>
>
vo vvod
>
Sel D35
Sel E35
Sel F35
=F6
=F15
=F24
Salin data dalam range D35:F35 ke dalam range D36:F37.
Sel D38
Sel D39
Sel E39
Sel F39
Sel D40
=SUM(D35:D37), dan salin ke range E38:F38.
=J6
S15
=J24
=D38-D39, salin ke range E40:F40
Kedua, menghitung nilai persedian akhir dengan metode Masuk Pertama
Keluar Pertama (MPKP) yang tersimpan dalam sheet MFIFO, Tabel data
dibuat dengan menyusun referensi sel, rumus dan fungsi yang hampir sama
seperti dalam sheet MLIFO. Kecuali untuk perhitungan nilai persediaan
akhir pada alamat sel berikut ini:
>
vovveouvs
Sel J5
Sel J6
Sel J8
Sel J9
Sel K8
Sel K9
Sel L8
Sel J10
=MUTASIID10
=L10
=IF(D8 Sel E31 =HLOOKUP(E28;LABA1;4)
> SelF31 =sHLOOKUP(E28;LABA2;4)
> Sel G31 =E31-F31, kemudian salin ke range dalam G32:G37
>
SelF32 =IF(F31<-F9;F31*G9;IF(F31<-F10;F9*G9+(F31-
F9)*G10;IF(F31 ¢=F11;F9*G9+(F10-F9)*G10+(F31-
F10)*G11)))
Sel E32 =F32
> Sel E33 =G9*-G31
veaa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.~ASET FETAP-BERWUJUD
Setelah selesai membaca bab ini, diharapkan Anda sudah bisa:
#* Memahami pengertian penyusutan aset tetap
S& Memahami peraturan pajak untuk penyusutan aset tetap
er Menghitung beban penyusutan aset tetap komersial dan
fiskalaa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.Aset Tetap Berwujud
AYA PEROLEHAN ASET TETAP
Hargs bell 450,000.00
Tani FPN 10%
FPnBM 10%
Harga bei aktiva
FPN
rl PPnBM
it Baya Perolehar
Gambar 6.2. Perhitungan biaya perolehan aset tetap gabungan.
Isi keterangan secara manual tentang aset pada range B3:B5 dan C8:C9.
Harga atau perolehan dan harga wajar aktiva diisikan secara manual pada
range D3:D5. Tabel data perhitungan dalam sheet tersebut dibuat dengan
menyusun referensi sel, rumus, fungsi dan mengisi data pada alamat sel
berikut ini:
>
°
>
>
>
>
>
Sel D8
Sel D10
Sel E8
Sel C14
Sel D14
Sel C15
Sel E16
=D4, salin ke alamat sel D9
=SUM(D8:D9), salin ke alamat sel E10
=D8/D$10*DS3, salin ke alamat sel E9
=C8, salin ke alamat sel C15
=E8, salin ke alamat sel D15.
diisi akun secara manual, dalam kasus ini Kas/Bank
=E10
6.3.2 Perolehan Aset Tetap Secara Angsuran
Selain perolehan aset tetap secara tunai, dengan alasan tertentu kadang
perusahaan membeli aset secara kredit dengan cara diangsur. Misal dengan
membayar uang muka dan sisanya diangsur sekian kali dengan bunga
tertentu. Biaya atau harga perolehan tunai digunakan sebagai dasar biaya
perolehan aset dan bunga angsuran pinjaman yang timbul dicatat sebagaiaa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.Aset Tetap Berwujud
i
Es)
| CT |
ee
fa aoe 200000
Gambar 6.5. Jurnal pembayaran angsuran tidak ditampilkan,
Contoh 2: sebuah perusahaan membeli aset tetap berupa kendaraan secara
kredit. Data yang digunakan untuk contoh ini pada dasamya sama seperti
pada Contoh 1. Hanya saja, dalam kasus ini diasumsikan terdapat uang
muka. Besaran uang muka dalam satuan persentase dapat dipilih pada
alamat sel D5. Tabel data perhitungan angsuran dapat dilihat dalam sheet
ANGSUR2. Secara umum, tabel dibuat dengan menyusun referensi sel dan
fungsi yang tidak jauh berbeda dengan tabel data pada contoh pertama.
Perbedaan terletak pada jumlah hutang seperti terlihat dalam sel D6 dengan
menyusun rumus =(1-D5)*D4. Perbedaan lain terdapat pada jumal saat
pembelian aset (aktiva tetap). Perhatikan secara cermat data perhitungan
pembelian aset secara angsuran melalui dua gambar berikut.
