Group 4 - google

www.sejarahtingkatan3.edu.my

BAB 7
Nama Ahli Kumpulan
Naurah Zahirah binti Hazman
Insyirah binti Mohd Jusoh
Anis Batrisya binti Mohd Faizal
Nur Aisyah binti Azman
3 ASPIRASI

next
 Group 4 - google

www.sejarahtingkatan3.edu.my

7.1 Matlamat Dan Bentuk Penentangan Masyarakat Tempatan

Pementangan Masyarakat
Pementangan Masyarakat
Matlamat Perjuangan
• Pertahankan hak dan kedudukan Bentuk Penentangan
• Kembalikan dan kekalkan sistem pentadbiran • Penentangan bersenjata
tradisional • Mencabar perjanjian
• Menentang pentadbiran dan peraturan baharu • Guna sistem perundangan
1. Pementangan bersenjata

Gmail Images

Pembesar tempatan yang terlibat

Dol Said
Yamtuan Antah
Google
Dato’ Bahaman
Rentap
Sharif Masahor
Tok Janggut
Mat Salleh
Mat Sahor
 LATAR BELAKANG
• Abdul Said bin Omar (Penghulu Naning Seri Merah Dol Raja Said)
• Lahir : Tahun 1773
• Asal : Suku Semelenggang

SEBAB PENENTANGAN
• Menentang bayaran cukai hasil tahunan sebanyak 1/10 yang dikenankan
British terhadap Naning
• Mendakwa Naning negeri merdeka

PERISTIWA PENENTANGAN
• Beliau bermuafakat dengan pemimpin Rembau dan adakan pakatan dengan
orang Melayu dari wilayah yang lain untuk menentang British.
• Berjaya kumpul kira-kira 4000 orang hulubalang Melayu untuk tentang
DOL SAID (NANING) British.
ABAD 19 • 1831: dalam perang Naning pertama , Dol Said dan pengikutnya berjaya
kalahkan British
 LATAR BELAKANG
• Anak Raja Radin Yamtuan Besar Negeri Sembilan (1833-1861)
• 1875 : Dilantik sebagai Yamtuan Seri Menanti

SEBAB PENENTANGAN
• Kerana British menggugat kedaulatan bangsa.
• Bimbang British luaskan kuasa ke wilayah sekitarnya.

PERISTIWA PENENTANGAN
• Memimpin 4000 pengikutnya menentang Dato’ Kelana yang disokong
tentera British.
• 1876 : Baginda berunding dengan Gabenor negeri-negeri selat dan British
lantik Yamtuan Antah sebagai Yamtuan Besar Seri Menanti.
YAMTUAN ANTAH
(NEGERI SEMBILAN)
ABAD 19
 LATAR BELAKANG
• Nama asal : Abdul Rahman bin Imam Noh

SEBAB PENENTANGAN
• Hilang hak kutip cukai dan pembinaan balai polis tanpa
pengetahuannya

PERISTIWA PENENTANGAN
• 1891 : Lancarkan gerakan tentang British dan bantuan Tok Gajah dan Mat
Kilau.
• 1894 : Menawan Kuala Ampai dan Kuala Tembeling.
• British menawan semula Jeram Ampai
DATO’ BAHAMAN • Dato Bahaman, Mat Kilau dan Tok Gajah berundur (Perang Pahang
(PAHANG) berakhir)
ABAD 19
 LATAR BELAKANG
• Nama asal : Libau • Gelaran : Raja Ulu dan Raja Darat
• Lahir : Tahun 1800 • Pemimpin orang Iban (Sungai Skrang dan Sungai Saribas)

SEBAB PENENTANGAN
• Dituduh James Brooke sebagai Lanun
• James Brooke hapuskan petempatan orang Iban

