Modul Matematika Limit Fungsi PDF
Modul Matematika Limit Fungsi PDF
com
E-learning matematika, GRATIS 1
B. Bentuk Tentu, bentuk Tak Tentu dan bentuk yang tidak terdefinisi
Dalam hasil pendekatan nilai fungsi, didapat 3 bentuk yaitu:
1. Bentuk Tentu :
Hasil pendekatan nilai fungsi yang berupa bilangan real tertentu. Bentuk ini
merupakan jawaban dari semua soal-soal limit.
2. Bentuk Tak Tentu.
0
Hasil pendekatan nilai fungsi yang berupa bentuk: , ,0., dan
0
lainnya.Bentuk tak tentu menghasilkan banyak jawaban.
Pada penyelesaian limit, bila nilai fungsi menghasilkan bentuk tak tentu maka
harus diubah (bentuk fungsi) menjadi bentuk tentu.
3. Bentuk yang tidak didefinisikan
a
Hasil pendekatan nilai fungsi yang berbentuk
0
3. lim ( x 3 + 5 x 2 ) 4
x 1
D Penyelesaian Limit
I. Penyelesaian limit aljabar di x a
a. Subtitusi langsung.
Contoh:
Tentukan nilai limit fungsi berikut:
1. lim (3 x 8)
x 3
2x 6
2. lim
x 2 x + 5
3. lim ( x 3 + 4 x 3)
x 1
4. lim 3 x
x 3
MGMP Matematika SMK kota Pasuruan
www.matematika-pas.blogspot.com
E-learning matematika, GRATIS 3
Jawaban:
1. lim (3 x 8) = 3(3)-8 = 1 3.
x 3
lim ( x 3 + 4 x 3) = 13 + 4.1 3 = 2
2 x 6 2( 2) 6 2 x 1
2. lim = =
x 2 x + 5 2+5 7
4. lim 3 x = 33 = 0
x3
b. Pemfaktoran dan menyederhanakan
0
,maka dapat
Jika dengan cara subtitusi langsung didapat bentuk tak tentu
0
diselesaikan dengan cara memfaktorkan dan menyederhanakan bentuk:
( x a ).u ( x) u ( x) u (a)
lim = lim =
x a ( x a ).v( x) x a v( x) v(a)
Contoh :
Tentukan nilai dari limit berikut:
x2 x 2 1 2 x 2 25
1. lim 2. lim 3. lim
x 1 x +1 x 3 1 x 1 x2 x 2 x 5
Jawaban:
(1) 2 (1) 2 0
1. Dengan subtitusi langsung: = (bentuk tak tentu)
1+1 0
x2 x 2 ( x + 1)( x 2)
lim = lim = -3
x 1 x +1 x 1 ( x + 1)
1 2 1+ x 2 x 1 1
2. lim = lim = lim =
x 1 1 x 1 x 2 x 1 1 x 2 x 1 (1 x)(1 + x) 2
x 2 25 ( x 5)( x + 5)
3. lim = lim = 10.
x 2 x 5 x 2 ( x 5)
Pemfaktoran bentuk khusus:
a 2 b 2 = (a + b)(a b)
a 3 b 3 = (a b)(a 2 + ab + b 2 )
a 3 + b 3 = (a + b)(a 2 ab + b 2 )
Latihan 2
Tentukan nilai setiap limit berikut:
x2 4 x 2 ax
1. lim 7. lim
x 2 x 2 3x + 2 x a x 3 a 3
x 2 4x + 4 x 3
2. lim 8. lim
x 2 x 2 + x 6 x 3 x3
x3 + 8 1 4
3. lim 9. lim
x 2 x 2 + x 2 x 2 x 2 x2 4
x3 1 x 2 (3 + a) x + 3a
4. lim 10. lim
x 1 x 2 1 x a ax 2 + (1 3a ) x 3
3 x 2 5 x 12 x 2 + 3x 18
5. lim 11. lim
x 3 x2 9 x 3 x 2 3x
x 2 2x
6. jika f(x) = , maka nilai dari: lim f ( x) =
x2 4 x 2
Contoh soal:
Tentukan nilai limit dari:
x 1 2 4x + 4 x2 + 3 x 1
1. lim 2. lim 3. lim
x 1 x 1 x 0 x x 1 1 x2
Jawaban:
x 1 x +1 ( x 1) 1 1
1. lim . = lim = =
x 2 x 1 x + 1 x 1 ( x 1)( x + 1) 1 +1 2
(2 4 x + 4 ) (2 + 4 x + 4 ) 4 ( 4 x + 4) 4x
2. lim . .= lim = lim
x 0 x (2 + 4 x + 4 ) x 0 x(2 + 4 x + 4 ) x 0 x(2 + 4 x + 4 )
4
= = 1
2+2
x2 + 3 x 1 x 2 + 3 ( x + 1) x 2 + 3 + ( x + 1)
3. lim = lim . =
x 1 1 x2 x 1 1 x2 x 2 + 3 + ( x + 1)
x 2 + 3 ( x + 1) 2 = lim x 2 + 3 x 2 2x 1
lim
x 1 (1 x 2 )( x 2 + 3 + ( x + 1)) x 1 (1 x 2 )( x 2 + 3 + ( x + 1))
2( x 1) 2 1
= lim = =
x 1 1( x 1)( x + 1)( x 2 + 3 + ( x + 1) 2(4) 4
2. lim 2 x 2 x x 2 + 3x
x
3. lim x 2 + 2 x 1 2 x 2 + 3x + 1
x
Jawaban:
( x 2 + 6 x + 2 + x 2 4 x + 1)
1. lim x 2 + 6 x + 2 x 2 4 x + 1 . =
x ( x 2 + 6x + 2 + x 2 4 x + 1)
( x 2 + 6 x + 2) ( x 2 4 x + 1) 10 x + 1
lim = lim , karena
x x 2 + 6x + 2 + x 2 4x + 1 x x 2 + 6x + 2 + x 2 4x + 1
( 2 x 2 x + x 2 + 3x )
2 lim 2 x 2 x x 2 + 3x . =
x ( 2x 2 x + x 2 + 3x )
(2 x 2 x) ( x 2 + 3x) x 2 4x
lim = lim , karena pangkat tertinggi
x 2 x 2 x + x 2 + 3x x 2 x 2 x + x 2 + 3x
pembilang = x 2 , dan pangkat tinggi penyebut1 ( x 2 = x ), maka:
1 2
1
x x2 1
lim = = -
x 1 2 1 2 3 1 0
+ + + +
x 2 x3 x 4 x 2 x3 x 4
Latihan 4.
