Anda di halaman 1dari 18

NASKAH RANDAI

MANDUGO OMBAK

O
L
E
H

IDRUS. DT SINARO NAN PUTIAH

EDITOR:
ROSLENA, BA
MUHAMMAD FAKHRI
RIO SAPUTRA

SINOPSIS
Mandugo ombak adalah anak dari Andomi Sutan, cucu dari Datuak Tumangguang
Kayo dari Ranah Taluak Tonau Sori. Mandugo Ombak yang sedari kecil tidak
mengetahui siapa bapak nya, memintak izin kepada Andomi Sutan untuk pergi
berlayar untuk nya mencari bapak nya.
Setelah berlayar selama 3 bulan, Mandugo Ombak sampai di Tiku Pariaman yang
dimana Anggun Nan Tongga sedang memancang galanggang. Terjadilah ke salah
pahaman antara Mandugo Ombak dan Anggun Nan Tongga, hingga Nan Tongga
pun sadar Mandugo Ombak adalah anak kandungnya sendiri. Namun Puti
Gondoriah juga ikut menyasikan pertemuan mareka, Puti Gondoriah pun sakit hati
karena Nan Tongga telah melanggar sumpah setia mareka, Gondoriah pun pergi ke
gunung meninggalkan Tiku Pariaman dan Anggun Nan Tongga untuk selamanya.
Tokoh/Peran :

1. Anggun Nan Tongga


2. Dt. Tumangguang Kayo
3. Ganto Pomai
4. Mandugo Ombak
5. Puti Gondoriah
6. Pandeka Tenteng
7. Pandeka Limbek
Gurindam Pembukaan :
( Dayang Daini )

Ampun baribu yo kali ampun


Ampuni kami niniak mamak
Sarato alim jo ulama

Disusun jari nan sapuluah


Ganti supaha jawek tangan
Adok kapado nan basamo

Kami nan dari payokumbuah


Di SMA 3 diam kami
Dalam nagari koto nan gadang

Randai dimulai hanyo lai


Kami barandai bacurito
Kaba curito mandugo ombak

Gurindam 1 :
( Indang Payokumbuah )

Bajalan diri mandugo ombak


Poi manuju datuak kanduang
Ampiang katibo inyo kini

Datuak kanduang tumangguang kayo


Rajo di koto tonau sori
Ayah kanduang andomi sutan

Sonang lah hati tumangguang kayo


Maliek cucu nan alah tibo
Salam taunjuak dek mandugo
Mandugo Ombak :

Ampun baribu kali ampun


Ampuni ambo datuak kanduang
Jari sapuluah ambo susun
Jo salam sambah ambo anjuang

Badayuang sampan dari hulu


Handak manjalang ka muaro
Datuak kanduang tagak dahulu
Gadang lah niat hati ambo

Dt. Tumangguang

Manolai cucu kanduang denai


Urang nan elok pamenan adat
Pasak suntiang di korong kampuang
Pandai gorak jo makrifat
Tau di ombak nan basabuang

Apoko sobab karanonyo


Mudo datang musim bak kini
Curai papakan ka bakeh ambo
Lai ko marumik di dalam hati

Mandugo Ombak :

Ampun baribu kali ampun


Ampuni ambo datuak kanduang
Jari sapuluah ambo susun
Jo salam sambah ambo anjuang

Datuak kanduang janyo ambo


Rasian tibo samalam ko
Tantangan diri ayah kanduang
Nyatonyo rajo rang di tiku

Paham lah diri datuak kanduang


Ambo nan handak pai bajalan
Untuang basuo jo ayah kanduang
Tinggal dek datuak marilakan

Dt. Tumangguang

Manolah diri mandungo ombak


Anak kanduang andomi sutan
Di lahie lah samo nampak
Ujuik mukasuik nan buyuang sampaikan

Tapi samantang pun baitu


Danga dek buyuang ambo babarito
Banamo Anggun nan tongga magek jabang
Eten di karang duo baleh
Di buek nan salapan
Di suntuak lubuak aluang
Tiku pariaman urang namokan
Kamanakan kanduang tu dek ambo

Sajak ketek alah batunangan


Sajak dari kain pandukuangan
Si jajek urang pariaman
Puti gondoriah rang imbaukan

Tapi samantang pun baitu


Dek mancari nuri nan batuah
Kondak dek puti gondoriah
Tingga nan tongga di koto tonau

Sampai batahun inyo disiko


Di siko malah utang maimbau
Bajodoh jo mandeh kanduang buyang

Kini baitulah dek mudo


Buyuang nan alun ba ulemu
Pulangkan hak kanan punyo
Nyatokan bana diri nan satu

Mandugo ombak :

