, poster, kolaj, kad om nogi maya aktiviti manangon, suminding, minsingkono, sumayau
om popolombus hiis. Maya kabaalan kolumison boros diti kaanu nogi o tangaanak do kosiwatan mongintutun, minsingumbal om
monginonong do tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun maya mogikawo-kawo aktiviti di kohiok om kosudong. Aktivitiaktiviti diti kaanu papasarabak kaanangan do tangaanak kumaa minsingilo do boros Kadazandusun om nogi kaanu popoingkawas
imaginasi tangaanak. Komponen diti manahak kosiwatan kumaa tangaanak do mokinongou boros Kadazandusun mantad mogisuaisuai tadon miagal ko mantad sinding tangaanak, hiis koubasanan om susuyan di kosudong. Suai ko mantad dii, kaanu nogi o
tangaanak ngaawi do momoguno do boros Kadazandusun id koyuuyuo di mogisuai-suai miagal ko id pamansayan buuk tonini,
poster, kolaj om kad om nogi maya aktiviti manangon, suminding, minsingkono, sumayau om popolombus hiis. Oponsol kopio do
unsubon o tangaanak maya boros pangarayou montok isoiso asil di nowonsoi toi ko pinolombus. Pongunsuban kaanu popogirot
kotumbayaan sondii do tangaanak om kaanu nogi poposunduan do aanangan balajal. Suai ko mantad dii, kaanu nogi iti do mananom
topurimanan do monginsonong asil kalaja om nogi mongunsub pomusarahan di okreatif.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


5.0 SISTOM BOROS
Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do mongintutun om momoguno do 29 pimato Boros Kadazandusun id lisan om
ponuatan, kaanu momoguno mogikaakawo sompuruan boros, kaanu momonsoi mogikaakawo boros, frasa om ayat di agramatis
om momoguno do tanda basa di kotunud, kaanu momoguno do kopomoroitan ginumu om tukadan id lisan om ponuatan.
Abaagi o sistom boros Kadazandusun id piipiro komponen: fonetik om fonologi, sistom ijaan, puralan boros, tukadan, kopomoroitan
ginumu om tinimungan boros. Oponsol do poiaon koilaan momoguno puralan boros kumaa tangaanak di minsingilo do boros
Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do momoguno boros Kadazandusun di kotunud om oulud.
5.1 Fonetik om Fonologi
Oponsol do posunudon kumaa do tangaanak o koilaan mamarait om momoguno loyuk om kopolombusan di pointunud mooi do
koilo o tangaanak do mamarait boros om popolombus ayat, om nogi kaanu o tangaanak do popolombus komoyon di kotunud
kumaa tulun suai. Suai ko mantad dii, oponsol nogi o koilaan diti mooi do kaanu o tangaanak do mangarati boros om komoyon
do tulun suai id pilumaagan tikid tadau. Kawo ayat di oponsol do oilaan tangaanak do popolombus miampai momoguno
pomoroitan om loyuk miagal id siriba:a) Ayat Toomod
b) Ayat Pongudio
c) Ayat Ponuhuan
d) Ayat Kotigagan
5.2 Sistom Ijaan
Oponsol kopio do posunudon kumaa do tangaanak o sistom ijaan boros Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do momonsoi

10

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


ponuatan di pointunud om oulud. Id sistom ijaan minog do inoboson do tangaanak o piipiro aspek mooi do kaanu do momonsoi
ponuatan di poimpunong. Pointayad id siriba diti, toinsanan aspek di oponsol do oilaan:
a) 29 pimato boros Kadazandusun
b) pomogunaan do sigot / / id ponuatan
c) pomogunaan do / b / om / d / id ponuatan
d) vokal tanaru om diftong id ponuatan om pomoroitan
e) pomogunaan konsonan on vokal noolos id ponuatan
5.3 Puralan Boros
Abaagi o aspek Puralan Boros id duo boogian : morfologi om sintaksis.
5.3.1 Morfologi nopo nga iso gana toilaan i monoriuk pamansayan isoiso boros id aspek struktur, bontuk om ponompipian
boros. Pointayad id siriba diti nopo nga aspek di okito id morfologi.
(a) Struktur Boros
i)
Boros Sandad
ii) Boros Noolos
(b) Bontuk Boros
i)
Boros Mintootoiso
ii) Boros Nosugkuan
iii) Boros Misompuru
iv) Boros Misaup

11

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


(c) Karaaralano pamansayan boros:
i)
Ponugku
ii) Ponginsoupan
iii) Ponompuruan
(d) Sompuruan Boros:
i)
Boros Ngaran
ii) Boros Maan
iii) Boros Ula
iv) Boros Toguangon
5.3.2 Sintaksis nopo nga iso ponoriukan kokomoi pamansayan ayat. Aspek sintaksis di oponsol do oilaan do tangaanak id sikul
tosiriba nopo nga miagal di pointayad id siriba diti :
a)
b)
c)
d)

Karaaralano momonsoi boros, frasa, klausa om ayat.


Pamansayan ayat nopo nga tumanud nuludan VSO (Boros Maan, Subjek om Objek).
Kawo ayat: ayat toomod, ayat pongudio, ayat ponuhuan om ayat kotigagan.
Kawo pamansayan ayat: ayat toomod, ayat mintootoiso

5.4 Tanda Basa


Oponsol do koilo o tangaanak momoguno do tanda basa id piromutan mooi do kaanu popolombus boros Kadazandusun di
pointunud om oulud id kobooboroso om nogi id ponuatan. Id piromutan maya ponuatan oponsol do kaanu o tangaanak momoguno
do tanda basa di kotunud mooi do kaanu popolombus pomusarahan toi ko koilaan di pointunud om kirati. Id piromutan lisan,
oponsol do koilo o tangaanak momoguno do tanda basa miagal ko koma om titik mooi do kotunud kopolombusan boros.

12

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

5.5 Tukadan
Poinhanggum no id tukadan o boros mikagos, poiradan om poniriban i oponsol do poiaon kumaa tangaanak mooi do kaanu
nodii mongintutun om momoguno do tukadan id lisan toi ko ponuatan montok popokito iso ponginabasan do boros di takawas.

Nota:

Montok popomogot toilaan kokomoi puralan boros Kadazandusun kawasa do momorujuk do Buuk Puralan Boros Kadazandusun id
Sikul i pinalabus do Boogian Popotounda Kurikulum, Komontirian Palajalan Malaysia.

