Anda di halaman 1dari 6

Syair ronggowarsito

Iki sing dadi tandane zaman kolobendu


Inilah yang menjadi tanda zaman kehancuran :
Lindu ping pitu sedino
"Gempa bumi 7 kali dalam sehari,
Lemah bengkah
Tanah pecah belah merekah,
Manungsa pating galuruh, akeh kang nandang lara
Manusia pada berguguran, banyak yang ditimpa penyakit
Pagebluk rupo-rupo
terjadi berbagai bencana,
Mung setitik sing mari akeh-akehe pada mati
hanya sedikit saja yang selamat, sebagian besar meninggal,
Zaman kalabendu iku wiwit yen,
Zaman ini ditandai dengan
Wis ana kreto mlaku tampo jaran
Sudah ada kereta yang berjalan tanpa ditarik kuda alias Kereta Api
Tanah jawa kalungan wesi
Tanah jawa dikelilingi oleh besi alas rel kereta api
Prau mlaku ing nduwur awang-awang
Perahu bisa berjalan di atas awan disebut motor mabur/pesawat terbang
Kali ilang kedunge
Sungai-sungai kehilangan danaunya (diurug jadi perumahan)
Pasar ilang kumandange
Pasar kehilangan keramaiannya (diganti mall - Supermarket)
Wong nemoni wolak-walik ing zaman
Manusia menemukan, jaman sudah serba terbalik,
Jaran doyan sambel
Kuda doyan sambal,
Wong wadon menganggo lanang
perempuan mengenakan pakaian pria (juga sebaliknya),
Zaman kalabendu iku koyo-koyo zaman kasukan, zaman kanikmatan donya, nanging zaman iku
sabenere zaman ajur lan bubrahing donya.
Jaman "Kalabendu" itu, mirip-mirip seperti jaman yang penuh kebahagiaan, penuh dengan
kenikmatan dunia, namun sebenarnya jaman itu adalah jaman kehancuran dan kekacauan
dunia :
Mulane akeh bapak lali anak
maka banyak bapak lupa sama anaknya (tidak peduli)
Akeh anak wani ngalawan ibu lan nantang bapak
Banyak anak yang berani melawan ibu dan menantang bapaknya.
Sedulur pada cidro cinidro
sesama saudara (kakak-beradik) saling berkelahi.
Wong wadon ilang kawirangane, wong lanang ilang kaprawirane
Kaum perempuan kehilangan rasa malunya, dan kaum pria hilang kesatriaannya.
Akeh wong lanang ora duwe bojo
Banyak pria tidak menikah,
Akeh wong wadon ora setia karo bojone
dan banyak wanita kehilangan kesetiaannya.
Akeh ibu pada ngedol anake
Banyak ibu yang menjual anaknya,
Akeh wong wadon ngedol awakke
dan banyak wanita yang menjual dirinya.
Akeh wong ijol bojo
Banyak orang yang bertukar pasangan hidup
Akeh udan salah mongso
banyak hujan salah musim
Akeh prawan tuwo
banyak perawan tua,
Akeh rondo ngalairake anak
banyak janda melahirkan anak,
Akeh jabang bayi nggoleki bapake
Banyak bayi lahir tanpa bapak,
Wong wadon ngalamar wong lanang
kaum wanita melamar laki-laki,
Wong lanang ngasorake, drajate dewe
kaum laki-laki merendahkan drajatnya sendiri.
Akeh bocah kowar
Banyak anak lahir di luar nikah,
Rondo murah regane
Janda sangat murah harganya,
Rondo ajine mung sak sen loro
harga diri janda rendah
Prawan rong sen loro
harga diri perawan murah
Dudo pincang payu sangang wong
Harga diri Duda melambung tinggi.
Zamane zaman edan
Jaman ini (Kalabendu) adalah jaman Edan :
Wong wadon nunggang jaran
kaum wanita kerja keras karena harus turut mencari nafkah,
Wong lanang lungguh plengki
kaum pria duduk berpangku tangan/malas
Wong bener tenger-tenger
Orang benar hanya bisa bengong,
Wong salah bungah-bungah
orang salah berpesta pora.
Wong apik ditapik-tampik
Orang baik berusaha disingkirkan,
Wong bejat munggah pangkat
orang jahat naik pangkat.
Akeh ndandhang diunekake kuntul
Banyak komentar yang tidak ada isinya,
Wong salah dianggap bener
orang salah dianggap benar,
Wong lugu kebelenggu
orang lugu/jujur malah terbelenggu.
Wong mulyo dikunjara
orang mulya dipenjara
Sing culika mulya, sing jujur kojur
yang salah dipuji dan dihormati, sedangkan yang jujur malah hancur.
Para laku dagang akeh sing keplanggrang
Banyak pedagang yang menyimpang/curang.
Wong main akeh sing ndadi
Orang yang bermain judi semakin menjadi,
Linak lijo linggo lica, lali anak lali bojo, lali tangga lali konco
lupa anak lupa istri, lupa tetangga dan sahabat/kerabat
Duwit lan kringet mug dadi wolak-walik kertu
Uang dan keringat hanya untuk berjudi,
Kertu gede dibukake, ngguyu pating cekakak
jika dapat kartu bagus, tertawa terbahak bahak
Ning mulih main kantonge kempes
jika waktu pulang berjudi, kantongnya kosong,
Krugu bojo lan anak nangis ora di rewes
mendengar anak istri menangis tidak dihiraukan
Abote koyo ngopo sa bisa-bisane aja nganti wong kelut,keliring zaman kalabendu iku.
Seberat apapun hidup, jangan ikut larut dalam gejolak jaman Kalabendu.
Amargo zaman iku bakal sirno lan gantine joiku zaman ratu adil, zaman kamulyan.
karena jaman itu akan sirna, dan diganti dengan jaman Ratu Adil, jaman yang penuh dengan
kemuliaan.
Mula sing tatag, sing tabah, sing kukuh, jo kepranan ombyak ing zaman Entenana zamanne kamulyan
zamaning ratu adil
Karena itu : "Jadilah orang kokoh, tegar dan tabah, jangan larut terbawa arus zaman edan
dengan melakukan hal-hal bodoh.... sambutlah zaman kejayaan yakni zaman keadilan.

