Anda di halaman 1dari 32

Susunan Awal

Carito : Siti Rawani

Tempat : Nagari Kambang

Kampung : Solok Kampai

Samaso/Katiko : Kampuang Barajo-rajo

Kp. Dalam : Kampuang Rajo-rajo

Kisah anak Nagari di maso daulunyo di maso luak bapangulu, di maso Rantau
barajo, di maso nagari kadi bukak
Mambangun Surau jo Musajik. Sadang di bawah parenta Niniak Mamak.

Para Pelakon
- Pandeka Magek
- Pandeka Jalak
- Buyuang Pingai
- Buyuang Galambia
- Sutan Malik Kerang
- Mande Juna
- Pangulu Sati
- Upiak Sali Mawani
- Sutan Mala Kawi
SEPATA KATA
Assalamualaikum Wr. Wb
Angku-angku niniak mamak pangulu dalam Nagari alim ulama sulua bendang nan
cadiak pagaian koko kaum ibu kiasan kaum, Kamari Salu ba ambo tibokan haluan
kabakek nan basamo.
Dihari musim kini ko, ari bayiak katiko elok sadang ibarat bungo kambang,
ajuang balayia di musim nyo. Dek banyak ragam nan datang wali pusako di
lanyau nyo. Perak basampua nan bapakai ame bapadu balau tiang kaum, malang
lalu nasib jali mawi, balilau ratok mandiangko, mayumpa arwa dalam kubua,
basabab dek karano itu, cancang catianyo nan balipek wari pusako hilang lale.
Basabab dek karano itu. Kami cubo, mangana-mangana kami cubo batanyo-tanyo
kami cubo mancari-cari kami cubo mangake-ngake kalo nan talamun, kami cubo
mancari bijo kadi tawan, kami cubo mancudo dawat jo karate, untuang lai
taumbua, salai daun, gadang harapan nan tacinto nyampang nyo isuak sampai
gadang, nyampang babua babungo rampak luakawan urang samagan. Tapi baalah
mangatokan, awak bodoh kurang pandapek, dek hati didalam, ujuik mukasuik
kama bawa.
Kalalawa di pulau rimbang
Awak raso wati tadabia.
Kok galua dapek ditimbang
Kok badoso ampu nan labia
Sunggua pun banyak siria dibalai
Hanyo sadetu aleh langguai
Walaupun banyak nancadiak pandai
Kok ado nan kurang tolong lah bilai

Tanda Tangan

Yet. Manjo dirajo


Kato Pasambahan
Saluba kami kabakek niniak mamak jo pangulu, nan arif bijak sano. Indak basibak
jo basisia indak bainggo jo babate, ketek indak tasabuikan namo gadang kok
indak tasabuikkan gala, jo karilahan sajo pamanuhi.
Maanyo angku-angku nan budiman........!! kalau dierak kadiri kami, rumiklah
malin bapatua. Kok nan saelok salandaknyo, tabang buruang sarato sayok,
kambang bungo sarato tangkai ikan baranang jo radainyo, tapi baalah
mangatokan, barambui angin di malako, mangaja bukik nan candai, jania awan
bagai di basuahuan nan tarauang-tarauang bendang, talutua pulang bakudo, kok
galak kami dek angan cinto nan mandorong, kok nan molia punyo urang cilako di
badan diri, dek ulah niat jo cito-cito. Maafkan lah kami dek nan banyak, kok ado
muluik salubang kato, ataupun kaki salah langka, gewa jo gewai kok nyo ado,
sopan taratik kok nyo kurang, jo maaf gewa kami turuik, jo rela gewai kami
japuik, salam taazim paluanui.
Cupak panua gantang balanjuang
sakatan urang Minang kabau
jo samba maaf kami anjuang
akua jo jangko kok talampau

Tanda Tangan

Yet. Manjo dirajo


Pembukaan
Salam bajawek
Kalau dikirok-kirok di kaka, di tang sampai kaulu, tatangguak ikan sigulamo,
kalau di inok inok di kana, takalo maso nan daulu, iyo didalam si tambo lamo,
tantangan nagari kambang. Kok diulu batimbulun saluang, di muaro yia batapuak,
riyak mamaca jo galombang, bantu pinangnyo ling gayuan, cando karambianyo
tinggi-tinggian, pudiang ame dulu batimba jalan, pudiang geni pamaga sururau,
elok nagari alang kapalang, nagari banamo nagari kambang. Kok kamudiak
pasianyo lawe, kailia padang nyo panjang, di subarang pandangan bayiak, tarui
kakuruak padang langkis.
Nan sasukik duo bale tasia, dicupak mangko di gantang kok nan lunak lah
bakawan bawa, kok nan kare bajadikan cadang, sawa batimpak di nan data, ladang
babidang dai nan baredung, baluda ladang babidang bukik, Salua lalu sudajo
lantaknyo, ladang lalu sudah jo ranjinyo cancang latia dek nan tuo, takuki lang
basi niniak luoyang, pusako dek kito sampai kini jo salam jo samba kami bukak,
kami tutuik jo Assalamualaikum Wr. Wb.

Tanda Tangan

Yet. Manjo dirajo


Randai Baok Tagak
Anak urang di padang cupak
Pandai basanggua lipek tigo
Elok lah randai baok tagak
Nak sanang hati rang di siko

Gadi juna manari kain


Karuduang saluak dek pangulu
Kok iyo kito kabamain
Samo gadang cari daulu

Paca cawan di timpo cawan


Paca di timpo siramo-ramo
Hilang kawan carilah kawan
Carilah kawan duo-baduo

Kapa balayia dari tanga


Barambui angin dari ulu
Kaba curito kami danga
Takalo maso nan daulu

Pipik sinan duang dalam padi


Tabang kadalam rimba rayo
Bago kasala main kami
Gadi juna yo carito nyo.

