LEMBAR KERJA PESERTA DIDIK (LKPD) PERTEMUAN KEDUA

Nama : ALI IRAWAN

Kelas :XII MIPA 6
No. Absen : 02

Judul : Menelaah teks Serat Wedhatama pupuh Kinanthi.

Mapel : Bahasa Jawa
Kelas/Semester : XII/Gasal
Alokasi Waktu : 60 menit
KD : 3.1 Menelaah teks Serat Wedhatama pupuh Kinanthi.
IPK : 3.1.1 Mengidentifikasi struktur teks tembang macapat pupuh Kinanthi.
3.1.2 Menganalisis isi teks Serat Wedhatama pupuh Kinanthi.
3.1.3 Menanggapi isi teks Serat Wedhatama pupuh Kinanthi.
Tujuan Pembelajaran : 1. Peserta didik dapat mengidentifikasi struktur teks tembang Kinanthi.
2. Peserta didik dapat menganalisis isi teks Serat Wedhatama pupuh Kinanthi.
3. Peserta didik dapat menanggapi isi teks Serat Wedhatama pupuh Kinanthi.

A. Ngidhentifikasi Struktur Teks Tembang Macapat Kinanthi

Serat Wedhatama pupuh Kinanthi dumadi saka 18 pada (bait). Kaya dene tembang macapat liyane,
tembang Kinanthi ing Serat Wedhatama kaiket dening paugeran kang wis maton yaiku guru gatra, guru
wilangan, lan guru lagu.
Kapadosana paugeran tembang ing ngisor iki!
Tembang Paugerane
Macapat Tembang
Pupuh Kinanthi
Kinanthi
Pantes tinulad tinurut, 1. Guru gatra : 6 gatra
laladane mrih utami, 2. Guru wilangan : 8 , 8 , 8, 8, 8, 8
utama kembanging 3. Guru lagu :uiaiai
mulya, kamulyaning
jiwa dhiri, ora yen ta
ngeplekana,
lir leluhur nguni-uni.

B. Nemokake Isi Teks Serat Wedhatama Pupuh Kinanthi.

Serat Wedhatama pupuh Kinanthi iku pranyata isine ngemot piwulang luhur. Dene kanggo mangerteni
isine kudu digancarake luwih dhisik, yaiku ngowahi tembang sing kaiket paugeran dadi prosa. Coba setitekna
conto nggancarake pada tembang Kinanthi ing ngisor iki!
Tembang Gancaran Isi (Amanat)
Macapat Tembang Tembang
Pupuh Kinanthi Kinanthi
Kinanthi
Upamane wong lumaku, Upamane wong mlaku liwat dalan Dadi uwong kudu
marga gawat den liwati, sing mbebayani, menawa kurang sugih pangati-ati
lamun kurang ing petungan bisa kena eri utawa apese supaya slamet.
pangaruh, sayekti kesandhung watu satemah babak
karendet ing ri, apese bundhas kebak tatu.
kasandhung padhas,
babak bundhas anemahi.

Tembang macapat Kinanthi ing ngisor iki gancarna lan tuduhna isine (amanat)!
Tembang Gancaran Isi (Amanat)
Macapat Tembang Tembang
Pupuh Kinanthi Kinanthi
Kinanthi
Marma den taberi Dadi anak iku kudu sregep sinau Dadi anak kudu sregep sinau
kulup, angulah ngasah ati, awan bengi kudu ngupaya supaya bisa dadi manungsa
lantiping ati, rina mlebu ing njero ati, musnahke sing utama.
wengi den anedya, nafsune awak, supaya bisa dadi
pandak-panduking menungsa sing utama.
pambudi, bengkas
kahardaning driya,
supadya dadya utami.
aywa sembrana ing Ati aja lengah, njaga omonganmu, Dadi uwong kudu njaga
kalbu, wawasen wuwus mengko kowe mesti krasa, dudu omongane.
sireki, ing kono yekti omongan pribadi, mulane kudu
karasa, dudu ucape tanggungjawab, perhatikna kabeh
pribadi, kanthi tuntas.
marma den sembadeng
sedya, wawasen praptaning
uwis.
 sirnakna semanging
kalbu, den waspada ing
pangeksi, yeku dalaning
kasidan, sinuda saka
sethithik, pamothahing
nafsu hawa,
linalantih mamrih titih.
Ilangna ragune ati, ngati-ati marang
pandhangan mu, kuwi carane golek
kasil, ngurangi sithik kanthi satithik
penggodane hawa nepsu, ajari
supayane kelatih.
Dadi uwong kudu ngati-ati
marang pandhangan lan ragune
ati supaya olih kasil.

C. Nanggapi Pitutur Luhur Serat Wedhatama Kacocokake karo Kahanan Masyarakat ing Wektu Iki!
Ing kegiyatan iki sabanjure siswa diajak aweh tanggapan mungguh isine tembang kang kokgancarake mau
isih cocok (relevan) apa ora karo kahanan jaman saiki. Tanggapan mujudake katrangan tulisan kanthi ancas
kanggo aweh panemu utawa njlentrehake sawijining bab kang wis diandharake. Nalika aweh tanggapan bisa
sarujuk utawa ora sarujuk. Dene supaya bisa ditampa kanthi becik tanggapan prayoga diandharake kanthi basa
kan becik, alasan sing logis, saperlune wae lan ora kanthi tujuwan ngasorake pribadhine wong liya.

Wenehana tanggapan ngenani isine tembang ing ngisor iki!

Tembang Tanggap
Macapat an
Pupuh
Kinanthi
Marma den taberi Tanggepan kula, kula sarujuk karo tembang menika.
kulup, angulah Amargi tembang niki maringi piwulang lan motivasi
lantiping ati, rina supaya kita sregep anggenipun sinau lan mangke
wengi den anedya, saged dados tiyang utami.
pandak-panduking
pambudi, bengkas
kahardaning driya,
supadya dadya utami.
aywa sembrana ing Kula sarujuk kalih tembang menika, amargi kita
kalbu, wawasen wuwus kedah sanget njagi omongan. Omongan niku menawi
sireki, ing kono yekti kita mboten mikir menapa ingkang kita omongaken
karasa, dudu ucape mangke bakal ndamel manah sakit tiyang sanes.
pribadi, Kados paribasan “Ajining dhiri ana ing lathi”
marma den sembadeng
sedya, wawasen praptaning
uwis.
sirnakna semanging Kula nggih sarujuk kalih tembang menika, amargi
kalbu, den waspada ing kita menawi badhe mutusaken hal kedah dipikir
pangeksi, yeku dalaning malih lan menawi mundhut keputusan mboten ragu-
kasidan, sinuda saka ragu.
sethithik,
pamothahing nafsu
hawa, linalantih
mamrih titih.