Anda di halaman 1dari 7

Indonesia memiliki sekitar 4.

000 jenis pohon, yang berpotensi untuk digunakan


sebagai kayu bangunan. Akan tetapi hingga saat ini hanya sekitar 400 jenis (10%) yang
memiliki nilai ekonomi dan lebih sedikit lagi, 260 jenis, yang telah digolongkan sebagai kayu
perdagangan. [1]

Berikut ini adalah daftar nama-nama kayu atau kelompok kayu menurut nama
perdagangannya, sesuai dengan Lampiran Keputusan Menteri Kehutanan Nomor: 163/Kpts-
II/2003 tanggal 26 Mei 2003 tentang Pengelompokan Jenis Kayu Sebagai Dasar Pengenaan
Iuran Kehutanan; dengan beberapa penyesuaian.

Daftar isi
1 Kelompok Jenis Meranti/Kelompok Komersial Satu
2 Kelompok Jenis Kayu Rimba Campuran/Kelompok Komersial Dua
3 Kelompok Jenis Kayu Eboni/Kelompok Indah Satu
4 Kelompok Jenis Kayu Indah/Kelompok Indah Dua

Kelompok Jenis Meranti/Kelompok Komersial Satu


Nama
No. Nama Ilmiah Nama-nama Daerah
Perdagangan
Damar (Jw.), dama (Slw.), damar
1. Agatis Agathis spp. bindang (Klm.), damar sigi (Smt.).
(Ingg.): kauri pine.
Shorea spp. (misalnya S.
Damar laut (Smt.), semantok (Aceh),
materialis Ridl., S. maxwelliana
2. Balau amperok, anggelam, selangan batu
King, S. scrobiculata Burck);
(Klm.)
Parashorea spp.
Balau laut, damar laut merah, batu
Shorea spp. (mis. S. collina
3. Balau merah tuyang, putang, lempung abang. Ingg.:
Ridl., S. guiso (Blanco) Bl.)
red selangan.
Shorea spp. (mis. S. kunstleri
King, S. laevis Ridley, S. Benuas, balau mata kucing, hulo dereh,
4. Bangkirai laevifolia Endert); Hopea spp. puguh, jangkang putih, kerangan (Smt.),
(mis. H. celebica Burck, H. bubuh (Bk.)
semicuneata Sym.)
Araucaria spp. (mis. A.
Alloa, ningwik, pien (Pap.). Ingg.:
5. Damar cunninghamii D. Don, A.
araucaria.
hunsteinii K.Schum.)
Durio spp. (terutama Durio
Durian burung, lahong, layung, apun,
6. Durian carinatus Mast.); Coelostegia
begurah, punggai, durian hantu, enggang
spp.
Homalium tomentosum (Roxb.) Delingsem (Jw.), kayu batu, melunas,
7. Gia
Benth., Homalium foetidum kayu kerbau, momala (Slw.)
(Roxb.) Benth.
Cotylelobium spp. (mis. C. Giam durian, resak bukit tembaga; giam
[2]
8. Giam burckii Heim, C. lanceolatum padi, resak daun kecil, resak batu; giam
Craib, C. melanoxylon Pierre tembaga, resak daun lebar; resak gunung
9. Jelutung Dyera spp. Pulai nasi, pantung gunung, melabuai
Dryobalanops spp. (di antaranya
Kamper (kayu), kayu kayatan, empedu,
10. Kapur D. oblongifolia Dyer, D.
keladan
sumatrensis (Gmelin) Kosterm.)
Kapur Kapur guras (Smt.), kapur paya (Mly.),
11. Dryobalanops oblongifolia Dyer
petanang kelansau (Swk.)
Kerantai, ki tuwak, binjau, asam-asam,
Canarium spp., Dacryodes spp. ,
12. Kenari kedondong (kedundung), resung,
Santiria spp., Trioma spp.
bayung, ranggorai, mertukul