Ayam kuriak landaknyo basi


Di sabuang urang sanjo rayo
Curito basabuik dalam nyanyi
Simak elok awak basamo-samo
Naskah Randai
Pasambahan
Mano sagalo niniak mamak
Sarato tolssn cadiak pandai
Ampun jo maaf kami mintak
Kami man cubo tari randai

Kambang namo nagari kami


Di tabiang tenggi tampek sasarannyo
Samba daulu mangko nyanyi
Duduak basalo jo nan tuo

Masalah padi nak urang kulam


Di tuai mangko di jasami
Samba nan indak angkek tangan
Suaro sajo nan babunyi

Niniak nan dari musaro labua


Turun kabukik ampang tulak
Kami susun jari nan sapulua
Ampun jo maaf kami mintak

Bujang mancayo kabamain


Kaba carito daulunyo
Kami kamulai kabamain
Nak sanang hati rang disiko

Kaba curito dinagari kambang


Anak tuangku sutan kulipa
Kok gawa daapek ditimbang
Kok dodo ampun nan labia.
Cari lamo kami caritokan
Nan tajadi di nagari kambang
Nan tajadi di kampuang dalam
Satangkai banga sadang kambang

Siti rawani namonyo gadi


Sadang sakik di tangaruma
Anak nan dari panglu sati
Panyakik nan indak namua tangga

Lah banyak dukun nan maubek


Baratui tawa nan masuak
Arok mananti buyuang magek
Nan bak gantuang di kayu capuak

Lah habi dukun sakampuang nyo


Datang maubek siti rawani
Nan sakik batamba sakik juo
Duduak tamanuang pangulu sati

Anak surang di badan diri


Nan bajodohkan jo buyuang magek
Panakan kanduang pangulu sati
Baitu janji nan alah tapabuek

Aliran diri sibuyuang magek


Tunangan dek siti rawani
Sakik nan indak dapek ubek
Dandam yo dandam rasonyo hati

Dek ulah karajo sutan malakawi


Nan marabuik siti rawani
Bia tande bialah abi
Nan pokok dapek nan kandak hati
Koto pulai padang kaduduak
Buruang punai tabang bamain
Elok lah randai di baok duduak
Buyuang magek kabamain

Prolok
Buyuang magek

Tah amboolah nan banamo sibuyuang magek, mamak ambo nan bagala
pangulu sati, ado basanak surang padusi, nan banamo siti rawani itulah tunangan
dek badan diri. Tah ambo nan banamo sibuyuang magek, nan bakawan surang nan
banamo sibuyuang jirang. Urangnyo ketek kakinyo kancang, kapalo ketek
pawiknyo gadang, tunggu dek awak sabanta lai inyo datang.
Sadang asik buyuang magek, datanglah buyuang pirang dari balakang, nyo
tapiak pungguang buyuang magek, disinan pandeka bacaliakkan. Tajadilah di
sinan tangkok manangkok. Tatangkok lah buyuang pirang, mamakiak pirang
sakatiko, ambo-ambo pirang, baru lape tangkok buyuang magak.

Buyuang magek : Oi buyuang pirang, lalamo ambo dek mananti, mangapo Kok
talambek waang tibo.
Buyuang pirang : Danga dek waang buyuang magek mangkonyo ambo Datang
talambek, ambo tadi singga dirumah ayek beram, etan di
rumah kampuang pirang. mangkonyo ambo basuo tadi jo
urang datang dari bayang nan banamo si malin kerang. Inyo
tingga di rumah ayek beram, urangnyo elok budi nyo sopan,
dek bansaik iduik di kampuang mangkonyo pai bajalan, kini
manumpang di rumah ayek beram.
Buyuang Magek : Oh jikok baitu kan lah jaleh pulo dek ambo. Kini baitulah
buyuang pirang elok kito barangkek ka kampuang dalam iyo
karumah mamak ambo, pae mancaliak tunangan ambo,
kabanyo sakiknyo batambah para, kok malam inyo maimbau-
imbau sutan malakawi,!!! Mandanga sutan malakawi takajuik
disinan buyuang pirang takana carito ayek beram.
Buyuang pirang : buyuang magek, mandanga kato buyuang tadi, itulah kato nan
sabananyo. Ta ingek dek ambo carito atek beram tantang
sutan malakawi, urang bagak urang pandeka, karajo mancilok
jo mamaliang, marampok jo manyamun, nan tingga di
gunuang jantan di bukik kayu malang.

Sadang asik bacurito , tibolah ayek beram baduo jo malin kerang nak pai mancari
paki, kauntuak di jua di pakan marawi, pambali-bali kauntuak makan satiok hari.
Samo-samo takajuikuurang nan barampek ko, apo ko garangan nan tajadi, di
bakato ayek beram.
Buyuang beram : sapanjang kato ayek waang tadi itulah kato nan sabananyo.
Manolah buyuang kasadonyo, satau tangan sutan malakawi,
nan diam dibukik kayu mmang, ado bapunyo anak bua,
sabanyak ampek urang nan surang banamo pandeka panjang
kaki, nan surang banamo malin jibek nan surang banamo jo
lawang nan surang banamo pandeka gadang. Daulu dubalang
tuangku judo puro, adiak dari tuangku bujang kini inyo
mancari bukik kayu urang. Itulah urangnyo, nan
mangarajokan upiak si rawani amak dek angku pangulu sati.
Basabab mangko dek baitu, kok ndak tau buyuang caritonyo
tanyo dek buyuang ka ayah nyo.
Buyuang magek : sapanjang kato mande tadi, itulah kato nan sabananyo, bialah
ambo barangkek dulu iyo kalulua mamak ambo mananyokan
carito nan sabananyo sabalun ariko tenggi pane nan balun
angek bana kito barangkek anyo lai.
Randai baok tagak
Gurindam II

Aluran diri simalin kerang


Duo jo mande kanduang beram
Mancari paki jo gulinggang
Kapambali bare untuak makan

