Anda di halaman 1dari 119

ryya

-{
^ \:

&

rpaql
k,uJt

tnooci /rcTiraci &

Zecai,r

2l oesarn
rLJr'n an
,

,f STAKAAN
RSIPAN
\TA TIMUR

21 Cesain rurnah kayu

(AE I2

21 desain rumah kayu


KAE

I2

KAE

]2

Angqoro Wibowo, ka Puspltasari, Dok. l(qE


XAE

l2

]2

Cimanggit Depok TMll, Jakarta; Cilandaklakatu Selatan,


Rumah Tinggal di gandungj Vila Cimelati

Wisma Hijau, Jl. Ray? Bogor Km. 30

I,lekarsar, Cirnanggit Depok 1 6952


Telp. (02I ) 8729060, 8729061 Fax. $71) 87711277
Websiie : www.penebartwaday".com
E-mail : pr@penebar'swadaya.com
Niaga Swadaya
.ll.

Gunung Sahari

Ieb.

l-

l[r,

Jakaft ]0610

42Ua02, 425535at

@21)

Fax. (021)

laka,ta. oesember 2007

ll. lakaft, Novembe. 2008


Hafdh Adirarna, ta Pusp csari
Emha Riski
rsBN

f o)

979-26365Gr

tsBN 03) 97&979 26365G5

sHc 0r9
GK063.C023.0r08

a2I482l

?rakala

Dad" o^" r .d L^ "l I ",1 old'd' op'rodr ..rd4p' p-r 9^J ,i. ,o1oi) r lm
Loo' . o. ordd\d od|ot .roo, ei:..,orol,d5 od.d d _o l- )dr 9
dpilh

sebaiknya diterapkan

di seuruh bagian bangunan mulai dari

fasad, desain

Iuang dalam, penyeesaian ataD plafon, dindinq, lantai, pernilihan furn tur, materia
bangunan, dan penataan taman. Pernbagian ruang secara optimal, penyeesaan
pekerjaan bangunan, tata ruang daam yang baik, dan kemudahan pemellharaan
menladi halyanq per u d pertimbanqkan.

Rumah kayu menladl saah satu ahernatif gaya arsitektur rurnah tnggal
yang banyak dirn nati pada saa.t ini Da am buku ini ditamp lkan dla p! uh satu
desain rumah yang menggLrnakan eernen kayu sebaga material utamanya

yang dllengkapl dengan per etakan flrrnitur untuk mempermudah penataan


ruang sesuai kebutLJhan. Kami menaoba rnenqap lkaslkan desain desain rLrrnah

kayu

ini ke dalam tiga

lokasl, yaitu daerah pegunungan, pesisir pantai, dan

perkotaan. ApJikasi desain rumah kayu pada daerah daerah yang berbeda
tersebut disesuaikan dengan kondisl okasi, keadaan tanah, dan e emen-elemen
interlor maupun eksteriornya.
Buku lnl dipersembahkan kepada Anda yang menyukai naterial kayu dan
inqin mengenal lebih jauh bagairnana unsur kayu meniadi bahan utama dalam

pembangunan rumah tinggal dengan konsep yang berbeda-beda.


Kami menghaturkan banyak terlma kasih kepada semua pihak yang telah

membantu tersusunnya bukll ini. Kami menyadari bahwa materi da am buku


ini maslh jauh darl kesempurnaan. Oleh karena itu, kami dengan senang
hati menerima saran dan krltik demi penyempurnaan materi buku lnl yang
dapat dikirlm lanqsunq ke redak5i Griya Kreasi ataupun melalul e md, kami
ko e 2_desi q n@yo hao.cam.
1

Jakarta, November 2007

KAE

]2

Ba[

Kayu dalar-n
Rurnah Tingga

l(

on

b"ha

^.,u, dr.
I \ "nq"l'o,
",u

a am

rLldh.ta,u
diprosesdar lebat.nq pohon y;ng
kenrud an d o ah sedemlklan rLrpa

nqga merja.li iebuah procu(


yafq bi5a d rn:nfi.rtknn da a.jl
keh dupan s-"harl hi]rl Kombinisi
dnn tampian kayJ dlh:rapk:n
m:rrber kan a t.rn;t f yanq eb h
berveria! dn am penqo.h:n kayu
h

te'!ebut.

lll

iainfl rmiTnrm i ro6,rtuNrrrir

A. Kayu, Material Alam yang Sempat Tergeser


(:r,.1 ma.r]l]:t[i]'t .a ia\,tit ' f,ttal
t-. t-.al: N ,r.i r rr-: Li r-I:i ti: tll

:i.a;t't; iaiJ lt.t: ntia:t'.t !kat


.r arTr .:til
l-.r-,,.1[ I .,,ri;.]l it!
biir [!n a- p:jr] rTr:ii- r j iiire rii
I i.] ra '.rrat.: :ar-riri,' rair:r[,a .]
_;l
l-.a 'r,l- 'rq [a. k: a]:iT :i: rliib,rI,r' -..r-il! r;.' ,rt. r []ir.:_ir-_t.l
.li.r-r; fi i)r,.., i . i,.r a.ar' r. l.r'
proalL i! i-.li:i,ji: :r iiar .[-;r] i-ir
!'i .a-.1!' .-:ra i ar'1.. 'taa't.i a f
L.:r'r[ - rl_.tL r][.i] l.r.r ,il ,rl:l
n:i.a i L,: _!r r tt' -rmt' i' r a'!-.[].rr i !1.rni..r'r L rrr 'r "ril: .l
ir .a.rr, t.
tft,r [.la],ri;fl

{rLr.i !!ia.r panat!L 'a;i


[.]l-r ain arrr a.air it.,r rilJiri'r [;r
:eraa:ar a il lrjlt;I ntrr.r:.'r jair:rt
L:::r,-r r;Lr [].ilii ball,' .rt,.r. i.rrar
lrraa;ii ; T _i: ,ar! rar tr niar.l i;f'
[:aei:].,' il.,r rr| Ie fr:ir! -:,1
(el ..i a.r a t:r -.rraL !.r,.I !:lla
' r_.:' aa'ila ' !: -r-. rl.,:i ,i:r!
.r fri ilnr- I r, i I rLa:): r!'lira
;t t1t r-i Li: [:!.i ,:] : _,ila ir,i
na_ rll r,rk,r [,], !e.r I Lu t:
r:r ar '''i"'lr.nt i;lL [1 .- ]r :l - ',rt
:l:., ..1,r_,, [i[[,],.rtr.:_r lli i::
l.:). ri :r: l_ 1,!
aa'!l!rail'
_:.r'rr
r ri,rer-.! ril:!.at-r l .ii :
lra
:iii:r rnir:t;l l :.r:r' rr._i.r' a rr . ''

qr fl

mrT

B.Kembalinya Tren Rumah Kayu


e': .f]olltr't 'r

tr-.n r!ita,l
[,]_v.r kaml-..r r1[,FaL] K.t_!L atl;d (rr
p h;'lil,rmlu,rtLtknraleT; in,r c Lt:r.t r
k;rerr n ember <:,r sLni;rr vrn!l
;;m 5e '.4 rn:mp! l1refarnp <.rn
L,r

q.r,!; i]lsi:ektur !.rnq kln5.

i.o-o.t q;l,ii
-:i,ra
.lrra'r
i oar.rl
,epafal, aaurrrr',
r!mal r. a:rrq(;baL. darr seb;o; rr,;

:E,rn t.r k;y.r n_er!p;k:r frah:n


5odtcr y;'r!i rali Ltnt.rk TeredJnl

_',r[ ,i.!J ,;anq

rJllralr TLfia_
keS:r.rn

:a;t
'ri- ni

ia).

-rderr

r I

rntn..
rremrrct (.rr

l-.-.rd

nl ierd:p:t be.aa!.i pl har


L'rarq b 5adl

t;d.tar,;ntnr.l

: n rLm.r'r kavJ rnocern d;l tr.ral5cnl


fi.rm;rh k,l!u r:cCerr imcdafa r,,ocilar
iouer ;C; a_ r.rn_nh !an!l d rnna:nq

dcnc;n 5:jte- bonqr;r p:s:r'c


ir.oan arci'/il srd;nqk:n .u-.aI

ktr,L-

d d,re'Jl .ra5 5acart riloie:i

c'r- liradrtirriri
;d;:h '.r'r:'r iaj,L \iaiq il.uktLrn!:
arirana;rq air h n am ler!ar s ttern

Ka!! bi5i r:"'perkLr.rt ke:dr estct ta

rioan dcr,,ri iato C beri a -.men

ierLrl-..rh.]r'

k ra

K.r,r.r

5eb;!a b.rl.nt

banqLnai 5anq.rt ie!ua

o o,rnd(,ir

5atrra! !rnq!',:ri Tik rre.an,

ri:

trad

rrcrderr /tarrje)

reb;qr

pe nr b.] r r,r

a am

r,,,a.

qftnirmiTn!l.triii

nj

C. Aplikasi Kayu pada Rumah Tinggal


!enqgL-rnian kayu sebagni
marerra b,n!utdn bn I d.t ira
,ilm,a1 oora ,laT al;Jpr,1 ,(eo (il.
akdn memperk,ra: karakl-Ar t,ln9 laE .
d tamp ikan Ketlka d had r(an oa am

po.s yang ledikt,

ka.vL oerpe.ar

5ebaqa aksen alaL oe,]ato mer,'ih


da a:n rneranokai (ekaiudn bn'rq!,rdrl
la x aa nya ket,ka d qJlakan seoag.
ele'.en bal^gunan yang dcmirra'l
ba k nruktura dan nonglrLrkturn ka)L
akdr rI'emlJL-]ai bangun.n menladi
berkesan kokoh, etni<, c.rn mery.tl!l
de.qan a,m.

Hac:.rya k,yu 5ecagd b: l_a r,


a arr LntJk bargunan nrakin Cim ndi
5a:r sJ:,rnya ;daah kayu seDag.ti
h asan rr.nah - sa nya 5ebaqa aklen

atiL foaritoinl. K:y! bra dn'rogrp


me'n iki 1u I peran {idlam bancur.:n
<aread c qur!kan untuk Derbaga
kebu!Lhan m\r

tlru(iLr 3tap. cind 1q, la.]lai, pla:o.


,(Jren oaLr D:ntJ, alSL'r jendeJa,
h nqqa lurr tur Tdk laranq kay! yang
diqJrak3n sebaqai struk!Lrr atrp
r!9a dapil rrenqhasil(an keirC.rl.,tn
5trL,k!Lr rarqka 1-"rutama rang.(a ataD

t:np; o aLn

]i,r.

|{r! L'ir!

flmi rn!!!

i dir pondas, ko orn,

iexpcjed jtruaursl

Kay!

mernil

ki

tek5tur lembut dan

rnenyejukkan ruangan sehingga mernbuat


rlanqan ebih sejuk, nyamin, dan terasa leb h

Urnurnnya rurnah kayu berbentLrk

od'oo.'o

1"" 1)"

bd

d'q tq

terkena tanah, rurnah kayu menlad lembap

dekat dengan nuan5a alam. Bahan utama


rlmah kayr.r harus menggLrnakan kayu kera!
dnn berkualitas baclus. Daam hal ini, ada
beberapa lenis kayu yang bisa d piih, anrara

sehlngga sangat rlskan terseran!,1 rayap.

oi" q o1. . oar .,' ,d o d


l"r ,d
juga dbangun rumah kayu dengan bahan
1,. ." a. -o-, -d^ pe. . o I - a ,or

5ebaga penL.rtup.

.r ". le.r .'.d" o"r g.i"i 1",.i


r. . r.r "d.p a .g. ror.p 6r.p
Ld
.

Kayu jenis

pd glr !,t ddp" .n


"l "
.r dd r-^ .oor a ar ^oo.oo.ro.

vF t 99 d

orang rnengingnkan agar rumah kay!nya

dr ... \.. -booo .- d aa gg. 1


b " di , ,r:d..9.r pc 99 r.."r b" 1,.r"

ini ebih mLtrah, tetapi tak teralu

tahan denqan rayap sehlngga rneskl sudah


dlller antirayap tetap saja dimakan rayap.
Untuk eksterlor, rumah kayu akan lebih
cantlk

dipadu denllan tarnan trop

5,

ko

ar

dan gazebo. Bagian gazebo bisa d gunakan


sebagai tempat bersantai

Bagan lnterior rumah kayLr, idealnya


menerapkan po a mlnlm sekat sehinilga ruang
keluarga, ruang makan, dan dapur d biarkan

terbuka. Jlka inqin rnembunt sekat, cukup


d gunakan furn

tlrr

Furnltur pada rurnah kayu c!kup


d sesLraikan dengan . bahan atau warna
inleriornya Bia rumah kayu terbuat d.ri
bahan kayu kelapa anaka furnitur berbahan
kayu keapa bisa djadikan piihan. Namun, bia

b"(,r .'d' "'Lm"r eo." dd ."r,o" g.

dapat dlgunakan f!rnirur ynng berbahan jat


atau karnper. Ha terpenting daam perniihan

furnitur niada ah keserasian warna.

pada pafon rumah

lauiilamfi{nahlnqm

t nqqa

2 0tsr r fluuN

$r

D. Mengenal Jenis-Jenis Kayu


yanq dihas kan oleh aam ada berbaqal lens. Darl berba!]al
jenis tersebut terdapat sekitar 27len s kayu yanq umum dan banyak dlgunakan
Kayu kayu

5ebagaibahan bangunan

Adaduaha yang menladl pertimbangan daam memlihienis

kayu yailu

berdasarkan kelas awet dan ke as kuat. Ke as awet ada ah tlnqkat keawetan a ami
s kayu terhadap serangan organisme perusak kayu. Sementara, ke as
suatu

len

kuat adalah t ngkat ketahanan a ami suatu jenls kayu terhadap kekuatan mekanls
atau beban. Berikut lnl akan d uraikan ke 27 jenis kayu tersebut beserta c rl clri
fisik, ke as awet, dan kelas kLrat

1.

