Group 4 - google

www.sejarahtingkatan3.edu.my

PENENTANGAN MASYARAKAT
BAB 7
TEMPATAN
Nama Ahli Kumpulan
Naurah Zahirah binti Hazman
Insyirah binti Mohd Jusoh
Anis Batrisya binti Mohd Faizal
Nur Aisyah binti Azman
3 ASPIRASI

next
 Group 4 - google

www.sejarahtingkatan3.edu.my

7.1 Matlamat Dan Bentuk Penentangan Masyarakat

Tempatan
Pementangan Masyarakat
Pementangan
Matlamat Perjuangan Masyarakat
• Pertahankan hak dan kedudukan Bentuk Penentangan
• Kembalikan dan kekalkan sistem • Penentangan bersenjata
pentadbiran tradisional • Mencabar perjanjian
• Menentang pentadbiran dan • Guna sistem perundangan
peraturan baharu
1. Pementangan bersenjata

Gmail Images

Pembesar tempatan yang terlibat

Dol Said
Yamtuan Antah
Google
Dato’ Bahaman
Rentap
Sharif Masahor
Tok Janggut
Mat Salleh
Mat Sahor
 LATAR BELAKANG
• Abdul Said bin Omar (Penghulu Naning Seri Merah
Dol Raja Said)
• Lahir : Tahun 1773
• Asal : Suku Semelenggang
SEBAB PENENTANGAN
• Menentang bayaran cukai hasil tahunan sebanyak
1/10 yang dikenankan British terhadap Naning
• Mendakwa Naning negeri merdeka

PERISTIWA PENENTANGAN
• Beliau bermuafakat dengan pemimpin Rembau dan
adakan pakatan dengan orang Melayu dari wilayah
yang lain untuk menentang British.
DOL SAID • Berjaya kumpul kira-kira 4000 orang hulubalang
(NANING) Melayu untuk tentang British.
ABAD 19 • 1831: dalam perang Naning pertama , Dol Said dan
 LATAR BELAKANG
• Anak Raja Radin Yamtuan Besar Negeri Sembilan
(1833-1861)
• 1875 : Dilantik sebagai Yamtuan Seri Menanti

SEBAB PENENTANGAN
• Kerana British menggugat kedaulatan bangsa.
• Bimbang British luaskan kuasa ke wilayah sekitarnya.

PERISTIWA PENENTANGAN
• Memimpin 4000 pengikutnya menentang Dato’
Kelana yang disokong tentera British.
• 1876 : Baginda berunding dengan Gabenor negeri-
negeri selat dan British lantik Yamtuan Antah sebagai
YAMTUAN
Yamtuan Besar Seri Menanti.
ANTAH
(NEGERI
 LATAR BELAKANG
• Nama asal : Abdul Rahman bin Imam Noh

SEBAB PENENTANGAN
• Hilang hak kutip cukai dan pembinaan balai
polis tanpa pengetahuannya

PERISTIWA PENENTANGAN
• 1891 : Lancarkan gerakan tentang British dan bantuan
Tok Gajah dan Mat Kilau.
• 1894 : Menawan Kuala Ampai dan Kuala Tembeling.
• British menawan semula Jeram Ampai
DATO’ • Dato Bahaman, Mat Kilau dan Tok Gajah berundur
BAHAMAN (Perang Pahang berakhir)
(PAHANG)
 LATAR BELAKANG
• Nama asal : Libau • Gelaran : Raja Ulu dan Raja Darat
• Lahir : Tahun 1800• Pemimpin orang Iban (Sungai Skrang dan
Sungai Saribas)

SEBAB PENENTANGAN
• Dituduh James Brooke sebagai Lanun
• James Brooke hapuskan petempatan orang Iban

PERISTIWA PENENTANGAN
• 1853 : serang kubu Brooke di Nanga Skrang
• 1854 : James Brooke menggempur Rentap di Sungai Lang (Rentap
undur diri ke Bukit Sadok)
• 1857 : Charles Brooke menggempur Rentap di Bukit Sadok. (Rentap
berjaya undurkan pasukan Charles Brooke)
RENTAP • 1858 : Charles Brooke menggempur kubu Rentap di Bukit Sadok
(SARAWAK)
(kali kedua)
ABAD 19 • 1861 : Charles Brooke menggempur kubu Rentap di Bukit Sadok
 LATAR BELAKANG
• Pembesar Sarikei di kawasan Sungai
• Rajang
Asal : Kampung
• Dilantik oleh Sultan Abdul Mumin (1849)
Igan