Dipterocarpus spp. (mis. D. Keruing arong, kekalup; Lagan sanduk,
13. Keruing applanatus V.Sl., D. baudii mara keluang; Keruing tempudau;
Korth., D. elongatus Korth. dll.) tempurau, merkurang, kawang, apitong
14. Kulim Scorodocarpus borneensis Becc. Kayu bawang hutan (Klm.)
15. Malapari Pongamia pinnata (L.) Pierre Malapari
Pometia spp.; mis. P. pinnata Kasai, taun, kungki, hatobu, kayu sapi
16. Matoa Forster & Forster, P. ridleyi (Jw.), tawan (Mlku.), ihi mendek (Irian
King Jaya)
Sintuk, sintok lancing, ki teja, ki tuha, ki
17. Medang Cinnamomum spp.
sereh, selasihan
Shorea spp. (di antaranya: S. Damar hitam, damar kalepek; Damar
acuminatissima Sym., S. hitam katup; Bangkirai guruk,
Meranti
18. balanocarpoides Sym., S. karamuku; Damar buah, mereng-
kuning
faguetiana Heim, S. gibbosa kuyung; Damar tanduk. Ingg.: yellow
Brandis, Shorea scollaris V.Sl.; seraya.
Majau, meranti merkuyung; Meranti
Shorea spp. (di antaranya: S.
ketrahan; Meranti tembaga, kontoi
johorensis Foxw., S. lepidota
bayor; Meranti kelungkung;
Meranti BI., S. leprosula Miq., S. ovalis
19. Tengkawang majau; Banio, ketir; Seraya
merah BI., S. palembanica Miq., S.
merah, campaga, lempong, kumbang,
platyclados V.Sl. ex Foxw., S.
meranti ketuko, cupang. Ingg.: red
leptoclados Sym., dll.)
seraya, red lauan.
Damar mesegar; Bunyau, damar
kedontang; Damar mata kucing, damar
Shorea spp. (di antaranya: S. kaca, damar kucing; Damar tunam,
assamica Dyer, S. bracteolata damar pakit; Damar kebaong, baong,
Dyer, S. javanica K. et. Val., S. bayong, baung, belobungo, kontoi
20. Meranti putih lamellata Foxw., S. ochracea tembaga; Balamsarai, damar mansarai;
Sym., S. retinodes V.SI., S. Damar maja, kontoi sabang; Kikir,
virescens Parijs, S. koordersi udang, udang ulang, damar hutan,
Brandis, dll.) anggelam tikus, maharam potong,
pongin, awan punuk, mehing (Smt.,
Kal.); Damar lari-lari, lalari, temungku,
tambia putih (Slw.), Damar tenang
putih, hili, honi (Mlku.). Ingg.: white
meranti.
Hopea spp. (mis. H. dasyrrachis Tekam, tekam rayap; Bangkirai tanduk,
21. Merawan V.Sl., H. dyeri Heim, H. sangal emang, amang besi; Cengal, merawan
Korth., dll.) telor; Ngerawan, cengal balau
Merbau asam, ipi (NT.), kayu besi
Intsia spp. (terutama I. bijuga
22. Merbau (Papua); Ipil, anglai, maharan; Tanduk
O.K., I. palembanica Miq.)
(Mlku.)
Anisoptera spp. (mis. A. laevis Cengal padi, damar kunyit; Masegar
23. Mersawa Ridl., A. marginata Korth., A. (Smt.), ketimpun (Klm.), mersawa daun
thurifera Bl.) besar; tabok, tahan
Suntai, balam, jongkong, hangkang,
Palaquium spp., Payena spp.,
24. Nyatoh katingan, mayang batu, bunut, kedang,
Madhuca spp.
bakalaung, ketiau, jengkot, kolan
Heritiera (Tarrietia) spp.; mis.
H. javanica (Bl.) Kosterm., H.