Tentukan nilai dari setiap limit berikut:
6x 2 7x + 5
1. lim 5. lim x 2 + 2 x x 2 4 x + 1
x 10 4 x + 3 x 2 x
(2 x 3) 2
2. lim 6. lim x 2 + 3x x + 2
x (3 x + 1)( 4 x 3) x
7x + 5
3. lim 7. lim (3x + 1) 9 x 2 2 x + 7
x 3x + 2 x 3
2 x
6x (2 x + 3) 2 (3 x 4) 3
4. lim 8. lim
x
x 2 + 2x 1 + 4x x x5 + 7x
.
II. Limit Fungsi Trigonometri
Teorema:
sin x x
lim = lim =1
x 0 x x 0 sin x
tan x x
lim = lim =1
x 0 x x 0 tan x
0
a. menyelesaikan limit fungsi trigonometri bentuk
0
Contoh soal:
Tentukan nilai dari setiap limit berikut:
sin x x sin 6 x tan 4 x
1. lim 2. lim 3. lim 4. lim
x 0 3 x x 0 sin 3 x x 0 2 x x 0 2 x
sin 2 x tan 3x 1 cos 2 x sin x sin a
5. lim 6. lim 7. lim 8 lim
x 0 sin 3 x x 0 sin 4x x 0 3 x sin x x 0 xa
MGMP Matematika SMK kota Pasuruan
www.matematika-pas.blogspot.com
E-learning matematika, GRATIS 7
Jawab:
sin x sin x 1 1 1
1. lim = lim = 1( ) =
x 0 3 x x 0 x 3 3 3
x 3x 1 1 1
2. lim = lim . = 1( ) =
x 0 sin 3 x x 0 sin 3 x 3 3 3
sin 2 x sin 2 x 3x 2 2 sin 2 x 3 x 2 2
5. lim = lim . = lim = (1)(1) =
x 0 sin 3 x x 0 sin 3 x 2 x 3 3 x 0 2 x sin 3 x 3 3
1 cos 2 x 2 sin 2 x 2 sin x sin x 2 2
7. lim = lim = lim = (1)(1) =
x 0 3 x sin x x 0 3 x sin x 3 x 0 x sin x 3 3
1 1 1
=2 cos ( + ). = cos = 0
2 2 2 2 2
== oOo ==
E. 54 9 x2
7. Nilai lim = ...
x3
x 2 + 3 x 18 4 x2 + 7
2. Nilai lim adalah A. 0
x3 x 2 3x
A. 0 B. 5
B. 1 C. 6,5
C. 2 D. 8
D. 3 E.
E. 6 x + 4 2x + 1
8 Nilai lim adalah
t 38 x3 x3
3. Nilai Lim =
t 2 t + t 6
2
A. 0 A. 17 7
B. 43 B. 141 7
C. 12
C. 0
5
D. 5 D. 17 7
4
1
E. E. 14
7
2 3 xx
4 Nilai lim 2 = 9 Nilai lim =
x2 x 4 x 2 + 2x 8 x 0 x+x
A. 127 A. 0
B. 1
B. 14 2
C. 1
C. 121 D. 2
D. 241 E.
E. 0 x2
10 Nilai lim =
x 2 2x x 0 1 1+ x2
5 Jika f (x) = 2 maka lim f (x)
x 4 x2 A. 2
= B. 0
A. 0 C. 1
B. D. 2
C. 2 E. -3
D. 12
E. 2
B. 1 5x 3
C. 3 2
C. 2
D. 23 15 x 3
3
E. 2
2 D.
16 Nilai Nilai lim
(x + 6)sin (x + 2) =.. 2
2 15 x 3
x2 x 3x 10
2
A. 4 E 4
3
4 15 x 3
B. 7
2
C. 5