Anda di halaman 1dari 19

MAKALAH

PENCEGAHANDANPEMBATALANPERKAWI
NAN
Di
ajukanUnt
ukMemenuhiSal
ahSat
uTugasTer
str
ukt
urDal
am
Mat
a
Kompi
l
asiHul
um Per
dat
aIsl
am DiI
ndonesi
a

Di
susunol
ehKel
ompok3

Popi
Rat
uli
yu :
1219.
046

Ri
kiMaul
anaSaput
ra:
1219.
047

Gi
l
angPer
danaSof
yan:
1219.
105

DosenPembi
mbi
ng:
Dr
a.Hj
.RAHMI
ATI
,M.
Ag

PROGRAM STUDIHUKUM EKONOMISYARI



AH
1
FAKULTASSYARI

AH
I
NSTI
TUTAGAMAI
SLAM NEGERI
(
IAI
N)BUKI
TTI
NGGI
2020/
2021

2
KATAPENGANTAR

Segal
apuj
ibagiAl
l
ahSWTy
angt
elahmember
ikankamikemudahansehi
ngga
kamidapatmeny
elesai
kanmakal
ahi
nidengant
epatwakt
u.Tanpaper
tol
onganny
a
t
ent
uny
akamit
idakakansanggup ubt
ukmeny
elesai
kanmakal
ahi
nidenganbai
k.
Shal
awatser
tasal
am semogat
erl
i
mpahcur
ahkankepadabagi
ndaRasul
ull
ahSAW y
ang
ki
tanant
ikansaf
aat
nyadi
akhi
ratnant
i

Penul
i
smenggucapkansy
ukurkepadaAl
l
ahat
asl
i
mpahanni
kmat
nyabai
kit
u
ber
ipa f
isi
k maupun akalpi
ki
ran,sehi
nggan penul
i
s mampu unt
uk meny
elesai
kan
makal
aht
ent
ang:“
PENCEGAHANDANPEMBATALANPERKAWI
NAN“sebahait
ugas
dar
imat
akul
i
ahKOMPI
LASIHUKUM PERDATAI
SLAM DII
NDONESI
A.

Penu;
i
stent
umeny
adar
ibahwamakal
ahi
nij
auhdar
ikat
asempur
nadanmasi
h
bany
akkesal
ahandidal
amny
a.Unt
uki
tu,penul
i
smenghar
apkankr
it
ikser
tasal
am dar
i
pembacaunt
ukmakal
ahi
ninant
iny
adapatmenj
adimakal
ahy
ang l
ebi
hbai
klagi
.
Kemudi
anapabi
l
ater
dapatbany
akkesal
ahandal
am makal
ahi
nipenul
i
smohonmaaf
y
angsebesar
-besar
nya.

Penul
us j
uga menggucapkan t
eri
makasi
h kepada semua pi
hak khususny
a
kepadadoseny
angt
elahmembi
mbi
ngdal
am makal
ahi
ni.Demi
ki
ansemogamakal
ah
i
niber
manf
aatt
eri
makasi
h.

Buki
tt
inggi
,04Okt
obr
t2021

Penul
i
s

3
DAFTARI
SI

KATAPENGANTAR 2
DAFTARI
SI 3
BABI 4
PENDAHULUAN 4
Lat
arBel
akang 4
B.
RumusanMasal
ah 4
C.TUJUAN 5
BABI
I 7
PEMBAHASAN 7
Pembat
alanPer
kawi
nan 7
B.
PEMBATALANPERKAWI
NAN 11
BABI
II 16
PENUTUP 16
Kesi
mpul
an 16
Sar
an 16
DAFTARPUSTAKA 17

