Jawapan
AB
B
2
1 Kebangkitan Nasionalisme
LEMBARAN PBD
1. (a) (b) (i) Pemerintahan Dinasti
(b) Manchu tumbang.
(c) (ii) Kemunculan kerajaan
(d) Republik.
(e) (c) (i) Berjaya mengusir
2. (a) (i) pemerintahan beraja
(ii) penindasan
(iii) kebebasan rakyat
(iv) Revolusi Keagungan
di England/ Revolusi
Perancis
(b) (i) Penjajahan British
(ii) akta untuk memungut
cukai
(iii) Akta Pelayaran/ Akta
Gula/ Akta Setem/ Akta
Teh
3. (a) Revolusi Amerika (1776)
(b) Menentang penjajahan British/
pengenalan cukai
(c) Revolusi Perancis (1789)
(d) Menuntut keunggulan suara
rakyat/ hak rakyat
(e) Revolusi Keagungan (1688)
(f) Menegakkan kedaulatan
parlimen/ memperjuangkan
hak asasi rakyat
4. (a) (i) Raja William of Orange
(ii) Thomas Jefferson
(iii) Jean Jacques Rousseau
(b) (i) Bal Gangadhar Tilak
(ii) Dr. Sun Yat Sen
(iii) Sayyid Jamal al-Din al-
Afghani
(c) (i) Jose Rizal
(ii) Aung San/ Saya San
(iii) Ho Chi Minh
(d) (i) Menegakkan kedaulatan
parlimen.
(ii) Memperjuangkan
kemerdekaan.
(iii) Menuntut keunggulan
suara rakyat.
(e) (i) Isu sosioagama di India.
(ii) Mengukuhkan peradaban
China.
(iii) Mempertahankan sistem
pemerintahan Islam.
(f) (i) Menuntut hak yang sama
rata.
(ii) Memperjuangkan
kemerdekaan negara.
J1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.
(iii) Menentang ancaman
sekularisme Barat.
5. (a) (i) Raja Louis XVI
digulingkan.
(ii) Tahanan politik
dibebaskan.
Sepanyol dari Filipina
dengan kerjasama
Amerika Syarikat.
(ii) Kemerdekaan Filipina
tidak diiktiraf.
(d) (i) Menamatkan
pemerintahan raja
berkuasa mutlak.
(ii) Perdana Menteri
mengetuai pentadbiran
Thailand.
6. (a) Raden Adjeng Kartini/
Soekarno
(b) Kesedaran nasionalisme
berkembang/ ikrar sumpah
pemuda dilancarkan/
perjuangan menuntut
kemerdekaan bertukar
menjadi radikal.
(c) Nguyen Thai Hoc/ Ho Chi
Minh
(d) Berlaku pemberontakan untuk
mengusir Perancis/ pemimpin
Soalan Objektif
VNQDD ditangkap/ Nguyen
Thai Hoc dihukum bunuh.
(e) Sheikh Muhammad Tahir
Jalaluddin/ Haji Abbas Mohd
Taha/ Ibrahim Haji Yaakob/
Burhanuddin al-Helmi.
(f) Idea nasionalisme
berkembang dalam
kalangan masyarakat/
Soalan Struktur
perjuangan mengkritik
penjajah berkembang/ idea
nasionalisme disebarkan
melalui akhbar/ majalah.
7. (a) Meningkatkan tahap
pendidikan orang Melayu/
membuka peluang kepada
orang Melayu terlibat dalam
pentadbiran British.
(b) Mengalakkan perpaduan
dalam kalangan ahli/
penubuhan cawangan