Mandanga carito nan tajadi


Pane lah hati malin kerang
Manarua dandam dalam hati
Nanti balenyo nan kadatang

Aliran diri simalin kerang


Nan mancari sutan malakawi
Di uji pandapek surang-surang
Nak iduik bapantang mati

Manolah nak kanduang malin kerang


Paki jo gulinggan lah banyak dapek
Elok kito babaliak pulanng
Dandam dihati lah malakek

Lah duo bulan malin bapikia


Dandam ka sutan malakawi
Hati nan indak namua dialia
Nak mancari sutan malakawi

Aliran diri malakawi


Diam di bukik kayumanang
Kok indak dapek nan diati
Bapantang badan babaliak pulang

Sutan banamo malin kerang


Paham lai dapek dari mamak
Mamak malin di pandang urang
Suko manolong urang banyak
Aluran diri mande beram
Ampia nak tibo karumanyo
Iduik bansaik siang jo malam
Awak surang sanak tak ado

Lamo jo lambek di bajalan


Ampia nak tibo hanyo lai
Dapek lah sutan malin kerang
Sanang lah hati beram kini

Buyuang magek jo buyuang pirang


Manuju rumah mande beram
Ibo hati bukan kapalang
Manangguang iduik siang malam

Tinggi bukik nyo kayu manang


Takana cando koto kandi
Aliran diri malin kerang
Nak mancari sutan malakawi

Lamo jo lambek di bajalan


Ampiang katibo nyo lai
Di rumah mande gadi beram
Sadang mangabek-ngabek paki

Malang lah nasib siti rawani


Karajo sutan malakawi
Sutan manaruah kanai hati
Kabakek upiak siti rawani

Malin kerang kini kamaubek


Pannyakik upiak siti rawani
Malin kini indak dapek diam
Kamancari sutan malakawi
Kapa gumanti bangka ulu
Sarek bamuek bahan kain
Randai baranti nan daulu
Malin jo mande kabamain

Malin Kerang
Prolok II

Malin Kerang : mande kanduang di badan ambo. Balian pun ambo dek mande,

ado nan batin ambo layiakan iyo kabakek mande kanduang.

Mande kanduang jo badan ambo, ambo kapai mancari sutan

malakawi etan kabukik kayu manang, basabab mangko dek baitu,

lah ribuik urang dalam kampuang, tiok malam rampok jo maliang

bajadi-jadi lah banyak taranak hilang, lah banyak pulo harato nan

pai, dek ula karajo anak bua sutan malakawi, kampuang langang

nagari bansaik, urang lah cale sakampuangnyo tau tangan upiak

siti rawani, lah bataun manangguang sakik, tinggalah kulik

pambaluik tulang dek ulah karajo inyo juo, nan taniat di dalam

hati ambo, yo nak mancari sutan malakawi, barisuak pagi ambo

barangkek.

Mande beram : manolah sutan malin kerang, baru taubek rasonyo hati mande,

baru 3 bulan buyuang baru di siko, kini tasabuik pulo

kabarangkek, buyuang tingga mande surang diri, lalu mande

manangih, manolah buyuang tanyo mande, kalau di inok kini

didanga-danga nagari sadang angek bana, rampok jo maliang

bajadi-jadi bayiak siang atau pun malam, sampai takuik urang

kalua ruma kampung langang, nagari sunyi dek ulah anak bua
sutan malakawi, kini mande waang tinggakan surang diri, kamano

mande kamangadu, kasiapo mande kamintak tolong, sutan kini

nan mande arok sutan surang ka mande arok sutan harapan

mande, kini sutan kabarangkek , kamancari sutan malakawi.

Manolah buyuang jauh nyo mande , kok sarantang sutan

malakawi, urang bagak sajak daulunyo, jaranglah urang ka tau

diangnyo. Nan batapa digunuanng linggo, manyamun tarui

kaujuang tanjuaang dalam daerah inderapara. Lah banyak

pandeka nan mati, lah banyak pandeka nan bului, indak taetong

pandeka nannnyo dabia, lah banyak nak mancari sutan malakawi,

sinan tagamang hati mande. Manoloh buyuang tanyo mande,

indak kok ibu buyuang jo badan diri, usahlah buyuang pai

bajalan, usahlah buyuang pai barangkek, buyuang surang nan

mande arok buyuang surang tumpuan mande.

Sadang katiko maso itu, sadang asik mande jo sutan malin kerang, datanglah

buyuang magek jo kawannyo, karumah mande beram.

Buyuang magek : manolah mande sarato jo sutan malin kerang, apokoh garangan

nan tajadi, mangko mande sampai manangi, mangapo sultan

bamanuang surang. Cubo katokan pado kami bulia nak siang

nan bak hari bulia nak tarang nampak bulan.

Malin kerang : manolah buyuang magek tanyo ambo, sapanjang kato buyuang

tadi itulah kato nan sabananyo kalau itu nan buyuang

tanyokan, danga dek buyuang elok-elok. mangko nyo mande

kini manangih, dek mande baibo hati, basabab mangko dek


baitu, tantangan kabadan diri ambo, niat tatarang di dalam hati,

iyo nak kabarangkek, ambo nak kapai mancari sutan malakawi

etan kbukik kayu manang anta babaliak anta indak, anta kok

mati ambo di samun urang, di pihak badan diri ambo niat

tapasang dalam hati, balisuak pagi ambo barangkek. Dek

basaba karaano itu, mande kanduang baibo hati.

Buyuang magek : manolah sutan malin kerang, sapanjang kato sutan tadi, lah

tarang jale tu dek ambo. Tapi samantang pun baitu, kok iyo

sutan nak mancari sutan malakawi, lai apo pandapek nan ado,

lai apo kapandayan di badan dirimalin. Kok satantangan

kapado sutan malakawi, manuruik carito nan di danga sauik

pandeka katau diangnyo, lalu banyak pandeka nan mati,

labanyak pandeka nan bului. Kini sutan nan kamancari nyo,

elok lah malin pikia-pikia bana. Mande beram tanyo ambo.