Agatis

2.

An qqerit
agak halus

Tampilan permukaan

mengilap

Kelas awet
Kelas kuai

3.

Balau

lrryi,

,.ytryy"

qcryErEryl-*{

searr,;t rirap

rll

tl

rrslrflrNrN{$

hrudiamf rmlrTn$,

v.palme.ngilap

4.

Bangkirai
halus sampa alak

5.
'1lii i

ksar

Durian
aqak kaMr samoa kasar

'p. p
(F a!

.o

,r.

awPl

r.

dai mei.ta

0.,,

li

Eboni

!l!L191!lllnsat

ha

,.

dan

enq rp

7.

Jati
dqdl

ldir

drn r dal m"

sedikl klrao
Ke

as

Ke

as

alrel
il,ai

ll

ilr

imoa mrg .p

V
I

t i!mljfttiit[i :0i!rr,ttr !r

9.

Keruing

E!*,
@qranoerm*aan
ti

10,

[ang5at lutung

permukaan

Tampilan
Ke

agak mengilap

as awl

ll.

Mahoni

as

awel

i lll

lP as

lu,rr

Ke

12.
pr

,'

ll4elur

ru,
prldn

haus!-p.

p-m .."

aodr

d4o

.lq,l."l:

d0

] asak kasar dan merata.


daripada memntimerah

permukaan

tidak menoiaD

lt
lt

rl

! 0rriF i#

(x l4!ii,

fumhlnqli

iv

^-,.

noo Td.qit.p

13. ll,lerantikuning

Tampian

11

14.

i!4erbau

Tamp,ri permukaan

tt
ll

15.

Nyatoh
auak ha us dan merata

Tamp an
Keas

16.

pe.mik,rr :!ak

awel

lt

mengiap

Petaling
agal h:rlus dan mr.ta

anp an permuk.an meng

a0

17.

Ramin
agak ha us d merata
asa!n]ll!l

18.

Rasamala

Iatrp.n

pcrnruNral

aga[ merg ap samp!] nenJlrap

IL
I

lir

ii

frnf- r!!i rL,s!Ptqf[rl

t,

'19.

Rengas

T"kttrr- -

agak kasar sampaiagak halus dan

merata
Tamp,lan

L"-"r",

permutaan

"*",_

_I""jl*r20.

agak menqrlap

l,i - - - - -l -l
I

Saninten

Tekstur

i agak kasar sampai kasar dan ridak


meral.
_l___

ldmp,dn

pe'm-/dd-

."t,r"*a,

dqa.

-elq

aD

" _ _ _ _

21.spalis
Tel$ur

k"r",."**
l(eLas

22.

kua!

agak mengilap

- lr-rv r-ll

Sonokeling

Tampilan

permukaan

Klas

zwet

Kelas

klal

23.

.s9!,l9r,f

agak mengilap
I
I

Sonokembang

r"r,u, - - -"g.ri"lr"
k .ar ""r"p"i "q"k
f*nskp
rduh
-rrror. *,rr*r,

- -

{elas
Llelas

:rnii.i$ulr

li!LiinN iilTnlF

awet _ lL-V_ _ _

kual

-lllvanan

JV)

-.1

24.

Sungkai

26.

Tembesu
hajus sampaiaqak halus dan merata

27. l.Iin
aqal

ks

sampai kasar dan merala

GI

li!i,

nmhln!{dIn0mInu

!M[

1l

Ba[ 2

Rur-nah Kayu
,r

Pegunungan
:llitl

iTr

li:l;

alii'r

!.rar.la:.l . m a

Jia':'r !:qr ' .r ':t;r memL -' ..trl


!! it.r rr r.r'r b; J :rrar l-..r'r).r[ ari ]'l
al !-. <att.,, r ln ter:el-r!l f,:,'r ai l:t
,l;- L:r),;k"r)a t':r'r _l:.r 'ie't.r'. q.r'l
.1.,,1 (.r_ ta__:]iit ir,,:.r,r 'i.rfal akr r')a
li-. ll [],a r-.! : p;alr lemi-r:rn9 r'rir
:.r', _: rLmii'r : !t!i :L:5.ia.i ; a^:

!-. a[ark:] r a a'r!r.ir []e rar!r rina_ i:)l


labila r,rtir.r h:_.li';i 5i , - t-r
J

a.r'r.r_-i;,.L mallrn a] a-.ita :l.lLrr'-'rIn ]


r:!.irld ! a-i_ rt .rii!' il.lrl ka ilr.r.!
r- c;:r.:l' te':l[_L I [.l''r'; f-.].l.rl
.l; _ :- l'r
ar ilaLr;ri aaiL: :l-.r'.1;f r

[!;. - ]1, 'lr:rr r:r.ar al rir r' .:


_l: .i^_

p:

,."

n'L:l;l

:i.r.r .ta ,,i

r"rr

rL-i! lircl uriur.0 r. ,m:'


t::,r hr3ni Lih:r

:0:r,1,$rr I i;tl irurrli

br- t::,r L: irr


_.rsr.ad sr

l,.l;;. l:,::r-'r 'r:r r-r rlr n:ira


I rq _ ar' ie-- i __a Ibrir ! !.: "
|ral l'.r, ilf a.i_ p-;li: la.i;rl ;:i^'
lirri. aar[a', _ i]lt: " r :l a: irl
!a _!L

_:r

it!

-,'rrfr!r ba'-.:-n-.i:--.Lrrt

al:_ : -rr a!l-riit C:rJt.:1arr ara am


.eil ri .rr;'r t r i!r L; . :el-ria:

:ir-rktr,'

:r1a

JrJr l;.,a

:.lrdara

FLm;h -re n'ii:r: i:'r ka,,l


r:!: ir)ir r1r! irir---rl:n kirr:i,.tk!
r..n!ir.r'r!r rn r,]iaLrL,. a- [r -- ];kl,l

! :

.:lt,

,l .l

a ' l'!:r

:!i:l

:a_ at ta m-,,.:rl .: r:r!: tir it,.il


il.r' -- L!;l i. _i. Ll: ll ,- r [:] :
.- l;,.r l,rl aa -r:r ar :t.r..iii.
;.!.r, il il ; ar .rfa r :trLit!'
,rr !i LiofJ;: berma.a':'i:' kit,.l
':r ": aa a- 'l.rr i:rr-<J;l
ta_.r r aar.:r[li ..i],1, )"; rlr C;p:t
.l (lr r;krr a aa! r 'Lr'ra:r r tii:r aI
..-_ ! l:r,L driil,,r_ .ailar ,,, rer.J;l
.,1

TABEL ]. ]EN 5 KAYU UNTUK RU]\,]AH KAYU

PEGUNUNCAN

un0

ru

bangi

tu

l./r

ldt

(a!1,

ba

rul

r;

r3

trrllIrr r'r:rrP

tr.:

.;i-'r-i

'

:
i,::,

rLrmah untuk berbisnl5 tanpa harus


ke uar dari rumah

Keselmbangaf artara ruang usaha

tingga menladi
perhatian utama da am menentukan
konsep desa n rurnah Ha tersebut
terihat darl perbedian luas yang
mencoLok antata tuang Lrsaha dan
ruang t nqga yang diseimbangkan
dengan perbedaan main entron.e
dengan dua pntu. Sementara ruanq
tinqqa yang uasannya leblh besar
d ber m.li, erlrdnae hanya dengan
k-"rajinan dan rurnah

5atu p ntu. Perbedaan ket ngglan (/eve/)

kut kont!r
ruanq t n!,lqa

lantai terjadi karena menq

tanah seh nllga


terlihitlebhtngg

5s

Ruang ke uarga, ruang makan,


dan dapur dtata menjadi satu rlanq
sehingga berke5an homy. Akses
angsung menulu ruang Lrsaha tersed
me

alui ruang makan dan

dapur.

Walaupun tersedia a ks-.s langsunq,


prlvasi ruanll tinqqal tetap terasa dir
perbedaan ketin!lg an antai.

bentlrk jendela dibuat


rnengiklrtl kemirlngan atap rumah
Bentuk

sehlngga menjad daya tarik tersendlri.

Agar rumah ter ihat menyatu


dengan aam dan kesan kayu ying
hangat terlihat kuat maka dpiih
warna watna natlrra dan lembut untuk
Tampak samplng k ri

))

bangunan ni.
I 0tarF

$Ns{l{iiihliui

fu!mii!

<3.. ]a 8 L:_!l

fr.

frr

rrrnrrrtr

:!,r,.,

r1,

_..:- 1., .1 :l-- ti r. rar-::_


-,:r'.1,. :,_
ii-l.r.-r_::_
a a!:i f l. . :r_ i -l:r ir'l ' L:r
::. 1

t:rt-:i.j.:(r'

.:

..,1

_,n !':f
_
l-riir.r'_.r':r: :l.i :ai l.
i.rr-'. .r ar r ri.r r[]. ii.r' a'rr:-l
r

r :r

r t :i -r r , ir '

-rrar

jr

. . r,

^'a _a' :i.-l-rlr f.-a

j :, !",,r,

lrnr:r

llr: trrr,!l

L a

. r

,_

- r'ir.:

- ir: ir :- : :: .,- ,-rr . ir:r r:tl -a [ ]


:r li ..r p,rl !rl-rir,
a-:I
r :r:raii .: i -.: .l .ll , , [:]_ .-.i
:it.rl r .:r .t:.r_:l
'r er' a ., i r
,::.. '.r I i'.. .r a: :-r i'-i - a['
.rari',:r tali: i i -r -r-:r !r'. -[L ::: .r. rir-' r
l r r,r:'r. . _; Fr: :

Den3f anta

lr iah liru

[ ,rtririlh r [\\

4Ntlrl

EIsrer

,)

: ;air h(,

fumrl

rlI

util

]'

be

ilang

I nilrlrr lrlr r !r r L r!E{N[rl

rLLk ,rL,ip lligql Cen!lan


kenirfitafr r!arut !.irrj t.ijalr] diikLl
b.rk:;n manqh:j i;'r su:tL des: n
aLaP Y;rn! rea'a! Ada r),.r ti./ ke
Be

peqLrnLic.lf rnefj:d

l;r

'untah ini

eb h meny.rt! denq.rn .r.rrn

T.t.i etdk.uanq d tear!.ltkaa d 5i5


bargLrn:n aqar nu:nra peourLrnqrin
dapat d nikn ntl

dir

s-it np rL:rng

Prca anln ntas terdaraL

ruanq

d:n
beriJmpu b,"r!ama rek.]n ma!p!n
ie uarqa
lum ah iurn tLrr y:ng dgunakan
t dak banyak:g:r ruang teTasa c Lra5a
ke u.rrlla 5eba!ai 5;rana bcrsnntnl

Eksterior belakang

)?,

r rtrr I

FlmN

&r

I [Nah tiru

i I'lrtunte

rl .ii: -r,t rir


[;!] ali_ i]tir

ba

r,l|

irn
l!r_ t.t,

ar:r

a:) .
|,ral,t
''il_ilari't Iii5 :al ,tL L:tat.tt !el rLtt l

::

il.:l a fr-,'t : di;

-Frrt!.itL

f,ir ..: r. r r,r:rr: p;f: r.: or


air.:rl,:r-r' e(!l--r cT -.! h i r]1.rkan

il,.rt!; t r..,lrrn rlaTt.:l: ;t. a.:t lii t; b:r.:n [;i -1 1.1 ..-'1o Per:]t.p.itr l
lt-rr kea Lr,iai balin aai];t al:n
bs:knrar r-traih lr.li 'rre1;al j::r.:rl.
j!r:.r !Jq.r_ pe,rt,ro JrtLl aI h
"r:f!atr[.]' j!.r:(r' a paa.rf LIaran

!;fat h la! [e arci

.,i:ki.nr rirn ah

nrmiNitd lrfttunti I

grpt{$#!

