Contoh 1
Konstruksi Portal, memikul beban terpusat dan beban merata seperti tertera dalam gambar
dibawah ini. Tentukan dan gambarkan gaya dalam yang terjadi ( M,D,N) dengan Metode Cross.
P2 = 3 t
C D
1m 2I
P1 = 4 t
q= 3 t/m
4 m
3 m I 3I
A B
3 m 1m
Penyelesaian
A. Asumsi Konst. Tidak bergoyang dengan menempatkan Vendel di titik D
P2 = 3 t
C D
1m 2I
P1 = 4 t
q= 3 t/m
I 3I
4 m
3 m
A B
3 m 1m
- Batang A-C P1 = 4 t
I‐1
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
- Batang C-D; P2 = 3 t
- Batang B-D
q= 3 t/m
D B M0DB = -1/12.3.42 = -4,0 tm
4 m M0BD= M0DB = + 4,0 tm
2. Menentukan Kekakuan ( k )
𝟒𝑬𝑰 𝟒𝑬𝑰
- Batang A-C, kAC= kCA = = = 1 EI
𝒉 𝟒
𝟒𝑬𝑰 𝟒𝑬(𝟐𝑰)
- Batang C-D kCD= kDC = = = 2 EI
𝑳 𝟒
𝟒𝑬𝑰 𝟒𝑬(𝟑𝑰)
- Batang D-B kDB = kBD = = = 3 EI
𝒉 𝟒
- Titik C ;
kC = kCA + kCD = 1 EI +2EI = 3 EI
- Titik D ;
- kD = kDC + kDB = 2 EI + 3 EI = 5 EI
𝒌
4. Menentukan Faktor Distribusi ( ) =
𝒌
𝒌 𝟏 𝑬𝑰 𝒌 𝟐 𝑬𝑰
- CA= 𝒌𝑪𝑨 = 𝟑 𝑬𝑰 = 0,3333 CD = 𝒌𝑪𝑫 = 𝟑 𝑬𝑰 = 0,6667
𝑪 𝑪
𝒌 𝟐 𝑬𝑰 𝒌 𝟑 𝑬𝑰
- DC = 𝒌𝑫𝑪 = 𝟓 𝑬𝑰 = 0,4 DB = 𝒌𝑫𝑩 = 𝟓𝑬𝑰
= 0,6
𝑫 𝑫
I‐2
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
TITIK A C D B
INTERVAL AC CA CD DC DB BD
C D
1 m
P1 = 4 t
𝑴𝑨𝑪 −𝑴 𝑪𝑨 + 𝑷𝟏 .𝟏 𝑴𝑩𝑫 −𝑴 𝑫𝑩 + 𝟎,𝟓.𝒒.𝒉𝟐
HA = HB =
𝒉
q= 3 t/m
𝒉
𝟏,𝟏𝟑𝟏𝟗−𝟏,𝟒𝟖𝟑𝟖 + 𝟒.𝟏 4 m
= 𝟒,𝟗𝟐𝟎𝟏−𝟐,𝟏𝟓𝟑𝟔 +𝟎,𝟓.𝟑.𝟒𝟐
𝟒 =
3 m 𝟒
= 0,9120 t = 6,6916 t
A B
I‐3
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
4m
A B
TITIK A C D B
INTERVAL AC CA CD DC DB BD
I‐4
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
𝑴𝑨𝑪 +𝑴 𝑪𝑨 𝑴𝑩𝑫 +𝑴 𝑫𝑩
HA = HB =
𝒉 𝒉
𝟎,𝟑𝟒𝟖𝟒𝒙+𝟎,𝟑𝟐𝟏𝟐𝒙 𝟎,𝟖𝟎𝟓𝟎𝒙+𝟎,𝟒𝟖𝟐𝟖𝒙
= =
𝟒 𝟒
= 0,1674 x = 0,3218 x
A B
4. Perhitungan nilai x
H = 0
H0 + H1= 0
𝟓,𝟕𝟕𝟗𝟔
5,7796 + 0,4891x = 0 x =- =-11,8195
𝟎,𝟒𝟖𝟗𝟏
I‐5
