Plat
Kolom
H Z Balok
Y
X
L1
L2
20 ton 20 ton
W=
Z H =7 m Z
X Y
Suatu konstruksi seperti pada gambar diatas dengan data-data sebagai berikut :
Mutu beton (f'c) = 22.5 Mpa Parameter tanah :
Mutu baja (fy) = 375 Mpa ϒ= KN/m³
Tebal Plat = 12 cm Ø= ⁰
Dimensi Kolom = 40 cm x 40 cm C= Mpa
Dimensi Balok = 30 cm x 40 cm
Ditanyakan :
1. Buat teori;
2. Buat langkah-langkah penyelesaian;
3. Rencanakan dimensi plat, balok, kolom, dan pondasi telapak (berdasarkan SNI -
2847-2013);
4. Rencanakan penulangan plat, balok, kolom dan pondasi telapak (berdasarkan SNI -
2847-2013);
5. Gambar portal hasil desain;
6. Hitung volume beton dan baja tulangan.
3.5 ton
2 Menentukan Dimensi Balok
a. Dimensi balok arah x
1 fy
hmin = L x 0.4 +
16 700
1 375
= 400 x 0.4 +
16 700
= 23.3929 ≈ 40 cm
b = 2 2
h = x 40 = ### ≈ 30 cm
3 3
40 cm
30 cm
1 375
= 400 x 0.4 +
16 700
= 23.3929 ≈ 40 cm
b = 2 2
h = x 40 = ### ≈ 30 cm
3 3
40 cm
30 cm
PERENCNAAN DIMENSI
Berdasarkan peraturan SNI 03-2847-2013, pasal 13.3.6 atau persamaan 13-3, rasio kekuatan
lentur balok terhadap plat lantai ditentukan dengan langkah sebagai berikut :
fy
Ln 0.8 +
1400
h =
36 + 9β
240
4000 0.8 +
1400
h =
3850
36 + 9 x
3850
h = 86.349 mm ≈ 120 mm
Maka, Digunakan tebal plat (h) = 120 mm
Perlu Ingat :
1 Mpa atau 1 N/mm² = 0.001 KN
1 KN = 1000 Mpa atau N/mm²
w
A =
ø x f'c
552.960
=
0.3 x 0.032
= 57600 mm²
40 cm
40 cm
PERENCANAAN PLAT
Penyelesaian :
L2 = 4m
Sesuai dari hasil perhitungan pembebanan maka pada struktur diatas menjadi :
C D
Ib
Ik Z Ik H= 7m
A B
X
L2 = 4 m
- Inersia penampang : 1
b. h³
12
Ik = 1
0.4 x 0.4 ³ = 0.0021 m⁴
12
Ib = 1
0.3 x 0.4 ³ = 0.0016 m⁴
12
- Kekakuan relatif
Kekakuan balok :
K b = Ib
= 0.000400
L2
Kekakuan kolom :
K k = Ik
= 0.000533
- L2
Faktor distribusi
ʮ AC = ʮ BD = 0
KCA
ʮ CA = = 0.6
KCA + KCD
KCD
ʮ CD = = 0.4
KCD + KCA
KDB
ʮ DB = = 0.6
KDB + KDC
KDC
ʮ DC = = 0.4
KDC + KDB
Titik A B C D
Batang AC BD CA CD DB DC
ʮ 0.0000 0.0000 0.5714 0.4286 0.5714 0.4286
M° 0.0000 0.0000 0.0000 -2.4000 0.0000 2.4000
Siklus 1 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
siklus 2 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Siklus 3 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Siklus 4 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Siklus 5 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Siklus 6 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
M°Akhir 0.000 0.000 0.000 -2.400 0.000 2.400
-2.4000 2.4000
MDB= 0.000
MCA= 0.000
MCA= 0.000
HCA
HAC = 0 KN
HCA = 0.000 KN
7m
HAC
MAC= 0.000
Q = 11.520 KN
4m
VCD VDC
VCD = 4705.760 KN
VDC = -4694.240 KN
Bentang B-D
MDB= 0.000
HDB
HBD = 0.000 KN
HDB = 0 KN
7m
HBD
MBD= 0.000
0.000 0.000