13

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


6.0 PONUANGAN KURIKULUM
Ponuangan kurikulum nopo nga iso poingkawasan kawawagu id ponginabasan koilaan om oponsol do onuan kapanatalan tu iti no
kabaalan di koponguhup do tangaanak id koposion tikid tadau om id ponginabasan toilaan. Ponuangan kurikulum i pasandadon id
pongiaan boros Kadazandusun nopo nga miagal id siriba:-

i.

Kabaalan Momusorou
Kabaalan momusorou di okritis om okreatif pinosuang id standard pambalajalan mooi do kaanu o tangaanak do monolibamban
kobolingkangan, maganu kootuson om kaanu popolombus do koilaan di kotunud kokomoi isoiso ahal miampai momoguno
boros di efektif.

ii. Kabaalan Balajal Karaaralano Balajal


Pasandadon o kabaalan diti id standard pambalajalan mooi do kitonggungan o tangaanak id pambalajalan diolo. Poinhanggum
id kabaalan diti o kabaalan balajal om kabaalan maganu koilaan montok popotounda do tangaanak do monginobos koilaan
di potilombus.
iii. Kabaalan Momoguno Teknologi Koilaan om Piromutan
Kabaalan momoguno do Teknologi Koilaan om Piromutan nopo nga kabaalan abad ko-21. Kabaalan nopo di poinhanggum
nga kabaalan momoguno kakamot multimedia miagal ko komputer montok momonsoi om momongo kalaja sikul om nogi
momoguno mogikawo-kawo koilaan mantad multimedia miagal ko mongintong dokumentari televison om maganu koilaan
mantad internet. Suai ko mantad dii, kaanu nogi do kosiwatan o tangaanak do papaatod om monorimo do e-mel, mamalayag

14

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


piromutan elektronik montok mogihum, maganu om papatayad koilaan om milumaag miampai tulun suai maya piromutan
sosial miagal ko Facebook om Twitter.
iv. Woyoo Toluud om Sunduan Mamasok
Oponsol do pasandadon o woyo toluud miagal ko woyo guminawo pogun sondii om kopuriman sunduan mamasok id
standard pambalajalan mooi do awangun o tangaanak di kiwoyo toluud om oupus tomoimo do pogun sondii.


Y 0RJLVXDLVXDLNRSRURNLVDQ
Okito nogi id suang do standard pambalajalan diti o koponoinaan do koporokisan tangaanak di mogisuai-suai. Okito iti id
suang do standard pambalajalan, miagal ko koponoinaan koporokisan kinestetik maya aktiviti di noulud id standard
pambalajalan kabaalan kolumison boros.
vi. Kopogonuan Toilaan

Koilaan om ponuangan nopo di pohontolon id standard pambalajalan nga koilaan di naanu mantad mogikawo-kawo gana
PLDJDOGRJDQDNRLODDQ6DLQVRP7HNQRORJL*HRJUD6HMDUDKSRVRULOLGRWDQJDDQDNRPNRLODDQNRQVXPHULVPH6XDLNR
mantad dii, ponuangan boros aanu nogi mantad surat abal om isu-isu timpu baino.

vii. Mongindapu
Mooi do kaanu o tangaanak ngawi do monoguang karaaralano koposion timpu baino, minog nogi do pasandadon id
pomusarahan do tangaanak o kabaalan mongindapu. Montok popoburu koposion tangaanak, elemen mongindapu miagal
ko kreativiti, inovasi om inisiatif oponsol do posunudon kumaa tangaanak.

15

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


viii. Kreativiti
Kreativiti nopo nga iso aspek inovasi. Koimbulai o kreativiti mantad ponguhatan om pomusarahan di okreatif om okritis.
Oponsol do momoguno o mongingia do mogikawo-kawo ponguhatan di okreatif om okritis montok mongunsub kreativiti do
tangaanak. Pongiaan di okreatif milo papanahon maya mogikawo-kawo aktiviti miagal ko popoia do puralan boros miampai
momoguno do sayau, toi ko momoguno sinding montok popoia do kabaalan mambasa.
7.0 PONTAKSIRAN
Pontaksiran standard pambalajalan kawasa do papanahon maya pontaksiran formatif om pontaksiran sumatif.
Taangkoinabasan tangaanak do momoguno boros milo tipongon maya koduo-duo kawo pontaksiran diti.
Pontaksiran Formatif
Papanahon o pontaksiran formatif diti do poingompus toun do mongilo nunu o taang kalantayan do tangaanak. Koindalan o
pontaksiran diti maya pongintangan mooi do kaanu nodii mongingia do monipong kogisaman do tangaanak monginobos boros
ontok poingampayat id aktiviti pambalajalan boros. Pontaksiran diti kapanahak kounalan kumaa mongingia om tangaanak. Maya
pongintangan diolo, kaanu o mongingia do koilaan kokomoi tangaanak di au kodimpot toi ko au kaampayat id aktiviti di papanahon
id kalas. Soira okito do mongingia o kobolingkangan diti, oponsol papanahon do mongingia o aktiviti suai di kosudong om kaanu
mongunsub do tangaanak dii do monginobos boros. Kosudong nogi o pontaksiran formatif montok mongintong kogisaman do
tangaanak id kabaalan mokinongou om moboros. Ponginsamakan di kawasa do gunoon montok pontaksiran formatif nopo nga
maya folio, kalaja id tinimungan, pongimatan om maya aktiviti monginobos boros miagal ko mambasa om kuiz.

16

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


Pontaksiran Sumatif
Sumatif Papanahon o pontaksiran sumatif maya poniisan toi ko panaasan formal. Maya pontaksiran diti, kaanu o mongingia
ngaawi do monimung profail di popokito koburuon do tangaanak id monginobos do boros Kadazandusun. Kawasa do papanahon
o pontaksiran diti montok tosoosongulun tanak. Tudu nopo do pontaksiran sumatif nga monipong om monimung koilaan kokomoi
standard om taang koinabasan do tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun.

17

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


Standard Ponuangan om Pambalajalan Tahap 1 montok Kabaalan Mokinongou om Moboros
STANDARD PONUANGAN

1.1

1.2

18

Kaanu o tangaanak do
mokinongou, mongintutun
om mamarait do tuni di
norongou mantad
PRJLVXDLVXDLWDGRQLG
kolimpupuson do Toun 6.

Kaanu o tangaanak do
mokinongou, mongintutun,
mamarait om popisuai tuni
do pimato boros
Kadazandusun id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

1.1.1 Kaanu mokinongou om


monindu do tuni di
norongou.

1.1.1 Kaanu mongintutun tuni


di norongou.

1.1.1 Kaanu momungaran do


tuni di norongou.

1.1.2 Kaanu popoilo do koilaan


kokomoi tuni di norongou
tumanud ponontudukan
do mongingia.