Mengkulang, teraling; Dungun,
25. Palapi simplicifolia (Mast.) Kosterm.,
talutung, lesi-lesi.
H. littoralis Ait., H. sylvatica S.
Vidal
Rempelas, ki jeungkil, ki endog (Sd.),
26. Penjalin Celtis spp.
cengkek (Jw.), pusu (Sumbawa)
Lophopetalum spp.; mis. L.
javanicum (Zoll.) Turcz., L.
Kerupuk (Smt.), pasana (Klm.),
27. Perupuk multinervium Ridl., L.
mandalaksa (Jw.), aras
subobovatum King, L.
wightianum Arn.
Melunak, ki sigeung, ki sinduk,
28. Pinang Pentace spp.
kelembing
Alstonia spp. (di antaranya A.
pneumatophora Back., A. Kayu gabus, rita, gitoh, bintau, basung,
29. Pulai scholaris R.Br., A. spatulata Bl., pule, pulai miang. Ingg.: white
A. macrophylla Wall., A. cheesewood, milkwood, milky pine.
spectabilis R.Br.)
Tulasan (Smt.), mandung (Min.), mala
30. Rasamala Altingia excelsa Noroña
(Jw.)
Vatica spp.; mis. V. maingayi
31. Resak Dyer, V. oblongifolia Hook.f., V. Damar along, resak putih
rassak Bl.
Kelompok Jenis Kayu Rimba Campuran/Kelompok
Komersial Dua
Nama
No. Nama Ilmiah Nama-nama Daerah
Perdagangan
Rhizophora spp. dan Tumu, Lenggadai, Jangkar, Tanjang,
1. Bakau
Bruguiera spp Putut, Busing, Mata buaya
2. Bayur Pterospermum spp. Balang, Walang, Wadang, Wayu
3. Benuang Octomeles sumatrana Miq. Benuang bini (Klm.), winuang (Slw.)
Adina minutiflora Val.); Kayu lobang, Barumbung, Kayu
4. Berumbung
Pertusadina spp. gatal
Calophyllum spp.; mis. C.
calaba L., C. inophyllum L.,
Bintangor, penaga; Nyamplung;
5. Bintangur C. papuanum Lauterb., C.
Sulatri; Bunoh, bintangur bunut
pulcherrimum Wall.ex
Choisy, C. soulattri Burm.f.
6. Bipa Pterygota spp. Kayu wipa
Serianthes minahassae Merr.
7. Bowoi & Perry (Syn. Albizia Rayango, Merang, Terangkuse
minahasae Koord.)
Koordersiodendron pinnatum
8. Bugis Grepau
Merr.
9. Cenge Mastixia rostrata BI. Cenge, Cingo
10. Duabanga Duabanga moluccana BI. Benuang laki, Takir, Aras, Raju mas
Eucalyptus spp.; mis. E. alba
Kayu putih; Leda, aren (Mlku.),
11. Ekaliptus Reinw.ex Bl., E. deglupta Bl.,
tampai; Ampupu (Timor),
E. urophylla S.T. Blake
12. Gelam Melaleuca spp. Kayu putih
13. Gempol Nauclea spp. Wosen, Klepu pasir, Anggrit
14. Gopasa Vitex spp. Teraut, Laban
Cratoxylum spp.; mis. C.
Madang baro; Mampat, butun;
15. Gerunggang/Derum arborescens (Vahl) Bl., C.
kemutul, temau; edat
cochinchinense (Lour.) Bl.
Anthocephalus spp. (A.
chinensis (Lamk.) A.Rich ex Kelampayan (Mly.), laran (Klm.),
16. Jabon
Walp. dan A. macrophyllus semama (Amb.). Ingg.: cadamba.
(Roxb.) Havil.)
17. Jambu-jambu Syzygium spp. [3] Kelat, Ki tembaga, Jambu
Exbucklandia populnea R.
18. Kapas-kapasan Hapas-hapas, Tapa-tapa, Leman
Brown
Rengas sumpung, Merpauh, Bagel
19. Kayu kereta Swintonia spp.
mirah
20. Kecapi Sandoricum spp. Papung, Kelam, Sentul