Manolah datuak kanduang denai


Rajo di koto tonau sori
Mandonga rundiang nan datuak urai
Taraso sajuak di dalam hati

Hanyo ciek nan marusuah


Nan manjadi buah pikiran
Dek ambo nak bajalan jauah
Badan nan alun bapoganggan

Kini nan jadi pintak jo pinto


Ulemu nan nak nyo bakasudahan
Silek sarato jo kaji nyo
Kinilah maso datuak curahkan

Dt. Tumangguang

Manolah cucu janyo ambo


Urang nan arif bijaksano
Kok itu pintak jo pinto
Utang dek buyuang kamanarimo
Pado wukatu iko kini
Ambiak lah wuduak pambasuah diri
Bukak lah langkah sarato doa
Pataguah iman kana lah diri
Jaweklah salam ba supaha

( Mandugo ombak di ajarkan silat oleh Dt. Tumangguang serta mengkhatam kaji
mandugo yang akan pergi merantau )

Dt. Tumangguang

Manolah diri mandugo ombak


Jikok dicaliak di pandangi
Garak jo garik nan alah masak
Lah patuik kaji di sudahi

Bukak kumbali langkah tuo


Ujuikkan bana raso jo pareso
Mim ha mim dal namo sifat nyo
Alif lam lam ha badiri sandirinyo

( Mandugo ombak kembali membuka langkah tuo lalu di beri keputusan kaji oleh
Dt. Tumangguang )

Dt. Tumangguang :

Manolah cucu kanduang denai


Tumpuan kasiah sayang tatumpuak
Cupak nan alah panuah lai
Kapado buyuang ganggam bauntuak

Pado wukatu iko kini


Totap kan iman di dalam hati
Silek Jo ulemu lah datuak bari
Bijak lah mudo manjalani

Mandugo Ombak :

Manolah datuak kanduang denai


Sapanjang pangajaran nan datuak bari
Satitiak denai jadikan lawuik
Sakapa denai jadikan gunuang

Sabalun hari tinggi bana


Ayah kanduang ka ambo jalang
Datuak kanduang salamaik tingga
Tinggalah datuak dinan tanang

*Setalah meminta izin ke mandeh nya, Mandugo Ombak menimba ilmu dan silek
kepada Dt. Tumangguang kayo untuk bekal mencari ayah nya di perantauan.
Gurindam 2 :
( Tulak Rayiah )

Kato putuih rundiang salasai


Bajalan diri mandugo ombak
Pai mancari ayah kanduang

Lah tigo bulan palayaran


Manampuah riak jo galombang
Ampiang lah tibo inyo kini

Nampak lah urang di galanggang


Galanggang diri anggun nan tonga
Sato pulo mudo ba dunie

Pandeka kalah juaro masuak


Handak managah mudo badunie
Andai lah jatuah maso itu

Pandeka Tenteng :

Lapeh nan dari pasa taram


Handak majalang tabek patah
Katongah molah sutan-sutan
Sia nan kamancubo maurak langakah

Pandeka Limbek :

Waden sajo lah baa nyo?

Pandeka Tenteng :

Waang sato mancaliak lah limbek!

Pandeka limbek :

Jago muncuang stek yuang, tagarak mancubo godok bosi?

Pandeka Tenteng :

Pintak buliah kandak balaku


Bukak langkah dari situ
Bia den den iriangan dari siko!

Mandugo Ombak :

Manolah mamak juaro rang disiko


Bari izin ambo dahulu
Ambo handak sato dunie

Pandeka Limbek :
Eee ba mamak-mamak ang ka den
Bilo den bacewek jo ante ang

Pandeka Tenteng :

Haa.. iko ado sutan kaciak nan handak badunie


Sia nan tagak ka mancubo?

Pandeka Limbek :

Haa.. bia lah den cubo agak sagamang

Mandugo Ombak :

Bukak lah langkah dari situ, bia ambo iriangkan dari siko!

Urang Rami :

Haa tu iyo deh!


