Gelagar Memanjang
A. Data Teknis Jembatan
B. Bahan Struktur
1. Mutu Beton :
a. Mutu beton, K - 350 fc' = 0.83 x K / 10
= 29.05 Mpa
2. Mutu Baja :
a. Mutu baja BJ - 50 fy = 250 Mpa (Data dari Tabel profil baja)
fu = 500 Mpa
ly = 12600 cm4
= 126000000 mm4
Sehingga dengan≤demikian :
0.1 63000000 ≤ 0.9
126000000
≤
0.1 0.5 ≤ 0.9 …. Aman
2. Syarat Kelangsingan
Syarat kelangsingan badan menurut RSNI T-03-2005 (Pasal 8.3.1.2),
harus memenuhi persamaan yaitu :
≤
2hcp 3.76 √ E
tw fy
bE = 12 x ts = 12 x 200.00 = 2400
dipakai bE min =
1200 mm
Nilai hcp yaitu kedalaman badan gelagar yang mengalami tekan (compression) pada kondisi
plastis berdasarkan garis netral plastis adalah sebagai berikut :
a= As x fy
x x bE
0.85 fc'
a= 30980 x 250
x x
0.85 29.05 1200
Sehingga :
CC = 0.85 x fc' x bE x ts
= 0.85 x 29.05 x 1200 x 200
= 5926200 N
x -
= 30980 250 5926200
2
= 909400 N
4. Syarat jarak perkuatan pada sayap yang mengalami tekan (distance compression flange bracing)
Jarak perkuatan pada sayap yang mengalami tekan haruslah memenuhi syarat RSNI T-03-2005 (Pasal 7.3.5 Ta
Lb ≤ 1.76 x √r x
t Es dan
fy
Dimana :
lyc = 1 x tf x (b)3
12
x
lyc = 1 28.0 x 27000000
12
= 63000000 mm4
x
Ac = tf b
= 28.0 x 300
= 8400 mm2
√
rt = lyc
Ac
√
rt = 63000000
8400
rt = 86.60
Sehingga,
Lb ≤ 1.76 x √r x
t Es
√
fy
Lb ≤ 1.76 √
x 86.60 x 200000
250
Lb ≤ 4311.10 mm
Digunakan perkuatan (bracing) pada sayap yang mengalami tekan (compression flange)
pada setiap jarak l/15 bentang jembatan, sehingga :
Lb = l = 35000
15 15
= 2333.33 mm <
Jadi, syarat jarak perkuatan pada sayap yang mengalami tekan terpenuhi.
x x
d= 5 10.88 625000000000000
x x
384 200000 4110000000
= 0.11 mm
Kontrol lendutan :
L > 0.11 mm
800
Jangka pendek, k = 1
Luas penampang beton,
AC1 = bE x ts
x
k n
x
x
= 1200 200
x
1 7.90
= 30398.50128 mm2
AC1YC1 = AC1 x ( Y + )
C1 ds
= 30398.50128 x ( 100 + 900 )
= 30398501.28 mm3
Luas komposit,
A1 = AC1 + AS1
+
= 30398.50128 30980
= 61378.50128 mm2
x ( - )^2
As1Yts1 = As1 Ys1 Yts1
x - )^2
= 30980 450 177.61
= 2298680319.63929 mm4
+
AY1yt1 = Ac1Ytc1
As1Yts1
+
= 2342652213 2298680320
= 4641332532.95684 mm4
= 101328338 mm4
+
Io1 = Ioc1 Ios1
+
= 101328338 4110000000
= 4211328337.59615 mm4
Jangka panjang, k = 3
Luas Penampang beton,x
Ac3 = bE x ts
k n
x
x
= 1200 x 200
3 7.90
= 10132.83376 mm2
Luas komposit,
+
A3 = AC3 + AS3
= 10132.83376 30980
= 41112.83376 mm2
+
AY3 = AC3YC3 + AS3YS3
= 10132833.76 13941000
= 24073833.76 mm3
Momen inersia
( slab beton,
x )
Ioc3 = bE x ts3
12 n
( x )
= 1200 x 8000000
12 7.90
= 101328338 mm4
x
Gaya geser maksimum akibat x