Mangkonyo kami singga di siko, kami dari rumah siti ramawi,

pai manyilau gadi nan sadang sakik. Tantangan upiak siti

ramawi, allahualam yang katau, kok panyakik nyo batamba

para, camelah awak mancaliak nyo, panyakik indak dapek

ubek, ulah karajo sutan malakawi baitu kato ayah siti ramawi.

Mande beram tanyo ambo, kamano ambo kamangadu tunangan

ambo bana di timpo malang, kamano ubek kaambo cari,

kabakek siapo ambo mintak tolong. Kamano malu kaambo

suruakkan. Dari ambo bacamin bangkai, dari pado

mananggguang malu, elok ambo hilang di nagari.


Malin kerang : buyuang magek tanyo ambo, sapanjang kato buyuang tadi

itulah kato nan sabananyo tandonyo kito laki-laki bapantang

kusuik indak salasai, bapantang karua indak janiah. Kok indak

baisi puro jo meang elok karantau kito daulu cari guru

mamintak paham, tuntuik alemu cukuik-cukuik pamaga badan

diri buyuang, sarato kampuang jo nagari.

Buyuang magek : manolah sutan malin kerang, cari mao ambo dek sutan, kini

maso ambo dek mande, ambo kini nak pulang dulu, mamintak

izin kamande, kamande sarato ayah kanduang ambo (pulang).

Malin kerang : mande kanduang jo badan ambo, usah mande manangih juo,

kamarilah mande duduak dakek-dakek ado nan bahu ambo

layiakan. Danga dek mande elok-elok manolah mande tanyo

ambo ramunkan ubek sarato limau jo jewang nyo. Nan de baok

kabisuak ka rumah gadi siti ramawi, lakek ka ubek kabakek

gadi, suak kami limau sapanuah rumah minum kan ayia dalam

labu, di hari sadang tanga malam. Mande kanduang jo badan

ambo, pacik pitaek elok-elok usah mande baibo hati usah

mande manangih juo, tantangan ubek gadi mangko cukuik kau

sampai tujua kali lakek, mamintak kito pado allah salamaik

urang nan mamakai, mande kanduang jo badan ambo, dek ari

alah jawua malam, besuak pagi ambo barangkek elok lah tidua

kito daulu, mananti pagi nan katibo.


Randai baok tagak

Mato nan indak namua lalok


Ati di dalam nan sanang
Kalau coitu dek malin nan ka elok
Mande lape malin jo ati sanang

Lalok sakalok ari lah siang


Ari pagi malin barangkek
Mande malape jo ati sanang
Takana nan sakik dapek ubek

Malin barangkek hanyo lai


Buyuang bajalan samo surang
Maninggakan kampuang jo nagari
Panyamun banyak nan kadiadang

Aluran diri mande beram


Ari batamba patang juo
Ati di dalam dandam karam
Badan batamba tuo juo

Ari bagaluik sanjo rayo


Mande bajalan surang diri
Mambaok limau sarato jo ubeknyo
Manuju rumah siti rawani

Aluran diri pangulu sati


Ati nan arok-arok cameh
Apo ko garangan nan tajadi
Nyawo di badan raso kalape

Garak nyo datang dari malin


Kabakek diri pangulu sati
Kato bakirim dalam batin
Ka paubek badan siti rawani
Mande bajalan mambaok ubek
Ka paubek upiak siti rawani
Tawa masuak ubek kok lakek
Bacarai panyakik jo badan diri
Lamo jo lambek berm dijalan
Ampia nak tibo ayo lai
Ubek lakek di tannga malam
Kapaubek panyakik siti rawani
Nan maubek sutan maliin kerang
Urangnyo malin agamo
Lah banyak dukun nan takolang
Gadi batamba sakik juo
Manolah mande gadi beram
Lah tibo di rumah siti rawani
Kini lah maruak ka halaman
Sanaglah raso dala hati
Janjang takawat nan mande tingke
Nanyiak karumah pangulu sati
Mambao ramuan sarato ubek
Sanang rasonyo dalam hati
Aluran diri malin kerang
Sadang bamanuang surag diri
Duduak dibawah kayu gadang
Tabayang mande surang diri
Lah nayiak mande ka ate rumah
Maimbau mande sakutiko
Ta kajuik pangulu ate rumah
Apo ko garangan nan katibo
Baliau bukakan pintu nan gadang
Nampak lah mande gadi beram
Ati nan came kini lah sanang
Manyurua mande masuak kadalam
Eloklah randai di baok duduak
Di danga kato mande kini
Sari abi carito masuak
Randai baranti anyo lai

Pangulu sati
Prolok III

Pangulu sati : manolah mande gadi beram, apo bana garangan nan tajadi, upiak

bajalan sanjo rayo pai karumah ambo nangko. Kok ado rundingan

jo paparan kaba baitu dalam hati, curai papakan lah bakek ambo

bulia nak sanang hati ambo ko.

Mande beram : manolah angku pangulu sati, kalaupun ambo dek angku, ampun

baibu ampun, iyolah salah badan diri ambo, ambo bajalan sanjo

rayo manjalang rumah angku nang ko. Angku pangulu tanyo

ambo, mangko ambo datang kamari, gadang mukasuik ambo

jalang kaba bayiak baitu elok, ujuik kabakek anak pangulu. Iyo ka

upiak siti rawani, anak surang dek pangulu, angku pangulu tanyo

ambo, mangko ambo datang kamari, ambo disurua dek bujang

ambo, anak angke di badan diri mambao ubek tigo macam

kapabek siti rawani, kini sadang manahan sakik. Ikolah ubek nan

tigo macam , ubek dari sutan malin kerang anak angkek di badan

diri, pakaikan ubekko kabakek kaniang duya nangko disinan ubek

di lakekan baitu pasan sutan malin kerang. Alah kok jale tu dek

angku. Itulah mangko ambo kamari, alah kok sanang dalam hati.