PERISTIWA PENENTANGAN
• 1853 : serang kubu Brooke di Nanga Skrang
• 1854 : James Brooke menggempur Rentap di Sungai Lang (Rentap undur diri ke Bukit Sadok)
• 1857 : Charles Brooke menggempur Rentap di Bukit Sadok. (Rentap berjaya undurkan pasukan
Charles Brooke)
• 1858 : Charles Brooke menggempur kubu Rentap di Bukit Sadok (kali kedua)
RENTAP
• 1861 : Charles Brooke menggempur kubu Rentap di Bukit Sadok (kali ketiga)
(SARAWAK)
• Rentap berundur dan meninggal beberapa tahun kemudian
ABAD 19
 LATAR BELAKANG
• Pembesar Sarikei di kawasan Sungai Rajang • Asal : Kampung Igan
• Dilantik oleh Sultan Abdul Mumin (1849)

SEBAB PENENTANGAN
• Kewibawaan tergugat
• Mahu mengusir James Brooke dan kembalikan kuasa pembesar tempatan
yang terjejas

PERISTIWA PENENTANGAN
• 1860 : adakan pakatan sulit untuk untuk menggulingkan Dinasti James Brooke di
Kuching dengan kerjasama Dato’ Patinggi Abdul Gapur dan Pengiran
Temenggung Hashim Jalil
• Brooke berjaya mematahkan serangan yang dibuat oleh Sharif Masahor dan Dato’
SHARIF MASAHOR Patinggi
(SARAWAK) • Kedua dua tokoh dibuang negeri oleh Brooke
ABAD 19
 LATAR BELAKANG
• Nama sebenar : Haji Hassan bin Munas
• Lahir : tahun 1853

SEBAB PENENTANGAN
• Menentang kekerasan pentadbiran
• Menentang peraturan cukai
• Bersemangat jihad menentang British

PERISTIWA PENENTANGAN
• 29 April 1915: Beliau mengadakan mesyuarat untuk boikot pengenalan
cukai untuk British
• Rancang menyerang Pasir Puteh
• British menyerang Tok Janggut yang berkubu di Kampung Dalam Pupuh
TOK JANGGUT Saring (Tok Janggut terkorban)
(KELANTAN)
ABAD 20
 LATAR BELAKANG
• Keturunan Bajau dan Suluk

SEBAB PENENTANGAN
• Menentang tindakan SBUB ambil hak kutip cukai

PERISTIWA PENENTANGAN
• Julai 1897 : beliau serang pusat pentadbiran British di Pulau Gaya
• November 1897 : Mat Salleh serang Ambong
• 1898 : Cowie mengadakan rundingan dengan Mat Salleh dan Mat Salleh dibenarkan
ambil alih Tambunan
MAT SALLEH • 1899 : SBUB tidak tepati janji dan ambil alih pentadbiran Tambunan . Tentera SBUB
(SABAH) serang kubu Mat Salleh dan beliau terkorban dalam petempuran Tambunan (1900)
ABAD 20
 LATAR BELAKANG
• Dikenali juga sebahgai Mat Jator

SEBAB PENENTANGAN
• Memperjuangkan kedaulatan tanah air
• Meneruskan perjuangan setelah kematian Mat Salleh

PERISTIWA PENENTANGAN
• Membina kubu di Kampung Kapayan Lama (melambatkan serangan
British)
• 1900 : British berusaha menamatkan kebangkitan Mat Sator dan Mat Salleh
• April 1900 : beliau berjaya tawan Kudat -> British menyerang balas dan
MAT SATOR beliau terkorban
(SABAH)
ABAD 20
2. Mencabar Perjanjian

PEMERINTAH YANG SEBAB PENENTANGAN

 Residen Brtish ambil alih kuasa Sultan, pengambilan hak kutip
TERLIBAT cukai dan residen British mencabuli adat resam orang Melayu

PERISTIWA PENENTANGAN
Dato’  16 Oktober : Pembesar Perak upah R.C Woods (peguam Pulau
Pinang) untuk mansuhkan Perjanjian Pangkor (gagal)
Maharaja  2 November 1875 : JWW Birch tiba dengan diiringi
jurubahasanya dan tentera di Pasir Salak untuk menyampaikan
Lela pengisytirahan hak pungut cukai (Dato’ Maharajalela dan
pengikutnya membunuh JWW Birch)
 1877 : Beliau dijatuhi hukuman gantung oleh British
3. Menggunakan Sistem Perundangan