berat sendiri
VMS = 1 QMS L
x x
2
= 1 18.93 5.00
2
= 47.31 kN
Momen maksimum akibatx berat sendiri
x
MMS = 1 QMS L2
x x
8
= 1 18.93 25.00
8
= 59.14 kNm
x
Gaya geser maksimum akibat x
berat sendiri
VMA = 1 QMA L
x x
2
= 1 1.19 5.00
2
= 2.98 kN
3. Beban Hidup
Beban lajur "D"
Faktor beban = 2.0 (SNI 1725-2016 Pasal 8.3 Tabel 12)
xkPa
Untuk L ≤ 30 m, q = 9.0 ( + )
Untuk L > 30 m, q = 9.0 0.5 15 kPa
L
(SNI 1725 : 2016)
Karena L = 35 > 30
x +
( )
q = 9.0 0.5 15 kPa
kPa
L
x +
( ) kPa
= 9.0 0.5 15
35
= 8.36 kPa
= 7.60 kN/m
Maka :
x ( + )x
P= p 1 DLA faktor beban
x ( + )x
= 49.0 1 0.4 2.0
= 137.2 kN
2
x
= 1 137.2
2
= 68.6 kN
x
Gaya geser maksimum akibat gaya rem
VTB = TTB x Y
L
= 20.83 2.41
35
= 1.43 kN
x x
Momen maksimum akibat gaya rem,
MTB = 1 x TTB x Y
2
= 1 20.83 2.41
2
= 25.08 kNm
5. Gesekan perletakan x ( + )
Tumpuan sendiri rol digunakan
x ( koefisien
+ gesek (Cg)
) = 0.01
MFB = 0.01 M MS
M MA
TEW = 0.0012 Cw ( Vw )2 Ab
Berdasarkan harga Cw :
Untuk b = 1 Maka harga Cw = 2.1
dW
Untuk b = 2 Maka harga Cw = 1.5
dW + +
Untuk b ≥ + 6 +Maka harga Cw = 1.25
dW
Dimana, dW = ds ts tt
= 900 200 200
= 1300 mm
b = 7000 = 5.38 ≥
dW 1300
x
Maka, harga Cw = x 1.288
Panjang bentang jembatan, L = 35.00 m
+ +
Ab = dW L
+ +
= 1.3 35.00
= 45.5 m2
Y= Ytc ts tt
= 0.37761 0.20 0.20
= 0.78 m
x untuk keadaan x
x batas ultimit
Kecepatan angin rencana :
U x x x
Vw = 35 m/s Sampai 5 km dari pantai
RSNI T-02-2005 (Pasal 7.6 Tabel 28)
x x x
x x x
Gambar 21. beban angin pada kendaraan di atas jembatan
Cw = 1.288
U
TEW2 = 0.0012 Cw ( VwU )2 L
( + ) x
= 0.0012 1.288 1225 35.00
= ( 66.29 +kN ) x
Cw = 1.288
TEW2S = 0.0012 Cw ) ( VwS )2 L
( + x
= 0.0012 1.288 900 35.00
( + ) x
= 48.70384615 kNm
Berat sendiri
MMS = +
59.14 kNm
+
Berat mati tambahan
MMA = 3.73 kNm
Berat mati total
x
x
WT = MMS MMA
= 59.14 3.73
x
= 62.87 kNm
EQ = CS WT
Rd
= 0.12 62.87
2.5
= 3.02
RSNI T-02-2005 (Pasal 7.7.4 Tabel 34)
Koefisien geser dasar daerah, (zona-5;Tanah Sedang) C= 0.12
RSNI T-02-2005 (Pasal 7.7.3 Tabel 32)
Faktor kepentingan x I= 1.0
RSNI T-02-2005 (Pasal 7.7.3
x Tabel 33)
Tipe bangunan S= 3.0
Berat sendiri
MMS = 59.14 +kNm
Berat mati tambahan +
MMA = 3.73 kNm
Berat mati total
WT = MMS MMA
x x
= 59.14 3.73
= 62.87 xkNm x
Kombinasi 1
Tegangan ijin beton : 100% fc' = 29.05 Mpa
Tegangan ijin baja : 100% fy = 250 Mpa
Kombinasi 2
Tegangan ijin beton : 125% fc' = 36.31 Mpa
Tegangan ijin baja : 125% fy = 312.50 Mpa
Kombinasi 3
Tegangan ijin beton : 140% fc' = 40.67 Mpa
Tegangan ijin baja : 140% fy = 350 Mpa
x
= 17039000 mm3
= 316.4455 17039000
8852660870.553
= 0.609 kN/mm2
