RISET OPERASI
Diajukan Untuk Memenuhi Tugas Mata Kuliah
Riset Operasi Semester III
Disusun Oleh :
Nama
: JONI
NRP
: 09402602
Kelas
: MIF WT4/09
JURUSAN MANAJEMEN
INFORMATIKA
POLITEKNIK PIKSI GANESHA
BANDUNG
2011
Latihan Bab 2
1. a.
Kebutuhan bahan baku /unit
Produk I
Produk II
40
30
25
40
80
50
150
120
Bahan
Baku
A
B
C
Laba
Kapasitas
3000
1500
3600
Formulasi Model :
Memaksimalkan Z = 3X1 + 5X2 + 2X3
Terbatas Pada 5X1 + 3X2 + 4X3 < 240
4X1 + 6X2 + 3X3 < 400
X1 , X2 , X3 > 0
3. Formulasi Model :
Z = 100X1 + 80X2
2X1 + 2X2 > 8
X1 + 3X2 , > 0
4. Formulasi Model :
Z = 150X1 + 400X2 + 600X3
4X1 + 2X2 + 6X3 < 130
3X1 + 4X2 + 9X3 < 170
X1 + 2X2 + 4X3 < 52
X1 > 25
X2 > 130
X3 > 55
Latihan Bab 3
1. a. Z = 4X1 + 5X2
X1 + 2X2 < 10
6X1 + 6X2 < 36
(10,5)
(6,6)
X2 < 4
X1 , X2 > 0
A) X2 < 4
6X1 + 6X2 < 36
6X1 + 24 < 36
6X1 < 36 - 24
X1 > 2
X)
(2,4)
X2 < 2
X1 + 2(2) < 6
X1 > 2
(2,2)
(10/3, 4/3)
X1 = 10/3
b.
Z = 3X1 + 2X2
X1 + X2 < 6
(6,3)
2X1 + X2 < 8
(4,8)
-X1 + X2 < 1
(-1,2)
X2 < 2
(0,2)
X1 , X2 > 0
c.
Z = 3X1 + 5X2
2X1 < 8
(4,0)
3X2 < 15
(0,5)
(5,6)
X1 , X2 > 0
A). X2 = 5
6X1 + 5(5) > 30
6X1 + > 5
X1 > 5/6
(5/6, 5)
B). X2 = 4
6(4) + 5 X2 > 30
5X2 + < 6
X2 < 6/5
(4, 6/5)
d.
Z = 5X1 + 2X2
6X1 + X2 > 6
(1,6)
(1/2, 2/3)
X1 + 2X2 > 4
(4,2)
X1, X2 > 0
6X1 + 2X2 > 6 2 6X1 + X2 > 6
X1 + 2X2 > 4
X1 + 2(8) > 4
X1 > -12
Latihan Bab 4
1. a. Memaksimalkan Z = 4X1 + 5X2 + 0s1 + 0s2 + 0s3
Terbatas pada
4X1 + 5X2 + S1 = 10
6X1 + 6X2 + S2 = 36
X1 + S1 = 4
X1 , X2 , S1 , S2 + S3 > 0
Cj
0
0
Cj
5
0
Var
dasar
s1
s2
z1
Cj-z1
Kuantitas
10
36
0
Var
dasar
x2
s2
z1
Cj-z1
Kuantitas
2
24
0
4
X1
4
6
0
4
5
X2
5
6
0
5
0
S1
1
0
0
0
0
S2
0
1
0
0
0
S3
0
0
0
0
4
X1
4/5
6-24/5
4
0
5
X2
1
0
5
0
0
S1
1/5
-6/5
1
-1
0
S2
0
1
0
0
0
S3
0
0
0
0
X1 + 3X2 + S1 = 6
3X1 + 2X2 + S2 = 6
X1 , X2 , S1 , S2 > 0
Cj
0
0
Cj
3
0
Var
dasar
s1
s2
z1
Cj-z1
Kuantita
s
6
6
0
2
X1
1
3
0
2
3
X2
3
2
0
3
0
S1
1
0
0
0
0
S2
0
1
0
0
Var
dasar
x2
s2
z1
Kuantita