SEBAB PENENTANGAN
• Kewibawaan tergugat
• Mahu mengusir James Brooke dan kembalikan kuasa
pembesar tempatan yang terjejas

PERISTIWA PENENTANGAN
• 1860 : adakan pakatan sulit untuk untuk menggulingkan
Dinasti James Brooke di Kuching dengan kerjasama Dato’
Patinggi Abdul Gapur dan Pengiran Temenggung Hashim
Jalil
SHARIF • Brooke berjaya mematahkan serangan yang dibuat oleh
MASAHOR Sharif Masahor dan Dato’ Patinggi
(SARAWAK) • Kedua dua tokoh dibuang negeri oleh Brooke
 LATAR BELAKANG
• Nama sebenar : Haji Hassan bin Munas
• Lahir : tahun 1853

SEBAB PENENTANGAN
• Menentang kekerasan pentadbiran
• Menentang peraturan cukai
• Bersemangat jihad menentang British

PERISTIWA PENENTANGAN
• 29 April 1915: Beliau mengadakan mesyuarat untuk
boikot pengenalan cukai untuk British
• Rancang menyerang Pasir Puteh
• British menyerang Tok Janggut yang berkubu di
TOK JANGGUT Kampung Dalam Pupuh Saring (Tok Janggut
(KELANTAN) terkorban)
ABAD 20
 LATAR BELAKANG
• Keturunan Bajau dan Suluk

SEBAB PENENTANGAN
• Menentang tindakan SBUB ambil hak kutip cukai

PERISTIWA PENENTANGAN
• Julai 1897 : beliau serang pusat pentadbiran British di Pulau
Gaya
• November 1897 : Mat Salleh serang Ambong
• 1898 : Cowie mengadakan rundingan dengan Mat Salleh dan
MAT SALLEH Mat Salleh dibenarkan ambil alih Tambunan
• 1899 : SBUB tidak tepati janji dan ambil alih pentadbiran
(SABAH)
ABAD 20 Tambunan . Tentera SBUB serang kubu Mat Salleh dan beliau
 LATAR BELAKANG
• Dikenali juga sebahgai Mat Jator

SEBAB PENENTANGAN
• Memperjuangkan kedaulatan tanah air
• Meneruskan perjuangan setelah kematian Mat Salleh

PERISTIWA PENENTANGAN
• Membina kubu di Kampung Kapayan Lama
(melambatkan serangan British)
• 1900 : British berusaha menamatkan kebangkitan Mat
Sator dan Mat Salleh
MAT SATOR • April 1900 : beliau berjaya tawan Kudat -> British
(SABAH) menyerang balas dan beliau terkorban
ABAD 20
2. Mencabar Perjanjian

SEBAB PENENTANGAN
PEMERINTAH  Residen Brtish ambil alih kuasa Sultan,
pengambilan hak kutip cukai dan residen
YANG British mencabuli adat resam orang Melayu
PERISTIWA PENENTANGAN
TERLIBAT  16 Oktober : Pembesar Perak upah R.C Woods
Dato’ (peguam Pulau Pinang) untuk mansuhkan
Perjanjian Pangkor (gagal)
Maharaja  2 November 1875 : JWW Birch tiba dengan
diiringi jurubahasanya dan tentera di Pasir
Lela Salak untuk menyampaikan pengisytirahan
hak pungut cukai (Dato’ Maharajalela dan
pengikutnya membunuh JWW Birch)
 1877 : Beliau dijatuhi hukuman gantung oleh
British
3. Menggunakan Sistem Perundangan
LIBATKAN ->
KEBANGKITAN
LATAR BELAKANGTANI
 Ketua Gerakan : Haji Abdul
Rahman bin Abdul Hamid
SEBAB PENENTANGAN
 Menentang pentadbiran Barat
di Terengganu
 Menolak undang-undang
yang berlawanan dengan
hukum syarak
PERISTIWA PENENTANGAN
Memohon lesen wakil untuk jadi wakil
kepada tertuduh
Bertindak sebagai peguam bagi mewakili
penduduk Ulu Temelong
Perbicaraan ditamatkan dan keputusan
berpihak kepada beliau
1928, British tangkap beliau atas tuduhan
menghasut
Beliau dibicarakan dan dibuang negeri ke
Makkah
 7.2Title
SISTEM
PENTADBIRAN
Of BARAT
MEMBERIKAN KESAN
TERHADAPThe KUASA
Contents DAN
PEMERINTAHAN
KEHIDUPAN
MASYARAKAT
Mereka kehilangan kuasanext
dari segi
mentadbir dan hubungan luar, kuasa
perundangan dan kuasa kewangan
Web pink - google