Pangulu sati : manolah upiak gadi beram, mandanga kato upiak tadi sanang

rasonyo dalam hati sajuak di dalam kiro-kiro cari mao ambo dek
beram, talongsong ambo tantang itu. Manolah upiak gadi beram,

kok dapek pintak ari kami, iyo kalam beram disiko, basabab

mangko dek baitu, tantangan ubek nan beram bao, sarakan dek

beram bakek gadi pakaikan dek beram kabakek diri gadi bulia nak

jale talakeknyo, jaleka larang jo pantangnyo. Baitu mangko nyo

sanang hati ambo. Manolah upiak gadi beram, lalu lurui ambo

batanyo, tangan sutan malin kerang, anak angkek dari gadi kini,

dari mano aso jo usua nyo, sai bana ayah jo mandenyo. Baok dek

beram luali kacuali, bulia batamu jo badan diri ambo. Kini di

mano buyuang mautuan, kali tau kapado diri ambo, pulang malam

pado beram.

Gadi beram : manolah pangulu sati tanyo ambo. Aku jagkau badan diri ambo,

tantangan tanyo pagulu tadi itulah kato nan sabananyo. Danga dek

angku elok-elok simakan bana caritonyo. Takalo maso daulunyo,

kiro-kiro ampek bulan nan lalu, kali nan sadang saiyo rayo ujan

nan sadang labek bana, datanglah ludug pai batadua iyo kaumah

ambo, inyo ka datang dari bayang, nan banamo sutan malin

kerang, induak mati ayahlah mati badang surang tonggak

babeliang. Adiak indak kakak pun indak, kok mamak bagala rayo

kaliak, mandanga carito malin tadi, ibo raso nyo hati ambo, kalau

baitu nasib buyuang, kok lae namua buyuang tingga disiko, kok

lae namua buyuang diam jo mande, mande diam surang diri, kok

mande lah tuo pulo cando iko, pulang maalun dakek malin,

pangulu sati tanyo ambo, malang manimpo diri ambo, malin


barangkek pagi tadi, pai mancari sutan malakawi etan kabukik

kayumanang iyo didalam rimbo rayo. Indak bisa di taga lai, tautan

tangan ka pado buyuang magek malu manimpo pado diri

tunangan dek siti rawani, nyo malu tingga di kampuang tunangan

lah batamu lamo nyo sakik, sakik nan indak dapek ubek, putui

harapan badan kini, baitu bana kato buyuang magek, inyo tingga

kan kampuang jo nagari pai marantau ka nagari ayia itam dalam

daerah bangka ulu. Pulang maalun bakek pangulu sati.

Pangulu sati : manolah upiak gadi beram, sapanjang kato upiak tadi itulah kato

nan sabananyo lah paham ambo tantang itu, dek ulah karajo

suttan malakawi , langanglah kampuang di bueknyo jo apolah

inyo kadi lawan, tak ado pandeka nan tak bului, urang karamat

iduik-iduik, samo baniat kito pado tuhan, salamat juo anak nyo

malin kerang, sarato jo buyuang magek, tacapai juo kanan bayiak.

Manolah upiak gadi beram kok ari kini alah luruik malam,

mungkin lah tibo di jangko nyo, tantangan ubek nan beram baok,

pai lah beram ka upiak sariwani, mamohon kito kanan kuaso,

ubek lakek panyakik tangga sehat andaknyo sariwani, mandanga

kato pangulu sati, tagaklah beram sakatiko. Bajalan pai kabiliak

gadi, mambaok ubek nan tadi lakek kan, samantaro mande

maubek gadi, kita barandai hanyo lai.


Randai baok tagak

Kini mande lah didalam biliak


duo jo upiak sariwangi
mandoa mande sadang babisiak
cegaklah panyakik sari wangi
nyo lakekkan ubek dek mande kini
kaban upiak sari wangi
ubek lakek gadi manangi
takajuik mande mamandangi
upiak banamo sariwangi
nan baruma di solok kampai
lah duduak upiak sambia manangi
tolong ambiakkan ayia sarato nasi
urang kambang mananam pudiang
pudiang bak namo pudiang geni
panyakik gadi lah baransu hilang
sananglah hati pangulu sati
ari pagi beramlah pulang
manuju rumah kampuang pinang
sanang hati alang kapalang
kabake sutan malin kerang
manolah ayah sarato mande
kok panyakik ambo lah baransua hilang
jo apo jaso ka di bale
kabakek sutan malim kerang
mali kerang sadang dijlan
manampua hutan rimbo rayo
mangkok malin pai bajalan
pandapek la cukui dari mamak nyo
marantau kini ka nagari kambang
diam dirumah mande beram
kok pandapeknyo indak kapalang tangguang
kini nyo sadang di rimbo dalam
urang kapau pai ka pasa
anaknyo lalu ka bukuk lintang
bialah harato abia tajua
kapan bale jaso malin kerang
tenggilah bukik kyu manang
tarana cando kampuang pawua
takajuik sutan malin kerang
mandanga suaro dari jawua
suaro panyamun lah kironyo
manampak malin bajalan surang
dapek rasaki kito hari kiniko
lalu nyo kadang malin kerang
panyamun kini tigo urang
nan partamo sibuyuang pingai
mahadang sutan malin kerang
urang pandeka jo piawai
nan kaduo banamo pandeka jalak
nan katigo banamo bujang galambia
ko basuo sutan pantang maelak
eloklah kaan baok bapikia
takajuik lah malin sakatiko
mamandang panyamun nan batigo
mandaham malin sakatiko
heran panyamun mamandangnyo
buyuang banamo pandeka jalak
mato gadang makannyo banyak
basuo jo kawan patang maelak
urang panakuik gadang garegak
bapikia sutan malin kerang
mangana pandapek dari guru
pandeka jalak paruik nyo gadang
kapalo ketek mato tabudu
lah lamo malin bakandak-kandak
baru kini tibo maso nyo
kini lah dapek paubek litak
paulang kaji salamoko
urang kambang pai babiduak
mangko mamacik jarawudi
di nak urang baok lah duduak
carito kamasuak anyo lai.