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
Free Body
C D
VCD VDC
C D
MCA =2,3110 tm
MDB =7,8491 tm
MBD =4,5918 tm
MAC =5,2480 tm
A B
VA =VCD VB =VDC
Batang C-D
P2 = 3 t
𝑴𝑪𝑫 + 𝑴𝑫𝑪 – 𝑷𝟐 .𝟏
C D VCD =
3m 1m 𝟒
𝟐,𝟑𝟏𝟏𝟎 + 𝟕,𝟖𝟒𝟗𝟏 – 𝟑
= = 1,7900 t
𝟒
VDC = P2 + VCD = 3 + 1,7900 = 4,7900 t
Batang C-A
C
𝑴𝑨𝑪 +𝑴𝑪𝑨 + 𝑷𝟏 .𝟏 𝟓,𝟐𝟒𝟖𝟎+𝟐,𝟑𝟏𝟏𝟎+ 𝟒.𝟏
1m
P1 = 4 t
HAC = = = 2,8898 t
𝒉 𝟒
I‐6
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
Batang D-B
4 m
HDB – qx = 0
B
x = 9,1102/3 = 3,0367 m dari D
MX = HDB.x – ½.qx2-MDB
=( 9,1102)(3,0367)-(0,5)(3)(3,0367)2 – 7,8491
= 5,9835 tm
KONTROL ∑H
HAC + HCA + HBD + HDB = P1 + P1
-(2,8898 + 1,1102) + (2,8898 + 9,1102) = 4 + 4
8,0000 t = 8 t (OK)
GAYA LINTANG D
DCD = VDE = 1,7900 t DDC = VDC = 4,7900 t
DAC = HAC = 2,8898 t DBD = HBD = 2,8898 t
DCA = HCA = 1,1102 t DDB = HDB = 9,1102 t
GAYA NORMAL N
NCD = HCA + HDB = 1,1102 - 9,1102 = 8 t (tekan)
NAC = NCA = VCD = 1,7900 t (tarik)
NBD = NDB = VDC = 4,7900 t (tekan)
I‐7
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
MDC =7,8491 tm
MX=3 =3,0590 tm
MCA=2,3110 tm
tm
MX=3 =3,4213 tm
MX =5,9835 tm
MAC=5,2480 tm
MDB =7,8491 tm
P1=4t
P2=3t
NCD =8 t
Contoh 2 (bergoyang)
Diketahui Konstruksi seperti tergambar dan data dibawah ini, Tentukan dan gambarkan gaya-
gaya dalam yang terjadi ( M,D dan N) dengan Metode CROSS
q2
a = 1 m
E F
2I b = 2 m
c = 1 m
I I
P2 P2 h2 L = 4 m
q1
h1 = 6 m
C D h2 = 4 m
3I
P1 = 3 t
P2 = 4 t
h1
q2 = 2 t/m
q1 = 2 t/m
a b
L
q2
Penyelesaian
2I
I P1 I
P1
P2
P2 q1
3I
2I 2I
I‐9
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
𝑷𝟏 𝒉 𝟐 𝟑.𝟒
M0DF = - =- =- 1,5 tm M0FD = 1,5 tm
𝟖 𝟖
- Batang CD;
𝒒𝟏∗𝑳𝟐 𝑷𝟐∗𝒂(𝑳−𝒂) 𝟐∗𝟒𝟐 𝟒∗𝟏(𝟒−𝟏)
M0CD = - - =- - = -2,667 - 3 = -5,667 tm.