4
BABI

PENDAHULUAN

A.Lat
arBel
akang

Per
kawi
nanmer
upakansuat
uikat
any
angmeny
atukanant
araduai
nsandal
am
i
kat
any
angsuciy
angdi
ri
dloiol
ehI
ll
ahiRabbi
.Per
kawi
nanj
ugaser
ingdi
ungkapkan
sebagaisuat
uhaly
angsakr
alkar
enadenganper
kawi
nandi
tuj
ukanunt
ukmembent
uk
suat
ukel
uar
gay
angsaki
nah,mawaddahwar
ahmah.Namunpadamasasekar
angi
ni
ser
ingkal
iki
tat
emukanper
kar
aper
cer
aian.Dal
am hali
ni,per
nikahani
tuseakan-
akan
menj
adisesuat
umedi
aat
aul
ahany
anghany
aunt
ukber
senang-
senangat
auber
mai
n-
mai
nsaj
a.
Sebagaicont
ohkonkr
ity
angser
ingkal
iki
tat
emukandanbukansuat
uhaly
ang
asi
ngl
agi
,yai
tupadakasusny
apar
asel
ebr
it
i.Meni
kahkemudi
ancer
aidandal
am wakt
u
si
ngkatdengan gampangny
a mel
angsungkan per
nikahan kedua dengan pr
ial
ain.
Sehi
nggaper
nikahanper
tamai
tuseakant
akmembekas.Jal
i
nankasi
hant
arasuami
dani
str
iter
sebutsi
rnabegi
tusaj
a,j
i
kat
akadaanaky
angmenghubungkananat
ara
keduany
a.Namunkondi
siment
alanakpunt
erkadangj
ugat
idakl
agi
dihi
raukan.
Unt
ukmenghi
ndar
ikasusy
angdemi
ki
ani
tu,pemer
int
ahmeny
usunUU y
ang
mengat
urmasal
ahper
cer
aian.Sehi
nggadal
am masal
ahper
cer
aianmasi
hadausaha
medi
asiagarkei
ngi
nanakandi
adakanny
aper
cer
aiani
tubi
sadi
bat
alkan.Namundal
am
UUper
kawi
nanNo.1t
ahun1974i
nit
idakhany
adi
aturmasal
ahper
cer
aiany
angmasi
h
bi
sadi
bat
alkansaj
aakant
etapij
ugamasal
ahper
cer
aiany
anghar
usdi
l
akukan.Jadi
dal
am UUi
nij
ugadi
aturmasal
ahpenghar
usanat
aspembat
alanper
kawi
nan.
Sel
aini
tu,dal
am UU No.1t
ahun1974i
nij
ugadi
bahast
ent
angpencegahan
per
kawi
nan.Pencegahandanpembat
alanper
kawi
nani
nihampi
rsamanamunber
beda.
Sehi
ngga unt
uk l
ebi
h mudahny
a dal
am memahami
,kamiakan membahas sedi
ki
t
t
ent
angpembat
alanper
kawi
nansekal
i
guspencegahanper
kawi
nanbeser
tahal
-haly
ang
ber
kai
tandenganny
a.
B.
RumusanMasal
ah

5
a.Bagai
manaPembat
alanPer
kawi
nan?
b.Bagai
manaPencegahanPer
kawi
nan?

C.TUJUAN

a.Unt
ukMenget
ahui
ApaI
tuPembat
anPer
kawi
nan
b.Unt
ukMenget
ahui
ApaI
tuPencegahanPer
kawi
nan

6
7
BABI
I

PEMBAHASAN

A.Pembat
alanPer
kawi
nan

Pencegahanper
kawi
nanadal
ahusahaunt
ukmembat
alkanper
kawi
nansebel
um
per
kawi
nani
tuber
langsung.Pencegahanper
kawi
nani
tudapatdi
l
akukanapabi
l
acal
on
suamiat
aucal
oni
str
iyangakanmel
angsungkanper
nikahanber
dasar
kanhukum i
sl
am
y
angt
ermuatdal
am pasal13Undang-
undangNomor1t
ahun1974,y
ait
uper
kawi
nan
dapatdi
cegahapabi
l
aadapi
haky
angt
idakmemenuhisy
arat
-sy
aratmel
angsungkan
per
kawi
nan1.Sy
aratpencegahanper
kawi
anandi
bagi
dal
am duasegi
,yai
tu:
1.
  
Syar
atMat
eri
i
l:ber
kai
tandenganpencat
atanper
kawi
nan,akt
ani
kah,danl
arangan
per
kawi
nan.Di
ant
arany
ayai
tut
ent
ang l
arangan adany
a at
au di
l
akukanny
a suat
u
per
kawi
nan.
2.
 Sy
aratadmi
nist
rat
if:sy
aratper
kawi
nany
angmel
ekatpadaset
iapr
ukunper
kawi
nan
(
cal
onmempel
ail
aki
-l
aki
danwani
ta,
saksi
danwal
i
)danpel
aksanaanakadni
kahny
a.
Pencegahanper
kawi
nani
nit
idakdi
bahassecar
akhususdal
am ki
tab-
kit
abf
iqi
h.
Namunusahaunt
ukt
idakt
erj
adi
nyaper
kawi
nani
tudi
bicar
akansecar
aumum dal
am
bahasany
angt
erpi
sah-
pisah.Per
kawi
nandapatdi
l
angsungkanj
i
kasy
aratdanr
ukunny
a
sudaht
erpenuhiser
tasudaht
idakadal
agipenghal
angy
angmenghal
angit
erj
adi
nya
per
kawi
nani
tu.
Tujuanperkawi
nanmenur utperi
ntahAllahSWT. ,adal
ahunt ukmemper olehketur
unan
yangsahdal am masyarakatdenganmendi ri
kanr umaht anggaidealyangdamaidan
sejahter
adanbahagiay angdidal am Isl
am seringdisebutdengankel gasaki
uar nah
mawaddahwar rahmah.Ataudapatdij
elaskansecaraterperi
nciadal
ah:
1.Menghalal
kan hubungan kelamin untuk memenuhit unt
utan hajat t
abi
at
kemanusi
aan.
2.Mewuj
udkansuat
ukel
uar
gadengandasarci
ntakasi
h.
3.
Memper
olehket
urunany
angsah.
2

