Merapi
(Puthu Aryana)
Merapi…
Saka kadohan katon gagah
Asep putih ndedel ing awiyat
Tilas dalan lahar katon cetha
Kena sunare Hyang Bagaskara
Merapi…
Saumpama kowe bisa crita
Kabeh kadadean ing tanah Jawa
Wiwit jaman Mataram Kuna
Nganti madege Kraton Ngayogyakarta
Merapi…
Sliramu anyekseni kridhaning bangsa
Wiwit nalika ngusir penjajah Walanda
Jaman mardika jaman Soekarno
Nganti jaman Soeharto
Jaman Habibie tumekaning Megawati lan Susilo
Merapi dadi saksi
Miturut geguritan kang ana ing ndhuwur, Merapi wis ana ing saperangan jaman,
kajaba...........
A. Hyang Bagaskara
B. Kraton Ngayogyakarta
C. Mataram Kuna
D. Soeharto
2.
Pahlawanku
(R. Tantiningsih)
Pahlawanku
Wutahing ludirmu
Nyiram ibu pertiwi
Nadyan sang ibu
Kudu muwun sedhih
Karajang-rajang manahe
Karujit-rujit rasa pangrasane
Pahlawanku
Mugya Gusti paring nugraha
Semana gedhene bektimu
Jiwa raga, bandha donya
Tanpa sisa
Amung siji pangajabmu
Merdeka
Geguritan ing ndhuwur ngrembug ngenani..........
A. Kepengin merdeka
B. Perjuangane Pahlawan
C. Perjuangan sang ibu
D. Paprangan
3. Perangan kang mantha-mantha manut jinis utawa klompoke kalebu ing struktur teks
tanggapan deskriptif......
A. Dheskripsi bageyan
B. Idhentifikasi
C. Klasifikasi
D. Orientasi
4. Gunung Bromo yaiku sawijining obyek wisata gunung ing Jawa Timur sing banget
nengsemake tumrap para wisatawan dhomestik lan wisatawan saka manca negara. Gunung
Bromo dumunung ing wilayah pamarentah propinsi Jawa Timur kang dumadi saka patang
wilayah, yaiku kabupaten Probolinggo, Pasuruan, Lumajang lan Malang.
5. Raden Ajeng Kartini miyos tanggal 21 April 1879 ing Jepara, Jawa Tengah. Panjenengane
kalebu kaum bangsawan, jalaran isih putrane bupati Jepara. Asma kang rama yaiku Raden
Mas Adipati Ario Sosrodiningrat, ibune asma M.A Ngasirah, lan nduweni putra tiga.
Raden Ajeng Kartini kagungan adhi loro yaiku Raden Ajeng Kardinah lan Raden Ajeng
Rukmini.
8. Pandhu wis dhuwe tekad sing gilid kanggo nebus dosa sing mentas dialami, yaiku sarana
mertapa ing alas Saptarengga. Sawise oleh pirang-pirangane wektu angone mertapa,
Pandhu banjur tuwuh pepenginane supaya duwe putra. Pandhu banjur ngandhakake
pepenginane iku mau marang Dewi Kunthi lan Dewi Madrim.
Sawise Kunthi krungu dhawuhe Pandhu, dheweke banjur sowan lan matur marang
pandhu menawa deweke duwe mantra kanggo nakakake dewa lan nyuwun supaya
diparingi putra. Pandhu sarujuk, wusanane sawijine dina Dewi Kunthi ngeningake cipta
nekakake Hyang Darma banjur diparingi putra terus dijenengake Wrahatnala. Banjur
Dewa Bayu, yaiku dewa sing paling kuat ketimbang dewa-dewa liya. Saka Dewa Bayu
lair Bhismasena sing gagah perkasa Sabanjure Dewi Kunthi nekakake Hyang Indra banjur
pinatingan putra lan dijenengake Arjuna. Dewi Madrim sing uga melu nggunakake
mantra nekakake Dewa Aswin. Hyang Aswin kembar loro, rupane padha. Dewi Madrim
banjur diparingi putra loro, kembar, uga banjur dijenengake Nakula lan Sadewa.
Saka crita ing ndhuwur, Dewa kang ditekakake dening Dewi Kunthi lan Dewi
Madrim…kejaba
A. Dewa Bayu
B. Hyang Darma
C. Hyang Indra
D. Resi Kindama
9. Menthok- Menthok
Menthok-menthoktakkandanimunglakumuangisin-isini
Mbokyaajangetokanakandhangbae
Enak-enakngorokoranyambutgawe
………….
Tembangingdhuwurkalebutuladhanetembangyaiku……
A. Dolanan
B. Gedhe
C. Macapat
D. Tengahan
12.
Pamacaneaksarajawaikiyaiku….
A. Arepmati
B. Bisamati
C. Sidamati
D. Wismati
13. Sawise kapilih dadi ketua kelas, tanggung jawabe Dea dadi tansaya akeh. Saliyane
ngayahi jejibahane minangka murid dheweke kudu bisa ngoordhinir kanca-kancane
saengga ora ana kang nglanggar aturan sekolahan. Saliyane iku dheweke uga kudu bisa
dadi sesulihe bu guru nalika ora bisa rawuh jalaran gerah utawa ana tugas saka sekolahan.