21. Kedondong Hutan Spondias spp. Coco, Kacemcem leuweung
22. Kelumpang Sterculia spp. Kepuh, Kalupat, Lomes
Kembang
23. Scaphium macropodum J. B. Kepayang, merpayang (Smt.)
semangkok
Koompassia malaccensis
24. Kempas Hampas, impas, tualang ayam
Maing.
25. Kenanga Cananga sp. Kananga
Dialium spp.; mis. D. indum
26. Keranji L., D. platysepalum Baker, D. Kayu lilin; Maranji
procerum (v.Steen.) Stey
27. Ketapang Terminalia spp. Kalumpit, Klumprit, Jelawai, Jaha
28. Ketimunan Timonius spp. Seranai, Temirit, Kayu reen
29. Lancat Mastixiodendron spp. Kundur, Modjiu, Raimagago
Metrosideros spp. dan
30. Lara Lompopaito, Nani, Langera
Xanthostemon spp.
31. Mahang Macaranga spp. Merkubung, Mara, Benua
Litsea firma Hook f.; Manggah, Huru kacang, Keleban,
32. Medang
Dehaasia spp. Wuru, Kunyit
Mezzetia parviflora Becc.;
Mahabai, Hakai rawang, Empunyit,
33. Mempisang Xylopia spp.; Alphonsea spp.;
Jangkang, Banitan, Pisang-pisang
Kandelia candel Druce
Darah-darah, Tangkalak, Au-au, Ki
34. Mendarahan Myristica spp., Knema spp.
mokla, Kumpang, Kayu luo, Huru
35. Menjalin Xanthophyllum spp. Lilin, Ki endog, Segi landak
Dactylocladus stenostachys
36. Mentibu Jongkong, merebung
Oliv.
37. Merambung Vernonia arborea Han. Merambung, sembung
38. Punak Tetramerista glabra Miq. Kayu malaka (Smt.), cerega (Klm.)
Schima spp.; terutama S. Seru (Jw.), simartolu (Smt.), madang
39. Puspa
wallichii Korth. gatal (Klm.)
Gluta aptera (King) Ding
40. Rengas Rengas tembaga, Rangas
Hou
Sarangan (Jw.), ki hiur (Sd.),
41. Saninten Castanopsis argentea A. DC.
kalimorot
Paraserianthes falcataria (L)
42. Sengon Jeungjing, Tawa kase, Sika (Maluku)
Nielsen
43. Sepat Berrya cordofolia Roxb. Waru gunung, Kalong
Endospermum spp.; mis. E.
Sendok-sendok, kayu labuh (Smt.),
diadenum (Miq.) Airy Shaw,
44. Sesendok kayu bulan (Mly.), garung (Klm.);
E. moluccanum (T & B)
Kayu raja (Mlku.)
Kurz, E. peltatum Merr.
Dillenia spp.; mis. D.
45. Simpur Sempur, segel, janti, dongi
grandifolia Wall., D. obovata
Hoogl., D. pentagyna Roxb.
46. Surian Toona sureni Merr. Suren, kalantas
Fagraea spp.; mis. F.
Tomasu (Smt.), kulaki (Slw.),
47. Tembesu fragrans Roxb., F. sororia
malbira, ki tandu
J.J. Sm.
48. Tempinis Sloetia elongata Kds. Damuli, Kayu besi
Banitan, Pemelesian, Kayu tinyang,
49. Tepis Polyalthia glauca Boerl.
Kayu bulan, Banet, Kayu kalet
50. Tenggayun Parartocarpus spp. Buku ongko, Pejatai, Purut bulu
51. Terap Artocarpus spp. Cempedak, Kulur, Tara, Teureup
Campnosperma spp.; mis. C.
52. Terentang auriculatum (Bl.) Hook.f., C. Tumbus (Smt.), pauh lebi
brevipetiolatum Volkens, dll.
53. Terentang ayam Buchanania spp. Pauhan, Antumbus, Talantang
54. T u s a m Pinus spp. Pinus, Damar batu, Uyam
55. Utup Aromadendron sp. Utup