ffi
fit

ffi

#J

It

fi

,arr!. -.ri-lea de'!,r, !efluli fdial


! -rf -- rerJLr:iJr l-.a'a:al-r;n :nlarn
.r;)f ^;5: [ _ a]afa.r: iarT!alr ir

n.:n ril

faaa:nn r !,.rr! r,l I J j:riri,rl :-:all


rJrr;h r t!a!i ll;i lbE'[:'] r).J:.:

\lrrrq ii ttn i kir'r le .t,rir:ilr


lek

rrrt

i-tn!r:-

ab h r-irarrji ! r
/ta'.ut.r! iinr i r a ll
! !.-aiin:r ,a:(t -!j rt

t;rf.ra J.lar

:ui5n'ra

pr f.rl

rLrranh -n-..r

ll r. [.'il
eial:r 'Jar!l a, h ! nfa

iifab/r-. !uka
:--r

rell]atal ie[ai Jq;r


rL-r.i rat;f ia-JJl .er hat ab a L.r! lr-.[]ar

a.rn t il,,rk bai,,ak


p:aln

r-r1:l laLla!:.rr

l]narn .r'nLra'rf

r.r;r'rqt a!rTer,.Tikil ara!,rn

;r

le!;rrr:r.l

a Ler bJ(,rir jib:.r; :k5a5 ;n!!.rn!


ke b:!lijn d.p.r_ r!rni: 5eir iL-

sa!:linr/;

laprr c],:n rr;nq mr<an


!;iq ter et:t C ia! in ba ak;n! r mn.
:-.h n!qa mc.|l-.Lrntin n[!e! ke are]

eh r mera_.r':rr ke,,/r,r'n.r i\.rrn.r n!al.l


)rarlr tlda( ter J J fl]enar o( leh rqi;
mer]rrd k.rr (ort-.i pealEsnnf tersebL.
nrrnt;al etr h ier lr;1 Caf ear t nalul;

F;ca b,ial;r -fE nk:iil balalLrnnn


..r..rpnt :-orn5 j,.r'q .-l de5a i be.ite ttJk
fraril(t! to !epert sebLr:h saLrnal

.eralapal

lurn

tJr.

Pern_a

:]rf :N u! lft

rnn

lbrl

tuU

ir,,.rTna

4.

pL,

li
i:la:,r
-,.t; : iL 'il:.:
. t:
i...
::t.it
raii
L,..r,t ri
I - r i:: l::.ra 1:t!:t tta-_.;.i. ,tt:
-t .t l, r ir .r li. i .,.t rti rri::.
-,: I i,r'..,: rtr.:ti ,!::.-r'..- i . ar:-r; ir I : ; : a ' L - :. . : :t . r
1..-ir -...i' rrt'r nt.,t. L:i!:l-:r.
i-::lna: .rI|I: I Iira]jI j.ala'. .:.'
l-rr r!-i- !il-i
ri:'-n arl.l: .lri
li_.
.,irr'f
l:
L:!:tir !a :rl- r-:i,r!t:l
il;a:. -ra .r ir' al.-_at.r l-r ..
_

irrq, I rrlLrrt r:tr k,f

' '

:l ..].

'-

:: 1\. t:: it-. a .rfi


',r'r..r-r!..:..-.1....r1

r. rrt rLrr I

: .ti.

i:::t.: :.::ir.:ri

i...:rl

i]r

r,

ai

]iri rrhr.r nf

Li

i r rr!!

"

,.ti r,rt.::.t:,.

rrir .!

L:

r!:ir.r

([r

.,!) ]

rri l

arr,r!L ar .-i :
.:r, f,:1,-i.rl
:r.r i: :rit : i-ri
a l[, I i:

! .!

:::: j

!..tr .

!,,i riLr:r ,iri:t

ii

L ,1...

rtLr.-.r .rt1

.-.,

ir,:l

rr.rr Lla' -:'-iii .ri

eluPl qeuan

Fum;h r
1ai_r

^ err:: rI,:;t[;T

),.r'rc tc:alap;: aaal; .rira_n):

re rar.rpkn_ : .r an_ jirlr


la!ai ter:'.iirar, ! !.efi. .tiri la!al pdla
larar barqLrar r :ca:h denrar
a;; li.iai nnl: d bLia: nEnq iJ.
ii,a1[or..] yJn!l nal: Deic:r 5ita-'
illi i:r:i n' .Lr-:1. 5ertn :,ran :kaf
:!l kokol' .lilr ta.an al1ra klra'a
t'C;k 3in!:I rnerL]!;k ieaa:an ;har
li 5efr.rt r-.nq!Lni:r ! itar liriirigral

l:'qlr

ildpat c ralelat Lraila rJar'il tamL


_rafLl'Ll'r sarang;h iarai n'rln

'rn _!

ba'ian !at-.r9.] r .rntn a


!nn,ah 13iai kar'..]l i] Llr Karalt
tc:,-b.rt lLq a alrp;t _re-perteitis
it rri.r'r.r rLr;'rc (c .rarg; c art: r.es
rrf! r,it; ara0al Te'aja(an 5La5a'a
.rniri b!r','rni -: : - rarid !ar! ;d:

5iIii!gr

'n,:j!P i$,ar

rnnh

r rrtrtunlr

i'le

r'l:- ii, - -r',-r f. aL .:

nr.:r !:.1!::a t.tl.tat t.:i a .. -'


iatar i['i
:rr,]l.t ar-rr'.t!:T :i r-r

eLl

rran-.

r. rra-:rtt[i:] l-i.:i

r[-: i'][ea] -,r' L;'r::r'r a-]i,.-: :


1. 1 'l.il
el-].!ii-r lla'lail .'
:l:r a n .rat .r,ii ti')alt ,tttiaaa !,riirar- il rL:ii;r I t..!.:.r . ,:,-.,
L -;_ ie_iraI ia'rj:fr '.. ".i I ijli. .
!: tai:'t;t,aa _ a:tTt aa:r,r: tt,_:m;!.k kr il.r.:m lral t:raan. l-r'r:'
rrea ietlrli.ri .it r ddplt raa,r .ta :-: srrtL aili Es:a: i faal.: r:a. a. :: :
r. taan^'.r.r .,:,rg [,e.iL]n c aa a-- .
barLr:n ita ,.rr .inlt li;nat ma .. a:
a.r

:kste

or Gman

Io ala"S

;rt:

illra iref'-itati ;!ar !

e; :-.: I

irerl;pa.knr pen,rfl;Lir,..'
:r nri LnlLr : r pL ri al lsn ;t. n iler'-i.:
,,--rlJC k..rnr ke. )a.r! C .t;kk:- :l

l-rq.r

liJralr ilJa rrr.: I ta,r tet:a


r'-.n na,l !a! p'"-a lteber;pa rLtnrat,.,
d,.nq;rr me EtakkaI Lnt!JI rL:]rqi
tr.rnit bers i:l pr,.;: t:d; l:r.t,t it-..
t-!p-prt rLino

i:di

r,ran.t ter:eb.rt

l_.rkran
5sten_
a

td.rl dn,] rJanal

'i:tit

!a a

ke -r.:,

d!erkin

l-::

n aerl.tr!s i:r

pefa:h-!,rnr an,t parr-:,

ara ,!!: iabaq; :r:rh :t-.

penal ir,

r rJrn;| !,rti(

rilall r
sak t.r f'!J
ke

n,.-

Da^t,r'raannaf pa!r,

tiitl4rrr! n r! : ti:r\:!,!!l

,
:

l'

leL'..,

.,,

'

-,:,]

7.-..

,i,"

,F-

H.
VI

l
I

EI

tri: . :r : i.:: I
-j:::-,:r_l rlrl ' i. "il
-r . i : -.
:i
fi -r: r-: .!r ri

-.-r:t:t

rr,:
:; t:r.r:_::,1-1. lair
i
-: i :la' ti r :r ..! r:j-.: a- I il
'-'ri-r
:
-. 1 .r::rL:

il

1,..i

l:i.1..' _':._.-rl .-i iii:,!;- - :_


i!..1 ir:r iat _ i: -i it Iai :-a t :l . . k
la -i.t ,.:t-:l t:r tar i r....e. : .r ri:i: l
a a '' .-i rar ir f-: .-;a:j .t:_-r:t_ .: .
,l
_
f,. Lai : r :l; aL.il. :l rr -'ar :la f :
r-r-:' ta-:-;b.rr aa a r' .r ..e.r' i .111

t.r!r : ar:r:-:r. arr Lrer: :iarjr lr;.L ::ra


p:al: b:r!.r' h.:,';. .,',r' Ll rr.r r;
lalal :r' : !a ! _ .'t; f: !: LiT i::,::_
kjkol pr,r: L -i_ l,r, r t.'i.l-..]

Tdm!al

I in|1l rr!! r rln

imp'!t

r,: .,!r"

lrr

t.r'rirJ( ca!nn tar l':t a.rt\rr,;l


. a lerje!Jt terias;n 5-.per: 5ebLaf'
Lr nJl b rai !.r'rg !i"'pe lenqan e,.lr;rl:
ip rtJ m.i!!kt C .p t o eh oLk.;.l-.ri.le ,l
i-.'t.r L,!k.r.rn la !ri C ,rta!n!n. N:mirn,
ietr nl ma5.rk ke dn :ra nkin ter.r5,l

!a'iadnin

! Lr;

!.r'r.r rrya reLika

o elr rLanal pertaru,r

y:n!

ci!anrbJt

berupa rLran!l

n 5ema(lr
d pe'teal:5 oaiaran ,iirnla a(!e! : rn_
: r [e dn.rm rLrm.rl' ]anq ber.rd.r irl
:rdlraI rln1! makar 5e.] r tLr, al o:!.i rl
p! a ;(L " tai 'ireiieo?:ano a ran a'
aarkLrmp.J barj.rraa SL.rrana

bnq !:ra pengfL'r TLrm;-r 5e'r nq!.1


meni-b.r- k-o!.rt .r.r.i d Ci an' rJnral.
f'. i-l ef r (;rern i:L, iesa'r;am p;d.r
rirrnah

lart-rt:rD

tet:p

b 5.- d r.rs.r<.rn ,//a

t!pirn

it:p
rEi, \.1:i.l

rr\; 4.ir. lrmili

i tutrrilir

:raba la . iti:r' .ai .a pa _l-..r r -rr rra_a ar:i lmr ,r: .l !-. jt ! rf:
i. ati j _'a - . I t; _at ntir.ar raa -r .tt.t
-l:-!t:
.l:.aJ: ,.: r't I :,rr;: i.rlL.1 b:r..rr
l_.rii,-rr .: r,r. ,, Et:- ,a[ ],I li.,li:; i . ar-- j
l-: tL _ r_ .r':fi i-ei..ri: -_: ra a; t;r l
.--:l;:- rL-ll];._ -..!L !ii !t -aftiarL r;ri.r
::ta ,..: f ii i: ,.t ,-- raa-l t ir-- :jlt i: :r l
i. f'ir ;:r. rra !-.[.r,.a _.](rii ara-tt rtr - Ll
Taar_:tli rT.i (a t I t;ti _; : rrlt -a jt
l,.l '-l:i.il I ,:'r'. ia tai tTat:. :ir l!.

.l'lr k

rl

L.

i:r I e,rl-r t.r L rr.-. .l r:.1 :lir'l


_ .^' ,.r.,:
l-.1 ; Larra-rf,1; i:rr ::, -i; tr'
.- _;_l. Ia.] :,t[ia :-;Lia. [i]r.. aatri
C: 'r,rf ; -.: ir r r rr -t l i : i- -f-l
!,-p,r t . r:r ., ,,:r! -.
. ":_
r r -:1.: trtrr t:. i_lr .it i:- ril r:t r:rl
i laa . li. r.,: a ::itnL .'.tr. t ,ijt a .
_l,ri. !..a_ ;r r :nr r-i.r!r . f.r,rr-rt;.:l
[: rr, :]' r' _a_r ] rn,t L r.rl.r. i:.. i_r,l
)-rit

rJ|rl rrrtr

rr r,:

L,r rl

BanqLnill ),an!l l-.eri r d atas


iafdh berkonlur ,lkan meml iki nln
eD'h, yatu seilr rnen!hall kan
denrln yenq merarik lLqa

aneanbLrat

ani rLtan.rh aneani k


Dindargan oplima ke sekel nq
banlt!nan Fi nl tampak pada
sLrasana

desa

d.r

Tumah

cibinqun

(ay!

ka

i i,r yang

pequnurqan denqa

ahan berkontur Karaktertanah ya ng

berkontur menjadi poten5 .jes:in.

Oeh karenn tu, rumah dldesain


nlenqlkut kont!r tanah dengan
perma nan

rp|t

/eve/ 5 si a aml nln

yang dapat dimanlaatknn menj.di


ke eb

han dalam

de5a

nda ah

a ran sunqal Lahnn yang d bangun


dl

ewatl a ran sLrnga sehinqga

banqunan dlbLrat berkonstruksl


pangqung.
Ruanq dltata u ntuk menanqkap
pemandangan menarlk ke da am

rumah Pe etakan teras berukuran


besar bertLrjunn agar penqhuni
dapat menikmatl suasana ern ba h
pegLrnungan sarnb I bersantal
dengan keribat can reas Tang
penyangga:tap teras dcpan dibuat
tinq!,t sebagai penyeimbang bentuk
banqunan yanq melebar
Denan l.)wet gtaund

rtr$1tusNnrJl [!m.hlipi &!rtun{ii

t#

TJ r

!.,1 Lr

i,. !