1Pr
of.Dr
.Zai
nuddi
nAl
i
,M.
A.Hukum Per
, dat
aIsl
am diI
ndonesi
a,cet
akankedua,
(Jakar
ta:Si
nar
Gr
afi
ka,
2007)
,hal
.33

2Soemi
yat
i,Hukum Per
kawi
nanI
slam danUndang-
undangPer
kawi
nan:UndangundangNo.1

8
Suat
u per
kawi
nan y
ang sah akan menj
adisar
anaunt
ukmencapaici
ta-
cit
a
membi
nar
umaht
anggay
angbahagi
a,di
manasuamidani
ster
iser
taanak-
anakdapat
hi
dup r
ukun dan t
ent
eram menuj
uter
wuj
udny
a masy
arakatsej
aht
era mat
eri
i
ldan
spi
ri
tualat
au mewuj
udkan masy
arakaty
ang agami
s dan ber
akhl
akulkar
imah.Di
sampi
ng i
tu per
kawi
nan bukanl
ah semat
a-mat
a kepent
ingan dar
i or
ang y
ang
mel
angsungkanny
anamunj
ugakepent
ingankel
uar
gadanmasy
arakat
.
Unt
ukmencapait
ujuandar
idi
l
aksanakanny
aper
kawi
nan,di
per
lukanadany
a
per
atur
an-
per
atur
any
angakanmenj
adidasardansy
araty
anghar
usdi
penuhisebel
um
di
l
aksanakanny
aper
kawi
nan.Sal
ahsat
upr
insi
pyangt
erkandungdidal
am Undang-
Undang Per
kawi
nan adal
ah per
li
ndungan bagical
on sekal
i
gus pendewasaan usi
a
i
ndi
vi
duy
angakanmel
aksanakanper
kawi
nan,ar
ti
nyabahwacal
onsuamidani
ster
i
har
usmat
angsecar
akej
i
waan.
Adapunkemat
angant
ersebutt
erdapatpadaPasal7ay
at(
1)UndangUndang
Per
kawi
nany
angmeny
ebut
kanbahwaper
kawi
nanhany
adi
i
ji
nkanj
i
kapi
hakl
aki
-l
aki
t
elahber
usi
ausi
a19(
sembi
l
anbel
as)t
ahundanpi
hakwani
tat
elahber
usi
a16(
enam
bel
as)t
ahun,hali
nimenj
adisy
aratusi
ami
nimaly
anghar
usdi
penuhiol
ehpar
api
hak
y
angi
ngi
nmel
angsungkanper
kawi
nan.

Hal
-haly
ang bi
sa menj
adial
asan t
erj
adi
nya pencegahn per
kawi
nan,t
elah
di
sebut
kandal
am Kompi
l
asiHukum I
slam,y
ait
utent
anghal
-haly
angmeny
ebabkan
di
l
arangny
akawi
n.Di
ant
arany
a:
Pasal
39
1)Kar
enaper
tal
i
annasab
2)Kar
enaper
tal
i
anker
abatsemenda
3)Kar
enaper
tal
i
ansesusuan
Pasal
40
a.kar
enawani
tay
angber
sangkut
anmasi
hter
ikatsat
uper
kawi
nandenganpr
ial
ain;
b.seor
angwani
tay
angmasi
hber
adadal
am masai
ddahdenganpr
ial
ain;
c.seor
angwani
tay
angt
idakber
agamai
slam.
Pasal
44

Tahun1974,
tent
angPer
kawi
nan,
(Yogy
akar
ta:
Liber
ty,
2004)
,hl
m.12.

9
Seor
angwani
taI
slam di
l
arangmel
angsungkanper
kawi
nandenganseor
angpr
ia
y
angt
idakber
agamaI
slam.
Sel
aini
tu,per
kawi
nanj
ugabi
sadi
cegahj
i
kai
str
iat
ausuamimaupunwal
ini
kah
sedangmel
akukani
hram kar
enabebasdar
iihr
am j
ugamer
upakansal
ahsat
usy
arat
sahbagi
keber
langsunganni
kah.
Pencegahanper
kawi
nandal
am ki
tab-
kit
abf
iqhbi
asadi
sebutdenganI