persatuan di Sabah, Sarawak
dan Brunei.
(c) Bermula penentangan secara
radikal terhadap British/
penyebaran perasaan anti-
British melalui akhbar dan
majalah.
(d) Penubuhan cawangan baharu
di Melaka/ terbuka untuk
berkhidmat dengan kerajaan
British.
8 (a) (i) Pertambahan jumlah
orang Melayu dalam
perkhidmatan kerajaan
British.
(ii) Pemulihan kuasa
sultan melalui dasar
desentralisasi British.
(iii) British mengambil sikap
berhati-hati terhadap
gerakan nasionalisme di
Tanah Melayu.
(b) (i) Pembelaan terhadap
golongan wanita dalam
bidang pendidikan.
(ii) Kesedaran orang Melayu
dalam pendidikan mulai
meningkat.
(iii) Perjuangan membela
nasib masyarakat Cina
dan India di Tanah
Melayu.
(iv) Perkembangan institusi
pendidikan madrasah/
pendidikan agama.
Praktis SPM
1. B 2. D 3. C 4. C 5. D
6. C 7. C 8. B 9. A 10. B
11. C 12. A 13. A 14. B 15. C
16. A 17. C 18. A 19. A 20. A
21. A 22. C 23. B 24. D 25. B
26. A 27. C 28. A
1. (a) F1 Perasaan cinta yang
mendalam terhadap
bangsa dan negara.
F2 Semangat kebangsaan.
F3 Perjuangan menentang
penjajahan.
[Mak. 2m]
(b) (i) F1 Kesedaran dan
ketegasan orang Melayu
terhadap penjajah.
F2 Disebabkan ancaman
terhadap hak
kepentingan orang
Melayu.
 F3 Dan faktor ekonomi.
[Mak. 1m]
(ii) F1 Pengiktirafan hak
setiap bangsa di dunia
untuk menubuhkan
negara sendiri.
F2 Memindahkan
kedaulatan kepada
rakyat. 3. (a) (i) F1 Penentangan terhadap
F3 Kesetiaan ulung individu
kepada negara bangsa.
[Mak. 1m]
(c) F1 Mendapatkan
kemerdekaan negara.
F2 Menolak penjajahan asing.
F3 Membebaskan bangsa
dan negara daripada
penjajahan asing.
F4 Gerakan melahirkan
perasaan kekitaan.
[Mak. 2m]
(d) F1 Memastikan kedaulatan
negara tidak diganggu
gugat.
F2 Mengelakkan penjajahan
berulang kembali.
F3 Mengelakkan pengaruh
asing merebak dalam
kalangan rakyat.
F4 Mengukuhkan jati diri
bangsa.
F5 Menjamin kemakmuran
negara.
[Mak. 4m]
2. (a) F1 Mary II
F2 Raja William of Orange
F3 Jean Jacques Rosseau
F4 Voltaire
F5 Thomas Jefferson
[Mak. 2m]
(b) (i) F1 Kedaulatan parlimen.
F2 Hak asasi rakyat.
F3 Sistem raja
berperlembagaan/
menghapuskan raja
berkuasa mutlak.
F4 Hak memungut cukai.
[Mak. 2m]
(ii) F1 Kebebasan
F2 Persamaan
F3 Persaudaraan
F4 Keunggulan suara
rakyat (hasrat umum)
[Mak. 2m]
(c) F1 Kepentingan menguasai
ilmu pengetahuan.
H1a Meningkatkan
kesejahteraan hidup.
H1b Dapat membangunkan
negara.
C1a Ilmu politik/ falsafah/
pentadbiran.
