Inilah yang menjadi tanda zaman kehancuran : Lindu ping pitu sedino "Gempa bumi 7 kali dalam sehari, Lemah bengkah Tanah pecah belah merekah, Manungsa pating galuruh, akeh kang nandang lara Manusia pada berguguran, banyak yang ditimpa penyakit Pagebluk rupo-rupo terjadi berbagai bencana, Mung setitik sing mari akeh-akehe pada mati hanya sedikit saja yang selamat, sebagian besar meninggal, Zaman kalabendu iku wiwit yen, Zaman ini ditandai dengan Wis ana kreto mlaku tampo jaran Sudah ada kereta yang berjalan tanpa ditarik kuda alias Kereta Api Tanah jawa kalungan wesi Tanah jawa dikelilingi oleh besi alas rel kereta api Prau mlaku ing nduwur awang-awang Perahu bisa berjalan di atas awan disebut motor mabur/pesawat terbang Kali ilang kedunge Sungai-sungai kehilangan danaunya (diurug jadi perumahan) Pasar ilang kumandange Pasar kehilangan keramaiannya (diganti mall - Supermarket) Wong nemoni wolak-walik ing zaman Manusia menemukan, jaman sudah serba terbalik, Jaran doyan sambel Kuda doyan sambal, Wong wadon menganggo lanang perempuan mengenakan pakaian pria (juga sebaliknya), Zaman kalabendu iku koyo-koyo zaman kasukan, zaman kanikmatan donya, nanging zaman iku sabenere zaman ajur lan bubrahing donya. Jaman "Kalabendu" itu, mirip-mirip seperti jaman yang penuh kebahagiaan, penuh dengan kenikmatan dunia, namun sebenarnya jaman itu adalah jaman kehancuran dan kekacauan dunia : Mulane akeh bapak lali anak maka banyak bapak lupa sama anaknya (tidak peduli) Akeh anak wani ngalawan ibu lan nantang bapak Banyak anak yang berani melawan ibu dan menantang bapaknya. Sedulur pada cidro cinidro sesama saudara (kakak-beradik) saling berkelahi. Wong wadon ilang kawirangane, wong lanang ilang kaprawirane Kaum perempuan kehilangan rasa malunya, dan kaum pria hilang kesatriaannya. Akeh wong lanang ora duwe bojo Banyak pria tidak menikah, Akeh wong wadon ora setia karo bojone dan banyak wanita kehilangan kesetiaannya. Akeh ibu pada ngedol anake Banyak ibu yang menjual anaknya, Akeh wong wadon ngedol awakke dan banyak wanita yang menjual dirinya. Akeh wong ijol bojo Banyak orang yang bertukar pasangan hidup Akeh udan salah mongso banyak hujan salah musim Akeh prawan tuwo banyak perawan tua, Akeh rondo ngalairake anak banyak janda melahirkan anak, Akeh jabang bayi nggoleki bapake Banyak bayi lahir tanpa bapak, Wong wadon ngalamar wong lanang kaum wanita melamar laki-laki, Wong lanang ngasorake, drajate dewe kaum laki-laki merendahkan drajatnya sendiri. Akeh bocah kowar Banyak anak lahir di luar nikah, Rondo murah regane Janda sangat murah harganya, Rondo ajine mung sak sen loro harga diri janda rendah Prawan rong sen loro harga diri perawan murah Dudo pincang payu sangang wong Harga diri Duda melambung tinggi. Zamane zaman edan Jaman ini (Kalabendu) adalah jaman Edan : Wong wadon nunggang jaran kaum wanita kerja keras karena harus turut mencari nafkah, Wong lanang lungguh plengki kaum pria duduk berpangku tangan/malas Wong bener tenger-tenger Orang benar hanya bisa bengong, Wong salah bungah-bungah orang salah berpesta pora. Wong apik ditapik-tampik Orang baik berusaha disingkirkan, Wong bejat munggah pangkat orang jahat naik pangkat. Akeh ndandhang diunekake kuntul Banyak komentar yang tidak ada isinya, Wong salah dianggap bener orang salah dianggap benar, Wong lugu kebelenggu orang lugu/jujur malah terbelenggu. Wong mulyo dikunjara orang mulya dipenjara Sing culika mulya, sing jujur kojur yang salah dipuji dan dihormati, sedangkan yang jujur malah hancur. Para laku dagang akeh sing keplanggrang Banyak pedagang yang menyimpang/curang. Wong main akeh sing ndadi Orang yang bermain judi semakin menjadi, Linak lijo linggo lica, lali anak lali bojo, lali tangga lali konco lupa anak lupa istri, lupa tetangga dan sahabat/kerabat Duwit lan kringet mug dadi wolak-walik kertu Uang dan keringat hanya untuk berjudi, Kertu gede dibukake, ngguyu pating cekakak jika dapat kartu bagus, tertawa terbahak bahak Ning mulih main kantonge kempes jika waktu pulang berjudi, kantongnya kosong, Krugu bojo lan anak nangis ora di rewes mendengar anak istri menangis tidak dihiraukan Abote koyo ngopo sa bisa-bisane aja nganti wong kelut,keliring zaman kalabendu iku. Seberat apapun hidup, jangan ikut larut dalam gejolak jaman Kalabendu. Amargo zaman iku bakal sirno lan gantine joiku zaman ratu adil, zaman kamulyan. karena jaman itu akan sirna, dan diganti dengan jaman Ratu Adil, jaman yang penuh dengan kemuliaan. Mula sing tatag, sing tabah, sing kukuh, jo kepranan ombyak ing zaman Entenana zamanne kamulyan zamaning ratu adil Karena itu : "Jadilah orang kokoh, tegar dan tabah, jangan larut terbawa arus zaman edan dengan melakukan hal-hal bodoh.... sambutlah zaman kejayaan yakni zaman keadilan.