tir
adl
un
y
angber
art
iint
erv
ensi
,penol
akanat
aupencegahan.Hali
nibi
asany
aber
kai
tandengan
kaf
a’ahat
aumahar
.Anakper
empuandanpar
awal
i
nyamempuny
aihaky
angsama
dal
am halkaf
aah dan mahar
.Ul
ama’y
ang membol
ehkan per
empuan dewasa
mengawi
nkandi
ri
nyasendi
riseper
tidi
kal
anganul
ama’Hanaf
iyahdanSy
i’
ah,bi
l
asi
anak per
empuan mengawi
nkan di
ri
nya sendi
ridengan l
aki
-l
akiy
ang t
idak sekuf
u
denganny
a.Wal
iyang j
uga memi
l
ikihak at
as kaf
aah j
uga ber
hak mengaj
ukan
pencegahan per
kawi
nan.Demi
ki
an pul
aji
ka anaki
tu mengawi
nkan di
ri
nya sendi
ri
denganmahary
angkur
angdar
imaharmi
tsl
,wal
idapatmengI

tir
adl
.3
Namundal
am KHIpasal61di
sebut
kanbahwa“t
idaksekuf
utdakbi
sadi
j
adi
kan
al
asanunt
ukmencegahper
kawi
nan,kecual
iti
daksekuf
ukar
enaper
bedaanagama
(
ikht
il
afual
-di
en)
”.
Sebal
i
kny
abagiul
ama’y
angmenghar
uskanper
kawi
nani
tudi
l
aksanakanol
eh
wal
idan anak y
ang akan kawi
n,maka ant
ara wal
idan anak i
tu har
us di
mint
ai
per
set
ujuan.Jadianat
arawal
idananaky
angakandi
kawi
nkanber
hakmengadakan
pencegahanper
kawi
nanj
i
kakeber
atanat
aut
idaksepakatdal
am halkaf
aahdanmahar
.
Namunj
i
kaant
araanakdanwal
iter
sebutmasi
htet
apsaj
ater
jadiper
bedaan,
makahal
i
nihar
usdi
sel
esai
kanpi
hakket
igay
ait
uhaki
m.
Dal
am pandanganf
iqh,per
nikahani
tuadal
ahur
usanpr
ibadisehi
nggaor
angl
ain
t
idakber
haki
kutcampur
.Begi
tuj
ugadal
m ur
usanpencegahanper
kawi
nan.Namun
dal
am halper
kawi
nan,pi
hak l
uarkel
uar
ga bi
sa t
erl
i
bathany
aunt
uk member
ikan
nasehatat
au pandangan dal
am r
angka amarma’
rufdan nahimunkar
.Mi
sal
nya
member
igambar
an t
ent
ang l
aki
-l
akiy
ang akan di
nikahi
nya at
au meny
alahkan j
i
ka
dal
am akad ni
kah t
erj
adi kesal
ahan at
au kur
angny
a sy
arat sehi
ngga dapat

3I
bid,
hal
.152

10
meny
ebabkant
idaksahny
aper
nikahant
ersebut
.Akant
etapihalt
ersebuthany
asebagai
nasehatsaj
adant
idakber
sif
atmut
lakbi
samenj
adi
pencegaht
erj
adi
nyaper
nikahan.
Or
ang-
orangy
angber
hakmel
akukanpencegahanper
kawi
nant
elahdi
aturdal
am
Undang-
undangper
kawi
nanpasal
14Undang-
undangNo.
1tahun1974y
ait
u:
1.
Yangdapatmencegahper
kawi
nani
alahpar
akel
uar
gadal
am gar
isket
urunanl
uruske
at
asdankebawah,saudar
a,wal
ini
kah,wal
ipengampudar
isal
ahseor
ang cal
on
mempel
aidanpi
hak-
pihaky
angber
kepent
ingan.
2.
Mer
ekay
angt
ersebutpadaay
at(
1)pasali
niber
hakj
ugamencegahber
langsungny
a
per
kawi
nanapabi
l
asal
ahseor
angdar
ical
onmempel
aiber
adadibawahpengampuan,
sehi
nggadenganper
kawi
nant
ersebutny
ata-
nyat
amengaki
bat
kankesengsar
aanbagi
cal
onmempel
aiy
angl
ainny
a,y
angmempuny
aihubungandenganor
ang-
orangseper
ti
t
ersebutdal
am ay
at(
1)pasal
ini
.
Sedangkandal
am Kompil
asiHukum Isl
am y angmerupakanpenegasapay angtel
ah
disebut
kandal
am UUperkawi
nanmeny ebutkandalam pasal62ayat2bahwa“ay ah
kandungyangtidakper
nahmelaksanakanf ungsi
nyasebagaikepalakel
uargati
dak
gugurhakkewal
ianny
auntukmencegahperkawinanyangakandil
kukanol
ehwalini
kah
yanglai
n.