C D
###
A B
0.000 0.000
Bidang Momen
6705.760
C D
0.000
0.000
0.000
A B
Bidang Geser
D
DC
0.4286
2.4000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
2.400
.4000
0.000
2000 KN/m
PERENCANAAN PLAT
Penyelesaian :
L2 = 4 m
Sesuai dari hasil perhitungan pembebanan maka pada struktur diatas menjadi :
C D
Ib
Ik Z Ik H= 7m
A B
X
L2 = 4 m
- Inersia penampang : 1
b. h³
12
Ik = 1
0.4 x 0.4 ³ = 0.0021 m⁴
12
Ib = 1
0.3 x 0.4 ³ = 0.0016 m⁴
12
- Kekakuan relatif
Kekakuan balok :
K b = Ib
= 0.000400
L2
Kekakuan kolom :
K k = Ik
= 0.000533
L2
- Faktor distribusi
ʮ AC = ʮ BD = 0
KCA
ʮ CA = = 0.6
KCA + KCD
KCD
ʮ CD = = 0.4
KCD + KCA
KDB
ʮ DB = = 0.6
KDB + KDC
KDC
ʮ DC = = 0.4
KDC + KDB
Titik A B C D
Batang AC BD CA CD DB DC
ʮ 0.0000 0.0000 0.5714 0.4286 0.5714 0.4286
M° 0.0000 0.0000 0.0000 -334371.8400 0.0000 334371.8400
Siklus 1 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
siklus 2 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Siklus 3 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Siklus 4 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Siklus 5 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Cross 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
Siklus 6 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
M°Akhir 0.000 0.000 0.000 -334371.840 0.000 334371.840
-334371.8400 334371.8400
MDB= 0.000
MCA= 0.000
7m
HAC = 0 KN
HAC HCA = 0.000 KN
MAC= 0.000
Q = 11.520 KN
4m
VCD VDC
VCD = 52005.760 KN
VDC = -51994.24 KN
Bentang B-D
MDB= 0.000
HDB
HBD = 0.000 KN
HDB = 0 KN
7m
HBD
MBD= 0.000
336371.84 65980.83
0.000 0.000
C D
469214078.36
A B
0.000 0.000
Bidang Momen
54005.760
C D
0.000
0.000
###
0.000
0.000
A B
Bidang Geser
= ± 334371.84
KN.m
2000.0
PERENCANAAN PLAT
1. Data Perencanaan
Kuat tekan beton (f'c) = 22.5 Mpa
Tegangan leleh baja (fy) = 375 Mpa
Tebal Plat (h) = 0.12 m
Lx = 4000 mm
Lx
1 < < 2 PELAT 2 ARAH
ly
f'c 22.5
pmin = = = 0.0032
4 x fy 4 x 375
Mn 390924908352
Rn = = = 43315.78
b x d² 1000 x 95 ²
fy 375
m = = = 19.6078
0.85 x f'c 0.85 x 22.5
- Rasio penulangan :
1 2 (m) (Rn)
p = 1- 1 -
m fy
1 2 (19.6078) (43316)
= 1 - 1 -
19.608 375
= 0.051 x 1 -328.1080
= 16.7845
1
Rnb = pb x fy 1 - x pb x m
2
1
= 0.0267 x 375 1 - x 0.0267 x 19.608
2
= 7.3875
Kontrol :
Rn < Rmaks
43315.8 < 5.540592 OK…!!!
Syarat rasio penulangan :
pmin < p < pmaks
0.00373 < 16.7845 < 0.02001
Karena pmin < p maka yang digunakan p = 16.7845
354.6667 x 375
=
0.85 x 23 x 1000
= 6.954 mm
- Momen nominal :
Mn = Ast x fy x (d-a/2) x 10 ¯⁶
= 354.6667 x 375 x (95 - 6.954 /2) x 10 ¯⁶
= 12.1725 KNm
- Kontrol kekuatan :
φ MN > Mu
0.8 x 12.1725 > 312739.9
9.738034 > 312739.9 OK..!!!
b) s < 450 mm
221 < 450 mm OK…!!!
