SMP KLT - BAHASA JAWA

DOKUMEN -1- 10U/ PTSGs

T A M A/ IX / 2020
SANGAT RAHASIA 10 / PTSGs / IX / 20..

SOAL
SMPN WEBSITEEDUKASI.COM
PENILAIAN TENGAH SEMESTER GASAL
TAHUN PELAJARAN 20.. / 20..
Mata Pelajaran : BAHASA JAWA Hari, tanggal :
Kelas : IX ( Sembilan ) Waktu :
PETUNJUK UMUM :
1. Tulislah lebih dahulu nama, nomor peserta, dan kelas pada lembar jawaban yang telah tersedia !
2. Bacalah lebih dahulu setiap soal sebelum Anda mengerjakan !
3. Kerjakan lebih dahulu soal-soal yang Anda anggap mudah !
4. Periksalah kembali pekerjaan Anda sebelum diserahkan kepada Pengawas !
SELAMAT MENGERJAKAN

PETUNJUK KHUSUS :
I. Untuk mengasah dan menguji kemampuan cara berpikir anda secara rasional,
logis, dan kritis, pilihlah satu jawaban yang paling tepat dengan cara memberi
tanda silang
(X) pada huruf A, B, C, atau D pada lembar jawab !

Wacanen kang premati (kanggo pitakon
nomer 1 – 7)!
Nuju ari pasewakan Prabu
Ramawijaya lenggah siniwaka kaadhep
ingkang rayi Raden Laksmana Widagda,
Narpati Sugriwa, lan sawetara bala wanara.
Kang rinembug murcane Dewi Sinta.
Miturut palapurane Jatayu, Dewi Sinta
kadhustha dening Prabu Dasamuka,
raja yaksa ing Negara Ngalengka.
Narpati Sugriwa kagungan atur becike
nglurug perang ngrebut Dewi Sinta. Raden
Laksmana darbe panemu, becike
ditakyinake dhisik apa bener Dewi Sinta
dumunung ing Ngalengka. Prabu
Ramawijaya nyarujuki apa kang dadi ature
Raden Laskmana.
Prabu Rama milih Kapi Anoman kang
kinarya dutane. Prabu Rama nuli paring
sesupe sotya ludira minangka tandha yen
Anoman dutaning sang nata. Yen nyata
Dewi Sinta ing Ngalengka, Anoman
kadhawuhan matur yen Prabu Rama tansah
raharja lan Prabu Rama bakal ngrebut Dewi
Sinta saka Prabu Dasamuka.
1. Pethikan crita wayang Ramayana ing
dhuwur kajupuk saka crita lakon ....
A. Anoman Obong
B. Anoman Duta
C. Sinta kadhusta
D. Rama lan Sinta
2. Kang rinembug ing pasewakan yaiku ....
A. palapurane Resi Jatayu
B. ature Narpati Sugriwa
C. panemune Raden Laksmana
D. ilange Dewi Sinta
3. Inti sarine paragraf siji yaiku ....
A. Jatayu atur palapuran manawa kang
ndhusta Dewi Sinta yaiku Prabu
Dasamuka
B. Prabu Ramawijaya kaadhep dening
Raden Laksmana Widagda, Narpti
Sugriwa, lan sawetara bala wanara.
C. Prabu Ramawijaya nyarujuki supaya
ditakyinake dhisik apa bener Dewi Sinta
dumunung ing Ngalengka.
D. Dewi Sinta kadhustha dening Prabu
Dasamuka, raja yaksa ing negara
Ngalengka.
SMP - BAHASA JAWA 2- 10 / PTSGs / IX / 20