1.1.2 Kaanu momungaran do


tuni di norongou tumanud
ponontudukan do
mongingia .

1.1.2 Kaanu manahak


pomusarahan kokomoi
tadon do tuni di
norongou.

1.1.3 Kaanu popouni kawagu


do tuni di norongou.

1.1.3 Kaanu monugut om


popouni kawagu tuni di
norongou.

1.1.3 Kaanu popolombus do


kobooboroso tumanud
loyuk di norongou.

1.2.1 Kaanu mokinongou om


monugut do mamarait do
29 pimato boros
Kadazandusun.

1.2.1 Kaanu mamarait 29


pimato boros
Kadazandusun.

1.2.1 Kaanu mamarait pimato


tumanud nuludan di
kotunud.

1.2.2 Kaanu mongintutun om


popouni tuni vokal
tumanud ponontudukan
do mongingia.
Poomitanan: a, e, i,o, u

1.2.2 Kaanu mongintutun om


popouni tuni vokal toniba
om tanaru tumanud
ponontudukan do
mongingia Poomitanan:
di om dii

1.2.2 Kaanu popisuai om


popouni tuni vokal
toniba om tanaru.
Poomitanan:
di om dii

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$1 TOUN 1

STANDARD
PAMB$/$-$/$1 TOUN 2

STANDARD
PAMB$/$-$/$1 TOUN 3

1.2.3 Kaanu mongintutun om


popouni tuni konsonan
tumanud ponontudukan
do mongingia.

1.2.3 Kaanu mongintutun om


popouni tuni konsonan
noolos tumanud
ponontudukan do
mongingia. /c/ om /f/, /q/
om /x/

1.2.3 Kaanu mongintutun


pisuayan tuni konsonan.

1.2.4 Kaanu mongintutun om


popouni tuni do pimato
sigot / / tumanud
ponontudukan do
mongingia.

1.2.4 Kaanu mamarait boros


kipimato sigot / / om aiso
sigot tumanud
ponontudukan do
mongingia.

1.2.4 Kaanu mamarait om


popisuai tuni boros di
kipimato sigot / / om
aiso sigot.

1.2.5 Kaanu mongintutun om


popouni tuni do pimato
/b/ tumanud ponontudukan
do mongingia .

1.2.5 Kaanu mamarait boros


kipimato /b/ om /b/
tumanud ponontudukan do
mongingia

1.2.5 Kaanu mamarait boros


kipimato /b/ om /b/.

1.2.6 Kaanu mongintutun om


popouni tuni do pimato
/d/ tumanud ponontudukan
do mongingia.

1.2.6 Kaanu mamarait boros


kipimato /d/ om /d/
tumanud ponontudukan do
mongingia.

1.2.6 Kaanu mamarait boros


kipimato /d/ om /d/.

19

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

1.3

20

Kaanu o tangaanak do
mokinongou, mongintutun
om mamarait do boros
miampai momoguno
pomoroitan om loyuk di
kotunud id kolimpupuson
do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

1.3.1 Kaanu mamarait boros


tumanud putul boros
tumanud ponontudukan
do mongingia.

1.3.1 Kaanu mamarait boros


tumanud putul boros.

1.3.1 Kaanu popisudong om


popolombus do putul
boros dumadi iso boros
di kirati.

1.3.2 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
mongintutun om mamarait
do boros kokomoi:
(a) numbul
(b) warana
(c) bontuk
(d) boogian tinan
(e) paganakan
(f)
kakamot
(g) sikul
(h) tayam
(i)
kalendar
(j)
taakanon
(k) tanom
(l)
karamayan

1.3.2 Kaanu sumugut do


mongingia montok
mongintutun om mamarait
do boros kokomoi
(a) Boogian tinan
(b) Paganakan
(c) Kakamot
(d) Sikul
(e) Pomoinan
(f) Numbul
(g) Timpu
(h) Tayam
(i) Kinotuan
(j) Kouaan
(k) Padsakayan
(l) Kinoyonon
(m) Pakalajaan
(n) Karamayan

1.3.2 Kaanu mamarait do


boros miampai momoguno
do pomoroitan di
kotunud kokomoi
(a) Boogian tinan
(b) Kakamot
(c) Sikul
(d) Pomoinan
(e) Songongi
(f) Tanom
(g) Tayam
(h) Iman-imanon
(i) Sandad pogun
(j) Basaan
(k) Tuunion
(l) Kinoyonon
(m) Kalendar
(n) Karamayan

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

1.4

Kaanu o tangaanak do
manahak do tisuli
kokomoi koilaan di
norongou id kolimpupuson
doToun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

1.3.3 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
mongintutun om mamarait
do boros:
(a) mumpongol
(b) mitongkiad
(c) popointutun
(d) mintutun
(e) monuhu
(f) monongkotoluod
(g) mongudio
(h) mokianu

1.3.3 Kaanu mamarait boros


montok
(a) mamason kounsikahan
(b) popointutun
(c) mintutun
(d) magalap om monorimo
pagalapan
(e) monongkosiou
(f) monuhu
(g) mongudio

1.3.3 Kaanu momili om


mamarait do boros
miampai momoguno do
pomoroitan di kotunud
soira
(a) popointutun
(b) mintutun
(c) monuhu
(d) mongudio
(e) mokianu
(f) mongimbayat
(g) mogodu
(h) mamason
poniod-siod

1.4.1 Kaanu mokinongou do:


(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) poguhatan
(f)
ponuhuan

1.4.1 Kaanu mokinongou om


maganu koilaan mantad:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) ponguhatan
(f) ponuhuan
(g) pokionuon
(h) kopoilaan
(i) surat
(j) rencana

1.4.1 Kaanu mokinongou om


maganu koilaan toponsol id:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) poguhatan
(f) ponuhuan
(g) pokionuon
(h) poskad
(i) kopoilaan
(j) surat
(k) rencana

21

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

1.4.2 Kaanu manahak do tisuli


maya demonstrasi, lisan
toi ko ponuatan kokomoi
nunu i norongou mantad:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) poguhatan
(f)
ponuhuan

22

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

1.4.2 Kaanu tumanud


ponontudukan do mongingia
montok mongintutun om
popoboros do koilaan di
norongou mantad:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) ponguhatan
(f)
ponuhuan
(g) pokionuon
(h) kopoilaan
(i)
surat
(j)
rencana

1.4.2 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
mongintutun om
popoboros do koilaan di
norongou mantad:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) poguhatan
(f)
ponuhuan
(g) pokionuon
(h) poskad
(i)
kopoilaan
(j)
surat
(k) rencana

1.4.3 Kaanu moguhot miampai


momoguno boros di
kosudong om olinuud
montok mokianu koilaan.
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan

1.4.3 Kaanu miuhot om misimbar


miampai momoguno do
boros di oulud om olinuud
montok maganu koilaan
id
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
3$0%$/$-$/$17281

STANDARD
3$0%$/$-$/$17281

(e)
(f)
(g)
(h)
(i)
(j)

ponguhatan
ponuhuan
pokionuon
kopoilaan
surat
rencana

STANDARD
3$0%$/$-$/$17281

(d)
(e)
(f)
(g)
(h)
(i)
(j)
(k)

pibarasan
poguhatan
ponuhuan
pokionuon
poskad
kopoilaan
surat
rencana

1.4.4 Kaanu manahak sisimbar di


kosudong kumaa isoiso
ponguhatan.