= 1 0.609 35000
4 121.61
= 43.823 buah
= 45 buah
x
Jarak shear connector,
s = L
4 x n
= 35000
4 45
= 194.444 xmm x
= 1 0.609 35000
8 121.61
= 21.911 buah
= 23 buah x
s < 508 mm
380.435 < 508 mm …. Aman
mm
mm
) pada kondisi Garis netral di ukur dari tepi atas profil baja, dihitung sebagai berikut :
Untuk, CS < As x fy
909400 < 30980 x250
909400 < 7745000
Diperoleh :
Ῡ= CS x tf
As x fy
mm = 909400 x 28.0
30980 x 250
= 3.288 mm
Maka :
hcp = Ῡ = 3.288 mm
≤
2hcp 3.76 √ E
tw fy
≤
2 x 3.288 3.76 √ 200000
16.0 250
≤
0.410962 106.3489 ….. Aman
Jadi, syarat kelangsingan badan (web slenderness) terpenuhi.
rt = √ lyc
Ac
(compression flange)
4311.10 mm
1.3 8.125
1.1 0.083
QD = 10.88
2
M D = 1/8 x QD x L = 34.01
Beban (kN/m)
2.68
8.125
8.125
18.93
Mencari nilai Cw menggunakan interpolasi :
(
2 1.5
+( -
)x -
-
5.38 Cw
6 1.25
6.02
15.23
15.23
2.09
-
-
-
-
-
-
-
Mu (kNm)
Terkurangi
7.52
19.04
19.04
2.61
-
-
0.50
231.78
-
-
-
fbs
(Mpa)
0.7774
0.0770
43.9779
0.4666
0.0084
3.5934
1.8300
0.2339
50.96
Lendutan
(dmax)
0.12
0.01
0.25
0.0028396
0.0000712
0.0328040
0.0167057
0.0025625
mm
mm
mm2
x
28
mm
… Aman
PERENCANAAN JEMBATAN KOMPOSIT
Gelagar Melintang
A. Data Teknis Jembatan
B. Bahan Struktur
1. Mutu Beton :
a. Mutu beton, K - 350 fc' = 0.83 x K / 10
= 29.05 Mpa
2. Mutu Baja :
a. Mutu baja BJ - 50 fy = 250 Mpa (Data dari Tabel profil baja)
fu = 500 Mpa
ly = 12600 cm4
= 126000000 mm4
2. Syarat Kelangsingan
Syarat kelangsingan badan menurut RSNI T-03-2005 (Pasal 8.3.1.2),
harus memenuhi persamaan yaitu :
≤
2hcp 3.76 √ E
tw fy
dipakai bE min =
1400 mm
Nilai hcp yaitu kedalaman badan gelagar yang mengalami tekan (compression) pada kondisi
plastis berdasarkan garis netral plastis adalah sebagai berikut :
a= As x fy
x x b
0.85 fc' E
a= 30980 x 250
x x
0.85 29.05 1400
Sehingga :
CC = x x bE x
0.85 fc' ts
x x x
= 0.85 29.05 1400 200
= 6913900 N
x -
= 30980 250 6913900
2
= 415550 N
4. Syarat jarak perkuatan pada sayap yang mengalami tekan (distance compression flange bracing)
Jarak perkuatan pada sayap yang mengalami tekan haruslah memenuhi syarat RSNI T-03-2005 (Pasal 7.3.5 Ta
Lb ≤ 1.76 x
√r x
t Es dan
fy
Dimana :
lyc = 1 x tf x (b)3
12
x
Ac = tf b
= 28.0 x 300
= 8400 mm2
√
rt = lyc
Ac
√
rt = 63000000
8400
rt = 86.60
Sehingga,
Lb ≤ 1.76
x
√r x
t Es
fy
Lb ≤ 1.76
x
√
86.60
x
200000
√
250
Lb ≤ 4311.10 mm
Digunakan perkuatan (bracing) pada sayap yang mengalami tekan (compression flange)
pada setiap jarak l/15 bentang jembatan, sehingga :
Lb = l = 35000
15 15
= 2333.33 mm <
Jadi, syarat jarak perkuatan pada sayap yang mengalami tekan terpenuhi.
