Anda di halaman 1dari 12

SKEMA MAKHARIJUL HURUF

1 Membuka mulut ‫ا‬


1 َْ
‫وض ُع الج ْو ِف‬ َ dengan sempurna
ِ ‫م‬
2 Menurunkan bibir ‫ي‬
Kelompok bagian bawah
3 memoyongkan
Rongga Mulut dua ‫و‬
bibir

2 َْْ 1 Tenggorokan bawah ‫ء هـ‬


‫وض ُع الحل ِق‬ َ
ِ ‫م‬ ‫ع ح‬
2 Tenggorokan tengah
Kelompok
Tenggorokan 3 Tenggorokan atas ‫غخ‬

1 Pangkal lidah ‫قك‬

2 Tengah lidah dengan ‫جشي‬


langit-langit
ُ ََ 3 Sisi lidah bertemu ‫ض‬
‫مخ ِارج‬ gigi geraham
ُْ 4 Ujung lidah dengan ‫ل‬
‫الح ُر ْو ِف‬ 3
‫ان‬ َ ّ ُ ‫َم‬ langit-langit depan
ِ ‫وضع ا ِللس‬
ِ
5 Ujung lidah di bawah ‫ن‬
Tempat- Kelompok makhraj lam
Tempat Lidah 6 Ujung lidah ‫ر‬
Keluar
Huruf 7 Ujung lidah dengan ‫طدت‬
pangkal gigi seri
8 Ujung lidah bertemu ‫صسز‬
ujung gigi seri atas
9 Ujung lidah bertemu
ujung gigi seri bawah ‫ظذث‬

Bibir bawah bagian ‫ف‬


4 ْ َ َ َّ ُ 1 dalam bertemu
‫وضع الشفتي ِن‬ َ ujung gigi atas
ِ ‫م‬
2 Dua bibir secara ‫ب م‬
Kelompok tertutup
Dua Bibir
3 Dua bibir membentuk ‫و‬
bulatan

Idghom bi Ghunnah
5 ُ ْ َْ
‫وض ُع الخيش ْو ِم‬ َ
ِ ‫م‬ ُ َّ ُ ْ Ikhfa’
‫الغنة‬ Iqlab
Kelompok (Dengung)
Rongga Hidung Ikhfa’ Syafawi
Mim dan Nun Bertasydid
SKEMA SIFAT HURUF

ْ
‫ ال َه ْم ُس‬Keluar nafas ْ َ ٌ ْ َ ُ َّ َ َ
1 ‫فحثه شخص َسكت‬
َْ
2 ‫ الج ْه ُر‬Tidak keluar nafas

ُ َّ ّ َ
ْ ُ ُّ َ ْ ْ
3 ‫الشدة‬ ِ Suara tertahan ‫أجد قط َبكت‬
ُ َ ََّ ْ
4 ‫اوة‬ ‫ الرخ‬Suara terlepas

ٌّ َ ٌ َ َ ْ ْ
‫ِصفات ل َها ِضد‬ ‫ ال ِإ ْس ِتعل ُاء‬Lidah naik ke langit-langit
5 ُ ْ َ َّ ُ
‫خص ضغ ٍط ِقط‬
ُ َ ْ
Sifat-Sifat 6 ‫ ال ِإ ْس ِتفال‬Lidah turun
Memiliki lawan
ُ ْ ْ
7 ‫ ال ِإط َباق‬Lidah mengatup ke ‫صضطظ‬
langit-langit
ُ َ ْ ْ
8 ‫ ال ِإن ِفتاح‬Lidah terpisah dari langit-langit
Sifat-Sifat Huruf

ُ َْ ْ ُ
‫ الإذلاق‬Mengeluarkan huruf ‫ِف ْر ِم ْن ل ٍ ّب‬
‫ِصفات الحرو ِف‬

9 dengan lentur & mudah


ُْ ُ َ

ُ َ ْ ْ
10 ‫ ال ِإصمات‬Mengeluarkan huruf dengan tertahan/susah
ْ ُ

َّ
1 ‫ الص ِف ْي ُر‬Keluar mirip suara burung/ ‫صسز‬
angin
َُ ََْْ ّ َ ْ َ
2 ‫ القلقلة‬Suara memantul/bergetar ‫قط ُب ج ٍد‬