catatan : tentang Ronggowarsito
polahe wong wong kaya gabah diinteri endi sing bener endi sing sejati para tapa padha ora wani padha wedi ngajarake piwulang adi salah-salah anemani pati tingkah laku orang orang seperti gabah ditampi mana yang benar mana yang asli para pertapa semua tak berani takut menyampaikan ajaran benar salah-salah dapat menemui ajal
banjir bandang ana ngendi-endi
gunung njeblug tan anjarwani, tan angimpeni gehtinge kepathi-pati marang pandhita kang oleh pati geni marga wedi kapiyak wadine sapa sira sing sayekti banjir bandang dimana-mana gunung meletus tidak dinyana-nyana, tidak ada isyarat dahulu sangat benci terhadap pendeta yang bertapa, tanpa makan dan tidur karena takut bakal terbongkar rahasianya siapa anda sebenarnya
pancen wolak-waliking jaman
amenangi jaman edan ora edan ora kumanan sing waras padha nggagas wong tani padha ditaleni wong dora padha ura-ura beja-bejane sing lali, isih beja kang eling lan waspadha
sungguh zaman gonjang-ganjing
menyaksikan zaman gila tidak ikut gila tidak dapat bagian yang sehat pada olah pikir para petani dibelenggu para pembohong bersuka ria beruntunglah bagi yang lupa, masih beruntung yang ingat dan waspada
ratu ora netepi janji
musna kuwasa lan prabawane akeh omah ndhuwur kuda wong padha mangan wong kayu gligan lan wesi hiya padha doyan dirasa enak kaya roti bolu yen wengi padha ora bisa turu
raja tidak menepati janji
kehilangan kekuasaan dan kewibawaannya banyak rumah di atas kuda orang makan sesamanya kayu gelondongan dan besi juga dimakan katanya enak serasa kue bolu malam hari semua tak bisa tidur
sing edan padha bisa dandan
sing ambangkang padha bisa nggalang omah gedong magrong-magrong
yang gila dapat berdandan
yang membangkang semua dapat membangun rumah, gedung-gedung megah
wong dagang barang sangsaya laris, bandhane ludes
akeh wong mati kaliren gisining panganan akeh wong nyekel bendha ning uriping sengsara
orang berdagang barang makin laris tapi hartanya makin habis
banyak orang mati kelaparan di samping makanan banyak orang berharta namun hidupnya sengsara
wong waras lan adil uripe ngenes lan kepencil
sing ora abisa maling digethingi sing pinter duraka dadi kanca wong bener sangsaya thenger-thenger wong salah sangsaya bungah akeh bandha musna tan karuan larine akeh pangkat lan drajat padha minggat tan karuan sebabe
orang waras dan adil hidupnya memprihatinkan dan terkucil
yang tidak dapat mencuri dibenci yang pintar curang jadi teman orang jujur semakin tak berkutik orang salah makin pongah banyak harta musnah tak jelas larinya banyak pangkat dan kedudukan lepas tanpa sebab
bumi sangsaya suwe sangsaya mengkeret
sakilan bumi dipajeki wong wadon nganggo panganggo lanang iku pertandhane yen bakal nemoni wolak-walike zaman
bumi semakin lama semakin sempit
sejengkal tanah kena pajak wanita memakai pakaian laki-laki itu pertanda bakal terjadinya zaman gonjang-ganjing
akeh wong janji ora ditepati
akeh wong nglanggar sumpahe dhewe manungsa padha seneng ngalap, tan anindakake hukuming Allah barang jahat diangkat-angkat barang suci dibenci
banyak orang berjanji diingkari
banyak orang melanggar sumpahnya sendiri manusia senang menipu tidak melaksanakan hukum Allah barang jahat dipuja-puja barang suci dibenci
akeh wong ngutamakake royal
lali kamanungsane, lali kebecikane lali sanak lali kadang akeh bapa lali anak akeh anak mundhung biyung sedulur padha cidra keluarga padha curiga kanca dadi mungsuh manungsa lali asale
banyak orang hamburkan uang
lupa kemanusiaan, lupa kebaikan lupa sanak saudara banyak ayah lupa anaknya banyak anak mengusir ibunya antar saudara saling berbohong antar keluarga saling mencurigai kawan menjadi musuh manusia lupa akan asal-usulnya
ukuman ratu ora adil
akeh pangkat jahat jahil kelakuan padha ganjil sing apik padha kepencil akarya apik manungsa isin luwih utama ngapusi
hukuman raja tidak adil
banyak yang berpangkat, jahat dan jahil tingkah lakunya semua ganjil yang baik terkucil berbuat baik manusia malah malu lebih mengutamakan menipu