11/H.05/B.Jawa/PTS.

GSL/XI/20

YAYASAN KHOLIDIYAH
SMK VIP AL-HUDA KEBUMEN
Kompetensi Keahlian :
1. Farmasi, 2. Keperawatan, 3. Kimia Industri, 4. Ototronik
Alamat : Jetis, Kutosari, Kebumen Telp. (0287) 381917 Fax. (0287) 384007
Blog : smkfalhudakebumen.blogspot.com Email: smkf_alhuda@yahoo.co.id

Ability – Loyality – Humanity – Utility & Development All Skills (AL-

HUDA’S)
LEMBAR SOAL
PENILAIAN TENGAH SEMESTER GASAL
TAHUN PELAJARAN 2020 / 2021
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Hari / Tanggal : Jumat, 18 September 2020
Kelas : XI(Sebelas) Waktu : 07.00 – 08.15 WIB
PETUNJUK
1. Tulis lebih dahulu kelas dan nomor tes Anda pada lembar jawab yang tersedia.
2. Periksa dan bacalah soal-soal sebelum Anda menjawabnya.
3. Laporkan pada pengawas kalau terdapat tulisan yang kurang jelas atau rusak atau jumlah soal kurang.
4. Soal terdiri dari 35 pilihan ganda, 5 esay.
5. Apabila masih ada waktu dan sudah selesai mengerjakan, periksalah pekerjaan Anda sebelum diserahkan
pada pengawas.
6. Awalilah pekerjaan Anda dengan doa.
I. Wangsulana pitakon ing ngisor iki kanthi menehi tandha ping (X) ing aksara A, B, C, D utawa E
minangka wangsulan sing bener ana ing lembar jawab kang cumawis!
1. Paugeran tembang macapat yaiku anane guru 6. Saben tembang macapat nggadhahi pathokan
lagu, guru wilangan lan guru gatra. Paugeran piyambak, cacahing pathokan guru wilangan lan
sajroning tembang macapat kang ngemot guru lagu tembang pocung yaiku ….
pathokan cacahe larik saben sapada diarani . . . .
A. 12a-6u-8i-12u
A. pada D. pupuh
B. 12u-6a-8i-12a
B. lagu E. gatra
C. 10u-8a-8i-12a
C. wilangan
D. 10a-8u-8i-12u
2. Mangkunegara IV nyerat Serat Wedhatama ing
E. 12a-6i-8u-12o
dina ….
Sethitekna tembang pocung ngisor iki !
A. Senen Manis D. Sapar
Beda lamun kang wus sengsem reh ngasamun
B. Senen Pahing E. Rejeb Semune ngaksama
C. Senen Pon Sasamane bangsa sisip
3. Serat Wedhatama ngamot filsafat Jawa mligine Sarwa sareh saking mardi martotama
bab …. 7. Tembang ing dhuwur manggon ing serat
A. geguyonan para abdi raja Wedhatama pada . . . .
A. siji D. papat
B. kawruh manunggaling Gusti
B. loro E. lima
C. rusaking alam donya C. telu
D. denah peta komplek kraton 8. Beda lamun kang wus sengsem reh ngasamun.
E. pepeling tumrap wewatek gumedhe Tembung sengsem sajroning pethikan tembang
4. Serat Wedhatama nggadhahi 5 pupuh yaiku ing dhuwur tegese . . . .
pupuh pangkur, sinom, pocung, gambuh lan A. sabar D. seneng
kinanthi. Dene tembang pocung sajroning Serat B. tumindak E. ngapurani
Wedhatama cacahe ana .... pada. C. luput
A. 14 D. 35 9. Sarwa sareh sajing mardi martotama.
B. 15 E. 100 Tembung sareh ateges ....
C. 18 A. cukat D. lugas
5. Salah sawijining sasmita tembang pocung yaiku . B. manut E. leren
...
C. sabar
A. kaluwak D. anom
B. wuntat E. tabuh
C. raras
 kang kaloro unsure kasebut gegandhengan
10. Wos tembang ing dhuwur yaiku . . . . jalaran duweni daya pangaribawa gedhe
A. nepsu sajroning dhiri kanggo nglairake karya sastra yaiku
B. angkara gawe bebaya ngendikane ….
C. kabechikan pantes tinuladha A. Rostamaji D. Paulus Tukam
D. durung mumpuni wis keminter
B. KBBI E. Suparta Brata
E. ngulinakna sipat sabar
11. Taman limut, durgameng tyas kang weh C. Jakob Sumardjo
limput. 19. Novel iku saka basa Italia yaiku …..
Pethilan tembang kasebut ngemu purwakanthi A. novelis D. penulis
…. B. filatelis E. novelia
A. guru sastra D. guru lagu C. novella
B. guru basa E. guru lumaksita 20. Novel lewih dawa lan jangkep menawa
C. guru swara dibandhingake karo cerkak. Novel sakora-orane