ٌ َ ُ ْ ْ
‫لر‬
‫ِصفات‬ 3 ‫ ال ِإنح َِراف‬miringnya lidah
َ َّ َ
‫لا ِضد ل َها‬ ْ َّ
4 ‫رْ ُر‬
‫ التك ِي‬Bergetarnya ujung lidah ‫ر‬
Sifat-Sifat
Tidak Memiliki َ َ َّ ‫ش‬
lawan
5 ‫ التف ِش ُّي‬Menyebarnya angin di mulut

َُ ْ
6 ‫ ال ِإ ْس ِت َطالة‬Memanjangkan suara ‫ض‬

ُ َّ ُ ْ
7 ‫ الغنة‬Mendengungkan suara
SKEMA NUN MATI DAN TANWIN
ْ ْ
1 ‫ال ِإظ َه ُار‬
Dibaca jelas/terang tanpa ghunnah
(mendengung) ketika bertemu huruf:
‫ا هـ ع ح غ خ‬

َّ ُ ُ َ ْ ْ
2 ‫ام ِبغن ٍة‬ ‫ال ِإدغ‬
Dimasukkan ke dalam huruf berikutnya
disertai Ghunnah dan ditahan dua
Cara Membaca Nun Mati dan Tanwin

harakat ketika bertemu huruf:


ِ ‫احكام النو ِن الس‬
ْ َّ َ َّ ْ ُّ ُ َ ْ َ

‫ينمو‬
َّ ُ َ ُ َ ْ ْ
3 ‫ام ِبلا غن ٍة‬ ‫ال ِإدغ‬
Dimasukkan ke dalam huruf berikutnya
tanpa Ghunnah ketika bertemu huruf:
‫اكن ِة َوالتن ِو ْي ِن‬

‫لر‬

4 ُ ‫ْالإ ْق َل‬
‫اب‬ ِ
Diubah menjadi mirip suara mim
disertai Ghunnah dan ditahan dua
harakat ketika bertemu huruf:
‫ب‬
ْ
5 ُ ‫الإ ْخ َف‬
‫اء‬ ِ
Dibaca samar (antara idgham dan Izh-
har) disertai Ghunnah dan ditahan dua
harakat ketika bertemu huruf:
‫تثجذدزسش‬
‫صضطظفقك‬
SKEMA MIM MATI

َ َّ ُ َ ْ ْ
1 ‫اء الشف ِو ُّي‬ ‫ال ِإخف‬
Dibaca samar disertai ghunnah ketika
bertemu huruf ‫ب‬
َ َ َْ ْ ُ َ
‫بحج َار ٍة‬
ِ ِ ‫ ت ْر ِم ْي ِه ْم‬- ‫َوما ه ْم ِب ُمؤ ِم ِنين‬
Cara Membaca Mim Mati

ْ ُ َ ْ ْ
ِ ‫احكام ال ِمي ِم الس‬
َ َّ ْ ْ ُ َ ْ َ

2 ُّ‫ام ال ِم ْيمي‬ ‫ال ِإدغ‬


ِ
Memasukkan mim mati ke huruf mim
berikutnya dan disertai ghunnah:
ً َ ْ ّ ْ ََْ
‫علي ِهم ِمدرارا‬
‫اكن ِة‬

َ َّ ْ ْ
3 ‫ال ِإظ َه ُار الشف ِو ُّي‬
Dibaca jelas tanpa ghunnah ketika
mim mati bertemu selain huruf
‫ م‬dan ‫ب‬
ّٰ َ ْ ُ َ ً َّ َ ْ ْ ُ ُ
‫ لهم جن ٍت‬- ‫قلو ِب ِهم ا ِكنة‬
SKEMA MIM DAN NUN TASYDID

1 ‫ّم‬
ْ ُ َ َْ
َ ْ ُ َ َ َ َ َّ َ
ُّ
‫ام ال ِم ْي ِم َوالن ْو ِن‬ ‫احك‬
‫عم يتساۤءلون‬
َْ َ َّ َ ُ ْ
‫المشددتي ِن‬
ّ
Cara Membaca
Mim dan Nun yang
2 ‫ن‬
Bertasydid
ْ َ ْ َ َّ َ
‫ع ِن النب ِا الع ِظي ِم‬
SKEMA LAM MATI