s
2
2
6
2
X1
1/3
7/3
1
3
X2
1
0
3
0
S1
1/3
2/3
1
0
S2
0
1
0
Cj-z1
Cj
3
0
Var
dasar
x2
x1
z1
Cj-z1
Kuantita
s
36/21
6/7
144/21
-1
2
X1
0
12
2
0
3
X2
13
0
3
0
0
S1
4/21
6/21
24/21
24/21
0
S2
3/21
3/7
27/21
-27/21
X1 + X2 + S1 = 600
2X1 + X2 + S2 = 1000
X1 , X2 , S1 , S2 > 0
Cj
0
0
Cj
0
150
Cj
100
150
Var
dasar
s1
s2
z1
Cj-z1
Kuantit
as
600
1000
0
150
X1
1
2
0
150
100
X2
1
1
0
100
0
S1
1
0
0
0
0
S2
0
1
0
0
Var
dasar
s1
x1
z1
Cj-z1
Kuantit
as
100
500
7500
150
X1
0
1
150
0
100
X2
1/2
1/2
75
25
0
S1
1
0
0
-1
0
S2
-1/2
1/2
75
-75
Var
dasar
x2
x1
z1
Cj-z1
Kuantit
as
50
475
71250
150
X1
0
1
150
0
100
X2
1
0
100
0
0
S1
2
-1
50
-50
0
S2
-1
1
-50
50
1X1 + 2X2 + S1 = 40
Cj
0
4
Var
dasar
s1
s2
z1
Cj-z1
Kuantit
as
10
120
0
4
x1
1
4
0
4
2
x2
2
3
0
2
0
s1
1
0
0
0
0
s2
0
1
0
0
Var
dasar
s1
x1
z1
Cj-z1
Kuantit
as
10
30
120
4
x1
0
1
4
0
2
x2
5/4
3/4
3
-1
0
s1
1
0
0
0
0
s2
-1/4
1/4
1
-1
Untuk
menentukan
variable
yang
masuk
berdasarkan
pengamatan pada bari Cj-Zj kita lihat bahwa suatu variable non
dasar akan menghasilkan kenaikan bersih positif terhadap laba
dimana semua nilai baris Cj-Zj pada saatr itu nol atau negative
ini berarti solusi optimal telah tercapai.
5. Variabel dasar variable yang nilainya tidak sama dengan nol,
Variabel non dasar variable yang nilainya sama dengan nol
Latihan bab 5
a. Meminimumkan Z = 8X1 + 6X2 + 0s1 + 0s2 + 0s3 MA1 - M A2
Terbatas pada
4X1 + 2X2 S1 + A1 = 10
-6X1 + 4X2 + S2
= 12
6X1 + X2 S3 + A2
=6
X1 , X2 , S1 , S2 , S2 , A1, A2 > 0
Cj
-M
-M
0
Cj
-M
-M
0
Var
dasar
A1
A2
S2
z1
Cj-Z1
Var
dasar
A1
A2
S3
z1
8
x1
4
1
-6
-5M
8+5M
6
x2
2
1
4
3M
6+3M
0
s1
-1
0
0
M
-M
0
s2
0
0
1
0
0
0
s3
0
-1
0
M
-M
-M
A1
1
0
0
-M
0
-M
A2
0
1
0
-M
0
2
8
-2
8
x1
0
0
1
6
x2
28/6
7/6
-4/6
0
s2
-4/6
0
-1/6
0
s3
0
-1
0
-M
A1
25
0
-6
-M
A2
24
1
-6
-10M
-35/6M
0
s1
23
0
-6
23M
4/6M
8+35/
6M
4/6M
-M
-25
M+2
5
-24
M+2
4
48
8
-2
8
x1
-23
0
1
6
x2
20
7/6
-4/6
0
s2
19/6
0
-1/6
0
s3
0
-1
0
-56
-23M