4. Andharan ing ngisor iki kang jumbuh karo Wacanen kang premati (kanggo pitakon
isine wacan ing dhuwur yaiku .... nomer 10 - 12)!
A. Anoman diutus merangi raja yaksa
Ing tengahing samodra ana buta arane
Negara Ngalengka.
Wil Kathaksini, pagaweyane njaga praja
B. Anoman diutus nakyinake kaanane Dewi Ngalengka. Kasektene bisa nyerot apa wae
Sinta. mlebu wadhuke. Wil Kathaksini ngerti ing
C. Anoman diutus ngrangket wadya bala dirgantara katon kethap-kethip putih
raseksa. memplak. Amarga cubriya kang katon nuli
D. Prabu Rama milih Kapi Anoman kaserot mlebu wadhuke. Anoman kaserot
minangka senopati. mlebu ing wadhuke Wil Kathaksini. Ing
5. Miturut palapurane Jatayu, Dewi Sinta jero wadhuk Anoman polah ora karuwan,
kadhustha dening Prabu Dasamuka, raja mula banjur diuntahake. Dadi perang
yaksa ing Negara Ngalengka. Tembung rame Anoman mungsuh Wil Kathaksini.
yaksa tegese padha ing ngisor iki, Wekasane Wil Kathaksini tanpa daya
kajaba .... mungsuh Anoman. Anoman sigra
mbacutake lakune
A. raseksa
B. denawa 10. Bakuning rembug paragraf ing ndhuwur
C. wanara yaiku….
D. buta A. Wil Kathaksini pagaweyane njaga
Ngalengka.
6. Ingkang dados dutaning Sang Prabu B. Perange Wil Kathaksini mungsuh karo
Ramawijaya inggih menika .... Anoman.
A. Anila C. Wil Kathaksini ngerti Anoman ing
B. Anoman dirgantara
C. Anggoda D. Wil Kathaksini sekti bisa nyerot ing
D. Subali wadhuk.
7. Anoman ngaturake sesupe Sotya Ludira 11. Kasektene bisa nyerot apa wae mlebu
marang Dewi Sinta, sotya iku .... wadhuke, wadhuk tegese ....
A. ali-ali A. blumbang
B. kalung B. tandhon
C. gelang C. weteng
D. inten D. sendhang
8. Piwulang luhur kang bisa kapethik 12. Wil Kathaksini ngerti ing......katon kethap-
munggwing Anoman yaiku .... kethip putih memplak.
A. antenge pribadi A. dirgantara
B. setyane marang guru B. samodra
C. sentosa ing tekad C. dhandhaka
D. pintere tumindake D. Ngalengka
9. Pratelan ing ngisor iki sing bener yaiku .... 13. Sing ngemu cangkriman wancahan yaiku
A. Ramawijaya rayine Raden Lesmana ....
B. Dasamuka kadhustha Dewi Sinta A. Sega sakepel dirubung tinggi
C. Anoman iku wujude kethek putih. B. Pitik walik saba meja
D. Wibisana iku adhine Ramawijaya. C. Wit adhikih woh adhakah
D. Wiwa wite lesbodhonge.
14. Sing dudu cangkriman yaiku ....
A. Ana bakul dhawet dikeroki
B. Ana bakul krambil dikepruki
C. Ana bakul pitik ditaleni
D. Ana bakul mbako diambungi
Asmaradana
Sun lali lali tan lali,
sun lelipur saya brangta, gembili
gung wohing tawang, gedebugan
wak ing tawang, jenang gamping
reca kayu, dalenjet nggoleki ndika.
15. Cangkriman ing tembang dhuwur yaiku ....
A. sun lali lali tan lali
B. sun lelipur saya brangta
C. gembili gung wohing tawang
D. gedebugan wak ing tawang
16. Jenang gamping reca kayu. Batangane
cangkriman iki ....
A. injet, golekan
B. dalenjet nggoleki dina
C. pijet, golekan
D. mijet, nggoleki
17. Jangan gori nganti judheg nggonku mikir.
Cangkriman iki batangane ....
A. pikir
B. mikir
C. judheg
D. gudheg
18. Ngasah arit, nganti landhep. Parikan iki
isine ....
A. Dadi siswa kudu wasis
B. Dadi murid kudu wasis
C. Dadi murid kudu pinter
D. Dadi murid kudu sregep
19. Wajik klethik gula Jawa
A. luwih seneng, sing prasaja
B. luwih becik, sing prasaja
C. prasaja iku, luwih becik
D. becik banget, sing prasaja
Tembang macapat (kanggo pitakon
nomer 21 – 26)
Pamedhare wasitaning ati,
cumanthaka aniru pujangga, dahat
mudha ing batine, nanging kedah
ginunggung, datan wruh yen akeh
ngesemi, ameksa angrumpaka,
basa kang kalantur, tutur
kang katula-tula,
tinalaten rinuruh kalawan ririh,
mrih padhanging sasmita.
20. Cakepan ing dhuwur diarani tembang
macapat ….
A. Dhandhanggula
B. Pangkur
C. Sinom
D. Mijil
21. Pitutur luhur kang dumunung ing tembang
dhuwur yaiku ....
A. Aja gumedhe, aja bungah yen dialem, aja
susah yen dicacad lan tansah andhap asor
B. Bungah menawa dialem, tansah
gumedhe atine susah yen dicacad pinter
ngrumpaka.
C. Nirua pujanga supaya diarani wong
pinter lan akeh wong sing seneng