ُ َْ ْ ْ
1 ‫ال ِإظ َه ُار الق َم ِرَّية‬

Alif Lam yang diserupakan


(tasybih) dengan bulan harus
dibaca jelas, apabila bertemu
dengan salah satu huruf:
‫ءبعغجحخك‬
‫و ف ق ي م هـ‬
ْ
Contoh : ‫ال َي ْو ُم‬
ْ َّ ُ َ
‫ام التع ِر ْي ِف‬ ‫ل‬
ُ َّ ُ َ ْ ْ
Lam Ta’rif 2 ‫ام الش ْم ِسَّية‬ ‫ال ِإدغ‬
ْ ْ ُ َ
‫ام ال ِفع ِل‬‫ل‬ Alif Lam yang diserupakan
(tasybih) dengan matahari harus
Lam Fi’il dibaca idgham (dimasukkan ke
ِ ‫اللام السو‬
Lam Sukun

َ ْ ُ َ huruf berikutnya), bila bertemu


َ َّ ُ َّ

ْ
‫لام الأم ِر‬ dengan salah satu huruf:
‫طثصرتضذن‬
Lam Amar
‫اك ُن‬

ْ ُ َ ‫دسظزشل‬
ْ
‫لام ال ِإس ِم‬ ّ َ
Contoh : ‫الت ْين‬
ِ ِ ‫و‬
Lam Isim
َْ ُ َ
‫ام الح ْر ِف‬ ‫ل‬
Lam Huruf
SKEMA MAD
ّ ْ ُ َ َْ
‫ام ال َم ِد‬ ‫احك‬
(Bunyi Panjang)

َ ْ ُّ ْ ْ َ ْ ُّ ْ
‫ال َمد الف ْر ِع ُّي‬ ُّ‫ال َمد الاص ِلي‬ Mad Asli
(Mad Thabi'i)
Mad Cabang ُ ُ َ ْ َّ َ
‫ َيق ْول‬- ‫ ال ِذين‬- ‫قال‬

Ghoiru Mulhaq Bil Asliy 1 Mulhaq Bil Asliy 2


(Tidak Serupa Mad Asli) (Serupa Mad Asli)

Bertemu Tasydid Mad Badal


ُ ُ ً َ ُ َ
‫ ا ْوت ْو ُه‬- ‫ ِا ْيمانا‬- ‫َءامن ْوا‬
Mad Lazim Kilmi Mad Lazim Harfi
Mad Farqi
Mutsaqqal Mutsaqqal Mad Tamkin
َ َ ّ َّ
ُ ّٰ ‫ َءا‬- ‫َءا َّۤلذك َر ْين‬ ‫الضاۤ ِل ْين‬ ‫ ا ۤل ۤم‬- ‫ الۤمۤر‬- ‫ص‬
َ َّ ُّْ ُ
‫ الن ِب ِّي ْين‬- ‫ح ِييت ْم‬
‫ۤلل‬ ِ ۤ ۤ‫الۤم‬

Bertemu Hamzah Mad Shilah Qashirah


ً َ َ ُ ٰ َ َٗ
‫ ِبهٖ ج ْمعا‬- ‫له ل ِحفظ ْون‬

Mad Wajib Muttashil Mad Jaiz Munfashil Mad Shilah Thawilah Mad 'Iwadh
َ َ ٰۤ ُ ُ ََ َْ َٗ َ َ ً َ
‫ع ِل ْيما ح ِك ْيما‬
‫ جا َۤء‬- ‫اول ِٕىك‬ ‫َو َم ٓا ا ِم ُر ْ ٓوا‬ ۚ‫َمال ٓه اخلد ٗه‬

Mad Harfi Mukhaffaf


Bertemu Sukun ٰ ٰ ٰ ٰ
‫س‬
ۤ ‫ ي‬- ‫ طه‬- ‫ح ۤم‬

Mad Lazim Kilmi Mad Lazim Harfi


Mukhaffaf Mukhaffaf
َْٰ
‫َءاۤلئـ َن‬ -‫ص‬ۤ - ‫ ۤن‬- ‫ق‬
ۤ ‫عۤ ۤس‬

Mad Lin Mad 'Aridh Lissukun


َ ْ ُ ُْ ُ َ َ َ َ ْٰ
ۢ‫ ِم ْن خ ْو ِف‬-‫ق َري ٍش‬ ‫ الخ ُر ْو ِج‬- ‫ ن ْست ِع ْين‬- ‫العل ِم ْين‬
SKEMA QALQALAH