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J2
F2 Menegakkan hak asasi
manusia.
H2a Tidak berlaku pengabaian
terhadap rakyat.
H2b Kepentingan kerjasama
antara kerajaan dengan
rakyat.
[Mak. 4m]
dasar imperialisme
British.
F2 Isu sosioagama. 4. (a) F1 Jose Rizal
F3 Kecintaan terhadap
budaya tempatan.
[Mak. 2m]
(ii) F1 Mengukuhkan
peradaban China.
F2 Menentang
penguasaan politik/
ekonomi oleh kuasa
asing.
F3 Penentangan terhadap
kelemahan Dinasti
Manchu.
F4 Menentang campur
tangan kuasa Barat.
[Mak. 2m]
(b) F1 Kesedaran untuk
mempertahankan sistem
pemerintahan Islam.
F2 Seruan agar umat Islam
berpegang kepada al-
Quran dan hadis.
F3 Berusaha melepaskan
diri daripada penjajahan
Barat.
F4 Penjajahan Barat
mengancam kedudukan
agama Islam.
F5 Penyatuan umat Islam
seluruh dunia.
F6 Fatwa kerajaan Turki
Uthmaniyah agar
menentang penjajah
Barat.
[Mak. 2m]
(c) F1 Peranan pelajar yang
menuntut di Timur
Tengah. Soalan Esei
H1a Mengembangkan idea 1. (a) (i) F1 Perasaan cinta yang
Gerakan Islam/ Pan-
Islamisme di Tanah
Melayu.
C1a Contoh, Syed Sheikh
Al-Hadi/ Sheikh
Muhammad Tahir
Jalaluddin.
F2 Penubuhan madrasah
untuk menyebarkan idea
gerakan Islah.
H2a Diasaskan oleh Kaum
Muda.
C2a Contoh, Madrasah al-
Attas di Johor Bahru/
Maahad al-Ehya Assharif,
Gunung Semanggol,
Perak.
F3 Peranan akhbar dan
majalah.
H3a Membangkitkan
kesedaran nasionalisme.
C3a Contoh, akhbar Al-Imam/
Al-Ikhwan/ Neracha/
Tunas Melayu.
[Mak. 4m]
F2 U Ba Pe
F3 Dr. Ba Maw
[Mak. 2m]
(b) F1 Melancarkan propaganda.
F2 Menubuhkan Liga Filipina.
F3 Menubuhkan Persatuan
Belia Buddha.
F4 Mencetuskan
pemberontakan.
(c) F1 Tidak bersifat antipenjajah.
H1a Tidak memperjuangkan
kemerdekaan.
H1b Mempertahankan
kedaulatan negara.
H1c Menuntut penglibatan
rakyat dalam
pemerintahan.
F2 Dipelopori oleh Raja
Thailand.
H2a Melalui usaha diplomasi/
melakukan pemodenan.
C2a Raja Mongkut/ Raja
Chulalongkorn.
H2b Pengenalan Birokrasi
Barat.
H2c Membawa masuk
Penasihat Barat.
H2d Dari Britain/ Amerika
Syarikat/ Perancis.
H2d Melatih pegawai kerajaan.
C2b Kewangan/ pelabuhan/
kastam/ ketenteraan/
polis.
H2f Membawa guru dari Barat.
[Mak. 4m]
mendalam terhadap
bangsa dan negara.
F2 Semangat kebangsaan.
F3 Perjuangan menentang
penjajahan.
F4 Pembelaan terhadap
bangsa dan negara.
F5 Gerakan untuk
mencapai kebebasan
politik, ekonomi dan
sosial.
[Mak. 2m]
(ii) F1 Membebaskan negara
daripada penjajahan.