x x
d= 5 38.18 2401000000000000
x x
384 200000 4110000000
= 1.45 mm
Kontrol lendutan :
L > 1.45 mm
800
Jangka pendek, k = 1
Luas penampang beton,
AC1 = bE x ts
x
k n
x
= 1400 200
x
1 7.90
= 35464.91816 mm2
Titik berat penampang beton,
YC1 = ts
2
= 200
2
= 100 mm
AC1YC1 = AC1 x
( YC1 + )
ds
x ( + )
= 35464.91816 100 900
3
= 35464918.16 mm
Luas komposit,
A1 = AC1 + AS1
+
= 35464.91816 30980
= 66444.91816 mm2
+
AY1 = AC1YC1 AS1YS1
+
= 35464918.16 13941000
= 49405918.16 mm3
x ( - )^2
Ac1Ytc1 = Ac1 Ytc1 Yc1
x ( - )^2
= 35464.91816 356.44 100
= 2332188374.51146 mm4
x ( - )^2
As1Yts1 = As1 Ys1 Yts1
x ( - )^2
= 30980 450 156.44
= 2669815036.55947 mm4
+
AY1yt1 = Ac1Ytc1 As1Yts1
+
= 2332188375 2669815037
= 5002003411.07093 mm4
= 118216394 mm4
+
Io1 = Ioc1 Ios1
+
= 118216394 4110000000
= 4228216393.86218 mm4
Jangka panjang, k = 3
Luas Penampang beton,x
Ac3 = bE ts
x
k n
x
= 1400 x 200
3 7.90
= 11821.63939 mm2
Luas komposit, +
A3 = AC3 + AS3
= 11821.63939 30980
= 42801.63939 mm2
+
AY3 = AC3YC3 + AS3YS3
= 11821639.39 13941000
= 25762639.39 mm3
Momen inersia
( slab beton,
x )
Ioc3 = bE x ts3
12 n
( x )
= 1400 x 8000000
12 7.90
= 118216394 mm4
𝑄_𝑀𝑆2
𝑄_𝑀𝑆1
RA
0.5 m 6m
( x berat sendiri
Gambar 27. Pembebanan x pada gelagar melintang) ( x x
RA = QMS1 7.00 7.00 + QMS2 0.50
2.00
7.00
( x x ) ( x x
= 35.18 7.00 7.00 + 32.50 0.50
2.00
7.00
= 139.36 kN
(
Momen maksimum di xtengah bentang,
) ( x
MMS1 = RA 7.00 - QMS1 7.00 x
2.00 2
( x ( x
) 35.18
= 139.36 7.00 - 7.00 x
2.00 2
= 219.51 kNm
Beban gelagar memanjang QMS3 = Berat profil baja memanjang IWF 900x300x16x28
=
= = = = =
QMS = P1 P2 P3 P4 P5
P1 P2 P3 P4
(
Gambar 28. Pembebanan (
x akibat )) + ( memanjang
berat- sendiri gelagar x ( - -
RA = P1 7.00 0.375 P2 7.00 0.375
( x ( - )) + ( x ( - -
RA = 2.68 7.00 0.375 2.68 7.00 0.375
= 8.03 kN
( x
) ( x
( -
))
MMS2 =
( RA
x
L
) -
( P1
x
( L
-
0.375
))
2 2
MMS2 =
( 8.03 x
7.00
) -
( 2.68
x
( 7.00
-
0.375
))
2 2
= 13.04 kNm
= 28.62
3. Beban Hidup
Beban lajur "D"
Faktor beban = 2.0 (SNI 1725-2016 Pasal 8.3 Tabel 12)
x kPa
Untuk L ≤ 30 m, q = 9.0
( + ) kPa
