Anda di halaman 1dari 6

DOKUMEN NEGARA

SANGAT RAHASIA

UTAMA
..../U/UASGs/...../2016

PEMERINTAH KABUPATEN KLATEN


DINAS PENDIDIKAN
ULANGAN AKHIR SEMESTER GASAL SMP
TAHUN PELAJARAN 2016 / 2017

Mata Pelajaran

Bahasa Jawa

Hari, Tanggal

Kelas

VIII (Delapan)

Waktu

PETUNJUK UMUM:
1.
2.
3.
4.

Tulislah lebih dahulu nama, nomor peserta dan kelas pada lembar jawab yang tersedia !
Bacalah lebih dahulu setiap soal, sebelum Anda mengerjakan !
Kerjakan lebih dahulu soal-soal yang Anda anggap mudah !
Periksa kembali pekerjaan Anda sebelum diserahkan kepada pengawas !

SELAMAT MENGERJAKAN
PETUNJUK KHUSUS :

I.

Pilihen wangsulan sing paling trep kanthi ngeping ( x ) huruf a, b, c, utawa d ing lembar jawab sing wis
sumadiya ! (kanggo pitakon nomer 1 50)
Wacanen batin kanthi premati !

3.
Candhi Rara Jonggrang uga katelah Candhi
Sewu ya Candhi Prambanan. Manut crita
mitose Putri Rara Jonggrang rikala arep
digarwa dening Bandung Bandawasa duwe
panyuwunan supaya Bandung nggawekake
papan pamujan arupa candi cacah sewu tur
sawengi kudu dadi. Karana tresnane kang
temenan, Bandung nyaguhi. Kasunyatan
durung genep cacah sewu wis kaselak esuk
tandhane wis krungu jago kluruk. Bandung
banjur jugar pamujane gagal tanpa gawe.
Rumangsa diapusi Jonggrang banjur disabda
dadi reca. Katelah candhi Prambanan amarga
mapan ing Dhusun Prambanan, Klaten.
1.

2.

4.

5.

Paragraf ing dhuwur sing dirembug


yaiku ....
a. Candhi Rara Jonggrang
b. Bandung Bandawasa
c. Rara Jonggrang
d. papan pamujan
Manut isine wacan ing dhuwur kalebu ....
a. sage
b. legendha
c. fabel
d. mithe

6.

7.

Bandung banjur jugar pamujane gagal


tanpa gawe. Tembung jugar teges ....
a. rampung
b. kasil
c. badhar
d. cepet
Rumangsa diapusi Jonggrang banjur
disabda dadi reca. Tembung disabda tegese
....
a. dijanji
b. digunem
c. disumpah
d. diseda
Wacan ing dhuwur awujud ...
a. geguritan
b. gancaran
c. sesorah
d. wara-wara
Kang kalebu crita legendha yaiku ...
a. Andhe-Andhe Lumut
b. Suling Emas
c. Dumadine Rawa Pening
d. Kidang Kencana
Sing kalebu ciri-cirine geguritan yaiku ...
a. nggatekake cacahe wanda
b. ukurane dawa-dawa
c. nggunakake pocapan / lafal kang trep
d. ora kaiket dening guru lgu, guru
gatra, guru wilangan