F2 Kesetiaan seseorang
kepada negara dan
bangsa.
F3 Berlaku ancaman
terhadap hak
kepentingan bangsa
dan negara.
F4 Kebimbangan terhadap
ancaman sekularisme
Barat.
F5 Mencapai kemerdekaan
negara.
F6 Memperjuangkan
pengiktirafan hak
setiap bangsa.
F7 Keinginan membina
negara bangsa/ identiti
sendiri.
F8 Membina negara yang
berdaulat.
[Mak. 4m]
(b) F1 Penentangan terhadap
pemerintahan beraja.
F2 Keinginan menegakkan
kedaulatan parlimen.
F3 Memperjuangkan hak
asasi rakyat.
F4 Memperjuangkan prinsip
raja berperlembagaan.
F5 Menentang penjajahan
British di Amerika.
F6 Tindakan British tidak
melindungi hak penduduk
Amerika.
F7 Penentangan terhadap
pengenalan cukai baharu.
F8 Akta Pelayaran/ Akta
Teh/ Akta Setem/ Akta
Gula.
F9 Isu kebebasan,
persamaan, dan
persaudaraan di
Perancis.
F10 Keunggulan suara rakyat/
hasrat umum.
F11 Pemerintahan autokratik
Raja Louis XVI.
F12 Golongan raja dan
bangsawan memonopoli
pelbagai keistimewaan.
[Mak. 6m]
(c) F1 Mengekalkan kedaulatan
negara.
F2 Melahirkan rasa sayang
terhadap bangsa dan
negara.
F3 Mengelakkan pengaruh
asing merebak dalam diri
rakyat.
F4 Melindungi warisan
budaya bangsa.
F5 Menjamin kestabilan
politik/ ekonomi/ sosial.
J3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.
F6 Memastikan dasar
F2 Raden Adjeng Kartini
kerajaan dapat berjuang memajukan
dilaksanakan. pendidikan kaum
F7 Mengukuhkan perpaduan wanita.
dalam kalangan rakyat
F3 Menerbitkan buku
berbilang kaum. Hilang Gelap Terbitlah
F8 Rakyat Malaysia Terang/ Letters of a
mampu bersaing Javanese Princess
dengan masyarakat untuk menyebarkan
antarabangsa. idea nasionalisme.
F9 Sentiasa berusaha untuk
F4 Mendedahkan
memajukan negara. dasar diskriminasi
[Mak. 8m] penjajah Belanda
2. (a) (i) F1 Peringkat awal yang menindas
berbentuk gerakan penduduk/ membawa
propaganda. kemunduran.
F2 Dipimpin oleh Jose
F5 Gerakan
Rizal. Muhammadiyah
F3 Menuntut Filipina menjadi pertubuhan
dijadikan sebahagian yang lebih tersusun.
daripada wilayah
F6 Berjuang
Sepanyol. mempertahankan
F4 Menuntut hak yang agama Islam daripada
sama seperti bangsa ancaman sekularisme
Sepanyol. Barat.
F5 Menubuhkan Liga
F7 Muncul gerakan
Filipina. politik yang lebih
F6 Mendesak penjajah radikal dalam
Sepanyol melakukan memperjuangkan
perubahan politik, kemerdekaan.
ekonomi dan sosial.
F8 Parti Sarekat Islam/
F7 Gerakan nasionalisme Partai Komunis
radikal tercetus Indonesia/ Partai
selepas kegagalan Nasionalis Indonesia.
Gerakan Propaganda.
F9 Soekarno menjadikan
F8 Katipunan ditubuhkan Partai Nasionalis
oleh Andres Bonifacio. Indonesia lebih
F9 Menuntut berpengaruh.
kemerdekaan secara
F10 Kongres Pemuda
revolusi. Indonesia pada tahun
F10 Idea revolusi 1928 melahirkan ikrar
disebarkan melalui "Sumpah Pemuda".
akhbar Kalayan.
F11 Tiga asas dalam
F11 Revolusi Fillipina sumpah, iaitu satu
dilancarkan pada tahun tanah air, satu bangsa
1896 oleh Aguinaldo dan satu bahasa.
dan Bonifacio.
F12 Pembentukan
F12 Kerjasama Aguinaldo Permuafakatan
dengan Amerika Perhimpunan Politik
Syarikat berjaya Kebangsaan Indonesia
mengusir Sepanyol. (PPPKI) oleh
F13 Aguinaldo Soekarno.
mengisytiharkan
F13 Berjuang menuntut
kemerdekaan Filipina kemerdekaan
pada tahun 1899. Indonesia.
F14 Kemederkaan Filipina
[Mak. 3m]
tidak diiktiraf oleh
(b) F1 Gerakan nasionalisme
Amerika Syarikat. bertujuan
F15 Gerakan kemerdekaan mempertahankan
diteruskan sehingga kedaulatan negara.
Perang Dunia Kedua.
F2 Menuntut penglibatan
[Mak. 3m] rakyat dalam
(ii) F1 Peringkat awal berkisar pemerintahan.
isu pendidikan.