.- -:r'r r ' ,i :l al:[i.:r' i] lr:!:ri ]]' .i


:'r:l iLrl re_aa_ -; rlr . 'a a r ,;_a
ira:!::. !-r.f ..,t al:r L1 ,:L il r-i.i..lar
ai iirt.r i:.:rijr' iJ:-il tir. il er...k;_
l-.. ,-a__f, fil.,,r p'rl,r b,-:t irr !! :anl-i'ral
lrrf '1._:'r :e r'r ttt _er I piir]aldr'!:i
.,ir 'i; r.:_.1-r i _ l.r' :,-.ir;:ln !-'rli-r:irl
_

:'!T rr:j rr:r'l


-.f.tr r. .' i:t a r - _.:l I
iat ra.l -i r r.. lr 'r; ln .,.r': -.a r: r: r: _-t
'_,r(:r. al; _ -rfi r
,:t-:rir:r .r_rL 1r-- !. ....-. iri]rar:ir

i:a'!.r 'rr:r.' J:. __:" -r-,il: rl rr i _ la: _;.1


r --ir-rt . are t:rr :r.ri;'.. :aalr:l:l i-;itir'r'r,r

I
- I I

Konjep judSdna dermaqa yang


birsanya d t.r.p(an pada caerah
Pantai ataLr daer;r peralran annvdiac kasik:n jLrqa pada di.r:h
pegu n u ngan yanq mendek.rt
oer.riran, da am ha nl lerLrpa a lran

,:lapat

5Lrrq;i

ru-:h t n!lqn ln t-ar -Et.rk


.li Dir!l!lir,rrr alran i!rrira. A r,ln
T.r,l:k

knr

ah s.rtLr
!Lrdut p:nd.r!l )/ino ditonlo k;n dnr
da anr banllunnn ie uar A l.;n sLrnqai
ter5ebut lLrqa diadlran sa.rh 5ntL,
fa! lra5 rekreasl .aq penqh!n rumal'
sunqni te'5eb.rt dl,nd

llrdL]plrf p:ra tdllrL]

Derah

rlJ

: :riim l]l ,:1

nrmi

rird tuqlrrr

-.a

i-a+n

b;rlLr'rar I lrr ..i l


r.ri:,Tri:r : i_' tnr,t il :a^:a k.lrr iar.l:'l
L..nr il'.i rr,'a'ra '1:1, n_.rc: rrrtL-k,1 rd r,1
b;nilr'.rn .lrsLr in). l:Lap lto',.kan
alar!;r Lamp .,rr Ir:cn k:;,-r !ii ri] 1',r: '
i jr r D:ir f l,rr l.,r'r ]';'r! b,.ru[! ,]r'
ra5;r Lrt.lL r.:rr .r!i'5lrcJt fraril.ln.l nna
ali tm 'L_'a:r ie L-d' aLr'r opt nJ 5:,'r f
tJ, bJiaJ- he!:rr tariab.rt tl,ila lterl.rn!i
a!.1' paaanll;l,ridr ll.rr panal l::l l;il
;:i r dip.it i per.. r ar:rqar b:k lr ir:
l .r! ,],,'r'r!1 b:n!r:k ia'c:l).il !al.r f'.rkinn
aari;r !enL.rk ;,(r'r1l r!'ral <!L ii nll ng
):r'l!l rar nltrll!a l :l e:tat i teli-' ld
fr.r.l;

i,rsr,r

':rll.:r

.r:iar.i [,.]k.r:r' tar5abL.

'i:J; ' .,,rr,r 'r.n'! Lrlli^': r!rltah


!'r-raTt L:ir'l,l

ill.

_:rnrL. d :]ar

[,.]r'!

n_atr. rlr

enla

:t

i-!

iC Jarqn

ar.:r'r

k;'r !.rc.r t:'d.]r!

[e nrih u;'3aia]Jran ma.rll

lr,.!;r. nJanl r.riratI,r;r! :erLetLrl

't raelI]d iii ! 5iirr 5rtiri


P:ial; !rI.!_t.rrr.r'r
lat1 i,.ba!l; len'!:rl- '-r:rat:ri. Terrr
!: ii.rr!

i:lr'irtL .r'-..r dlr.,lni


afit !ir,. ; r-ra ;i:r! t al:( irinqr r.r'r!
ie3 a!.e. ir []rf!.ra.r'r r;cr r!;r'il
I,r:itq l::iar

.!

.eliilr dhariir

sLalut Lraril.rr]! m

,r.t:r bri!l.r':ra tank


kai:rk

l/:.r!

^lr'ra)'.a'r

:.r

tar
Pe

nika

!er]irl il,ii

'rq

rr-'rll-.ntl

;r

iLrrr

L.,r

aok::t al;r'
r.j! ir.rir: l!o: b.-rtL,L:jf .,,!n '.r;'rin
n :n. dii!rt I r,,ti.rk[.r-] ic dJ :irrt
',mah
l,:rrr.rrn:r : ;m

r.r

r.rt;r ta'!Eb.rl

:t:l,1r-,-

lLmilir i ht

u!.

'irra

rr ara

l'!:

r'

-,'!!:.aI

.:ifat .a:':rrLra-ratl:' : r r'i:


ha_tr,_.r'r

lar!;.

.r

'.r'ir

Tati.

..e rarl ar

r:r' e..:: ki
Ieti-- tir . r:a: a__:nt:r - : !
fr-.:r[nr ! ['.] irLri_.r r Lar:a:-.r
ar -'ir .; r [,.]fi !. rl.r ,n 'l
mefJ'tJ|:p ;r.l:-'a .a :i: l
Jal bn tc-tt.t_ -'arl r_.a: ,. !l
ar alaan i
:ad :r_' _,r'-:1.
^_,. r ial :n :l
ri:tL lr:r'!.r..
, rLr ;r: ra r!1,:,[ [,]. : I 'r. !
'Lrrat -:' ):na i,: I ta'_i:]:ll
,.]:]|.ir al-:r t ,, ii -l .r .t i-,1
':k --;! j-irari- iar -:ral-Lit

lrril.'

'Lri ;'r k.r,.r l-ri

ka_

iilt iti-_.r!t.l

' la rJ. !a I

m:_.i:tL
'.;
ai:'al, ,: .li_ lai l:r'

fr L r1!rrr,

[ab 3

Bunnah Kayu
o, Pesisir Panta
anta

dl 5ektar pantal.

raenllunjunq nya u/a aupun hanya

kota juga rnemutlrskan membanqun

5ckidar rnenlkmnt !d.rra segar pantal,

rumah per stirahatan ataLr vila di

ntau rncnyakslkdn terblt/t-"rbenamnya

pinqqir pantai. Karena hanya sebagai


rumah peri5tlrahatan maka rumah

nrataharl Mlnat rnasyarakat terh,rdnp


wi5.td panta membuka pe uanq
Lrntuk mendir kan lasi ita! penq napan

c,)

ain lu, kebutLrhan

merupakan salah 5nl!


pi han oblek wi5ata. Tak iardnq
ketka ekhlr pekan banyik orang

r rtsr!P

hN0 ln!n,ilarul tu.$Pinia

Se

!!a!ana nyaman yanq jauh

dar

kesibukan kota rnembuat p,"nduduk

inl hanyi bcrstat


dltlnqqa pada

temporer atdu

sant-5aat tertentLr saja.

W.rna lernbut

Aqar diperoleh rasa aman dan nyaman,

sebaiknya

sebaiknya konsep rumah disesuaikan

diaplikasikan sebagai penunjang

dengan suasana dan karakter darl

tampilan rumah agar serasi dengan

Pantai tersebut.

suasana pantai.

Saat rnendesain rumah

in.

ada

b.riknya dipelajari kondisi lingkungan

sekitar ter eb

dahulu

sehingga

dihasilkan desain yang sesuai dan


nyaman ditempati Kondisi lingkunqan

pantai, seperti suhu pantal yafq


Panas, angin yang bertiup kencang

Kesan alaml dan mcnyatu


dengan linqkungan pantai ada ah
hal yang perlLr dalam desain rumah

di

daerah panlai Oleh karena


itu, pcmilihan bahan banqunan,
baik sebagai strLrktur at,lu pcl,lpis
banqunan, harus berkesan alamidan

darlarah panTai rr1enLlju pesisir pantal,

scslai denqan daerah pantai.

dan udara yang kering memengaruhi

satunya ad.rlah kayu. B.lhan kayu

desain rumah di daerah tersebut.


Ketiqa hal tersebut membuat prinsip

yinq

penqhawaan dan pencahayaan


alami peru diaplikasikan kc dalam

dan efirbnp.

d pi

Sa

ah

harusah berk.rdar .lr


rendah karcna udara pantai p.rnas

TABEL 2.JENIS KAYU UNTUK RUIVAH KAYU

banqunan.

Keind.rhan pantai memiliki

DI PESISIR PANTAI

potensi sebaga arah pandang irtama


dalam des.in rumah tinggal sehingqa
jendela dan pintu seb.riknya ddesain
lanqsunq rnenqhadap ke arah pantai.

Permainan rplll level ata\)


pcninqgian lantai diEp ikaslkan di

Pinlu dan jendela

rumah pada daerah pantaiyang serinq

terjadl pas.n9 alr

aut.

Namun, jlka

tidaksering terjadipa5ang air laut mak.l

dapat dilambahkan dernraga ar,'lu


lcqian eqian mcnuju laut sehingqd
d hasi

kan

deso

yang

menyatu

dcnoan alam.

Nloil hl!

I hibrid!

lr

lt!{irlll.ur

53

\{
;

l:!l

,:,..1

pamaialt"rqdr pt'ttd
pcirandDrllnn oDt r'lrrr
.l da!nt. Orerl Jp.r.? ai
rL,-irq lrrnrJ vn-rc

5e

pu

t t(joa

rneaikfir:

ke

te'ac(.n

-ei!a.ah

5a

pa{la

Le (olam

rc1;rnaj Ai.lar aaa!lhun rrrrTrdi rnaT;lsi

r)-am;r] sa(n: sern tl('),15!ar:n b-.rurrJ


l.lrl;n-a1 i)a-lcL lelap C gJnaka.r di
ditirra ruinq tamu dan ko arn rananl_

ll!.no

!ar(J. d et,rkk:r d urea


oel;kar3 a.jd. p.l.trrJni .]-rf o!prt
ka

sr,;r(aaa {ra1!ai ber5a.]rd

Jarq,r B darq fiidnn! lranspirna


aer.rpa inca dilempdtkan d 'Ja'rq
ter>ebJt 5eef pemrndnnqan yalg
op! mn (e arah p.ln1a , ruanq ke t.rrQa
aur mendapark.lf aandafgrlf ke Jrah
(o dm ral.rng dan tam.ln Area serviS

yarg ierdiri da.i ddpur, 1r,riq t'dur


pe-rbaatu, kdrna' rn(rnal pen'b.rnt!r,
al;r rano a. ci Ci eta(k;r di s.ll J zo,-]a
Nrminr I

fr! Ii i

r'rFLrr

'+u

trm
'i:::rP N.:n fithNi|r lli! li

Li

M@Imffi

.r .'

l.r,

.r'-.!._ :1i..
- rr :r l,f
i I I -: r:. .t ia :rir -:r -:j[]
- :r.::- .jt a.. ar -_ L.rt_ '
I
.r '-: _.r:: aii_ .:''.r.: ! L - ra. r :l a ':.'a r;. . 'l: ai"lifi.r.u |a_:: : i: : lr'.' i iF.r r.,,1 .l .:iir.!:.
:r iiaar:i
ar ia'.:r[.: ] J:raa. r:: i' :i .ir
:r:m:r.-. _!.:, r -rrar : _a!.r !
i:' :r :[ ,a.:j a: a].r an' ., _-rl'
l !. ' ir,,ri:i .! .l .r :rt.rh lr. (.i,rr
r-laa- .a.t .]r .; t.t ab:rf
rr'f. i:.. rr-- :. i:l:[
a a]:
.i.-i !. r'r i.:'
r:-:.,.
pa-airtia :ea I Lrer'-,rl! - _r. I
r_:Ti_:r ". ijpI_.1:r':t.,'
_,-.-:rif' ,a.al ar-l:ri r -.:ll
i -- :rari_ -r_l.rk -i_a i-rlrln r:!lJr-:r':r ,..r' ar ji -rl rr il: : l|] r.,,I

c
r, ,, I r ril f:irtrr;

t.ta

seh nqqa mengur.rng pen!,lqunaan p-anding n

Pola

udara buatdn atau eD h 5er ng dikena denqan

rnenqqunakan

ait aonditianet (AC). BL,kaan bukann yang


ebar lerseb!t juq. nembcr kan nl al tar.bah
b o .d p" o. g.o ,'. .'. .. po

,ro

.". ",9 q .q..