1.4.4 Kaanu manahak sisimbar


di kotunud kumaa isoiso
ponguhatan.

1.4.5 Kaanu mangarati om


tumanud do ponuhuan.

1.4.5 Kaanu mangarati om


tumanud do ponuhuan.

1.4.6 Kaanu mangarati do


pokionuon di norongou

1.4.6 Kaanu mangarati om


popolombus do
pokionuon miampai do
olinuud.

23

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

1.5

24

Kaanu o tangaanak do
moboros miampai
momoguno do boros di
kotunud, oulud om
olinuud tumanud
koyuuyuon, status, umul
om koulunan id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$1 TOUN 1

STANDARD
PAMB$/$-$/$1 TOUN 2

STANDARD
PAMB$/$-$/$1 TOUN 3

1.5.1 Kaanu mokinongou om


popolombus kawagu do
model pibarasan kokomoi:
(a) mumpongol
(b) mitongkiad
(c) popointutun
(d) mintutun
(e) monuhu
(f)
monongkotoluod
(g) mongudio
(h) mokianu

1.5.1 Kaanu mokinongou om


monugut model pibarasan
di norongou.

1.5.1 Kaanu mokinongou om


momohulit model
pibarasan di norongou.

1.5.2 Kaanu popolombus do


pibarasan miampai
momoguno do boros
pomolohou di kotunud
montok:
(a) mumpongol
(b) mitongkiad
(c) popointutun
(d) mintutun
(e) monuhu
(f)
monongkotoluod
(g) mongudio
(h) mokianu

1.5.2 Kaanu tumanud


ponontudukan mongingia
montok:
(a) mamason kounsikahan
(b) popointutun
(c) mintutun
(d) magalap om monorimo
pagalapan
(e) monongkosiou
(f)
monuhu
(g) mongudio

1.5.2 Kaanu momoguno boros di


kotunud om olinuud soira
(a) popointutun
(b) mintutun
(c) monuhu
(d) mongudio
(e) mokianu
(f)
mongimbayat
(g) mogodu
(h) mamason poniodsiod

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

1.5.3 Kaanu momili boros


pomolohou di kotunud id
pibarasan toi ko id
pononsunudan.

1.5.3 Kaanu papatantu do


boros pomolohou
id pibarasan toi ko id
pononsunudan.

1.5.4 Kaanu tumanud


ponontudukan do mongingia
montok manahak do
ponuhuan di tangasaanang.

1.5.4 Kaanu manahak ponuhuan


di tangasaanang.

1.5.5 Kaanu tumanud


ponontudukan do mongingia
montok poposunud do
pokionuon di tangasaanang.

1.5.5 Kaanu popoboros do


pokionuon di
tangasaanang.

1.5.6 Kaanu tumanud


ponontudukan do mongingia
montok popolombus do
ponguhatan di tangasaanang.

1.5.6 Kaanu popolombus do


ponguhatan di
tangasaanang.

25

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

1.6

26

Kaanu o tangaanak do
popolombus topurimanan
om pomusarahan di oulud
om olinuud id pilumaagan
sosial miampai momoguno
do boros, pomoroitan om
kolooloyuko di kotunud
id kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

1.6.1 Kaanu popoilo do ahal


sondii miampai momoguno
do boros di oulud om
olinuud.

1.6.1 Kaanu popolombus do


koilaan kokomoi ahal sondii.

1.6.1 Kaanu popointalang do


koilaan kokomoi ahal
sondii.

1.6.2 Kaanu poposunud kawagu


do isoiso kinantakan
miampai momoguno do
gambal.

1.6.2 Kaanu monorita kokomoi


nunu i okito id gambal.

1.6.2 Kaanu popolombus do


sorita miampai tumanud
nuludan di kosudong.

1.6.3 Kaanu popointalang do


isoiso koilaan miampai
momoguno do boros di
oulud om olinuud.

1.6.3 Kaanu tumanud ponontudukan


do mongingia montok
popointalang do isoiso ahal.
a)
kakamot
b)
tanom
c)
tayam

1.6.3 Kaanu momoguno do


boros sondii montok
monguyad isoiso ahal.
(a) kakamot
(b) kinoyonon
(c) Karamayan

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kabaalan Mambasa
STANDARD PONUANGAN

2.1


Kaanu o tangaanak do
PRQJLMDPRJLNDZRNDZR
boros id kolimpupuson do
Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
3$0%$/$-$/$17281

2.1.1 Kaanu mongintutun bontuk


om ngaran do 29 pimato
boros Kadazandusun
tumanud ponontudukan
do mongingia.
2.1.2 Kaanu mamarait ngaran
29 pimato boros
Kadazandusun.

2.1.2 Kaanu tumanud


ponontudukan mongingia
mongija boros:
a)
kivokal tanaru om
toniba
b)
kipimato sigot
c)
kikonsonan /b/ om /d/ ,
/b/ om /d/.

2.1.2 Kaanu mongija boros:


a)
kivokal tanaru om
toniba
b)
kipimato sigot
c)
kikonsonan /b/ om
/d/, /b/ om /d/
d)
kipimato noolos.