Guluang pandeka limbek tu mudo!
Languak dado ee mudo!
Haa cuek!
Simpai! Hahaha
Manang juo anak mudo ko

( Mandugo ombak dan para pandeka akhirnya bersilat, lalu datang Pandeka
Tenteng memberhentikan pertarungan mareka )

Pandeka Tenteng :

Haii rang mudo nan baru datang


Lah ambo liek ambo pandang
Mudo nan alun tau
Caro badunie urang disiko

Adaik di tiku pariaman


Dunie bakotak jo batanggo
Ado batompek masiang-masiang

Kok hanyo dunie potang hari


Indak buliah rang mudo tompang
Dunie tu dunie bapanggia
Rajo baimbau baru datang
Olah katarang tu dek mudo

Mandugo Ombak :

Ampun baribu kali ampun


Ampunkan ambo dek dubalang
Satu salah baribu ampun
Ambo di imbau mangkonyo datang

Tapi samantang pun baitu


Ambo handak maurak langkah
Mancubo dunie rang disiko
indak kasuruik walau salangkah
Siap mananti apo nan tibo

Pandeka Tenteng :

EEE.. usah dayuang tadorong-dorong


Bagak malawan parentah juaro
Sio-sio untuang tumbuah
Babaliak pulang waang kini juo

Mandugo Ombak :

Dari jauh sangalo ambo datang


Manampuah galombang lauik godang
Walau ka ditagah dek juaro
Pantang dek ambo babaliak pulang

Pandeka Tenteng :

Haii usah waang urang duo kali


Marangeh bulu di kuduak
Marawang bumi den pinjak’an

Indak ang danga baritonyo


Iko nan bagala pandeka tenteng
Ayam kinantan rang di tiku
Daulat nagari pariaman

Jatuah mangkuto ateh kapalo


Padam lah cahayo nan usali
Pado wukatu iko kini

Kito cubo si cabiak kapan


Nak tibo si untuang sudah
Malang di mujua nan indak tantu
Ulemu disiko kito sudahi

Mandugo Ombak :

Heii.. juaro urang disiko


Kini lah jaleh dek wa’ang sia ambo
Kecek’an ka rajo waang kini juo
Ambo ka mangacak dunie urang disiko

( Dubalang dan pandeka nan batigo akhirnya melawan mandugo ombak, namun
pada akhirnya mareka kalah juga di tangan mandugo ombak )

---------------------------------------------------------

Pandeka Tentang :
Ampuni ambo lai tuak mudo
Ampun baribu kali ampun
Kato sapatah ka ambo sabuik

Di hari sapagi cako


Galanggang nan sadang rami bona
Rami bahimpun sutan-sutan
Rajo-rajo lai pulo

Tapi samantangpun baitu


Datang surang anak mudo
Nan mangaku anak rajo

Denai tagah inyo badunie


Tapi nyo lawan parentah ambo
Tajadi lah cakak bakulahi

Anggun Nan Tongga :

Dima paja tu!


Dari ma asa nyo!
Sia urang nyo!

Pandeka Tenteng :

Ampun lah dek tuak mudo


Ampun baribu kali ampun
Siapo urang nyo
Dari ma asa nyo
Itu yang indak jaleh dek ambo

Anggun Nan Tongga :

Kini baitulah na karancak


Bia denai usue jo pareso
Tantangan paja kini nangko

Pado wukatu iko kini


Adok ka diri pandeka tenteng
Panggie juaro nan baduo
Tunggu lah denai di galanggang

Pandeka Tenteng :

Kalau baitu nan ka elok tuak


Ambo bajalan hanyo lai..

-------------------------------------------------------------------

Anggun Nan Tongga :

Diak kanduang puti gondoriah


Puti rang tiku pariaman
Agak kamari adiak tagak
Ado sabuah nan dikatokan

Puti Gondoriah :

Ampunni denai tuan kanduang


Ampun baribu kali ampun
Tasirok darah badan tagamang
Mandonga imbauan dari tuan

Apoko sabab karano nyo


Tuan maimbau musim bak kini
Curai papakan ka bakeh ambo
Buliah nak sonang di dalam hati

Anggun Nan Tongga :

Diak kanduang badan dek ambo


Gondoriah puti rang tiku
Donga dek adiak denai babarito
Buliah nak sonang hati nan ragu

Lah tigo bulan kito baralek gadang


Lah bahimpun rajo jo sutan-sutan
Lah banyak urang nan datang
Maramikan galanggang alek piaman

Tapi nan sakarang iko kini


Datang dubalang maimbaukan
Tajadi bantah cokak kalahi
Kacau alek tangah galanggang

Kini denai nak pai ka galanggang


Mausue pareso kajadian
Tinggalah adiak di nan tanang
Buliah sagiro denai bajalan

Puti Gondoriah :

Tuan kanduang anggun nan tongga


Daulat di tiku pariaman
Karajo bapokok silang bapangka
Cari bana pangka balanyo

Namo nyo kito nan punyo alek


Tampek bahimpun rajo-rajo
Eloklah tuan sudi siasek
Sia bana pangacaunyo

Tuan lah nyato pucuak pimpinan


Rajo daulat di pariaman
Bapantang kusuik tak di salaisaikan
Bapantang karuah tak tajaniahkan