Kelompok Jenis Kayu Eboni/Kelompok Indah Satu


Nama
No. Nama Ilmiah Nama-nama Daerah
Perdagangan
Eboni
1. Diospyros celebica Bakh. Maitong, Kayu lotong, Sora, Amara
bergaris
2. Eboni hitam Diospyros rumphii Bakh. Kayu hitam, Maitem, Kayu waled
Diospyros spp.; di antaranya D.
areolata King et G., D.
Baniak, Toli-toli, Kayu arang, Kanara,
3. E b o n i cauliflora BI., D. ebenum Koen,
Gito-gito, Bengkoal, Malam
D. ferrea Bakh., D. lolin Bakh.,
D. macrophylla BI.

Kelompok Jenis Kayu Indah/Kelompok Indah Dua


Nama
No. Nama Ilmiah Nama-nama Daerah
Perdagangan
1. Bongin Irvingia malayana Oliv. Pauh kijang, Sepah, Kayu batu
2. Bungur Lagerstroemia speciosa Pers. Ketangi, wungu (Jw.), tekuyung, benger
Minjaran, Wasian, Manglid, Sitekwok,
3. Cempaka Michelia spp., Elmerrillia spp.
Kantil (Jw.), Capuka
4. Cendana Santalum album L. Kayu kuning, Lemo daru
Dracontomelon spp.; mis. D.
Dao, basuong (Smt.), sengkuang (Mly.),
5. Dahu dao Merr. & Rolfe, D.
koili
mangiferum Bl.
6. Johar Senna spp.[4] Juar, Trengguli, Sebusuk, Bobondelan
7. Kuku Pericopsis mooniana Thw. Kayu laut, Papus, Nani laut
8. Kupang Ormosia spp. Kayu ruan, Saga
9. Lasi Adina fagifolia Ridl. Adina, Kilaki
Swietenia spp.; mis. S.
10. Mahoni macrophylla King, S. mahagoni Mahoni
(L.) Jacq.
Alau, cemantan (Klm.); Jamuju, kayu
Dacrydium spp.; Podocarpus
embun (Slw.), sampinur bunga (Smt.);
11. Melur spp. dan Phyllocladus spp. Mis.
Sampinur tali; Kayu cina; Ki merah,
Dacrydium junghuhnii Miq.
Sandu
Ambacang, Asam, Limus piit,
12. Membacang Mangifera spp.
Mempelam, Wani, Mangga
Melia spp.; terutama M.
13. Mindi Bawang kungut
azedarach L.
14. Nyirih Xylocarpus granatum J. Konig Nyireh, Niri
15. Pasang Quercus spp. Mempening, Baturua, Kasunu, Triti
Combretocarpus rotundatus
16. Perepat darat Marapat, Teruntum batu
Dans.
17. Raja bunga Adenanthera spp Saga, Segawe, Klenderi
18. Rengas Gluta spp.; Melanorrhoea spp. Ingas, Suloh, Rangas, Rengas burung
Gaharu buaya, Medang keladi, Keladi,
19. Ramin Gonystylus bancanus Kurz
Miang
Manilkara spp.; mis. M.
20. Sawo kecik fascicularis H.J. Lam & Maas Subo, Ki sawo
Geest., M. kauki (L.) Dub.
21. Salimuli Cordia spp. Kendal, Klimasada, Purnamasada
Sindora spp.; mis. S.
Sepetir (Mly.), sasundur (Klm.),
22. Sindur bruggemanii de Wit, S. coriacea
mobingo (Slw.)
Maing., S. wallichii Graham
23. Sonokembang Pterocarpus indicus Willd. Angsana, Linggua, Nala, Candana
24. Sonokeling Dalbergia latifolia Roxb. Linggota, sono sungu, sonobrits
25. Sungkai Peronema canescens Jack Jati seberang, Jati londo
26. Tanjung Mimusops elengi L. Sawo manuk (Jw.), karikis (Slw.)
27. Tapos Elateriospermum tapos BI. Kelampai, Setan, Kedui, Wayang
Tinjau
28. Pteleocarpus lampongus Bakh. Lontar kuning
belukar
Manilkara kanosiensis H.j. L. et
29. Torem Sawai, Torem
B. M.
30. Trembesi Samanea saman Merr. Ki hujan
31. Ulin Eusideroxylon zwageri T.et B. Kayu besi, bulian, kokon
32. Weru Albizia procera Benth. Beru, Ki hiyang, Bengkal

Anda mungkin juga menyukai