BAB 1
Tegangan Dan Deformasi Normal
1. Karakteristik bahan
σ
E= tan α=
ε
A
𝜎 = tegangan = P
∆L
𝜀 = regangan = lo
∆l = Perpanjangan/Perpendekan
lo = Panjang Mula-Mula
A = Luas Penampang
E = Modulus Elastisitasnya
Contoh Soal :
1. Menghitung deformasi normal pada struktur akibat pembebanan:
a) Hitung deformasi (penurunan) dititik A!
Jwb :
∑MB = 0
1
−R . 2 + VA ' . 7 = 0
2
1
−40 . 2 + 7VA ' = 0
2
100
VA ' = =14,286 t(↑)
7
VA ' .lo
∆lA = E.A
∆lA = 3,17 mm
b) Hitung deformasi (penurunan) dititik A !
Dik ;
A1 = A2 = 2,4 cm2
E = 2.106 kg/cm2
Jawab :
3 δ
= δC
7 B
Persamaan Derormasi
3δB =7δC
VB ' . lo VC ' . lo
3( )=7( )
E.A E.A
Persamaan Statika
∑MD = 0
VC '.3 - R . 6 + VB '.7 - P.9 = 0
3VC ' – 30 . 6 + 7VB ' – 12.9 = 0
7VB ' + 3VC '= 288 ……….(2)
Eliminasi Persamaan (1) & (2)
18VB ' - 35VC ' = 0 x (7) >>> 126VB ' - 245VC ' = 0
7VB ' + 3VC '= 288 x (18)>>>126VB ' + 54VC ' = 5184 _
-299VC ' = -5184
−5184
VC '= =
−299
17,337t=17337kg
Subtitiusi VC ′ ke persamaan (1)
18VB ' - 35VC ' = 0
18VB ' – 35.17,337 = 0
18VB ' = 606,795
VB ' = 33,710 t = 33710 kg
Persamaan Deformasi
VB ' . lo 33710 . 120
δB = = =0,842 cm
E.A 2.106 . 2,4
VC ' . lo 17337 . 100
δC = = =0,361 cm
E.A 2.106 . 2,4
Check Deformasi
3δB =7δC
3.0,842 = 7.0.361
2,526 = 2,526...ok!
∆lA = ?
3 δ
= δC ⟶ δA = 3δC ⟶ ∆lA= δA = 3.0,361 = 1,083 cm
9 A
Diket :
EB = ED = 2.106 kg/cm2
AB = AD = 2 cm2
Ditanya :
δA = ?
BC δB 3 δB 5
= ⟶ = =δA = . δB
AC δA 5 δA 3
𝛿𝐵 δD δB δD
= ⟶ = ⟶ 4δB = 3δD
BC DC 3 4
Persamaan Deformasi
4δB = 3δD
VB ' . lo VD ' . lo
4 =3
E.A E.A
Persamaan Statika
∑MC = 0
-VD '.4 - R . 2,5 + VB '.3 - P.5 = 0
-4VD ' – 10 . 2,5 + 3VB ' – 20.5 = 0
3VB ' − 4VD '= 125 ……….(2)
Eliminasi Persamaan (1) & (2)
2VB ' - VD '= 0 x (3) >>> 6VB ' - 3VD ' = 0
3VB ' − 4VD '= 125 x (2)>>> 6VB ' - 8VD ' = 250 _
5VD ' = -250
−250
VD ' = = −50 t(⤒)
5
VD ' = 50 t (⤓)
Subtitiusi VB ′ ke persamaan (1)
2VB ' - VD '= 0
2VB ' - (−50) = 0
2VB ' = -50
VB ' = -25 t (⤒) ; VB ' = 25 t (⤓)
VC menggunakan ∑V
∑V = 0 ⟶ -P – R - VB ' + VC - VD ' = 0
-20 – 10 – 25 + VC – 50 = 0
VC = 20 + 10 + 25 + 50 =105 t⤒
Check ∑MC = 0
-VD '.4 - R . 2,5 + VB '.3 - P.5 = 0
-(-50.4) – 10.2,5 - 25.3 – 20.5 = 0
200 – 25 – 75 – 100 = 0...ok!