𝟏𝟐 𝑳 𝟏𝟐 𝟒
- Batang EF;
𝟓𝒒𝟐∗𝑳𝟐 𝟓∗𝟐∗𝟒𝟐
M0EF =- =- = - 1,667 tm
𝟗𝟔 𝟗𝟔
𝟒𝑬𝑰 𝟒𝑬∗(𝟐𝑰)
- Balok AC dan Balok BD; kAC = kBD = = = 1,3333 EI = kCA=kDB
𝒉𝟏 𝟔
𝟒𝑬𝑰 𝟒𝑬𝑰
- Balok CE dan Balok DF; kCE = kDF = = = 1 EI = kEC = kFD
𝒉𝟐 𝟒
𝟒𝑬𝑰 𝟒𝑬∗(𝟑𝑰)
- Balok CD; kCD = = = 3 EI = kDC
𝑳 𝟒
𝟒𝑬𝑰 𝟒𝑬∗(𝟐𝑰)
- Balok EF; kEF = = = 2 EI = kFE
𝑳 𝟒
- AC = 0 ( Jepit )
- BD = 0 ( Jepit )
𝒌 𝟏,𝟑𝟑𝟑𝟑 𝑬𝑰 𝒌 𝟏,𝟑𝟑𝟑 𝑬𝑰
- CA = ∑𝒌𝑪𝑨 = 𝟓,𝟑𝟑𝟑𝟑 𝑬𝑰 = 0,250 DB = ∑𝒌𝑫𝑩 = 𝟓,𝟑𝟑𝟑 𝑬𝑰 = 0,250
𝑪 𝑫
𝒌 𝟑 𝑬𝑰 𝒌 𝟑 𝑬𝑰
- CD = ∑𝒌𝑪𝑫 = 𝟓,𝟑𝟑𝟑 𝑬𝑰 = 0,563 DC = ∑𝒌𝑫𝑪 = 𝟓,𝟑𝟑𝟑 𝑬𝑰 = 0,563
𝑪 𝑫
I‐10
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
𝒌 𝟏 𝑬𝑰 𝒌 𝟏𝑬𝑰
- CE = ∑𝒌𝑪𝑬 = 𝟓,𝟑𝟑𝟑 𝑬𝑰 = 0,187 DF = ∑𝒌𝑭𝑫 = 𝟓,𝟑𝟑𝟑 𝑬𝑰 = 0,187
𝑪 𝑫
𝒌 𝟏 𝑬𝑰 𝒌 𝟏 𝑬𝑰
- EC = ∑𝒌𝑬𝑪 = 𝟑 𝑬𝑰 = 0,333 FD = ∑𝒌𝑭𝑫 = 𝟑 𝑬𝑰 = 0,333
𝑬 𝑭
𝒌 𝟐𝑬𝑰 𝒌 𝟐 𝑬𝑰
- EF = ∑𝒌𝑬𝑭 = 𝟑 𝑬𝑰 = 0,667 FE = ∑𝒌𝑭𝑬 = 𝟑 𝑬𝑰 = 0,667
𝑬 𝑭
P1 E F
2I
P1
P1
I I
P2 P2
q1
C D
3I
2I 2I
A B
I‐11
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
- Lantai 2
E F
𝑴𝑪𝑬 +𝑴𝑬𝑪 𝑴𝑫𝑭 −𝑴𝑭𝑫
1/2h2 HCE = ½.P1 - HDF = ½.P1 +
𝒉𝟐 𝒉𝟐
P1
𝟎,𝟎𝟕𝟕+𝟐,𝟑𝟏𝟒 P1 𝟑,𝟎𝟑𝟔−𝟎,𝟎𝟑𝟗
= ½.3 - h2
𝟒 = ½.3 +
1/2h2 𝟒
= 0,941 t = 2,249 t
C D
- Lantai 1
D
C
𝑴𝑨𝑪 +𝑴𝑪𝑨 𝑴𝑩𝑫 +𝑴𝑫𝑩
HAC = HBD =
𝒉𝟏 h1 𝒉𝟏
h1 𝟎,𝟖𝟗𝟔+𝟑,𝟐𝟗𝟓 𝟎,𝟕𝟎𝟖+𝟏,𝟒𝟑𝟎
= =
𝟔 𝟔
= 0,698 t = 0,356 t
B
A
δ δ
E F
2I
Momen Primer akibat goyangan lantai 2
𝟔𝑬𝑰𝜹 I I
M0CE = M0EC = 𝟐
𝒉𝟐
𝟔𝑬𝑰𝜹
= = 0,375 EIδ = 0,375 x2
𝟒𝟐
D
C
𝟔𝑬𝑰𝜹
M0DF = M0FD =
𝒉𝟐 𝟐
𝟔𝑬𝑰𝜹
= = 0,375 EIδ = 0,375 x2
𝟒𝟐 2I 2I
A B
I‐12
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
CROSS 2 (x2)
TITIK A C D B E F
INTERVAL AC CA CD CE DC DB DF BD EC EF FE FD
0,000 -0,250 -0,563 -0,187 -0,563 -0,250 -0,187 0,000 -0,33 -0,67 -0,67 - 0,333
M0 0,000 0,000 0,000 0,375 0,000 0,000 0,375 0,000 0,375 0,000 0,000 0,375
siklus 1
M Bal. 0,000 -0,094 -0,211 -0,070 -0,211 -0,094 -0,070 0,000 -0,125 -0,250 -0,250 -0,125
M dist. -0,047 0,000 -0,106 -0,062 -0,106 0,000 -0,062 -0,047 -0,035 -0,125 -0,125 -0,035