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

Crita kang ditulis kanthi cekak / cendhak,


mung sak keplasan wae saka uripe
manungsa , nanging wis bisa ngrampungi
perkara diarani ...
a. cerkak
b. novel
c. legendha
d. fabel
Wis telungsasi wong misin kuwi nampa
pidana kan abot ana ing pakunjaran
.Mangane ora ajegsemono uga ngombene.
Suwe-suwe kaya layon kang urip Tembung
kang kagarris ngisor mujudake unsur
intrinsik cerkak kang diarani ...
a. setting
b. plot / alur
c. sudut pandang
d. paraga
Pandhapuking tembung andhahan iku
kanthi cara wuwuhan kang arane kaya ing
ngisor iki kajaba ....
a. ater-ater
b. seselan
c. panambang
d. panggandheng
Ukara ing ngisor iki sing tembunge wis
entuk panambang yaiku ....
a. Adhik lagi nangis ana kamar
b. Simbah ngunjuk kopi wonten teras
ngajeng
c. Mejane wis disulaki
d. Mas Anton lagi dhahar sega goreng
Tuladhane ukara sing oleh panambang a
kang tegese sanajan yaiku ...
a. Mangana kae yen mung bubur ya ora
wareg
b. Adhusa mau-mau saiki ora kadhemen
c. Ngombea, aku saiki ora ngelak
d. Saiki maneh udana, wingi sing gludhakgludhuk wae ora udan
Mangkata mau-mau saiki ora telat.
Penambang a ing tembung mangkata
duweni teges ...
a. akon supaya
b. upama
c. sanajan
d. mokal
Panambang - e sing duweni teges duweke
mapan ing ukara ...
a. Tugas iki numpuke sesuk
b. Ibu kondure mengko sore
c. Lakune kaya macan luwe
d. Kupluke simbah reget
Sikilku udunen ora mari-mari. Tembung
udunen duwe tegas ...
a. akon supaya
b. duweke
c. nandhang lara
d. anggone

16. Apotik Sidowayah nyamektakake


sawernane obat. Regane murah pelayanane
cepet lan nyenengake. Ing apotik
Sidowayah saiki uga kanggo praktek
dokter. Pokoke sarwa ana. Apotik
Sidowayah mapan ing Jalan Pemuda
Tengah No. 57 ngarep alun-alun Klaten.
Pratelan ing dhuwur mujudake ...
a. pariwara
b. pambiwara
c. pawarta
d. wara-wara
17. wujude ater-ater anuswara yaiku ....
a. dak, ko di
b. tar, ka, kapi
c. any, ang, an, am
d. sa, pa, pi, pra
18. Ater-ater tripurusa ndhapuk tembung ...
a. lingga
b. rangkep
c. tanduk
d. tanggap
19. Tuladha ukara tanduk yaiku ...
a. Saben dina latare disaponi
b. Roti bakar sing ndak tuku wingi sore
durung ndak pangan
c. Surti manawa maca buku kudu nganggo
kaca mata
d. Segane goreng mau apa wis kocaosake
bapak ?
20. Ukara ing ngisor iki migunakake tembung
tanggap ....
a. Bukune disilih kancaku
b. Saben dina bapak macul ana sawah
c. Yen duwe gegayuhan kuwi kudu sing
dhuwur
d. Par warga padha gotong royong
dandani dalan
21. Ukara ing ngisor iki kang kalebu ukara
lamba yaiku ....
a. Aku lagi sinau nalika bapak kondur
saka kantor
b. Mas Anto sing nggitar dene sdhik sing
nyanyi
c. Bapak mriksani TV ana ruang tengah
d. Pakde Joyo nandur jagung, telo lan
lombok
22. Ukara kang pandhapuke saka jejer
wasesa katrangan ...
a. Pak Kuncara nitih sepeda jengki
b. Antonius adus ana kali
c. Bu Titik ngunjuk rujak degan
d. Anti tuku buku Warsita Basa ing toko
Sumber Kawruh
23. Tembang macapat kang guru gatrane ana 5
yaiku .
a. Asmaradana, Gambuh
b. Gambuh, Megatruh
c. Megatruh, Mijil
2

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

d. Mijil, Kinanthi
Ing ngisor iki dudu kalebu tembang
macapat ... .
a. Durma
b. Pucung
c. Pangkur
d. Girisa
Tembang macapat kang duwe watak
sumanak, sumadulur yaiku ....
a. Maskumambang
b. Pucung
c. Gambuh
d. Dhandhanggula
Serat Wulangreh anggitane ....
a. Pakubuwono IV
b. Mangkunegoro IV
c. R.Ng. Ronggowarsito
d. Yosodipura II
Pitutur bener iku sayektine kang kudu
ditiru, nadyan metu saking wong sudra
papeki, lamun becik wurukipun iku pantes
sira anggo. Pratelan kang cocok karo isine
tembang yaiku ....
a. Pitutur iku sanadyan saka wong
drajate
cendhek yen becik piwulange iku pantes
dienggo
b. Wong kang drajate cendhekkudu
menehi pitutur kang becik
c. Pitutur kang pantes ditiru iku asale
saka wong kang drajate dhuwur
d. Pitutur kang becik asale saka wong
pinter
Sekar Gambuh ping catur, kang cinatur
polah kang kalantur. Polah kang kalantur
tegese ...
a. omomgan kang bener
b. omomgan kang luucu
c. tumindak kang salah
d. tumindak kang kebablasen
Ana pocapanipun, adiguna adigung
adigung , pan adigang, kidang adigung
pinasti, adiguna ula iku, telu pisan mati
sampyuh. Tembung adiguna tegese
ngendel-endelake .
a. kasugihane
b. kapinterane
c. kekuasaane
d. karosane
Aja nganti kebanjur, barang polah kang
nora jujur, yen kebanjur sayekti kojur tan
becik. Cuplikan tembang ing dhuwur
mengku teges .
a. aja kebanjur tumindak ala
b. tumindak kang ora jujur iku wekasane
dadi becik
c. kabeh tumindak yen kebablasen lan
ora
jujur iku bakal cilaka lan ora apik