catatan : tentang Ronggowarsito


polahe wong wong kaya gabah diinteri
endi sing bener endi sing sejati
para tapa padha ora wani
padha wedi ngajarake piwulang adi
salah-salah anemani pati
tingkah laku orang orang seperti gabah ditampi
mana yang benar mana yang asli
para pertapa semua tak berani
takut menyampaikan ajaran benar
salah-salah dapat menemui ajal

banjir bandang ana ngendi-endi


gunung njeblug tan anjarwani, tan angimpeni
gehtinge kepathi-pati marang pandhita kang oleh pati geni
marga wedi kapiyak wadine sapa sira sing sayekti
banjir bandang dimana-mana
gunung meletus tidak dinyana-nyana, tidak ada isyarat dahulu
sangat benci terhadap pendeta yang bertapa, tanpa makan dan tidur
karena takut bakal terbongkar rahasianya siapa anda sebenarnya

pancen wolak-waliking jaman


amenangi jaman edan
ora edan ora kumanan
sing waras padha nggagas
wong tani padha ditaleni
wong dora padha ura-ura
beja-bejane sing lali,
isih beja kang eling lan waspadha

sungguh zaman gonjang-ganjing


menyaksikan zaman gila
tidak ikut gila tidak dapat bagian
yang sehat pada olah pikir
para petani dibelenggu
para pembohong bersuka ria
beruntunglah bagi yang lupa,
masih beruntung yang ingat dan waspada

ratu ora netepi janji


musna kuwasa lan prabawane
akeh omah ndhuwur kuda
wong padha mangan wong
kayu gligan lan wesi hiya padha doyan
dirasa enak kaya roti bolu
yen wengi padha ora bisa turu

raja tidak menepati janji


kehilangan kekuasaan dan kewibawaannya
banyak rumah di atas kuda
orang makan sesamanya
kayu gelondongan dan besi juga dimakan
katanya enak serasa kue bolu
malam hari semua tak bisa tidur

sing edan padha bisa dandan


sing ambangkang padha bisa
nggalang omah gedong magrong-magrong

yang gila dapat berdandan


yang membangkang semua dapat
membangun rumah, gedung-gedung megah

wong dagang barang sangsaya laris, bandhane ludes


akeh wong mati kaliren gisining panganan
akeh wong nyekel bendha ning uriping sengsara

orang berdagang barang makin laris tapi hartanya makin habis


banyak orang mati kelaparan di samping makanan
banyak orang berharta namun hidupnya sengsara

wong waras lan adil uripe ngenes lan kepencil


sing ora abisa maling digethingi
sing pinter duraka dadi kanca
wong bener sangsaya thenger-thenger
wong salah sangsaya bungah
akeh bandha musna tan karuan larine
akeh pangkat lan drajat padha minggat tan karuan sebabe

orang waras dan adil hidupnya memprihatinkan dan terkucil


yang tidak dapat mencuri dibenci
yang pintar curang jadi teman
orang jujur semakin tak berkutik
orang salah makin pongah
banyak harta musnah tak jelas larinya
banyak pangkat dan kedudukan lepas tanpa sebab

bumi sangsaya suwe sangsaya mengkeret


sakilan bumi dipajeki
wong wadon nganggo panganggo lanang
iku pertandhane yen bakal nemoni
wolak-walike zaman

bumi semakin lama semakin sempit


sejengkal tanah kena pajak
wanita memakai pakaian laki-laki
itu pertanda bakal terjadinya
zaman gonjang-ganjing

akeh wong janji ora ditepati


akeh wong nglanggar sumpahe dhewe
manungsa padha seneng ngalap,
tan anindakake hukuming Allah
barang jahat diangkat-angkat
barang suci dibenci

banyak orang berjanji diingkari


banyak orang melanggar sumpahnya sendiri
manusia senang menipu
tidak melaksanakan hukum Allah
barang jahat dipuja-puja
barang suci dibenci

akeh wong ngutamakake royal


lali kamanungsane, lali kebecikane
lali sanak lali kadang
akeh bapa lali anak
akeh anak mundhung biyung
sedulur padha cidra
keluarga padha curiga
kanca dadi mungsuh
manungsa lali asale

banyak orang hamburkan uang


lupa kemanusiaan, lupa kebaikan
lupa sanak saudara
banyak ayah lupa anaknya
banyak anak mengusir ibunya
antar saudara saling berbohong
antar keluarga saling mencurigai
kawan menjadi musuh
manusia lupa akan asal-usulnya

ukuman ratu ora adil


akeh pangkat jahat jahil
kelakuan padha ganjil
sing apik padha kepencil
akarya apik manungsa isin
luwih utama ngapusi

hukuman raja tidak adil


banyak yang berpangkat, jahat dan jahil
tingkah lakunya semua ganjil
yang baik terkucil
berbuat baik manusia malah malu
lebih mengutamakan menipu

Anda mungkin juga menyukai