www.whateverjustputanything.edu.my
• A) Pentadbiran Tempatan
 NEGERI SEMBILAN
British meluaskan kuasa di Sungai Ujong, menempatkan
1. KESAN residen, pegawai majistret dan pemungut hasil
 PAHANG
TERHADAP Pembentukan daerah diketuai oleh pemungut cukai dan
majistret
KUASA  PERAK
Melantik residen, JWW Birch menekan Sultan
PEMERINTAH menandatangani perjanjian
 KELANTAN
AN Pembentukan jajahan dan mengambil alih kuasa pembesar
 TERENGGANU
Pelantikan Penasihat British dan Penolong Penasihat British
 SARAWAK
Brooke melibatkan penduduk tempatan dalam pentadbiran,
Pembesar Melayu yang berpengalaman dilantik mentadbir
Sarawak
 SABAH
Pentadbiran SBUB menggugat kedudukan Mat Salleh, Mat
Web pink - google

www.whateverjustputanything.edu.my

B) PERUNDANGAN C) KEWANGAN TEMPATAN

TEMPATAN

 Pelaksanaan undang-  Pembatalan pajakan dan

undang di Barat di pungutan cukai di Perak
Naning  Dato’ Bahaman dan
 Balai polis dibina di pembesar tidak
Perak dan Pahang dibenarkan memungut
menggugat kuasa cukai di Pahang
kehakiman pembesar
Web pink - google

www.justputanything.edu.my

Gmail Images

2. Kesan Terhadap Kehidupan Masyarakat

2. PE
RUB
BERC AHAN BA
ADAP ANG RU
1. CUKAI TERH D E N G A H
3. MASALAH
endTu GAN NI
SIR • P
PETANI DI PA duk T L MEMBAYAR CUKAI
H perlu EM P erTeng AI
A
PUTEm surat Ag DI PASIR PUTEH
•Penduduk esti un tuk m ke N anu
bena • Pejabat bayaran cukai
melaporkan ju
mlah hutan en gamb ran
, il jauh dari tempat tinggal
keluasan sawa
h padi petem membuka hasil
Semua p dan hanya boleh
yang dimiliki. dibay atan, cuk
a a dijelaskan waktu
pemilik tanah
wajib Gaga r di pejaba i perlu
l mem t pejabat. Penduduk
r cukai
membayaexamples perat atuhi tanah.
Examples u
dan g ran akan d
enggan membayar cukai
examples a id
dend gal memb enda ditangkap dan didenda
a aka a
n dip yar
enjar
akan
Web pink - google

www.justputanything.edu.my

Gmail Images

3. Kesan Terhadap Kehidupan

Masyarakat Sarawak dan Sabah
SARAWAK SABAH
 Mengenakan cukai terhadap  SBUB memperkenalkan jenis
orang Iban di Ulu Batang Lupar cukai yang membebankan
rakyat
 Memusnahkan rumah panjang  Pentadbiran SBUB menindas
di Sempadan Sarawak orang Murut – dilarang buka
tanah baru
 Barang-barang dirampas  Penduduk dikenakan bayaran
kerana tidak membayar cukai menyukat tanah, suami isteri
dan dikenakan denda 10 kati dipaksa tinggal berasingan dan
dikenakan bayaran untuk
berjumpa
 Title
7.3
Of
Penentangan
The
Masyarakat
Contents
Tempatan
Terhadap
Kuasa Barat
next
1.KEKUATAN
i)Muafakat
Dato’ Maharaja Lela

