SEKOLAH KEBANGSAAN BANDAR SERI PUTRA

43000 KAJANG, SELANGOR

KAJIAN KES SEJARAH

TAJUK: PERJUANGAN TOKOH TEMPATAN

Disediakan oleh:
MUHAMMAD ANAS BIN MOHD SHAIFUL SHAHRIZAM
5 SETIA

Nama Guru Mata Pelajaran:

PUAN SITI RUBIAH BINTI YUSOF
1. PENGHARGAAN
Alhamdulillah syukur ke hadrat Ilahi kerana saya dapat
menyiapkan kerja yang diamanahkan kepada saya. Banyak
ilmu yang saya dapat sepanjang tempoh menyiapkan
tugasan ini. Antaranya ialah saya lebih mengenali tokoh-
tokoh perjuangan secara mendalam serta banyak
pengajaran yang dapat diambil. Saya juga dapat
meningkatkan kemahiran saya dalam menggunakan
komputer. Saya amat berterima kasih terutamanya kepada
guru kelas saya iatu Ustazah Siti Khamsinah, guru sejarah
saya iaitu Puan Siti Rubiah dan kedua ibu bapa saya yang
banyak membantu dalam menyiapkan tugasan ini. Hanya
Allah sahaja yang mampu membalasnya.

2. PENDAHULUAN
Kajian kes ini bertajuk perjuangan tokoh tempatan
menentang penjajahan British. Seramai 11 tokoh
perjuangan yang dihuraikan secara ringkas dalam bentuk
peta minda dalam buku skrap ini.

3. PENYATAAN MASALAH
Penjajahan dan campur tangan British di negara kita telah
menimbulkan rasa tidak puas hati dalam kalangan
pemimpin tempatan. Pemimpin-pemimpin ini telah bangkit
memimpin rakyat supaya berjuang dengan gigih untuk
mempertahankan kedaulatan tanah air. Mengenal pasti
tokoh-tokoh tempatan dan sejarah perjuangan mereka.

4. OBJEKTIF KAJIAN KES

a. Menyenaraikan tokoh-tokoh tempatan yang menentang
penjajahan British.
b. Menyatakan peristiwa penentangan tokoh tempatan
terhadap British.
c. Menyatakan sebab penentangan tokoh tempatan
terhadap British.

Muka surat 1
5. NAMA TOKOH-TOKOH TEMPATAN YANG MENENTANG BRITISH
a. Dol Said
b. Rentap
c. Sharif Masahor
d. Yamtuan Antah
e. Dato’ Maharaja Lela
f. Dato’ Bahaman
g. Tok Janggut
h. Mat Salleh
i. Antanom
j. Haji Abdul Rahman Limbong
k. Raja Mahadi

6. NEGERI-NEGERI YANG TERLIBAT DALAM MENENTANG BRITISH

a. Melaka
b. Sarawak
c. Selangor
d. Negeri Sembilan
e. Perak
f. Pahang
g. Kelantan
h. Borneo Utara (Sabah)
i. Terengganu

Muka surat 2
7. TOKOH-TOKOH YANG TERLIBAT

7.1 DOL SAID

Menentang British
1831, berjaya mengalahkan British
bagi mempertahankan
dengan menggunakan tektik
kedaulatan Naning. Perang Gerila dan mendapat
bantuan pembesar dari daerah Seri
Menanti, Sungai Ujong, Johol dan
Muar.

Menentang pelaksanaan undang-

undang British dan bayaran
cukai.

1832, British bertindak British terpaksa

menawan pusat membelanjakan 100
pentadbiran Naning dan ribu paun sterling untuk
membakar rumah mengalahkan Dol Said.
penduduk.

British hanya dapat 1832, Dol Said telah

menewaskan Dol
Said dalam serangan
ditewaskan dan tinggal
yang ketiga.

Muka surat 3
 7.2 RENTAP

James Brooke telah mendirikan kubu di

Nanga Skrang untuk mengawasi
pergerakan orang Iban.

Menentang James Brooke kerana

anggap orang Iban sebagai lanun dan
telah menghapuskan petempatan
mereka.
1853, Rentap menyerang kubu
James Brooke di Nanga Skrang dan
mencapai kejayaan.

SARAWAK

Rentap membina kubu pertahanan di

Bukit Sadok. Ramai pahlawan Iban
yang menyokongnya.

Pertempuran yang sengit berlaku

antara Rentap dan James Brooke
di Bukit Sadok.
Rentap telah berundur ke Sungai Entabai
dan tidak dapat dikesan selepas itu.

Muka surat 4
 7.3 SHARIF MASAHOR

1855, Sharif Masahor telah menyerang Mukah.

Beliau berjaya mengusir keluar pembesar
tempatan yang menyokong James
Brooke.

Menentang James Brooke yang

meluaskan kuasa ke atas Wilayah
Sarikei dan mengambil alih kuasa
pentadbiran.

Sharif Masahor bersama sama dengan

Datu Patinggi Abdul Ghapur dan
Temenggung Hasyim telah mengadakan
kerjasama untuk menyerang Kuching.

SARAWAK

Sharif Masahor tidak dapat

mengalahkan pasukan tentera Charles
Brooke, anak saudara James Brooke
dan berundur ke Mukah.

1861, Sharif Masahor ditewaskan dan

dibuang negeri ke Singapura.

Setelah dibebaskan, Sharif Masahor menuju ke

Selangor untuk membantu Raja Mahadi dalam
perang saudara yang dikenali sebagai Perang Klang.

Muka surat 5
 7.4 DATO’ MAHARAJALELA

Menentang British kerana British

memperkenalkan sistem cukai baharu dan
campur tangan dalam adat resam orang
Melayu.