Sel
anj
utny
adal
am pasal
16UUper
kawi
nanmenegaskan:
1.
 Pej
abat
yangdi
tunj
ukber
kewaj
i
banmencegahber
langsungny
a per
kawi
nan apabi
l
a
ket
ent
uan-
ket
ent
uandal
am Pasal7ay
at(
1)Pasal8,Pasal9,Pasal10danPasal12
Undang-
undangi
nit
idakdi
penuhi
.
2.
MengenaiPej
abaty
angdi
tunj
uksebagai
manat
ersebutpadaay
at(
1)pasali
nidi
atur
l
ebi
hlanj
utdal
am per
atur
anper
undang-
undangan.
Hali
nij
ugadi
sebut
kandal
am KHIpasal64y
ait
u“pej
abaty
angdi
tunj
ukunt
uk
mengawasiper
kawi
nan,ber
kewaj
i
ban mencegah per
kawi
nan bi
l
arukun dan sy
arat
per
kawi
anan t
idak t
erpenuhi
”.(
pasal8 Undang-
undang per
kawi
nan j
o.Pasal62
Kompi
l
asi
Hukum I
slam di
Indonesi
a).
Pencegahan per
kawi
nan di
ajukan kepada pengadi
l
an dal
am daer
ah hukum
di
amanaper
kawi
nani
tudi
l
angsungkandenganmember
it
ahukanj
ugakepadapencat
at
per
kawi
nan.Seangkanpi
haky
angl
aindi
ber
it
ahukant
ent
angper
mohonanpencegahan
ol
ehpegawaipencat
atper
kawi
nan.Hali
nisebagai
many
angt
elahdi
sebut
kandal
am UU
no.1 t
ahun 1975 pasal17 ay
at1 dan 2.Namun j
i
ka hal
-haly
ang meny
ebabkan

11
pencegahanper
kawi
nani
nit
erny
atat
idakada,pencegahani
nibi
sadi
cabutdengan
put
usan pengadi
l
an at
au dengan menar
ik kembal
iper
mohonan pencegahan pada
pengadi
l
anol
ehy
angmencegah(
pasal18UUNo.1t
ahun1974dandal
am KHIpasal
67)
. Ji
ka pencegaha t
ersebut bel
um di
cabut
, maka mempel
ai bel
um bi
sa
mel
angsungkanper
nikahan(
pasal
19UuNo.1t
ahun1974)
.
Ber
dasar
kanpasal
-pasaldi
atasdapatdi
simpul
kanbahwapencegahandapat
di
bat
alkanol
eh:
1.
 Put
usanpengadi
l
an
2.
 Yangmengaj
ukandenganmenar
ikkembal
iper
mohonanny
a.
Sedangkan dal
am Kompi
l
asiHukum I
slam,t
erdapathal
-haly
ang mengat
ur
t
ent
ang pencegahan per
kawi
nan.Yai
tu seper
tiy
ang t
ert
uang dal
am pasal60.
Pencegahanper
kawi
nany
angdi
maksudadal
ah:
1.
 Pencegahan per
kawi
nan ber
tuj
uan unt
uk menghi
ndar
isuat
u per
kawi
nan y
ang
di
l
aranghukum I
slam danPer
atur
anPer
undang-
undangan.
2.
 Pencegahanper
kawi
nandapatdi
l
akukanbi
l
acal
onsuamiat
aucal
oni
ster
iyangakan
mel
angsungkan per
kawi
nan t
idak memenuhisy
arat
-sy
aratunt
uk mel
angsungkan
per
kawi
nanmenur
uthukum I
slam danper
atur
anPer
undang-
undangan.
Jadi
,dal
am hali
nipencegahanper
kawi
nani
tubi
sadi
upay
akanol
ehsi
apapun
bai
kyangger
hakmaupuny
angt
idakber
haknamunhar
ust
etapber
dasar
kanpr
osedur
dancar
any
adi
tempuhmel
alui
orang-
orangy
angdi
tunj
ukunt
uki
tu.
4
Dal
am Per
spekt
ifmet
odol
ogi
s,l
angkahy
angdi
tempuhdal
am UU Per
kawi
nan
maupundal
am KHIdapatdi
kat
egor
ikansebagaisaddzar
i’
ahat
auFat
hdar
i’
ah.Hali
ni
kar
enat
atacar
apengaj
uanpencegahanper
kawi
nanmur
niber
sif
ati
j
tihadi
yyahy
ang
ber
muar
apadat
erwuj
udny
atuj
uanper
kawi
nani
tusendi
ri
.