(eberadaan
bLrkian bu(aan

"b

d.o" p ..a

-pd.
v.nti;51

yanq

p.

ke uar!,la dan ruang makan.

dl danm rumah

nl

stern .'plrl L,yel. Penerapan

stem lnl antara ain dengen d t ngq kannya

'."q t.

. qq 8

"

perraukaan tanah agar rneTnberi ke e Lrasann

l, ,-

o.. 9d

pd.

5eTta Tnernuoahkan sirklra5i udara daam


ruangan.

ruanq yanq ebla menyenafokan terutama

I "'o .or " ! ^ i.o'


ooloo.o.,,,.o"g

ruang

o. 6

Ruanq makan ter etak berseb-.lahan


dengan ruang ke uarga Pada ruanll makan
terseblrt lLrga terdapat bukaan bukaan ynnq

o.,oodo.

"9.

".dps..

Eksterior belaldng

llmili i fm$rlm r lyrFLi$'rx

.E
I'

laa

IIi
'II
rrt

''4t,..,,#4

---. I

l:t:j, i l 'r Itr|nrl fr.!trr;

ar

rcn! _v;n!l eDi| (aa

J|tuk

-enql iinqk;tr kesar nrorcton r:Ll.:


i:saal ad t! urin
FJ
aria

rlls []:Ttq irtn

.rgil

ok;rrllaf pada pe'enaJn:;n rumail

(:),L if:.

Panv-D

e5;

ar

delt

nTtya

;rr dallq.rn LrefitbaC;.in ket rtg! :r


rJrnll !,-ar I tL,.lrer k,l I pJ. 5eknt
b!nrp. dl'rc nq kavJ seb;!.t pern 5ah
lafrl la.r5 .rnl, ; rJnnq (1.,a caf!lnf
.rara

l;ng menr ik akscs r',,r!rq


rrJ! iq ke ieta! be:k.inq Ared !er'.,'!
daok,r:l(an p.rail 5s </ bnno!r,iI
dtnq:r .:ktet :n!sLrno ..erL L
ralL'

o:tn5l

Pefat;.1. .rn5kap o,:da : h.r'r


:Jl1]ah r o!n aJkup nrendao.tt
pcrh.rt ar ler.rt;rna .rniuk ated :nrnirn
be rk.ng. Pe rati,i]n r, d !\/ujuc(an
o.nq.' ililailn qtTebo y:n!l
di en!l(rp (Ll. dnn nr.j: tailr,rrl

r!anq m,lkan. !Lnnaj kerl; te6el-i!r:


mam k l nok:t pryas y.tna eb h
t rr!l!ti Clr:nd n.tkar ilenq,lI rLt:no
pLb lk d sek iariyi
Area kan:r trdLrr b.r.rda pad; 5 si

timb:h Ie,5end;r h,rill

k:nan bangt,nan deno,ln al.te ktmar

s-.aar;

!e[rdq.] ar-.n C!d!k, barnrrtal, !;rnb


man kmal keJ5r:n t.rm,lir Pei.rt.r:n

arik,lp r' !qr m.-berkaT,


7la,r',/

:r

ken\,nnr.rnan

d.rii ar; :rn arm.rl

imflNdrui &rrrrinli

ll rtii I er

le:] r, i .ii, r lri ii,,,; arrT


-r:- i L "r_ )i_a ^ :_q _! _.ir' :rir-:r'
1:t.rI ir]rl,r. _'-r'l "iit !Jj:jr: p:r .:l
-.a!l p-'r :rar:C: C .r'ai rLr n.:r l-i i[
l;ta.e t-t ,t 3a !::a ! lLm.t. ii !ea'a.;r
la-i! l,:r! !.ri Airr'r!a lerir: .trj::rLt
.1.,,[]i. nr-,'! ria'Ii:- pi -;']'la'r!:rrl
r:rrta [a r-:].rf_ L :rrt. .lrtL( al.ip;t
''ii i^'-:rl .reri;iala _alni iE :r:l p:r .l
:l-.r.1;r r;'rt; lc':r al a ra.,rp le'r_tar

#{k ##

-: -a,i J.r_ ier..:rt.rr'-ir.d_il_nrl.l


iitasiLr aii; a:--.rri <--r: - L _;r a b.r;t
!:-rlal r_il aa'r!:_ p!ra.rp :krir ;i
..rr | :ala!la -!tt a !; ritLrr;r ,,1r!.rr
!: riimp n. iL_':l .fan):tLr al-Enctn
SLtn!n't; a:a.:' ,:T! 5eatal a.tia J;riai;

iL

1 _.r'r .l a.rt f.,tr ra l,.raf!1.

iar;i
len:'a.ta

r:r,

nlfrf

lrmili{l f:jirhri

!e

:rL;

ril i;a;t c
i:I

aral!Lral al;r rJari ka Lr;'an


2

aisa:
i]tLr.r
"

1
I

@mqe@T'FFE

lii

t1

1t

rlrir
ti tt.

t,

{ [],

-"./-l

ffim

:r,r '

r. ,f! f

q!,

lLrj

FIln
rl

ltr.r'rar Lrm r al:l.

aaq [a L:rq.] il

talr

,par iriarl. -\.iri ia/el .rtaL perLraC:-f


(et nq.l

iir

;o kij [:r .]

keCJa rLrarq ieriebLt sehinq!a

antar;

l!|.q!

h;t ea5 R.]anq keL:rcn


Cil .o!t kri ,11 .m Cari rL:io t.mu.
f'er!eia:n kei t.lgiin nnll tLqe
dgL,r;r;n p;Ca r.raaal mak.-n il,r
rLrenq

ler

tL

r:!n .in bgLrpi lenCi:.i


_ql_ta le
ar bL.tL merar,t h
:i tt; :r;s
K:nr:r talLI rt.rma C et.rk.al
il a r:.1 l]l\,tr-:l d.ngnr al erqk;;l
La'l! :errena r !.rng rr,.f!haJ;p ka
ir:h paft: DLrl Kam;T taLa n nTli
.tikk,lr bef reberan!a,r d' intai.rt.!
[,1;5 no -es no ka^'nr t dLr mem 'k
b at.r'ra lr.r

Ca!ur. Lant.r r!anit mak.rr ciaua:


aLr-r tngoi an.pnali dacr,, ss-.:q:

sLrdL,:

pa-b,.ila zonn

rnera:rpatkaf !en_-aaiaair;i ),:nal

leal;r!k:_ kami' a t'r),; raefqhaalt..


,a.;r ..r\,, llL;nr ke Lrir!n il:eI;(i,r l
ar ailir ;tar re' rat.l p'r.:! pe_r k

oplim; [e :.]r a,jit; a:.

r.fi;h

k,"

Fe

et:kan

..r.raq

raiqr m-o-itlitr r<.r,r LrlJk


(arera

5a.

l-r,rcltil ),arr traedn !i

kii;r

ah

rnrnql-ail.r! plfarat I part::.

eb h

ter:r:

ir

r,irr l{ lri

t.

r.

BLrni-h ktl"u carg.rn (on5ep

.Jmdh

!i rahnt.ri

dJSa

in

diraFara!
dengnn rengut:mrkar fakto'
k-.r v;r:'ar.:n pengl'ur rum.hyirc nq 1
Denah

anla l

Der

:renqhi anqkin k-openri,'ri akaa rkt v tirs


d [ar ru.rah
-(ebaqni r!rmah oe'sl rnhat;T,
Cesai,lnya menoopt ma

{
{

Denah

i:4

1j4;!e

{r

Nrmi hr!

I tusrhi,

arta

koam refa.!1. B!kaia b!kaan paod

k;.aa' vdno cerlp; jerrde a


ane^rdKs'rn.l kan penadn;)-rrarr
Z

priv.'lt

sebagal temDal beristiralrat yang


oiy,,Jjudkar denga,r ce.e-p.riar emc.'t(
kdmnr tidur d antdi brvlah Sanh satu
Ca.i kaen'cat kama' t dLr ier:eDut
m-"tupak.n kamar td!r utimn !'ang
dire'rgknpi derg.n <arn,r mardl d;.'rirl
r)en walk-in a/osei lgt (a.nrr tdL,'
la n[]ya fireaqqJna(af k;ma' miad
terps:h Ci anta yanq ttma. (ac-Pnt
k-mar tidL,r t-"r9ebJi memllkl ak5es
m.rsinq:-asinq enqsr,lq me 1!hadap

(!

krf .lte,

!e a

a ;rm

, , .*.!,:,t!\ilit[!ii,.cs

"

.,, *

{{

it;r":

. $){

l:,-,

irrl

hh*

u
I

rilirFllrfru nfr tul

turrrrinrd

ILr!a mean!er kan ker),aT.rnar Onam ,.rqa C etak(ar rLano.rikar. BLt(ain


me'r kmai perna,rc:nqan aattai
bL{a,ln pade :rt;i ;ta! n; berLpa
ArEa (o arn renanll d (e i nqi teras ierdea ebar dan aitu qeter yang
tnng Jas lier:nia kayLr !,ana daprt nrerqhJbJnqk.n rLr:no ke t.arqa
d funqs k:n ser:ga area bersait;'d ce"rqar ba kon ino5lnq men!hildaO
LraT TJnng.rn Fflu .f;sLt( .rtal1ra din ke ara'r pnntnl Ir'oce bLkaaf tersebLt:
p ntu rnasrk penqhLrnid beCakan F it.r betLrl!ar aqal atapat memaks nrn kan
m;5uk peiohun cietakkan d :nla sud,rt Paaonrg ke ar:h .aita. Arei]
ba,,rra'r seh n!,lqa r.emLrdahkan aksei !ar,, 5 !eperl dapLrr k:rn:r t d.rr
d:r:carport PintLr n a5u( utima rLtrnah pembartu dan kamar rnand 3embaiLu
I I ,usr:ru diet.rkkln ci anta atii Kar,ana lLrq. ber:da c lirtal n.
d .sLr-s kan lrakuersi kedaiilnqar
Fasad baa!,1u nd n rne,rogunakln
tanLr ikan lebh sedkt fi.engng:t n/lTna lrraTti aer:h yanll d5e5!aikaf
iungs u::ma rJmai seb;qa r!mah aleiqa'r k - tropS alimand mJiahar
per !t r;hatat.
5e.r ir ltets nar sep:n eno ta rrn.
Pnda nnta ;ta! seain beriLtnq! Dndino kerna. a.tnc: dat tancg:
!ebagn; rLrnnq penrima lJga ierdapat man.r u nrtal ataS dar area arrparl
r!.ng ke !arird yang d en_okap berb-9al padr 5jl kr dan kana'r ban_o.rnan
seGna fekTeas 5epe'tl froit.ii r6b/e dar dltLrtup dengar'r eernen aatLr aa.l'l
ciano Sea n tLr, pad. anta ata! iri !ang lJ93 berpe.an sebagai penega5

Nrmhlil!d

le!!rldli : oilif :!ererl

69

Denah a1r3 l

li m;h

irad

5ic'ra

'ralcne5lar !an),ak

m.manlaatkln bah;rr aai: berup; ka]",u


sel].r_0ai bahnn tr:r.turan. a) eh karena t.l

k:yJ n men!amb tert;


'!mah tGdslona !a tersebut ter ha.

desain rL,rna'r

.u-eh trncisora
m padil dena'r din

Cari pen!l!,lunrarr modu

b.rukur.n: rn r I

alesa n rLrmaf Tnode panqouno

F-rnq!j rLra.rE mcmero;rrh oer.ba


o ar are. Are: pJb ik il,rr jer,i s ya.q terd I

dnf rLranq tam! dapur, d;n kam:r manC


cieia((an d anta bawah. Sa-entari lrea
privat v:

tLr

ruang t'dLrr, rLraiq ke l]arqa, dan

lon dll okasikan


Pr,/as eb h teriiga.
ba

!,vri

anta ata: :ch ngga

t
Denah anta

i* r irrihl:l![ r{r!-iinLr

"lr

t'

t r.

i\i'oale

nah

kJt

llt ra l
PlrilalLnq tfJd:5or: \:mJn, ruJrq d
b:.,rah p:ngqL'r9 .l nifia:tk:n ieb:rca
:rca pLr k ./; ra_ l hJ;t tarb!k.r llerar,tr
rL

mtm:' ^'a [,f


_'

menll

penqa]r.rnn

atltailrq

c 'Jn'nn kaj/.r tfac s on:


daaral (.r ir'; rtar. Pe,rlckit rL.tnq
nrar

menqcur:k;n pagar patlar k:yLr.


seda'rak:n !rt!l Tner!.rmerk;n area
ra rln,

5er!