2.1.3 Kaanu mongija tumanud


putul boros.tumanud
ponontudukan do mongingia.
Poomitanan : /ta/ + /pa/ =
tapa

2.1.3 Kaanu mongija boros


tumanud putul boros:
a)
boros mintootoiso
b)
boros nosugku

2.1.3 Kaanu mongija boros:


a)
mintootoiso
b)
nosugku
c)
misompuru

2.1.4 Kaanu mongija


mogikawo-kawo boros
tumanud ponontudukan
do mongingia kokomoi:

2.1.4 Kaanu mongija


mogikaakawo boros kokomoi:
(a) boogian tinan
(b) paganakan

2.1.4 Kaanu mongija


mogikawo-kawo boros
kokomoi:
(a) boogian tinan

27

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

(a)
(b)
(c)
(d)
(e)
(f)
(g)
(h)
(i)
(j)
(k)
(l)

numbul
warana
bontuk
boogian tinan
paganakan
kakamot
sikul
tayam
kalendar
taakanon
tanom
karamayan

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

(c)
(d)
(e)
(f)
(g)
(h)
(i)
(j)
(k)
(l)
(m)
(n)

kakamot
sikul
pomoinan
numbul
timpu
tayam
kinotuan
kouaan
padsakayan
kinoyonon
pakalajaan
karamayan

2.1.5 Kaanu mongintutun tanda


basa:
(a) pimato tagayo
(b) pimato tokoro
(c) koma (,)
(d) titik (.)
(e) tanda kotigagan (!)
(f)
tanda pongudio (?)

28

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

(b)
(c)
(d)
(e)
(f)
(g)
(h)
(i)
(j)
(k)
(l)
(m)
(n)

kakamot
sikul
pomoinan
songongi
tanom
tayam
iman-imanon
sandad pogun
basaan
tuunion
kinoyonon
kalendar
karamayan

2.1.5 Kaanu mongintutun tanda


basa:
(a) pimato tagayo
(b) pimato tokoro
(c) koma (,)
(d) titik (.)
(e) tanda kotigagan (!)
(f)
tanda pongudio (?)

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

2.2

Kaanu o tangaanak do
mongintutun om
momungaran nunu i okito,
orongou, oroso, osingud
om opurimanan id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.2.1 Kaanu mambasa om


momungaran tumanud
ponontudukan do
mongingia kokomoi:
(a) numbul
(b) warana
(c) bontuk
(d) boogian tinan
(e) paganakan
(f)
kakamot
(g) sikul
(h) tayam
(i)
kalendar
(j)
taakanon
(k) tanom
(l)
karamayan

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.2.1 Kaanu mongintutun om


mambasa boros kokomoi:
(a) boogian tinan
(b) paganakan
(c) kakamot
(d) sikul
(e) pomoinan
(f)
numbul
(g) timpu
(h) tayam
(i)
kinotuan
(j)
kouaan
(k) padsakayan
(l)
kinoyonon
(m) pakalajaan
(n) karamayan

2.2.1 Kaanu mambasa om


mogihum boros kokomoi:
(a) boogian tinan
(b) kakamot
(c) sikul
(d) pomoinan
(e) songongi
(f)
tanom
(g) tayam
(h) iman-imanon
(i)
sandad pogun
(j)
basaan
(k) tuunion
(l)
kinoyonon
(m) kalendar
(n) karamayan

2.2.2 Kaanu mambasa om


mangarati do boros.

2.2.2 Kaanu mambasa om


mangarati komoyon boros.

2.2.3 Kaanu momoguno do


komoiboros kigambal
montok mogihum boros.

2.2.3 Kaanu momoguno do


komoiboros kigambal
montok mogihum do
boros misulak.

29

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

2.3

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.3.1 Kaanu tumanud


Kaanu o tangaanak do
ponontudukan do mongingia
mambDVDPRJLNDZRNDZR
montok popolombus boros
boros miampai momoguno
tumanud putul boros.
do pomoroitan di kotunud id
Poomitanan : /ko/ /pi/ /wo/ /
kolimpupuson do Toun 6.
sian/

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.3.1 Kaanu popolombus boros


tumanud putul boros.

2.3.1 Kaanu popisudong do


piipiro putul boros montok
popolombus boros di kirati.

2.3.2 Kaanu mambasa boros


montok popouni do tuni
vokal tumanud
ponontudukan do
mongingia.

2.3.2 Kaanu minsingumbal do


popolombus boros
a) kivokal toniba om tanaru
b) kipimato sigot
c) kikonsonan /b/ om /d/,
/b/ om /d/.

2.3.2 Kaanu mambasa boros


a) kivokal toniba om tanaru
b) kipimato sigot
c) kikonsonan /b/ om
/d/ , /b/ om /d/
d) kipimato noolos

2.3.3 Kaanu mambasa boros


montok popouni do tuni
konsonan tumanud
ponontudukan do
mongingia.

2.3.3 Kaanu minsingumbal


popolombus
a) boros mintootoiso
b) boros nosugku

2.3.3 Kaanu mambasa


a) boros mintootoiso
b) boros nosugku

2.3.4 Kaanu mambasa boros


montok popouni do tuni
sigot //.tumanud
ponontudukan do
mongingia.

30

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.3.5 Kaanu mambasa boros


montok popouni do tuni do
/b/ tumanud ponontudukan
do mongingia.
2.3.6 Kaanu mambasa boros
montok popouni do tuni
/d/ tumanud ponontudukan
do mongingia.
2.3.7 Kaanu popolombus boros
tumanud loyuk di pointunud
tumanud ponontudukan do
mongingia.

31

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

2.4

32

Kaanu o tangaanak do
mambasa boros id frasa
om ayat miampai
momoguno do pomoroitan
om loyuk di kotunud id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.4.1 Kaanu tumanud


ponontudukan do mongingia
montok mongintutun om
popolombus boros
(a) mumpongol
(b) mitongkiad
(c) popointutun
(d) mintutun
(e) monuhu
(f)
monongkotoluod
(g) mongudio
(h) mokianu

2.4.1 Kaanu minsingumbal


popolombus do boros miampai
momoguno pomoroitan di
kosudong montok
(a) mamason kounsikahan
(b) popointutun
(c) mintutun
(d) magahap om monorimo
(e) pagahapan
(f)
monongkosiou
(g) monuhu
(h) mongudio
(i)
mokianu

2.4.1 Kaanu mambasa boros


tumanud pomoroitan om
loyuk di pointunud.
(a) popointutun
(b) mintutun
(c) monuhu
(d) mongudio
(e) mokianu
(f)
mongimbayat
(g) mogodu
(h) mamason poniodsiod

2.4.2 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
mambasa do frasa om
ayat
(a) mumpongol
(b) mitongkiad
(c) popointutun
(d) mintutun
(e) monuhu
(f)
monongkotoluod
(g) mongudio
(h) mokianu

2.4.2 Kaanu mambasa do frasa


om ayat mantad:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) ponguhatan
(f)
ponuhuan
(g) pokionuon
(h) poskad
(i)
kopoilaan
(j)
surat
(k) rencana

2.4.2 Kaanu mambasa do frasa


om ayat miampai
momoguno do pomoroitan
di kotunud id :
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) poguhatan
(f) ponuhuan
(g) pokionuon
(h) poskad
(i) kopoilaan
(j) surat
(k) rencana

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.4.3 Kaanu mambasa opuhod


tumanud ponontudukan
do mongingia.