Gambar 6.6. Perhitungan pembelian aset dengan uangmuka.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.Aset Tetap Berwujud
> Sel E12
=IF(E19-0;"Tidak terdapat laba atau rugi";IF
(E17 ANGSUR?_—“ANGSURS
=E4, salin referensi sel dan ke alamat sel E16
=E15-E16
=E7
=IF(E18=E17;0;IF(E18>E17;E18-E17;E17-E18))
=IF(E17>=E18;"Rugi ";"Laba ")&"pertukaran"
1
2 y f
3 venis aset Kendarsan
4 Harga perolehan aset (aktiva) lama 160 000 000
5 ‘Akumulast penyusutan aset 410.000 000
é arga peiolehan aset baru 180,000.00
7 Harga tukartembah aset lama ——-60.000.000
3 Harga perolehan aset baru 180.000.000
40 Harga tukar tambah aset lama 0.000.000
11 Tambahan vang tunai 120,000.000
2 Tordopst !aba pertukaran
3
14 Perhitungan Laba atau Rugi Pertukaran
5 Harga perolehan aset 160,000 000
‘Akumulast penyusutan aset 410.000 000
Nia sise buku aset lama $0,000.000
Harga tukar tambah aset lama —_60/000 000
Laba pertukaran
TuKaRd]
Gamber 6.10. Perhitungan laba rugi pertukaran aset.
Jurnal transaksi pertukaran dapat dilihat melalui gambar berikut ini.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.Aset Tetap Berwujud
rename
6.4 Penyusutan Aset Tetap
Penyusutan atau depresiasi merupakan proses pengalokasian harga per-
olehan aset (aktiva) tetap menjadi biaya selama masa manfaat dengan cara
yang rasional dan sistematis. Aset tetap (kecuall tanah) yang dipakai dalam
suatu perusahaan dari waktu ke waktu kemampuan untuk menghasilkan
barang atau jasa cenderung akan semakin menurun baik secara fisik
maupun fungsinya. Penyusutan bukan penilaian aset tetapi merupakan
proses pengalokasian harga perolehan menjadi biaya setiap periode
akuntansi.
Faktor yang mempengaruhi biaya penyusutan adalah biaya (harga) per-
olehan (cost), nilai sisa atau residu (salvage) dan masa manfaat (life).
Biaya/harga perolehan merupakan harga beli ditambah semua biaya seperti
pajak, biaya angkut sampai dengan biaya pemasangan. Nilai sisa atau
residu adalah jumlah uang yang diterima bila aset dijual atau ditukarkan,
atau cara-cara lain bila aset tersebut sudah tidak digunakan lagi, dikurangi
dengan biaya-biaya yang terjadi_ saat menjual atau menukar (biaya pele-
pasan). Masa manfaat atau umur ekonomis (life), merupakan jangka waktu
pemakaian aset (aktiva) yang diharapkan oleh perusahaan dari suatu aset.
Taksiran umur ekonomis dapat dinyatakan dalam satuan periode waktu
(biasanya tahun), satuan hasil produksi, atau satuan jam kerja dengan
mempertimbangkan sebab keausan fisik dan fungsional.
6.5 Metode Pencatatan Penyusutan Aset Komersial
Penjelasan tentang penyusuten atau depresiasi di atas hanya berlaku untuk
laporan keuangan komersial yang mengacu pada PSAK (Pernyataan
Standar Akuntansi Keuangan) No. 17 tentang Akuntansi Penyusutan yang
sekarang telah diganti dengan PSAK No. 16 (Revisi 2007) tentang Aset
Tetap. Untuk keperluan perpajakan, perhitungan penyusutan menggunakan
metode dan aturan yang berbeda. Perbedaan cara dan metode yang
digunakan menyebabkan hasil perhitungan diantara keduanya berbeda
sehingga perlu dilakukan koreksi fiskal. Penyusutan atau depresiasi untuk
keperluan laporan keuangan komersial dapat dicatat dan dilaporkan
dengan menggunakan salah satu metode berikut ini:
1. Garis Lurus (straight-line method)
2, Jumlah Angka Tahun (sum of years digit method)aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.aa
You have either reached a page that is unavailable for viewing or reached your viewing limit for this
book.Akuntansi Pajak dengan Microsoft Excel
6.7.3 Studi Kasus Terapan
Studi kasus 1: sebuah perusahaan memiliki aset atau harta dengan nilai
(harga perolehan) Rp 100 juta (diisikan pada alamat sel 15). Berdasarkan
data tersebut, Anda dapat memilih kelompok harta berwujud pada alamat
sel E6. Pilihan ini hanya untuk menentukan kelompok harta berwujud.
Selanjutnya dapat memilih kelompok harta dengan klik salah satu tombol
pilihan. Pilihan inilah yang sebenarnya mempengaruhi masa manfaat dan
tarif penyusutan. Saran penulis, agar tabel data informatif, antara isian
dalam sel E7 dan tombol pilihan harus mengacu pada ketentuan dalam
tabel pajak. Berdasarkan data tersebut selanjutnya dapat dilihat masa
manfaat dan tarif penyusutan dengan metode Garis Lurus. Salah satu
contoh perhitungan dan tabel penyusutan dapat dilihat dalam gambar
berikut ini.