Mn 32563492416
Rn = = = 3608.143
b x d² 1000 x 95 ²
fy 375
m = = = 19.6078
0.85 x f'c 0.85 x 22.5
- Rasio penulangan :
1 2 (m) (Rn)
p = 1- 1 -
m fy
1 2 (19.6078) (3608.14)
= 1 - 1 -
19.608 375
= 0.051 x 1 -23.43
= 1.2459
1
Rnb = pb x fy 1 - x pb x m
2
1
= 0.0267 x 375 1 - x 0.0267 x 19.608
2
= 7.3875
Kontrol :
Rn < Rmaks
3608.1 < 5.540592 OK…!!!
118363.3500 x 375
=
0.85 x 23 x 1000
= 2320.9 mm
- Momen nominal :
Mn = Ast x fy x (d-a/2) x 10 ¯⁶
= 118363.35 x 375 x (95 - 2320.9 /2) x 10 ¯⁶
= -47290.23 KNm
- Kontrol kekuatan :
φ MN > Mu
0.8 x -47290.227 > 26051
-37832.18 > 26050.8 OK..!!!
b) s < 450 mm
0 < 450 mm OK…!!!
²
langan pada
langan pada
PERENCANAAN BALOK
Penyelesaian :
P = 20 ton
A B
X
L2 = 4 m
2.0 m 2.0 m
a b
- Inersia penampang : 1
b. h³
12
Ik = 1
0.4 x 0.4 ³ = 0.0021 m⁴
12
Ib = 1
0.3 x 0.4 ³ = 0.0016 m⁴
12
- Kekakuan relatif
Kekakuan balok :
K b = Ib
= 0.00040
L2
Kekakuan kolom :
K k = Ik
= 0.00053
L2
- Faktor distribusi
ʮ AC = ʮ BD = 0
KCA
ʮ CA = = 0.5714
KCA + KCD
KCD
ʮ CD = = 0.4286
KCD + KCA
KDB
ʮ DB = = 0.5714
KDB + KDC
KDC
ʮ DC = = 0.4286
KDC + KDB
- Mencari momen akhir menggunakan Metode Cross (Tabel Cross) :
Titik A B C D
Batang AC BD CA CD DB DC
ʮ 0.0000 0.0000 0.5714 0.4286 0.5714 0.4286
M° 0.0000 0.0000 0.0000 -10.0000 0.0000 10.0000
Siklus 1 0.0000 0.0000 5.7143 4.2857 -5.7143 -4.2857
Cross 2.8571 -2.8571 0.0000 -2.1429 0.0000 2.1429
siklus 2 0.0000 0.0000 1.2245 0.9184 -1.2245 -0.9184
Cross 0.6122 -0.6122 0.0000 -0.4592 0.0000 0.4592
Siklus 3 0.0000 0.0000 0.2624 0.1968 -0.2624 -0.1968
Cross 0.1312 -0.1312 0.0000 -0.0984 0.0000 0.0984
Siklus 4 0.0000 0.0000 0.0562 0.0422 -0.0562 -0.0422
Cross 0.0281 -0.0281 0.0000 -0.0211 0.0000 0.0211
Siklus 5 0.0000 0.0000 0.0120 0.0090 -0.0120 -0.0090
Cross 0.0060 -0.0060 0.0000 -0.0045 0.0000 0.0045
Siklus 6 0.0000 0.0000 0.0026 0.0019 -0.0026 -0.0019
M°Akhir 3.635 -3.635 7.272 -7.272 -7.272 7.272
0.0000 0.0000
MDB= 7.272
MCA= 7.272
P = 5.2 ton
MCA= 7.272
HCA
HAC = 1.558 KN
HCA = -1.558 KN
7m
7m
HAC
MAC= 3.635
Bentang C-D
P = 20 ton
MCD= 7.272 MDC= 7.272
2.0 m 2.0 m
VCD VDC
VCD = 10.000 KN
VDC = 10.000 KN
Bentang B-D
MDB= 7.272
HDB
HBD = -1.5581 KN
HDB = 1.558106 KN
7m
HBD
MBD= 3.635
- Menghitung gaya-gaya dalam :
P = 20 ton
C E D
Z 7m
h=
A B
X
L2 =4 m
2.0 m 2.0 m
Bidang Momen :
Mx = VCD.x - MCD
= 10.000 .x - 7.272
Bidang Momen :
Mx = VDC.x - MDC
= 10.000 .x - 7.272
Bidang Lintang :
Dx = -VDC
= -10.000 KN
Bentang D-B, interval 0 - 4.7
7.272 7.272
3.688 7.272