2.4.3 Kaanu mambasa do


opuhod miampai
momoguno do pomoroitan
di kotunud

2.4.3 Kaanu mambasa do


opuhod miampai
momoguno do pomoroitan
di kotunud.

33

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

2.5

34

Kaanu o tangaanak do
mambasa, mangarati om
manahak do tisuli kumaa
koilaan di nabasa id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.5.1 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
maganu koilaan mantad:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) poguhatan
(f)
ponuhuan
(g) poskad

2.5.1 Kaanu mambasa montok


maganu koilaan mantad:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) ponguhatan
(f)
ponuhuan
(g) poskad
(h) kopoilaan
(i)
surat
(j)
rencana

2.5.1 Kaanu mambasa montok


maganu koilaan toponsol
mantad:
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) ponguhatan
(f)
ponuhuan
(g) poskad
(h) kopoilaan
(i)
surat
(j)
rencana

2.5.2 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
manahak do tisuli lisan toi
ko ponuatan kokomoi
koilaan id
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) poguhatan
(f)
ponuhuan
(g) poskad

2.5.2 Kaanu mongintutun om


papatayad do koilaan di
nabasa

2.5.2 Kaanu momili om


mongulud do koilaan di
nabasa

2.5.3 Kaanu popoboros do


kolilaan di nabasa.

2.5.3 Kaanu popolombus do


koilaan di nabasa.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

2.6

2.7

Kaanu o tangaanak do
popoilo kawagu do
koilaan di nabasa
miampai momoguno
PRJLNDZRNDZREDKDQLG
kolimpupuson do Toun 6.

Kaanu o tangaanak do
manahang do teks di
nabasa id kolimpupuson
do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

2.6.1 Kaanu popokito do


demonstrasi montok
popoilo kawagu koilaan di
nabasa tumanud
ponontudukan do
mongingia.

2.6.1 Kaanu poposodia do peta


minda montok popoilo
kawagu do koilaan di
nabasa tumanud
ponontudukan do
mongingia.

2.6.1 Kaanu momoguno do


peta minda om carta
montok poposunud kawagu
do koilaan di nabasa
tumanud ponontudukan
do mongingia.

2.6.2 Kaanu momonsoi do


ilustrasi montok popoilo
kawagu koilaan di
nabasa mantad teks
tumanud ponontudukan
do mongingia.

2.6.2 Kaanu momonsoi do ilustrasi


montok popoilo kawagu
koilaan di nabasa mantad
teks tumanud ponontudukan
do mongingia.

2.6.2 Kaanu momonsoi do


ilustrasi montok popoilo
kawagu koilaan di
nabasa mantad teks
tumanud ponontudukan
do mongingia.

2.7.1 Kaanu popoilo do


topurimanan kokomoi teks
di nabasa.

2.7.1 Kaanu popoboros do


topurimanan kokomoi
koilaan di nabasa

2.7.1 Kaanu popolombus do


topurimanan kokomoi
koilaan di nabasa.

2.7.2 Kaanu momili do watak di


korohian toi ko di au
korohian.

2.7.2 Kaanu momili om manahang


do watak id susuyan.

2.7.2 Kaanu mongintutun om


monokodung watak id
susuyan

35

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


Standard Ponuangan om Pambalajalan Tahap 1 montok Kabaalan Monuat
STANDARD PONUANGAN

3.1

Kaanu o tangaanak
poposuat do boros
miampai momoguno
ralan di kotunud id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

3.1.1 Kaanu tumanud


ponontudukan mongingia
do monuat momoguno
pinsil di pointunud.
3.1.2 Kaanu o tangaanak do
momorulud
(a) mantad id sawat
kumaa id siriba
(b) mantad id siriba
kumaa id sawat
(c) mantad gibang kumaa
wanan
(d) mantad wanan kumaa
gibang

36

3.1.3 Kaanu molukis do bontuk


tumanud rulud.

3.1.3 Kaanu popiromut do titik


montok poposiliu do isoiso
bontuk.

3.1.3 Kaanu monuat do


Isoiso bontuk tumanud
ponuhuan do mongingia.

3.1.4 Kaanu monuat tumanud do


rulud:
(a) pimato tagayo
(b) pimato tokoro
(c) numbul
(d) boros

3.1.4 Kaanu poposuat do pimato


tumanud bontuk.
Poomitanan:
(a) a,c,e,o
(b) b, b,d,d,
(c) g, j, p, q
(d) m, n, u, w

3.1.4 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia do monuat
pimato tumanud ponuatan
mirangkai.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

3.1.5 Kaanu monuat kawagu do


a) pimato tagayo
b) pimato tokoro
c) numbul
d) boros

3.1.5 Kaanu monuat kawagu do


boros om frasa.

3.1.5 Kaanu monuat putul boros


om boros tumanud
ponuatan mirangkai.

3.1.6 Kaanu papatayad do


29 pimato boros
Kadazandusun.

3.1.6 Kaanu papatayad tumanud


nuludan di kotunud do 29
pimato boros Kadazandusun.
(a) pimato tagayo
(b) pimato tokoro

3.1.7 Kaanu papatayad do


numbul 1 50.

3.1.7 Kaanu papatayad do numbul


tumanud nuludan di
kotunud 0 100.

3.1.7 Kaanu papatayad do


numbul ordinal.
Poomitanan: KoisoKohopod
3.1.8 Kaanu momoguno do
komoiboros montok
momorujuk ijaan.

37

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

3.2

38

Kaanu o tangaanak
poposuat kawagu
nunu i okito, orongou,
oroso, osingud om
opurimanan id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

3.2.1 Kaanu tumanud


ponontudukan do mongingia
montok momungaran om
poposuat kawagu boros
kokomoi
(a) numbul
(b) warana
(c) bontuk
(d) boogian tinan
(e) paganakan
(f) kakamot
(g) sikul
(h) tayam
(i) kalendar
(j) taakanon
(k) tanom
(l) karamayan

3.2.1 Kaanu poposuat kawagu do


boros kokomoi
(a) boogian tinan
(b) paganakan
(c) kakamot
(d) sikul
(e) pomoinan
(f) numbul
(g) timpu
(h) tayam
(i) kinotuan
(j) kouaan
(k) padsakayan
(l) kinoyonon
(m) pakalajaan
(n) karamayan

3.2.1 Kaanu momili om poposuat


kawagu do boros kokomoi
(a) boogian tinan
(b) kakamot
(c) sikul
(d) pomoinan
(e) songongi
(f) tanom
(g) tayam
(h) iman-imanon
(i) sandad pogun
(j) basaan
(k) tuunion
(l) kinoyonon
(m) kalendar
(n) karamayan

3.2.2 Kaanu poposuat do boros


do nunu i okito, orongou,
oroso, osingud, akama om
opurimanan.

