1. ∑𝑛𝑘=1 𝑘 = ∑𝑛𝑖=1 𝑖
Contoh :
𝑛 𝑛
∑𝑘 = ∑𝑖
𝑘=1 𝑖=1
1 + 2 + 3 +………n = 1 + 2 + 3 + ……..+ n
= 21 . 3
= 63
b. ∑18
𝑘=1 5
∑18
𝑘=1 5 = 18 . 5
= 90
3. ∑𝑛𝑘=1 𝑐𝑘 = 𝑐 ∑𝑛𝑘=1 𝑘 ; 𝑑𝑒𝑛𝑔𝑎𝑛 𝑐 𝑘𝑜𝑛𝑠𝑡𝑎𝑛𝑡𝑎
Contoh 1 : Tentukan nilai dari ∑8𝑘=1 4𝑘
Jawab :
8 8
∑ 4𝑘 = 4 ∑ 𝑘
𝑘=1 𝑘=1
= 4 . (1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8)
= 4 . 36
= 144
Contoh 2 : Tentukan nilai dari ∑10
𝑘=3 (3𝑘 − 2)
Jawab :
∑10 10 10
𝑘=3 (3𝑘 − 2) = ∑𝑘=3 3𝑘 − ∑𝑘=3 2 Gunakan sifat 2 dan 3
= 3 ∑10 10
𝑘=3 𝑘 − ∑𝑘=3 2
Jawab :
25
∑ 2 − 𝑝𝑘 = 0
𝑘=5
25 25 25
∑ 2 − 𝑝𝑘 = ∑ 2 − ∑ 𝑝𝑘 = 0
𝑘=5 𝑘=5 𝑘=5
25 25
∑ 2 = ∑ 𝑝𝑘
𝑘=5 𝑘=5
25
(25 − 5 + 1). 2 = ∑ 𝑝𝑘
𝑘=5
25
21 . 2 = ∑ 𝑝𝑘
𝑘=5
25
∑ 𝑝𝑘 = 42
𝑘=5
4. ∑𝑛𝑘=𝑚 𝑘 = ∑𝑛𝑚+𝑝 (𝑘 − 𝑝)
5. ∑𝑛𝑘=𝑚 𝑘 = ∑𝑛𝑚−𝑝 (𝑘 + 𝑝)
Sifat 4 dan 5 digunakan untuk mengubah batas bawah atau batas atas
Contoh 1
Ubah notasi sigma berikut menjadi notasi sigma dengan batas bawah 1 kemudian hitunglah
nilainya dari ∑12
𝑘=5 3𝑘 − 4
Jawab :
12 12−4
∑ 3𝑘 − 4 = ∑ 3(𝑘 + 4) − 4
𝑘=5 𝑘=5−4
= ∑8𝑘=1 3𝑘 + 12 − 4
= ∑8𝑘=1 3𝑘 + 8
= 3(1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8) + 8. 8
= 3. 36 + 64
= 108 + 64
= 172
Contoh 2
5
Ubahlah (4k + 3) menjadi bentuk sigma dengan batas bawah 7 dan hitunglah nilainya !
k =0
Jawab :
5 5+7
∑ 2𝑘 + 3 = ∑ 2(𝑘 − 7) + 3
𝑘=0 𝑘=0+7
= ∑12
𝑘=7 2𝑘 − 14 + 3
= ∑12
𝑘=7 2𝑘 − 11
= 2 ∑12 12
𝑘=7 𝑘 − ∑𝑘=7 11 Gunakan sifat 2 dan 3
= 2. 57 + 6 . 11
= 114 + 66
= 180
Contoh 3
Jawab :
= 10 ∑4𝑖=1 𝑖 + ∑4𝑖=1 12
= 10. (1 + 2 + 3 + 4) + 4. 12
= 10 . 10 + 4. 12
= 100 + 48
= 148
Contoh 4
Nyatakan operasi operasi notasi sigma dalam satu notasi sigma kemudian hitung nilainya
15 10 15−5 10
= ……………………………………………………
= ……………………………………………………..
= ……………………………………………………(silahkan dicoba)
𝑛
6. ∑𝑚−1 𝑛
𝑘=1 𝑘 + ∑𝑖=𝑚 𝑘 = ∑𝑘=1 𝑘
Contoh :
Jawab :
∑5𝑘=1(5𝑘 − 3) + ∑12 12
𝑘=6(5𝑘 − 3) = ∑𝑘=1(5𝑘 − 3) digunakan sifat 6
TUGAS 2
Kerjakan soal-soal di bawah ini di buku tulis kemudian kirim ke Penilaian KI 3 pada E-Learning
b. ∑25
𝑘=1 (4𝑘 + 1)
c. ∑100
𝑖=20 (8𝑖 − 100)
2. Diketahui ∑25 25
𝑛=6 𝑝 = 10. Tentukan nilai ∑𝑛=6 (2 + 𝑝)
b. ∑14
𝑘=6 (𝑘 + 2)
2
batasnya)