Sultan Abdullah, Dato’ Maharaja Lela

dan pembesar-pembesar lain telah
mengambil keputusan untuk membunuh
J.W.W. Birch.

PERAK

Dato’ Maharaja Lela dan Seputum

telah membunuh J.W.W. Birch.

Dato’ Maharaja Lela telah ditangkap

dan dijatuhkan hukuman gantung
pada tahun 1877.

Muka surat 6
 7.5 YAMTUAN ANTAH

Yamtuan Antah juga tidak bersetuju dengan

tindakan British menyokong tindakan Dato’
Kelana yang mengishtiharkan Terachi sebagai
wilayahnya.

Yamtuan Antah telah menawan

Paroi dan membina kubu
pertahanan.

Menentang British kerana tidak

bersetuju dengan perjanjian antara
British dengan Dato’ Kelana Sungai
Ujong.

NEGERI
SEMBILAN

Yamtuan Antah terpaksa

berundur ke Bukit
Putus.
Pihak British mengalahkan
pasukan Yamtuan Antah.

Yamtuan Antah telah diiktiraf

sebagai Yamtuan Besar Seri
Yamtuan Antah dan British telah Menanti.
mengadakan rundingan perdamaian.

Muka surat 7
 7.6 DATO’ BAHAMAN

Menentang British disebabkan kehilangan

hak mengutip cukai dan dilucutkan
gelaran sebagai pembesar.

1891, Dato’ Bahaman menyerang Balai

Polis Lubuk Terua dan menawan kembali
Lubuk Terua dengan bantuan Tok Gajah
dan anak Mat Kilau.

PAHANG

1894, Dato’ Bahaman menawan Kuala

Tembeling dan Jeram Ampai. walau
bagaimanapun British telah bertindak
menawan semula Jeram Ampai.

Dato’ Bahaman terpaksa berundur ke Kelantan

dan mendapat perlindungan di Chiengmai,
Thailand.

Muka surat 8
 7.7 TOK JANGGUT

1951, Tok Janggut telah

melancarkan serangan ke atas
Tok Janggut menentang British Pasir Putih.
disebabkan cukai dan peraturan tanah
baharu yang membebankan.
K
E
L
A
N

T
A

Pihak British bertindak menyerang Tok

Janggut yang berkubu di Kampung
Saring.

Tok Janggut terkorban dalam

pertempuran itu.

Muka surat 9
 7.8 MAT SALLEH

Mat Salleh membantah cukai

yang dikenakan serta peraturan
baharu yang membebankan.

Menentang Syarikat Borneo Utara

British (SBUB) kerana kehilangan
kawasan pengaruh. S
A
B
A
H

1897, Mat Salleh telah mendirikan kubu

di Ranau dan menyerang Pulau Gaya
dan Ambong.

Mat Salleh telah ditewaskan di

Tambunan dan dikatakan telah
terkorban.

Muka surat 10
7.9 ANTANOM

Menentang SBUB kerana kehilangan kuasa

dan pengaruh, menentang pembayaran cukai
yang dikenakan, menjadikan orang Murut
sebagai buruh paksa dan menceroboh
kawasan hutan orang Murut untuk membina
jalan.

Antanom telah
menyatukan orang
Murut untuk menentang
SBUB.

SABAH

1915, Antanom telah

menyerang persiangan
dan membina kubu di
Sungai Selangit.

Terkorban dalam
pertempuran di
Sungai Selangit.

Muka surat 11
 7.10 HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG

Menentang British kerana penguatkuasaan undang-undang

binatang buas, peraturan tanah baharu dan pas
kebenaran untuk menjalankan aktiviti pertanian.

Pihak British juga telah mengancam akan mengambil

tindakan undang-undang ke atas mereka yang
enggan membayar cukai.

1922, Haji Abdul Rahman Limbong bertindak sebagai peguam untuk

membela petani di Kuala Telemong yang di tangkap kerana menentang
peraturan baharu. Mereka telah membersihkan tanah tanpa mengambil pas
kebenaran.

TERENGGANU

Ancaman British untuk mengambil tindakan undang-

undang menyebabkan para petani telah menduduki balai
polis dan bangunan kerajaan di Kuala Berang.

Pihak British telah melancarkan serangan dan

Haji Abdul Rahman Limbong telah
ditangkap.
Beliau telah dijatuhi hukuman buang negeri
ke Mekah.

Muka surat 12
 7.11 RAJA MAHADI

Raja Mahadi menentang campur tangan British

dalam pentadbiran Klang dan perusahaan bijih
timah.
Raja Mahadi juga tidak berpuas hati dengan
pelantikan Tengku Kudin sebagai Yamtuan Selangor
oleh British.
Tengku Kudin dan Raja Abdullah telah
bekerjasama untuk menentang Raja
Mahadi.

SELANGOR

Raja Mahadi telah mengambil tindakan untuk

menyerang Yap Ah Loy di Kuala Lumpur
kerana telah bekerjasama dengan Tengku
Kudin.
Raja Mahadi telah dapat dikalahkan dan dihantar ke Johor.
Beliau meninggal dunia di sana.

Muka surat 13
8. NILAI KEPIMPINAN YANG BOLEH DICONTOHI DAN
DIAMBIL IKTIBAR OLEH GENERASI SEKARANG
a. Berani mempertahankan kedaulatan daerah masing-
masing.
b. Memperjuangkan hak dan keadilan.
c. Sanggup terbunuh atau dibuang daerah.
d. Bekerjasama untuk berjaya.
e. Mempunyai perancangan dan strategi yang berkesan.

9. SENARAI BAHAN RUJUKAN

a. Buku teks sejarah tahun lima

b. Internet

Muka surat 14
10. SENARAI KAEDAH KAJIAN YANG DIGUNAKAN
a. Pembacaan buku
b. Pencarian melalui internet

Muka surat 15