5eperL daaui d bJat 5-.klt berbahaf

krlr.5ementara Lrnt!k area kallllr lxaid


d !ur.ri;n C ril nq .le rgar ceirLrtLp bat!
.r.rm !eb.l!l:r ak5en. aL::r9 mik,ln dlauat
arenqan kDnsep e5eh.n' dsr-o:n 5!d.rt
i:rd:nat .tr!l'aCJo tnm.-i] 5eLr nqta
iemPerkJat :.r;s;na pcde:;an d d; art
trengnLrFaan kn!u tak 5eb.tes b;rhan

h.r'r!Lrran, Le:ipi luga sebagai bah,ln

l-.rritL'. Ke5:n a n. alitr tfai


: lrrr!P qNr

r nri?ll

sona

i tu'! iinl

kerln derrqan p-.nqqLriaan iurnttr

ro

.r

d ...."

al

k.:v.r

lta5 oiLruat t-i(uLup derg.n aen!l!l!rta.n

q "

'

di ;nla

.'

alas dan ere.r pub lk

dih.rbLrngk:n dengar
s rkJ

ln:rtai

ba,r'",eh

targq: sebaqa !afana

isl !,erLlkd.

Tata ru:ng
opt

mi

d arta

eias dibJat

dengan dLra ruang t cUr diletaikan

bersebeahan sehinqga memi ki keje asan

fun!s ruarg Ru:nq ke Ltarqa oib!ll


nenghaaapkeba kon 5ebigaiarea bel5antai
y;nj lebih pri'/at, bi] kon oi antai .tas n

5an!at sa5!.i seraqal te.rtDat metikrnat


udnri panLa dl p:9 ata! 5rJre hari iLrmah
denqan oaya bnnqunrn dan desatn lang
lerb!ka sanqal co.ok dibanqLri oi .reil
perlstlrahatan den!,ld n sstem kearallan
yang cptimal

Nrmriiird lAxrtunri "

frlrrtuq Ar

',]

PeminC.tnqaa p-nt;: lrr no salc:t


'nda'r dapat d n kmat: c.rrl
Ci a.r rLrm;r

tlfq.la ianqin

11referipknn kor 5ep


pind.rnga. terbJka sep-arii,vj,rc .u!l;

leripkaf p:d: de!. r rurrah n.aiel.


k:.ena tr,'u-:h ina_(ta n dirana.rnq
cengar penc!una;r banya( r!k:al
5istera aerc;lri!a:n dan perqhaL,,,aan
a:m d d-.(a n m:(\ m; bn k !e.;r;
d

2 :,{)tl

i Lnt

r:tiir:

r rr!! irir

li lhrtrri

Elstr

be,rlang

flihti!i lflrll, ri i r$riui!rr1

hOr

strt; marr-n ,,,er kj

oer;C;

r,/E,rt n5i

p;d; sEt.rl ru!iiq:n

)ranq

:d;
Pad,r area m;5.rk ke da am rLma.r

De.l[af harrpn.,]n 'urapJt I t.tL


al.;rn asr. Harnpnrar .u-pLt tersebLr
jr.re C cng{;p oer!la: koar. k.rn
!ing il terq:h t-.r!lthi,,: c'LJer
laa't leta3;k aqal penqh!n onoet
be'la:n.a ar. o ten!ta I ter!l:lkaar ta:sebJt (e;fJn n al,pa:
..erperan s-.naq: 5eb!:h fierr
-nen:r <
_,-arll d.pJt C,r km;ii Cnr
dn trr .Jrnal se ta.li f L. g tamu
O

ann k;n'.r. -. dJr !;ng t,"r et;k D:c.l


area ajeLidrl rLrm;n

K;mar m.t,rd

ierrlrr

lar!l

:-.rp !ah

ru;nqan nt bariLlruar JniLr(

rnemLrCthkar cn arn (lstem srarkt rl

rrmah kdyu ;r 5efr tgga m.rmpJ


mer!lh'ndar' terlaC r\,ra kelocorir
at.r! reiresan .rir ke da:ra rtaaq
yanq .iinry. !-"pet h. ny; b-"b-"rapi
kar.ar n'.r'rdi pircn rum.rh kaf! y.n!l

be?il d aaer.l' (lae:,ih a,n, k:mar


maril ::da tumah n lLr ,oa Lany:k
rangn.rri(an e e-ell bat! seb:gai
pe.tp5 d fdlrc r-auaul anta Pad.]
T!aait alltaT.r ,/anc mam 5ahkan
krrn:r 'r;rndl denq:n rL-aIq nt
cib-or lian tarrar kea te!.jqa e a.rrea
e5tet k d;'r penql aL:n a allr .

:0isri ras

ir!

Nrmhlilld

l!i!

1.Lr

Kir|a. :ir, l,t;n.: al eEktan


iaCa :rea Lre Jt:,rat ir:-.Jft a!af
m-:_ilapnt i,lE,.1,' ;.1!::rsJnc kt ;.Jl
p.r'i:
r;an 'Jiirq 'r,rkait

d qL ra[ar

a-i a.\j!Ltnq aei


-:ju( kt a: nm r-,n-c:n

Lreiaal!-!nrr ;
.rar il,rpa.

aJ

l-.erC

..ers tC;rt-.ra, Lt;:! .rse.L I

,,t!r:rr.r r,,arrn

te'tJe; a r,at b!!.t .titar


pa-;rrlnrqa'r. pe,rola!\,ldt, nan

,eicE

r!il; r ;' kerl,rfrlnar t-. tfl


-tan';{.rn !al; rL:ig -nlar ,/rro

rah

kr

n:ra

kn!.1

lirrra(

r r'a-iaC bai-!lLrra l
n li r' r-.rt!t.raf ;r:r ltnno.t td I
ab I mafraLr lerian.r ;m ara I eb:h
ael.r k al p;nd.nq
c p;

pdda big

ir

rhNlrrr

tu r ti :0:!,i& rr

ll!n:r' 1 n!lil: b!,(crjep .a:n'n; .


-u,rat il 5-.baik,tr rnan r!li;,.r1,/;
keir a..rn il.r- 11, I ral.,.r irakiJ !ni!
dm k il:1. i:rc_,: ru. Cp:rL<rn
pEr]nl:r;N rfanc

rar!

5aacrh:rn,l

lJr

eirkt i, teti. :et,:p -cr;. k l:: :m


leat rtt-it (. Koilep n,mnt iiiinr: i
5;'raal r! ir! oT: !eh rn(l.i bertJk v:.a
il 'r;s ki' CrI L! i.:5ar_ l]-.r eb _;I atal

nrenlarl;;ilt
lJerqha.',kin rurr:h berko.jeu

mnrai!d

a;,.ral pantn .ren'fier

l!r"

Denal larta

r trii w ,

Nmr'irrd0rihF" l. i

kan

.-- "^

Asuasana baru, ter eb


penggunaan

h agi

dengan

kayLr yan{l dominan !ebagai

bahan bangunan Permainan bentuk


vertlka dan horlsonta dengan !,lnris
garls tegas pada Llad rumah sernakn
menonjo kan kon5ep rnnrnalis. Bentuk
vertlka pada fasao dlw:k i oeh blkaan

berupa lendea. lendea dibuat ebar


sehlnqga cahaya aami dapat masuk ke
dn arn rumah dengan maksima

5e a n itu,

pandanqan ke arah tepl pnnta pun akan


optlma . Permainan garis gar s horisontal

pada lasad bingJnan bertuj!an aqar


Denah

banqunan terlihat lebar

n!m,i

lal!i

Plr r

rPinra

lant.i3

r:.vrnrll]rll,1

it)

EO

0&in,fi

(t

fridrl4rd lDiMla

F.r_'.rh t r(jarir

i!1i]:nta r.b;!

lLfiti
l.rr ukLra r r!.rnq f':ral; akite'a'
-.rr rnrn, arrk.:p I t;t.: lerg.rr
(on:ep ^'lr -.r s (.rraitEr './aatat:!
_!.n
l. nq d t:Fn'f iri'!kLr.i't:edirt C.
l-.n ! t;'ranr;'r ,,:no . dak an r'r;k,r, a!
5e^'enii:a e em-.n .r r d l'aC r(rr_
jeraq.ii ko afir !eritardr 'l;ra a-.t.rp:I
.eTai!:T(an kabLrtJh:r

lLmrrt

nrr[si

rL,n

rar

Bab

Rurnah Kayu
o' Perkotaan

1,1
r.or. se.nar n
"ra",I \berlembang sc r nq denq rn
perkembangnn zamnn Ha tersellul
pada akhifirya berpengaruh puld
tcrhadap karakter pend!d!k kota.

r\

kesibukan.
Baga man.r aaTa menghadirkan

5uasana a ami

kota? Aplkasl bahan

Gaya hidup serba cepdi dan instan

alarn pada

rnenjad ha utnma daam beraktvta5


d perkotaan lum ah pendudukd kota

salah sat! jawaban. Sdlah satu bahan

b.r

nqu na

merupakaf

yanq semakln bertaanbah rnembuat

aaml yanq dapat digunakan adalah


kayu. KayLr hadir lebaga bahanaarnl

pemenuhan kebutlrhan akan t,"mpnt

yang dapat membuattampllan rumah

rinqga meningkat. 5ementara


keleEed aan ahan d kota sernakln

menyatu dengan iam, tetapi tetap


sesua dcngan k-"hldupan perkotaan

berkurang.

schinggn ter
e(etis

Bangunan rum:h berba han


beton rnu ai nrewarfal kehidupdn
kota tnnpn ada ruang

hjiu

sebiqa

resnpan a r dan pengantar Lrdnra sejuk.

3.r

Padaha suasana a aml dibutuhkan


sebaqai sarana penyegar di se a se a

rr0rsr r Rre

rxryJl{!mrlalui tu

01fui

ihat eblh unik

dan

Aplikasl kayu pada rumah tinq!,lal

perkotaan disesualkan dcngan


nqkungan dan kondisi ahan Kondi5l

luna (;iu d pe liotsan


i ili tenSah pu al.t!

a an

::!k

ritkJrrq.rf rerkotr;n mem

5Lr:rLr .rdnra

\'aro tdat -en-.ft!

,rrrqi, l-rertl!l-r ala ro.ri (aaap;t:r


5ild ril ,:lir (,.,.ribapa r .ronr.r.rr-.1
p,fr 5;r!lnt rcnd.h Oeh karend tJ
k.:iu;,anq 1q6o1 !rl!k .i LlLrn.rknn
5trLrktur d;f (o rstrLk5
rLrrnnh tngon c dnrrah iarkctanr
t-obn ki!.r r.arJp,rknn k.rt,! (-.;5
,/:'l9 be k!l lar ba k derll;n Linllkll

leb:qa

keb;r;hrr

ka),u

_rerk!r

TABEL3. .]EN5 KAYU UNTUKRUN'IAH KAYU D

.,rC.,r

!nnq rend:
a

r jerls

Baqian Bumah

Dlnd ns

n.

k.rv.r ),,rnq

aL.nrk; r !rL,;q: llrh;f


:raIa]Lrr_ar o dicrnh 3arkcta;'l

C.:p;L

nrt

lati

tu

rr r !,jr rq !r

e(tl,!rio. iakar:r! n\nri t al.rk


meir!h:rs f.riad L:n:tn;r marou.t
fL.r tur, ba ( i].I []int.rk .rkLr.:ll,
atai!Ln caia:n Ke5,ii hai'rc. tiirr-i,
Lrni. rrallr;|, d;n 5c -]. ara I:rt ta.r nLr:
ienr_;

korsep trr:-.lrL,

a+

rtLk l/;r!- 5. r9
al gr 'rlkaf p:ali : emer r-rn:F
lr;l5 or: la[]anq nr'.i i an ban.Lii
iqk:rnn a.rr kiiL,rli \:nc c.ri k:5 k.,rlr
p.rd.r (.r!ef :'rae i d,tn r: !r Ellan
fenatir;it kia:r i-r IlLr arli enalt.l
3,.'rtLk .e

i
1

,lqLrak:n ji!,'r be.-!; kertr! i.]ral

,1.-

lLnri fnr

I:xr L,:r

,-r

a T.l le:: .-r I I .'_ai l' _al


il:r L.r-- I rr!_ ' rl! -:r ir i:_ r-lfItl
1..: : :. -, : : r: .:, f_r-:
: 'r. a r.r .-i ial, r ii-rT,
ir:r !:rr!Ir -:.! r l;t .[:

:i: _i
r

--

r'

.;

.t:

'rr l;r.

i -r r_:.,:i
[olr, I l;.; ,r
.-.

-r,

-'

; :l

!,,
r'l a ,1-: ar '_:i,

i-

]-rr

a arrr
I,j:I

.rr
:',r

limli
:t_:

:::' i : r.'_ r. rr::- r:


'rali .:r! ti:nr,i r '-.:_';i
I r'ra l)t:rr -a
.a-r,rr' llrar ! -]ii 3:-{-_r
ts: r ..
--,:

i.:

r:i-i !t: r_

.:

a:-la:i_

lrJ

ii:l it,r-,(:ir'r tatrr.il)ri f,r!