3.2.2 Kaanu monuat boros


mantad bahan pongunsub
di pinatahak.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

3.2.3 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia mongulud om
poposuat do pimato montok
momonsoi do boros.
Poomitanan:
uTaugn

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

3.2.3 Kaanu momili om monuat


boros tumanud bahan
pongunsub di pinatahak.

3.2.4 Kaanu popisudong om


monuat frasa toi ko ayat
tumanud bahan pongunsub
di pinatahak.

39

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

40

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

3.3 Kaanu o tangaanak do



PRQXDWPRJLNDZRNDZR
ayat miampai momoguno
boros, ayat om tanda
basa di kotunud id
kolimpupuson do
Toun 6.

3.3.1 Kaanu monuat do frasa om


ayat tumanud rulud.

3.3.1 Kaanu monuat do frasa om


ayat.

3.3.2 Kaanu monuat kawagu do


frasa om ayat.

3.3.2 Kaanu monuat kawagu do


frasa om ayat

3.3.2 Kaanu monuat kawagu do


frasa om ayat mantad
bahan pongunsub
di pinatahak.

3.3.3 Kaanu tumanud


ponontudukan mongingia
do mongulud boros om
frasa sumiliu do ayat.

3.3.3 Kaanu mongulud boros om


frasa sumiliu do ayat
mintootoiso.

3.3.3 Kaanu mongulud boros


om frasa sumiliu do ayat
misompuru.

3.3.4 Kaanu tumanud


ponontudukan mongingia
montok momogonop do
frasa om ayat.
(a) mumpongol
(b) mitongkiad
(c) popointutun
(d) mintutun
(e) monuhu
(f) monongkotoluod
(g) mongudio

3.3.4 Kaanu tumanud


ponontudukan do mongngia
montok momonsoi do frasa
om ayat montok
(a) mamason kounsikahan
(b) popointutun
(c) mintutun
(d) magalap om monorimo
pagalapan
(e) monongkosiou
(f) monuhu
(g) mongudio
(h) mokianu

3.3.4 Kaanu momonsoi do


frasa om ayat mantad
boros pongunsub montok:
(a) popointutun
(b) mintutun
(c) monuhu
(d) mongudio
(e) mokianu
(f) mongimbayat
(g) mogodu
(h) mamason poniod
siod

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

3.3.5 Kaanu momonsoi ayat


mantad gambal om boros
pongunsub.

3.3.5 Kaanu momonsoi ayat


mintootoiso mantad
isoiso bahan pongunsub.

3.3.6 Kaanu momonsoi ayat


mintootoiso tumanud
gambal.

3.3.6 Kaanu momonsoi ayat


mintootoiso toi ko ayat
misompuru mantad
isoiso bahan pongunsub.

3.3.7 Kaanu monuat ayat


miampai momoguno tanda
basa di kotunud.

3.3.7 Kaanu momoguno tanda


basa di kotunud id
ponuatan do :
(a) sinding
(b) susuyan
(c) hiis
(d) pibarasan
(e) poguhatan
(f) ponuhuan
(g) poskad
(h) kopoilaan
(i) surat
(j) rencana

41

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

3.4

Kaanu o tangaanak do
monuat isoiso ponuatan
miampai momoguno do
format, boros, ayat di
pointunud id kolimpupuson
do toun 6..

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

3.4.1 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
mongintutun do format
ponuatan di kotunud
montok:
(a) susuyan
(b) hiis
(c) pibarasan
(d) poskad
(e) kopoilaan
(f) surat
(g) rencana
3.4.2 Kaanu momoguno
mogikaakawo boros id
ponuatan.
3.4.3 Kaanu momoguno
mogikaakawo ayat id
ponuatan.

42

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


Standard Ponuangan om Pambalajalan Tahap 1 montok Kolumison Boros
STANDARD PONUANGAN

4.1

Kaanu o tangaanak do
koilaan maya mRJLNDZR
kawo aktiviti di kohiok id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

4.1.1 Kaanu tumanud


ponontudukan mongingia
montok popolombus
kawagu do koilaan maya
aktiviti momonsoi:
(a) buuk tonini
(b) poster
(c) kolaj
(d) kad om suusuai po

4.1.1 Kaanu tumanud


Ponontudukan mongingia
montok popolombus kawagu
do koilaan maya aktiviti
momonsoi:
(a) buuk tonini
(b) poster
(c) kolaj
(d) kad
(e) origami
(f) mobail om suusuai po

4.1.1 Kaanu popolombus


kawagu do koilaan maya
aktiviti momonsoi:
(a) buuk tonini
(b) poster
(c) kolaj
(d) kad
(e) mobail
(f) origami om suusuai po

4.1.2 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
popolombus toi ko
popokito do
(a) tangon
(b) sinding
(c) pinsingkanaan
(d) sayau
(e) hiis
i. sudawil
ii. sundait
iii. sisindiron

4.1.2 Kaanu tumanud


ponontudukan do mongingia
montok popolombus om
popokito do
(a) tangon
(b) suminding
(c) minsingkono
(d) sumayau
(e) popolombus hiis
i. sudawil
ii. sundait
iii. tala-ala

4.1.2 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
popolombus om popokito
do manangon
(a) tangon
(b) suminding
(c) minsingkono
(d) sumayau
(e) popolombus hiis
i. sudawil
ii. sundait
iii. tala-ala
iv. sisindiron

43

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

4.1.3 Kaanu mongintutun om


poposuat woyo toluud om
ponontudukan di aanu
mantad:
(a) tangon
(b) sinding
(c) hiis

44

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD PONUANGAN

4.2

Kaanu o tangaanak do
koilaan kokomoi tungkus
koubasanan tinaru
Kadazan om Dusun maya
PRJLNDZRNDZRDNWLYLWL
di kohiok id kolimpupuson
do Toun 6.