Untuk L > 30 m, q = 9.0 0.5 15
L
(SNI 1725 : 2016)
Karena L = 35 > 30
x +
( ) kPa
q = 9.0 0.5 15
L
x +
( ) kPa
= 9.0 0.5 15
35
= 8.36 kPa
x
Jarak antar gelagar memanjang, x s = 5.00 m
q' =
( q
) s faktor beban
2.75
x x
=
( 8.36
)5.00 2.0
2.75
= 30.39 kN/m
Maka : x ( + )x
P= p x ( 1 + DLA ) x faktor beban
= 49.0 1 0.4 2.0
= 137.2 kN
+
+
+
Beban "D" = q' + P
= 30.39 137.2
= 167.59 kN/m
𝑅_𝐴 𝑅_𝐵
7.00 m
= 586.56 kN
MTD = ( 586.56
x
7.00 ) -
(167.58961 x 7.00
2 2
= 2052.97 - 1026.4864
= 1026.49 kNm
TTB = 250
6
= 41.67 kN
5. Gesekan perletakan
Tumpuan sendiri rol digunakan koefisien gesek (Cg)
) = 0.01
x ( +
MFB = 0.01 x ( M MS + M MA )
Berdasarkan harga Cw :
Untuk b = 1 Maka harga Cw = 2.1
dW
Untuk b = 2 Maka harga Cw = 1.5
dW
Untuk b ≥ 6 Maka harga Cw = 1.25
dW
+ +
Dimana, dW = ds + ts + tt
= 900 200 200
= 1300 mm
b = 7000 = 5.38 ≥
dW 1300
Cw = 1.288x x x
TEW2S = 0.0012 x Cw x ( VwS )2 x L
= 0.0012 1.288 900 35.00
= 48.70384615 kNm
Berat sendiri
MMS = 232.55 kNm
Berat mati tambahan
MMA = 28.62 kNm
Berat mati total
+
WT = MMS MMA
+
= 232.55 28.62
= 261.17 kNm
Kombinasi 1 x
Tegangan ijin beton : 100% x fc' = 29.05 Mpa
Tegangan ijin baja : 100% fy = 250 Mpa
Kombinasi 2 x
Tegangan ijin beton : 125% fc' = 36.31 Mpa
x
Tegangan ijin baja : 125% fy = 312.50 Mpa
Kombinasi 3
x
Tegangan ijin beton : 140% fc' = 40.67 Mpa
x
Tegangan ijin baja : 140% fy = 350 Mpa
Kombinasi 4
x
Tegangan ijin beton : 140% fc' = 40.67 Mpa
x
Tegangan ijin baja : 140% fy = 350 Mpa
Kombinasi 5
x
Tegangan ijin beton : 150% fc' = 43.575 Mpa
Tegangan ijin baja : 150% x fy = 375 Mpa
d max = x x
Beban terpusat (P) : 1 P L3
x x Ixc1
48 Es
d max = x x
Momen (M) : 1 M L2
72 √3 x Es x Ixc1
( 356.44 -
= 66444.91816x 200 )
2
= 17039000 mm3
= 1231.8226x 17039000
9230219804.93311
= 2.274 kN/mm2
As x fu = 283.53 x 50
= 141.76437 kN
x
Kontrol : Qn ≤ As fu
121.61 ≤ 141.764368493239 … Aman
= 1 x 2.274 x 35000
4 121.61
= 163.611 buah
= 164 buah
= 35000
4 x 164
= 53.354 mm
= 1 x 2.274 x 35000
8 121.61
= 81.806 buah
= 82 buah
s < 508 mm
106.707 < 508 mm …. Aman