:a' l'rl :l-- 'r :i, ,( h:nrf,r .: r a,.!
'' iir

.aT:i!-l: a :'_ari.ri: 1..;'' r' ':'_:rrl'

tJr! r rnbJt
I rtu m.rir I l1:-: rer',].]Ln. [:] l
_
Ir',t., aaier :lir ',::_ :31.!:! r' .:.",'
birf!'!! :e[acia k;aa. la r_a r.
lEt r( rl !ia ;nti a aiL'r!-k:rf fr!iil: arai
- - .'t-ii f arrlaaa. r- 'J-i: rt a r),,,i: Ferirec:,.' (i: nlc n r :l L.r ;rla
Lir
..tlt.:rr r- a- ( i_q:'r ar). 5ia, lil
,.:,i|]:t a .] !. aaaalr..
a lL !:, i!!:
L.

:..i:. ii-:rr: ri'i'

. ,' I

( ,:t

3r

I qrr l!ir./

l.rrrit :,.r i L bLit e_i:lr


aa. -,a:'t :a,::" '., a.1': -.:^: ::_ -

dan r!anq

!:rg:

'ranya c b-ta5 prrt !


)-nng terbuat dar ka),J nterio, ruan-o m;5h
rnen!,ladops qaya :rs tektLrr lepan!l rla
tersebLrtter hat pada ruanq ke Lra.gn y.ng t dak
ke

rld^o"'
ato 'o
"."
karpet dan bnnta seh ngqa pern k rumah
dapat duduk santa den_oan nyaman.

Cotpatt d cesaln

b-.rhJbLrn-oan

an!,lsung dengan dapLrr Depur basah dlauat

menyatLr denqan ruanq rdundry Tepat d


sebeehnya iietakkan dapur kerng sehlngga

mempermLdah n L]l :ktiv tas pe ayana]-r Se(a


rnempeaear ilrea te1is. Ruang maknn dltata
berqaya .rrslte(tur trad

.1

.a

'a'

ateu jplit ir,/ei d ap

setngg 60 am
berqaya

ona -lepano

Dibor"
ka5

kan

denqan

di

.od

rLranq mnkan

Kenyaananan rLran!,1 makan

leping semakn lengkap

denltan

:a-an be akang yanq d dom na5 ko am dan


'tate 6li
Rualq tdur d anta satu mcmpunya
bJk.ran ke tamajr be akan!,1 dengar jarnk

,",'.

..ddo

taman d desaln denqan menggunnka:r e emef

ar

5elr

ngq: 'fren. ptakan pandan!lan

yang

jern h dan men,v-.qrrkan Pada Jantal atas juqa

terdipat ;ntai dengan red kit lurnit!r eg:r


dapat rne.nber kan kesan !a5.

. O.O. .'
, 'o
b..
P. b''
tcra pta sua!an: a i lep.rnq

Ba

kon den_qin

oP.

16.5tn

fsDrii 00nf 00oir arlfr

rlonr,

1.50nr

:E

CAF.PORI

1
Mnr

00nl
.l

I
50ni
l

!.so*t.oont: oon!: oa,ni soan

r, I i [rr'r[!

ffiffiffi#:,
!J r! aJIJL] .-]]! :q:' nJin!; {eie a
d. nm -.r.fah t.r!-..r t da r.r. eb l'

a-.r.r:'r

luar!
.J.r,!

Pa:faCLr; ,rr.a': Ce:a r rJmah


modar_ der!;'r i!nn!a k,rl,. ),ar!l
d LraCL k.rn ld ,lm .le-.; r rJn:h t.),u
rnen na 5n ;'l j:iLr : ierfn.' ya_!
5;r!1.. m-or.r K irnq kaanqin ^'ud.
!a,li i arir rr.rp r;rr r-c]:h
!;rgi:: s bJk meruril t ial-n!,r a!- l
ien i,at lr bLra' lepetl ia'! u't:ut
alap,r: d tem. kar C: .m r!lk!rq;I
!e'rc tarCak:t. C ah ,i.1-o ra tr . ala : "
des:
al

:r 'r

nL.r'rsn ka'e La'!ebJt aoir;

ma'| k(ar ki

!ebi!li

ar; a,r,

r.rmah:

r!q:

rL:n9 aera ria': ;nlar;


rLr;'rg r,.rr ilan rLinil J;nm r:.:S
al?p.ri ar'a: rl]ir barhJ! rra.rr

rt.r nr.r!uk alal-!anq t;lr.L


Larnu !ar! lia r'rrir l, a'rai'

I pi!.h(ai

el' 5ikal
ackcrns bcr.rp;,,,,aiar,,1ali F-r:rq
te.rartl ),i_q rrer.tcur;k,rr kor [ef-.
ipiii l.ri eb I d iJr!l! k.i !e!air;
r.ranq ier p;,,ar tat:p tatap rer!:tLl
ce.9.r'r 'rtn! [ a ]!r .r ri'rl,rf
!elltertj ir tLr per!riairn 'L:r'!i
k.r'a d:r anl.Lr-eh a ak.rian iarair
rre-trJni ru; r! n r l-rlr ia!.ra
a:n r.rinq raak:n berl;),; _1 rnn.r;rt ler5ebul d'iempatk;rn" p:ar.l
L,rq:;'r lep;r r. nr;lr .:q;' me ro:rpr;:
sL,dL,: piIa];r! ke J;: f-r..al'
E;rl,:r J;; _ '.l.:rl laie J:n
ke -.. !l,r

k:n '1,:r!

mnk.i,

r,,,r se[]aata rJar(t

fr[:ir

larrrE luati
,,,;rn! lL

rt;

al arar

Ift lr I fu{ir r u.:, ,i

r,

;'r , r. :|'dl

r'Lr.i..r

l\'1;!),:rak:t kota p.rda saat ;r JmLrn.rva


man'pur'rral keiaqiaan ynnq terpencam ui{lrk
men(iplnkan 5Lraidrlri a:Tn dnam <ehC!pan
perkot.idn ),ang iLrd:l' snngat ! bUk padal

b.

dl..1,/JjUakan
rLrmah

drnm

tinqon B:q

pa5,rnqan

!e'rl
:l,l

Ii:, !![i

] rl;Litulrxl

Igkungan te.derat, yatu

i'uda valo

ebih

NrMlirrd

lukr r ft&ir h (i!

i rk. ,:! L,il:r;:'l; r.,i-;.:i;:raa;i!i rt: tq:n 3; i

!r La'ei,i[.] l,rilrr
ia!ir al.rt be :Iar! r, -:l .;__ta
're^',rk:r liiil
e:i'tr' t- ''LrLlrr'
t riq :r; :l ,la3:t[:n a: _a: _i]:
t-. b.r[. ka :'.]f l :]r -:ria rl i:r! :r _
ilapir i;f!;t -: raL.n "rlii r r..:j. r;:
!,,:rr n ):'q llra't lnb! i:'t a.li,anr rll:ra ,r.'l ' -: tl l:-r r-. !L
T'r'f

a,-:n

t"a

lllfl$flfltrlrrr

":r1r,f i. f nrn, , !{ri

r.:1.$.fryrr.il
,:: ti{lflf-\'Hl

fttdrfrmgm
6@E&n

F!m.rl- -erLrp.rk.r'r s rabo kirikter


pem k rLnra r. O eh kilfeia ltJ,,lara ir.iikr_va
desaln rLrannl'C scsL;lkin Cenq;n k.r'ikter
p,aml k, m !.l nya tu^'a

LnLJk eksekLiil

firLdn. K.ira(ter ek5e(utf n-uca acaeh


energlk, rrrJdah be.qau, dan -cm k
ke ng'nan lrrrt!k b-.r<-.-f bang O eh k;rreia
lu, dbLL!hkan rLranq vanq efe(t: ddn
iungllona. Ag:r tan p s-. ara9, seb.r krya
korjep desa n terjebut d ap ka!ikan di
5e Lruh baq .rn banalunan, rnLr

ardn'r fa!aC

barqLnall raatcr r bengunan, pen;tnan


t,lm;n,lurriiur, h rgqa tall rLan_o

t:)a

: :t:iir e 1l.r ir iilirri flNri

1/r ,i+

.'

I 4"+' &
'

.'

'

.&a-

';,ff,$

!1.

": "1fffi
.i,,:7:.1l

Nmrqi

rl

rrar

r riiire,l

.l;n q.ry, ltC!p linq

!r,/:ktLr

serba

d-.rqa

adaal^ ha ),aro ber;rt


iiaq ka:nqni ek5e(ulil m!an. Ha tcrreb!t
l'rr'r; b sa d c:p:t oc'q;'r be.,rL ii d' lderah

rJa Trq.

ir5t.r

aepai alar

l..L
.rhrn memanlaIq ke .ran bc:k:ng !eain
tJ, [eta.iat;5an .rh.rn ;c: al ha ; r 1-a:c

menqqrbriqkar be5.r;oa

l!iqi

-o.
!.rn bcf! ini inear --epat c arel pa no
o.
y!nir lieri!nos seb.rqa r.raiq komLtr:

.rtaL

o'
koFCis

r'!k

'!ma' c

te.s-oL,!t rnemb!irt t,ltd r.r;ng

ke Lr;.od.

kola llteijJal eii:r lurgscrn

:0:!rrtu{ nrr nrnJN i r! .liir

,{ree 5ery5 5epertl


d

q!na{an untu<

drprr kotor y,arql

keq

atat

aern:s-<

ll ern:ng l;raaq dqJna(an, men_ongat


kara(ter e(sekul I m!a: yarc aerba insia t.
s-.!a!a qantnya dblalah d.p!r bersh
a:aJ pdrtr y:nq Ciempatkan sete ah ru.n.!
bersama ser nolla ms.ruda,rkar {eql,ltaa
^renjaTnJ re a5.
Zonn terakhir ada ah area pr vas !anq d
da amnya d eLakkan rLrang tlCrr Ruanq kerja

rJ.nq tdL,r menjadi kebLri:uhan


Ca al- keg aian kaL,m eksekLtfniuCa

C' daam
Lrian'il

je r n!lqa rudan rnell!l.rLrr::d,,!.r dai kelliatar

u': atau !e!ud,l.


tdut Rlafo kerla dt:ta smpe dan rng:n
oa nrn

5.t! rlnktL,

ya tLt 5e!e

pdda unsLr' lnicr orn\,.r 5ehfqqa membLr,ll


sun!in.r k-.rln menj;ci nld.raf Aq;r ruanq
tlCrr b,"rkeiilr Ja!, di 5a afr satu dind ng rJan!l
{ltempat(an ae'rin

llntlk 5iiLellr pen..rhar/aall


penairhalaan d
-ounakaf ban,v:kr-ort .rs

dar

.ral.r'.1

),:n9 dictakkan pnda retap rLan!.n d!tilr


ruarg.rn terara leluk daf t dak paras.

milii

le

nl6n

lr,0trrri!

&r

. -.!tLlta(ar -ia;h
iat-r aa_lr.r r aart I rLr.:h ,. tir!:
la5il: ItTt.i]

al

arre'!fr pa ka :r.r' rr;.a .'[:]r :J t; rc!.r


ada; ;n;f ,.! rir ..air I L.i!n,]tarfrata:
Keirbtid5; I ;l:r illLtrt al a : - ileIitJr

ler -Et;k:r [ ,i ]! :ar:rr r rki ;5 lin


P:.1: . rT:r int.t .arajirfral L.rno a!ir i,
f-ro

ou! [, d;'] : a. :ar,! i ceaLritli;n


[]a!J :'rt.r dL,r .erdrp.it rJ;n! Fr,,i,.
int- iLrrnar ll!r beierta k:-:r -arir
a :!..4 alerqar rarial \afo -a.ati ah ka
jem

-irraf

Den3h

ill

:tlire {

nrnii

lrr|l

tu

4rrtr

a la

i'akan d enta aalr- jang


nie.- k r,,ra,rr ke;rah ko nan lenang.
F.roa aren ruang t;anLr. ruang
ke Lraroa, oirt r!la!l n.akan 5eaqajar
oib!at terbLrk: ::npe 5ekat. H. r
d ranaa.q !nt.rk nr-.mpertegis kctl!a
:rea te15eliut Seba!lai area bersama
dan terbu<e Dag perqhLrairya
area lLraiq

an intal
pembeda
seb.ga
antara

Adanya perbedaan kei nqq

b.l!ng5

rLranq 9:tLr dngan : nnya serte


s-.baq! pe. -.9a.! !ailsan r.rang;,1

i-.rieuut Ar-Ea koam lenaa! ,vnrq


berslnggung:n deroan gazebo
menqhad'kan ketena nqa n oan

derqan

ke

J;r!a n.r!pLrf

teman

ArEa ter5ebLt l!rga d:p.t


menqhad r(;n sLra5ana pr',at.

ter.nn

Bur,rh t nqga n'-engarb


gaya rum.h k:y.r n'cdern dengan
,elma nan e e.nen e eren kayJ
prd; lasad,'rte.lor, call furnitJr,
agar rurnah tldak ieraJ ter het
kaku Karakter kay,u ped: ru.ah
n luga 5-.mak n c perteqas me a Lr'

pem ha'r

r.iteria

\,_ar,ta, dan

c'narnen -vanq dlg!nakan. /lsa rYa


pr:rn:ka an warna ,'rar,ra ianarh
seperli aoke ai ataLr gradasl coke nt
dapnt rnemberikar kejan hanqat

keh-rqatan ket ka sedarq berkumpL,

nrnaf|.rui

r! lLiil ? 0ilrtur rll,1

t0l

-ft|tfr
-:
.,w&Jlvd
,
.;,illi*ih*.;,*Hffii,._-

.';.',

r rji i

nr

flrmr

irr I frflltia

T,'li'"".,
[r,

*.,

i! r|t

ffi

IRt

F*

_;t:.

