Contoh Soal:
Tentukan akar persamaan berikut dengan melengkapkan kuadrat sempurna.
1. 3𝑥 2 − 15𝑥 = 0 2. 𝑥 2 + 𝑥 − 6 = 0 3. 2𝑥 2 + 7𝑥 + 3 = 0
Jawab:
1. 3𝑥 2 − 15𝑥 = 0 𝒂 = 𝟑, 𝒃 = −𝟏𝟓, 𝒄 = 𝟎
(𝑥 + 𝑝 )2 + 𝑞 = 0
5 2 25
𝑏 −15 15 5
(𝑥 − ) − =0 𝑝 = = = − = −
2 4 2𝑎 2 . 3 6 2
5 2 25
(𝑥 − ) = 𝑐 0 5 2 25 25
2 4 2
5 25
𝑞 = − 𝑝 = − (− ) = 0 − =−
𝑥− = ±√ 𝑎 3 2 4 4
2 4
5 5
𝑥1,2 = ±
2 2 Jadi:
----------------------------
5 5 10 Akar persamaannya adalah 5 dan 0
𝑥1 = + = = 5
2 2 2 atau
5 5
𝑥2 = − = 0 Himpunan penyelesainnya adalah {0, 5}
2 2
2. 𝑥 2 + 𝑥 − 6 = 0 𝒂 = 𝟏, 𝒃 = 𝟏, 𝒄 = −𝟔
(𝑥 + 𝑝 )2 + 𝑞 = 0 𝑏 1 1
1 2 25 𝑝= = =
(𝑥 + )
2
− 4
=0 2𝑎 2 . 1 2
1 2 25
(𝑥 + ) = 𝑐 2
−6 1 2 6 1 24 1 25
2 4 𝑞 = −𝑝 = −( ) =− − =− − =−
1 25 𝑎 1 2 1 4 4 4 4
𝑥+ = ±√
2 4
1 5
𝑥1,2 = − ± Jadi:
2 2
------------------------------ Akar persamaannya adalah 2 dan −3
1 5 4
𝑥1 = − + = = 2 atau
2 2 2
1 5 6
𝑥2 = − − = − = −3 Himpunan penyelesainnya adalah {−3, 2}
2 2 2
3. 2𝑥 2 + 7𝑥 + 3 = 0 𝒂 = 𝟐, 𝒃 = 𝟕, 𝒄 = 𝟑
(𝑥 + 𝑝 )2 + 𝑞 = 0 𝑏 7 7
7 2 25 𝑝= = =
(𝑥 + )
4
− 16 = 0 2𝑎 2 . 2 4
7 2 25
(𝑥 + ) = 𝑐 2
3 7 2 3 49 24 49 25
4 16 𝑞 = −𝑝 = −( ) = − = − =−
7 25 𝑎 2 4 2 16 16 16 16
𝑥+ = ±√
4 16
7 5
𝑥1,2 = − ± Jadi:
4 4
------------------------------------- 1
7 5 2 1 Akar persamaannya adalah − dan −3
2
𝑥1 = − + = − = −
4 4 4 2 atau
7 5 12
𝑥2 = − − = − = −3 1
4 4 4 Himpunan penyelesainnya adalah {−3, − }
2
2.5. MENENTUKAN AKAR PERSAMAAN KUADRAT DENGAN RUMUS KUADRATIK (RUMUS ABC)
RUMUS KUADRATIK (RUMUS ABC):
−𝒃 ± √𝒃𝟐 − 𝟒𝒂𝒄
𝒙𝟏,𝟐 =
𝟐𝒂
Contoh Soal:
Tentukan Akar dan Diskriminan dari Persamaan Kuadrat berikut ini dengan rumus kuadratik
(rumus abc).
1. 2𝑥 2 − 5𝑥 − 3 = 0 2. 𝑥 2 − 9 = 0 3. 9𝑥 2 − 6𝑥 + 1 = 0 4. 2𝑥 2 + 2𝑥 + 1 = 0
Jawab:
1. 2𝑥 2 − 5𝑥 − 3 = 0 𝒂 = 𝟐, 𝒃 = −𝟓, 𝒄 = −𝟑
−𝑏±√𝑏2 −4𝑎𝑐 5+7 12
𝑥1,2 = 𝑥1 = = =3
2𝑎 4 4
−(−5)±√(−5)2 −4 .2 .(−3) 5−7 −2 1
𝑥1,2 = 𝑥2 = = =−
2 .2 4 4 2
5±√25−(−24) Jadi:
𝑥1,2 = 1
4 - Akar-akar penyelesaiannya adalah 3 dan −
5±√49 2
𝑥1,2 = - Nilai diskriminannya adalah 49
4
5±7
𝑥1,2 =
4
2. 𝑥 2 − 9 = 0 𝒂 = 𝟏, 𝒃 = 𝟎, 𝒄 = −𝟗
−𝑏±√𝑏2 −4𝑎𝑐 0+6 6
𝑥1,2 = 𝑥1 = = =3
2𝑎 2 2
−0±√02 −4 .1 .(−9) 0−6 −6
𝑥1,2 = 𝑥2 = = = −3
2 .1 2 2
0±√0−(−36) Jadi:
𝑥1,2 = - Akar-akar penyelesaiannya adalah 3 dan −3
2
0±√36
𝑥1,2 = - Nilai diskriminannya adalah 36
2
0±6
𝑥1,2 =
2
3. 9𝑥 2 − 6𝑥 + 1 = 0 𝒂 = 𝟗, 𝒃 = −𝟔, 𝒄 = 𝟏
−𝑏±√𝑏2 −4𝑎𝑐 6+0 6 1
𝑥1,2 = 𝑥1 = = =
2𝑎 18 18 3
−(−6)±√(−6)2 −4 .9 .1 6−0 6 1
𝑥1,2 = 𝑥2 = = =
2 .9 18 18 3
6±√36−36 Jadi:
𝑥1,2 = 1
18 - Akar-akar penyelesaiannya adalah (akarnya kembar)
6±√0 3
𝑥1,2 = - Nilai diskriminannya adalah 0 (nol)
18
6±0
𝑥1,2 =
18