-127/6
-19/6
8-23M
139/6
19/6
-M
-M
A1
163
0
-6
163
M
162
M
-M
A2
162
1
-6
161
M
160
M
Kuantitas
10
6
12
-16M
Kuantitas
Cj-Z1
Cj
-M
-M
0
Var
dasar
A1
A2
S1
z1
Cj-Z1
Kuantitas
23M
0
s1
161
0
-6
161
M
161
M
Terbatas pada
6X1 + X2 S1 + A1 = 6
4X1 + 3X2 + S2 + A2 = -2
X1 + 2X2 S3 +A3
=4
X1 , X2 , S1 , S2 , S2 , A1, A2 , A2 > 0
Cj
M
M
Cj
M
M
Cj
M
2
Var
dasar
A2
A3
z1
Z1-Cj
Kuantita
s
2
4
6M
5
x1
4
1
5M
5M-5
2
x2
3
2
6M
6M-2
0
s1
0
0
0
0
0
s2
1
0
M
M
0
s3
0
-1
-M
-M
M
A1
0
0
0
M
M
A2
1
0
M
0
M
A3
0
1
M
0
Var
dasar
A1
A3
z1
Z1-Cj
Kuantita
s
2/3
8/3
10/3M
5
x1
4/3
-5/3
-1/3M
-1/3M-5
2
x2
1
0
M
M-2
0
s1
0
0
0
0
0
s2
1/3
0
1/3M
1/3M
0
s3
0
-1
-M
-M
M
A1
0
0
0
M
M
A2
1/3
0
1/3M
1/3M-M
M
A3
0
1
M
M
Var
dasar
A1
X2
Kuantita
s
-6/3
8/3
6/3M+6
5
x1
9/3
-5/3
2
x2
1
0
0
s1
0
0
0
s2
1/3
0
0
s3
0
-1
M
A1
0
0
M
A2
1/3
0
M
A3
0
1
3M-10/3
1/3M
-2
1/3M
3M-10/35
M-2
1/3M
-2
1/3M-M
z1
Z1-Cj
2X1 + 3X2 + S1 = 1
X1 + X2 + A1 = 2
X1 , X2 , S1 , A1 > 0
Cj
0
Var
dasar
S1
Kuantita
s
1
2
x1
2
3
x2
3
0
s1
1
-M
A1
0
-M
A1
z1
Cj-Z1
2
-2M
1
-M
2+M
1
-M
3+M
0
0
0
1
-M
0
Cj
Var
dasar
X2
A1
Kuantita
s
1/3
2/3
3
x2
1
0
1-23M
-1/3M
0
s1
1/3
-1/3
1+1/3
M
1+1/3
M
-M
A1
0
0
z1
2
x1
2/3
1/3
21/3M
3
-M
Cj-Z1
0
1M
Latihan Bab 6
Minimalkan Formulasi Model Dual dari Model Primal
1. Z = 4X1 + 5X2
1X1 + 2X2 < 40
4X1 + 3X2 < 120
X1 , 2X2 < 0
Zd = 40y1 + 5X2
1X1 + 2X2 < 40
4X1 + 3X2 < 120
X1 , 2X2 < 0
2. Minimalkan Z = 3X1 + 5X2 + 2X3
1X1 + 2X2 + X3 > 1000
X1 > 200
X2 > 400
X3 > 300
X1 + X2 + X3 > 1000
- X1 + X2 - X3 < 1000
X3 > 300
X3 > 300
Zd = 1000y1 1000y2 + 200y3 + 400y4 + 300y5 300y6
y1 y2 > 130
y1 y2 > 5
y1 y2 + y3 + y4 + y5 y6 > 2
y1 , y2 , y3 , y4 , y5 , y6 > 0
3. Maximalkan Z = 2X1 + 6X2
X1 + 2X2 < 10
6X1 + 6X2 < 36
X2 < 4
X1 , X2 > 0
Z = 10y1 + 36y2 + 4y3
y1 + 6y2 < 4
X1 + X2 = 30
2X1 + 8X2 > 80
-X1 - 8X2 < -30
X1 < 20
-2X1 - 8X2 < -80
X1 , X2 > 0
Z = 30y1 + 08y2 + 20y3
y1 - y2 + y3 < 400
y1 + y2 + y3 < 200
y1 , y2 , y3 > 0