16 Oktober 5 September
Pembesar Melayu
mengadakan pakatan Mengadakan Mereka berjaya
sulit untuk mesyuarat di rumah membunuh JWW
menghapuskan JWW Dato’ Sagor Birch di Pasir Salak
Birch
1874 1875

21 Julai 12 September
Mesyuarat penting
diadakan mereka Mengadakan
yang berjabat tangan mesyuarat khas pada
dan mengangkat waktu malam di
sumpah Istana Sultan Ismail
1875 1875
 Web pink - google

www.whateverjustputanything.edu.my

Sharif Masahor
1. Berjaya 2. Pakatan itu
menyerang kanowit berjaya membunuh
dengan bantuan dua orang pegawai
Dato’ Patinggi British
Abdul Gapur
3. Brooke tidak dapat
membuktikan beliau
terlibat dalam pakatan
tersebut
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

ii) Kubu Pertahanan

Gmail Images

Berjaya mematahkan serangan

British pada peringkat awal

Kedua-dua kubu semula jadi

terlalu ampuh untuk ditembus
YAMTU
AN Halangan ranjau dan pokok
ANTAH tumbang
Kawasan kubu berbukit bukau
dan dikelilingi hutan tebal
Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Gmail Images
RENTAP
Berjaya Terletak di kawasan
mematahkan curam dan
Halangan kayu
serangan keluarga perbukitan yang
belian setebal dua
Brooke sebanyak tinggi
kaki
dua kali. Tahun 1857
dan 1858

Dikelilingi hutan Menggunakan

rimba dan bukit meriam “Bujang
batu kapur Timpa Berang
Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Gmail Images

MAT
SATOR
Mempunyai kubu yang Kedudukan kota ini Kota ini menjadi pusat
dikenali sebagai Kota Mat strategik tinjauan kegiatan
Sator British
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

iii) Persenjataan
Gmail Images

Beliau memperoleh
bantuan angkatan tentera Beliau juga menggunakan
dari Rembau dan meriam kecil (lela rentaka)
wilayah yang menjadi yang mudah dibawa ke
jiran Naning medan pertempuran

Angkatan tersebut menggunakan

senapang jenis flintlock dan
snider riffles ketika membuat
serangan hendap terhadap
tentera British
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

iv) Perundangan
Gmail Images

Memohon lesen Beliau berhujah, sistem

percukaian yang
pleader untuk diperkenalkan British
membela para berlawanan hukum
petani Haji Abdul syarak

Rahman
Limbong
Menyatakan bahawa Menuntut hak
tanah yang mengerjakan tanah
dikerjakan ialah mengikut hukum
“hak Allah SWT” islam
 Web pink - google
www.justputanythingyouwant.edu.my
KELEMAHAN
i) Penentangan Bersenjata
YAMTUAN ANTAH PEJUANG
TERBILANG
British menggunakan meriam yang besar
Kehabisan peluru dan kehabisan ubat
bedil
British menawan Paroi dan Bukit Putus
Yamtuan Antah berundur ke Johor
Gmail Images
RENTAP WIRA BUKIT SADOK
Brooke berjaya menewaskan Rentap
dalam serangan ketiga (1861)
Brooke menggunakan meriam tembaga
“Bukit Sadok” dan angkatan tentera yang
lebih besar
Brooke berjaya menawan Bukit Sadok
Rentap berundur ke Entabai
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Ancaman Perundangan Barat

ii) Gmail Images

Haji Abdul Rahman Limbong Pejuang Masyarakat Tani Terengganu

Kebangkitan Kebangkitan
tahun 1922 tahun 1928
Kebangkitan
tahun 1925

• Berlaku kebangkitan tani

Petani di Kuala Telemong
menentang peraturan baharu
Petani membersihkan tanah
milik Tengku Nik Maimunah
dan tanah kerajaan tanpa pas
kebenaran
• Mereka mengisytiharkan
perang
• Haji Abdul Rahman Limbong
ditangkap
• Beliau dibicarakan
• Beliau dijatuhkan hukuman
buang negeri ke Makkah
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