B.
PEMBATALANPERKAWI
NAN

Pembat
alan per
kawi
nan adal
ah usaha unt
uk t
idak di
l
anj
utkanny
a hubungan
per
kawi
nanset
elahsebel
umny
aper
kawi
nani
tut
erj
adi
.Dal
am memut
usper
mohonan

4Pr
of.Dr
.AhmadRof
iq,
M.A.
,Op.Ci
t,hal
.142

12
pembat
alan per
kawi
nan,pengadi
l
an har
ussel
alu memper
hat
ikan ket
ent
uan agama
mempel
ai.Ji
kamenur
utagamany
aper
kawi
nani
tusahmakapengadi
l
ant
idakbi
sa
membat
alkan per
kawi
nan. Dal
am pasal22 UU per
kawi
nan di
sebut
kan bahwa
per
kawi
nan dapat di
bat
alkan apabi
l
a par
a pi
hak t
idak memenuhisy
arat unt
uk
mel
angsungkan per
kawi
nan5.Namun bi
l
arukunny
ayang t
idak t
erpenuhiber
art
i
per
nikahanny
ayangt
idaksah.Per
kawi
nandapatdi
bat
alkanber
dasar
kanUU No.1
t
ahun1974pasal
22,
24,
26dan27ser
taber
dasar
kanKHIpasal
70dan71.
Dal
am hukum i
slam suat
uper
nikahandi
anggapsahj
i
kadal
am suat
uakadni
kah
t
ersebutsudaht
erpenuhisy
aratser
tar
ukunny
a.Ji
kasuat
uper
kawi
nankur
angsal
ah
sat
usy
aratmaupunr
ukunny
amakaakadni
kaht
ersebutdi
anggapt
idaksah.Ji
kay
ang
t
idakt
erpenuhihany
asal
ahsat
urukunny
a,akadt
ersebutadal
ahbat
al.Adapunj
i
kay
ang
t
idakt
erpenuhiadal
ahsal
ahsat
udr
isy
arat
nyamakaakadni
kaht
ersebutdi
anggap
f
asi
d.
Adapunsahny
asuat
uper
kawi
nan,sel
ainhar
usmemenuhisy
arat
-sy
aratdan
r
ukunper
kawi
nan,per
luj
ugadi
per
hat
ikanket
ent
uan-
ket
ent
uany
angadadal
am hukum
per
kawi
nanI
slam.
Apabi
l
adi
kemudi
anhar
idi
ket
emukanpeny
impangant
erhadapsy
aratsahny
a
per
kawi
nan,maka per
kawi
nan t
ersebut dapat di
bat
alkan. Bat
alny
a per
kawi
nan
menj
adi
kan i
kat
an per
kawi
nan y
ang t
elah ada menj
adiput
us.I
niber
art
ibahwa
per
kawi
nant
ersebutdi
anggapt
idakadabahkant
idakper
nahada,
dansuamii
ster
iyang
per
kawi
nanny
adi
bat
alkandi
anggapt
idakper
nahkawi
nsebagai
suami
ist
eri
.
Pembat
alan per
kawi
nan dal
am hukum I
sl sebutf
am di asakh y
ang ar
ti
nya
mer
usakkan at
au membat
alkan.Jadif
asakh sebagaisal
ah sat
u sebab put
usny
a
per
kawi
nan i
alah mer
usakkan at
au membat
alkan hubungan per
kawi
nan y
ang t
elah
ber
langsung6.
Ter
jadi
nyaf
asakhmenur
utmazhabSy
afi

iydanHanbal
y,adal
ahkar
ena:
1. Pi
sahkar
enacacatsal
ahseor
angsuami
ist
ri
.

5Pr
of.Dr
.Li
l
iRasj
i
di,
S.H.
, Hukum Per
LLM, kawi
nanDanPer
cer
aianDiMal
aysi
adandiI
ndonesi
a,
(
Bandung:
Remaj
aRosdaKar
ya,
1991)
,hal
.83

6 AhmadAzharBasy
irHukum Per
, kawi
nan.
.,
hlm.85.

13
2. Per
cer
aiankar
enaber
bagai
kesul
i
tan(
i’
sar
)suami
.
3. Pi enal
sahkar i
’an.
4. Sal
ahseor
angsuami
ist
eri
itumur
tad.
5. Per
kawi
nani
t usak(
ur fasad)
.
6. Ti
dakadakesamaam st
atus(
sekuf
u).Sedangkanmenur
utmazhabHanaf
i,y
ait
u:
1. Pi
sahkar
enasuami
ist
eri
mur
tad.
2. Per
cer
aiankar
enaper
kawi
nani
tuf
asad(
rusak)
.
3. Per
pisahankar
enat
idaksei
mbangny
ast
atus(
sekuf
u)at
ausuamit
idak
dapatdi
per
temukan.
Sel
anj
utny
a Ami
r Sy
ari
fuddi
n menambahkan bahwa ada beber
apa f
akt
or y
ang
meny
ebabkant
erj
adi
nyapembat
alanper
kawi auf
nanat asakh,
yai
tu:
1.Sy
iqaq
Yai
tuadany
aper
tengkar
anant
arasuami
ist
eri
yangt
erusmener
us.
sebagai
manaf
ir
manAl
l
ahdi
dal
am sur
atanNi
saay
at35:

ِ
‫ِﻖ‬
ّ
‫ﻓ‬َ
‫ُﻮ‬
‫ﺎﻳ‬ً
‫ﺎﺣ‬َ
‫ﻠ‬ْ
‫ِﺻ‬‫ﺍﺇ‬
َ
‫ﻳﺪ‬ِ
‫ﺮ‬ُ
‫ْﻳ‬
‫ِﻥ‬
‫ﺎﺇ‬َ
‫ﻬ‬ِ
‫ﻠ‬
ْ
‫َﻫ‬‫ْﺃ‬
‫ِﻦ‬
‫ﺎﻣ‬ ً
‫ﻤ‬َ
‫َﻜ‬
‫َﺣ‬‫ِﻭ‬
‫ِﻪ‬
‫ﻠ‬
ْ‫َﻫ‬
‫ْﺃ‬
‫ِﻦ‬
‫ﺎﻣ‬ً
‫ﻤ‬َ
‫َﻜ‬
‫ﺍﺣ‬‫ُﻮ‬
‫ﺜ‬َ
‫ﻌ‬ْ
‫ﺑ‬
‫ﺎ‬َ
‫ﺎﻓ‬َ
‫ﻤ‬ِ
‫ﻬ‬ِ
‫ﻨ‬
ْ‫ﻴ‬
َ‫َﺑ‬
‫ﺎﻕ‬َ
‫ﻘ‬ِ
‫ْﺷ‬‫ُﻢ‬
‫ﺘ‬ْ
‫ﻔ‬ِ
‫ْﺧ‬‫ِﻥ‬
‫ﺇ‬
َ
‫ﻭ‬
‫ﺍ‬
ً
‫ﺮ‬‫ﻴ‬ِ
‫ﺒ‬
َ‫ﺎﺧ‬ً
‫ﻤ‬‫ﻴ‬
ِ‫ﻠ‬
َ
‫َﻋ‬‫ﺎﻥ‬َ
‫َﻛ‬
‫َﻪ‬
ّ
‫ﻠ‬‫ﻟ‬
‫َﺍ‬
ّ
‫ِﻥ‬
‫ﺎ ۗﺇ‬َ
‫ﻤ‬ُ
‫ﻬ‬َ
‫ﻨ‬ْ
‫ﻴ‬َ
‫ُﺑ‬
‫َﻪ‬
ّ
‫ﻠ‬‫ﻟ‬‫ﺍ‬

Ar
ti
nya:danj i
kakamukhawat ir
kanadaper sengket
aanantarakeduanya,Makakir
iml
ah
seorang hakam dar ikel uar
ga laki
-l
akidan seorang hakam darikeluar
ga
perempuan.j i
kakeduaor anghakam i t
ubermaksudMengadakanper bai
kan,
niscayaAllahmember itaufi
kkepadasuamiist
erii
tu.SesungguhnyaAl
lahMaha
menget ahuilagiMahaMengenal .(
QS.anNisa’
:35)

2.
Cacat
Yai
tucacaty
angt
erdapatpadadi
risuamiat
aui
str
i,bai
kcacatj
asmaniat
au
cacatr
ohaniat
auj
i
wa.Cacatt
ersebutmungki
nter
jadisebel
um per
kawi
nan,namun
t
idakdi
ket
ahuiol
ehpi
hakl
ainat
aucacaty
angber
lakuset
elaht
erj
adiakadper
kawi
nan,
bai
kket
ahuanat
aut
erj
adi
nyai
tuset
elahsuami
ist
eri
ber
gaul
ataubel
um.

3.
Suami
tidakmampumember
inaf
kah
Naf
kah y
akniber
upa naf
kah l
ahi
rat
au naf
kah bat
in,y
ang meny
ebabkan
pender
it
aandi
pihaki
ster
i.

14
Maf
4. qud(
Suami
ghai
b)
Suamighai
badal
ahsuamimeni
nggal
kant
empatt
etapny
adant
idakdi
ket
ahui
kemanaper
giny
adandi
manakeber
adaanny
adal
am wakt
uyangl
ama.

5.
Mel
anggarper
janj
i
andal
am per
kawi
nan

Hal
-hal
yangmeny
ebabkanpembat
alanper
kawi
nandi
ant
arany
a:
1.
  
  
  
 Masi
hadany
aikat
anper
kawi
nandenganseseor
ang(
pasal
24)
2.
  
  
  
 Per
kawi
nany
angdi
l
angsungkandi
mukj
apegawaipencat
atper
kawi
nany
ang
t
idakber
wenang,
wal
ini
kahy
angt
idaksah,
atauy
angdi
l
angsungkant
anpadi
hadi
riol
eh
duaor
angsaksi
,namunhali
nigugurapabi
l
amer
ekat
elahhi
dupber
samasebagai
suamii
str
iyangdapatmemper
li
hat
kanakt
aper
kawi
nany
angdi
buatpegawaipencat
at
y
angt
idakber
wenangdanper
kawi
nani
tuhar
usdi
per
bar
uiagarsah.(
pasal
26)
3.
  