F3 Dipelopori oleh Raja
Mongkut dan Raja
Chulalongkorn.
F4 Membina hubungan baik
dengan kuasa Barat.
F5 Contoh, British/ Amerika
Syarikat/ Perancis.
F6 Melakukan pemodenan
melalui pengenalan
sistem Birokrasi Barat.
F7 Melantik Penasihat
daripada Barat untuk
melatih pegawai
tempatan.
F8 Contoh, dalam bidang
kewangan/ pelabuhan/
kastam/ ketenteraan/
polis.
F9 Memajukan pendidikan
Barat/ membawa masuk
guru dari Barat.
F10 Kegelisahan rakyat
terhadap kelemahan
pentadbiran Raja
Vajiravudh.
F11 Nai Pridi Panomyong
dan Field Marshall
Pibulsongkram telah
menubuhkan Parti
Rakyat.
F12 Revolusi Thai dilancarkan
pada tahun 1932.
F13 Menamatkan
pemerintahan raja
berkuasa mutlak.
F14 Raja tidak lagi
mencampuri urusan
pentadbiran kerajaan/
raja berperlembagaan.
F15 Rakyat tidak berpuas
hati dengan penguasaan
ekonomi oleh kapitalis
Barat dan orang Cina.
F16 Pengenalan undang-
undang menyekat
penguasaan ekonomi
oleh orang Cina.
F17 Kaum peribumi
digalakkan terlibat dalam
kegiatan ekonomi.
[Mak. 6m]
(c) F1 Kempen sayangi negara
kita.
F2 Memperkasakan
pendidikan/ mata
pelajaran sejarah di
peringkat sekolah/
universiti.
F3 Mengadakan lawatan ke
lokasi bersejarah.
F4 Mengadakan pameran
Bulan Kemerdekaan
negara.
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J4
F5 Pertandingan lagu-lagu Maktab Perguruan Sultan
patriotik. Idris.
F6 Pementasan drama
H4c Melahirkan pemimpin
sejarah/ tayangan yang berjuang menuntut
dokumentasi sejarah hak pendidikan kepada
kemerdekaan negara. rakyat.
F7 Menanamkan semangat
H4d Menghasilkan karya
sanggup berkorban demi untuk menyedarkan
negara. masyarakat.
F8 Menghormati institusi
F5 Kemunculan golongan
pemerintahan negara. intelektual.
F9 Meningkatkan
H5a Menubuhkan persatuan
bersifat sosioekonomi
penguasaan dalam
dan politik untuk
bidang kemahiran dan
menyedarkan rakyat.
teknologi.
H5b Menggerakkan idea
F10 Mengukuhkan perpaduan
pembaharuan dalam
dalam kalangan rakyat
masyarakat.
berbilang kaum.
C5a Syed Sheikh al-Hadi/
F11 Memajukan diri dengan Abdul Kadir Adabi/
ilmu pengetahuan dalam Dato' Undang Rembau
pelbagai bidang. Abdullah Haji Dahan/
F12 Menjalankan tugas Mohamad Eunos
dengan amanah/ Abdullah/ Ustaz Abu
berintegriti. Bakar Mohd Said/
[Mak. 8m] Ibrahim Haji Yaakob.
3. (a) F1 Peranan golongan
F6 Pengaruh luar dan
agama lulusan dari serantau.
Mesir.
H6a Gerakan Pan-Islamisme
H1a Terpengaruh oleh idea
di empayar Uthmaniyah.
gerakan Islah.
H6b Menyatukan umat Islam
H1b Menyeru umat Islam
kembali kepada ajaran sedunia menentang
penjajahan Barat.
Islam sebenar.
H1c Menentang imperialisme
H6c Gerakan Islah di Mesir.
H6d Menggesa umat Islam
Barat.
F2 Penulisan kreatif. melakukan pembaharuan
yang progresif.
H2a Karya sastera seperti
H6e Kejayaan Jepun
novel/ cerpen/ puisi.
menewaskan Rusia.
H2b Mengungkap keperitan
H6f Kejayaan Revolusi
hidup rakyat yang dijajah/
China pimpinan Dr. Sun
penderitaan rakyat.
C2a Contoh, novel Melor Yat Sen menjatuhkan
Kuala Lumpur/ Cerpen kerajaan Manchu.
Cerita Awang Putat.
H6g Perjuangan Mahatma
H2c Mengingatkan bangsa Gandhi di India
tentang kepentingan menentang British.
kebebasan.
H6h Perjuangan Jose Rizal di
F3 Peranan media cetak. Filipina.
H3a Akhbar dan majalah
H6i Perjuangan Soekarno di
sebagai penyebar Indonesia.
maklumat dan berita.
[Mak. 6m]
C3a Contoh, akhbar Jawi
(b) F1 Menggerakkan idea
Peranakan/ Sekola
pembaharuan dalam
Melayu/ Al-Imam/
masyarakat.
Pengasuh/ Neracha/
H1a Terdedah dengan
Fajar Sarawak.
F4 Perkembangan sistem falsafah perjuangan
pendidikan. gerakan Islah di Mesir.
H4a Ulama Kaum Muda
H1b Digelar Kaum Muda.
menyebarkan idea
H1c Menjadikan agama Islam
kemajuan/ pemodenan sebagai asas kemajuan
kepada masyarakat. dunia dan akhirat.
H4b Lepasan Rafles
C1a Contoh tokoh ialah
Institution/ Maktab Sheikh Muhammad Tahir
Melayu Kuala Kangsar/
 Jalaluddin, Syed Sheikh
F2 Meningkatkan H1e Mudah terpengaruh oleh berita
al-Hadi, Haji Abbas Mohd persefahaman/ toleransi palsu di media massa.
Taha. dalam kalangan rakyat F2 Sikap mementingkan diri sendiri.