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

d. kabeh tumindak kang becik iku


wekasane dadi kepenak
Ana ing pakunjaran mangane ora ajeg,
semono uga ngumbene mula awake dadi
lunglit. Tembung lunglit kalebu tembung
camboran .....
a. tunggal
b. rangkep
c. wutuh
d. tugel
Ambeg tetelu kang kudu disingkiri miturut
tembang Gambuh yaiku ....
a. rereh, ririh, ngati-ati
b. adigang, adigung, adiguna
c. bobot, bebet, bibit
d. duga, prayoga, usaha
Ing wong kang padha nggunggung, mung
sepele iku pamrihipun, mung warege
wadhuk klimising lathi, lan telese
gondhangipun, reruba alaning wong.
Tembung lathi tegese ...
a. rambut
b. athi-athi
c. lambe
d. weteng
Guru wilangan lan guru lagune tembang
Gambuh gatra katelu yaiku .
a. 8 i
b. 8 u
c. 12 a
d. 12 i
Ukara ing ngisor iki nggunakake tembung
garba .
a. Anggone joget kaya merak kesimpir
b. Prapteng wisma sipocung mutah
guwaya
c. Utama iku sawijining pemuda kang
gagak prakosa
d. Wong iku aja duwe watak adigang,
adigung lan adiguna
Tembung ratu + agung. Menawa kagarba
dadi .
a. ratu agung
b. ratugung
c. ratwagung
d. ratyagung
Ukara ing ngisor iki kang nggunakake
tembung camboran yaiku .
a. Bocah kae dawa tangane mula ora
disenengi kancane
b. Dedege dhuwur kencur
c. Bapak remen dhahar rondho royal
d. Putrane loro lanang wadon mula
diarani kedhana-kedhini
Ukara ing ngisor migunakake basa ngoko
lugu yaiku .
a. Supardi diparingi buku Warsita Basa
dening Pak Suratno
b. Mbak Anti mundhut pisang goreng

39.

40.

41.

42.

43.

44.

c. Esuk mau Toni ngampiri Adi


d. Kula dipuntumbasaken Kamus Basa
Jawa
Pak aku nyuwun dipundhutake sepatu
anyar. Ukara kasebut migunaake unggahungguh basa ....
a. ngoko lugu
b. ngoko alus
c. krama lugu
d. krama alus
Sampeyan badhe tumbs menapa, pundi
ingkang dipunkajengaken ? Ukara iki
nggunakake basa .
a. ngoko lugu
b. ngoko alus
c. krama lugu
d. krama alus
Gunane basa krama alus kaya kasebut ing
ngisor iki, kajaba .
a. Wong tuwa marang wong enom
b. Anak marang wong tuwa
c. Tepungan anyar durung rumaket
d. Siswa marang gurune
Kula sampun . salak sekilo, dene budhe
Rani ..... kalih kilo
a. tumbas mundhut
b. mundhut - mundhut
c. tumbas tumbas
d. mundhut tumbas
Fatoni lara pak, njaluk diterke bali. Ukara
kasebut yen dikramakake ....
a. Fatoni gerah pak, njaluk diterke bali
b. Fatoni gerah pak, nyuwun diterke
wangsul
c. Fatoni sakit pak, nyuwun
dipundherekaken wangsul
d. Fatoni sakit pak, nyuwun dipunteraken
wangsul
Ukara ing ngisor iki kang bener unggahungguhe yaiku .
a. Simbah matur dhateng kula yen
badhe tindhak
b. Ibu kula caosi unjukan kaliyan
dhaharan
c. Adhik sampun kondur saking sekolah