Buyuang galambia
Prolok IV
Buyuang kalambia : tah ambo nan banamo buyuang galambia awak pareman
bagak jo pakia. Bautak binguang ota balapia, sindao gadang
makan jo samba kiambia, kapalo gadang utak paudia. Ambo
ado bakawan duo urang, nan surang lai banamo buyuang
pingai, kok karajo kami manyamun jo marampok, maambek
satiok urag lalu. Sadang mangecek surang diri tibolah,
tibolah pandeka jalak dari balakangyo malampek
subuyuang pingai sambia mamangkok pandeka jalak. Sinan
tatangkok pandeka jalak
Pandeka jalak : hai galambia mangapo mande waang tangkok untuang tak
pata kuduak den tadi, caliak-caliakan mala dulu, jan
sumbarang tangkok manangkok je.
Galambia : kecek den kok lawan tadi, itu mangko den tangkok, dari
pado inyo daulu, elok la awak, kok tak betu ndak tau nyo de
jo galambia, panyamun sadis. Rimbo samantang etan
dirumah ulu kapau
Pandeka jalak : kok coiko jadi parampok jo aya-aya bisa kawan tangkok,
haai galambia, alah ko tibo buyuang pingai, kok hari lah
baransua siang juo kok nyampang lalu urang beko, lai kata
aben diawak baduo.
Galambia : kau yaitulah, wakden sajak tadi siko di manunggu, nan baru
waang nan datang, tapi basabalah sabanta lai nyo datang.
Jalak : kok lah baitu dek waang nan ka elok, samo-samo mananti
kito, baduo galambia lai ado waang mambao timbakau
wuduak maisok, kok lai ado bagilah waduk, kito bae maisok
dan sambia mananti buyuang pingai. Sadang, pandeka jalak
jo bujang galambia marota-rota datanglah sibuyuang pingai,
sakatiko itu.
Bujang kalambia : manolah waang buyuang pingai, dari tadi kami mananti,
baduo jo pandeka jalak, mangapo buyuang kok lambek tibo,
apo ko garangan nan tadi, curai papakanlah bakek kami, nak
samo sanang dalam hati sajuak di dalam kiro-kiro.
Buyuang pingai : manolah kawan nan baduo, sapanjang kato buyuangnyo.
Tadi itulah kato-kato nan sabananyo. Manolah kawan jan
nyo ambo mangko ambo talambek tibo, danga kan bana
elok-elok nak ambo jalekan bana bakek awak, pado hari
malam tadi, tapek di tanga malam sakitar hari pukua duo,
disinan ambo caliak katiko lamo, pajalan langka jora kaki,
sayia jo nujun nan bakaka, tibo di musim jo ku tiko, disinan
mangatokan, pado hari malakik patangg mato ari bagalujua
turun, dek basabab karano itu mangko tallambek ambo tibo.
Buyuang galambia : manolah waang buyuang pingai, mandanga kato buyuang
tadi sananglah raso dalam hati kok nyampang inyo beko
datang bialah ambo nan manyudakan nyo, alah kok sanang
hati buyuang.
Pandeka jalak : ai......galambia ota gadang utak pandia lagak cando urang
kaiyo, lai jaleh dek buyuang kini nyawo tantangan nyo, jaan
buyuang bagadang ota juo, kanalah diri kabinaso
Buyuang pingai : manolah kawan jaan nyo ambo, eloklah kito, bajago-jago jaan
awak samppai lenga kana pandapek nan ado di bakua awak
*sadang asik marota pareman nan batigo, tibolah sutan malin kerang surang diri,
takajuiklah pandeka nan batigo, lansuang nyo kadang di
galambia
B. galambia : hai buyuang nan baru datang, baranti waang di siko, ado
nan kato ka ambosampaikan danga de buyuang aturan di
rimbo rayo nangko, iko daerah wilayah kanai batigo punyo
wilayah haru manuruik parenta kami, kok lai sayang
buyuang di badan, sarahkan saluru barang nan babaok kok
indak.....ha....ko lah nan banamo bujang galambia lah jale
dek buyuang.
Malin kerang : manolah buyuang janyo ambo, erak kabadan diri, ambo
bauraik dagang manompang, kok barang ameh ambo tak
ado kok piti ambo tak punyo, hanyo sado nan lakek di
badan ko sajo ambo nan ado.
B. galambia : ah........panduto waang ko, kini lae jale dek waang,
turuikkan parenta kami, apo nan ado, apo nan lakek itu
sarakan.
Malin kerang : manolah pandeka nan batigo, danga dek pandeka ambo
katokan, ambo nan datang dari kampuang pinang, etan di
nagari suduik niat hati ambo, nak mancari pandeka
malakawi, nan diam di bukik kayu manang, nan tasabuik
urang pandeka malin sauik pandeka katandiang nan ado
baanak bua 4 urang, basabab dek karano itu tau tangan
sutan malakawi, karajonyo manyamun jo marampok,
mambuek onar dalam kampuang, mambuek kacau dalam