Ilffi

=
=

=t

ri

'

i:I

'i

i1rlll

!:at

nl adir beh,e':p: ga_!a rrs leklur y.rtq

tenqah d mlfati

pa5aran

run';n tinqqir

tnhLn n' rnmah berllan:


nlanalls rnerd,a pang5n pa5ar !rarpert

D;an.
m

fdone!.r yanE trop

5 membLrnl rLtmell

modcrn lropls menl.rd rLrmah ynfo d irqink;n

bdlviK or.rng s:at ltr

,,

op

learrn aarda5 mem,laluk.rn unsur arllteKtLrr


tradsonai yanq beradapt.rs dcnlrarr ik nr

keh dupirn mrsyirakat mod'"rn

K.rrikter turnih modern

beDer.rp;r

d"
l\ m

tropi,( d.n dllembangkan sesua kebrtuh:

troP

ah nyaman dihun .lan hen'at


allerq . rli terseb!t o karenakan desaln
rumnh rnodern trop s meananfintkan
r.l,l

peaathayaanlrn penghdr'/aan seaara


r an- ke da:rn rLrrrah Pl:rtu p rrtu dan
lenCea,ende,a kn.a yanq dbLat erar
benujuan Lrntuk menyituknn IUanq Lrarke
ruane da am

:tau leba

lkn)-a, baik seanra

Eksler or 8e akan!

frmhli!i

Ie oliin r

trviiLillr{x

105

v5Lra ataupun Sebaga perlu:san ruan!l guna

menamp!nq berbagai keglatan.


Fadirnya slrasann , am nan tropi! ter hat
pada area dapur, pantri, dan ruang makan
Bukaan pada rLrang tersebut ber{rpa jendea
jende
berlrkuran lebar seh ngga udara

dapat bersirku asi dengin baik dl semua


r!ang Penggunaan b!kaan tersebLrt akhlrnyi

li-la)

:0rsriris t

frmh{irui & ol

rnenqnemat pernakaan udara buatan (rir


condttionet) dan ll!trk sehngga her.at
energi.
Pintu, jende a, dnn

vent asi di seke inq


barlg!nan khususnya C beberapa polok
p aFon yang t nqgi mernbuat r,rang
terkesan teranq dan seluk sepanlang har.

Pembuatan ruang yang terbuka membuat

ruang berkesan

a!pun dernlk an, pemDag an


rL.rin!l 5esual funqsinya tetap terlihit ie as dan teratur
denqan perbed:an ketinqgian anta . Tatn ruanq open
,rdn dlakukan agar .:hava aami dan udara dnpat
bersirkLr as ke ie uruh ruang
Su:sana tropis dan terbuk; dlhadirkar (e da.rn
ruafq dengnn p-.ngquna.n de.i berLrk,rran l: rn r 5
m sebnqaiire.r bersama Cnn dapa: d gunirk;n seLr.ga
ruanq tambah:n, m 5a fye peste kabun
Area tam:n d desa n denqan tem.r y;rnq sarna
sehnqqa terc pta keseara5di aFtarD:ngLrnan dan

Lras Wa

llllill

,,

'.O" ., r OO .

", S d
n_nt.rhar _vdn!l masuk seaara berebihan ke dnarn
bengurar serta nrengha5ikan efek bav:ngin yang
meneduhkdn p.di d ndinq da| anta.

1i

PotonUdn 2

n!ft lNi tu

rrMn

r.$^i

ir,rrrr

ItrT

'r' I l

lriL rrl

L.ras :r: r !;rq Do: nra


tne^'! tatk tk:n l--;r'alJf; r rLr-'af
bc.(onicp !tL,.l c d ct.kkrrd tc'rq.r'l
.a'q.rh .rh;r_ .r terleLrr []an!lr,:r'l
ufLJk frend.rLr.i[..f.i]lrl/.r J.f Lal. r
r rm: !ea;T: opt rTrd Tnt; rJ;nq d LJrt
'rrrr!li r tnlla: !rk;t 5-.h'nq!lr udnrn
; d l] ar.rDrt !irriiJ.rjl ke !s !'Jlr
'.r:'rq d:;m.
P!-:h L,e kon,ep 5iL-l o fi,rnli:,(
dLen.r d a,r,.rah perko-.i.rr (arerd
liiln '!:iro )iin! ^' T m: c;!:i
n

air,irl.r'r

,rkt \r

ta: ai

r_nar opt fi:r

Jj;nl,.i iLff;ir Jer':tan l.rraf-. l


i al.r- ar F' ka Jirq: _ -rar ;t;J
:(5-.k.rt i r|-..1r TaLa '.r.rn! prC:
rLn.i'r rtLrc o ta'iJ .i l;r taLr, !ta_ll
B

ll.rp!r, qatLr k:mar ^'i'rc, al: r


r,ir r'al ja'!d:t ! a -r ),.riq dap;t arrr:rno5
CLr,

t:ruJ r!arq ke Lr.1'-oa.


all' Itaq mnk,rn l';C: d:ra'] n
rJJrq trm.r rLrd.r(lke Jarit,ilnr '.r.rnq
srbaala rLrafal

r(lt;
pr !arl pe rqhrr - lc.;p tcf:!:
FJJn! I:__li;lr:]l, seLre i rLranat ker.l
. ei.rkkn. d .lck;t i:nq!.i
mnk:n a .eta saaara .erp 5nh jeh

Ekstsrror

nil. lLri

t !,r.

:.'tl

(oirsa!

keterbLrkaar aftar luanq lera!a

q.

..

-l."Ldo.

H dLp

dl pe'kotaar .nemer ukaf h b.rr.r

tL ilca br krya di5edia(an la5 ii:s


o.rhrnq.r atir rekf-.a5 di r!mah Seperti ha nla
oaam deraia r!rah ln, ahdi yan!l Lr,rs
O eh ka'ena

d'nr:rlaatknn menlad snrenn o ah'aq: bcrLp;

'[

L.

.rp.rng.rn bisket ccrLkLrran

b:t.5
Fem.rka;n kilru 5eb.il. bahaf .rta.a

hnv,,;'r sehinqqa tera pta ruarq t;rrrpa

l-.nn!lJn:'r ber iiko ter'radap ser.nqan ra!ap.

,,1
io

Er

Eksterior

: otlr\Prv rhr"llLmiflil!i

lx

iir

sr

i'r

"':n!

salu sudJl taman

al

(ea 5e;in

ltLr, d

5ed,rka.r ,lr-.a dLd.rk

d; enqkapi denqa,l a at trariba,clrasehinq!n

dnpat "'enlad rJan_q 5rrntrr D-.r(JmpLr


baT5ama re ns tem;f,ddr keLarald di vrirklJ
!oTe :-:LlpLt't n'e

:m hatl

nlri la

ituhidn:ur\&ru

rl

Daftar

Pustaka
Al Himawan, Srziyanti, Kayu don Aplikasinya, Serla Rumah (.lakarta: PT Prima
nfosarana ]\/edia, 2007).

Anonim

, 'Arsltektut lnterior Simpe Modern', ldrds (Jakarta:

PT Laras ndra

Semesta,2002).

Anonim, Sfat dan Kegunaan 120 lenis Kayu Perdagangan lndonesla http//
www.dephut.go.ld/informasi/propinsi/SUMSEyjenis

kayu daganq.html,

dikunjungi l3 Desember 2007.

_,

Hatel& Resort,lndonesla Design (.lakalta: PTTatanan Daya Prima, 2005).


, l\,4u|ti-Level &

Hillside Hames (Arizona: Home Panners, lnc, 1991)

Skalo+ 02:Arsitektur lnte,or(lakalta: PT Griya Asri Prima,2006).


Francione, Glanni &Tettoni, Luca lnve

rn

izzi, Bdl i lviadern, The Art

af

TrapicolLiving

(Honq Konq: Perip us Edition5,2002).

Hibl, Sadao, )apanese Detail, Archite.ture (Unlted States: Chronlcle Books

LLC,

1989).

katan Arsitek rdaaesia, Karya Arsilek lndanesia Qakatta: Pustaka Rurnah Kebun,
2003).
Katoh, Amy sylvester, J.rpan Cauntry Living (Baston:Tuttle Pub ishing, I st edition
'l

993,

4th printed 2000).

Laurens,loyce

M, Aslaekturdon Periloku l\,4anusio (lakarta:Grasindo,2004).

[il
0ilr rstk

L,

orvrl]flunlrufl

113

BrccaraPenUl

Deasy Wulan Prihadiati, 5T


ahr d lnk:rta p.rd.r Iar!l!; r5
De5e-.er 197! SFte.h ,rLri l;.
5l\r'! Neqe. 5 lakirt.r paCa tdh.rn
1993 penir ! me tnjLr:kar tl.rd n_,-; i;
rakLr t;5 Tekn K : p Can Perena:rain,
,J'u5;n Ar: tEi.ur ilr ,.ei9 t:5 T !dk:
,

,n(arta

Pc,rLr ! a-.5aqa a,5

t,rt bekcr.r

L...l,r Eri] Ari:ek K.lE ll ber5a-.n


i-rerr!rrr t -'r)':. ;.obaa,l: da!; r:r

jeia qL!

n_nrke:ia_

lrIlrr.

(ar,

lLkL

li rajri|

ii ire:!araka'r

d:ran,/; r,,;ro C tait tk.rr


a' r ir-..:
l-.:

,"

kari;
o -.h

Octiviena Eka Puti, 5T


Keilh rnn lakarta,

Okio.re, l9E2

bercit;r c ta menge

o:

jebLrah

!er!5al_aan korsu l.rn ),aaal berqcrak


da ;m o d:ng lri tektJr a t.r a ia
'.ersecLt s:a: l: ar,rcnt drrr,,ul!alIaI

-,1 teTnnn taannnn,,/il s:ma!a


kLr rl' di [:klrt.r! Tekr:k S p d.rn
Pa'ar'a.rna,a lJrLsi,r A15teItJr,
bars.r

Jn',eri tai-.i5.kt lak.]fLa,!at! (.A.


l,l z' i !.iirir ilN r a li (ry! m. r.r p:r ka.r
fi! kLr sara.rn.rir', r l:nc Citarbt[.]r
. .h ar !,d Kr-.r j

Ha

ll.

in Pcd.n.kxnrm.i

Ofii.e: l02l
E

,#

Kon+r. Triko

K.r\ atun ALr l2 l.l(arta Timur

n.ril:

tlrrl0

i 9852986;-

lar 2 d.slgn! !ah..

oni

E!qF?*!E

Melati Hutabarat, ST
.n r faar-r : --: 8 ./ipr lgla

l;r, bt;;

.(:r.n

Sele

rt

Tnar\ae:.r,. r. tit[r': ]:r.d;


l:l.r l.r!Ti. ,: _r,, ltrera:r.riI
l.r'.rt,irt,ir: .- _,:'staaT r;.i

Ade lrnanda, ST

(.:l'irr

l6

l,.i.rrli, r'
r,i.

tr:

Sel-.t.-ber ;931

.l

kal iLal

raeri,a e!.r

aIn k

-!

ad- tere,]a;,ra.r'l
Ll t ,er5 .:! -.i!.tkt

:l--r!;t ra i : :

le[t.]
:[.rltn ie5!,r a]atoar a t.t ( td r!,;
iir'r!.:r leorinq;'it-.[ :1,]: r ;

:l l.l

ba..c',: !-.fr-r!; i r:i|,,a ia5r.raer p.:al.l

:rir ,.ik ir!l-r ri:!


l,l :.' i :r: i t ^' is: l,'
. -,a.t- tL,iu :i

L Lrn'r A !

a:'r nta'. irrrin..:


1n_r !,1 !--tltn::i IL .][
l:-!ak.r hdi !.-1r ";ra d a-r,,rLr;t
.l.r l.i,;i[.); ir]r9 d -rtL\
r rar

d'! lektu'

i:far;'t

-.r,,rL.r.lk.r,. ar-" .le (r. i ^ rl;


nl r.rl |Lk! :I i.rajiia irr,'iiri, il'r,,rl

,,.ilit

mer.ra.r(.rrr lia:j,;

)rr .lt.',

Lkar o

lla rd.r'r,t r

i,r

el a. 'r.r Kr!.rii

t:

Anda mungkin juga menyukai