Memantulkan huruf qalqalah


dengan ringan, apabila huruf-
nya ber-sukun asli, yang
ْ ُ َُ ََْ terletak di tengah kata atau
‫قلقلة صغ َرى‬ tengan kalimat. Contoh

َ َ َْ ْ َ ً َ ٰ َْ
‫ قد افلح‬- ‫ ض ْبحا‬- ‫َرزقن ُه ْم‬

Memantulkan huruf qalqalah


dengan jelas, apabila hurufnya
ber-sukun karena waqaf
dan terletak di akhir bacaan.
َُ ََْْ َُ ََْ
َ Contoh
‫القلقلة‬ ‫قلقلة ُو ْسطى‬
Memantul ٌ َ َ ُ ّٰ َ ُ ْ ُ
‫الل احد‬ ‫قل هو‬
ٌ ٌ ْ ٌ ُ ُ
Hurufnya

‫ظل ٰمت َّو َرعد َّو َب ْرق‬

Memantulkan huruf qalqalah


‫قطبجد‬ dengan berat/jelas, apabila
hurufnya ber-sukun karena
waqaf dan bertasydid. Contoh
ُْ َُ ََْ ّ َْ َ َ َ
‫قلقلة كب َرى‬ ‫َولا ِجدال ِفى الح ِج‬
َ َ َ
‫ا ِب ْي ل َه ٍب َّوت َّب‬
ُّ َ ْ ُ ْ َ ْ َ ٰ
‫ذ ِلك اليوم الحق‬
SKEMA TAFKHIM DAN TARQIQ

Huruf Isti'la' 1 Semua dibaca tebal (vocal O) ‫خ ص ض غ ط ق ظ‬

Semua dibaca tebal bila nun mati/tanwin


2 bertemu huruf isti'la'
Ghunnah َْ َ ْ ُ ْ َ ُ ْ َ
(‫ َينق ِل ْب‬- ‫ َمن ِطق‬- ٍ‫ َمنض ْود‬- ‫ (فانص ْرنا‬- ‫ص ض ط ظ ق‬
Bacaan Tebal & Tipis

ْ ُ ُ ٰ َّ ُ ْ
1 Ra' berharakat fathah/dhammah ‫ ر ِزقوا‬- ‫الرحمن‬
‫التف ِخ ْي ُم َوالت ْر ِق ْيق‬
ْ َّ

َ َ ُْ
2 Ra' mati setelah fathah/dhammah ‫ َم ْرق ِدنا‬- ‫ُرزت ْم‬

َ َ ْ ُ َ َّ
3 Ra' mati (karena waqaf) ‫ الك ْوث َر‬- ‫التكاث ُر‬
sebelumnya fathah/dhammah
َّ

Ra' mati (karena waqaf) setelah ْ ُ ْ َْ


Tebal 4 huruf mati yang didahului ‫ خس ٍر‬- ‫َوالفج ِر‬
fathah/dhammah
ُ

ُ َّ َّ َ ْ
5 Ra' mati (karena waqaf) setelah ‫الغف ُار الشك ْو ُر‬
alif/wawu sukun
َ َ
6 Ra' mati setelah hamzah washal ‫َو ْارح ْمنا‬

Ra' mati setelah kasrah sesudah- َ ْ َ


Ra' ( ‫) ر‬ 7 nya ada huruf isti'la' yang tidak ‫ل ِبال ِم ْرص ِاد‬
kasrah

ْ َ
1 Ra' berharakat kasrah ‫تج ِري‬

َ َ
2 Ra' mati (karena waqaf) setelah ya' ‫ش ْي ٍء ق ِد ْي ٍر‬
sukun

Tipis 3 Ra' mati setelah kasrah ‫ِم ْر َي ٍة‬

َ ْ
4 Ra' sukun (karena waqaf) ‫ال َمق ِاب َر‬
sebelumnya huruf kasrah
Ra' mati (karena waqaf) setelah ْ ّ
5 huruf mati (bukan isti'la') didahului ‫ِل ِذي ِحج ٍر‬
kasrah
ُّ ُ
1 Ra' mati setelah kasrah sesudahnya ‫كل ِف ْر ٍق‬
huruf isti'la' berharakat kasrah
Boleh Tebal, Ra' mati (karena waqaf) setelah ْ ْ
2 huruf isti'la' yang mati didahului ‫ال ِقط ِر‬
Boleh Tipis kasrah
َ َ
3 Ra' mati (karena waqaf) setelahnya ‫ِإذا ي ْس ِر‬
terdapat Ya' yang dibuang
SKEMA HAMZAH