LIBATKAN -> KEBANGKITAN TANI PERISTIWA PENENTANGAN

Memohon lesen wakil untuk jadi wakil kepada tertuduh
LATAR BELAKANG
 Ketua Gerakan : Haji Abdul Rahman Bertindak sebagai peguam bagi mewakili penduduk Ulu
bin Abdul Hamid Temelong
SEBAB PENENTANGAN
Perbicaraan ditamatkan dan keputusan berpihak kepada beliau
 Menentang pentadbiran Barat di
Terengganu
1928, British tangkap beliau atas tuduhan menghasut
 Menolak undang-undang yang
berlawanan dengan hukum syarak
Beliau dibicarakan dan dibuang negeri ke Makkah
 7.2 SISTEMTitle
PENTADBIRAN
BARAT MEMBERIKAN
Of KESAN
TERHADAP KUASA
The
PEMERINTAHAN DAN
Contents
KEHIDUPAN MASYARAKAT
Mereka kehilangan kuasa dari segi mentadbir dan hubungan
luar, kuasa perundangan dan kuasa kewangan

next
Web pink - google

www.whateverjustputanything.edu.my
• A) Pentadbiran Tempatan
 NEGERI SEMBILAN
British meluaskan kuasa di Sungai Ujong, menempatkan residen, pegawai majistret
1. KESAN dan pemungut hasil
 PAHANG
TERHADAP KUASA Pembentukan daerah diketuai oleh pemungut cukai dan majistret
 PERAK
PEMERINTAHAN Melantik residen, JWW Birch menekan Sultan menandatangani perjanjian
 KELANTAN
Pembentukan jajahan dan mengambil alih kuasa pembesar
 TERENGGANU
Pelantikan Penasihat British dan Penolong Penasihat British
 SARAWAK
Brooke melibatkan penduduk tempatan dalam pentadbiran, Pembesar Melayu yang
berpengalaman dilantik mentadbir Sarawak
 SABAH
Pentadbiran SBUB menggugat kedudukan Mat Salleh, Mat Salleh dibenarkan
mentadbir daerah Tambunan, SBUB memungkiri janji dengan mengambil semula
daerah tambunan
Web pink - google

www.whateverjustputanything.edu.my

B) PERUNDANGAN TEMPATAN C) KEWANGAN TEMPATAN

 Pelaksanaan undang-undang di  Pembatalan pajakan dan pungutan

Barat di Naning cukai di Perak
 Balai polis dibina di Perak dan  Dato’ Bahaman dan pembesar tidak
Pahang menggugat kuasa dibenarkan memungut cukai di
kehakiman pembesar Pahang
Web pink - google

www.justputanything.edu.my

Gmail Images
2. Kesan Terhadap Kehidupan Masyarakat

3. MASALAH
MEMBAYAR CUKAI DI
PASIR PUTEH
• Pejabat bayaran cukai
jauh dari tempat tinggal
dan hanya boleh
dijelaskan waktu
pejabat. Penduduk
Examples examples examples enggan membayar
cukai ditangkap dan
didenda
Web pink - google

www.justputanything.edu.my

Gmail Images

3. Kesan Terhadap Kehidupan Masyarakat

Sarawak dan Sabah
SARAWAK SABAH
 Mengenakan cukai terhadap orang Iban di Ulu  SBUB memperkenalkan jenis cukai yang
Batang Lupar membebankan rakyat
 Memusnahkan rumah panjang di Sempadan  Pentadbiran SBUB menindas orang Murut –
Sarawak dilarang buka tanah baru
 Barang-barang dirampas kerana tidak membayar  Penduduk dikenakan bayaran menyukat tanah,
cukai dan dikenakan denda 10 kati suami isteri dipaksa tinggal berasingan dan
dikenakan bayaran untuk berjumpa
 Title
7.3 Penentangan
Of
Masyarakat
The
Tempatan
Contents
Terhadap Kuasa
Barat
next
1.KEKUATAN
i)Muafakat
Dato’ Maharaja Lela

