Anda di halaman 1dari 14

Bahasa Bugis

Bahasa Bugis, adalah suatu bahasa yang dituturkan oleh masyarakat di sulawesi selatan, yaitu suku Bugis. bahasa Bugis ini masih berkerabat bahasa dengan bahasa Makasar.

Bilangan
. nolo . seddi . duwa . tellu . eppa . lima . enneng . pitu . aruwa . asera . seppulo . . seppulo seddi . seppulo duwa . seppulo tellu . seppulo eppa . seppulo lima . seppulo enneng . seppulo pitu . seppulo aruwa . seppulo asera . duwappulo . . duwappulo seddi . duwappulo duwa . duwappulo tellu . . tellupulo . tellupulo seddi . tellupolu duwa . . patappulo . limappulo . ennengpulona . pituppulo . aruwapulona . aserapulona . siratu nol satu dua tiga empat lima enam tujuh delapan sembilan sepuluh sebelas dua belas tiga belas empat belas lima belas enam belas tujuh belas delapan belas sembilan belas dua puluh dua puluh satu dua puluh dua dua puluh tiga tiga puluh tiga pulu satu tiga puluh dua empat puluh lima puluh enam puluh tujuh puluh delapan puluh sembilan puluh seratus 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 30 31 32 40 50 60 70 80 90 100

Hari dan Waktu


. sining / asining . selasa . araba . kamisi . juma` . sattu . aha` . . ele` . tengasso . areweng / labu kesso . tengnga benni . esso . wenni . esso wnni . esso-esso . wenni-wenni . ele kele` senin selasa rabu kamis jum`at sabtu minggu pagi tengah hari sore tengah malam siang hari malam hari siang malam setiap hari setiap malam setiap pagi

Bulan
. naagai . palagunai . bisaakai . jettoi . sarawanai . pe'darawanai . sujiwi . pacciekai . pociyai . mangasierai . mangase'tiwi . mangalompai uleng seddi uleng duwa uleng tellu uleng eppa uleng lima uleng enneng uleng pitu uleng aruwa uleng asera uleng seppulo uleng seppulo seddi uleng seppulo duwa januari 1 februari 2 maret 3 april mei juni juli 4 5 6 7 9 11 12

agustus 8 september oktober 10 november desember

Jam
. tette seddi . tette duwa . tette tellu . tette eppa . tette lima . tette enneng . tette pitu . tette aruwa . tette asera . tette seppulo . tette seppulo seddi jam satu jam dua jam tiga jam empat jam lima jam enam jam tujuh jam delapan jam sembilan jam sepuluh jam sebelas 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

. tette seppulo dua . . siteng`nga siddi . siteng`nga duwa

jam dua belas setengah satu setengah dua

12 12.30 01.30

Arah
. timur . selatan . barat . utara . . atas . bawah . samping . belakang . depan . sudut a`laut ma`noreng o`rei ma`nyiang timoreng lautang wattang rijang ya`se ya`wa ben`reng monri yolo sun (sunna)

Sebutan Keluarga
. sijing / sumpulolo . nene . nene uttu' . ambo . indo . wija . ana bunge . paccucu`wang . sule`ssureng . pada`roane . pada`kunrai . anri . deang . be`ne . la`kka`i . se`laleng . ipa` . metua . mengi`ttung . bai`seng . sappo si`seng . sappo ke`duwa . sappo ke`tellu . a`mure . nu`re . appo . appo uttu keluarga kakek / nenek buyut bapak / ayah ibu anak sulung bungsu saudara saudara laki-laki saudara perempuan adik kakak istri suami biras (ipar sama ipar) ipar mertua menantu besan (orang tua sama orang tua) sepupu sekali sepupu dua kali sepupu tiga kali paman / om kemanakan cucu cicit

. appo sarompeang . purambo . purindo . purowana . sulessureng kaporo . becce / asse . baco / aso

cucunya cucu bapak tiri ibu tiri anak tiri saudara tiri nama bayi perempuan yang baru lahir nama bayi laki-laki yang baru lahir

Warna
. cella / eja . cella pili . kudara . on`nyi / ridi . pute . bakko . kamummu . gawu / kondo . sikola` . bolong / lotong . mabolong cenning . bolong keppu . kelleng . awu-awu . jingga merah merah cerah hijau kuning putih merah jambu / pink ungu biru coklat hitam hitam manis hitam pekat hitam kecoklatan abu-abu jingga (orange)