Anggun Nan Tongga :

Adiak kanduang urang nan bijak


Puti rang tiku pariaman
Kok baitu nan karancak
Elok sugiro denai bajalan

Puti Gondoriah :

Tuan kanduang anggun nan tongga


Magek jabang rang imbaukan
Sahinggo pintu tuan denai anta
Capek babaliak malah tuan

Gurindam 3 :
( Indang Payokumbuah )

Bajalan diri anggun nan tonga


Inyo bajalan ka galanggang
Sadang bajalan nyo kana juo
Siako garan anak mudo

Lah nyo sarontang pajalanan


Basuo sanan madugo ombak
Adok ka diri anggun nan tongga
Sinan tabukak kato kato

Anggun Nan Tongga :

Hai buyuang ndak tantu namo


Apo mukasuik waang kasiko
Mambuek gaduah tangah galanggang
Mambuek kacau korong jo kampuang

Sabuik’an sia namo waang


Dima korong kampuang waang
Buliah nak jaleh maimbaukan
Kok ndak namo waang babaliak pulang

Pandeka Tenteng :

Sabuik’an capek namo waang!

Mandugo Ombak :

Ampun lah ambo dek rajo disiko


Bari ampun ambo bakato
Amboko saluang api titian asok
Di undang mangkonyo datang
Sangajo basuo jo rajo pariaman

Rajo tasabuik di kampuang ambo


Urang nan arif bijaksano
Gagah tabaco di mano-mano
Kampuang nyo ba’adat ba pusako

Kini sarupo iko nan basuo


Sarupo adaik imbang jayo
Sipaik dubalang nyo samo sajo
Baitu pulo adaik panjago nyo

Anggun Nan Tongga :

Eii.. Usah waang banyak curito


Usah basabuik bana kampuang kami
Usah di baco adaik disiko
Ndak den ubah galak manjadi tangih

Kini baitu juo lah dek waang


Elok lah waang babaliak kini
Kok ndak ibo di badan waang
Lah dari tadi waang den sudahi

Juaro nan batigo :

Bia kami nan manyudahan nyo tuak mudo!

( Berkelahi satu lawan tiga, dubalang dan para pandeka kalah )

Oii tuak mudo!


Sabana bagak lah paja ko!
Payah kami di buek nyo!
Oii tolong lah tuak mudo!
Bialah tangga gala dubalang rajo!

( Dubalang dan para pandeka di tolong anggun nan tongga, lalu mareka kabur
melarikan diri )

Anggun Nan Tongga :

Oi buyuang ndak tontu namo


Sabana santiang waang kiro nyo

Kini baitu lah dek waang


Buliah nak tantu jo padeh lo
Buliah nak paham jo asin garam
Ajalullah nan alah tibo
Rilakan nyawa ka malayang
Di tangan den kini juo

(Anggun nan tonga melawan mandugo ombak. Nan tongga kalah, lalu
mengeluarkan keris nya. Mandugo ombak terdesak lalu menyeru datuak
tumangguang kayo)

Mandugo Ombak :

Oii.. datuak denai tumangguang kayo!


Tolong lah badan diri denai!
Denai sadang di hadang musuah!

Anggun Nan Tongga :

Datuak tumangguang kayo kecek waang?


Sia bana nan waang panggie
Apo sangkutan waang jo baliau?

Mandugo Ombak :

Datuak tumangguang kayo


Bapak kanduang dek andomi sutan
Rajo tonau erak betan
Jo ambo nyato bakaitan

Anggun Nan Tongga :

Oii.. nak kanduang mandugo ombak


Mandugo ombak silobu
Putuih hati dek taragak
Taragak dek buyuang nak batamu

Tasabuik anak nan tongga


Rajo rang tiku pariaman
Tagamang tasirok darah
Lamah sagalo pasandian

Nak kanduang mandugo ombak


Mandugo ombak silobu
Oo buyuang torangkan bona
Ba’a dek sampai buyuang ka tiku

Mandugo Ombak :

Manolah datuak nan batanyo


Nan bagala magek jabang
Bari ampun ambo bakato
Rundiang ko ado nan manyingguang

Sajak sadatiak turun ka dunie


Hinggolah musim jo nan kini
Sayang bapak alun di cubo’i
Kasiah ayah alun di rasai

Tapi samantang pun baitu


Bapasan mandeh ka bakeh ambo
Adok ka diri ayah kanduang
Kok buliah pintak jo pinto
Bao ayah babaliak pulang
Anggun Nan Tongga :