16 Oktober 5 September
Pembesar Melayu
mengadakan pakatan Mengadakan Mereka berjaya
sulit untuk mesyuarat di rumah membunuh JWW
menghapuskan JWW Dato’ Sagor Birch di Pasir Salak
Birch
1874 1875

21 Julai 12 September
Mesyuarat penting
diadakan mereka Mengadakan
yang berjabat tangan mesyuarat khas pada
dan mengangkat waktu malam di
sumpah Istana Sultan Ismail
1875 1875
 Web pink - google

www.whateverjustputanything.edu.my

Sharif Masahor
1. Berjaya menyerang 2. Pakatan itu berjaya
kanowit dengan bantuan membunuh dua orang
Dato’ Patinggi Abdul Gapur pegawai British

3. Brooke tidak dapat

membuktikan beliau terlibat
dalam pakatan tersebut
Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

ii) Kubu Pertahanan Gmail Images

Berjaya mematahkan serangan British pada

peringkat awal

Kedua-dua kubu semula jadi terlalu ampuh

untuk ditembus
YAMTUAN
ANTAH Halangan ranjau dan pokok tumbang

Kawasan kubu berbukit bukau dan dikelilingi

hutan tebal
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

RENTAP Gmail Images

Berjaya Terletak di
mematahkan kawasan curam
Halangan kayu
serangan keluarga dan perbukitan
belian setebal dua
Brooke sebanyak yang tinggi
kaki
dua kali. Tahun
1857 dan 1858

Dikelilingi hutan Menggunakan

rimba dan bukit meriam “Bujang
batu kapur Timpa Berang
Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Gmail Images

MAT SATOR

Mempunyai kubu yang dikenali Kedudukan kota ini Kota ini menjadi pusat
sebagai Kota Mat Sator strategik tinjauan kegiatan British
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

iii) Persenjataan Gmail Images

Beliau memperoleh bantuan

angkatan tentera dari Beliau juga menggunakan
Rembau dan wilayah yang meriam kecil (lela rentaka)
menjadi jiran Naning yang mudah dibawa ke medan
pertempuran

Angkatan tersebut menggunakan

senapang jenis flintlock dan snider
riffles ketika membuat serangan
hendap terhadap tentera British
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

iv) Perundangan Gmail Images

Memohon lesen Beliau berhujah, sistem

percukaian yang
pleader untuk diperkenalkan British
membela para petani berlawanan hukum syarak
Haji Abdul
Rahman
Menyatakan bahawa
Limbong Menuntut hak
tanah yang dikerjakan mengerjakan tanah
ialah “hak Allah SWT” mengikut hukum islam
 Web pink - google
www.justputanythingyouwant.edu.my
KELEMAHAN
i) Penentangan Bersenjata
YAMTUAN ANTAH PEJUANG
TERBILANG
British menggunakan meriam yang besar
Kehabisan peluru dan kehabisan ubat bedil
British menawan Paroi dan Bukit Putus
Yamtuan Antah berundur ke Johor
Gmail Images
RENTAP WIRA BUKIT SADOK
Brooke berjaya menewaskan Rentap dalam
serangan ketiga (1861)
Brooke menggunakan meriam tembaga “Bukit
Sadok” dan angkatan tentera yang lebih besar
Brooke berjaya menawan Bukit Sadok
Rentap berundur ke Entabai
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Ancaman Perundangan Barat

ii) Gmail Images
Haji Abdul Rahman Limbong Pejuang Masyarakat Tani Terengganu

Kebangkitan Kebangkitan
tahun 1922 tahun 1928
Kebangkitan
tahun 1925

• Berlaku kebangkitan tani

Petani di Kuala Telemong
menentang peraturan baharu
Petani membersihkan tanah milik
Tengku Nik Maimunah dan tanah
kerajaan tanpa pas kebenaran
• Mereka mengisytiharkan perang
• Haji Abdul Rahman Limbong
ditangkap
• Beliau dibicarakan
• Beliau dijatuhkan hukuman buang
negeri ke Makkah
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