nagari, bari izin ambo dek buyuang mohon lalu ambo sakali
kini, kok ambo urang tak punyo, ko lah 4 ari ambo tak
makan nasi, pulang maalun bakek buyuang.
B. galambia : hai........buyuang kami jaan waang ota pulo kok bantuak
waang iko modenyo. Kok badan sagadang kapare nyo,
sutan malakawi pulo ka waang ago-ago, lai jale di waang
kini waang jaan bapidato juo, kini saba den ko abi, sarakan
po nan ado, kok indak nyawa tantangannyo, capek.......
Malin kerang : hai........ buyuang nan batigo, kok indak dapek ampun jo
bana, lah abi taik jo kalapa, lah sayuik pandangan layia, di
siko utang kababayia, disiko pintak batarimo, nan capek
lansai utang ko, sakali bayia kasadonyo, datanglah buyuang
katigo-tigo nyo, bulia jale pundua di taiyo.
B. galambia : ampun.....ampun.......ampun ambo pandeka, ampun baribu
kali ampun, bari iduik ambo pandeka ampun.......
Malin kerang : manolah pandeka nan baduo usah ambo di hadang juo, kok
itu baru pandapek nan ado, elok pandeka baliak kampuang,
elok bataun jo baladang, banyak paeda manpaat nyo.
Jalak : hai buyuang jaan waang mangecek juo, den sudaan kini
gadang buyuang.
Malin kerang : hei pandeka nan baduo, elok kaduonyo sakali datang, nak
salasai capek karajo ko, kapalang surang den hadapi, kok
waang surang den katiagu ajo koma. Mandanga kato malin
kerang, malompek sinan buyuang pingai, bajadi bacakak
surang lawan baduo. Alur nyo malang dekpanyamun nan
baduo, tatangko si buyuang pingai, maimbau amak.
B. pingai : ampun kan ambo dek pandeka, mangaku kalah ambo kini
ko, indak talok dek ambo manahannyo, raso kaputui tali
jantuang raso bacarai nyao di badan. Ampunkan ambo dek
pandeka, (nyo lapen).
Malin kerang : manolah pandeka nan batigo, kok utang alah ambo bayia,
elok baguru waang baliak kok indak elok babaliak pandeka
ka kampuang surang-surang bukak ladang, cubo bataun,
tatolong rang tuo awak jago nagari jaan binaso. Lai tantu
dek waang, iduik ko kejam, jo manyamun waang mancari
makan, jo marampok waang mancari piti, maniayo urang tu
namo nyo, kana yuang iduik kamati, lai jale dek pandeka
surang-surang.
B. pingai : manolah sutan janyo ambo, sapanjang kato tadi itulah kato
nan sabananyo, kok bulia ambo batanyo, siapo banako
namo sutan , basabab waang ko dek baitu, dari tadi kito
balago, dari tadi kito barundiang, indak jaleh dek kami do
mano sutan, siapo nao sutan banako namo sutan, nak jale
pulo kami imbau kan.
Malin kerang : jikok itu nan waang tanyokan, namo ambo sutan malin
kerang, kamanakan dari rajo kaciak asa dari bayang salido,
anaklah mati ayah tak ado, iduik surang manumpang-
numpang, kini ambo tingga surang diri, induak angkek
namonyo amak beram, nan diam di kampuang pinang dalam
daerah koto kambang, mangko ambo mancari sutan
malakawi, kok bilang panjang caitonyo, lain kali kito basuo,
parusi ambo dulu.
B. pingai : manolah sutan malin kerang, erak kabakek kami nan batigo,
kami iyo nak pai amo jo sutan pai manuruik sutan kamano
pai, kok talilantang samo makan ambo, kok tatungkuik
samo makan talua, kok sakik kito samo sakik, kok sanang
kito samo sanang. Kok basilang samo di hadapi allahta’ala
kayo sunggua pulang maalun bakek sutan.
Malin kerang : manolah pandeka nan batigo, kalau baitu dek pandeka nan
ka elok, ambo manuruik tantangan itu. Tapi sabaliak nan
dari pado, kok buek kadi pakai, janji di tapati pandeka harus
manuruik kato ambo, kito harus turuik baturuik, sabab
mangko dek baitu, musua nan barek ka dihadan, pajalanan
jawua nan kadi tampuua. Alah kok paham pandeka tantang
itu.
B. pingai : manolah sutan janyo ambo, sapanjang kato sutan tadi itulah
kato nan sabananyo, la paham kami tantang itu. Kami pacik
arek kami ganggam tagua, baniat kito nan nak mancari
sutan malakawi, samo saniat kito kapado allah, nak aman
kampuang jo nagari, pulang maalun bakek sutan.
Malin kerang : manolah pandeka nan batigo, kalau baitu kato pandekalah
sanang pulo hati ambo, saniat kato nan barampek mancari
sutan malakawi, sabalun hari ko malam elok lah tidua kito
daulu, barisuak pagi kito barangkek.