H1d Menubuhkan madrasah berbilang kaum. H2a Kurang semangat cinta akan
untuk menyebarkan idea
H2a Negara dianggap hak negara.
perjuangan. milik bersama. H3a Tidak menghormati undang-

C1b Madrasah al-Attas di
H2b Menggalakkan kerjasama undang negara/ lambang-lambang
Johor Bahru/ Madrasah antara satu sama lain. negara.
al-Khairiah al-Islamiyah,
C2b Amalan gotong-royong/ C3a Contoh, mempersendakan lagu
Kedah/ Maahad al-Ehya mengunjungi rumah Negaraku/ membakar bendera
Assharif, Perak. terbuka musim perayaan. kebangsaan.

F2 Pelajar membawa
F3 Seluruh rakyat bersatu
kemajuan dan mempertahankan Cadangan untuk mengatasi masalah:
pemodenan dalam kedaulatan negara. F1 Meningkatkan kesedaran
pelbagai aspek.
H3a Berusaha memakmurkan kebangsaan dalam kalangan

H2a Dalam aspek sikap dan ekonomi negara. rakyat.
pentafsiran terhadap
H3b Menguasai pelbagai H1a Melalui kempen di media massa/
Islam.
kemahiran dan teknologi media cetak/ media elektronik.

H2b Golongan wanita turut
untuk memajukan negara. F2 Pihak kerajaan perlu mengawal
berpeluang belajar di
H3c Mampu bekerja dalam penyebaran berita palsu melalui
sektor yang sama walau media.
madrasah.
berbeza kaum atau H2a Peranan Suruhanjaya Komunikasi

H2c Bersatu memajukan
bangsa. dan Multimedia menapis/
rumpun Melayu.

[Mak. 8m] menyekat berita palsu.

H2d Idea disebarkan melalui
akhbar dan majalah. H2b Mengenakan hukuman berat

C2a Contoh, akhbar Al-Imam, Cabaran KBAT kepada penyebar berita palsu.
Al-Ikhwan, Neracha dan H2c Menekankan mata pelajaran
Sebab semangat nasionalisme
Tunas Melayu. Sivik dan Sejarah pada peringkat
luntur:

[Mak. 6m] sekolah.
F1 Terpengaruh oleh budaya Barat.

(c) F1 Mengeratkan hubungan/ F3 Melahirkan rakyat yang
H1a Bertentangan dengan budaya
persaudaraan dalam mempunyai jati diri yang kukuh.
tempatan/ budaya yang
kalangan rakyat. H3a Berusaha menghormati undang-
merosakan minda.

H1a Mengikat kesetiaan H1b Leka dengan media sosial. undang negara.
rakyat kepada negara. H1c Kehidupan bermasyarakat kurang H3b Menganjurkan sambutan Bulan

H1b Sanggup berkorban demi diberikan perhatian. Kemerdekaan dan patriotisme di
negara. H1d Enggan melibatkan diri dengan peringkat sekolah/ daerah/ negeri

H1c Berusaha memelihara masyarakat lain. dan kebangsaan.
nama baik negara.

J5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.