C D
12.728
A B
3.635 0.051
Bidang Momen
10.000
C D
1.558
1.558
10.000
A B
Bidang Geser
D
DC
0.4286
10.0000
-4.2857
2.1429
-0.9184
0.4592
-0.1968
0.0984
-0.0422
0.0211
-0.0090
0.0045
-0.0019
7.272
.0000
7.272
P = 5.2 ton
PERENCANAAN BALOK
Penyelesaian :
L2 = 4 m
Sesuai dari hasil perhitungan pembebanan maka pada struktur diatas menjadi :
q = 2.880 KN/m
C D
Ib
Ik Z Ik H= 7m
A B
X
L2 = 4 m
- Inersia penampang : 1
b. h³
12
Ik = 1
0.4 x 0.4 ³ = 0.0021 m⁴
12
Ib = 1
0.3 x 0.4 ³ = 0.0016 m⁴
12
- Kekakuan relatif
Kekakuan balok :
K b = Ib
= 0.000400
L2
Kekakuan kolom :
K k = Ik
= 0.000533
L2
- Faktor distribusi
ʮ AC = ʮ BD = 0
KCA
ʮ CA = = 0.6
KCA + KCD
KCD
ʮ CD = = 0.4
KCD + KCA
KDB
ʮ DB = = 0.6
KDB + KDC
KDC
ʮ DC = = 0.4
KDC + KDB
Titik A B C D
Batang AC BD CA CD DB DC
ʮ 0.0000 0.0000 0.5714 0.4286 0.5714 0.4286
M° 0.0000 0.0000 0.0000 -3.8400 0.0000 3.8400
Siklus 1 0.0000 0.0000 2.1943 1.6457 -2.1943 -1.6457
Cross 1.0971 -1.0971 0.0000 -0.8229 0.0000 0.8229
siklus 2 0.0000 0.0000 0.4702 0.3527 -0.4702 -0.3527
Cross 0.2351 -0.2351 0.0000 -0.1763 0.0000 0.1763
Siklus 3 0.0000 0.0000 0.1008 0.0756 -0.1008 -0.0756
Cross 0.0504 -0.0504 0.0000 -0.0378 0.0000 0.0378
Siklus 4 0.0000 0.0000 0.0216 0.0162 -0.0216 -0.0162
Cross 0.0108 -0.0108 0.0000 -0.0081 0.0000 0.0081
Siklus 5 0.0000 0.0000 0.0046 0.0035 -0.0046 -0.0035
Cross 0.0023 -0.0023 0.0000 -0.0017 0.0000 0.0017
Siklus 6 0.0000 0.0000 0.0010 0.0007 -0.0010 -0.0007
M°Akhir 1.396 -1.396 2.792 -2.792 -2.792 2.792
0.0000 0.0000
MDB= 2.792
MCA= 2.792
MCA= 2.792
HCA
HAC = 0.59831 KN
HCA = -0.598 KN
7m
HAC
MAC= 1.396
Bentang C-D
q = 2.88 KN/m
MCD= 2.792 MDC= 2.792
Q = 11.520 KN
4m
VCD VDC
VCD = 5.760 KN
VDC = 5.760 KN
Bentang B-D
MDB= 2.792
HDB
HBD = -0.598 KN
HDB = 0.59831 KN
7m
HBD
MBD= 1.396
- Menghitung gaya-gaya dalam :
Bentang A-C, interval 0 - 4.7
2.792 26.192
1.416 2.792
C D
2.968
A B
1.396 1.396
Bidang Momen
5.760
C D
0.598
0.598
12.960
A B
Bidang Geser
DC
0.4286
3.8400
-1.6457
0.8229
-0.3527
0.1763
-0.0756
0.0378
-0.0162
0.0081
-0.0035
0.0017
-0.0007
2.792
00
Desain Penulangan Balok
1. Tulangan Lentur (Balok)
Kombinasi momen akibat beban terpusat dan akibat beban sendiri balok :
As'
mm
600 600
ab = ( ) d = ( ) 350
600 + fy 600 + 375
###
= 215.3846 mm
1.4
P min = = 0.0037
fy
f'y
m = = 19.6078
0,85 . fc
Mu 14986185.279943
Rn = = = 0.5097
ɸ.b.d2 0.8 . 300 . 350 ²
1 2.m.Rn
P = m
(1 _ 1 _(
fy
)) = 0.001378
Periksa P min < P < P max = 0.0037 < 0.00138 < 0.020 (OK.......)