Hamzah yang apabila Cirinya:


di awal, di tengah atau

‫القط ُع‬
di akhir kalimat tetap Ada kepala
ْ َْ dibaca. huruf 'ain di
atas/di bawah
alif
َ
Cara Baca : َ ٰ ْ َ ْ َّ
‫ِإن ٓا أعطينك‬
Hamzah

Dibaca sesuai tanda


‫ال َه ْم َزة‬
ْ

baca (harakat)
ُ

Hamzah yang di awal Cirinya:


‫ال َوصل‬

kalimat dibaca dan di


ُ ْ ْ

tengah kalimat tidak Di atas Alif ada


dibaca. kepala huruf
shad
ُ ْ
‫اه ِبط ْوا‬
Cara Baca :

1. Hamzah Washal yang ada pada alif lam


selamnya dibaca fathah
ّٰ ُ َ ْ َ
ِ ِ ‫الح ْمد‬
‫ل‬
2. Apabila huruf ke-3 berharakat dhammah,
maka Hamzah Washal dibaca dhammah
َ ََّ ْ ُ ُ ُْ
‫ادخلوا الجنة‬

3. Apabila huruf ke-3 berharakat fathah atau


kasrah maka Hamzah Washal dibaca kasrah
َ َ ْ ُّ ُ َ ْ َ ََّ َْ
‫ِاعل ُم ْوٓا انما الح ٰيوة الدنيا ل ِع ٌب‬
ُ َ َّ
ْ َ ُ ُ َّ
‫ات ِبع ْوا َم ْن لا ي ْس َٔـلك ْم اج ًرا‬
SKEMA TANDA-TANDA WAQAF

َ ٌَْ
1 ‫م‬ ‫از ٌم‬
ِ ‫وقف‬
‫ل‬ Harus Berhenti

ٌَ ْ ٌْ
‫َوقف ُمطلق‬
Tempat yang sempurna
2 ‫ط‬ untuk berhenti

َ ٌْ
‫َوقف ج ِائ ٌز‬
3 ‫ج‬ Boleh berhenti boleh
diteruskan

ٌ َ ُ ٌْ
‫َوقف مجَّوز‬
Tempat berhenti, lebih
4 ‫ز‬ utama diteruskan
Tanda-Tanda Waqaf

ٌ َّ ٌْ
‫َوقف ُم َرخص‬
Tempat berhenti, sebagai
5 ‫ص‬ keringanan bagi pembaca
‫علامة الوق ِف‬
َْْ ُ َ َ َ

َ َ ٌْ
6 ‫َوقف ا ْولى‬ Berhenti lebih utama
ۗ َ َ ٌ ْ
7 ‫َوصل ا ْولى‬ Diteruskan lebih utama

ۖ ُْ ْ ََ َ
‫ ِق ْيل عل ْي ِه ال َوقف‬tempat ini boleh berhenti
Menurut pendapat di
8 ‫ق‬

ْ ْ َ َ
9 ‫لا‬ ‫عد ُم ال َوق ِف‬ Tidak boleh berhenti

َ َ ٌ َ َ ٰ َ
‫كذ ِلك ُمط َابق على‬ Sama seperti waqaf
10 ‫ك‬ ُ َ
‫َما ق ْبله‬ sebelumnya

ٌ ََ َ
‫ُمعانقة‬
11
Boleh berhenti pada salah
satu tanda
ۛۛ
SKEMA LAM JALALAH

Lam Jalalah dibaca tebal


Tebal manakala didahului fathah
atau dhommah, seperti
ٌ َْ
‫تغ ِل ْيظ‬ ُ ّٰ ‫ضر ُب‬ ْ َ ُ ّٰ ‫َخ َل َق‬
‫الل‬ ِ ‫ي‬ - ‫الل‬

َ ََْ َ
ُ
‫لام الجلال ِة‬

Lam Jalalah dibaca ringan


Ringan apabila harakat huruf
ٌْ ْ َ sebelumnya kasrah, seperti
‫تخ ِفيف‬ ّٰ
ُ ّٰ ‫ ُقل‬- ‫الل‬
‫الل‬ ِ ِ ‫ِب ْس ِم‬

Anda mungkin juga menyukai