Check ∑V
-P – R - VB ' + VC - VD ' = 0
-20 – 10 – 25 + 105 – 50 = 0 ...ok !
Persamaan Deformasi
Dik :
AB = 2,4 cm2
E = 2.106 kg/cm2
Ditanya :
δA , δB ?
6 δB
=
8 δA
Persamaan Deformasi
6δA = 8δB
Persamaan Statika
∑Mc = 0
-R.3 + VB’.6 – P.8 = 0
-60.3 + VB’.6 – 8.8 = 0
6VB’ = 180 + 64 = 244
244
VB ’ = = 40,667 t ⤒
6
Deformasi di B
VB ' . lo 40,667.103 . 120
δB = = =1,02 cm = 10,2 mm
E.A 2.106 .2,4
Deformasi di A
6δA = 8δB
8 .10,2
δA = = 13,6 mm
6
2. Merancang luas penampang pada struktur apabila syarat deformasi normal dan
tegangan izin diketahui.
Jawab :
2 δC 2 δ
= ; = C
2+3 δ D 5 δ D
2
δC = 5 . δD
2
δC = 5 .2,5= 1 cm
δA δD
b) =
AB BC+CD
δA δD 3 3
= ; δA = 5 δD = 5 .2,5=1,5 cm
3 5
Diperoleh : δA = 1,5 cm
δC = 1 cm
δD = 2,5 cm
Persamaan Deformasi
VA ' . lo VD ' . lo
δA = δD =
E.A E.A
VA ' . 150 VD ' .180
1,5= 2,5=
E.A E.A
Persamaan Statika
∑MB = 0 ⟶VA’.3+P.2+R.2,5-VD’.5 = 0
3 VA’+20.2+15.2,5 -5 VD’ = 0
3 VA’ - 5 VD’ = -40 – 37,5
3 VA’ - 5 VD’ = -77,5 t
−77,5 .105
EA = = 1,967. 106
−3,94
EA = 1,967. 106
1,967.106
A= = 0,983 cm2
2.106
A = AA = AD ≥ 0,983 cm2
b) Dik :
EA = EC = 2.106 kg/cm2
δD ≤ 1,4 cm
𝜎̅ = 5000 kg/cm2
Ditanya :
AA = AC = A =?
5.δD =7.δC
5.1,4 = 7. δC
7 = 7δC ; δC ≤ 1 cm
δA δD
2. =
4 7
4.δD =7.δA
4.1,4 = 7. δA
5,6 = 7. δA : δA ≤ 0,8 𝑐𝑚
Diperoleh : δA = 0,8 cm
δC = 1 cm
δD = 1,4 cm
Persamaan Deformasi
δA δC
=
4 5
5δA =4δC
VA ' . 200 VC ' . 100
5( ) = 4( )
E.A E.A
Persamaan Statika
∑MB = 0 ⟶VA’.4+P.7+R.3,5-VC’.5 = 0
4 VA’+20.7+56.3,5 -5 VC’ = 0
4 VA’ - 5 VC’ = -140 – 196
4 VA’ - 5 VC’ = -336.....(2)
Eliminasi Persamaan (1) dan (2)
5VA ' - 2VC ' = 0 (x4) 20VA ' - 8VC ' = 0
4 VA’ - 5 VC’ = -336 (x5) 20 VA’ - 25 VC’ = -1680 _
17 VC’ = +1680
VC’ = 98,82 t⤒
2. Rancanglah luas kabel (AB = AC) struktur dibawah apabila disyaratkan penurunan titik A
(δA ≤ 2,0 cm). Elastisitas bahannya EB = EC = 2.106 kg/cm2, dan tegangan izin (𝜎̅ = 4800
kg/cm2 untuk NIM GENAP, 𝜎̅ = 5600 kg/cm2 untuk NIM GANJIL) anggap ba;pl ABCD
sangat kaku.