d. Kula dituri arta ibu Rp.5.000,00


45. Ukara ing ngisor iki kang minggunakake
basa krama alus yaiku .
a. Tas kagungane Bu Beti kentun
wonten kantor
b. Tas gadhahane Bu Beti kentun
wonten kantor
c. Tas gadhahanipun Bu Beti kentun
wonten kantor
d. Tas kagunganipun Bu Beti kentun
wonten kantor

46. ? tnP tutu/ ktultul ktli.


Menawa katulis latin ....
a. Tanpa tutur katula-tula katali
b. Tanpa omongan katula-tula katali
c. Tanpa tutur katula-tula ketali
d. Tanpa tutur katula katali
47. Dina Rebo legi, yen katulis jawa .... .
a. fin re[bo legi
b. fin [r[bo [lgi
c. fin x[bo 2gi
d. fin x[bo [lgi
48. Mbayar zakat fitrah, yen ditulis aksara
jawa yaiku ....
a. amByrJ+ ktp+t]l\
b.
amBy/ j+ktpit]a\
c.
amBy/ j+ktP+t]h
d.
amBy/ j+ktP+t]h
49. Tembung nukoni menawa ditulis jawa ...
Menawa diganti tulisan latin yaiku ....
a. nu[koniN
b. nu[koni
c. nukuai
d. nukukiK
50. ?a=gl\ ;..... ; wF[koKbe/fin
sumPhpemud.
a. 2 5
b. 2 6
c. 2 l
d. 2 d

II.

Wangsulana pitakon ngisor iki kanthi ringkes lan mentes ana ing lembar jawab kang cumawis!
51. Gawea ukara kang nganggo panambang a kang ateges akon supaya, sanajan, upama, muga-muga !
52. Sebutna guru gatra, guru lagu, guru wilangan tembang Gambuh !
53. Gawea ukara nganggo tembung :
a. Ningali
b. mirsani
54. Tulisen nganggo aksara jawa :
Pak Ghozali lagi wae munggah haji karo garwane
55. Adiguna puniku
Ngandelaken kapinteranipun
Samubarang kabisan dipunduweni
Sapa pinter kaya ingsun
Tanggung prana ora isoh
Gancarana cuplikan tembang Gambuh ing dhuwur !

Kunci jawaban
I. Pilihan Ganda
1
A
2
B
3
C
4
D
5
B
6
C
7
D
8
A
9
A
10
D

11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

C
A
B
D
C
A
C
D
C
A

21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

C
B
B
D
C
A
A
D
B
C

31
32
33
34
35
36
37
38
39
40

D
B
C
D
B
C
C
C
B
C

41
42
43
44
45
46
47
48
49
50

A
A
D
B
D
A
C
D
A
D

II. Uraian
51. a. Mangana sing akeh kareben wetengmu wareg ( akon supaya)
b. Mangana kae yen mung bubur ya ora wareg ( sanajan )
c. Mangana mau saiki ora semaput ( upama )
d. Udana sing deres, tanduranku ben urip (muga-muga)
52. a. Guru gatra = 5
b. Guru wilangan = 7, 10, 12, 8, 8
c. Guru lagu = u, u, i, u, o
53. a. Kala wau dalu kula ningali pertandingan bal-balan wonten stadion Trikayo Klaten
b. Ibu nembe mirsani TV wonten ruang tengah
54. ?pkG+j+li lgi w[a mu=gh kji k[ro g/w[n .
55. Watak adiguna iku ngendel-endelake kapinterane, kabeh kabisan diduweni, nganggep menawa
awake dhewe iku pinter dhewe nanging sejatine ora bisa opo-opo. ( nyumanggakaken dwija)

NORMA PENILAIAN
Pilihan Ganda
Uraian

1 x 1,5
1x5

75
25
100

Anda mungkin juga menyukai