siklus 2
M Bal. 0,000 0,042 0,095 0,031 0,095 0,042 0,031 0,000 0,053 0,107 0,107 0,053
M dist. 0,021 0,000 0,047 0,027 0,047 0,000 0,027 0,021 0,016 0,053 0,053 0,016
siklus 3
M Bal. 0,000 -0,018 -0,042 -0,014 -0,042 -0,018 -0,014 0,000 -0,023 -0,046 -0,046 -0,023
M dist. -0,009 0,000 -0,021 -0,012 -0,021 0,000 -0,012 -0,009 -0,007 -0,023 -0,023 -0,007
siklus 4
M Bal. 0,000 0,008 0,018 0,006 0,018 0,008 0,006 0,000 0,010 0,020 0,020 0,010
M dist. 0,004 0,000 0,009 0,005 0,009 0,000 0,005 0,004 0,003 0,010 0,010 0,003
siklus 5
M Bal. 0,000 -0,004 -0,008 -0,003 -0,008 -0,004 -0,003 0,000 -0,004 -0,009 -0,009 -0,004
M x2 -0,031 -0,066 -0,218 0,284 -0,218 -0,066 0,284 -0,031 0,263 -0,263 -0,263 0,263
- Lantai 2 (x2.)
E F
𝑴𝑪𝑬 +𝑴𝑬𝑪 𝑴𝑫𝑭 +𝑴𝑭𝑫
HCE = HDF =
𝒉𝟐 𝒉𝟐
h2 𝟎,𝟐𝟖𝟒+𝟎,𝟐𝟔𝟑 h2 𝟎,𝟐𝟖𝟒+𝟎,𝟐𝟔𝟑
= =
𝟒 𝟒
= 0,137 x2 = 0,137x2
t
C D
Jumlah gaya horizontal lantai 2 ( 𝑯𝟏𝟐 ) = HCE + HDF = 0,137+ 0,137 = 0,274 x2
- Lantai 1 (x2.)
C D
I‐13
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
E F
2I
Momen Primer akibat goyangan lantai 1
𝟔𝑬𝑰𝜹 I I
M0CE= M0EC =- 𝟐
𝒉𝟐
𝟔𝑬𝑰𝜹
=- =-0,375 EI δ =-0,375 x1
𝟒𝟐
δ δ
M0DF = M0FD = -0,375 x1
𝟔𝑬𝑰𝜹
M0AC = M0CA =
𝒉𝟏 𝟐 2I 2I
𝟔𝑬(𝟐𝑰)𝜹
= = EIδ = 0,333 x1
𝟔𝟐
M0BD = M0DB = 0,333 x1
CROSS 3
TITIK A C D B E F
INTERVAL AC CA CD CE DC DB DF BD EC EF FE FD
0,000 -0,250 -0,563 -0,187 -0,563 -0,250 -0,187 0,000 -0,33 -0,67 -0,67 - 0,333
M0 0,333 0,333 0,000 -0,375 0,000 0,333 -0,375 0,333 -0,375 0,000 0,000 -0,375
siklus 1
M Bal. 0,000 0,011 0,024 0,008 0,024 0,011 0,008 0,000 0,125 0,250 0,250 0,125
M dist. 0,005 0,000 0,012 0,062 0,012 0,000 0,062 0,005 0,004 0,125 0,125 0,004
siklus 2
M Bal. 0,000 -0,019 -0,042 -0,014 -0,042 -0,019 -0,014 0,000 -0,043 -0,086 -0,086 -0,043
M dist. -0,009 0,000 -0,021 -0,021 -0,021 0,000 -0,021 -0,009 -0,007 -0,043 -0,043 -0,007
siklus 3