Randai baok tagak


Lah bajalan malin barampek
Manyimpua padang ribu-ribu
Malanglah nasib sibuyuang magek
Kini marantau kabang kaulu
Gadi ramawi kinilah cegak
Sananglah hati ayah jo mande
Bacampua came jo taragak
Jaso jo apo kadi bale
Gadi banamo sariwani
Nan baruma di solok kampai
Dek ulah karajo malakawi
Buyuang magek lah bajalan sansai
Dulu surang kini barampek
Manuju bukik kayu manang
Sakik gadi lah dapek ubek
Ubek dek sutan malin kerang
Malin kerang urang pandeka
Pandapek dari mamak kanduang
Ati di jantuang kini galisa
Bilo kabatamu jo malin kerang
Kini lah tibo di bukik sidanguang
Dikaki bukik kayu manang
Pandeka panjang kuku datang mangadang
Rombangan sutan malin kerang
Aluran pandeka panjang kuku
Anak bua dek sutan malakawi
Potongan buruak bantuak cindaku
Lah banyak pandeka nyo bunuah mati
Tatagun sultan malin kerang
Mahadang pandeka panjang kuku
Cubolah danga dek rang mudo surang-surang
Di siko aturan ambo nan balaku
Solok kampai kampuang tasuruak
Disinan asa curitonyo
Elok randai di baok duduak
Nak samo kito danga caritonyo
Randai baok duduak
Prolok
P. panjang kuku : tah ambo nan banamo pandeka panjang kuku, jadi panyamun di
bukik sidangaw. Potongan buruak bantuak cindaku, ambo
ambek satiok urang lalu, itu karajo sajak daulu. Tantangan
pandeka panjang kuku, sadang mangecek samo surang, tibolah
rombongan nan barampek, rombangan sutan malin kerang,
mancaliak rombongan nan barampek, takajuik pandeka
panjang kuku
P. panjang kuku : hai........buyuang nan barampek, kok buyuang ingin salamaik
sarakan dulu apo nan ado kok indak nyawa tantangannyo. Lai
jale dek buyuang, disiko ambo nan bakuaso, disiko jan cubo
buyuang main-main kok lai sayang jo diri capek sarakan apo
nan ado. Pulang maalun bakek buyuang.
Malin kerang : manolah sutan janyo ambo, bari iziin kami barampek, agialah
lalu badan diri, kok harato nan kasutan mintak, kami urang
bansaik, kok piti kami ndak ado, niat kami nak mmancari sutan
malin kawi, nan diam di bukik kayu manang.
P. panjang kuku: hai.......awak maincak waang awak maincaca barangwaang
manyabuik namo guru ambo, barani waang manyabuik sutan
malakawi, lai kuwek galang-galang waaang. Lai jale dek
kalian, nan kalian caitu, itu guru ambo o......h den cancang
beko waang surang-surang kini sarahkan apo nan ado, capek
kok tak ado tapaso nyawa waang den ambrak surang.
Malin kerang : hai.............pandeka panjang kuku, kok iyo pandeka anak buah
dari sutan malakawi, tolong lah japuik guru tuan, katokan
ambo manungkan manunggu, ambo kini lah tak tahan ingin
batamu jo guru tuan kook lah tibo inyo di siko di sinan kito
buek perjanjian. Alah kok jale dek tuan.
P. panjang kuku : kurang aja waang surang, awak ketek di sangko gadang anta
kok kaden cancang, kini kok iyo waang manantang, elok sakali
datang kaampek nyo, kapalang basianya den jo waang. Den
kirim waang kanarako.
Malin kerang : manolah pandeka janyo ambo, usah pandeka coitu bana, ingek
badan kaabi maso, elok pandeka japuik guru pandeka, sabalun
tangan ambo ko babicaro, kami barampek pandeka surang
rawik la kami malawannyo, elok pandeka japuik guru pandeka,
guru pandeka nan tasabuik urang tanamo, urang parampok,
urang panyamun nan mambuek kacau dalam kampuang nan
mambuek karua dalam nagari, kami takuik sakampuangnyo.
Dek ula garajo guru pandeka, ambo nan banamo sutan malin
kerang, salangka ambo dulu turun dari janjang, baniat nak
mancari sutan malakawi, kini jo pandeka pulo ambo batamu
raso badoso ambo malawan pandeka, ala tu jale dek pandeka.
P. panjang kuku : manolah sutan janyo ambo, bariampun ambo dek sutan, ampun
ambo baitu kali ampun, bariiduik ambo dek sutan, bajanji
ambo kini bari ampun dek sutan.
Malin kerang : hai.....pandeka panjang kuk, caliak lah elok-elok pandeka duya
nangko, sabalun bacarai nyao jo badan, sasuntak tabu
dimaliang, saonggok nyao kapai, bajanjilah pandeka pado diri,
banyak urang nan cadiak, banyak urang nan pandeka takabua
sipat usdu allah, mamakiak patui di udaro, manyaba guru
dalam kubua, disinan tanglape kubua bajangko, iduik nan
kalamo lai.
P. panjang kuku : ampun kan ambo sakali nangko, ambo katobat salamo nyo
ambo manuikkan parenta sutan, bajanji ambo pado nan satu
ambo kapatua bakek sutan, ambo turuikkan pandeka sutan.
Malin kerang : manolah pandeka panjang kuku, jilok baitu kato pandeka,
danga dek pandeka elok-elok kok iyo pandeka sarupo itu.
Pacik janji elok-elok dangan kan dek pandeka kato abo,
pandeka kini amb bari ampun kini pandeka japuik guru
pandeka. Sutan alakwi, katokan ambo manunggu disiko, kok
indak tabao inyo dek pandeka angok pandeka kagantinyo. Lai
jale tu dek pandeka
P. panjang kuku : kalau baitu kato sutan, itulah kato nan sabananyo satitiak kato
dari sutan ambo pacik arek, ambo pagang tagua, tunggu dek
sutan mala kini, sabalun ariko tenggi pane nan balun angek
bana, ambo barangkek anyo lai.
Randai baok tagak
Lah barangkek pandeka kini
Inyo bajalan samo surang
Manjapuik sutan malakawi
Parenta sutan malin kerang
Aluran diri malin kerang
Sarik pandeka katandiangnyo
Cakek tangan sabana kancang
Bia bacarai nyao dibueknyo
Lah bului pandeka panjang kuku
Di sinan batanyo badan diri
Kini inyo pai manjapuik guru
Diam di gua surang diri
Tenggi bukik kayu manang
Takana kampuang koto kandi
Sanang lah hati alang kapalang
Lah cegak upiak sariwani
Gadi banamo sariwani
Bungo cimpago dalam kampuang
Karamat sutan malakawi
Tau tantangan sutan main kerang
Urang tasabuik panyamun gadang
Dalam daerah rajo-rajo
Indak ado pareman talok manantang
Malin kerang kini lawannyo
Dandamlah lamo dalam hati
Musim pabilo kasamnyo
Kok mati sutan malakawi
Aman nagari kasadonyo
Dusun baru kampuang didalam
Disinan kampuang rajo-rajo
Malin lah lamo manarua dandam
Anta pabilo kasampainyo
Pandeka panjang kuku sadang dijalan
Manampuan hutan rimbo tayo
Lamo jo lambek di bajalan
Badan baransua dakek juo
Malin kerang urang paneka
Urangnyo malin tau dikaji
Pandekalah tibo kini di tapi gua
Manuruik sutan malakawi
Aluran diri simalin kerang
Idaman upiak sariwangi
Jikok dirantang namua panjang
Elok didanga carito malakawi
Kabalai urank mambali sanduak
Panyanduak santan di balango
Elok lah randai di baok duduak
Nak samo di danga caritonyo

Anda mungkin juga menyukai