pada kondisi Garis netral di ukur dari tepi atas profil baja, dihitung sebagai berikut :
Untuk, CS < As x fy
415550 < 30980 x 250
415550 < 7745000
Diperoleh :
CS x tf
Ῡ=
As x fy
mm = 415550 x 28.0
30980 x 250
= 1.502 mm
Maka :
hcp = Ῡ = 1.502 mm
≤
2hcp √3.76 E
tw fy
≤
2 x 1.502 √3.76 200000
16.0 250
≤
0.187789 106.34886 ….. Aman
√
rt = lyc
Ac
(compression flange)
4311.10 mm
1.3 32.5
1.1 2.68
1.1 0.333
QD = 38.18
2
M D = 1/8 x QD x L = 233.87
Beban (kN/m)
2.68
32.5
35.18
32.5
32.50
𝑄_𝑀𝑆2
RB
0.5 m
) ( x x ( + + ))
0.50 + QMS2 0.50 0.50 6.00 0.50
2.00 2.00
) ( x x ( + + ))
0.50 + 32.50 0.50 0.50 6.00 0.50
2.00 2.00
) ( x
( ))
7.00 - QMS2 0.50 x 0.50 + 6.00
4 2 2
) ( x
( ))
7.00 - 32.50 0.50 x 0.50 + 6.00
4 2 2
x x
x x
ng IWF 900x300x16x28 = Berat Jenis Safety faktor Jarak
= 2.4319 1.1
= 2.68 kN
=
P6
P5 P6
- )) + ( x ( - - ( x ))) + ( x ( - - ( x
1.25 P3 7.00 0.375 2 1.25 P4 7.00 0.375 3
L
- )) + ( x( - - ( x ))) + ( x( - - ( x
1.25 2.68 7.00 0.375 2 1.25 2.68 7.00 0.375 3
7.00
)) ( x
( - -
)) ( x
( - - -
)) -
( P2
x
( L
-
0.375
-
1.25
)) -
( P3
x
( L
-
0.375
-
1.25
-
2 2
)) -
( 2.68
x
( 7.00
-
0.375
-
1.25
)) -
( 2.68
x
( 7.00
-
0.375
-
1.25
-
2 2
1.67
b1
)
x
4
x 6.00
)
4
𝑅_𝐵
x L
)
4
x 7.00
)
4
… Aman
x ))) + ( x ( - - ( x ))) + ( x ( - -( x
1.25 P5 7.00 0.375 4 1.25 P6 7.00 0.375 5
x ))) + ( x( - - ( x ))) + ( x( - -( x
1.25 2.68 7.00 0.375 4 1.25 2.68 7.00 0.375 5
-
))
-
1.25
))
-
1.25
))
x )))
1.25
x )))
1.25
PERHITUNGAN SAMBUNGAN GELAGAR MEMANJANG DAN MELINTANG
= 83.04 kN
= 1 x π x 361
4
= 283.53 mm2
Maka :
Rn = m x r1 x fu x Ab
= 2 x 0.4 x 60 x 283.53
= 13609.379 N
fRn = 12248.44 N
Rn = 2.4 x d x tp x fu
= 2.4 x 19 x 12 x 410
= 224352 N
fRn = 201916.80 N
Ru baut = fRn x n
= 12.25 x 7
= 85.73909 kN
Kontrol : Ru baut ≥ Ru
85.73909 ≥ 83.04 … Aman
b. Pelat
Luas pelat, Ag = 30980.00 mm2
Jumlah baut, n = 7 buah
Tebal pelat, tp = 12 mm
Luas netto pelat,
An = Ag - n x d x tp
= 30980.00 - 7 x 21 x 12
= 29216 mm2
fTn f x fy x Ag
== 0.90 x 250 x 30980.00
= 6970500 N
fTn = f x fu x Ae
= 0.75 x 500 x 29216
= 10956000 N
Kontrol :
fTn ≥ Ru
6970.5 kN ≥ 83.04 kN … Aman