Berdasarkan abjad A
- aceace . addeng . aga . aga iyyatu . agaje . agaro . agasi . agatu . aja . aje . aju annasuangeng . akka . akka . akkalarapangeng . akkatareng . akkatta . akkibbuarengnga lamtoro tangga apa apakah itu apa sih apa itu apalagi ada apa jangan kaki kayu bakar kadas angkat perumpamaan mal maksud, rencana buatkan saya

. akkinakkonroang . akkinanreang . akkonyoang . ale . aleku . alena . allamperenna . allong . alu . ambo . ampai . ampelo . amputu . ana . anaboroane . anaddara . anakkaddeng . anakkalima . ancajiangekku . ancajiangenna . anging . angkanguluang . anre . anri . arang . ariwi . arung . aruwa . ase . aseng . assikolang . asu . awo . awu . awuawu

tempat tinggal tempat mencari makan kobokan hutan diri saya dia sendiri kelanjutannya leher alu bapak makanya ulat daun bakal kepompong tumit anak saudara laki-laki gadis anak tangga jari kelingking kelahiranku kelahirannya angin bantal makanan adik tahi lalat pinggul bangsawan delapan padi nama sekolahan anjing bambu abu warna abu-abu

B
. bajoajo . balawo . bale . balesse . bangkung . banta . bawi . bebe . beleng . bembe bayangan tikus ikan karung parang goblok babi bisu idiot kambing

. bengngo . berebere . bici . bittara . boccili . bojo . bola . bola doko . boliboli . bori . bosi . buaja . bung

dungu semut bisik langit kadal keong rumah rumah sakit botol pantat hujan buaya sumur

C
. cakkindikindi . cambang . camming . campa . canecci . canring . cante . canteng . cappu . capu . carangi . caredde . care-care . carobeang . cedde . ceddei . ceppii . cicca . cilla . cobanna . cobe . cobekeng . coki . colli . colo . coppa . coraketeng genit cambang cermin tepuk gerimis pacar gelas minum gelas minum habis belai ranting bambu hemat pakaian lengah sedikit hampir kumis cicak cela seandainya cobe cobe kucing pucuk korek api nyelutuk (menimpali pembicaraan orang lain) bulan purnama

D
. dapo . dapureng tungku dapur

. dalle . dare . datu lima . de` / ciaka . de`gaga . doccili . dongi . donpeng . dotoro

rezki kebun jari tengah tidak tida ada telinga burung kecil teraktor dokter

E
. elong kelong . elong . eppa . enneng nyanyian lagu empat enam

G
. galecce . galung . gangkanna . gasing . gau . gincung . golo . gora . gore cubit sawah akirnya gasing perbuatan gincu bola teriak sangrai

I
. idina . ilautang . ilua . indo lima/kalima . inreng . irijang . iriwa . isi . itimoreng . iwattang . iyyana . iyyana . iyyanae andalah sebelah selatan rambut ibu jari utang sebelah utara dipangku gigi sebelah timur sebelah barat sayalah betul inilah

J
. jaji . jajiang jadi peranakkan, kelahiran

. jalampetti . jambang . jamerru . jampabeang . jampu . janci . jari geno (tareno) . jarompi . jebba . jennang . jerru . jokka . joli . jolo

jebakan gantung berak cemberut kurang perhatian jambu janji jari manis berak dengan banyak air jebakan juru masak/kepala pelayan melubangi dengan besi panas berjalan mencret sebentar dulu

K
. kaca gommo . kadera . kaju . kalapua . kaleppa . kallolo . kaluku . kampong . kampu . kancing . kandu-kandu . kanuku . kapang . kappara . kapu . kapujiang . karanjeng . kareba riolo . kariki . kasina . kebbong / makebbong . kibburu . korre1, manila2 . kuwaetopa toples kursi sayur kurakura pelepah bujang kelapa kampung tempat mengeram kanci kantongan jinjing kuku barangkali baki gelap gulita sok aksi keranjang sejarah jari kasihan busuk kuburan mentok dan juga

L
. labbu . ladang . lale . lambace panjang lombok lalat tomat

. lame . lame . lare . lari . lautang . lima . laweseng

ubi kayu udang kecil yang dikeringkan kangkung lari selatan tangan kelaparan

M
. mabbana . mabbau . mabbuangseuwwae . mabbusa . mabea . mabessa . mabuaja . macaredde . macilaka . maddapicu . maddappilu . maddennuang . maddilla . maddiwa . majabe . makkanre . makkapu . makkaritutu . makkunrai . malabo . malampe sunge . malampe . malepa . maliwaseng . mallaga . mallajang . mallalio . mallellung . malleppang . mallibu . mallino . mallongga . mallua . malomo . maloppo . maluru . mangerreng . mannennung retak berbau berserah diri pada allah berbusa manja pemurah rakus bersifat hemat sial ngengsot selalu ikut lengket di dekat orang mengharap terbakar memangku manja akibat yang dihasilkan dari suatu perlakuan atau peristiwa memecahkan berhati-hati perempuan gemar memberi panjang umur panjang datar lapar berkelahi menguap, raib senandung irama tiada henti mengejar, memburu pipih bundar, bulat nampak (makhluk halus) bermain egran api membesar mudah besar (ukuran) sering mengeram membaca