Mandugo anak nan jombang


Anak kanduang dek andomi
Kalau lah itu nan buyuang katokan
Ramuak lah raso jantuang hati

Usah lah itu buyuang sabuik


Jan lai disiko di sampaikan
Elok lah ka’anjuang kito dahulu
Panjang rundiang kadi katokan

Oo.. nak kanduang molah kito


Eten karumah mandeh ganto pomai
Bako kontan tu dek buyuang

Mandugo Ombak :

Kalau baitu kato ayah


Manuruik sajo badan denai
Bajalan malah ayah dahulu
Denai mairiang di balakang

( Anggun Nan Tongga dan Mandugo Ombak pergi menuju rumah mandeh Ganto
Pomai, setibanya bertemu mandeh mareka di hampiri oleh puti gondoriah )

---------------------------------------------

Anggun Nan Tongga :

Ampun lah denai mandeh kanduang


Ampun baribu kali ampun
Lah sangajo denai datang
Banyak carito kadi sampaikan

Ganto Pomai :

Anak kanduang magek jabang


Jo urang mudo nan baru tibo
Kalau indak salah mandeh mamandang
Raso lah basuo jo anak mudo ko

Lah mandeh liek mandeh pandang


Rasonyo mudoko nan buyuang cari
Nan magaruah tapian balaranggan
Nan malawan urang dalam nagari

Anggun Nan Tonga :

Manolai mandeh kanduang ambo


Mandeh nan indak salah caliak
Mandeh nan indak sasek pandang
Ikolah anak mudo nan kito bincang

Lah di usue pareso bana


Nyatonyo bolahan diri ambo
Cucu kanduang dek diri mandeh

Nan banamo mandugo ombak


Dari erak pulau bentan
Anak kanduang dek andomi sutan

Ganto Pomai :

Oo.. cucu kanduang di badan ambo


Mandugo ombak silobu
Lah gadang mah buyuang kironyo
Barulah kini kito batamu

Mandugo Ombak :

Ampun baribu kali ampun


Ampunkan denai uwak kanduang
Satu salah baribu ampun
Denai lah babuek salah di korong kampuang

Kaki malangkah banyak nan salah


Muluik bakato banyak nan tadorong
Maklum lah denai mudo matah
Ampun lah denai dek uwak kanduang

Ganto Pomai :

Cucu denai urang nan bijak


Anak kanduang andomi sutan
Dari samulo uwak lah tampak
Tampan sarupo sutan-sutan

Tapi samantang pun baitu


Mudo nan baru mudo matah
Ayah kanduang kini lah batamu
Usah lah buyuang maraso basalah

Puti Gondoriah :

Lah datang mandugo ombak


Pasan rang rantau nan alah tibo
Bagadang lah hati tuan tungga
Nan ka palenggah alah ado

Dek elok baso rang di tonau


Barubah satia jo nan gondo
Kini mandugo alah maimbau
Ayah kanduang japuik tabao

Tuan kanduang magek jabang


Rajo rang tiku pariaman
Mandugo nan alah bahati sonang
Bialah kini gondo bajalan

Anggun Nan Tongga :


Gondoriah gadih nan jombang
Usah lah adiak kasiah tagamang
Danga dek sayang denai curaikan
Ado lah rundiang nan di katokan

Puti Gondoriah :

Usah tuan banyak sabuik


Usah tuan banyak curito
Tuan lah nyato maungkia janji
Tuan lah jaleh malangga sumpah

Sumpah satie bakalian dalam


Bumi allah manjadi sasi
Kok ka lauik tuan manjadi buayo putiah
Kok ka rimbo denai manjadi siamang

Kini denai kabajalan


Tingga lah labuah jo tapian
Tingga kampuang jo halaman
Tingga lah anjuang jo rumah gadang
Bialah laruik dalam rimbo gadang

Gurindam Penutup :
( Simarantang Tinggi )

Jambatan agam di payokumbuah


Tampang nan dari labuah silang
Pakan nak urang padang alai

Sadang talamak to hantikan


Sabab curito alah salasai
Sabab curito alah salasai sanak oii

Mandugo ombak urang piaman


Tau nan baiak jo nan buruak
Tau di kilek nan ka mambunuah

Jikok tacinto dunsanak isuak


Jalang lah kami di payakombuah
Di SMA 3 lah tampek nyo sanak oii

Lapeh nan dari lubuak bangku


Handak manjalang kuok jo bangkinang

Randai sagitulah dahulu


talempong maiiriang di balakang
talempong maiiriang di balakang sanak oii

Anda mungkin juga menyukai