Hitung Luas Tulangan = As = P .b .d = 144.68 mm²
Digunakan Tulangan 16 ф = 1/4 . 3.14 . 16 ² = 200.960 mm²
Jumlah tulangan yang di gunakan ( n ) = As 144.68
= = 0.71994
As ф 16 200.96
Jadi tulangan yang di gunakan 1 ф 16 = 200.96 mm²
B. Untuk Jarak 2 meter
MU = 23.926 KNm = 23925814.7 Nmm = 0.024 x 10⁹ Nmm
d' = 50 mm = d = h - d' = 350 mm
mm
600 600
ab = ( ) d = ( ) 350
### 600 + fy 600 + 375
= 215.3846 mm
As
1.4
P min = = 0.0037
fy
f'y
m = = 19.6078
0,85 . fc
Mu 23925814.720057
Rn = = = 0.8138
ɸ.b.d 2
0.8 . 300 . 350 ²
1 2.m.Rn
P = m
(1 _ 1 _(
fy
)) = 0.002218
Periksa P min < P < P max = 0.0037 < 0.0022 < 0.020 (OK.......)
mm
600 600
ab = ( ) d = ( ) 350
600 + fy 600 + 375
###
= 215.3846 mm
As
1.4
P min = = 0.0037
fy
f'y
m = = 19.6078
0,85 . fc
Mu 49013814.720057
Rn = = = 1.6671
ɸ.b.d2 0.8 . 300 . 350 ²
1 2.m.Rn
P = m
(1 _ 1 _(
fy
)) = 0.004658
Periksa P min < P < P max = 0.0037 < 0.0047 < 0.020 (OK.......)
As'
mm
600 600
ab = ( ) d = ( ) 350
600 + fy 600 + 375
###
= 215.3846 mm
1.4
P min = = 0.0037
fy
f'y
m = = 19.6078
0,85 . fc
Mu 43066185.279943
Rn = = = 1.4648
ɸ.b.d2 0.8 . 300 . 350 ²
1 2.m.Rn
P = m
(1 _ 1 _(
fy
)) = 0.004069
Periksa P min < P < P max = 0.0037 < 0.0041 < 0.020 (OK.......)
Hitung : Vu 22912
Vn = = = 38187 N
ф 0.6
Vc = 1 / 6 fc' b d = 83010 N
Periksa : Vu > ф . Vc
Hitung : Vu 16000
Vn = = = 26667 N
ф 0.6
Vc = 1 / 6 fc' b d = 83010 N
Periksa : Vu > ф . Vc
Hitung : Vu 22912
Vn = = = 38187 N
ф 0.6
Vc = 1 / 6 fc' b d = 83010 N
Periksa : Vu > ф . Vc
Hitung : Vu 31552
Vn = = = 52587 N
ф 0.6
Vc = 1 / 6 fc' b d = 83010 N
Periksa : Vu > ф . Vc