  
  
 Bel
um mencapai
usi
aunt
ukkawi
n
4.
  
  
  
 Ti
adany
akecakapanunt
ukmember
ikankesepakat
an
5.
  
  
  
 Kel
uar
gasedar
ahat
ausemenda
6.
  
  
  
 Per
kawi
nanant
aramer
ekay
angmel
akukanov
erspelper
kawi
nanket
igakal
i
nya
ant
araor
angy
angsama.
.
  
  
  
 Per
kawi
nany
angdi
l
akukanmeski
punadapencegahan
Or
angy
angdapatmengaj
ukanper
mohonanpembat
alanper
kawi
nanmenur
ut
pasal
23UUNo.1t
ahun1974danpasal
73KHI
,yai
tu:
1.
  
  
 Par
akel
uar
gadal
am gar
isket
urunankeat
asdar
isuami
ataui
str
i
2.
  
  
 Suami
ataui
str
i
3.
  
  
 Pej
abaty
angber
wenanghany
asel
amaper
kawi
nanbel
um di
put
uskan
4.
  
  
 Pej
abaty
angdi
tunj
ukdanj
ugaset
iapor
angy
angmempuny
aikepent
inganhukum
secar
alangsungt
erhadapper
kawi
nant
ersebut
,tet
apihany
aset
elahper
kawi
nani
tu
put
us.
Pembat
alan per
kawi
nan dapat di
ajukan kepada pengadi
l
an agama y
ang
mewi
l
ayahit
empatt
inggalsuamiat
aui
str
iat
aut
empatper
kawi
nandi
l
angsungkan.
Bat
alny
asuat
uper
kawi
nandi
mul
aiset
elahput
usanpengadi
l
anagamamempuny
ai
kekuat
anhukum y
angt
etap(
pasal
74KHI
).
Namun per
il
aku i
nit
idak ber
laku sur
utbagipi
hak-
pihak t
ert
ent
u.Hali
ni
15
sebagai
manay
angt
elahdi
sebut
kandal
am pasal
75dan76danj
ugadal
am pasal
28UU
Per
kawi
nan,
yai
tu:
1.
  
  
 Anak-
anaky
angdi
l
ahi
rkan
2.
  
  
 Pembat
alankar
enasal
ahsat
udar
isuami
ataui
str
imur
tad
3.
  
  
 Suami
/i
str
iyangber
ti
ndakdengani
kti
kadbai
k
4.
  
  
 Pi
hakket
igasel
amamer
ekamemper
olehhak-
hakdenganber
ikt
ikadbai
k,sebel
um
keput
usanpembat
alanper
kawi
nanmempuny
aikekuat
anhukum t
etap.

16
BABI
II

PENUTUP

A.Kesi
mpul
an

Daripemapar an diat
as dapatdi si
mpulkan bahwa pencegahan dan pembat al
an
per
kawinan adalah usaha unt uk memut uskan perkawinan. Dalam pencegahan
per
kawinan,perkawinan tersebutbelum terlaksana sedangkan dalam pembatal
an
per
kawinan,per
kawinantersebutsudahter
laksana.

Pencegahan dan pembatalan perkawinan i


tu bi
sa dil
aksanakan ji
ka syaratdan
rukunnyaperni
kahanti
dakterpenuhi.Pencegahandanpembat alanperkawinanit
uharus
berdasarkanUUNo.1t ahun1974danj ugaberdasarkanataskompilasihukum i
slam.

B.
Sar
an

.
Dihar
apkanmakal
ahi
nibi
samember
ikanpenget
ahuankepdapembacadandi
har
apkankepsapembacaunt
ukmember
ikankr
it
ikdansar
any
angmembagun.Kar
ena
past
il
ahsangatbany
akkekur
angany
angt
erdapatpadamakal
ahkami
.

17
18
DAFTARPUSTAKA

Al
i
,Zai
nuddi
n, Hukum Per
2007, dat
aIsl
am diI
ndonesi
a,Jakar
ta:
SinarGr
afi
ka
AmandemenUUPer
adi
l
anAgamaNo.3Tahun2006,UUPer
adi
l
anAgamaNo.7Tahun
1989danKompi
l
asi
Hukum I
slam,
medi
acent
er
Rasy
idi
,Li
l
i,1991,Hukum Per
kawi
nanDanPer
cer
aiandiMal
aysi
adandiI
ndonesi
a,
Bandung:
Remaj
aRosdaKar
ya
Rof
iq,
Ahmad, Hukum I
1998, slam I
ndonesi
a,Jakar
ta:
PT.Raj
aGr
afi
ndoper
sada
,1996,Khar
RahmanIDoi akt
eri
sti
kHukum I
slam danPer
kawi
nan,Jakar
ta:Gr
afi
ndo
Per
sada

19

Anda mungkin juga menyukai