Wacaningdhuwurwujudeyaiku…..
A. Geguritan
B. Gancaran
C. Pacelathon
D. Tembang
16.Pak Sarman seda, kabeh sakeluarga padha udan tangis. Udan tangis kalebu tuladhane
tembung yaiku...
A. Cangkriman
B. Entar
C. Paribasan
D. Saroja
17. Farah iku kembang desa ing desa Boyolangu.
Kembang desa kalebu jinis basa rinengga....
A. Bebasan
B. Entar
C. Paribasan
D. Saloka
18. Nalika arep nindakake wawancara kudu nyiapake pedhoman wawancara kang wujude....
A. Dheskripsi sing arep ditakokake
B. Dhaftar pitakonan sing kanggo takon
C. Tape recorder kanggo ngrekam
D. Ringkesan materi sing ditakokake
20. Jinis surat resmi kang isine ngundang pawongan kanggo teka ing adicara mantenan
diarani ......
A. Layang dhawuh
B. Layang kitir
C. Layang lelayu
D. Layang ulem
21. Perangan sajroning layang pribadi ing ngisor iki kang runtut yaiku....
A. Adangiyah, pambuka, papan lan titi mangsa
B. Adangiyah, papan lan titi mangsa, pambuka
C. Papan lan titi mangsa, adangiyah, pambuka
D. Papan lan titi mangsa, pambuka, adangiyah
22.
23. “Wasana cekap semanten serat saking kula, menawi wonten klentu atur kula nyuwun
agunge pangapunten” punggelan layang kasebut manggon ing perangan....
A. Adangiyah
B. Bebuka
C. Surasa basa
D. Wasana basa
24.
Dhandhanggula
27. “Bethara Guru paring pirsa dhateng Punakawan” yen katulis ing aksara Jawa, yaiku ...
28. “sasi Oktober aku lunga menyang Eropa” yen katulis ing aksara Jawa, yaiku ....
29. “Radhen Ajeng Kartini miyos taun 1879” yen katulis ing aksara Jawa, yaiku ....
30. Badri mlaku alon-alon kanthi ngelamun ing trotoar. Koran saktumpuk digendhong ing
pundhake during ana sing payu. Dina iku ora ana padatan, panase nylomot bunbunan nganti
gosong. Raine rada gosong, gulune asat, ngelak lan luwe. Swara kendaraan ing prapatan
pasar Manukan iku gembrubug nambahi ati susah.
Paragraph ing dhuwur miturut struktur teks kalebu perangane…
A. Eksposisi
B. Ending
C. Klimaks
D. Komplikasi
31. Pacelathon kang kudu diucapake para paraga, anggone ngucapake kanthi penghayatan
slaras karo tokoh sing diperanake diarani…
A. Dhialog
B. Paraga
C. Plot
D. Tema
B. Eksposisi
C. Ending
D. Narator
33.JakaTarub
Para
nawanglagigunemaningkahyangan.Dhewekemudhunsakakahyanganarepadusingbumi.
Nawangsekar : “ Ayodulur, dolanmenyangbumi!”
Nawanglintang : “ wah …ayo! Nangingdolanmenyangngendi?”
Nawang sari : “ Akuduwepamikiran, ayoadusingtlagawae”
Para nawang : “Nggawaslendangeayo…!”
C. Ajanangisingsadhengahingpanggonan
B. Ditulislelandhesankasunyatan (fakta)
C. Kali Lamong
D. Kali Brantas
B. 3,4
C. 1, 3
D. 2, 4
B. Orangapalakenaskahpidhato
C. Ekstemporan
D. Impromptu
38. Mugi-mugi samangke sageda lulus kanthi biji ingkang sae sarta sageda katampi wonten
sekolah ingkang dipunkajengaken. Ukara iku ana ing perangan pidhato perpisahan
sekolah, mapan ana ing perangan…
A. Panutup
B. Pangarep-arep
C. Purwaka
D. Wigathiningpidhato
39. Wus tinata titi tataning gati, nun inggih putra temanten kakung sampun jumeneng wonten
sangajengwiwara kepareng badhe hanetebi upacara pasrah temanten.
Tembung “ jumeneng” ana ing ukara iku nduweni teges…
A. Lunggguh
B. Mlak
C. Ngadeg
D. Sumadya
40. Wasananamungsamantenaturkulaminangkasesulihrencang-rencangkelas IX sedaya,
mbokbilihwontengalap-gangsulingsahabencengcewengingatur,
kulatansahnyuwunlumunturingsamodrasihpangaksami. Nuwun
Ukaraingdhuwurikupethikansakapidhatokangkagolonganaingperangan….
A. Salam pambuka
B. Purwaka
C. Pangarep-arep
D. Panutup
URAIAN
1. Sebutnatokohpandhawalima!
3. Dadiarekikuajagedheendhasemengkondakgakdisenengikarokanane.
Apategesetembung “gedheendhase” sing kalebutembungentariku?
4. Ndadeknabasakramaalusingngisorikidadibasangokolugu :
5. Sebutnajinisetembangmacapat?