M Bal. 0,000 0,011 0,024 0,008 0,024 0,011 0,008 0,000 0,017 0,033 0,033 0,017
M dist. 0,005 0,000 0,012 0,008 0,012 0,000 0,008 0,005 0,004 0,017 0,017 0,004
siklus 4
M Bal. 0,000 -0,005 -0,011 -0,004 -0,011 -0,005 -0,004 0,000 -0,007 -0,014 -0,014 -0,007
M dist. -0,003 0,000 -0,006 -0,003 -0,006 0,000 -0,003 -0,003 -0,002 -0,007 -0,007 -0,002
siklus 5
M Bal. 0,000 0,002 0,005 0,002 0,005 0,002 0,002 0,000 0,003 0,006 0,006 0,003
M x1 0,332 0,333 -0,003 -0,329 -0,003 0,333 -0,329 0,332 -0,281 0,281 0,281 -0,281
I‐14
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
- Lantai 2 (x1)
E F
𝑴𝑪𝑬 +𝑴𝑬𝑪 𝑴𝑫𝑭 +𝑴𝑭𝑫
HCE = HDF =
𝒉𝟐 𝒉𝟐
h2 𝟎,𝟑𝟐𝟗+𝟎,𝟐𝟖𝟏 h2 𝟎,𝟑𝟐𝟗+𝟎,𝟐𝟖𝟏
= =
𝟒 𝟒
= 0,153 x1 = 0,153 x1
t
C D
Jumlah gaya horizontal lantai 2 ( 𝑯𝟐𝟐 ) = HCE + HDF = 0,153+ 0,153 = 0,306 x1
- Lantai 1 (x1)
C D
LANTAI 2
H = 0
( 𝑯𝟎𝟐 ) +( 𝑯𝟏𝟐 )+ ( 𝑯𝟐𝟐 ) =0
-3,190 + 0,274x2 - 0,306x1 = 0.....pers 1
LANTAI 1
H = 0
( 𝑯𝟎𝟏 ) +( 𝑯𝟏𝟏 )+ ( 𝑯𝟐𝟏 ) =0
0,342 - 0,032x2 + 0,222x1 = 0.....pers 2)
I‐15
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
x2 13,399 -0,031 -0,066 -0,218 0,284 -0,218 -0,066 0,284 -0,031 0,263 -0,263 -0,263 0,263
Mx2 -0,416 -0,880 -2,920 3,800 -2,920 -0,880 3,800 -0,416 3,522 -3,522 -3,522 3,522
I‐16
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
BATANG E-F
q2= 2 t/m
𝟏 𝟏
E F 𝑴𝑬𝑭 −𝑴𝑭𝑬 + 𝒒𝟐 𝑳𝟐 𝟓,𝟕𝟐𝟓+𝟑,𝟒𝟓𝟏+ .𝟐.𝟒𝟐
L VEF = 𝟒
= 𝟒
=4,294 t
𝑳 𝟒
VEF VFE
VFE =1/2.q2l – VEF = 4-4,294 = 0,294 t
BATANG C-D
MD = 0
P2 = 4 t 𝟏
P2 = 4 t
𝑴𝑪𝑫 −𝑴𝑫𝑪 +𝑷𝟐 (𝒃+𝒂)+ .𝒒𝑳𝟐 +𝑷𝟐 (𝒂)
q1 = 2 t/m 𝟐
VCD =
C D 𝑳
𝟏
𝟔,𝟏𝟑𝟗−𝟏,𝟓𝟒𝟒+𝟒(𝟑)+𝟐.𝟐.𝟒𝟐 +𝟒(𝟏)
a b a = = 9,149 t
𝟒
L VDC =4+8+4-9,149 = 6,851 t
A B
I‐17
Bahan Ajar – Analisa Struktur III – Ir. Darlin sagala, M.Si.
NEF E F NEF
FE
DEF DFE
CD CD
NEC NFD
DEC DFD
E F
CD CD
DCE DDF
C D
CD CCD
NDF
NCE
CD
NCD C D
NDC
CD
DCD DDC
NDB
CD
NCA CD DCA DDB CD
C D
DCCD CD CCD
DAC DBD
A B
CD CD
A
NAC NBD
CD CD
I‐18