ii) Gagal Mentafsir Perjanjian

Gmail Images

DATO’ MAHARAJA LELA PAHLAWAN

MELAYU

Tindakan Sultan
Usaha tersebut Pembesar Melayu
dan Pembesar
perlu mendapat tidak diberikan
Perak mencabar
sokongan masa yang cukup
perjanjian
British
menemui
kegagalan
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

iv) Tipu Muslihat Gmail Images

TOK JANGGUT PEJUANG

JIHAD
 British mendesak supaya
mengisytiharkan perjuangan Tok
Janggut sebagai penderhakaan
 Muslihat British ini berjaya
menakutkan British
MAT SALLEH PAHLAWAN
SABAH
 SBUB menggunakan tipu muslihat
 SBUB membenarkan beliau
mentadbir daerah Tambunan
 SBUB mengambil alih Tambunan
 KEGAGALAN
Sokongan PENENTANGAN
Faktor
Istana
MASYARAKAT
TEMPATAN

British Kelemahan
KEGAGALAN teknologi
berpakat
dengan
Belanda

Penentang
Kelemahan Bersifat
strategi
setempat
 7.4Title
Kesan
Of
Penentangan
The
Masyarakat
Contents
Tempatan

next
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Kesan Terhadap Pentadbiran British Gmail Images

Kerugian akibat  British kerugian sebanyak 100,000 pound sterling dalam perang Naning dan membelanjakan 400,000 pound sterling
dalam Perang Perak
peperangan  British juga mengalami kerugian sebanyak 7000 pound sterling dalam Perang Perak

British lebih  British melantik residen yang berpengalaman, bijaksana, fasih berbahasa melayu, pandai mengambil hati dan
menguasai adat resam tempatan
berhati hati dalam  British menubuhkan Majlis Mesyuarat Negeri (MMN) yang ahlinya dilantik oleh Sultan setelah dicadangkan oleh
sistem pentadbiran residen.
 MMN menjadi badan penasihat sultan dan meluluskan “Perintah Atau Peraturan Sultan Dalam Majlis Mesyuarat”

British merombak  Penempatan Pegawai British di negeri-negeri Melayu mestilah mengetahui adat istiadat Melayu
 Menubuhkan Kolej Melayu Kuala Kangsar di Perak (1905)
semua skim  British memberikan peluang kepada aristokrat melayu untuk menyertai Perkhidmatan Awam Tanah Melayu
penempatan (Malayan Civil Service – MCS)
pegawai  Menubuhkan Perkhidmatan Tadbir Melayu (Malay Administrative Service – MAS) bagi melibatkan orang Melayu
dalam pentadbiran kerajaan

Pemantapan kuasa  British menguasai seluruh negeri Melayu

 Dinasti Brooke berjaya meluaskan pengaruh dan wilayahnya di Sarawak
barat  SBUB menguasai Sabah
 Web pink - google

www.justputanythingyouwant.edu.my

Kesan Terhadap Masyarakat Tempatan Gmail Images

KESAN TERHADAP PEMERINTAH DAN

MENJADI INSPIRASI KEPADA
PEMBESAR TEMPATAN
 Kehilangan jawatan dan kedudukan
PEJUANG KEMERDEKAAN
 Kehilangan jiwa TANAH AIR
KEDUDUKAN RAJA DAN PEMBESAR  Keberanian mereka menjadi
 Ramai dibuang negeri
MELAYU DIBERI PERHATIAN inspirasi kepada pejuang
 British memperkenalkan Durbar kemerdekaan tanah air
 Durbar memberikan peluang kepada Sultan,  Memeberikan semangat kepada
Ahli Mesyuarat Negeri dan Pembesar Melayu pejuang negara
menyuarakan pandangan mereka dengan bebas
berkaitan perkara yang melibatkan kepentingan
bersama
 Dalam persidangan Majlis Mesyuarat Negeri,
Bahasa Melayu menjadi bahasa rasmi
persidangan dan menggunakan tulisan jawi
dalam urusan surat-menyurat
S E K I A N , I T U S A H A J A D A R I PA D A K A M I

THAN K YOU