Integral Tak Tentu - Integral Fungsi Pecah Rasional
Integral Tak Tentu - Integral Fungsi Pecah Rasional
P (x)
1.4 Teknik Pengintegralan: Integral Fungsi Pecah Rasional Q(x)
Bentuk umum: Z
P (x)
dx = ....
Q(x)
Polinomial derajat n:
P (x) = an xn + an−1 xn−1 + ... + a1 x + a0 ,
(I). Untuk m ≥ n
P (x) S(x)
= R(x) + ,
Q(x) Q(x)
dengan derajat dari S kurang dari n.
1
(II). Untuk m < n
(1). Jika akar-akar Q(x) = 0 semua real dan berbeda: x1 , ..., xn , maka:
Q(x) = (x − x1 )...(x − xn )
P (x) A1 A2 An
= + + .... + .
Q(x) x − x1 x − x2 x − xn
(2). Jika akar-akar Q(x) = 0 semua real dan ada yang sama (sebanyak r akar yang
sama), maka:
Q(x) = (x − x1 )r (x − xr+1 )...(x − xn )
P (x) A1 A2 Ar Ar+1 An
= + 2
+ ... + r
+ + ... + .
Q(x) x − x1 (x − x1 ) (x − x1 ) x − xr+1 x − xn
P (x) A1 x + A2 A3 x + A4 A5 An
= 2 2
+ 2 2
+ + ... + .
Q(x) (x − a) + b (x − c) + d x − x3 x − xn
(4). Jika akar-akar tidak real dari Q(x) = 0 ada yang sama, maka:
r
Q(x) = {(x − a)2 + b2 } (x − x2r+1 )...(x − xn )
2
Ingat!
R c c
• dx = ln|ax + b| + C.
ax + b a
R x 1
• dx = ln(x2 + a2 ) + C.
x 2 + a2 2
R x 1 2
• dx = ln| − a2 | + C.
x2 − a2 2
R 1 1 x
• dx = arctan + C.
x 2 + a2 a a
R 1 1 x − a
• dx = ln + C.
x2 − a2 2a x + a
3
R x3 + 3x2
Latihan 1.1. 1. dx = ...
x2 + 1
R x
2. dx = ...
2x − 1
R x+4
3. dx = ...
x2 − 5x + 6
R x3 + 2
4. dx = ...
x3 − x
R 2 + 3x + x2
5. dx = ...
x(x2 + 1)
R 1
6. dx = ...
(x3 + 1)(x2 − x + 1)
R 1
7. dx = ...
x(x − 1)2