D. Nirua pujangga supaya akeh wong kang
ngesem lan pinter ngrumpaka.
22. Pamedhare wasitaning ati. Tembung wasita
tegese kaya ing ngisor iki, kajaba ….
A. pitutur
B. piwulang
C. wewarah
D. perintah
23. Cumanthaka aniru pujangga, tegese ....
A. kumawani niru pujangga
B. sengaja niru pujangga
C. pantes niru pujangga
D. becik niru pujangga
24. Dahat mudha ing batine, tegese .... 30. Bapak : “Nur, ibumu wis mulih?”
A. enom banget wis pinter Nurni : “Wis, saiki lagi turu.”
B. pinter banget ing batine
Wangsulane Nurni ora bener unggah- ungguh
C. bodho banget ing batine
basane, kang bener yaiku ....
D. sabar banget ing batine A. Sampun, sapunika nembe turu
25. Datan wruh yen akeh ngesemi tegese .... B. Sampun, sapunika lagi sare
A. padha ngerti yen akeh gawe bungah C. Sampun, sapunika saweg tilem.
B. padha ngerti yen akeh gawe isin D. Sampun, sapunika nembe sare.
C. ora ngerti yen akeh kang ngece 31. Pakdhe menika kula .... Bapak ....
D. ora ngerti yen akeh kang bungah sedhahan”. Tembung kang trep kanggo ngisi
26. Mrih padhanging sasmita tegese …. ceceg-ceceg yaiku ....
A. supaya dadi cetha ngalamate A. dikengken - marigaken
(pratandhane B. dipunutus - ngaturaken
B. supaya ditlateni kanthi awan bengi C. dipundhawuhi - menehaken
C. supaya ora cetha ngalamate D. dipunkengken - nyaosaken
(pratandhane)
32. Simbah lagi mangan, mula durung lunga.
D. supaya dadi cetha sapa wong- Ukara iku yen diowahi dadi basa ngoko alus
wongane ….
27. “Sasmitaning ngaurip puniki, mapan ewuh A. Simbah nembe dhahar, mula dereng
yen nora weruha,........” tindak.
Tembung ewuh ing gatra iki bisa ditegesi B. Simbah lagi nedha, mula durung kesah.
ribet ing .... C. Simbah nembe nedha, mula durung
A. pangrasa kesah.
B. panyawang D. Simbah lagi dhahar, mula durung
C. pangrungu tindak.
D. panggrayang 33. Ibu.....oleh-oleh budhe.
28. Guru wilangan lan guru lagune tembang Tembung kang trep kanggo ngganepi ukara
macapat Dhandhanggula gatra ing dhuwur yaiku ....
pungkasan yaiku .... A. menehi
A. 6 a B. nyaosi
B. 7 a C. nyukani
C. 10 a D. maringi
D. 12 a 34. Bu Lurah kesah dhateng kabupaten
29. Piwulang luhur kang kepengin diaturake numpak becak.
pengarang ing sajroning crita diarani .… Ukara menika unggah-ungguhipun basa
A. tema ingkang leres ....
B. amanat A. Bu Lurah tindak dhateng kabupaten
C. latar numpak becak
D. alur B. Bu Lurah tindak dhateng kabupaten nitih
becak
C. Bu Lurah tindak menyang kabupaten
nitih becak
D. Bu Lurah kesah menyang kabupaten
numpak becak
35. Nalika reresik tangan sing paling becik 39. Raseksa wanodya menawa ditulis
ditindakake nganggo sabun ing .... nganggo aksara Jawa ....
A. banyu mili
B. banyu cidhuk
C. banyu ember A.
D. banyu anget
B.
36. Tata kramane wong nalika watuk yaiku ....
A. Ditutupi nganggo klambi C.
B. Ditutupi nganggo kaos.
C. Ditutupi kanggo tangan. D.
D. Ditutupi nganggo tisu.
37. Kanggo nyegah sumebare COVID-19, 40. Pamedhare wasitaning ati. Menawa ditulis
sabubare lelungan perlu reresik tangan .... aksara Jawa ....
A. Sadurunge ndemok sedulur lan
anggota kulawargane.
B. Sadurunge ndemok anggota kulawarga lan A.
barang-barang sing ana ing ngomahe.
C. Sadurunge mangan lan ngombe ing B.
ngomahe
D. Sadurunge adus lan ngumbah C.
klambine.
D.

38.
Tulisan Jawa kasebut Latine ....
A. Prabu Ramawijaya tansah waluya.
B. Prabu Ramawijaya tansah minulya.
C. Prabu Ramawijaya tansah raharja.
D. Prabu Ramawijaya tansah mulya.
II. Wangsulana pitakon-pitakon iki kanthi patitis!
41. Tegesana tembung-tembung ing ngisor iki nuli gawenen ukara!
a.ngungun
b.dutane
42. Tembung-tembung ing ngisor iki gawenen ukara nganggo unggah- ungguh krama alus!
a.dipunparingi
b.dipuncaosi
43. Witing klapa, jawata ing ngarcapada.
Salugune, wong sinau aja sembrana.
Wangsalan ing dhuwur iki golekana : cangkrimane, batangan lan tebusane! a.cangkriman
b.batangan
c.tebusan
44. Sebutna paugerane tembang macapat Dhandhanggula!
45. Ukara ing ngisor iki owahana nganggo aksara Jawa!
Dhuwite Mas Janot ana Rp. 950.625,-