4.2.1 Kaanu tumanud


ponontudukan mongingia
montok monimung do
koilaan maya mogikawokawo aktiviti kokomoi do :
a)

b)

c)

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281
4.2.1 Kaanu tumanud
ponontudukan mongingia
montok monimung do
koilaan maya mogikaakawo
aktiviti kokomoi do :

4.2.1 Kaanu tumanud


ponontudukan do
mongingia montok
monimung do koilaan
maya mogikaakawo
aktiviti kokomoi do

Koubasanan tinaru
Kadazan om Dusun
i. Sayau
ii. Tuunion
iii. Pogoduhan/Pogilinan

a)

Basaan om karamayan
di taandakon do tinaru
Kadazan om Dusun

b)

Basaan koubasanan
i. ogingot basaan
koubasanan

b) Basaan koubasanan
i. Mongintutun om
popisuai wotik
tumanud watas.

c)

Taakanon
i. Taakanon
koubasanan (gamut,
roun om tua

c) Taakanon koubasanan
i. Parai
ii. Mongintutun
resepi taakanon.

d)

Kakamot
i. Tinunturu

d) Mongintutun do
kakamot
i) Tinunturu
i) Pomutanaman.

Taakanon om tiinumon
koubasanan do tinaru
Kadazan om Dusun

Koubasanan tinaru
Kadazan om Dusun
i. Pogoduhan /
Pogilinan
ii Kaamatan.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

a) Koubasanan tinaru
Kadazan om Dusun
i. Pogoduhan/
Pogilinan

45

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1


Standard Ponuangan om Pambalajalan Tahap 1 montok Puralan Boros
STANDARD PONUANGAN

5.1

46

Kaanu o tangaanak
mongintutun om
momoguno do 29 pimato
Boros Kadazandusun id
lisan om ponuatan id
kolimpupuson do toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

5.1.1 Kaanu mongintutun bontuk,


ngaran om tuni do 29
pimato Boros Kadazandusun.

5.1.1 Kaanu momoguno do


pimato noolos.

5.1.2 Kaanu momoguno do sigot


// id lisan om ponuatan.

5.1.2 Kaanu momoguno do


sigot // id lisan om
ponuatan.

5.1.3 Kaanu momoguno do /b/ om


/d/ poloputon om /b/ om
/d/ au poloputon id lisan
om ponuatan.

5.1.3 Kaanu momoguno do


konsonan /b/ om /d/, /b/
om /d/ id lisan om
ponuatan.

5.1.4 Kaanu mongintutun boros


kivokal tanaru om toniba
tumanud ponontudukan do
mongingia.

5.1.4 Kaanu momoguno do


vokal tanaru om toniba id
lisan om ponuatan

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

5.2

Kaanu o tangaanak do
momoguno
mogikaakawo
sompuruan boros id
kolimpupuson do
Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

5.2.1 Kaanu mongintutun


Boros Ngaran.

5.2.1 Kaanu momoguno do


Boros Ngaran.

5.2.2 Kaanu mongintutun Boros


Maan.

5.2.2 Kaanu momoguno do


Boros Maan.

5.2.3 Kaanu mongintutun Boros


Ula

5.2.3 Kaanu momoguno do


Boros Ula.

5.2.4 Kaanu mongintutun Boros


Toguangon.

5.2.4 Kaanu momoguno do


Boros Toguangon.

(a) kotigagan
(b) pongudio
(c) ponuhuan

(a)
(b)
(c)
(d)
(e)

popionit
kotigagan
pongudio
ponuhuan
pongintaban

47

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

5.3

48

Kaanu o tangaanak
momonsoi mogikaakawo
boros om ayat miampai
momoguno do tanda
basa di kotunud id
kolimpupuson Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

5.3.1 Kaanu momonsoi boros


mintotoiso.

5.3.1 Kaanu momoguno do


boros mintootoiso id
ponuatan.

5.3.2 Kaanu mongintutun om


momonsoi boros nosugku
tumanud ponontudukan
mongingia .

5.3.2 Kaanu momonsoi


mogikaakawo boros
nosugku.

5.3.3 Kaanu mongintutun om


momonsoi boros
misompuru tumanud
ponontudukan mongingia.

5.3.3 Kaanu momonsoi ayat


misompuru.

5.3.4 Kaanu momoguno tanda


basa.

5.3.4 Kaanu momili tanda basa


di kotunud id ponuatan.

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

5.4

Kaanu o tangaanak do
momonsoi mogikaakawo
ayat di agramatis id
kolimpupuson do Toun 6.

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

5.4.1 Kaanu mongintutun om


monuat kawagu Guas Ayat
di agramatis tumanud
ponuntudukan do
mongingia .
Poomitanan :
FN + FN
Mongingia i tapa ku.

5.4.1 Kaanu mongintutun om


monuat kawagu Guas Ayat
tumanud ponuntudukan do
mongingia mongintutun
Guas Ayat Poomitanan :
FN + FN
Mongingia i tapa ku.
FM + FN
Maamaso mongia i tapa ku.

5.4.2 Kaanu mongintutun om


momonsoi Ayat Mintootoiso
(VSO) tumanud
ponontudukan do
mongingia.

5.4.2 Kaanu mongintutun om


momonsoi Ayat Mintootoiso
(VSO) tumanud
ponontudukan do
mongingia.

5.4.3 Kaanu mongintutun om


monuat kawagu
mogikaakawo ayat tumanud
ponontudukan do
mongingia
(a) ayat toomod
(b) ayat pongudio
(c) ayat ponuhuan
(d) ayat kotigagan.

5.4.3 Kaanu momonsoi


mogikaakawo ayat .
tumanud ponontudukan do
mongingia .
(a) ayat toomod
(b) ayat pongudio
(c) ayat ponuhuan
(d) ayat kotigagan.

49

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH


BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2010

Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1

STANDARD PONUANGAN

50

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

STANDARD
PAMB$/$-$/$17281

5.5

Kaanu o tangaanak do
momoguno do
kopomoroitan ginumu
id lisan om ponuatan id
kolimpupuson do Toun 6.

5.5.1 Kaanu mongintutun om


popisudong kopomoroitan
ginumu montok:
(a) tayam
(b) kakamot
(c) taakanon
(d) tanom
(e) tulun

5.5.1 Kaanu mongintutun om


momoguno kopomoroitan
ginumu montok:
(a) tayam
(b) kakamot
(c) taakanon
(d) tanom
(e) tulun

5.6

Kaanu o tangaanak do
momoguno tukadan id
lisan om ponuatan id
kolimpupuson do Toun 6.

5.6.1 Kaanu mongintutun om


mongilo rati do tukadan
tumanud ponontudukan do
mongingia.

5.6.1 Kaanu mongintutun om


mongilo rati do tukadan.

Terbitan:

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM


KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
Aras 4-8, Blok E9
Kompleks Kerajaan Parcel E
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan
62604 PUTRAJAYA
Tel: 03-8884 2000 Faks: 03-8888 9917
http://www.moe.gov.my/bpk

Anda mungkin juga menyukai