12. Tegese tembung limput saka pethikan tembang kasusun saka …. tembung.
ing dhuwur yaiku …. A. 30.000 D. 40.000
A. klentu D. pitakon B. 45.000 E. 10.000
B. reged E. katutupan C. 50.000
C. praduga 21. Jinis novel kabagi dadi novel serius lan novel
13. Miturut maknane, tembang pocung iku Hiburan. Novel kang surasane bisa
nggambarake mangsa nalika …. manungsakake manungsa pamaca yaiku
A. lair A. Novel Hiburan D. Novel Kriminal
B. nom B. Novel Serius E. Novel Romans
C. ngungkurake babagan kadonyan C. Novel Mistis
D. jumbuh antarane lanang lan wadon 22. Gegayutan antar prastawa kang duweni sipat
E. mati sebab akibat lan runtut utawa kronologis crita
14. Wos kang kakandhut saka Serat Wedhatama diarani ….
pupuh Pocung yaiku …. A. amanat D. paraga
A. Etika pribadi B. alur E. irah-irahan
B. Etika sosial C. sudut pandang
C. Aja tumindak kaya tumindake wong bodho 23. Patemon antarane konflik kang dumadi saka
D. Nyembah marang kang Maha Kuasa sajrone crita nalika tekan ing titik pucuk
E. Nggayuh ngelmu luhur nyebabake ….
15. Titi laras utawa notasi gamelan Jawa iku ana A. klimaks D. patepangan
slendro lan pelog, dene cacahe titi laras pelog B. solusi E. resolusi
ana …. C. puncak konflik
A. 4 D. 7 24. Leksikal, struktur ukara, retorika, lan
B. 5 E. 8 penggunaan kohesi klebu ing unsur pandhapuk
C. 6 ….
16. Mandhege napas ing pungkasan gatra wis A. Tema D. alur
sampurna jalaran wose ukara ing tembang iku B. wewatek E. konflik
wis jangkep diarani …. C. gaya basa
A. andhegan wantah D. cengkok 25. “Umur-umure watara patang puluh taun,
nanging praupane katon tuwa banget.
B. andhegan ageng E. wirama
Pawakane cilik dhuwur ngiyeyet wungsu. Ulate
C. andhegan alit anyep njejet tanpa greget. Nanging sorot
17. Trap-trapane ndhudhah wos tembang, bibar mripate tajem kaya kuwawa nembus kahanan
maca kanthi setiti banjur …. jagad liya. Rambute dawa ikel-ikel, brengose
A. ditembangake kandel, duwe godheg lan jenggot ketel sarwa
B. nemtokake wancahan kruwel-kruwel. Diumbar njembrung ora kopen.
Sandhangane uga pating sradhul ora karuan.
C. gawe purwakanthi
Kala-kala nganggo udheng-udhengan sorban
D. negesi tembung angel amoh ngentra Begawan Abiyasa, mrana-mrene
E. njarwakake tembang seneng ndlamak tanpa lambaran sikil. Sing ora
18. Novel yaiku karya sastra kang dumadi saka keri, Gus Panut tansah nggawa kamplik ireng
rong unsur, yaiku unsure intrinsik lan ekstrinsik mbladhus disampirne pundhak.”
 Perangan utawa unsur kang katon banget ana
ing pethikan ndhuwur yaiku ….
A. basa D. tema
B. latar E. wewatek
C. alur
26. Gusti Ingkang Maha Kuwasa ndadosaken
manungsa kanthi wujud kang sampurna, supaya
nuwuhake rasa syukur dhateng Gustine lan uga
dipun paringi watek-watek keillahiyan kareben
uripe tentrem. Ananging kahanan bebrayan
kang adoh saka kabecikan saha cedhak marang
angkara, ndakekake manungsa tumindhak
durjana, ala, nglarani sapadha-padha,
mumbulake nepsu kamurkan lan ngrusak
tumrap liyane.
Paraga kang watake ala marang paraga liya,
yaiku paraga ....
A. antagonis D. utama
B. protagonis E. figuran
C. tritagonis
27. Sejatine novel Jawa sumebar akeh ing tlatah
Jawa. Dene novel kanthi irah-irahan Mungsuh
Sandi anggitane ….
A. Any Asmnara D. Basoeki Rachmat
B. Suparto Brata E. Tamsir As
C. Sapardi Djoko Damono
Setitikna pethikan novel ing ngisor iki!
Nalika wayah esuk, aku rumangsa pengin
mlaku-mlaku. Aku ngglindhingake sepedhaku
mubeng-mubeng. Banjur aku nuju sawijining
alun-alun kang wis mule rame kanggo olahraga.