. mannennungeng . manu . mapesse . mapu . maraja . marengkalinga . mareso . maringeng . maseke . masekke . masempo . masoli . massampa . massangking . massessekale . massolla-solla . massuajang . mata . matane . mataru . melo . mejang . messo . mettu . mingngala . muddani

selamanya, kekal, abadi ayam pedis pecah besar (bobot) mendengarkan kelelahan ringan buruburu pelit murah mahal merontokkan padi dari batangnya memotong padi menyesal selonjor sambil sentakkan kaki bebas lepas mata berat tuli mau meja kenyang kentuk panen rindu / kangen

N
. nanre . naonroi . nappanna . nennia . niaregga . nulle . nulle kapang . nyameng(1) manyameng(2) . nyareng nasi dia tempati barusan dan juga entah siapa dia sanggup bisa jadi tenram(1), nikmat(2) kuda

O
. obeng . ongko . oroane . osing . osong . ota obeng yang dikuasai pria arang puisi siri

P
. pabbissa . padakkunrai . padaroane . paddennuangeng . pajjello . pakka tellu . pakkabata, pakkalaleng, . pakkawaru . pakkeppa . pakodi . pale kaje . pale lima . palippaling . palla . pallapi aro . pallapi . pang . pangkaukeng . panipani . panrita . panyingkulu . pappesangka . pattapi . pesse . pesse . pettang . piso . polo pang polo panni . polo . polopeng . poppang . pura . purani . pusa . puse air khusus untuk membersihkan sama - sama perempuan bersaudara sama-sama laki-laki bersaudara pengharapan telunjuk simpang tiga persimpangan jalan usaha simpang empat sampul telapak kaki telapak tangan lengan pagar tameng dada, tukang pukul lapisan/alas paha perbuatan balingbaling orang cerdik pandai tikungan larangan tampih jahe tindis gelap pisau tidak berdaya polo polpen paha pernah sudah kesasar keringat

R
. rakkala . rakkapeng . rakkeang . reppa . rese . ri monri . ri tengnga . ri yase alat untuk membajak sawah alat memotong padi tingkap dalam pecah gabah di belakang di tengah di atas

. ri yawa . ri yolo . rijang . riolo

di bawah di depan utara dahulu kala

S
. sadang . saji . salaga(1), massalaga(2) . salima . samanna . samelang . sampo geno . sampunungeng . sangadi wenni . sangadi . sanggara . saoraja . saping . sappo . sarebba . sarekkuammeng . saroso . seppi . serri . serra . serrang . siame . siameame . siccanring . sikku . silariang . silessureng . sipu . siru . sisenna . sissenna . sitinaja . sokko . sompa . sompe . songko . sukku . sulapa . sulara dagu saji bajak, alat membajak sawah1, membajak sawah menggunakan sapi(2) selima (belahan bambu) sepertinya kutu busuk sebahu mangkok kemarin dulu besok lusa pisang goreng istana kerajaan sapi sepupu minuman jahe semoga jagung diiris kecil copot rumput burung hantu kemarau rekat rukun pacaran siku kawin lari saudara karung sendok sekalinya kenalannya sepantasnya nasi ketan mahar rantau peci sempurna segi celana

T
. tabbussu . tabe . takkappo . talliwe . tappere . tawaro . tedong . terri . timoreng . timpa laja . timu . tipu . to pang . toddang . tompang . tompo . tudakki . tudang . tudangeng terbanting permisi tiba terlalu tikar, bergerak serong sagu kerbau nangis timur tingkap luar bibir utuh pangkal paha hilir sepuh muncul silahkan duduk duduk tempat duduk

U
. ula . ulaweng . ulle . ulu . uluwa / gemme` . urang . uttu ular emas ulat kepala rambut udang lutut

W
. wae . wae kaluku . wae namonamo . wae pella . wae pura pella . wajuaju . wasewase . wattang . wellakkesso . werre . wettang . wilua air air kelapa embun air panas air telah dimasak baju kapak barat terik matahari beras perut rambut

. yajai . yaregga . yase . yattungka . yawa . yengkalinga

pura-pura atau atas disengaja bawah didengar

Anda mungkin juga menyukai