iii) Gagal Mentafsir Perjanjian Gmail Images

DATO’ MAHARAJA LELA PAHLAWAN

MELAYU

Tindakan Sultan dan

Usaha tersebut Pembesar Melayu
Pembesar Perak
perlu mendapat tidak diberikan masa
mencabar perjanjian
sokongan British yang cukup
menemui kegagalan
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

iv) Tipu Muslihat Gmail Images

TOK JANGGUT PEJUANG JIHAD

 British mendesak supaya mengisytiharkan
perjuangan Tok Janggut sebagai
MAT SALLEH PAHLAWAN SABAH
penderhakaan
 SBUB menggunakan tipu muslihat
 Muslihat British ini berjaya menakutkan
 SBUB membenarkan beliau mentadbir
British
daerah Tambunan
 SBUB mengambil alih Tambunan
 KEGAGALAN
Sokongan PENENTANGAN
Faktor
Istana MASYARAKAT
TEMPATAN

British Kelemahan
KEGAGALAN teknologi
berpakat
dengan
Belanda

Penentang
Kelemahan Bersifat
strategi
setempat
 7.4Title
Kesan
Of
Penentangan
The
Masyarakat
Contents
Tempatan

next
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Kesan Terhadap Pentadbiran British Gmail Images

Kerugian akibat  British kerugian sebanyak 100,000 pound sterling dalam perang Naning dan membelanjakan 400,000 pound sterling dalam Perang
Perak
peperangan  British juga mengalami kerugian sebanyak 7000 pound sterling dalam Perang Perak

British lebih berhati  British melantik residen yang berpengalaman, bijaksana, fasih berbahasa melayu, pandai mengambil hati dan menguasai adat resam
tempatan
hati dalam sistem  British menubuhkan Majlis Mesyuarat Negeri (MMN) yang ahlinya dilantik oleh Sultan setelah dicadangkan oleh residen.
pentadbiran  MMN menjadi badan penasihat sultan dan meluluskan “Perintah Atau Peraturan Sultan Dalam Majlis Mesyuarat”

British merombak  Penempatan Pegawai British di negeri-negeri Melayu mestilah mengetahui adat istiadat Melayu
 Menubuhkan Kolej Melayu Kuala Kangsar di Perak (1905)
semua skim  British memberikan peluang kepada aristokrat melayu untuk menyertai Perkhidmatan Awam Tanah Melayu (Malayan Civil Service –
penempatan pegawai MCS)
 Menubuhkan Perkhidmatan Tadbir Melayu (Malay Administrative Service – MAS) bagi melibatkan orang Melayu dalam pentadbiran
kerajaan
Pemantapan kuasa  British menguasai seluruh negeri Melayu
 Dinasti Brooke berjaya meluaskan pengaruh dan wilayahnya di Sarawak
barat  SBUB menguasai Sabah
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Kesan Terhadap Masyarakat Tempatan Gmail Images

KESAN TERHADAP PEMERINTAH DAN PEMBESAR

MENJADI INSPIRASI KEPADA PEJUANG
TEMPATAN
KEMERDEKAAN TANAH AIR
 Kehilangan jawatan dan kedudukan
 Keberanian mereka menjadi inspirasi
 Kehilangan jiwa KEDUDUKAN RAJA DAN PEMBESAR MELAYU kepada pejuang kemerdekaan tanah air
 Ramai dibuang negeri DIBERI PERHATIAN  Memeberikan semangat kepada pejuang
 British memperkenalkan Durbar negara
 Durbar memberikan peluang kepada Sultan, Ahli
Mesyuarat Negeri dan Pembesar Melayu menyuarakan
pandangan mereka dengan bebas berkaitan perkara
yang melibatkan kepentingan bersama
 Dalam persidangan Majlis Mesyuarat Negeri, Bahasa
Melayu menjadi bahasa rasmi persidangan dan
menggunakan tulisan jawi dalam urusan surat-
menyurat
SEKIAN, ITU SAHAJA DARIPADA KAMI

THANK YOU