Ing kana uga akeh wong sing padha dodolan
sarapan.
28. Ukara ing ndhuwur nuduhake unsur ….
A. amanat lan latar
B. latar lan sudut pandang
C. alur lan watak
D. latar lan watak
E. basa lan amanat
Simaken Cuplikan Novel iki!
Salim mono asale saka desa Bangli, cedhak
kecamatan Sewon. Wiwit ana
kandhutan/kandungan wis ditinggal lunga
bapake, embokne rabi, banjur entuk tambah
adhi telu, lanang loro lan wadon siji. Bapake
tani emboke bakul beras ana pasar
Prawirataman. Panguripane klebu kecukupan.
Ora kurang sandhang pangan lan bisa
nyekolahake anak-anake. Salim dhewe mung
tekan SMP, dene adhine sing siji ana STM,
sijine ana SMP, lan siji isih SD. Bapake
nganggep Salim kaya anake dhewe. Mula Salim
uga tresna lan ngajeni marang bapake. Sanajan
sawijining dina ngerti yen kuwi dudu bapake
dhewe.
Bareng lulus saka SMP, karepe bapake dikon
nerusake ana STM, nanging Salim ora gelem,
Ndhaftarake ana SMA negeri ora ketampa
amarga NEM-e cendhek. Wusanane Salim
golek gaweyan ana kutha Ngayogya. Nalika
semana umure Salim enem belas taun.
29. Pratelan kasebut ing perangan novel kang
diarani ….
A. alur D. setting
B. tema E. amanat
C. penokohan
30. Saka cuplikan novel kang nyritakake Salim,
bisa kajupuk amanat yen dadi anak/bocah iku
kudu .....
A. bekti, wani
B. dituruti panjaluke
C. nrima, wani
D. sekolah kang dhuwur
E. bekti, nrima
Semaken Cuplikan Novel ing ngisor iki!
Wektune wis lumaku terus, seprene wis
ngentekake patang puluh kalender luwih . apa
aku wis dadi wong sukses?Ya mbuh, nyatane
saiki aku wis duwe penghasilan ajeg, duwe
omah, duwe bojo, lan anak papat. Kabeh bisa
dak sekolahake, lan kasil ngrampungake ing
perguruan tinggi. Matur nuwun...
31. Saka pethilan novel ing dhuwur amanat/ pesen
kang bisa dijupuk yaiku... .
A. dadi anak kudu nduweni rasa bekti marang
wong tuwa
B. manut marang wong tuwa
C. rukun keluwarga
D. urip ing donya kanthi kebak rasa syukur
E. seneng aweh marang liyan
32. Nilai kang ndadekake wong luwih ngerti lan
mahami panguripane wong liya yaiku ….
A. nilai sosial D. nilai koleksi
B. nilai etik E. nilai kultural
C. nilai spirit
33. Bapak pocung renteng-renteng kaya kalung,
dawa kaya ula, pencokane wesi miring, sing
disaba mung turut kutho.
Cangkriman kasebut batangane, yaiku ….
A. gajah D. rek jes
B. sepur E. trebela
C. wudun
34. Cangkriman kang trep kanggo batangan
kenthong yaiku .....
A. dicokot bongkote sing kalong buntute
B. wong wis gedhe kok senengane ngguyu
tuwa
C. anake wani nggebugi wong tuwane
D. bocah cilik nggendhong umah
E. ana titah duwe gulu tanpa sirah, duwe silit
nanging ra tau bebuwang
35. Batangan saka tembung “sing pesen ora gawe,
sing gawe ora nganggo, sing nganggo ora
rumangsa” yaiku ….
A. gajah D. rek jes
 B. klenting E. trebela C. wudun

II. Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi pratitis ana ing lembar jawab kang cumawis!
Setitikna tembang ing ngisor iki!
Ngelmu iku kalakone kanthi laku
Lekase lawan kas
Tegese kas nyantosani
Setya budya pangekese dur angkara

1. Apa wos kang kakandhut saka tembang kasebut !

2. Saben-saben tembang iku nggadhahi watak, sebutake 3 watak saka tembang pocung!
3. Apa batangan saka cangkriman ing ngisor iki nuli sebutake kalebu cangkriman apa !
a. ora mudhun-mudhun yen ora nggawa mrica sakanthong
b. bocah cilik nggendhong umah
c. Bapak pocung rupane saenggo gunung
tan ana kang tresna
kabeh wong mesthi sengit
yen kanggonan denlus-lus tinangisan
4. Sebutake 4 irah – irahan lan pangripta novel basa Jawa!
5. Sebutake 6 jenis-jenis novel hiburan!

“ Sugeng Hanggayuh Karya “